________________
૧૩૫
- પર્યાયે પર્યાય, ઉપચારે વેલી
હયગય ખંધ યથા કહ્યા એ II
ભાવાર્થ–ભાવ લેશ્યા આત્માને અરૂપી ગુણ છે તે પણ તેને કૃષ્ણ નીલાદિક કાળી લેશ્યા કહેવાય છે અને તે કાળાપણું પુદગલ દ્રવ્યને ગુણ છે તેથી આત્મ ગુણમાં પુદગલ ગુણને ઉપચાર થ (૭) પર્યાયમાં પર્યાયને ઉપ ચાર તે ત્રીજો ભેદ, જેમકે આત્મ દ્રવ્ય પર્યાયના જેવડાજ ઘોડા અને હાથી ના પર્યાય સ્કધ થાય છે. (૮)
વિવેચન–અદ્ ભૂત વ્યવહારને બીજો ભેદ ગુણમાં ગુણને ઉપચાર કરે તે છે. ગુણ છે તે રૂપ વિગેરે છે તેમાં બીજા ગુણને આરેપ કરે તે ગુણમાં ગુણને ઉપચાર કહેવાય. જેમકે ભાવ લેક્ષામાં દ્રવ્ય લશ્યાને ઉપચાર થાય છે એટલે ભાવ લેશ્યા છે તે આત્માને અરૂપી ગુણ છે અને તે આત્માના રૂપ રહિત ગુણને કૃષ્ણનલ ઈત્યાદિ રૂપથી કહેવાય છે અને કૃષ્ણ નીલપણું તે પુદગલથી ઉત્પન્ન થએલા ગુણના ઉપચારથી છે. માટે ભાવ લેશ્યાને દ્રવ્ય લેશ્યાથી કહેવી તે આત્માના ગુણમાં પુદ્ગલના ગુણને ઉપચાર સમાજ છે. કેમકે ભાવ લેશ્યા તે આત્માના અરૂપી ગુણ
