________________
. ૧૧૧ (હવે નિગમનય કહે છે.) બહુમાન ચાહિક કહે નૈગમ ભેદ તસ છે તીન રે વર્તમાનરોપ કરવા ભૂત અર્થે લીન–બહ કા
ભાવાર્થ-નિગમ નય બહુ પ્રમાણુ (સામાન્ય વિશેષાદિ) ગૃહ્યું છે અને તેના ત્રણ ભેદ છે. પિલે ભેદ નેગમ ભૂતાર્થ નામને છે તે વર્તમાનનું આરોપણ કરવા તત્પર રહે છે. (૭)
વિવેચન-દ્રવ્યાર્થિક અને પર્યાયાર્થિક એમ બે મુળ નય અને તેને ભેદ કહ્યા, હવે જે સાત નય છે તેનું ભેદ સહિત વર્ણન કરે છે તેમાં પેલે નિગમ નામને નય છે. નિગમ નય ઘણું પ્રમાણવાળે કહેવાય છે કારણ કે તે સામાન્ય વિશેષાદિ ઘણા પ્રકારના જ્ઞાનને ગ્રહણ કરવા વાળે છે. નિગમ-નૈકગમે એટલે જેમાં એકજ અર્થનું ગ્રહણ નથી તે. તેમાંથી કકારને લેપ થવાથી નૈગમ નામ થયું. અર્થાત્ જે અનેક પ્રકારના પ્રમાણને માન્ય રાખે તે નિગમ આ નિગમ નયના ત્રણ ભેદ છે તેમાં પેલા ભેદનું નામ ભૂતાદિ