________________
૧૦૯
નિત્ય પર્યાયનીજ વિવક્ષા કરવી તે નિત્ય શુદ્ધ પર્યાયાર્થિક કહેવાયછે. જેમકે સંસારી જીવકર્મની ઉપાધિએ કરીને યુકત હાય છેતે પણ તે કર્મને વિવક્ષા નહિ કરતાં તેની સત્તામાં રહેલા જ્ઞાન દર્શન ચારિત્રાદિ મૂળ ગુણ જે સિદ્ધના જીવે જેવાજ છે તેનીજ વિવક્ષા કરીએ ત તે કૌપાધિરહિત શુદ્ધ પર્યાયાર્થિક નય કહેવાય, ભાવાર્થ એ વે છે કે સંસારી જીવને આઠ કર્મ લાગેલા છે અને તેના વિ ચાર કરીએ તેા જેમ લીલાં લાકડાથી ઉત્પન્ન થએલા ધૂમાડા ઉપાધિ રૂપજ છે તેમ સહજ શુદ્ધ સ્વભાવી આત્મામાં કર્મનિજ ગુણ નહિ હાવાથી ઉપાધિ રૂપજ છે તેથી કરીને જો કે સ’સારી જીવ તે કર્મથી યુકત છેતે પણ જ્યારે તે ભવી જીવને કર્મથી રહિત સ્વરૂપમાં વિચારીએ છીએ ત્યારે તે સિદ્ધરૂપ દેખાય છે. તાત્પ એવું સમજવું કે કર્મ રૂપ ઉપાધિભાવને વિવક્ષિત ન ગણીએ અને જ્ઞાનદર્શન ચારિત્રને વિવક્ષિત ગણીએ તા નિત્ય શુદ્ધ પર્યાયાર્થિક નામના પાંચમા ભેદ સિદ્ધ થાય છે (૫)
( હવે છઠ્ઠો ભેદ કહે છે. )
પર્યાય અરથ અનિત્ય અશુધ્ધા કર્માયાગિર
સાપેક્ષ
