________________
૧૪
આત્માનું અસ્તિત્વ પ્રમાણે આ જગતના મનુષ્ય પણ પૌગલિક વસ્તુઓને જ જાણવામાં સમર્થ છે. કેવળજ્ઞાની સવાય આ જગત તો અરૂપી પદાર્થો દેખવાના સંબંધમાં અસમર્થ છે. અર્થાત્, અરૂપી પદાર્થો જોઈ શકવાની શકિત, કેવળજ્ઞાની સિવાય વિશ્વના કોઈપણ અન્ય પ્રાણમાં હોઈ શકે જ નહિ.
અરૂપી પદાર્થો જેવાની શક્તિ કોઈનામાં પણ હોય. તો તે એક માત્ર સર્વજ્ઞ પરમાત્મામાં જ હોય છે. સર્વજ્ઞ ભગવંતો આ સંસારના રૂપી અને અરૂપી એ સઘળા પદાર્થો અને તેના ગુણધર્મો જાણી શકે છે. તે સિવાય અરૂપી. પદાર્થને જાણવાની તાકાત બીજા કોઈમાં પણ હોઈ શકતી નથી..
માણસ દરેક વસ્તુને ઇન્દ્રિયથી જુએ છે. પરંતુ ઈંદ્રિયે તો કેટલું અલ્પ જોઈ શકે છે, તે વિચારો તો સમજાશે કે પાણીના ગ્લાસમાં આંખ વડે જવાથી એકે જીવ (ત્રસજીવ) ન દેખાય. પણ મેગ્નિફાઇંગ ગ્લાસથી જશે તો. હજાર જીવ જોઈ શકાશે. માટે સમજવું જરૂરી છે કે કેટલાક પદાર્થો એવા પણ હોય છે કે જે એકલી આંખથી જોઈ શકાય નહિ. તે કોઈ સાધન વડે જ આંખથી દેખી શકાય. અને. સાધનથી પણ જે ન દેખી શકાય તે સર્વજ્ઞને સર્વજ્ઞતાથી દેખાય.
| સર્વજ્ઞતા તો જીવ માત્રમાં છે. પરંતુ સંસારી જીવની તે સર્વજ્ઞતા કર્યાવરણથી આચ્છાદિત બનેલી છે. દરેક જીવ પિતાનામાં રહેલી સર્વજ્ઞતા પ્રગટ કરીને તે સર્વજ્ઞતા વડે
