________________
૧૩૮
munninn
આત્મવિજ્ઞાન છે. અધ્યાત્મજ્ઞાનની ઉપેક્ષા કરી ભૌતિક જ્ઞાનની પ્રાપ્તિમાં વિદ્વતા લેખે છે. આ બધી ઉલટી માન્યતાઓ તે જ પુણ્યનું અજીર્ણ છે.
આ પુણ્યદયથી પ્રાપ્ત સામગ્રી, આ રીતની વિવેક હીનતાથી જીવને સંસારચક્રમાં ભટકાવી દુર્ગતિમાં ધકેલે છે.
જેવી રીતે પૂર્વકૃત પાપ તે વર્તમાનમાં દુઃખ આપનાર છે, તેવી રીતે ઉપરોક્ત પુણ્યશાલિઓનું પુણ્ય તે ભવિષ્યના માટે દુઃખદાઈ બને છે. જેથી દીર્ઘદ્રષ્ટિથી વિવેક પૂર્ણ બુદ્ધિએ વિચારવું જોઈએ કે આવા પ્રકારના પુણ્યની, પાપ કરતાં શું વિશેષતા છે? મતલબ કે કંઈ નહિં. માટે સમજવું જરૂરી છે કે જ્ઞાન દ્રષ્ટિવાળાને, પુષ્ય, બંધનકર્તા નથી. પણ અવિવેકીને તે પુણ્ય બંધનí છે. ઉપાધ્યાયજી શ્રી યશોવિજયજી મહારાજે ફરમાવ્યું છે કે --
इत्थमेक त्वमापन्नं फलतः पुन्यपापयोः । मन्यते यो न मूढात्मा, नान्तस्तस्य भवोदधेः ।।
અર્થા–આ પ્રમાણે ફળથી એકપણાને પામેલ પુણ્ય અને પાપને જે એકરૂપ ગણતો નથી, તે મૂહાત્મા ભવસમુદ્રના પારને પામી શકતા નથી. માટે જેની જ્ઞાનદશા જાગૃત છે, તેનું પુણ્ય પ્રશંસનીય છે.
જ્ઞાનિયેએ તે કહ્યું છે કે પુણ્ય તે અતિ ઉત્તમ છે, પરંતુ તેની મીઠાશ અતિ ભયંકર છે. પુણ્યફળને પચાવવાનું કામ કાચાપારા સમાન છે. એટલે જે પુણ્યને પચાવી શકાય
