________________
સુખ દુ:ખ પ્રાપ્તિની સાચી સમજ
૧૯૧
ત્યાં ત્યાં તે સચ્ગાના વિચાગેામાં અન્તે તેટલા પ્રમાણમાં દ્વેષ સ્વરૂપ અરૂચિથી દુઃખની જ પ્રાપ્તિ છે. અહી` રાગ તે સુખરૂપ અને દ્વેષ તે દુઃખરૂપ મનાતા હૈાવાં છતાં, જ્ઞાનીએની દ્રષ્ટિએ તે દુઃખનું મૂળ જ રાગ છે. જેથી દુઃખથી છૂટવાનેા ઉપાય, સંચેાગિક વસ્તુ પ્રત્યે રાગરહિત જ બની રહેવામાં છે.
જ્ઞાનીએ તે રાગજનક નિમિત્તમાં જ ઉદાસીન વૃત્તિએ રહેતા હેાવાથી, દુ:ખ જનક નિમિત્તમાં લેશમાત્ર પણ રંજ અનુભવતા નથી. આ રીતે સુખ અને દુઃખ એ અને સ્થિતિમાં તે સમભાવ ધારણ કરતા હાઈ, પરમશાંતિ સુખને અનુભવે છે.
પ્રશમરતિ ગ્રંથમાં કહ્યું છે કે ઃ—
स्वर्ग सुखानि परोक्षाण्यऽत्यन्त- परोक्षमेव मोक्षसुखम् । પ્રત્ય-ડાં કરામનુવું, ન પર્–વશે, ન વ્યયપ્રાપ્તમ્ ||
અસ્વર્ગનાં સુખા આપણે અનુભવી શકતા નથી કે આજે જોઈ શક્તા નથી. વળી મેાક્ષનુ સુખ તે ઘણું જ દૂર હાવાથી તેના અનુભવની તે વાત જ શી ? ત્યારે શાંતિનું સુખ તે આપણે જાતે જ અનુભવી-માણી શકીએ તે સ્થિતિમાં છે.તે સુખ બીજાને આધિન નથી. પર ંતુ આપણે. પેાતાને જ સ્વાધીન છે. અને કોઈ પણ જાતના પૈસાના ય ખચ કર્યા વિના મફ્ત મળી શકે છે.
સમભાવ એ જ પરમશાંતિ સ્વરૂપ આત્માનું પેાતાનુ
