________________
૨૦૦
આત્મવિજ્ઞાન સર્વજતના કષાયે પૈકી અનન્તાનુબધી સિવાયના અન્ય કષા, પાપભીરુ આત્માઓને અશક્ય સંયોગના કારણે પાપ કાર્યોની વિરતિ, અશે યા સર્વાશ ન થવા દે સશે વિરતિધારકને પણ ક્યારેક મૂંઝવે.
પરંતુ અનંતાનુબંધી કષાયે તે આ પપ સ્થાનકેની હકીકત અને તેથી આત્માને થતા નુકશાનની માન્યતાને પણ સ્વીકારવા દેતા નથી. જો કે આ વાસ્તવિક માન્યતારૂપ આત્માન સમ્યગ્દર્શન ગુણનું આવરણ કરનાર તે મિથ્યામિહનીય નામનું કર્મ છે, પરંતુ તેમાં સહાયક અનંતાનુ બંધી કષાયે છે. તે સમ્યગ્દર્શનમાં સહાયક આચરણેને કરવા દેતા નથી.
અહિં એક વાત સ્પષ્ટ કરવી જરૂરી છે કે પાપની વિરતિ અને પાપની આલોચના, એને જ મુખ્યધર્મ કહેવાથી પુન્ય કાર્યને નિષેધ થઈ જવાની ગેર સમજ નહી થવી જોઈએ. કારણ કે પાપની વિરતિ કરવા અને પાપથી બચી જવા માટે અનુકૂળ સામગ્રીની પ્રાપ્તિમાં પુન્યધર્મની ખ સ જરૂર રહે છે. પણ પુચકાર્યમાં લક્ષ્ય તે પાપનિવૃત્તિનું જ હોવું જોઈએ. પાપવૃત્તિને રોકવાની ઉપેક્ષા કરી માત્ર પુન્ય કાર્ય કરવા માત્રથી આત્મશુદ્ધિ થઈ શકતી નથી. એ. ભૂલવું ન જોઈએ. સર્વ પાપથી નિવૃત્ત બની, પૂર્વ સંચિત પાપની નિર્જરા માટે આલેચના-પશ્ચાતાપ અને પ્રાયચ્છિત દ્વારા આત્મશુદ્ધિને વરી, શાશ્વત સુખ સ્થાનરૂપ પરમપદ મેક્ષને પામે એજ શુભેચ્છા.
સમાપ્ત