________________
સુખ–દુ:ખ પ્રાપ્તિની સાચી સમજ
સંસારના સર્વ જીવા સુખને જ ચાહે છે. અને દુઃખથી ડરે છે. તેમ જ દુઃખથી છૂટવાના ઉપાય કરે છે, પરંતુ તે ઉપાય, અજ્ઞાનવશ વિપરીત હોવાથી સુખપ્રાપ્તિના બદલે દુઃખની જ પરપરાને વધારનાર થાય છે. સાચા અને શાશ્વત ( કાયમી ટકી રહેનારા )સુખની સમજના અભાવે જ પ્રાણીઓ દુ:ખી થાય છે.
સુખ એ પ્રકારનું છે (૧) સ્વાભાવિક અને (૨) સયાગિક. તેમાં પુણ્યકના નિમિત્તથી પ્રાપ્ત સુખ તે સ ંચાગિક સુખ છે. અને સ્વપરના વિવેકવર્ડ પરભાવને કી આત્માના —વરૂપની રમણતામાં લીન મની રહેવુ. તે આત્માનું સ્વાભાવિક સુખ છે.
શરીર, ઘરમાર, કુટુ’બ, લક્ષ્મી, ઇન્દ્રિયસુખ અને તેને અનુકૂળ વિષયેાની પ્રાપ્તિ, યશ, માન, પ્રતિષ્ઠા વગેરે દેખાતુ બાહ્યસુખ તે સોગિક સુખ કહેવાય. સૉંચાગિક વસ્તુને વિયાગ અવશ્ય હેાવાથી તે સચેગિક સુખ સ્વાધીન નથી. પણ પરાધીન છે. માગીને લાવેલ વસ્તુના જેવું છે. આત્માની પેાતાની ચીજ નથી. કંચન-કામિની-કુટુંબ અને કાયા એસસ ચાગિક યામાંગેલી ચીજ જેવાં છે.
