________________
પુણ્ય-પાપ સ્વરૂપે કનુ વિભાજન
૧૪.
ઇ અંતે દુર્ગતિમાં ઘસડી જાય છે. માટે પુણ્યબંધ સમયે લક્ષ્યશુદ્ધિનુ ભાન અવશ્ય હાવુ જોઇએ.
પુણ્યમ ધનાં બાહ્ય કારણા દાન-તપ આદિ શુભ કાનિ જૈન પારિભાષિક શબ્વેમાં શુભ ચેાગ તરીકે ઓળખાવ્યાં છે. અને તે ખાદ્ય શુભકાર્યાંરૂપ શુભયાગ સમયે વતા જીવના શુભાશુભ લક્ષ્યને શુભાશુભ ઉપયેાગ તરીકે જણાવ્યેા છે. ચેગ એ માહ્ય પ્રવૃત્તિરૂપ રાય છે. અને ઉપચેગ તે અભ્યંતર પ્રવૃત્તિરૂપ અર્થાત્ જીવના અંતરના પરિણામ યા. ભાવના સ્વરૂપ છે.
જૈન શાસનમાં ચેગની શુદ્ધિ માટે જેટલેા ભાર મૂકવ માં આન્યા છે, તેનાથી પણ વધુ પ્રમાણમાં ભાર, ઉપયેાગની શુદ્ધિ ઉપર આપવામાં આવેલ છે. એકલે ચેગમાં અર્થાત્ પ્રવૃત્તિમાં ધર્મ હાય પણ ઉપયોગમાં અર્થાત્ પરિણતિમાં ધમ ન રાય તે, ચેાગને ધર્મ તે અમુક સમય પુરતુ જ સાંસારિક સુખ આપતા હેાવા છતાં સંસારના પરિભ્રમણના અંત લ વતા નથી.
ચેગધમની સાથે જો ઉપયેગમાં પણ ધમ હેય તે, તેનાથી બાહ્ય સુખ મળે છે, પણ તે પ્રાસંગિક હોય છે.. ખરેખર તે તેનાથી સંસારનુ` પરિભ્રમણ ઘટે છે. અને અંતે માક્ષ સુખ મળે છે. એ જ ધમનું મુખ્ય ફળ છે.
માટે પુણ્યાનુ પુિણ્યના ઈચ્છકે નિરાશ સભાવે. અહુ ભાવ છેાડી પુણ્યનાં કૃત્ય કરવાં જોઇએ. આશ સભાવ યા ભૌતિક લક્ષ્ય તે અશુભ હાવાથી તેવો લેશમાત્ર ભાવ પણ પુણ્યને દુષિત બનાવે છે.
