________________
આત્મ પ્રદેશની સંખ્યા
અને
વર્તમાન આત્મસ્થિતિ
વસ્તુના અવિભાજ્ય અંશને જૈન પારિભાષિક શબ્દમાં પ્રદેશ કહેવાય છે. એવા અનેક અંશના સમૂહયુક્ત પદાં પણુ જગતમાં વિદ્યમાન હોય છે. વિશ્વના સર્વ પદાર્થોનું વિભાજન બે રીતે થઈ શકે છે. (૧) જડ અને (૨) ચેતન. ચેતન તે જીવ, આત્માને કહેવાય છે.
આધુનિક વિજ્ઞાન જેને મેટર કહે છે, તેને જૈનદર્શન, પુદ્ગલ સંજ્ઞાથી ઓળખાવે છે. પુદ્ગલ દ્રવ્ય તે દ્રશ્ય જગતમાં વિવિધરૂપે દષ્ટિગોચર થાય છે. વિવિધ રીતે દષ્ટિગોચર થતા આ દરેક પુદ્ગલ પદાર્થો તે સરખી સંખ્યા પ્રમાણ પ્રદેશયુક્ત હોતા નથી. અર્થાત્ કોઈ પુદગલ પદાર્થ, ઓછા અંશરૂપ પ્રદેશયુક્ત અને કઈ પુદ્ગલ પદાર્થ, વધુ અંશરૂપ પ્રદેશયુક્ત હોય છે.
વિવિધ પ્રમાણુવાળા અંશયુક્ત આ દરેક પદાર્થોની પ્રદેશસંખ્યા પણુ સદાના માટે એક સરખી ચાલુ રહેતી નથી. તેમાં પણ ભરતી-ઓટ તે ચાલુ રહે છે. એક ફક્ત આત્મદ્રવ્ય જ એવું છે કે એક વિવક્ષિત આત્માની અને વિવિધ આત્માની પ્રદેશ સંખ્યા સદાના માટે એકસરખી
