________________
૧૨૨
આમવિજ્ઞાન
अन्तः पिहित ज्योतिः संतुष्यात्मनोऽन्यतोमूढ । तुष्यत्यात्मन्ये बहि, बहिनिवृत्त भ्रमोज्ञानी ॥
જેની આત્મતિ , આવરણને લીધે ઢંકાએલી છે, એવા મૂઢ અને અવિવેકીજને આત્માથી અન્ય બાહ્ય વિષયમાં સંતેષ પામે છે. પરંતુ બ્રાહ્ય વિષયમાં જેની સુખની બ્રાન્તિ દૂર થયેલી છે, એવા જ્ઞાની પુરૂષ તે આત્માને વિષે જ સંતુષ્ટ થાય છે.
અને પરથી અજ્ઞાત મેહાંધ માનવી, દેહ તથા દેહને અનુકુળ સામગ્રીના રાગમાં ફસાઈ જઈ એ વિલાસમગ્ન બની રહે છે કે તેને સારાસારને કે હિતાહિતને વિવેક જ હોઈ શકતું નથી.
માટે દુન્યવી સામગ્રીને નશ્વર અને પરરૂપે જાણી, આત્મસ્વરૂપ અને તેના સાચા સુખની સમજ, સદ્ગુરૂ દ્વારા સત્ શાસ્ત્રોમાંથી પ્રાપ્ત કરી, સાંસારિક અનુકૂળ કે પ્રતિકૂળ સંગોમાં ઉદાસીન વૃત્તિથી રહી, સર્વજી પ્રત્યે માધ્યસ્થ ભાવે રહી, આત્મ હિત માટે હેય અને ઉપાદેય (ત્યાગ અને ગ્રહણ) ના વિવેકપૂર્વક વર્તવાથી જ જીવ, પરમશાંતિને પામી શકે છે. એવા જ જીવે, આત્મસ્વરૂપની સાચી સમજને સમજી શકે છે.
જબ જા નિજ રૂપકે, તબ જા સબ લોક, નહિં જા નિજ રૂપકે, સબ જાણે સે ફેક.
