________________
~
~~
~~
~
~
~
~~
૧૩૦
આત્મવિજ્ઞાન ~ ~
સંસારી જીવની વિવિધ દશા સર્જક કમેને ઉપેક્ષક માનવી, અહંભાવી બની ઇન્દ્રિયની અનુકુળતાના જ સંગે શોધે છે. તેમાં અંદગીની સફલતા સમજે છે. આથી નૈતિક મૂલ્યોને દિન-પ્રતિદિન દ્વારા થાય છે. માનવ-માનવ વચ્ચેની મૈત્રીભાવની શૃંખલા તૂટી જાય છે. માનવ સ્વાર્થી બને છે. અને તેથી રાષ્ટ્રિય, કૌટુંબિક અને સામાજીક શાંતિ પણ જોખમાય છે. અરે ! એટલું જ નહિ પણ વિશ્વયુદ્ધોય સર્જાય છે.
આજે પાપ કરનારા કેટલાક મનુષ્યને સુખી થતા જોઇને અને ધમીજીને દુઃખી થતા જોઈને અનેક અજ્ઞાની મનુષ્ય, ધર્મને નિષ્ફળ ગણે છે. પરંતુ તેવાઓ સમજતા નથી કે વર્તમાન ધમી કે પાપી જીવનું વર્તમાન સુખ, તે પૂર્વકૃત પુણ્યનું ફળ છે. અને વર્તમાન દુઃખ તે પૂર્વકૃતપાપનું ફળ છે. વર્તમાન સમયે કરાતા ધર્મથી ભવાન્તરમાં સુખ અને વર્તમાનમાં થતા પાપથી ભવાન્તરમાં દુઃખ મળે છે.
આ જન્મમાં અધમ આચરણ કરનારને પણ તેણે પૂર્વ જન્મમાં કરેલાં શુભ કર્મના ફળરૂપે સુખ-વૈભવ મળે છે, તે એક “બેન્ક બેલેન્સ જેવી સીધી સાદી અને સમજાય તેવી વાત છે. આગલી પૂંજી ખૂટે નહિં ત્યાં સુધી ગમે તેવી ઉઠાઉગીરી પણ નભે છે. દીવામાં દીવેલ ખૂટ્યા પછી એ આપોઆપ બુઝાઈ જાય છે. એમ સત્કર્મ સંચય પૂરો થયા પછી માણસને એનાં દુષ્ટ કર્મને પ્રભાવ સાંપડે જ છે.
