________________
સંખ્યાની વિવિધ સમજપૂર્વક સર્વ જીવોનું
સંખ્યા પ્રમાણુ
વિશ્વના તમામ જીવેની સંખ્યા તથા પ્રત્યેક જીવના આત્મપ્રદેશની સંખ્યા કેટલી છે, તે જાણવા-સમજવા માટે પ્રથમ તે જૈનદર્શનમાં કહેલ ગણિતની સમજ ખાસ આવશ્યક છે. જૈનદર્શને બતાવેલ સંખ્યા (ગણિત)ને સમજવા માટે તીક્ષણ બુદ્ધિ અને અધ્યવસાયની જરૂર છે. જેનશાસ્ત્રમાં જે ગણિતને ઉપયોગ કર્યો છે, તે ગણિત, લૌકિક ગણિતથી વધુને વધુ આગળ વધે તેવું છે. જ્યાં લૌકિક ગણિતની સમાપ્તિ થાય છે, ત્યાંથી આગળની સંખ્યાને આ જૈન શાસ્ત્રમાં કહેલ ગણિત બહુ જ સુંદર રીતે સમજાવે છે. ગણિતનું આવું સર્વાગી વર્ણન જૈનશાસોમાં જ મળી શકે છે.
જૈનશાસ્ત્રમાં પદાર્થની સંખ્યા, તે સંખ્યાત, અસંખ્યાત, અને અનંતરૂપે ગણવી તે દરેકના વિવિધ પ્રકારે બતાવ્યા છે. સે, હજાર, લાખ, કરડ, અબજ વિગેરે સંખ્યાઓને સંખ્યાતી જ કહેવાય. ત્યારબાદ સંખ્યામાં પણ તેથી આગળ વધુ સમજાવી આગળ અસંખ્યાત અને અનંતની સંખ્યાઓને સરલતાથી સમજવા માટે વિવિધ દાતે દ્વારા તેની ગણત્રી આપી છે.
