________________
વિજ્ઞાન
જે સખ્યાને અતાવવા માટે લૌકિક ગણિતમાં કંઈપણ સંજ્ઞા નથી, તેવી સંખ્યાની સૂક્ષ્મતા બતાવવા માટે આધુનિક વિજ્ઞાનને પણ અમુક દૃષ્ટાંતદ્વારા પ્રયત્ન કરવા પડયો છે.
ટ
સખ્યાની સૂક્ષ્મતા દર્શાવતાં, વર્તમાન વિજ્ઞાન કહે છે કે એક ગ્લાસમાં સાડાવેટર ભરવા વખતે જે નાની નાની બુદેં ( પરપેાટી ) થાય છે, તેમાંથી એક બુંદના પરમાશુઓની ગણત્રી કરવા માટે સંસારના ત્રણ અરખ વ્યક્તિએ ખાધા-પીધા—સુવા વિના લગાતાર પ્રતિમિનિટે ત્રણસેાની સંખ્યા પ્રમાણુ પરમાણુએ ગણુતા જાય તે ખુદના પરમાણુની સમસ્ત સંખ્યાને ગણવા વડે સમાપ્ત કરતાં ચાર મહિના લાગે.
પેાતાના વાળને ઉખેડતી વખતે વાળની જડ ઉપર લાહીની જે ખુદ નીકળે છે, તેને અણુવીક્ષણુની તાકાતથી છે અગર સાત-સત વ્યાસ પ્રમાણ વધારી જોવામાં આવે તે ખુદની અંદરના પરમાણુના વ્યાસ ૧-૧૦૦૦ ઈંચ જ હાઈ શકે છે. એક અધેાળ જેટલા હાઈ ડ્રાજનમાં ૧૬ ઉપર ૨૪ સીંડાં સંખ્યા પ્રમાણે પરમાણુ હાય છે.
આ રીતે સ ંખ્યાની સૂક્ષ્મતા બતાવવામાં વર્તમાન વિજ્ઞાન કરતાં પણ જૈનદર્શન આગળ વધે છે. વિજ્ઞાને બતાવેલ સંખ્યાની પદ્ધત્તિ સમજી શકનારને, જૈનને ખતાવેલ સંખ્યાની પદ્ધત્તિને સમજવામાં જરા પણ મુશ્કેલી કે અવિશ્વાસ નહિ' જ રહે. આવી, જૈનદને કહેલ સંખ્યાને, સમજવા