________________
જન્માંતરીય સંસ્કારોથી પુનર્જન્મની સાબિતી
જૈન દર્શન કહે છે કેसामान्येन तु सर्वेषां, स्तनवृत्यादिछितम् ।
अभ्यासाति शयात्स्वप्न,वृत्तितुल्यं व्यवस्थितम् ॥ - સામાન્ય રીતે બધા જીવને ભવાંતર (જન્માંતર-પૂર્વ ભવ) નું ભાન થવામાં બાધ નથી. જન્મ પામતાંના સમયથી જ બાળકની સ્તનપાનની પ્રવૃત્તિ, એ જ એનું લિંગ છે. તેમાં કારણ અતિશયિત અભ્યાસ છે. બાળક જન્મતાં જ દુધપાનાર્થે માતાના સ્તનમાં મુખ્ય પ્રવેશાદિરૂપ ક્રિયા કરે છે. વળી તેને મનહર દડા આદિના દેખાવથી કુતુહલ થાય છે. એથી જ એ જુદી જુદી ચેષ્ટાઓ કરે છે. ઇષ્ટ સાધનતાના જ્ઞાન વિના પ્રવૃત્તિ થાય જ નહિં. તે જ્ઞાનસ્વરૂપે તેને વર્તમાનમાં નથી, છતાં પૂર્વભવને પુનઃ પુનઃ તેને અતિશયિત અભ્યાસ હોવાથી જ તેને સંસ્કાર પ્રગટ થાય છે. અને એથી જ એ પ્રવૃત્તિ કરે છે.
જેમ વિશિષ્ટ અભ્યાસના યોગે સ્વપ્નમાં દિવસનુભૂત વનવિહાર યા દેવાલયવિહાર આદિ વિષયનું મરણ થાય છે, તેમ સ્તન્ય પાનાદિ વ્યવહાર પણ પૂર્વાનુમત જ છે. પૂર્વભવ સંબંધી સંસ્કારથી જ છે.
