________________
પુનમની સાબિતિ સિદ્ધ કરતા પ્રત્યક્ષ પસંગે હો. શરીરનું સંચાલન કરે છે. મર્યા પછી જીવ, બીજા શરીરમાં ચેતન આપે છે. એટલે કે શરીરને અંત આવે છે, પણ તેની સાથે જીવનો અંત નથી આવતું. તે તે માત્ર ખેળીયાં જ બદલે છે. એક જીવ જન્મજન્મ જુદાં જુદાં ખેળીયાને ચેતન આપે છે. આજે તે ઘડામાં હોય તે બીજા જન્મમાં.. તે ઝાડમાં હે ઈ શકે. અને ત્રીજા જન્મે તે મનુષ્યમાં પણ હોઈ શકે છે.
આ ઉપરથી સાબિત થાય છે કે ઈ. સ. ૧૬૧ માં. પણ રેમના સમ્રાટ માર્કસ ઓરેલિયસને પણ જીવના વિવિધ રીતે થતા પુનર્જન્મની હકીકત દ્વારા જીવ (આત્મા)ની. નિત્યતાને સ્વીકાર કર્યો હતો. જાતિસ્મરણની સમજ :–
સત્યના ગવેષકે જરૂર સમજી શકશે કે પૂર્વજન્મના અનુભવને કારણે જ કઈ કઈક આત્માને પૂર્વજન્મના દઢ, સંસ્કારો વર્તમાન જન્મમાં પણ જાગૃત થાય તો તે સ્મરણ શક્તિથી યાદ કરીને આપણા આશ્ચર્ય વચ્ચે તેવાઓ ચમકારભરી હકીકત કહી બતાવે છે. આવી સ્મરણ શક્તિને. જાતિસ્મરણ જ્ઞાન કહેવાય છે. જાતિસ્મરણ જ્ઞાન એટલે શું ?
જૈનદર્શનમાં જાતિસ્મરણ જ્ઞાનને ધારણા નામે, મતિ જ્ઞાનના એક પ્રકાર તરીકે ઓળખાવેલ છે. અનંતજ્ઞાન એ આત્માનું લક્ષણ છે. ઇંદ્રિયેની સહાય વિના પણ જગતની