________________
આત્મવિજ્ઞાન ઉતારવામાં આવ્યું તે માણસ પાણીમાં ગુંગળાઈને મરી ગયે. આ ઘટના ઉપરથી હિમ્નેટિસ્ટે તે બાઈને નક્કી કરી આપ્યું કે પાણી પાસે જતાં તેને જે ભય લાગે છે, તે ભયના સંસ્કાર તેના પૂર્વજન્મમાં બદ્ધભૂલ થઈ ગયા હતા. આ સિવાય ગભરાટનું બીજું કઈ કારણ નથી. જન્માંતરીય સંસ્કાર:
જેમ બાલ્યાવસ્થામાં આરેપિત સંસ્કારે મેટી ઉંમરે સુદ્રઢ બની વ્યક્ત થાય છે, તેવી રીતે કેટલાક મનુષ્યમાં તે તે ભવમાં જે જે સંસ્કાર પ્રાપ્ત કરવામાં કઈ પણ અવસ્થાએ કોઈપણ સંગે ઉપસ્થિત થયા જ ન હોય તેવા સંસ્કારે પણ અકસ્માત વેગે પ્રગટ થતા જોવામાં આવે છે.
માનવીમાં એ સંસ્કારે ક્યાંથી આવ્યા ? તે અંગે ઊંડું અવગાહન કરીએ તે સ્પષ્ટપણે સમજી શકાય છે કે મનુષ્યોની એવી વિલક્ષણ શક્તિ, એ જન્માંતરીય (પૂર્વ ભવના) સંસ્કારનું જ ફળ છે. પૂર્વભવમાં જીવે જે અભિજ્ઞતા પ્રાપ્ત કરેલી હોય છે, તે નાશ પામતી નથી. તેના સંસ્કાર આ માની સાથે સંચિત બને છે. અન્ય ભવમાં સમર્થ કારણ ઉપસ્થિત થવાથી તે સર્વ સંસ્કાર વ્યક્ત થાય છે. પ્રખ્યાત કવિ કાલીદાસે કહ્યું છે કે
ફિરે ન ગમવિચાર” જેવી રીતે શરદકાળ ઉપસ્થિત થયેથી હંસની શ્રેણી સ્વયં ગંગાજળમાં ઉતરી આવે છે, જેવી રીતે રાત્રિના સમયે ઔષધિ સ્વયં ચમકવા લાગે છે, તેવી રીતે સમય
