________________
www
mm
જમાંતરીય સંસ્કારોથી પુનમની સાબિતી ૩૭ આહ્નિકના પ્રથમ અધ્યાયમાં લખ્યું છે કે–વીતરાજ જન્મા
નાર- --આની ઉપર વાસ્યાયન ભાષ્ય છે. સરાજ જ્ઞાચને કચ કાચમ, રાજાનુદ્ધ નાચતે રાજસ્થ पूर्वानुभूत विपयानुचिन्तनं योनिः । पूर्वानुभवश्व विषयानां अन्यस्मिन् जन्मनि शरीरम अन्तरेणनो पपद्यते । सोऽयं आत्मो પૂર્વાનુમતા વિષયાનું અનુમાન્ તેવુ તેવુ તે.
અથર્-જીવ, રાગ યુક્ત જ જન્મ લે છે. જીવમાં જન્મતાં જ રાગાનુબંધ દેખાય છે. રાગ યા આશક્તિનીયેનિ પૂર્વાનુભૂત વિષયનું અનુચિંતન છે. આ વિષયને પહેલેથી જ (જન્મથી જ ) અનુભવ હવે તે જન્માંતરમાં ગ્રહણ કરેલ શરીર સિવાય ઉત્પન્ન ન હોઈ શકે. આથી જ સમજવું જોઈએ કે સગાનુબુદ્ધિ આત્મા, પૂર્વે જે શરીરમાં વિષયને અનુભવ કરી ચૂક્યા છે, તેના અનુસ્મરણથી જ તે આત્મા, રાગયુક્ત બની રહે છે. પતંજલી કહે છે કે –
तासाम् वासनानां आशिमोनित्यत्वादनादित्वम् ये यमात्माशीः मा न भूवं भूयासमिति सर्वस्व द्रश्यते सा न स्वाभाविकी, कस्मात्, जातमात्रस्य जन्तोरननुभूत मरण धर्मकस्य द्वेष दुःखानुस्मृति निमित्तो मरण त्रासः कथं भवेत्, न च स्वाभाविकं वातु निमित्त मुपादत्ते.
અર્થાત–સર્વ જીવના જ્યારે એ નિત્ય આશીર્વાદ છે કે અમારું મૃત્યુ ન હે, ત્યારે સમજવું જોઈએ કે એ સંસ્કાર અનાદિ છે. પણ એ સ્વાભાવિક નહીં, નિમિત્ત