________________
-૧૪
આત્મવિજ્ઞાન
વિશ્વના રૂપી–અરૂપી સર્વ પદાર્થને અને તેના ત્રણે કાળના ગુણધર્મને જાણી શકે છે. - મેગ્નિફાઈડ ગ્લાસના ઉપગ વડે પાણીને ગ્લાસમાં હજારે જીવ. જોઈ શકતા અનુભવી, મેગ્નિફાઇંગ ગ્લાસની સમજણ વિનાના ગામડીઆ ગમારને તે ગ્લાસના પાણીમાં હજારે જીવ હોવાનું કહે છે, તે ગમાર કદાપિ માનવા તૈયાર થાય નહિં.
તેવી રીતે સર્વજ્ઞતાની સમજ વિનાનો જીવ, સર્વએ સર્વજ્ઞતા વડે આવિષ્કારિત પદાર્થ વિજ્ઞાનને સમજી ન શકે તે સ્વાભાવિક છે.
સર્વજ્ઞતા એ શું છે? તે કેવી રીતે પ્રગટ થાય છે ? પ્રગટ થતાં પહેલાં તેની પ્રગટતાનું અવધક તત્વ શું છે? તે અવધક તત્વ ક્યાંથી આવ્યું ? કેવી રીતે આવ્યું? તેને કેવી રીતે હટાવી શકાય? કેણે હટાવ્યું ? તે હટાવીને સર્વજ્ઞ બનનાર આત્માની સર્વજ્ઞતા દ્વારા આવિષ્કારિક પદાર્થ વિજ્ઞાન, વર્તમાન વૈજ્ઞાનિક ક્ષેત્રમાં યંત્રાદિ સામગ્રી દ્વારા
આવિષ્કારિત વિજ્ઞાનવડે કેવી રીતે સત્ય પૂરવાર થયું ? : આ બધી સમજણ જૈનદર્શનના દ્રવ્યાનુયેગવિષયી ગ્રંથના - અધ્યયનથી જ જાણી-સમજી શકાય છે. પ્રત્યક્ષ અને પક્ષ પ્રમાણુથી વસ્તુની સિદ્ધિ –
જગતની પ્રત્યેક વસ્તુનું અસ્તિત્વ, પ્રત્યક્ષ પ્રમાણથી જ માનવાને આગ્રહ કરે તે તે માત્ર હઠવાદ કે કદાગ્રહ જ
