________________
આત્માનું અસ્તિત્વ
m
inimum अनंत ब्रह्मणोरुप, निज देहे व्यवस्थितम् ।। ज्ञानाहीना न पश्यति, जात्यंधा इव भास्कर।
ભાવાર્થ-જેમ જન્મથી અંધ પ્રાણિ, સૂર્યને દેખતે નથી, તેવી રીતે જ્ઞાનચક્ષુથી રહિત પ્રાણિ, સ્વશરીરને વિષે વ્યાપક છતાં અનંત બ્રહ્મજ્ઞાન સ્વરૂપી આત્માને દેખતે નથી. વૈજ્ઞાનિક વિદ્વાનોની વિચારધારા –
- વર્તમાનકાળમાં જે લેકે વસ્તુતત્વને ખુલાસે કરવામાં તે અંગે કેવળ વૈજ્ઞાનિક વિદ્વાની વિચારધારા ઉપર જ આધાર રાખે છે, તેવા લેકે, વૈજ્ઞાનિકક્ષેત્રમાં મશહુર ધુરંધર વૈજ્ઞાનિક “સર ઓલિવર લજ” અને “લેડ કેબિન” ની માન્યતા વિચારે તે દેહથી ભિન્ન એવા આત્માના અસ્તિત્વ અંગેની તેમની શંકા આપોઆપ દૂર થઈ જાય છે.
આ બન્ને ચૈતન્યવાદિઓની વિચારધારા અમુક વર્ષો પહેલાં “વસન્ત” નામે પત્ર (છાપા)માં પ્રકાશિત થઈ હતી. આ બન્ને પાશ્ચાત્ય જ્ઞાનવિશારદ વૈજ્ઞાનિકેએ પિતાની સમગ્ર જીંદગીને ભૌતિક ખેજમાં વીતાવી હતી. પરંતુ તેમની દ્રષ્ટિ, ભૂતેથી પર એવા આત્મતત્વ તરફ પણ પહોંચી હતી. તેમનું મન્તવ્ય હતું કે –
ચેતનના સ્વતંત્ર અસ્તિત્વ વિના જીના શરીરની વિલક્ષણ રચના કઈ પણ રીતે બની શક્તી નથી. જ્ઞાનની
આ. ૨
