Book Title: Bhuvaneshvari Mahastotram
Author(s): Jinvijay, Gopalnarayan Bahura
Publisher: Rajasthan Prachyavidya Pratishthan Jodhpur
Catalog link: https://jainqq.org/explore/010619/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjasthAna purAtana granthamAlA .. pradhAna sampAdaka-purAtattvAcArya jinavijaya muni . [sAmAnya saJcAlaka, rAjasthAna prAcyavidyA pratiSThAna, jodhapura ] sakalAgamAcAryacakravartizrIpRthvIdharAcAryaviracitaM zrIbhuvanezvarImahAstotram - kavipadmanAbhaviracitayAlaprabodhinIsadhuktidIpikAvRtivibhUSitam tathA rudrayAmalIyabhuvanezvarIpaJcAGga-bhakarAdisahasranAma-anantadevakRtabhuvanezvarIkramacandrikA-pRthvIdharAcAryakRtalaghusaptazatIstotraprabhRtibhiranusaGkalitam maar rAjasthAna rAjya saMsthApita rAjasthAna prAcyavidyA pratiSThAna RAJASTHAN ORIENTAL RESEARCH INSTITUTE, JODAPUR jodhapura (rAjasthAna) . Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjasthAna purAtana granthamAlA rAjasthAna rAjya dvArA prakAzita sAmAnyataH akhila bhAratIya vizeSataH rAjasthAnadezIya purAtanakAlIna saMskRta, prAkRta, apabhraMza, rAjasthAnI, hindI Adi bhApAnibaddha vividha vAGmayaprakAzinI viziSTa granthAvali pradhAna sampAdaka purAtattvAcArya jinavijaya muni [ oNnarerI memvara zraoNpha jarmana zrorienTala sosAiTI, jarmanI ) sammAnya sadasya bhANDArakara prAcyavidyA saMzodhana mandira, pUnA; gujarAta sAhitya-sabhA, ahamadAbAda vizvezvarAnanda vaidika zodha-saMsthAna, hoziyArapura nivRtta sammAnya niyAmaka-- . (AnarerI DAyarekTara ) bhAratIya vidyAbhavana, bambaI.. .. .. granthAGka 54 - . sakalAgamAcAryacakravartizrIpRthvIdharAcAryaviracitaM zrIbhuvanezvarImahAstotram kavipadmanAbhaviracitavAlapravodhinIsadyaktidIpikAvRttivibhUpitam rudrayAmalIyabhuvanezvarIpaJcAGga-bhakArAdisahasranAma--anantadevakRtabhuvanezvarI kramacandrikA--pRthvIdharAcAryakRtalaghusaptazatIstotraprabhRtibhiranusaGkalitam prakAzaka - ... rAjasthAna rAjyAjJAnusAra saJcAlaka, rAjasthAna prAcyavidyA pratiSThAna jodhapura ( rAjasthAna) Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ granthAGka 54 sakalAgamAcAryacakravartizrIpRthvIdharAcAryaviracitaM zrIbhuvanezvarImahAstotram kavipadmanAbhaviracitabAlaprabodhinIsAktidIpikAvRttivibhUSitam .: tacca . rudrayAmalIyaMbhuvanezvarIpaJcAGga-bhakArAdisahasranAma-anantadevakRtabhuvanezvarI- kramacandrikA pRthvIdharAcAryakRtalaghusaptazatIstotraprabhRtibhiranusaGkalitam ... ... sampAdaka, zrIgozalanArAyaNaM bahurA, ema0 e0. : upasaJcAlaka, rAjasthAna prAcyavidyA pratiSThAna, jodhapura - prakAzanakartA __rAjasthAna rAjyAjJAnusAra saJcAlaka, rAjasthAna prAcyavidyA pratiSThAna jodhapura ( rAjasthAna) vikramAbda 2017) ... ...... (nisvAnda 1660 bhAratarASTrIya zakAvda 1882 prathamAvRtti 1000 mUlya 375 na010 ... ...mudraka-caidika yantrAlaya, ajamera (rAjasthAna ) .. and- reAMMAM Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjasthAna purAtana granthamAlA pradhAna sampAdaka purAtavAcArya muni jinavijaya dvArA sampAdita katipaya grantha 1 - tripurAbhAratI laghustava - mahAkavi laghupaNDitakRta 2 - zakunapradIpa - paM0 lAvaNyazarmakRta 3 - karuNAmRtaprapA - kavi somezvaraThakkarakRta 4 - bAlazikSA vyAkaraNa-ThakkurasaMgrAmasiMhakRta 5- padArtharatnamaMjuSA - paM0 kRSNa mizrakRta 6 - mugdhAvabodhAdi zrauktika saMgraha - aneka vidvatkRtirUpa 7 - prAkRtAnanda - paM0 raghunAthakRta 8--Thakkarapheruracita granthAvalI ( prAkRta ) 6 - uktiratnAkara - paM0 sAdhusundaragaNikRta 10 - rAThor3ArI vaMzAvalI - rAjasthAnI bhASA aitihAsika racanA 11 - rAjasthAnI subhASita-saMgraha 12 - hamIra mahAkAvya - nayacandrasUrikRta -- 13 - maNiratnAdi parIkSA grantha saMgraha 3 / Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ... saJcAlakIya vaktavya - prastuta zrIbhuvanezvarI mahAstotra sakalAgamAcAryacakravartI zrIpRthvIdharAcAryakRta mantragarbhita stotra hai aura projaHpUrNa padAvalI evaM svayaM stotrakartA dvArA vyAhRta phalazruti se isake mahattvazIla hone kA paryApta paricaya milatA hai / isa stotra kA sAGgopAGga prakAzana adyAvadhi kahIM nahIM huA thA isIlie jaba isa vibhAga ke upasaJcAlaka zrIvahurAjI ne prastuta grantha ke prakAzana-sampAdana ke lie apanA manoratha prakaTa kiyA to maiMne utsAha ke sAtha isakI svIkRti de kArya Arambha karane kI preraNA kii| zrIvahurAjI ne isa grantha kA sampAdana atyanta lagana aura parizrama ke sAtha kiyA hai| viSaya se sambaddha adhyayanAtmaka vistRta bhUmikA se pustaka aura bhI upayogI vana gaI hai / Arambha meM mujhe pustaka ke itane bar3e kalevara kI AzA nahIM thI parantu jaise jaise sambaddha upAdeya sAmagrI milatI gaI isakA AkAra prakAra bar3hatA gayA aura yaha ucita hI huA ki bhagavatI bhuvanezvarIviSayaka isa prakAra kI vipula sAmagrI kA ekatra saGkalana kara diyA gayA / jaisA ki sampAdakIya se vyakta - hai isake pUrva isa stotra kA sabhASya athavA itanA praur3ha saMskaraNa kahIM nahIM nikalA hai / isa prakAra ke aprakAzita aura mahattva-zIla prAcIna grantharatoM ko prakAza meM lAnA hI prastuta granthamAlA kA mukhya dhyeya hai| maiM AzA karatA hUM ki granthamAlA ke anekAneka pUrva prakAzita grantharatnoM kI taraha prastuta ratna bhI vidvAnoM ko samAdaraNIya hogaa| . niSThA evaM vidvattApUrNa sampAdana ke lie maiM zrIbahurAjI kA 'abhinandana karatA hUM aura AzA karatA hUM ki ina kA parizrama pAThakoM kI ruci aura etadviSayaka utsAha ko bddh'aaegaa| 14 disambara, 1960 / jodhpur| * * muni jinavijaya . Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. 2. 3. 4. 5. viSaya sacAlakIya vaktavya prAstAvika paricaya 8. 6. 10. 19. 12. 11. viSayAnukrama sandarbha-grantha-sUcI zrIbhuvanezvarImahAstotram kavipadmanAbhakRtabhASyAnvitam zrI bhuvanezvarIpacAGgam ka. paTala: kha. pUjApaddhatiH ga. bhuvanezvarIkavacam gha. bhuvanezvarIsahasranAma rudrayAmalAntargatam . Da. bhuvanezvaryaSTottarazatanAmasto zram 6. 7. bhuvanezvaryaSTakam rudrayAmalAntargatam bhuvanezvarIbhakArAdisahastranAmastotram mahAtantrANavAntargatam bhuvanezvarIhRdayastotram nIlasarasvatItantrAntargatam bhuvanezvarIstotram rudrayAmalAntargatam - bhuvanezvarI kramacandrikA anantadevakRtA laghusaptazatI stotram pRthvIdharAcArya viracitam saMketA rAya anukramaNikA pRSThAGka 9 20 1- 30 12 31- 43 44- 60 68- 71 72 81 82- 83 84- 81 86- 100 101 - 102 103 - 104 105-153 154 - 128 153 160 - 166 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjasthAna purAtana granthamAlA ] [zrIbhuvanezvarImahAstotram fat ....... -ongs aurat / - AME Finakalaasnafrata non- .... .... ..10 HASA -26 RANA BAILtkurta - - MOHA Aar ... --- --- --- mus: - - % pAna prAcyavidyApratiSThAna, jodhapura ke hastalikhitagranthasaMgrahAntargata citra kI pratikRti .. zrIbhuvanezvaryai namaH caJcanmauktikahemamaNDanayutA mAtAtiraktAmbarA tanvaGgI . nayanatrayAtirucirA bAlArkavadbhAsurA / yA divyAGkazapAzabhUSitakarA devI sadA bhItihA cittasthA bhuvanezvarI bhavatu naH seyaM mude sarvadA // Page #8 -------------------------------------------------------------------------- Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // zrIH // prAstAvika paricaya zrIbhuvanezvarI' mahAstotra bhagavatI AdyAzakti kA stavana hai| yaha samasta vizvaprapaMca bhuvanoM se vyApta hai| bhuvanoM kI adhiSThAtrI zrAdyAzakti hI bhuvanezvarI hai jo avyaya, akSara aura kSara ke tripura kI AdhArazakti hai| tripura meM brahmA, viSNu, indra, agni aura soma ina pAMcoM kI samaSTi hone ke kAraNa ise paJcapatnI sI kahate haiN| zabdAvacchinna jJAna kA nAma veda hai aura viSayAvacchinna jJAna brahma kahalAtA hai| zabda aura viSaya donoM sAmAnya jJAna karA kara lIna ho jAte haiN| yahI sAmAnya jJAna anubhUti dvArA vizeSa bhAva ko prApta hotA hai aura AtmA meM khacita ho jAtA hai| vaijJAnika paribhASA se isa jJAna ko vidyA kahate haiN| isa anubhavajanya jJAna kI samprApti aura vikAsa kI AdhArasUta zakti hI bhuvanezvarI mahAvidyA hai| bhavanezvarI hI sarasvatI haiN| sarasvatI ko vANI aura vAka kahate haiN|' vAktatva se prAdurbhUta zabdaprapaJca se koI bhI sthAna khAlI nahIM hai| isIlie ye saba bhuvana aura trilokI vADmaya kahalAte haiN| vAka kA artha prAyaH bolI athavA vANI hotA hai| parantu yaha zabda, AvAz2a athavA dhvani kA bhI dyotaka hai| acetana padArthoM se utpanna hone vAlA zabda bhI isI ke antargata grahaNa kiyA jAtA hai| artha viSaya athavA vastu ko kaheMge, samake hue artha ko pratyaya kahate haiN| 1. zivAvinAbhUtazaktiH svatantrA nirupalavA / samastaM vyApya bhuvanamISTe tenezvarI matA / / 2. bhavatIti bhuvanaM carAcaraM jagat / athavA, bhavatyasmAditi bhuvanam / ... 3. vAga vai srsvtii| zatapatha brA0 2 / 14 / 6, 3 / 6 / 117 4. ka. atho vAgevedaM sarvam / aitareya zrAraNyaka 3116 / kha. vAcaM devA upajIvanti vizve . vAcaM gandharcAH pazavo manuSyAH / vAcImA vizvA bhuvanAnyarpitA sA no havaM jupatAmindrapatnI // taitti0 brA0 2 / 8 / / ga. anAdinidhanA nityA vAgutsRSTA svayambhuvA / . . Adau vedamayI divyA yataH sarvAH pravRttayaH / / sahA. bhA0zA0 pa0 31vA~ adhyAya / Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAka ke cAra bheda hai|' vaidikoM ke mata se bhU, bhuvaH, sva aura oMkArarUpa (praNava) ina cAroM ke antargata samasta vAGmaya parimita hai| vaiyAkaraNoM kA kahanA hai ki nAma, AkhyAta, upasarga aura nipAta ina cAroM se samasta zabdajAla paricchinna hai| nAma dravyapradhAna hai, AkhyAta kriyApradhAna hai, AkhyAta pada se pUrva prayukta hone vAlA pada upasargasaMjJaka hai aura UMce nIce artho meM patanazIla zabda nipAta kahalAte haiN| isa prakAra akhaNDa ( samasta ) vAk kI vyAkRti hone se usake cAra prakAra hue| pahale vAk athavA vANI kA svarUpa avyAkRta thaa| indra ne bIca meM avakramaNa kara ise vyAkRta kiyA / isIlie ile vyAkRtavAk kahate haiM / jJAnamUrti prakAzAtmaka tatva hI indra hai jisake Aloka meM zabda ke tattadartha bhAsita hote haiN| isIlie indra ko vAka bhI kahate haiN| vAk kA vyAkaraNa hI jagat kA vikAsa hai| yaha samasta zabdaprapaJca vAktatvAtmaka hai| indra isa tatva kA saMgrAhaka hai| aAkAza athavA zUnya se jaba saMcaraNazIla vAyu kA AghaTTana athavA saMgharSaNa hotA hai tava . zabda utpanna hotA hai| Arambha meM isa zabda kI avyAkRta avasthA hI rahatI hai| jJAnamUrti indra ke Aloka meM isakA vibhaktIkaraNa hotA hai| .. yAjJikoM kA mata hai ki mantra, kalpa, brAhmaNa aura laukikI nAma se dAna ke cAra bheda haiN| anuSTheya artha kA prakAzaka vedAga mantra kahalAtA hai, arthAt hamAre iSTa ko prakAza meM lAne vAlI vaidika RcAeM mantra haiN| mantravidhAna ke prati 1. ka. catvAri vAkparimitA padAni tAni vidurbrAhmaNA ye manISiNaH / guhA trINi nihitA negayanti turIyaM vAco manuSyA vadanti / / RgvedaH / / ... kha. vaikharI zabdaniSpattimadhyamA zrutigocarA / udyatArthA ca pazyantI sUkSmA vAganapAyinI / / saivoraH kaNThatAlusthA zirobANahRdi sthitA / ... jihvAmUloSTanityUtA sarvavarNa parigrahA // zabdaprapaJcajananI zrotragrAhyA tu vaikharI / / vAcaspatyam / / .. 2. ka. vAga vai parAcI avyAkRtAvadata / tAmindro madhyato'vakramya vyAkarot / tasmAdiyaM vyAkRtA vAgucyate // . . . . kha. anyAkRtA hi paramA prakRtistvamAdyA / mArkaNDeya pu0 / 3. ka. indro vAgityAhuH / zatapatha brA0 zaTa' kha, atha ya indrassA vAk / jaiminIya upa0 113312 ga. vAga vA indraH / kaupI. upa0 21711315 4. vyAkaraNaM zAstrabhede, nAmarUpe, jagato vikAsane ca / vAcaspatyam, pRSTha 4686 / Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) pAdaka vedabhAga ko kalpa kahate haiN| mantroM ke tAtparyArtha ko prakAzita karane vAlA vedabhAga brAhmaNa hai aura vyavahAra meM athavA loka meM prayukta hone vAlI vAka laukikI hai| .. . isI prakAra Rg, yajuH, sAma aura vyAvahArikI nAma se narukta niyamAnusAra samasta vAGmaya niyamita hai| aitihAsikoM kA kahanA hai ki so, pakSiyoM, choTe choTe reMgane vAle jAnavaroM aura vyAvahArikI vANI ke bheda le vAk caturdhA vibhakta hai| AtmavAdI kahate haiM ki yaha vAk pazu, tUNava, mRga aura AtmA meM nihita hone se cAra prakAra kI hai| mAtRkAvijJAna ke AcAryoM kA mata inase bhinna hai| ve parA, pazyantI, madhyamA aura vaikharI nAma se cAra prakAra kI vAk kA pratipAdana karate haiN| mUlAdhAra se udita hone vAlI, ekamAtra prANa aura apAna ke antarAla meM rahane vAlI vAk sUkSma aura durnirUpya hone se parA kahalAtI hai| vaha sAmAnya jana ke jJAna se pare hai, AvirbhAva aura tirobhAva se rahita hai tathA samyak manana evaM prayoga parizIlana se hI gamya hai| yaha amRtakalA' ke nAma se bhI abhihita hotI hai| vahI vAk jaba hRdayagAminI hotI hai arthAt nAbhi-sUla se udgata hotI hai taba yogiyoM dvArA draSTavya hone se pazyantI kahalAtI hai| athavA brahma kI anAdi avidyA se jo pariNAma upasthita hotA hai vaha pazyantI vAk hai| isakA koI varNavibhAgAdi krama nahIM hai yaha khayaMprakAza hai| yaha apane pUrva aura apara arthAt parA aura madhyamA ko dekhatI hai isalie bhI:pazyantI vAk kahalAtI hai| ___ java pazyantI vAk kA buddhi se saMyoga ho jAtA hai tava vivakSA kI dazA meM pahuMca kara hRdaya athavA madhya se udita hone ke kAraNa yaha vAk madhyamA kahalAtI hai| zrotragrAhya varNoM kI abhivyakti se rahita yaha vAka antaHsaGkalpakrama se yukta hotI hai| yaha vAk kA tIsarA rUpa hai| isake pazcAt vahI vAk sukha meM Akara tAlu, oSTha, jihvA, danta Adi ke vyApAra se bAhara nikalatI hai, bikhara jAtI hai, tava vaikharI ho jAtI hai| viziSTa rUpa se kha arthAt AkAza meM yaha rama jAtI hai athavA phaila jAtI 1. seyamAkIryamANApi nityamAgantukairmalaiH / antyA kalA hi somasya nAtyantamabhibhUyate / / tasyAM vijJAtamAtrAyAmadhikAro nivartate / / " purupe poDazakale tAmAhuramRtAM kalAm // sara0 kaNThA0 ratnezvaravyAkhyAyAm / / 2. sA prasUte kuNDalinI zabdabrahmamayI vibhuH|| zakti tato dhvanistasmAnnAdastasmAnnirodhikA / / tato'rdvandustato bindustasmAdAsIt parA tataH // pazyantI madhyamA vAci vaikharI zabdajanmabhUH / zA0 tilakam pra0 50 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) hai / AkAza kI zabdaguNakasaMjJA isI kAraNa hai / parA, pazyantI aura madhyamA ye nityA aura atIndriyA vAk haiM / vaikharI indriyagrAhyA aura zranityA hai / ' paramazAnta brahma ( paramAtmA athavA paramaziva ) meM na zabda hai, na artha hai aura na pratyaya hai / arthAt vaha azabda, nirviSaya aura niSpratyaya hai, avanagocara hai / usa meM nAma rUpa bhI nahIM haiM / yaha pAramArthikI sattA Atyantika sAmyasvarUpa hai / usI paramazAnta parabrahma meM kramAnusAra vizvaprAdurbhAva ke lie sAmyAvasthA kA bhaGga ho karavindurUpA ghanIbhUta zakti kA uddhava hotA hai aura vahI vibhinna rUpoM meM prasAra karatI hai / " yahI zakti jagat meM dvaitAnubhava kA kAraNa banatI hai / zakti kA yaha vilAsa cidAkAza meM ghaTita hotA hai / parantu isase parama ziva paramAtmA meM koI vikAra utpanna nahIM hotA / vaha sAkSI rUpa meM sthita rahatA hai / " usameM koI pariNAma upasthita nahIM hotA kyoMki vaha to nirapekSa draSTAmAtra hai / kendrastha sAkSI evaM 1. sthAneSu vivRte vAyau kRtavarNaparigrahA / vaikharI vAk prayoktaNAM prAvRttinibandhanA / kevalaM buddhyupAdAnakramarUpAnupAtinI / prANavRttimatikramya madhyamA cAkU pravartate // vibhAgAstu pazyantI sarvataH saMhRtakramA | svarUpajyotirevAntaH sUcyA sA cAnapAyinI // sara - kaSThA0 ratnadarpaNAkhyavyAkhyAyAm / 2. ka. saccidAnandavibhavAt sakalAt paramezvarAt / prAsIcchaktittato nAdo nAdAd bindusamudbhavaH || zA0 ti0 117 // kha. "John Woodroffe" ne apanI 'The Garland of Letters' nAmaka pustaka ke pR0 122 para eka ajJAtakartR ke tAntrika grantha kA uddharaNa diyA hai / yaha grantha 'French Protestants of the Desert ' ne 'Le Ilystere de la croix' nAma se 18vIM zatAbdI meM prakAzita kiyA gayA thA / isake 8 veM pRSTha para likhA hai "Ante Omnia Punctum exstitit; non to atomon, aut Mathematicum sed diffusivum. Monas eart explicite; inplicite Myrias. Lux erat, erant et Tenebrae Principrium et Finis Principii. Omnia et nihil; Est et non . ' "saba vastuoM ( sRSTi ) se pUrva eka bindu ( Punctam ) thA jo aNu athavA Mathematical ( gaNitIya kalpita ) bindu se bhI sUkSma thA / vistAra athavA mApa na hone para bhI usakI sthiti avazya thI / usa eka meM aneka (Myrias ) kI sthiti thI / usameM prakAza thA, zrandhakAra thA, zrAdi thA, anta thA, sat thA, asat thA, saba kucha thA, kucha nahIM thA / " 3. dvA suparNA sayujA sakhAyA samAnaM vRkSaM paripapvajAte / tayoranyaH pippalaM svAdvRtti zranaznannanyo abhicAkazIti / / muNDakopa0 3 / 1 // Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 5 ) mUlazakti eka bhAvApanna hokara rahate haiM / kintu, pariNAmasvarUpA zakti bhinna bhinna staroM meM prasRta hotI hai / usa kA prasAra aura saMkoca hI sRjana aura saMhAra hai / yaha, prasAra aura saMkoca isa sRSTi kA anapAyI dharma hai / zabdabrahma kA udbhava zaktisamanvita ziva ke ullAsarUpa meM hotA hai aura jalAzaya meM prastara nikSepa ke pariNAmasvarUpa utpanna huI golAkAra laharoM ke samAna usakA prasAra evaM laya hotA hai / isI brahma se vAk kA prAdurbhAva hotA hai| zruti bhagavatI kahatI hai ki " prajApatirvai idamAsIt" Adi meM brahma hI thA / " tasya vAgU dvitIyA zrAsIt" vAk usakI dvitIyA thI / arthAt vaha pahale usameM ekabhAvApanna thI aura phira zaktirUpa meM usI se prAdubhUta huI / "vAg vai paramaM brahma" vAk hI parasabrahma hai / isa prakAra vAk brahma kI zakti hai jisakA usake sAtha aikyabhAva hai / isa zakti ke dvArA hI brahma jagat kA sthUla kAraNa banatA hai / parantu yaha nahIM bhUlanA cAhie ki sUlazakti to brahma ke sAtha athavA brahma meM ekabhAva se vidyamAna rahatI hai / usakA mUrti brahmA, viSNu, rudra meM bhI pRthak svarUpa nahIM hai / vaha isa trimUrti kI janatI hai / ' zrAdipuruSa kI icchA huI ki maiM akelA hUM, aneka ho jAUM, maiM sRjana karU / taba usane zrama kiyA, tapa kiyA aura sarvaprathama usase usI kI bAkU ( yaha vANI ) utpanna huIM ' / vAk kA prAdurbhAva hone para usake sAtha usa AdipuruSa kA mAnasa saMyoga huA aura vaha usase sagarbhA huI / kaThopaniSat meM bhI isI prakaraNa ko isI prakAra kahA hai / tArAjya - mahAbrAhmaNa meM likhA hai ki bAkU ne prajApati se garbha dhAraNa kiyA / vaha usase pRthak huI aura usane prajAoM ko utpanna kiyA / vaha punaH prajApati meM hI praviSTa ho gaI / " 1. ka. zabdAnAM jananI tvamatra bhuvane vAgvAdinItyucya se tvattaH kezavavAsavaprabhRtayo'pyAvirbhavanti sphuTam / lIyante khalu yatra kalpaviratau brahmAdayaste'pyamI sA tvaM kAcidacintyarUpamahimA zaktiH parA gIyase || tri0 bhA0 la0 stavaH 15 // kha. saguNa brahma kA nAma hI kAma hai, jisakI triguNAtmikA zakti se trideva kA zrAvirbhAva hotA hai / ka + a + ma = kAma | ka= brahmA, zra= viSNu, ma=mahAdeva / ga. sRSTisthityantakariNIM brahmaviSNuzivAtmikAm / sa saMjJAM yAti bhagavAneka eva janArdanaH || vi0 pu0 1|2|66 // 2. ka. paMcaviMza brAhmaNa | 20|14|2 | kha. so'zrAmyata / so'tapyata / vAgevAsya sAsRjyata / sA garmI abhavat / prajApati idamAsIt / tasya vAk dvitIyAsIt / tayA sa mithunamabhavat / sA garbhamadhatta / sA asmAdapAkrAmat / sA imAH prajA sRjata / sA prajApatimeva punaH prAvizat / tArADhya brA0 20|14|2 | Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 6 ) pahale yaha vizva prajApati hI thA / usakI bAkU hI usakI dvitIyA thI / prajApati ne socA maiM isa vAk kA prasAra karUM / arthAt brahma athavA ziva ne eka se aneka hone kI icchA kI aura usakI zakti jo usI meM vidyamAna thI, vAk rUpa maiM AvirbhUta huii| yaha icchA aura zabdabrahma kA saMyoga hI jagat kI jananI zaktirUpA ambikA kI mahAyoni meM pRthak rUpa meM puMjIbhUta dRzyajagat kI sRSTi kA sabala kAraNa hai / yahI mahAzakti punaH usa citrahma meM praviSTa ho jAtI hai, lIna ho jAtI hai / yahI vizva kA saMhAra hai, prataya hai| sRSTi aura saMhAra ke madhyavartI kAla maeN zakti kA vizvAtmaka rUpa prasuta hotA hai| jar3a aura cetana usake aihika rUpa hai| vaidika paribhASA meM inheM rayi aura prANa kahate haiM / usI bAkU aura AtmA ke saMyoga se vaha sabhI vastuoM, vedoM, yoM. chandoM, prajAoM aura pazuoM kA sRjana karatA hai / ' vAkU kA prAdurbhAva jIvarUpa se kisI eka hI mahApuruSa meM nahIM huA apitu vahna to sabhI manuSyoM, prANiyoM aura sthUla vastuoM meM zrAvirbhUta huI aura hotI rahatI hai / sabhI prANI isa bAkU se brahmasAyujya prApta kara sakate haiN| bAkU kA prAdurbhAva pratyeka manuSya meM hotA hai ata eva vaha usake svarUpa ko jAna sakatA hai, usakA anubhava kara sakatA haiM / vAk kA brahma ke sAtha aikyabhAva: hai, ataH vAganubhUti dvArA hI brahmAnubhUti bhI sulabha hai / A yaha vizva vizvambhara kI icchA athavA kAma kA pariNAma hai| bhautika stara para kAma kA anya arthoM ke sAtha sAtha yauna saMsargecchA artha bhI hai| mUlarUpa meM yaha parasapuruSa kI Adima sikhakSA ( sRjanecchA ) hai / prANimAtra meM vyApta yaha bhautikasikSA usI Adima icchA kA pariNAma hai / aura yaha IzvarIya kAma hI jagat kA mUla kAraNa hai / vAk kAma kI putrI hai| kAma hI saba devatAoM meM pramukha hai, zaktizAlI hai| kAma kI putrI kA nAma gau hai / jisako RSiyoM ne vAgvirATra kahA hai| 2. sa tayA vAcA tena zrAtmanA idaM sarvamasRnata | yat idaM kiJca Rco yajUMSi sAmAni chandAMsi yajJaM prajAH pazum / bRhadAraNyakopaniSat / ka. atharvaveda 31 / kha. zatapatha brAhmaNa 6|3|118, 6312 ga. kaThopaniSad 15\11, 2011 gha. caturmukhI jagadyoniH prakRtigaH prakIrtitA / vAyu0 pu0 23|14 3. cAga va virAT / zatapatha brA0 3 / 5 / 1134 // Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ... zabdabrahma se sarvaprathama vaidikavijJAna kI sRSTi huI / ' sarasvatI hI vedoM kI jananI hai| usI meM saba bhuvana nivAsa karate haiN| acyuta ne sarasvatI aura vedoM ko apane mana se utpanna kiyaa| gAyatrI hI vedamAtA kahI jAtI hai| vAk vedoM aura samasta zabdajAla kI jananI hai isIlie vaha vedAtmikA kahalAtI hai| zabdaprabhava (zabdabrahma se prAdurbhUta ) hone ke kAraNa yaha vizva bhI vADmaya hai| ... vAk jisa para prasanna hotI hai vaha mahAna ho jAtA hai, brAhmaNa ho jAtA hai, RSi bana jAtA hai| vAk RSiyoM meM praviSTa ho kara manuSyoM meM prakaTa huii| yajJa ke dvArA manuSyoM ne RSiyoM meM praviSTa vAk ke darzana kiye| RSiyoM ne apanI RcAoM ko vAk bhI kahA hai kyoMki ve vAk se prakaTa huI haiN| vAk se brahma kA jJAna hotA hai, vAk hI parabrahma hai| vedoM kI mAtA sarasvatI parabrahma meM nivAsa karatI haiN| isa prakAra yaha mahAzakti aura mahezvara eka hI haiN| veda mahezvara ke niHzvasita haiN| vedoM se hI usane akhila jagat kA nirmANa kiyA hai| vAk akSara (naSTa na hone vAlI) hai| Rta le sarvaprathama usakI utpatti huI hai aura vaha amRta kA kendravindu hai| vAk se prajApati ne samasta prajAoM ko utpanna kiyA hai| vAk samudra hai, moda kI jananI hai, kSayarahita hai| laukika artha meM na vAk kA kSaya hotA hai na samudra kaa|" . zatapatha brA0 6011118 2. mahAbhArata zAntiparva 112 / 120 - taittirIya brAhmaNa 2085 3. bhISma parva 3016 vAM padya / / 4. Rgveda 10 / 1225, 1097118 RSi zabda kA artha prANa bhI hai / prANA vA RSayaH / te yat purA asmAt sarvasmAdidamicchantaHzrameNa tapasAripastasmAd RSayaH / za0 brA0 RSItyeSa gatau dhAtuHzra tau satye tapasyatha / etat saMniyatastasmAd brahmaNA sa RpiHsmRtaH / vAyu0 pu0 56 adhyAye 80 zlo. 5. vAcaiva samrAD brahmA jJAyate vAga nai paramaM brahma / bR. pAra. upaniSata 6. vedAnAM mAtaraM matsthAM pazya devI sarasvatIm / mahA bhA0 zA0 parva / . 7. yasya niHzvasitaM vedA yo vedebhyo'khilaM jagat / nirmame tamahaM vande vidyAtIrtham mahezvaram / RksaMhitA, sAyaNabhASya / 8. vAgakSaraM prathamajA Rtasya vedAnAM mAtA amRtasya nAbhiH / te0 prA0 3 / 36 / 1 / ___ * 6. vAga vai ajo vAco vai prajA vizvakarmA jajAna / zata0 brA0 7 / 21 / - 10. vAga vai samudro / Rk 45 / 1 . na vAkkSIyate na samudraH kSIyate / aitareya0 5 / 16 / Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabda kA (vAk kA ) prAdurbhAva sRSTi se pUrva huA aura usI ke sAtha mAnasa saMyoga karake brahmA ne samasta devatAoM aura carAcara jagat kA sRjana kiyaa| jaba hama kisI viSaya meM pravRtta hote haiM to pahale usa viSaya ke bodhaka zabdoM kI mAnasika sRSTi karate haiM aura phira karma meM pravRtta hote haiN| isI udAharaNa ko lekara kahA jAtA hai ki pahale brahma-mAnasa meM vedavAk kA udbhava huA aura phira usake pariNAmasvarUpa padArthoM kI sRSTi huI / "bhUrali" vAkya kaha kara bhU ko (pRthvI ko) utpanna kiyA aura isI prakAra jagat ke samasta padArthoM kA sRjana huaa| parantu, yaha pUrva aura para ke bheda vyAvahArika haiN| mAnava Izvara ke samakSa sadaiva apUrNa hai| vAstava meM pratyaya, zabda aura arthamaya Izvara kA kAraNavigraha eka hai| vaha abhinna hai, kintu bhinna bhI pratIta hotA hai| hama kevala samajhane-samajhAne ke liye kahate haiM ki usakI sRSTikalpanA pratyayarUpI Anandamaya kAraNavitraha kA aMzamAtra hai aura usI meM sthUla evaM sUkSma sabhI padArthoM kI sthiti hai| usake 'para' zabda se hI pariNAma meM samasta 'apara' zabdoM kI sApekSa sattA svayaMsiddha hai aura usake arthoM se hI jo prAkRta zakti kA prathamodabhUta svarUpa hai, samasta vikRti aura tajanya padArthoM kI anubhUti hotI hai| inhIM tInoM se Izvara ke hiraNyagarbha aura virATazarIra jAne jAte haiN| pratyaya aura artha le hiraNyagarbha aura zabda se virATa / isalie parA vAk hI usakA para zabda hai aura madhyamA evaM vaikharI kevala zabda athavA cAl / mAtRkA aura varNa vAka ke sUkSma evaM sthUla rUpa hai| ataH vAk aura vizva ke samasta padArthoM kA eka hI kAraNa hai aura vaha hai pratyaya arthAt padArtha kI ora mAnasa kI gati / . . sarasvatI vedoM aura nAmarUpAtmaka vizva kI jananI hai| vahIM sarvopari zakti hai| usI se udbhUta vAl zakti ke dvArA sarasvatI nAma se usa kA cintana aura stavana kiyA jAtA hai| vINA usakA priya vAdya hai jo nAda athavA zabda kA sUcaka hai| usake zveta vastra zabdaguNapradhAna AkAza aura nirmala buddhi ke pratIka haiN| usakA nAma "saras" gati athavA pravAha kA sUcaka hai| vaha nispanda ziva athavA brahma kI erAtmikA zakti hai aura vyakta jagat meM kriyAtmikA rUpa se sRSTikAla meM "ha": isa garjana zabda ke dvArA udbhUta hotI hai aura phira zAnta ho jAtI hai| yahI gati athavA pravAha sadA calatA hai| isI kA nAma "saras" hai aura isI se vaha zakti sarasvatI hai| vaijJAnikoM kA mata hai ki paramAkAza meM jar3a padArthoM ke samAna jIrNatA aura nAzasapI vikAra athavA parivartana nahIM hote| yaha aparivartanIya dRr3ha aura zAzvata parama 1. manasastu samudbhUtA mahAbhUtA narAdhipa / mahA bhA0 zA0 parva / 310116 / Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyoma hI vajra':kahalAtA hai jo zAzvata trivRt brahma kA pratIka hai| isI kA - kriyAtmaka rUpa prajApati hai jisakI zakti sarasvatInAma se gatizAlinI ho kara sRSTikrama meM pravAhita ho rahI hai| sarasvatI haMsavAhinI hai| vaha pArthiva haMsa para nahIM, apitu prANimAtra meM zvAsa arthAt prANavIja ke antarvahirgamanakriyArUpa " haM" aura "sa" para virAjamAna hai| vedoM kI jananI hone ke kAraNa vAk athavA sarasvatI vidyA aura buddhi kI devatA hai| buddhi athavA prajJA hI manuSya meM sarvopari hai / jJAna, bala, kriyA ye tInoM paramAtmA kI viziSTa zaktiyAM haiN| yoM to bhautika zakti (vala ) aura karma (kriyA) kA bhI bahuta mahatva hai parantu buddhi athavA jJAnazakti ina sava meM viziSTa hai| isa zakti kA mana athavA mAnasa se sambandha hai aura mana hI manuSya hai / jitane manuSya haiM, utane hI mana haiM / utane hI buddhi ke bheda bhI haiM / parantu una saba kA mUla brahmamAnasa meM hai| vahI brahmasara hai aura usI brahmasara meM utpanna honevAlI vAk kA nAma sarasvatI hai jo mAnava mAtra kI buddhi kI adhiSThAtrI hai| usI ke prasAdarUpa meM pratyeka mAnasa usa mAnasa . sarovara meM se apanA apanA mAnasapAtra bharatA hai aura apanI bhautika zakti evaM kriyA kA vikAsa karatA hai| apane mAnasapAtra meM Aye hue jJAna athavA buddhirUpI sahaja svaccha jala (prakAza) ko nirmala banAye rakhanA pratyeka manuSya kA kartavya hai| avidyAjanya rAgadveSAdi isako AvilaHkarate rahate haiM / usa samaSTibhUta ananta jJAna-bhaNDAra evaM vidyA kI adhiSThAtrI devI sarasvatI kA nirantara cintana aura stavana karake hI vaha apane nirmala jJAna ko surakSita rakha sakatA hai| ata eva bhagavatI sarasvatI kA ArAdhana aura stavana akAraNa nahIM hai| . zrIbhuvanesvarI-mahAstotra mantragarbhita stotrapATha hai| mantrajApa aura stotrapATha se abhISTasamprApti hotI hai| mantra dvArA jIva trividha tApoM kA zamana karane meM samartha hotA hai| vaha isa se svargasukhoM ko pA sakatA hai| caturazIti-lakSa jIvayoniyoM ke bhavacaMkramaNa se mukti bhI vaha isI mantra-sAdhanA ke bala para prApta kara sakatA hai| . 1. ka Rgveda meM sarasvatI ko "pAvIravI" arthAta vajra kI putrI batAyA gayA hai / / . . yahA~ vajra se aparivartanIya brahma aura usakI putrI se vAkazakti samajhanA ... . caahie| kha. vAga vai sarasvatI pAvIravI / aitareya0 3 / 37 / 2. . vajro vai trivRt / paDviMza brAhmaNa / 3 / 334 / / brahma vai trivRt / tANDyabrAhmaNa 2 / 16 / 4 / 3. hakAreNa bahiryAntaM vizantaM ca skaartH| .. . Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10) mantra' zabda kA pUrvArddha mana athavA manana se sambaddha hai aura uttarArddha "" .. kA artha hai trANa / tAtparya yaha hai ki mantra manana ke . dvArA saMsAra athavA bhautika jagat se jIva kI rakSA karatA hai, use mukta karatA hai aura jIvana ke samasta siddhibhUta caturvarga kA AmantraNa karatA hai| mantra akSaroM se banate haiN| akSara, unake tattat samudAya aura zabda sabhI brahma ke vyakta rUpa haiM, kriyAtmikA zakti ke vividha svarUpa haiN| mukha se uccArita, kAnoM se zrata aura mastiSka se samajhe hue sabhI zabda isake rUpa haiN| parantu jo mantra pUjA aura sAdhanA meM prayukta hote haiM, ve viziSTa dhvaniyA~ haiM jo sambaddha devatA ke svarUpa ko vyakta ka, manana vizvavijJAna trANaM saMsArabandhanAt / ___ yataH karoti saMsiddho mantra ityucyate tataH // piGgalAmate // kha. mananAt trANanAccaiva madrUpasyAvabodhanAt / ___mantra ityucyate sagyaG madadhiSTAnataH priye / / rudrayAmale / / ga. varNAtmakAH zabdA nityAH / mantrANAmacintyazaktitA / tantramate / / gha, mananAta tatvarUpasya devasyAmitatejasaH / trAyate sarvabhayataH tasmAn mantra itIritaH / / kulArNavatantre 17 // Ga. manni guptabhApaNe ghaja aca vA / vedabhedaH / "pranUna brahmaNaspatirmantraM ___ vadatyuktham / " RgvedaH 671474 / / ca, gAyatrItantre / 7. "Words are not mere sounds as they ordinarily seem to be. They have a subtle and intellectual form within. The internal source from which they evolve is calm and serene, eternal and imperishable. The real form of Vak, as opposed to external sound, lies far beyond the range of ordinary perception. It requires a great deal of sAdhanA to have a glimpse of the purest form of speech. The Rk to which pataJjali has refered bears strong evidence to this fact. 779 is said to reveal her divine self only to those who are so trained as to.. undestand the real nature............" Spiritual Outlook of Sanskrit Grammar by P.C. Chakravarti. ( Journal of the Department of Letters, Calcutta, 1934.): Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (11) karate haiM aura mantragata akSarAvali ke mAtrA, vindu, visarga, pada aura padAMza evaM vAkya sambaddha hokara mantrarUpa meM vividha devatAoM ke svarUpa ko abhihita karate haiN| vibhinna vargoM meM vibhinna devatAoM kI vibhUtimattA sannihita hotI hai / amuka devatA kA mantra vaha akSara athavA akSaroM kA samUha hai jo sAdhanazakti ke dvArA usako (abhidheya ko) sAdhaka kI cetanA meM avatIrNa karatA hai| yoM mantravizeSa ke dvArA usa ke adhiSThAtRdevatA kA sAkSAtkAra hotA hai| mantra meM khara, varNa aura nAdavizeSa kA eka kramika rUda saMgaThana hotA hai| ata: usakA anuvAda athavA vyutkrama nahIM ho sakatA / kyoMki usa anuvAda meM usa svara, varNa, nAda aura padasaMghaTanA kI AvRtti nahIM hotI jo usa mantra athavA devatA ke akyavIbhUta haiN| nityaprati ke vyavahAra meM bhI dekhA jAtA hai ki jisa vyakti kA jo nAma rakha diyA jAtA hai vaha unhIM akSaroM, varNoM aura svaroM kA uccAraNa hone para hamAre abhimukha hotA hai, nAma meM Aye hue zabdoM ke anuvAda meM athavA viparyAsa meM vaha abhivyakti nahIM ho sktii| yathA-kisI kA nAma rAma nAla hai to vaha inhIM cAra akSaroM ke kramobArita hone para hI bolegA, anuvAda karake 'dAzarathirakta' kahane para nhiiN| ataH mantra kisI vyaktivizeSa kI vicAra-sAmagrI nahIM hai, pratyuta vaha caitanya kA dhvanivigraha hai| yadyapi sabhI zabdasamUha zakti ke vibhinna svarUpa haiM parantu mantra aura vIjAkSara sambaddha devatA ke svarUpa haiM, svayaM devatA haiM, sAdhaka ke lie prakAzamAna teja:puJja haiN| usa se alaukika zakti jAgRta hotI hai| sAdhAraNa zabdoM kA jIva ke samAna utpatti aura laya hotA hai parantu mantra zAzvata aura aparivartanazIla brahma hai| ...mantra hI devatA haiM arthAt parA citzakti mantrarUpa meM vyakta hotI hai| mantrI sAdhanazakti dvArA mantra ko jAgRta karatA hai / mUla meM sAdhanazakti hI mantra zakti ke rUpa meM adhika zaktizAlinI hokara vyakta hotI hai| sAdhanA ke dvArA sAdhaka kA nirmala aura prakAzayukta citta mantra ke sAtha ekAkAra ho jAtA hai aura isa prakAra mantra ke arthasvarUpa devatA kA usako sAkSAtkAra hotA hai| sAdhaka kI jIvazakti mantrazakti ke prabhAva se usI prakAra uddIpta hotI hai jaise vAyulahariyoM ke samparka se agni prajvalita hotI hai / mantrazakti se upacita huI jIvazakti ke dvArA aise kArya bhI sampanna kiye jA sakate haiM jo pratyakSa meM asambhava pratIta hote haiN| yA, yoM kaheM ki mantrazakti ke dvArA jIvazakti ko daivI zakti prApta ho jAtI hai aura usa zakti ke dvArA daivIkArya sampanna hote haiM, sAdhaka daivIsampat prApta karatA hai|| 1. ka, mantrI hInaH svarato varNato vA mithyAprayukto na tasarthamAha / / sa vAgvano yajamAnaM hinasti, . yathendrazatru : svarato'parAdhAt / / . kha. ekaHzabdaH samyaga jJAtaH suprayuktaH svarge loke ca kAmadhum bhavati / mahAbhASye / Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) Adhunika manovijJAna kA bhI yaha svIkRta siddhAnta hai ki vicAra, cintana / athavA manana hI zakti hai aura isake dvArA bAhya bhautika sAdhanoM ke binA bhI dUsaroM ke vicAroM ko prabhAvita kiyA jA sakatA hai tathA paristhitiyoM meM parivartana lAyA jA sakatA hai| isI prakAra manana athavA mantra ke samprayoga dvArA devasAkSAtkAra, catuvargasamprApti evaM brahmasAyujya bhI sAdhya haiN| __ mana kA artha hai cintana / jisake dvArA manana hotA hai vahI mana hai| mananazIla hI manu hai / mana hI mantra hai| manana evaM mantrasAdhana hI mAnava kI itarajIvoM se viziSTatA hai| stotra meM devatA kA guNAnuvAda, Atmanivedana aura vAJchAsamprApti ke lie prArthanA hotI hai| vaha prArthI kI apanI bhASA meM ho sakatI hai| usakA anuvAda bhI anyAnya bhASAoM meM kiyA jA sakatA hai| parantu, viziSTa pratibhAvAna vidvavariSThoMne katipaya aile stotroM kI racanAeM kI haiM jina meM prArthanA ke sAtha sAtha tattad devatAsambandhI vIjAkSaramantra bhI nigusphita rahate haiM aura vAraMvAra stotrapATha ke sAtha una una mantroM kA bhI jApa hotA rahatA hai| isa sarasa prakriyA ke dvArA sAmAnya sAdhakoM ko bhI iTasamprApti sulabha ho jAtI hai| stotrapATha se zraddhA jAgRta hotI hai aura AtmavizvAsa meM dRr3hatA AtI hai|' jaba zraddhA ko AtmavizvAsa para AdhArita buddhi aura vinizcaya kA bala milatA hai taba mAnasika zakti kA apUrva vikAsa hotA hai aura etaddvArA anyathA asambhava kAryoM kA bhI sAdhana sambhava ho jAtA hai| zraddhAvAn ke antara meM yaha vizvAsa dRr3hasUla ho jAtA hai ki dUsare loga yadyapi usakI apekSA adhika yogyatA evaM buddhi rakhate haiM tathApi use devaprasAda kA aisA alaukika vala samprApta hai jisa se vaha una se pIche nahIM hai| unheM jo kucha prApta hone vAlA hai vaha aura usa se bhI adhika use mila sakatA hai| zraddhAvAn meM hInabhAvanA ko avasara nahIM hai| zraddhA aura vizvAsa kA samanvaya hI vizuddha vijJAna kI prApti kA sAdhana hai aura usakI sampAdikA kukSI devastuti hI hai| 1. ka; zraddhAdevo vai manuH / Rgveda kha. yo yacchaddhaH sa eva saH / ga, yo yo yAM yAM tanuM bhaktaH zraddhayAcitumicchati / tatya tasyAcalAM zraddhAM tAmeva vidadhAmyaham / / gItA / / tvadanyasmAdicchAviSayaphalalAbhe na niyamaH . tvamarthAnAmicchAdhikamapi samarthA vitaraNe / / iti prAhuH prAJcaH kamalabhavanAdyAstvayi mana-. ... . tvadAsaka naktandivamucitamIzAni, kuru tat / / aAnandalaharI / / Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13), ... sakalAgamAcAryacakravartI zrI pRthvIdharAcArya kRta prastuta stotra bhI aisA hI mantragarbhita stotra hai| isa meM saba milA kara 46 padya haiM jinameM se pUrva 36 zArdUlavikrIDita padyoM meM AdyAzakti bhagavatI bhuvanezvarI kI stuti kI gaI hai aura 37veM tathA 38veM padyoM meM stotrakartA ne apane guru paramakAruNika zrIsiddhinAtha aparanAma zrIzambhunAtha kA smaraNa karate hue unake kRpAbAhulya kA varNana kiyA hai| 36veM padya meM bhagavatI se prArthanA kI gaI hai ki vAgvimukhoM (jar3oM) se unakA samparka na ho / 48veM padya meM punaH guru kI abhyarthanA kI gaI hai aura 41 veM meM iSTadevatAsAkSAtkAra aura usake svahRdayapIThAdhiSThAna kA varNana kiyA gayA hai| padya 42veM meM guruprasAdasamprApti kA ullekha hai| 43 aura 44veM padyoM meM pUjA aura japavidhAna ke sAtha sAtha acintyaprabhAvA phalazruti kA nirdeza kiyA gayA hai| stotra ke antima zloka meM isa stotra kI racanA meM bhagavAn zambhunAtha kI AjJAprApti kA nirdeza karate hue ise alaukika, prabhaviSNu aura sampUrNa siddhiyoM kA adhiSThAna batAyA gayA hai / moha aura mahAbhrama kI uddAmalahariyoM se abhibhUta isa saMsAramahodadhi se parapAra utarane ke lie dRr3hapota ke rUpa meM isa mahAstotra kI racanA karate hue AcArya ne sanmAtrabindusamudbhavA parA, pazyantI, madhyamA aura vaikharI se prArambha kara vAgbhavamahimA, bIjAntaradhyAna, mantroddhAya, devatAkharUpa, yajanavidhAna, ArAdhana aura ArAdhanaphala, akSaramAtRkAnirmita bhuvanezvarIvigraha, antarbahiryajana, kuMDalinIjAgaraNa aura SaTcakrabhedana prabhRti kA varNana karate hue AtmazaraNAgatinivedana kiyA hai| zrIpRthvIdharAcArya bhagavatpAda zaMkarAcArya ke ziSya aura tantra, mantra evaM samasta zAstroM ke prakANDa paMDita the / bAmbe brAMca Apha dI rAyala esiyATika sosAyaTI ke sUcIpatra meM 851 saMkhyA para aMkita bAlAcanavidhi ke vivaraNa meM zrRMgerImaTha kI guruparamparA isa prakAra dI huI hai :- "gauDapAda, govinda, zaMkarAcArya, pRthvIdharAcArya, brahmacaitanya aura Anandacaitanya Adi / " ... AphreTa ne lipajiga kaiTalAga saMkhyA 1374-77 para pRthvIdharAcAryakRta sAta kRtiyoM kA vivaraNa diyA hai, jo isa prakAra hai : ...1 bhuvanezvarIstotra 2 laghusaptazatIstotra' 3 sarasvatIstotra 4 kAtantravistaravivaraNa 5 mRcchakaTika kI vyAkhyA 6 vaizeSika ratnakoSa aura 7 bhuvanezvaryacanapaddhati / laghusaptazatIstotra kI do hastalikhita pratiyAM zrI rUpanArAyaNajI "sAdhaka" zAstrI dvArA mahAstotra ke prAyaH mudrita ho jAne para mujhe prApta huI haiM, ataH ise bhI chapavA diyA gayA hai| zrI sAdhakajI isake lie dhanyavAdAha haiN| ... ....: - .:.. (sampAdaka) Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) zrI zaMkarAcArya kA samaya IsA kI 8 vIM zatAbdI aura vikrama kI 6vIM zatAbdI mAnA gayA hai aura pRthvIdharAcArya zrIpITha kI guruparamparA meM inale dUsare sthAna para Ate hai ata: inakA samaya,isI ke lagabhaga honA caahie| gahana dArzanika granthoM kI racanA karane ke atirikta sarasa stotra-racanA karake pAramArthika evaM vyAvahArika pakSoM kA samanvaya karate hue lokakalyANa kA saduddezya bhagavAna zaMkara ne apanI paramparA meM nihita kiyA thaa| isI paramparA kA pAlana karate hue zrIpRthvIdharAcArya bhI stotrakAra ke rUpa meM hamAre sAmane Ate haiN| zrIpRthvIdharAcArya ne apane guru kA paricaya stotra ke 37 padya meM isa prakAra diyA hai: zrIsiddhinAtha iti ko'pi yuge caturthe prAdurvabhUba . karuNAvaruNAlaye'smin / zrIzamsurityabhidhayA sa mayi prasanna cetazcakAra lakalAgamacakravartI // ukta padya kI vyAkhyA karate hue bhASyakAra padmanAbha ne 'karuNayA yukne varuNAlaye grAmavizeSe narmadAtaTanikaTavartini' aisA. sthAnollekha kiyA hai parantu zrIzaMkara bhagavatpAda kA janmasthAna kAlapI batAyA jAtA hai| zrIpRthvIdharAcAryakRta bhuvanezvarImahAstotra eka prasiddha evaM prAcIna stotra hai aura isakI hastalikhita pratiyA~ aneka grantha bhaNDAroM meM prApta haiN| isakA nirantara pATha karake zreyaHsamprApti kI kathAeM bhI sunI gaI hai| parantu isa stotra kA mudraNa vahuta pUrva huA ho, aisA jJAta nahIM hotA | nirNayasAgara presa, bambaI se bhavAnIsahasranAma .. eka choTI sI nityapATha pustaka, ke anta meM yaha stotra prakAzita huA thaa| isake pazcAt rasazAlA, goMDala se prakAzita Ayurvedarahasya meM bhI kucha varSoM pUrva yaha dekhane meM AyA parantu isa kA sabhASya saMskaraNaM svatantrarUpa meM kahIM chapA ho, aisA dekhane... meM nahIM aayaa| . .......... ............. ... ..... ... rAjasthAna prAcyavidyA pratiSThAna, jodhapura ke saMgraha meM saMkhyA 826 para padmanAbhakRta bhASyasahita zrIbhuvanezvarIstotra kI prati jaba mere dekhane meM AI, taba maiMne vibhAga ke sammAnya saJcAlaka muni zrIjinavijayajI mahArAja ko vaha prati dikhAI aura isake prakAzana kI prarthanA kii| unhoM ne ise saharSa svIkAra kiyA aura isa ke sampAdana karane kI AkSA mujhe pradAna kI / java pustaka kI pratilipi ho gaI taba isa ke pATha evaM sthala zaGkarAcAryaprAdurbhAvastu vikramArkasamayAdatIte 845 paJcacatvAriMzadadhikASTazatImite saMvatsare keraladeze kAlapIgrAme zizulArmayoM bhAryAyAM smbhkt-| AyavidyA- sudhAkare caturthaH prakAzaH pR0 226, 227 / keTalAmsa kaiTanAgarama bhAga : 355 / Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15) kucha saMdigdha pratIta hue, ataH anya pratiyoM kA anveSaNa Avazyaka huaa| parantu ve sahaja hI kahIM upalabdha nahIM huI / pratiSThAna meM hastalikhita granthoM ke jo itarasaMgrahAlayoM ke sUcIpatra upalabdha the una meM dekhane para bhI aisI sabhASya prati kA ullekha nahIM milaa| antato gatvA yathopalabdha sAmagrI para saMtoSa kara prakAzana kA nizcaya karanA pdd'aa| tabhI eka apratyAzita upalabdhi ne mujhe sUcita kara diyA ki yaha prakAzana bhagavatI bhuvanezvarI ko abhISTa hai aura do pratiyA~ mujhe prApta ho gaI / ina meM se eka prati mere suhRt paNDita gaMgAdharajI dvivedI, sAhityAcArya aura dUsarI svargIya jyotirvit paNDita kedAranAthajI (kAvyamAlA-sampAdaka ) ke saMgraha se prApta huii| ye donoM hI pratiyA~ yadyapi Adarzaprati se arvAcIna haiM parantu adhika zuddha aura prAmANika haiN| prathama prati paNDita gaMgAdharajI ke prapitAmaha zrIsarayUprasAdajI dvivedI (kha0 mahAmahopAdhyAya paM0 durgAprasAdajI dvivedI ke pitA) dvArA lekhita evaM dUsarI prati svayaM kedAranAthajI ke hastAkSaroM meM likhita hai| ina donoM pratiyoM kA ullekha prastuta pustaka meM kha. aura. ga. prati ke rUpa meM kiyA gayA hai| jaba sampAdita prati presa meM de dI gaI aura mUla pustaka kA mudraNa samApta hone ko AyA tava stotra ke 43,44ye padyoM para vicAra karate hue mujhe dhyAna AyA ki yadi bhuvanezvarI kI paJcAMgapaddhati bhI isake sAtha lagA dI jAe to isakI upAdeyatA bar3ha jAegI, kyoMki pUjA aura pATha donoM zabdoM kA nityasambandha hai aura inase sambandhita kriyAeM bhAratIya jIvanapaddhati ke manorama pakSa haiN| paJcAMga meM paTala, kavaca, pUjApaddhati, sahastranAma aura stotra sammilita haiM / paTala devatA kA gAtra, paddhati zira, kavaca netra, mukha sahastrAra (sahasranAma) aura stotra devI kI rasanA hai|' __ yathA vRkSa meM mUla se zikhAparyanta eka hI rasa vyApta rahatA hai, parantu patra, zAkhA aura puSpAdi nAnArUpoM meM vyakta hotA hai, usI prakAra vizva meM eka hI zakti nAnA vastuoM ke rUpa meM prakaTa hotI hai usI ko mahAzakti kahate haiM / hama jina vastuoM ko dekhate haiM aura jo hamAre cAroM ora phailI huI haiM ve saba hI isI sarvocca zakti ke vibhinna rUpa haiM / janma, vikAsa aura vinAza ye saba usI mahAzakti ke pratyakSa vilAsa haiM / ekamAtra sarvocca sattA ne aneka rUpoM meM apane ko vibhakta karane kI icchA kI aura aisA hI kiyA bhii| ye vibhakta vastueM mUla meM eka hone ke kAraNa punaH eka hone 1. ka. paTalaM devatAgAtraM paddhatirdevatAziraH / kavacaM devatAnetre sahasrAraM mukhaM smRtam / stotraM devIrasA proktA paJcAMgamidasIritam / prAcAm / kha. pUrvajanmAnuzamanAdapamRtyunivAraNAt / sampUrNaphaladAnAcca pUjeti kathitA priye // kulArNavatantre 17 ullAse // Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) kA prayAsa karatI haiM / vastuoM ke pArasparika bhautika aura mAnasika vighaTana - saMghaTana meM yahI eka se aneka aura aneka se eka ho jAne kI icchA mUlakAraNa hai / isI icchA kA nAma zakti hai / eka se aneka aura phira aneka se eka hone kI icchA jisa sarvocca sattA kI hai, usI ke AdhAra para yaha vizvavyApAra cala rahA hai / usI sattA kA sahastroM nAmoM se bar3e jJAnI, dhyAnI aura paNDita stavana karate Aye haiM / aise stavana se mana dhIre dhIre nirmala hotA hai aura usa meM mUlazakti ke prati prIti (karpaNa) utpanna hotI hai jisake dvArA isa saMsAra se nistAra athavA punaH usI sarvocca sattA meM laya sambhava hai / ' pRthak tatvoM kA pArasparika sambandha evaM AkarSaNa zakti ke aneka rUpoM meM se kAmazakti para AdhArita hai / isa prAkRtika zakti kA samasta jIvita prANiyoM meM nivAsa hai / isake dvArA asIma sukha evaM adhika se adhika pIr3A donoM hI utpanna ho sakate haiM / prAcIna mahAna RSi muniyoM ne ise pazu prakRti kahA hai aura isa para niyantraNa rakhate hue saMyamita jIvana para vala diyA hai / yahI isa zakti ke dvArA lAbhAnvita hone kA upAya batAyA gayA hai / pratyeka sAmane Ane vAle zakti ke svarUpa meM manuSya sarvasattAtmikA devI kA darzana kare aura usameM pUjyabhAva ko vikasita kare / isa se svAtmazakti aura pratibhA donoM kA hI vikAsa hotA hai / nArImAtra meM devIbhAvanA kA grahaNa hI kutsita bhAvanAoM aura aniSTakArI pariNAmoM se surakSA prApta karane ke lie durbhedya kavaca hai / kavaca kA yahI rahasya hai / "" paTala meM pUjA, vidhi, mantra aura vIjAkSara ke samasta samUhoM kA rahasya grathita rahatA hai, usa ke adhyayana se sabhI gUr3ha rahasya svayaM prakAzita hokara sAdhaka ke sAmane jAte haiN| pUjApaddhati se mAnasika vyApAra (kriyAkalApa ) meM ekAgratA evaM tanmayatA ke sAtha sAtha eka zuci vyavasthAbhAva kA udaya hotA hai jisase nirmala hue mana meM devatAnuzAsana ke sAtha AtmAnuzAsana kI bhAvanA kA vikAsa hotA hai| isa AtmazAsana kI pratiSThA se jIvanacaryA meM eka alaukika saphalatA kI kuJjI sAdhaka ko prApta hotI hai / apamRtyunivAraNa aura aihika AmuSmika duritakSaya to devatA ke samprasAda se svayaMsiddha haiM hI / 9. 2. 3. 2. stokastokena manasaH paramaprItikAraNAt / stotra saMtaraNAddevi stotramityabhidhIyate // kulArNavatantre 17 u0 // . katra grahaNa ityasmAddhAtoH kavacasambhavaH / kAlItantraTIkAyAm pR0 11 | pATayati dIpyate yaH saH paTalaH granthaH / paT kalac / halAyudhe / pUrvajanmAtuzamanAdapamRtyunivAraNAt / . * sampUrNa phaladAnAcca pUjeti kathitA priye ! kulArNavatantre 17 u0 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 17 ) . astu, bhuvanezvarIpaJcAGga kI eka prati mere mitra zrI lakSmInArAyaNajI gosvAmI ke pAsa mila gii| yadyapi pratiSThAna ke saMgrahAlaya meM bhI saMkhyA 7056 para aGkita bhuvanezvarIpaddhati kI eka aura prati mila gaI thI, parantu vaha apUrNa thI / ina donoM pratiyoM ke AdhAra para tathA gosvAmI zrIzivAnandabhaTTaracita sihasiddhAntasindhu se Avazyaka sandarbha udhRta kara 'presa kApI mudraNArtha preSita kara dI gii| isI bIca meM alavara saMgrahAlaya, alavara se bhI eka prati prApta ho gaI aura usa meM se bhI Avazyaka pAThAntara TippaNI meM de diye gye| paJcAGgabhAga meM pratiSThAna kI prati ko kha. prati tathA alavara vAlI prati ko ga. prati ke nAma se abhihita kiyA gayA hai aura gosvAmIjI kI prati ko Adarza ka. prati mAnA gayA hai| paJcAGga bhAga kA mudraNa samApta ho hI rahA thA ki chAparanivAsI zrI lAdhUrAmajI dUdhoDiyA ke pAsa bhuvanezvarIkramacandrikA' kI prati mere dekhane meM aaii| yaha prati zrIpRthvIdharAcArya-paddhati para AdhArita thI / milAna karane para yaha paddhati rudrayAmalAntargata pUrvapaddhati se bhinna pAI gaI / ataH maiMne isa ko bhI saMlagna karanA Avazyaka samajhA / yaha prati mAtpurasthita dAIdevasampradAyI anantadevaviracita hai| isa paddhati kI bhI kisI anya prati kA ullekha anyatra nahIM milA / prastuta paddhati ke dUsare kalpa . meM do patra (tIsarA aura cauthA ) kisI anya kRti ke saMlagna haiM parantu saubhAgya se inhIM anantadevaviracita 'dakSiNakAlIpaddhati' pratiSThAna ke saMgraha meM saMkhyA 2735 para upalabdha ho gaI jisa ke AdhAra para yaha do patroM kA truTita aMza pUrNa kara liyA gyaa|' isa prakAra isa pustaka ko prastuta rUpa prAta huA hai| bhuvanezvarI mahAstotra siddha pArasvata stotra hai| zrI pRthvIdharAcArya ne phalazruti meM kahA hai ki unake azruplAvita netroM ke samakSa svayaM sarasvatI prakaTa huI aura unheM varadAna diyA / bhagavatI sarasvatI ne unake hRdayapITha ko Asana ke rUpa meM alaMkRta kiyA aura vaha nava nava zAstroM kI zAvatAraNA ke rUpa meM una ke mukha meM avatIrNa huii| bhagavatI ke kRpAprasAda se hI AcArya ko vAk siddhi kI prApti huii| pUjA aura sAdhanA kA vidhAna batAte hue AcArya ne kahA hai ki sAdhaka vratastha hokara yadi tIna mAsa paryanta bhagavatI AdyAzakti bhuvanezvarI kI ArAdhanA karatA huA stotrapATha kare to samasta vidyAeM guruprasAda se use prApta hotI haiN| vratAdibandhana meM na rahate hue bhI yadi sAdhAraNatayA isa stotra kA nitya pATha kiyA jAe to eka varSa kI avadhi meM hI use kavitvapUrNa pANDitya kI samprApti hotI hai, aisA isa mahAstotra kA acintya prabhAva svIkAra kiyA gayA hai| ....... 1. dekhiye TippaNI pR0 133.. . . . . itthaM pratikSaNamudazruvilocanasya pRthvIdharasya purataH sphuTamAvirAsIt / .. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - (18) mahAstotra ke bhASyakAra kavi padAnAma' kA paricaya kahIM upalabdha nahIM huaa| kRti ke antaHsAkSya se bhI sUtrAnusandhAna prApta nahIM hotaa| yadyapi saMskRtasAhityakAroM meM kitane hI padmanAma nAma ke graMthakartA aura kaviyoM kA ullekha prApta hai parantu una meM se kisI ke sAtha bhI ina padmanAma kI saMgati nahIM baiThatI / ataH inake viSaya meM nizcayapUrvaka koI mata vyakta nahIM kiyA jA sktaa| anusandhitsu vidvAnoM se patatiSayaka abhizA kI AzA karatA huuN|' datvA varaM bhagavatI hRdayaM praviSTA . zAstraiHsvayaM navanavaizca mukhe'vatIrNA // 4 // vAsidimevamatulAmavalokla nAtha: zrIzambhurasya mahatImapi tAM pratiSThAm / svasmin pade tribhuvanAgamavandhavidhAsiMhAsanaikarucire suciraM cakAra // 42 // itthaM mAsatrayamavikalaM yo vratasthaH prabhAte madhyAhe vAstasanasamaye kIrtayedekacittaH / / tasyollAsaiH sakalabhuvanAzcaryabhUtaiH prabhUtaiH vidyAH sarvAH sapadi vadane zambhunAthaprasAdAta // 44 // .... . vratena hIno'pyanavAptamantraH zraddhAvizuddho'nudinaM paThed yH| ...... tasyApi varSAdanavAsadyaH kavitvahRyAH prabhavanti vidyAH // 45 // ko'pyacintyaprabhAvo'sya stotrasya pratyayAvahaH / zrIzambhorAjJayA sarvAH siddhayo'smin pratiSTitAH // 46 // padmanAbha nAmaka ninnalikhita granthakAroM kA paricaya milatA hai :ka. rAmakheTaka kAvya ke kartA pamanAbha, lakSmInAtha ziSya / racanAsamvat 1836 1 ___ esiyATika sosAyaTI baMgAla kA sUcIpatra / kaiTalAgasa kaiTalogaram 1. 520 kha. candrikA janamejaya ke kartA pamanAma / __madrAsa lAyabrerI kaiTalAga saM0:5570 ga. madanalIlAdarpaNa bhANa ke kartA padmanAbha lakSmaNa aura veNakamAgbAputra / madrAsa lAyarI:kaiTalaga bhAga 3. 3175 noTa :-inake dvArA racita tripuravijayacyAyoga bhI saMkhyA 347 para atita hai / inakA samaya 16vIM zatAbdI hai| gha. rukmAGgadIya kAvya ke kartA pamanAbha / / kaiTalAgasa kaiTalogaram bhaag|| 132 1. vIrabhadradevacampU ke kartA pAnAbha balabhadrasuta / sarasvatIbhavana pustakAlaya, udayapura kA sUcIpatra / saM0 860, 1508 noTa:-ye donoM pratiyAM kramazaH saM. 1648 aura 1661 meM likhita haiN| pITarasana ne "bambaI prAnta meM saMskRta hastalikhita granthoM kI khoja" . nAmaka vivaraNa meM bhI inakA ullekha kiyA hai| ... . : ... 1 . Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) pustaka meM yadyapi upalabdha pratiyoM ke AdhAra para zuddha pATha grahaNa kiye gaye haiM tathApi isa kI mantrazAstrIyatA para dhyAna rakhate hue adhika sAhasa se kAma nahIM liyA gayA hai| isa pustaka kA sampAdana kArya mujhe muni zrIjinavijayajI mahArAja ne sauMpA hai aura samaya samaya para Avazyaka nidarzana bhI kiye haiN| pustaka kA yaha svarUpa unhIM kI kRpA se bana sakA hai ata eva una ke prati hArdika kRtanabhAva zApita karatA huuN| paNDita bhI gaMgAdharajI dvivedI aura zrI lAdhUrAmajI dUdhoDiyA ne apanI hastalikhita pratiyAM dekara mujhe upakRta kiyA hai, etadartha una kA bhAbhAra mAnatA hUM / sandarbhasaMkalana, presakApIlekhana evaM prAgrUpa saMzodhana meM mere suhad zrImallakSmInArAyaNajI gosvAmI aura zrImadana zarmA "sudhAkara" ne yatheSTa sahayoga diyA hai tadartha ina donoM bandhutroM ko akRtrima dhanyavAda arpita karatA hai| AzA hai, yaha pustaka bhavAluoM evaM sAhityAnveSaNarasikoM ke kucha kAma aaegii| RSipaJcamI, 2017 vi. rAjasthAna prAcyavidyA pratiSThAna, jodhpur| pragatiparAyaNa gopAlanArAyaNa Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sandarbha-grantha lAmAvalI saMkhyA nAma 1. agnipurANam 2. atharvavedaH 3. amarakopaH 4. prAyavidyAsudhAkaraH 5. aAhikakarmasUtrAvaliH 6. RgvedaH 7. eziyATika sosAyaTI, baGgAla kA sUcIpatra 8. aitareya zrAraNyakam 6. kaThopanipata 10. kAlautantram 11. kulArNavatantram 12. kUrmapurANam 13. kaiTalAgas kaiTalAgaram, bhAga 1. 14. kaupItakI upanipat 15. gAyatrItantram 16. jaiminIya upanipat 17. tANDyabrAhmaNam 18. taittirIyabrAhmaNam 16. dakSiNAmUrtisaMhitA 20. nighaNTumAtRkA 21. nIlasarasvatItantram 22. paJcaviMzabrAhmaNam 23. piGgalAmatam saMkhyA nAma 24. bRhadAraNyakopaniSat .. 25. bhagavadgItA 26. madrAsa lAyagrerI kaiTalAga bhAga 3 27. mahAbhAratam 28. mahAtantrAva: 26. mArkaNDeyapurANam 30. rudrayAmalatantram 31. laghusaptazatIstotram 32. vyAkaraNamahAbhASyam 33. vAcaspatyam 34. vAyupurANam .... 35. viSNupurANam 36. zatapathabrAhmaNam 37. zAradAtilakam 38. SaDviMzabrAhmaNam 36. sarasvatIkaNThAbharaNam ratnadarpaNavyAkhyAyutam 40. sarasvatIbhavana pustakAlaya, udayapura kA sUcIpana 41. sArasaMgrahaH 42. siMhasiddhAntasindhuH 43. saundaryalaharI 44. halAyudhakopaH 45. tripurAbhAratIlaghustavaH Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjasthAna purAtana granthamAlA ... granthAGka 54. zrIgaNezAyanamaH tivanmauktikademamamanAtAmAtAtiriktAMbarAtangAnaTAna vyaatis| virAbAlAvilAsarA yAdivAnApAnAdhitakalAdevI sadAnItidA citrasthAluvanezvarInava unAseAmudAsarvadA ra kaeslimavilolaUMDaladharAmApInakosadA mukkAdAravighAe / bhamisana parilasalasanmatikA lIlAlAlitalocanAjAnimuravInAbacakAMcIbaDo divyatIta vanezvarInudinaMdarAmademAta 2 ayastAmunadampAditamahominilA kavilAsakA ziyamakArakalaniragAspAispAnavaralapa-mUtAnacanhamahAtrama[saMhAravAliyA pattA satyamita kAlagadApAsyadevAsapaTArA gadinirivalanigamAgamoditAvavidyAsudyokadayacakAlAMzojanAzizivasalAvato dyotokalyavAminAnimitaphaladAnadadArudhirajakamataHkAsnagaTAvasuMdharA - jisanAthAyaMtIziva raNanagamaNimaTAmasinAtararAnIsadipikalakAkA ltaaNpichlaaNnaavaasthitodkvidvlaasmaanaamlmutaaphlpkrhaavitshitpaanii| .-. LNA- 'ka' pratikA Adi pRSTha Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ granthAGka 54 . rAjasthAna purAtana granthamAlA jhaatr dee jhbr tee phrr:1!45) ruu b r bbreervs'ikkrgo hai tee hruu tee vroo k u rault nee rl kee kuu kuurr dii vrtooN = c u u u th ku rleevee kr rhee - 21:22aEJhlaaliiy'aa:baaNlmutthoy'| :- . ... vee? 3 3 0 57 s'ee r reerrii) hree r rree mainuuN ' tee hoor * * * * 'ka' pratikA antima pRSTha Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjasthAna purAtana granthamAlA granthAGka 54 zrIH // karNala aivilola kuMDalaemA pani nadI mukta viSa parimitra samma likI sItA 4. lalitalocanAMzI mulI mAnakAMcI rAjadI hotI nuvanezvarI manudinaM naMdAmAta 2 pakSAmutpAdimahormimAlAku vitatyakSaka driyamakarakuMDalavat svagAhaspAnavasta prabansomarA saMsAravAM niSeH pravaNatyAta mitra sakalasemadakApaTaM gAyAH prasAdmAsAdya caturAnaneopisargAdinikhila limAjAditAstu deza vidyAH samekuta socakara jananImivAdyatAM kalpavalI mivAttimata phalAnAM rucizva raNa saMkrama etaH karuNapAna bharose nAthana bhAnA-pinapAenAeimaya maMtrI eTika sakala carAcarae maMDitAMvarazanosa ki kisI kanakAekalitaSiddha lattatAvapitodaka jiMdavanvajAsamAnA mala muktAphala prakAra vibhUSita pIno battapayodhAH nacanaMzkaku sumasuma sAtiraskarIrIka lava kamalapratideivitavAnAmI karakuMDalA cacaMdrakalAvataM tadezAMma simAdhiyavirAjamAnAnuvanezAnI vidyatakalAgamAcAryacakravartievIdharAcAryaviracitta mAtra ya pAparivAraMvAla prabodhinIya- kalavimala paTTIpikAMvitvayA mItipratijJAnIteSubhanAmapaNDituSTIkAkAraH // 'kha' pratikA AdipRSTha Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjasthAna purAtana granthamAlA kaSNavityaH prabhAnopatanamayayAvataH zrIvacaNyApakaH siddhaminpratizitAH 46 kopIti-saMpA stotrAyakogpacipa prabhAvaH matsamAH nahovarttate pratItijJanako navati yata: kAraNAt zrImatiyantrayA sarvoca pilAyAH siddhyo'smin totre pratiSThitAH nyaat| pitA cataeva ciMla totramityarthaH yacAveta kavitAvi gulAmilAkA evIdhatAtasuvRtiH sayukirIpikA 6 itizrI pAtaviracitaM tarabhavatIya va zrImAna siMha rAjyenapure kamidamAyodhyakasa rAdvidanaH zida 'kha' pratikA antima pRSTha granthAGka 54 gaMgAsahAyolipi zra Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIH sakalAgamAcAryacakravarttizrI pRthvIdharAcAryaviracitam bhuvanezvarImahAstotram kavipadmanAbhaviracitabhASyavibhUSitam zrIgaNezAya namaH OM caJcanmauktika hemamaNDanayutA mAtA'tiraktAmbarA tanvaGgI nayanatrayAtirucirA bAlArkavadbhAsurA / yA divyAGkuzapAzabhUSitakarA devI sadA bhItihA cittasthA yuvanezvarI bhavatu naH saMyaM mudaH (de ) sarvadA / / 1 / / karNa svarNa vilola kuNDaladharAmApI navakSoruhAM. muktAhAravibhUSaNAM parilasaddhammillasanmallikAm / lIlAlolitalocanAM zazimukhImAbaddhakAlI srajaM dInyantIM bhuvanezvarImanudinaM vandAmahe mAtaram // 2 // atha satAmudanyAdi mahormivelAkulitasya sakalendriyamakarakuNDalavat duravagAha'syAnavarataprabhUtIbhavanmohamahAbhramasya saMsAravArAMnidheH prataraNAya satpatamiva sakalasampadAmAspadamiva yasyAH prasAdamAsAdya caturacaturAnano'pi sargAdau nikhilanigamAgamoditAca vidyAH" sadyo'' kurayAJcakArAmbhojanAbhimiva sambhAvanodyatAM kalpavallImivAbhimataphaladAnadakSAM ruciracaraNasaGkramaNataH karuNayA vasundharAma 1. padyasyAsya kha. ga. pratyonopalabdhiH / 2. ga. satAM denyAdimohormimAlAkulitasya / 3. gaM. maNDalacaTuladuravagAhanasya / 4. ga. mahAmohabhramasya / 5. kha. caturdazavidyAH / ga. nikhila nigamAdividyAH / kha. ga. tAM jananImiva / 8. ga. saMkramaNayA / 6. ga. samaGkurayAJcakAra / Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2] bhuvanezvarImahAstotram bhisanAthayantImiva' caraNaraNanmaNimayamaJjIrA bararazanollasatkiGkiNIkulakkANakalitAM picchalAM nAvasthitodakavimbavadavabhAsamAnA mamalamuktAphalaprakarahAravibhUpitapInonnatapayodharAM navamadhukakusumasuSamAtiraskArakArikaracaraNakapolayugalaprativimbitacArucAmIkarakuNDalA caJcaccandrakalAktasitazirodezAM sphuranmahAmaulimANikyavirAjamAnAM bhuvanezAmabhivandya sakalAgamAcAryacakravartipRthvIdharAcAryaviracitamahAstotrasya yathAcAI vAlaprabodhinI sakala vimalapadadIpikA TIkAM viracayAmIti" / / aiMdavyA kalayAvataMsitaziro vistAri nAdAtmakaM tadrUpaM janani smarAmi paramaM sanmAnamekaM tv| yatrodeti parAbhidhA bhagavatI bhAsAM hi tAsAM padaM pazyantImanumadhyamA viharati khairaM ca sA vaikharI // 1 // aiMdavyeti-he janani tava tat rUpaM smarAmi aharaho dhyAyAmi, kimbhUtaM tava tadrUpaM avatasitaziraH avatasitaM zekharIkRtaM ziro sUrdA yasya tat tathA / kayA indoriyaM aiMdavI tayA aiMdavyA kalayA / punaH kimbhUtaM tava rUpaM, vistAri vistAro'- . syAstIti vistAri sarvavyApakamityarthaH / punaH kimbhUtaM nAdAtmakaM nAdasvarUpa, uccAraNakAle nAdavat / punaH kimbhUtaM paramaM parA utkRSTA mA zobhA yasya tat paramaM / prakRSTamityarthaH / punaH kimbhUtaM sanmAnaM sadabhAvarUpamiti yAvat / aparaM kimbhUtaM ... eka advitIyam / he vizvezvari yatra yasmin tava rUpe parAbhidhA parAsaMjJA vANI.. udeti udayaM prAmoti kimbhUtA vANI" bhagavatI SaDaizvaryajJAnavatI bhagorkajJAnamAhAtmya 1. kha. saMnAthayamAnAmiva / 2. kha. caraNaraNanmaNimayamaJjIrAdikasakalacaraNAbharaNa___ maNDitAM / ga. raNanmaNimayamaJjIrAdicaraNAbharaNamaNDitAM / .... 3. kha. pippaladalAntAvasthitodakabinduvadavabhAsamAnAM / ga. picchila.... bhaasmaanaaN| 4. kha. navavandhUkakusumasupamAtiraskarI klrvkpotyuglprtivimbitcaarucaamiikrkunnddlaaN| .... ga. nvvndhuukkusumnikurmvtirskaarkaarivrkpolyuglprtivimbitcaarucaamiikrkunnddlaaN| 5. kha. ga. bhuvanezAnImabhivandya / 6. kha. yathAmati / 7. kha. pratijAnIte padAnAbhapaNDitaSTIkAkAraH / 8. ga. cinmAnaM / 1. kha. zrahaM rho| 10. ga. indusambandhinyA / : ... 11. ga. sanmAnaM sattAmAtraM nAdAtmakaM uccAraNakAle nAdavat / 12. ga, paramamuskRSTamityarthaH / 13. kha. he janani / 14. ga. tata saMjJA / 15. 16. ga. bhagorkaH bhago jJAnamityanekArthadarzanAt / Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabodhinITIkAsahitam iti cAnekArthazravaNAt / punaH kiMvidhA parAbhidhA bhAsAM hi tAsAM padaM, hi nizcitaM tat tAsAM prasiddhAnAM bhAsAM dIptInAM padaM sthAnaM tataH parAbhidhAyAH pazyaMtI vAk viharati punaH pazyaMtImanu pazcAnmadhyamA vAg viharati tataH svairaM svecchayA cASTa sthAnavizadIkRtA seti' sarvaprasiddhA vaikharI vAga viharati / atha ca manoHpakSe aiMdavyA kalayAvataMsitaziro iti candrArdhAnukAri lakSyate / tataH vistAri prapaJco mAyA yasyA'stIti tataH vistAri mAyAvIjamiti niSkRSTArthaH / tadanu nAdAtmakaM 'nAdazabdenAtra vinduranusvAro'bhidhIyate tena sahitamiti sAnusvAraM hImiti yAvat / atha vaikharyAH sAtizayaM mahimAnamunmIlayan aparavRttamAhaAdikSAntavilAsalAlasatayA tAsAM turIyA tu yA kroDIkRtya jagattrayaM vijayate vedAdividyAmayI / tAM vAcaM mayi saMmasAdaya sudhAkallolakolAhala..... krIDAkarNanavarNanIyakavitAsAmrAjyasiddhipradAm // 2 // AdIti-he mAtaH sakalezvari, tu iti vyavacchede tAsAM pUrvoktAnAM parApazyantI:: madhyamAvaikharIlakSaNAnAM vAcAM madhye turIyA caturthI vAk vaikharIlakSaNA sA jagat trayaM bhuvanatritayaM kroDIkRtya abhivyApya vijayate sarvotkarSeNa varttate / kayA kRtvA AdikSAntavilAsalAlasatayA AdayaH akArAdayaH kSAntAH kSakArAntAH ... ye varNAsteSAM yo vilAso vilasanaM tasya yA lAlasatA uccAraNavizeSaH tayA AdikSAMtavilAsalAlasatayA vizvamakhilamabhivyApya vartata ityarthaH / kimbhUtA sA turIyA ( vaikha ) rI, vedAdividyAmayI vedAdayo yA vidyAH tAH svarUpaM yasyAH sA tathA, he janani tAM turIyAM vaikharIM' vAcaM mayi viSaye samprasAdaya samyak prasAda vidhAya utpAdaya / kimbhUtAM vAcaM sudhAkallolakolAhalakrIDAkarNa navarNanIyakavitAsAmrAjyasiddhipradAM sudhAyAH pIyUSasya ye kallolA laharyasteSAM yaH kolAhalaH kalaravaH tasya yA krIDA khelanaM tasyAH yadAkarNanaM tadvadvarNanIyA stutyA yA kavitA tasyAH yA sAmrAjyasiddhiH svacchandavihAriNI siddhistAM prakarSaNa dadAtIti tathA tAm // 2 // 1. kha. satI, ga. ceti / 2. kha. ga. candrAnukAri cAlikhyate / 3, ga, ca / 4. kha. bhuvanatrayaM / 5. kha. vaikharIlakSaNAM / 6. ga. svacchandA vihAriNAM siddhiH / Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4] bhuvanezvarImahAstotram athedAnIM viziSTavAgbhavasya mahimAnamAhakalpAdau kamalAsano'pi kalayA vidvaH kayAcit kila tvAM dhyAtvA'GkurayAJcakAra caturo vedAca vidyAtha tAH / tanmAtarlalite prasIda saralaM sArasvataM dehi meM yasyAmodamudIrayanti pulakairantargatA devatAH // 3 // kalpAdAviti - he mAtaH janani kila iti satye' kalpAdau sRSTerAdoM kamalAsanopi brahmApi tvAM dhyAtvA caturo vedAn punazca tAH vidyAcaturdaza kurayAJcakAra prakaTIkRtavAn kimbhUtaH kamalAsanopi nizcayena kayAcit kalayA viddhaH syUtaH punaH kimbhUtaH vA catura iti brahmaNo vizeSaNam / he mAtaH tataH kAraNAt tvaM prasIda prasAdaM kuru me mahyaM saralaM sArasvataM dehi, sazca raca lakSa sarvo dvandvo vibhASayaikavaditi etairvaNaiH sahitamiti yAvat athavA saralamiti prAJjalaM kevalaM vAgbhavameva eNkArarUpamityarthaH / he lalite etanmahimAnaM vAgbhavarUpaM manuM mayi prasArayeti prArthanA | paraM he vizvezvari yasya vAgbhavAmodaM yasyAmodamudIrayanti pula kairantargatA devatA yasya vAgbhavasya AmodaM mahimAna antarmadhye sthitA devatA AtmAprabhRtaya udIrayanti kaiH pulakaiH romAcairiti yAvat / / 3 / / 2 tha bhagavatyA bIjAMtaradhyAne phalamAha mAtardehabhRtAmaho dhRtimayI nAdaikarekhAmayI sA tvaM prANamayI hutAzanamayI bindupratiSThAmayI / tena tvAM bhuvanezvarI vijayinIM dhyAyAmi jAyAM vibhoH stvatkAruNyavikAza (si) puNyamatayaH khelantu me sUktayaH |4| mAtariti - hoM iti sambodhane' he mAtaH sA tvaM dehabhRtAM zarIriNAM evaM vidhA vakSyamANalakSaNA varttase tena kAraNena vibhormahAdevasya jAyAM kuTumbinIM bhuvanezvarIM dhyAyAmi / kimbhUtAM tvAM vijayinIM vijayanazIlAM zrata eva me mama sUktayaH zobhanA vAcaHkhelantu navanavagadyapadyakaraNodyame dovyantu / kimbhUtAH sUktayaH tvatkAruNya 1 kha satyaM / 2. kha. me mahyaM' saralaM sArasvataM dehi saralaM arthAvagamamAdhuryAdiguNaviziSTaM na tu vaipamyAdyupahataM / 3. kha. sambodhanaM / 4 kha vibhoH zrImahAdevasya / 2. kha. navanavAH gadyapadyamayyaH me sUktayaH khelantu vilasantvityarthaH, navanaMvagadyapadyasadyaHkaraNodyamA / Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabodhinITIkAsahitam vikAsipuNyamatayaH tvatkAruNyena tvatkaruNayA vikAzinI' prakAzazIlA unmIlayantI puNyA pavitrA matiryAsAM tAstathA / kimbhUtA tvaM dhRtimayI dhRtirekAra. stanmayI', aparaM kimbhUtA tvaM nAdaikarekhAmayI nAdazabdenAtra ukAro gRhyate tasya ekA rekhA candrakalA tanmayI, punaH kimbhUtA prANamayI prANo hakArastanmayI, punaH kimbhUtA hutAzanamayI hutAzano rephastanmayI, punaH kimbhUtA vindupratiSThAmayI vindu... - ranusvArastasya pratiSThA prAropaNaM tanmayI hrIM iti bhavati manuH / iha dhRtimayItyAdiSu sarvavizeSaNeSu svarUpArthe mayaDvidhArthAbhidhAnam / / 4 / / . athedAnI yantroddhAramAhatvAmazvatthadalAnukAramadhurAmAdhArabaddhodarA .. saMseve bhuvanezvarImanudinaM vAgdevatAmeva tAm / tanme zAradakaumudIparicayAmodaM sudhAsAgara svarojAgaravIciviznamajito dIvyantuM divyA giraH // 5 // tvAmiti-hejanani ! anudinaM dina dina anulakSyIkRtya tAM tvAM vAgdevatAmeva - bhuvanezvarI saMseve samyagArAdhayAmi / tataHkAraNAt me mama divyA giro vANyaH dIvyantu krIDantu / kimbhUtA giraH zAradakaumudIparicarAmodaM ( paricayodazcat ) sudhAsAgarasvairojjAgaravIcivibhramajitaH zaradi bhavA zAradI, zAradI cAsau kaumudI ca zAradakaumudI ityatra striyAH pucadbhASitapuMskAditi puMbadbhAve pUrvapadasya lopaH' - tasyAyaM paricayaH paridarzanaM1 tena udaJcadudvelIbhavat 12 sudhAsAgaraH pIyUSavAri dhistasya svairaM svecchayA yA ujjAgarAH zabdAyamAnA vIcayo laharyastAsAM . . yo vibhramo vilAsastaM jayantIti tathA kimbhUtAM tvAM azvatthadalAnukAramadhurAM azvatthadalAnukAreNa pippaladalasadRzatayA madhurAM trikoNamadhurA mityarthaH / AdhAra. baddhodagaM AdhAre" SaTkoNena baddhodarAM racitanilayAM etAvatA pUrva trikoNamAlikhya 1. kha. vikaashii| 2. ga. unmiilntii| 3. kha. tirdhAraNAvatIbuddhistanmayI / 1. ga. tiriikaarstnmyii| 5. kha. nAdazabdena anusvAro vidhIyate, ga. oMkAro vidhIyate / 6. kha. timayyAdivizeSaNeSu mayavidhAnaM tattanmayattvajJApanArtham / 7. kha. yantroddhAraNamAha / 8. ga. baddhodarIM / 6. kha. ga. paricayodaJcatsudhAsAgara / 10. kha. dinaMdinamadurlabhIkRtya / 11: kha. tasyA yaH paricayo darzanam / 12. kha. yaH / 13. kha. manoharA; ... ga. trikoNena manoharAmityarthaH / 14. kha. ga. prAdhAreNa / Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 ] bhuvanezvarImahAstotram tataH paTkoNaM vidhAya tasyAnu pazcAdinaM aSTapraharamAnatayA' aSTadala kamalamiti saMketitaM bhavati tato vAGmayaM vIjaM candrakalAnusvArasahitaM tanmadhye vilikhediti yantroddhAravidhiH || 5 // athedAnIM paramezvaryA dhyAnamAhalekha prastutavedyavastusurabhizrIpustakottaMsito mAtaH svastikRdastu me taba karo vAmo'bhirAmaH zriyA / sadyo vidrumakandalI saralatAsandohasAndrA'Gguli- ' mudrAM bodhamayIM dadhat tadaparopyAstAmapAstabhramaH // 6 // lekheti - he mAtaH tava vAmakaro me mama svastikRdastu zubhakaro" bhavatu / kimbhUto cAmakaraH lekhaprastutavedyavastusurabhizrIpustakottaMsitaH lekhena yatprastutavedyaM prastutajJApyaM vastu tatpratipAdakaM surabhizriyA manoharakAntyA sahitaM yatpustakaM tenottaMsitoM maNDitaH / punaH kimbhUtaH zriyA abhirAmaH zobhayA manoharaH tadaparo dakSiNakaraH sadyastatkAlameva me mama apAstabhramaH AstAM nirAkRtabhrAntirbhavatu / kiM kurvan bodhamaya mudrAM dadhat / punaH kimbhUtaH vidrumakandalIsandohasAndrAMguliH vidrumakaMndalyAH pravAlalatAyAH saralatAsaMdohaH prAJjalatA vilAsastadvat sAndrA manoharA" gulayo yasya saH tathA iti dvayorapi vizeSaNam || 6 || 99 atha bhagavatyAH kRpAbhavavIkSaNena prArthannAha" mAtaH pAtakajAlamUladalanakrIDAkaThorA dRzaH kAruNyA mRta komalAstava mayi sphUrjantu siddhyUrjitAH / zrabhiH svAbhimataprabandhalaharIsAkUta kautUhalA bhrAntakhAntacaturmukhocitaguNodgArAM kariSye giram ||7|| mAtariti - he mAtaH tava dRzo dRSTayo mayi (mama) viSaye sphUrjantu ullasantu / kimbhUtAHdRzaH pAtakajAlamUladalanakrIDA kaThorAH pAtakAnAM jAlaM samUhaH tasya mUlaM kandaH 1. ga. zraSTapraharamApAtatayA / 2. kha, saMbhavati / 3. kha. vAgbhavaM / 4. kha. sAndrA'gulI / 5. ga. zubhakArako / 6. kha. yatprastutaM vedya jJApyaM / 7. kha tena yatturabhiH saugandhyaM tadrUpA yA zrIstayA / 8. ga. sahitaH / 6. kha. zobhAmanoharaH / 10. kha. prAJjalivilAsaratena sAndrAH saMhatA aMgulayo / 11. kha, ga, kRpAbharavIkSaNaM saMprArthayannAha / 12. ga. kautUhalA'krAntaH / Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'prabodhinITIkAsahitam [7 .. tasya dahane vidAraNe krIDayA lIlayA kaThorAH, punaH kimbhUtAH kAruNyAmRtakomalAH / kAruNyaM karuNA tadevA'mRtaM tena komalAH / punaH sidhyUrjitAH siddhyA UrjitAH - preritAH, kimbhUtAM giraM svAbhimatapravandhalaharIsAkUtakautUhalAbhrAntasvAntacaturmukho..citaguNodgArAM svasya Atmana abhimata abhilaSito yaH pravandho gadyapadyAdiH tasya yA laharI sphuraNA tasyAH yat sAkUtakautUhalaM sAbhiprAyakautukaM tatra AbhrAntaM zliSTaM zuci yat svAntaM manaH tena caturmukhasyeva brahmaNa iva ucitaH sadRzo guNAnAmudgAro yasyAH sA tathA tAm / / 7 / / idAnIM bhagavatyAH yajalavidhAnamAhatvAmAdhAracaturda lAmbujagatAM vAgbIjagarbhe yaje pratyAvRttibhirAdibhiH kusumitAM mAyAlalAmunnatAm / cUDAmUlapavitrapatrakamalapreDholakhelatsudhA kallolAkulacakracaGkramacamatkAraikalokottarAm / / 8 // tvAmiti-he janani ! tvAM vAgbIjagarbhe aiMkAramadhye mAyAlatAM hrIMkAravallI yaje pUjayAmi kimbhUtAM mAyAlatAM AdhAracaturdalAmbujagatAM AdhAracakrameva caturdalAmbujaM caturdalakamalaM tatragatAM sthitAM', punaH kimbhUtAM unnatA punaH kimbhUtAM zrAdibhirakArAdibhirvaNaH kusumitAM puSpitA anyApi latA unnatA satI puSpitA bhavati / kimbhUtaiH AdibhiH pratyAvRttibhiH eka eka prati AsamantAda bhAvena vRttivarttanaM yeSAM te pratyAvRttayastaistathA / athavA prAdibhirakArAdibhiH kSaparyantaiH pratyAvRttibhiH lomapratilomabhirvaNaH kusumitAM paramazobhAnvitAmityarthaH / yathA hrIM aM hrIM zrAM ityevamAdayaH kSaparyantA'" varNAH svayamUhanIyAH / pratilomato yathA hrIM kSaM hI laM hI saM ityAdi, punaH kimbhUtAM mAyAlatAM cUDAmUlapavitrapatrakamalapreDholakhelatsudhAkallolAkulacakracakrasacamatkAraikalokottarAM cUDAmUle brahmarandhre yat pavitrapatrakamalaM vimalasahasradalapaGkajaM tatra yaH preDholakhelasudhAkallolaH capalataraM khelantI .1. kha. pIyUpaM / . 2. kha, ga, mRdulAH / 3. kha. ga. tava aArAdhanena / 4. sa: ga. he surezvari zrAbhi gbhirahaM giraM vANI kariSye vAcaM prakaTayiSyAmi / 5. kha. ga. gdypdhaadimyH| 6. ga. zrAkAntaM / 7. ga. udvamanaM dhanaprakaTanaM yanna 8. kha: ga. saMsthitAM / ..kha. ga. uccairgtaaN| 10. kha. saparyantAH / Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8] bhuvanezvarImahAstotram pIyUSalaharI tenAkulaM yat cakrAkAratvAt cakraM patrasamUhaH tasya yaH cakramacamatkArI vilokana camatkaraNaM tena lokottarAM anirvacanIyAm // 8 // idAnIM paramezvaryA ArAdhanena phalamAha - so'haM tvatkaruNAkaTAkSazaraNaH paJcAdhvasaMcArataH pratyAhRtya mano vasAmi rasanA raGgaM samAliGgatu / zrIsarvajJavibhUSaNIkRtakalAniSyandamAnAmRta svacchandasphaTikAdrisAndritapayaH zobhAvatI bhAratI // 6 // so'hamiti - he mAtaH so'haM taba sevakaH tvatkaruNAkaTAkSazaraNaH san taba dayApAGga vIkSaNazaraNaH san vasAmi tiSThAmi kiM kRtvA manaH cittaM pratyAhRtya ( nirvartya ) kasmAt paJcAdhvasaMcArataH prANAdInAM paJcAnAmapi vAyUnAM paJcAdhvasaMcAraNAt paJcamArgasaMkramaNAt / yatra ca vAtasaMcaraNaM tatra tatra manaH saMcaraNamapi zrUyate athavA pazcAnAM raati mArgANAM gANapatya 'vaiSNavasaurazAktika 'zAmbhavAnAM saMcArataH saMcaraNAt mano nirvartya yataH tvayi eva vasAmi zrataH kAraNAt bhAratI amararasanA raGga AliGgatu zrAzrayatu / kimbhUtA bhAratI zrIsarvajJavibhRpaNIkRtakalAniSyandamAnAmRtasvacchandasphaTikAdrisAndritapayaH zobhAvatI sakaladevatAvariSTattvAt zrIzabdasya prAk prayogaH / zrIsarvajJo mahezaH tasya yA vibhUSaNIkRtakalA tato niSyandamAnaM nissarat yadamRtaM pIyUSaM ca svacchando nirAzrayo nirmalo yaH sphaTikAdriH sa ca tAbhyAM sAndritaM bahulIkRtaM yatpayo dugdhaM etepAmekatra karaNe yAdRzI zobhA bhA bhavati tAdRzyeva vidyate yasyAH sA tathA athavA zrIsarvajJasya mahezvarasya vibhUSaNIkRta kalAyAH candrakalAyAH niSyandamAnAmRtena svacchandasphaTikAdreH nirmalasphaTikaparvatasya sAndritaM bahulIkRtaM yatpayo nIraM tadvat zobhA yasyAH sA tathA yukto'yamarthaH / yatazcandrakiraNAH pIyUpaM varSanti" tadarzanena ca sphaTikAdridravati tadubhayamekIbhUya tadvat zobhate tavat seti piNDitArthaH // 6 // 9 10 1. kha. cilomajaM camatkaraNaM; ga. vilopanacamarakaraNaM / 2. kha. ga. dayAlutA ! 3. ga. zrAtmanAM / 4. kha. tasmAt / 2. kha. gaNapati | 7. kha. manoniSThavAyuH / 8. kha, ga, sarasvatI sama rasanA / 10. rA. candrakalA / 11. yatazcandrakiraNAnAM pIyUSaM vartate / 6. kha. zAkta 1 6. kha. mahezvaraH Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabodhinITIkAsahitam idAnIM bhagavatyA bIjajapasya prakArAntaramAha mAtarmAtRkayA vidarbhitamidaM gaMbhIkRtAnAhatasvacchandadhvani peya madhvani rataM candrArkanidrAgirI / saMseve viparIta rItiracanoccArAdakArAvadhi svAdhInAmRtasindhubandhuramaho mAyAmayaM te mahaH // 10 // 3 mAtariti - aho iti sambodhane he mAtaH te tava idaM mAyAmayaM maho jyotiH saMseve samyagArAdhayAmi / kimbhUtaM mAyAmayaM mahaH garmIkRtAnAhatasvacchandadhvanipeyaM garbhIkRta iti zragarbho garbhaH kRtaH iti garmIkRtaH yaH anAhatadhvaniH anAhataH svecchayotpanno'nAhataH tena peyaM, dRzyaM punaH kimbhUtaM mAyAmayaM candrArkanidrAgirau adhvani rataM candrArkayoH zvAsocchvAsa yornidrAvigatavyApAraH tasyAgiririva giriH tasmin candrArkanidrAgirau eva adhvani svAdhiSThAna cakre rataM zrAzritaM punaH kimbhUtaM mAyAmayaM mahaH mAtRkayA vidarbhitaM mAtRkayA ca gumphita yathA aiM hrIM zraM aiM hrIM zra ityAdi" kSaparyantaM jJeyaM, aparaM kimbhUtaM mAyAmayaM mahaH svAdhInAmRtasiMdhubaMdhuraM svAdhInaH svasya vazyaH yaH amRtasindhuH sAgaraH tadvat bandhuraM manoharaM abhimataphaladamityarthaH / punaH kiMviziSTaM viparItarItiracanoccAra dakAravadhi viparIte rItiracanAyA mAtRkAyA uccAraNAt akArAvadhi yathA aiM hrIM kSaM aiM hrIM hUM aiM hrIM yaM ityakArAvadhi svayamUhanIyam ||10|| adAnI paramezvaryA bIjArAdhanena yatphalaM bhavati tadAhatasmAnnandanacArucandana tarucchAyAsu puSpAsavakhairAsvAdana modamAnamanasA muddAmavAmabhruvAm | vINA bhaGgitaraGgitasvaracamatkAropi sArojjhito [ & 2 yena spAdiha dehi me tadabhitaH saMcAri sArasvatam // 11 // : tasmAditi - he mAtaH tasmAt tava mahasaH' sevanAt ' iha asmin loke mahyaM sArasvataM " deha samarpaya / kimbhUtaM abhitaH saMcAri sarvataH prasaraNazIlaM api nizcitaM 1 ga. dhyAyAmi / 2. kha. ga. svacchandadhvaniH / 3. kha. ga. anAhataH svecchayotpanno nAdaH / 4. ga. mAtRkayA'vagumphitaM | 5. kha. aiM hrIM hUM aiM hrIM I ityAdi / 6. kha. viparItarItiracanAyAm, ga, viparItiriti racanAyA mAtRkAyAH / kha. aiM hrIM kSaM aiM hrIM haM aiM hrIM saM aiM hrIM paM aiM hrIM zaM ityakArAvadhi svayamUhanIyam / khaH mahaH / 6. kha. saMsevanAt; ga. sevanAvihAri salloke / 10. kha. mahAsArasvatam / Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10] bhuvanezvarImahAstotram yena sArasvatena sArojjhitaH syAt gatasattvo bhavet nIrasaH syAt, ko'sau, vINA-:bhaGgitaraGgitasvaracamatkAraH vINA prasiddhA tasyAH yA bhaGgiH tantrIracanAvizeSaH tayA . . taraGgitaH unnAdito'bhita utpAdito' yaH svarANAM niSAdAdInAM camatkAraH camatkaraNaM sa nIrasa iti sambandhaH, kAsAM uddAmavAmadhruvAM amaravarasundarINAM killakSaNAnAM vAmajhuvAM nandanacArucandanatarucchAyAsu puSpAsavasvairAsvAdanamodamAnamanasAM nandane bane ye cArucandanataravaH manoharacandanavRkSAH teSAM chAyAsu viSaye puSpANAmAsavasya' .. makarandasya svairaM svecchayA yadAsvAdanaM tena modamAnAni saharSANi manAMsi yAsAM. tAstathA tAsAm // 11 // idAnIM bhagavatyA vakSyamANazlokena vIjatrayasya sthAnAnyAhaAdhAre hRdaye zikhAparisare saMdhAya medhAmayIM _tredhA bIjatanUmanUnakaruNApIyUSakallolinIm / tvAM mAtarjapato niraGkuzanijAtAmRtAsvAdana prajJAmbhazculukaiH sphurantu pulakairaGgAni tuGgAni me // 12 // AdhAra iti-he mAtaHlAMvIjatattvaM japato me mama aGgAni zarIrAvayavAH tuGgAni ucchvasitAni sphurantu ullasantu kaiH pulakaiH romaharpaNaiH kiM kRtvA uttarazloke vakSyamANaM bIjatrayaM eSu triSu sthAneSu vedhA saMdhAya triprakAramanuvadhya anuvadhanaM vidhAya, keSu keSu sthAneSu AdhAre AdhAracakre, hRdaye mAnase, zikhAparisare brahmaran / kimbhUtaiH pulakaiH niraMkuzanijAdai tAmRtAsvAdanaprajJAmbhazculukaiH niraMkuzaM maryAdArahitaM nijasya svasya yat advaitAmRtAsvAdanaM tatra yat prajJAmbho jJAnajalaM tasya culukaiH / kimbhUtAM tvAM medhAmayI. medhAsvarUpAM punaH kimbhUtAM anUnakaruNApIyUSakallolinI .. anUnamanavarataM yat karuNApIyUSaM dayA'mRtaM tasya kallolA lahayoM vidyante yasyAM sA .. tathA tAm // 12 // athedAnI vIjatrayasya dhyAnaphalamAhavANIbIjamidaM japAmi paramaM tatkAmarAjAbhidhaM mAtaH sAntaparaM visargasahitaukArottaraM tena me| 1. kha. utthaapito| 2. kha. zrAsavastasya / 3. kha, dhyAnamAha; ga. vIjatrayadhyAnasya . sthaanaanyaah| 4. kha. ga. bIjatanU / 5. 'saMdhAya sannidhIkRtya' iti 'kha' pustake vizeSaH / 6. kha. ga. anUnaM ghanataraM / 7. kha. yat karaNApIyUpaM tena kallolinI taraGgavatImityarthaH / Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabodhinITIkAsahitam dIrghAndolita maulikIlitamaNiprArabdhanIrAjanai dhIraiH pItarasA nirantaramasau vArajRmbhatAmadbhutA / / 13 / / vANIti-he mAtaH sarvezvari' tena kAraNena me mama sau adbhutA vAk nirantaraM satataM ujjRmbhatAM prasaratu, kathaM yena kAraNena idaM vANIbIjaM aiMkArarUpaM zrAdhAracakra ahaM japAmi / tato'pi kAmarAjaM klIMkArarUpaM hRdaye japAmi / tataH sAntaparaM sa eva antaH antabhUtaH para utkRSTo yasya tat sAntaparaM / punaH kimbhUtaM visargasahitau kArottaraM visargeNa sahitaM kArottaro yasya tata visargasahitaukArottaraM sauM iti zaktivIjaM brahmarandhreNaiva japAmi athavA sAntaparamityatra vIjavizeSAdhAne kriyamANe hi evaM * samAsaghaTanA | antaHzabdenAtra hakAro labhyate sakArAnuSaGgitvAt atra tAvat ikArAt paraH sakAraH antAt hakArAntAt paro'gre yasya vIjasya tatsAntaparaM visargasahitau - kArottaraM / hsauriti rUpaM zaktibIjaM vA / kiM viziSTA vAk dhIraiH pItarasA budhairAsvAditarasA kimbhUtaiH dhIraiH dIrghAndolitamauli kIlitamaNiprArabdha nIrAjanaiH dIrghaM yathA bhavati tathA AndoliteSu mauliSu kIlitAH AropitAH maNayaH taireva AdhA nIrAjanAyaiH te tathA taiH / kimbhUtaM vIjatrayaM paramaM utkRSTA mA zobhA yasya tatparamaM athavA parAyAH parAbhidhAyAH vANyAH mA zobhA yasya tatparamamiti vANIvIjavizeSaNameva // 13 // atha bhagavatyAH saphalaM dakSiNabhujadhyAnamAha [11 cUDAcandrakalAnirantaraga latpIyUSavinduzriyA sandehocitamaca sUtravalayaM yA vibhratI nirbharam | antarmantramayaM svameva japasi pratyakSavRttyakSaraM sA tvaM dakSiNapANinAmba vitara zreyAMsi bhUyAMsi me || 14 | cUDeti - he zramba ! sA tvaM uktarUpA dakSiNapANinA bhUyAMsi zreyAMsi vitara utpAdaya / yA tvaM nirbharaM sundaraM sphaTikamaNisaMbhUtaM sUtravalayaM vibhratI satI antarmadhye svameva AtmIyameva mantramayaM akSaraM japasi, kiM lakSaNamakSaraM pratyakSavRtti akSaM kSaM prati 1. ga. sakalezvari / 2. kha yathA sauriti / 3. ga. 4. kha. sA. evaM samAsaMghaTanA | 5. kha. ga. parotkRSTA / kha. dehItyarthaH / 8. kha. sphaTikamaNisadRzaM dhRtaM / bIjavizeSopadhAne / 6. kha. me mahyaM iti vizeSaH / 6. kha. kimbhUtamakSaraM / Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 ] bhuvanezvarImahAstotram vRttirvarttanaM yasya tat tathA / athavA pratyakSA vRttiryasya tat pratyakSavRtti' kimbhUtamakSasUtravalayaM cUDAcandrakalAnirantaragalatpIyUpavinduzriyA sandehocitaM cUDAcandrakalA zekharIbhUtA yA candrakalA tasyAH sakAzAt nirantaraM avicchinnaM yathA bhavati tathA galanto ye pIyUSavindavaH teSAM yA zrIH zobhA tayA sandehocitaM atizubhrattvAt tadanurUpaM tatsadRzAkAramityarthaH // 14 // athedAnI bhagavatyA vAmabhujadhyAnamAhabaddhvA svastikamAsanaM sitarucicchedAvadAtacchavi zreNIzrIsubhagaM bhaviSNu satataM vyAjambhamANe'mbuje / dIvyantImadhivAsajAnuruciraM nyastena hastena tAM nityaM pustakadhAraNapraNayinoM meve girAmIzvarIm // 15 // vadhveti-ahaM nityaM niraMtaraM girAmIzvarI seve samArAdhayAmi', kimbhUtAM girAmIzvarI hastela pustakadhAraNapraNayinI hastena pANinA pustakadhAraNe praNayaH sneho yasyAH sA.. tathA tAm / kimbhUtena hastena (adhi) vAmajAnu ruciraM nyastena Aropitena kiM kRtvA ... svastikaM svastikasaMjJaM AsanaM vaddhvA, kimbhRtamAsanaM sitarucicchedAvadAtacchavizrIsubhagaM .. sitaruceH sphaTikAdeH yaH chedaH bhaGgaH tasya yA avadAtacchaviH ujjvalatA, tasyAH yA zreNI tasyAH yA zrIH zobhA tayA subhagaM manoharaM, punaH kimbhUtaM bhaviSNu bhavanazIlaM punaH kimbhUtAM girAmIzvarI satataM vyAjRmbhamANe'mbuje adhidIvyantI adhikazobhAyuktAm // 15 / / athedAnI bhagavatyA dhyAnasya viziSTaphalamAhatanme vizvapathInapInavilasanniHsImasArasvata srotovIcivicitrabhaGgisubhagA vibhrAjatAM bhaartii| yAmAkarNya vighUrNamAnamanasaH preDholitaiaulibhi mauladbhinayanAJcalaiH sumanaso nindeyurindokalAm // 16 // 1. kha. tat tthaa| 2. la. tat sshmityrthH| 3. kha. vyAjRmbhamANe bhuje / 4. ga. vAcAmadhidevatAM vAgIzvarI / 5. sa. samyak ArAdhayAmi / 6. kha. zreNI / 7. kha. ujjvalatarakAntiH ga. ujjvltrkaantipNktiH| 8. kha. diivyNtiiN| 6. kha. tad yuktaaN| 10. kha. ga. paramezvaryAH / 11. ga. kalAH / Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 13 - prabodhinITIkAsahitam tanma iti-he mAtaH tat evaMvidhAt taba dhyAnAt' me mama bhAratI vibhrAjatAM zobhatAM, kimbhUtA bhAratI vizvapathInapInavilasannissImasArasvatasrotovIcivicitrabhaGgisubhagA vizvapathaM vyApnotIti vizvapathInaM yat sarvavyApakaM pInaM praur3ha vilasat krIDAyuktaM nissImaM sImArahitaM yat sarasvatyAH idaM sArasvataM srota: pravAhaH tasya vIcInAM yAzcitrA bhaGgayaH zobhAH tadvat subhagA manoharA / yAM bhAratImAkarNya sumanaso devAH vidvAMsoM vA indozcandrasya kalAM nindeyuH / kimbhUtAH sumanasaH vighUrNamAnamanasaH vipUrNamAnAni manAMsi yeSAM te tathA, kaiH' nayanAzcalaiH mIladbhiH aparaM kaiH kRtvA maulibhirmastakaiH kimbhUtaiH taiHpreDakholitaiH cApalitaiH avadhUnitarityarthaH / / 16 / / __ athedAnI paramezvaryA bIjatrayasya prakArAntareNa japavidhAnamAhaAdau vAgbhavamindubindumadhuraM jhAnte ca kAmAtmakaM __ yogAnte kaSayostRtIyamitiM te bIjatrayaM dhyaaytaa| sAI mAtakayA vilomaviSama saMdhAya bandhacchidA vAcAntargatayA mahezvari mayAM mAtrAzataM japyate / / 17 / / AdAviti-he janani ! he mahezvari ! antargatayA vAcA mayA mAtrAzataM japyate / kimbhUtena mayA iti amunA prakAreNa vIjatrayaM vilomaviSama yathA bhavati tathA mAtRkayA saha sandhAya anuvadhya dhyAyatA cintayatA, itIti kiM Adau akArAdau induvindumadhuraM induzcandrakalA binduranusvArastAbhyAM manoharaM tAbhyAM sahitaM vAgbhavaM bIjaM aiM ityarthaH, .: ca punaH jhAnte jhakArAnte kAmAtmakaM klIMkAraM tadanu kaSayoryogAnte kSakArasyAnte tRtIyaM zaktibIjaM sauriti tadyathA aiM aM aAM I I U R R laM lUM e ai oM auM aM aH ka kha ga gha Ga ca cha ja jha klIM baMTa Tha Da Dha NaM taM thaM daM dhaM naM paM phaM baMbha maM yaM raM laM vaM zaM paM haM haM haM sauMH / pratilomato yathA sauMH kSaM LaM haM saM paM zaM vaM laM raM yaM maM bhaM phaMpaMnaM dhaMdaM thaM taM NaM DhaMDa TaM TaM klIM maMjaM chaMcaM DaMdhaM gaM khaM kaM . aMH aM auM oM aiM eM laMlaM R R U uM I I AM aM aiM / punaH kiM bhUtena mayA bandhacchidA vandhaH saMsAraH taM chinattIti bandhacchita tena tat tathA // 17 // ..... 1. kha. evaM vidhottamadhyAnAt / 2. kha. vicitraa| 3. 'khauM pustake nAsti / 1. pAlhAdakarANi harSakarANi iti 'ga' pustake vizeSaH / 5. kha. taiH / 6. ga. cAlitaH, 7. kha. ga. bhagavatyAH / 8. kha. ga, viSayaM / 6. kha. viSayaM / 10. kha. lIMkArarUpaM / Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 ] bhuvanezvarImahAstotram idAnIM bhagavatyArAdhanaphalamAhatatsArakhatasArvabhaumapadavI sadyo mama dyotatAM yatrAjJAvihitairmahAkavizataiH sphItAM giraM cumyatAm / caitronmIlita kelikokila kuhUkArAvatArAzcita zlAghAsiJcita 'paJcamazrutisamAhAropi bhAropamaH // 18 // taditi-he janani ! tat kAraNAt sadyaH tatkAlaM mama sArasvata sArvabhaumapadavI dyotatAM apIti nizcitaM yatra yasyAM sArvabhaumapadavyAM giraM cumbatAM vANIM zRNvatAM puruSANAM evaM vidhaH zrutisamAhAropi bhAropamaH syAt, evamiti kiM caitronmIlitakelikokilakuhUkArAvatArAcitazlAghAsizcita paJcamazratisamAhAraH caitre vasante unmIlita kelayo ye kokilAH teSAM ye kuhUkArAvatArAH taiH zvitA prAptA yA zlAghA stutiH tayA siMcito" varddhito yaH paJcamazratisamAhAraH sopi bhArarUpo bhavati / kimbhUtAM giraM mahAkavizataiH sphItAM prauDhIkRtAM kimbhUtairmahAkavizataiH zrAjJAvihitaiH mahAprabandhe AryAdicchandasi yatra gururvilokyate tatra gurureva yatra laghurvilokyate tatra laghureveti yA AjJA tayA vihitAH preritAH taiH // 18 // 7 idAnIM bhagavatyA mantragarbhitaM 'dhyAnAntaramAhavAgbIjaM bhuvanezvarIM vada vadetyuccArya vAgvAdinI' svAhA varNavizIrNapAtakabharAM dhyAyAmi nityAM giram / pustaka mata sUtravalayaM vyAjRmbhamambhoruhaM vibhrANAmaruNAMzubhiH karatalairAvirbhavadvibhramAm // 16 // 13 vAgiti-ahaM nityAM'' bAgIzvarIM dhyAyAmi kiM kRtvA iti uccArya itIti kiM. vAgbIjaM aiMkAraM bhuvanezvarIM" hIkAraM vada vada vAgvAdini svAhA iti / kimbhUtAM giraM varNavizIrNapAtakabharAM varNairiti mantrAkSarairvizIrNo dUrIkRtaH pAtakabharo yayA sA tathA tAm / punaH kimbhUtAM giraM karatalaizcaturbhiH pANitalaiH bINAM pustakaM akSamUtravalayaM 1. kha, ga, saJcita / 4. ga. puMskokilAH / 7. kha. vihitaiH preritaiH / 11, kha. nityAM giraM / 12. 2. ga. sArasvatasArvabhaumapadavyAM / 3. khatAM / 5. kha. ga. sacito / 6. kha. bhAropamo / ga mantrAntargarbhitaM / 6 kha vAgvAdini / 10 kha. vINAM / 'mAyAvIja' iti 'kha' pratau vizeSaH | 13 kha cAnvAdini / Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabodhinITIkAsahitam [ 15 zrambhoruhaM ca vibhrANAM dakSiNAdhaH karakrameNAtra mantavyam | adhodakSiNakareNa vINAM vAmAdhaH kareNa pustakaM dakSiNodakareNa sUtraM vAmordhvareNAmbhoruhaM dadhAnAM, kimbhUtamambhoruhaM vyAjRmbhaM utphullamityarthaH / kiM viziSTaiH karatalaiH aruNAMzubhiH raktakAntibhiH punaH kimbhUtAM giraM AvirbhavadvibhramAM avirbhavan prakaTIbhavan vibhramo . vilAso yasyAH sA tathA tAm / sukaratayA mantro yathA aiM hrIM vaMda vada vAgvAdinI' svAhA / / 16 / / 3 idAnIM bhagavatyA japadhyAnataH phalamAhatanmAtaH kRpayA taraGgayatarAM vidyAdhipatyaM mayi jyotsnA saurabha caurakI rtikavitA se vyaika siMhAsanam | kAlAjJAdi zivAvasAnabhavana" prAgbhArakukSiM bhari prajJAmbhaH paripAkapIvara parAM'nandapratiSThAspadam // 20 // tanmAtariti - he mAtaH tat tasmAt kAraNAt tvajjapadhyAnataH mayi viSaye vidyAnAmAdhipatyaM taraGgayatarAM atyarthaM prakaTaya kayA kRpayA anukampayA kimbhUtaM vidyAdhipatyaM jyotsnAsaurabhacaurakIrttikavitA se vyaikasiMhAsanaM jyotsnA candrikA tasyAH yatsaurabhaM manoharattvaM tasya yA cauravat kIrtirevaMvidhA yA kavitA etAvatA candrikA saundaryasadRzA ' yA kavitA tayA sevyaM eka siMhAsanaM yasya tat tathA punaH kimbhUtaM vidyAdhipatyaM kAlAjJAdizivAvasAnabhavanaprAgbhAra kukSiMbha riprajJAmbhaH paripAkapIvaraparA'nandapratiSThAspadaM " kAlasya Izvarasya yadAjJAprArambhaH abhyAsaH jJAnaM ceti zrAdizabdenopalabhyate, zivAvasAnamiti tattvajJAnaprAptiH kAlAjJAdi tadeva zivAvasAnaM tasya yadbhavanaM utpattiH" tasya yaH prAgbhAraH pUrvasthitiH tasya yat kukSiMbhariprajJAmbhaH prajJAbahulataraM jJAnodakaM tasya yaH paripAkaH pariNAmaH tasya yaH pIvaraparA'nandaH pInaparA'nandaH tasya yA pratiSThA saMsthA tasyA: AspadaM sthAnam // 20 // 1 'kha' pustake zrayaM na / . 2. kha vAgvAdini / 3. kha, ga, mantrajapadhyAnataH / 4. kha, kAlAgnyAdi / 5. kha bhuvana / 6. kha, ga, vidyAnAmadhipatitvaM / 7. ga. ghaTaya 8. kha. ga. sadRzI / 6. yadvA kIrtikavitayordvandvaH iti 'ga' pustake vizeSaH / 10, kha, kAlAgniH pralayarudraH sa zrAdiryasya tathA zivaH zravasAnaM virAmasthAnaM yasya bhuvanasya anena zivasya paJcakRtyatA kathitA evaMvidhasya bhuvanasya yaH prAgbhAraH bharaNarUpA yA prAsthitiH viSNudharmaH pAlanatetyarthaH tasya prAgbhatuH viSNoryA kubhiritA prajJA saivAmbhaH udakaM tasya yaH paripAkaH pariNAmAvasthA tasya yaH pIvarAnandaH tasya yA pratiSThA tasyAH "zrAspadaM sthAnam / 11. ga. upapattiH / Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 16 bhuvanezvarImahAstotram idAnIM bhagavatyA bojasthAnAntara phalaJca' vRttayugale nAha-- lekhAbhistu hinadyuteriva kRtaM vAgbIjamuccaiH sphurat tArAkArakarAlavinduparito mAyA tridhA veSTitam / pUrNendorudare tadetadakhilaM pIyUSa gaurAkSaraM srotaH saMbhramasaMbhRtaM smaratiM yo jihvAJcale nizcalaH // 21 // tasya tvatkaruNAkaTAkSakaNikAsaMkrAntimAtrAdapi svAnte zAntimupaiti dIrghajaDatA jAgradvikArAgraNIH / tasmAdAzu jagattrayAdbhutara sAdvaita pratItipradaM saurabhyaM paramabhyudeti vadanAmbhoje girAM vibhramaiH // 22 // lekheti-he mAtaH yaH pumAn vAgbIjaM aiMkAraM tuhinadyutezcandramaso lekhAbhiH kRtamiva punaH uccairupari sphurat yaH tArAyAH AkAravat karAlo manoharo yo binduH anukhAroM yasya tat tathA tataH parito mAyAtridhAveSTitaM paritaH samantAdbhAvena mAyayA mAyAvIjena lomapratilomato hi tridhA triprakAraM veSTitaM tatastadetat akhilaM samagra pUrNendorudare sampUrNacandramadhye pIyUpagaurAkSaraM amRtadhavalavarNa aparaM srotaH saMbhramasaMbhRtaM srotaH pravAhaH tasya saMbhramo vilAsaH tena saMbhRtaM vyAptaM stimito nizcalaH san jihvAzvale rasanAgre smarati dhyAyati tasya puruSasya api nizcitaM svAnte mAnase dIrghajaDatA zAnti nAzaM upaiti kasmAt tasya tvatkaruNAkaTAkSakaNikAsaMkrAMtimAtrAt tvatkaruNAkaTAkSavIkSaNamAtrAt, kiMmbhUtA dIrghajaDatA jAgradvikArAgraNI : jAgrato'pi udbodharUpA ye vikArAH vikRtayaH " teSAM madhye agraNIH agresaraH ityarthaH / tasmAdityupasaMhAre / Azu zIghra badanAmbhoje mukhakamale paraM utkRSTaM saurabhyaM abhyudeti udayaM prApnoti / kiM girAM vibhramaiH vAcAM vilAsaH kimbhUtaM saurabhyaM jagattrayAdbhutarasAdvai tapratItipradaM jagattrayasya zradbhutarasaH tasya advaitapratItiH advitIyajJAnaM tAM pradadAtIti tat tathA athavA jagattrayAdbhutarasAdvai tapratItipradairiti vA pAThAntare girAM vibhramairityasya padasya vizeSaNaM bhavitumarhati // 22 // 5 1. kha. bIjasthAnaM tat phalaM ca / 2. ga. pradeH / 3. kha. triHprakAreNa / 4. kha, ga pUrNacandramadhye | 2. anAcArAH, iti 'ga' pratau vizeSaH / 6. sundaratvamiti ga. pratau vizeSaH / 7. kha. ga. kaiH / 8. kha. tat / 6, kha, vizeSaNI / Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabodhinI TIkAsahitam athedAnI bhagavatyA vRttayena mAtRkAmayaM zarIrAvayavamAha'Ayo maulirathAparo mukhamiI netre ca karNAvuka nAsA vaMzapuDhe RR tadanujau varNau kapoladvayam / dantAcordhva madhastathaiauSThayugalaM sandhyakSarANi kramAt jihvAmUlamudagrabindurapi ca grIvA visargI kharaH // 23 // kAdirdakSiNato bhujastaditaro vargazca vAmo bhujaSTAdistAdiranukrameNa caraNau kukSidvayaM te paphau / vaMzaH pRSThabhavo'tha nAbhihRdaye bAditrayaM dhAtavo 2 3 yAdyAH saptasamIraNazca saparaH kSaH krodha ityambike / / 24 / / iti-ambike ! te tava AdyaH prakAraH mauliH ziraH atha apara : AkAraH mukham / ca punaH iI netre netradvayam / uU karNau RR nAsAvaMzapuTe iti nAsAvaMzapuTadvayam / tadanujau tayoranujau lRkAratRkArau kapoladvayam / Urdhvamatho dantAstaMyordhvAdhoSThayugalaM kramAt sandhyakSarANi ekArAdIni eai UrdhvAdho dantAH uU UrdhvAdhaH STayugalaM tadagravinduH " aMkAraH jihvAmUlam / aparaH visargI svaraH ' tavaM grIvA / / 23 / 10 kAdiH ka kha ga gha Ga ityevaM rUpaM tava dakSiNo bhujaH dakSiNata ityatra tasaH' sArvavibhaktikatvAt prathamAyAM nirdezaH / taditaro vargaH cavargaH ca cha ja jha na ityevaMrUpo vAmo bhujaH, TAdiSTavargaH tAdistavargaH ityanukrameNa te tava dakSiNavAmacaraNau Ta Tha Da Dha Na ityevaMrUpo dakSiNaH caraNaH ta tha da dha na ityevaMrUpo vAmacaraNaH / he mAtaH te tava kuMcidvayaM paphau pakAraphakArI dakSiNa kukSiH pakAraH vAmakukSiH phakAraH / atha vAditrayaM va bha sa ititrayaM pRSThabhavo vaMzaH nAbhihRdaye vaMzaH pRSThabhavaH vakAraH nAbhirbhakAraH hRdayaM makAraH, dhAtavo yAdyAH sapta yAdyA iti ya ra la va za Sa sa ityevaMrUpAstava saptadhAtavo bhavanti / tvagasRGmAMsamedAsthimajjAzukrANi / AdhAraliGganAbhihRdayamukhabhrUmadhya ziraH iti sapta ca punaH saparo hakAraH samIraNaH prANaH tAluH / he janani taH takAraH tava krodho brahmarandhramiti // 24 // 12 2 [ 17 1 kha zarIramAha / - 2. kha vargastu / 5. kha. lRlukArau / 6. kha. zrothau / 6. kha. 'dakSiNato / 10. kha. tas / 13. kha. tAlu ca / 3. yAdyaH / 4. kha. tayoranujAtau / 7. ga. udagravinduH / 8. kha. aH / 11. ka rasa / 12. kha. yAdyAH / Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18] bhuvanezvarImahAstotram .... atha' bhagavatyA varNamayazarIrasya bhajanaphalamAha - evaM varNamayaM vapustava zive lokatraya vyApakaM yo'haMbhAvanayA bhjtyvyvessvaaropitairkssraiH| sUrtIbhUya divAvasAna kamalAkAraiH ziraH zAyibhi staM vidyAH samupAsate karatalaiSTiprasAdotsukAH // 25 // evamiti-he zive ! evaM amunA prakAreNa yaH pumAn taba varNamayaM vpuloktryvyaapkN .. bhajati Azrayati kayA kRttvA avayaveSu zarIrAvayaveSu AropitaiH akSaraiH ahaMbhAvanayA ahameva varNamaya iti matvA taM puruSaM vidyAzcaturdaza vidyAH mUrtIbhUya mUrtirUpA bhUtvA karatalaiH samupAsate, kimbhUtAH vidyAH dRSTiprasAdotsukA: iyamasmAsu dRSTayA prasAda kariSyatItyutsukAH / ziraHzAyibhiH ziraHsanniviSTaiH, punaH kimbhUtaiH divAvasAnakamalAkAraiH divAvasAne sAyaM samaye kamalAkArA iva AkArAH prAkRtayo yeSAM te tathA taiH mukulAkRtarityarthaH // 25 // ... ... . atha bhagavatyA dhyAne phalAntaramAha-- ......... ye jAnanti japanti santatamamidhyAyanti gAyanti vA . teSAmAsyamupAsyate mRdupadanyAsarvilAsainirAm / kiM ca krIDati bhUrbhuvaHsvarabhitaH zrIcandanasyandinI kIrtiH kArtikarAtrikairavasabhAsaubhAgyazobhAkarI // 26 // ya iti-he janani ye puruSAH evaM vidhaM te tava varNamayaM vapurjAnanti athavA yajanti' satatamabhidhyAyanti vA athavA gAyanti vA teSAmAsyaM teSAM puruSANAM prAsyaM mukhaM girA ... vilAsaiH vAcAM vilasanaiH upAsyate kimbhUtaiH girAM vilAsaiH mRdupadanyAsaiH komalapada-... viracanaiH na kevalaM tadeva bhavati kiM ca teSAM puruSANAM bhUrbhuvaH svarabhitaH bhUrloka "mabhivyApya kIrtiH krIDati kimbhUtA kIrtiH kArtikarAtrikairavasabhAsaubhAgyazobhAkarI : kArtikasya rAtrau yaH kairavasamudAyaH tasya saubhAgyazobhA sundarakAntiH tAM karotIti. tathA, punaH kimbhUtA zrIcandanasyandinI zrIcandanaM amRtaM iva syaMdanamiti'2 // 26 // 1. kha. iti / 2 kha. bhajanamAha / 3. ga. lokatraye / . 4. ga. dinAvasAna / 5. ga. sthAyibhiH / 6. kha. ayamasmAsu / 7. kha. mukulAkRtimirityarthaH / 8. kha. idAnIM / 6. kha. dhyAnena / 10. kha, japanti / .... 11. kha. bhUrlokAdi; ga. bhUlokaM bhuvlokN svalokamabhivyApya / 12. kha: syaMdata iti; ga. zrIcandanamamRtadravaM syandate sravati sA tathA / Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabodhinITIkAsahitam idAnIM ' viziSTavarNamayavapu rdhyAnAntareNa phalAntaramAha mAyAbIjavidarbhitaM punaridaM zrIkUrmacakroditaM dIpAmnAyavido japanti khalu ye teSAM narendrAH sadA / sevante caraNau kirITavala bhIvizrAntaratnAGkura jyotsnA meduramedinItala rajomizrAGgarAgazriyaH // 27 // mAyeti - he janani ! punaridaM tava varNamayaM vapuH mAyAbIjavidarbhitaM mAyAvIjena gumphitaM tat punazca zrIkUrmacakroditaM ye janAH dIpAmnAyavidaH satataM japanti khalu nizcayena teSAM puruSANAM sadA nityaM narendrAH rAjAnaH caraNau sevante, kimbhUtAH narendrAH kirITavalabhI vizrAntaratnAGkurajyotsnAme duramedinItala rajomizrAGgarAgazriyaH kirITAnAM mukuTAnAM valabhyaH kiJciduccairaM kurAkRtayaH tatra vizrAntAni niviSTAni yAni ratnAni teSAM aMkurA: jyotsnAkiraNa kAntiH tathA meduraM susnigdhaM dIptisaMyuktaM yat medinItalarajaH mahItala reNuH tena mizrA aGgarAgazrIryeSAM te tathA / dIpAmnAya iti aSTakoSThAnAlikhya sRSTikrameNaiva koSThe koSThe kharANAM akArAdInAM dvandvamAlikhya tataH kAdIn samudAyarUpAn varNAnAlikhya ca yatra koSThe sthAnAdhipatergrAmAdhiSThAtRdevatAyAH nAmnaH prathamAkSaraM yatra bhavati tatra tatra deze bhUtvA mAyAbIjavidarbhitaM mAyAbIjena hrIMkAreNa gumphitaM mAtRkAmayaM " vapuH zarIraM japanti te dIpAnAyavida ucyante tathA coktam 10 [ 16 dvandva' svarANAM vilikhecca pUrva, kAdIMstathA varNasamUharUpAn / sthAnAdhipasyAkSaramasti yatra, taM dIpadezaM munayo vadanti // idAnIM bhagavatyAH punarvarNamayazarIrasya prakArAntarato dhyAnAntareNa phalAntaramAha zrIbIjaM sakalAkSarAdiSu punaH krodhAtarAnte bhave 12 devaM yo bhajate ca te tanumimAM tasyA'grato jAgratI / 1 kha zratha / 2. kha, vapupo / 3. kha. sat / 4. kha. ga. zrIkUrmacakre uditaM / 5. kha, santo / 6, kha sanniviSTAni / 7 kha koSTeSu / 8 kha svarAnakArAdInAlikhya / 6. kha. ga. grAmAdhiSThAna devatAyAH / 10. kha. vidarbha krameNa yutaM / 11. kha, mAyAmayaM / 12. kha, ga, bhajate'mba ! te / 4 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20] bhuvanezvarImahAstotram lakSmIH sindhuradAnagandhalaharIlobhAndhapuSpandhaya zreNIbandhurazrRGkhalAniyamitevApaiti naiva kvacit / / 28 / / zrIvIjamiti-he amba ! sakalAkSarANAM akArAdInAM varNAnAmAdiSu prathamaM zrIvIjaM zrI iti rUpaM punazca krodhAkSarAnte' zrIvIjaM bhavet evaM amunA prakAreNa yaH pumAn te tava - imAM tanuM zrIM aM zrIM zrIM iM zrI I zrIM iti kSaparyantaM zrIbIjena gumphitaM mAtRkAmayaM zarIraM yo bhajate tasya puruSasyAgrataH lakSmIH padmAlayA jAgratI vinidrA satI ... kvacidapi anyapradeze naivApayAti / kimbhUtA lakSmIH utprekSyate sindhuradAnagandhalaharI niyamitA iva parimalasphuraNaM tatra yo lobho grahaNamatiH tena andhAH vyAkulAH vilolA yA puSpandhayazreNI bhramarapaMktiH saiva vandhurA manoharA zRGkhalA tayA niyamitA iva vaddhA iva / / 28 / / athedAnI bhagavatyA dhyAnAntareNa punazca phalAntaramAha-- yastvAM vidurumapallavadravamayI lekhAmivAlohitA mAtmAnaM paritaH sphuratnavalayAM mAyAmabhidhyAyati / tasmai ninditacandanendukadalIkAntArahArasrajo nizvAsabhramavASpadAhagahanA mUrcchanti tAstAstriyaH // 26 // ya iti-he janani ! AtmAnaM paritaH AtmanaH samIpe tvAM vidrumpllvdrvmyiiN| prabAlAGkuraprasaraNasvarUpAM zrAsamantAt lohitAM raktAM lekhAmiva sphurattrivalayAM mAyAM..... hrIMkArarUpAM ullasatrikoNagatAM abhidhyAyati tasmai tasya puruSasyArthe tAstAH sakalaguNalakSaNasampannAH striyo mUrcchanti mohaM prApnuvanti, kimbhUtAH striyaH .. 1. kha, ga, kSakArAnte / 2. zrI aM zrIM zrAM zrIM iM zrI I zrIM zrIM UM zrI R zrI R" ... zrI lu zrI zrI eM zrIM aiM zrIM zroM zrIM zrauM zrI aM zrIM zraH zrIM kaM zrI khaM zrIM gaM zrIM dhaM..... zrI DhaM zrI caM zrI chaM zrIM zrIM OM zrIM zrIM TaM zrI ThaM zrI DaM zrIM zrIM NaM zrIM taM zrI thaM ... 'zrI daM zrIM dhaM zrI naM zrIM paM zrIM phaM zrIM vaM zrIM bhaM zrIM maM zrIM yaM zrI raM zrI laM zrIM vaM zrIM zaM : ... zrI paM zrIM saM zrI haM zrIM OM zrIM kSaM zrIM / 3. kha. pradezaM / 4. kha. naivApaiti / ....." 5. kha. uprekSate / . 6. kha. sindhurANAM ganendrANAM yahAnaM madaM tatya yA gandhalaharI / . . : .. 7. kha. grahaNamiti / 8. yathA anyo'pi kazcit baddhaH san nAnyatra apaiti tadvat iti 'ga' pustake vizeSaH / . yadvA pravAlAGkurANAM dravo rasaH tannirmitamiti 'ga' pustake vishessH| 10. kha. trikoNamadhyagAM yaH / / Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . [ 21 ..... prabodhinITIkAsahitam - ninditacandanendukadalIkAntArahArasrajaH' ninditAH candanendukadalIkAntArahArasrajo . . yAbhistAH tathA / aparaM kimbhUtAH striyaH nizvAsabhramabASpadAhagahanAH nizvAsabhrameNa nizvAsacalanena mocanena yo vASpaH USmA sa eva dAhaH tena gahanAH vyAkulAH // 26 // idAnIM bhagavatyAH punAnAntareNa phalAntaramAhamAtaH zrIbhagamAlinItyabhidhayA divyAgamottaMsitAM - tvAmAnandamayImanusmarati yastaM nAma vAmabhravaH / bAhusvastikapIDitai stanataTairdainyAJcitaizcATubhi nIrandhaiH pulakAMkulai mukulitaiyAyanti netrAJcalaiH // 30 // mAtariti-nAma iti sambodhane he mAtaH ! yaH pumAn bhagamAlinI tyabhidhayAaiM hrIM ... AnandamayI bhagamAlini svAheti tvAM divyAgamottaMsitAM divyAgameM uttaMsitAM ... zekharIkRtAM tvAM AnandamayImAnandasvarUpAM anusmarati anucintayati taM puruSa vAmabhruvo varavarNinyaH dhyAyanti, kaiH stanataTaiH kimbhUtaiH bAhusvastikapIDitaiH bAhusvastikena dordaNDamaNDalena pIDitaiH, punaH kimbhUtaiH stanataTaiH pulakAMkuraiH, aparaM kaiH cATubhiH priyavacanaiH kimbhUtaizcATubhiH dainyAJcitaiH ahaM tava dAsI bhavAmIti dainyasahitaH, punaH kaiH netrAJcalaiH10 niyamitaiH tadavalokanAdi[nA nyanirIkSaNe'' viSayIkRtaiH12 ... tadavalokanatatparityarthaH / / 30 / / atha punaridAnIM dhyAnAntareNa phalAntaramAha vRttayugalena yastvAM dhyAyati rAgasAgarataratsindUranaukAntara.... svairojAgarapadmarAganalinIpuSpAsanAdhyAsinIm / bAlAdityasapatnaratnarucira pratyAbhUSAruci zreNIsammilitAGga"rAgavasanAstasya smarantyaGganAH // 31 // 1. candanazca induzca kadalIkAntAraM kadalIvanaJca hArasrajazca, iti 'ga' pratI vizeSaH / 2. yad vA nizvAsAnAM bhrama zrAvataH bAppAnyabhUNi dAhontarbahissantApazca tairgahanAH vyAkulAH iti 'ga' pratau vishessH| 3. kha, ga, pulkaaNkuraiH| 4. kha. prsidvau|| 5. kha. shriibhgmaalinii| 6. kha. Anandamayi / . 7. ga. zevAgame rudryaamlaadii| 8. kha. svastikAkRtibAhumaNDalena / 6. kha. romAJcitaiH / 10. ga, nayanaprAntaH ___ kaTAkSa rityarthaH kimbhUtaiH nIraMdheH nizcalaiH calanakriyArahitaiH punH| 11. kha. ga. tadavalokanAdanyanirIkSaNe / 12. kha. nivipayIkRtaiH; ga. aviSayIkRtaiH / 13. 'kha' pustake padya ime pArthakyena vyAkhyAte stH| 14. kha, racita / 15. sa. ga. saMvalitAGga / Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22] bhuvanezvarImahAstotram karaM kumudAkaraM kamalinIpatraM kalAkauzalaM. kUjatkokilakAminIkulakuhUkallolakolAhalam / zaGkante pralayAnalasmaramahApasmAravegAturAH . kampante nipatanti hanta na giraM muJcanti zocanti ca // 32 // ya iti-he amba ! yaH pumAn tvAM rAgasAgarataratsindUranaukAntarasvairojjAgarapadmarAganalinIpuSpAsanAdhyAsinI rAgasAgare zoNasamudre tarantI yA sindUranaukA tasyAH antare madhye svairaM svecchayA ujjAgaraM vikasitaM yatpadmarAgasadRzaM nalinIpuSpaM kamalinIkusumaM tadevAsanaM adhyAste iti tathA tAM evaMvidhAM tvAM yo dhyAyati tasya puruSasya aGganAH sundaryaH smarantyaH satyaH' karpUraM zaGkante na kevalaM. karpUrameva nindanti kiM ca kumudAkaraM kumudazreNI kiM tadeva kamalinIpatraM punaH kiM kalAkauzalaM kalAnAM naipuNyaM na kevalamidameva kiM ca kUjatkokilakAminIkulakuhUkallolakolAhalaM kUjat avyaktazabdAyamAnaM yatkokilakAminIkulaM kalakaNThIvRndaM tasya yaH kuhUkallolakolAhalaH, kuhUzabdocAreNa bhavatpunaH punaH punArAyaH taM aGganAH punaH kiM kurvanti ..... pralayAnalasmaramahApasmAravegAkulAH' kampante pralayakAlIno yaH analo vaizvAnaraH / sa eva smaraH tasya yo mahApasmArasadRzo vegaH tena AturAH pIDitAH satyo vepathu kurvanti, hanta iti khede nipatanti ca niHzeSeNa vasundharAyAM patanti punargiraM vAcaM na muzcanti noMdIrayanti ca punarlabdhasaMjJAH satyaH zocanti sa na milita iti kAraNAt anyopi yopasmAravegAturo bhavati saH kampate nipatati giraM na muJcati punazca labdhasaMjJo bhUtvA kimidameno mayA kRtamiti yena mamApasmArasadRzo vyAdhirutpanna iti / kimbhUtAH aGganAH bAlAdityasapatnaratarucirapratyaGgabhUSArucizreNIsammilitAGgarAgava-- . .. sanAH bAlAdityasapatnAni tenAruNa kiraNAMkuranikaraiH vAlAdityaM prathamamudayaMkurvANaM ..... raviM sapatnayanti' dvipanti iti vAlAdityasapatnAni yAni ratnAni taiH racitAH nirmitAH yAH pratyaGgabhUpAH sakalAGganAH 1 tAsAM yA rucayaH zreNyaH12 kAntipaMktayaH tAbhiH sammilitAni mizrANi aGgarAgavasanAni" yAsAM tAH tathA // 32 // ..... 1. kha, kamalinIpuppaM / 2. taM prApnuvantItyarthaH 'kimbhUtAH aGgAnAH bAlAditya "vasanAH...' __ tadane'valokanIyam / 3. kha. nindanti / 4. kha. kuhUzabdoccAraNena / ... 5. kha. vegaaturaaH| 6. ga. agniH / 7. kha. ga. vasudhAM yAnti / 8. kha. zocati / 1. ga. nijAruNa / 10. kha. sapanti / 11. kha. ga. sakalAGgazobhAH / 52. kha. ga. rucizreNyaH 13. kha. kAntiparamparAH / 14. kha. ga. saMvalitAni / 15. kha. ga. aGgarAgo vasanAni ca / . ... 16. kha, tasyeti karmaNi pssttii| ga. yad vA dvitIyA prathamAntatve devyAH vizeSaNam / Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabodhinITIkAsahitam [23 athedAnI bhagavatyA mRtyuJjayamantrArAdhanamAha'zrImRtyuJjayanAmadheyabhagavaJcaitanyacandrAtmike ..hIMkAri' prathamAtamAMsi dalaya tvaM hNssNjiivini| . jIvaM prANavijRmbhamANahRdayagranthisthitaM se kuru - tvAM seve nijabodhalAbharabhasA svAhAbhujAmIzvarIm // 33 // . zrIti-he mRtyuJjayanAmadheyabhagavaJcaitanyacandrAtmike ! hehIkAri ! he haMsasaJjIvini' ahaM nijabodhalAbharabhasA svajJAnaprAptirabhasatvena harSeNa tvAM svAhAbhujAM devAnAmIzvarIm seve Azraye ! ataH kAraNAt tvaM me mama prathamAtamAMsi pUrvANi ajJAnAdIni dalaya vidAraya / prathamAtamAsItyatra chandasi DizyorvA lopa iti zilopaH cakAro'trAdhyAharttavyaH / ca punaH mama jIvaM prANavijRmbhamANahRdayagranthisthitaM prANavAyunA vijRmbhamANa utphullito yo hRdayagranthiH tatra sthitaM AzritaM kuru / ' mRtyuJjayamanuryathA OM zrIM hrIM mRtyuJjaye bhagavati caitanyacandre haMsasaMjIvini svAheti // 33 // idAnIM mRtyuJjayanAma dhyAnamAha"evaM tvAmamRtezvarImanudinaM rAkAnizAkAmuka svAnte" santatabhAsamAnavapurSa sAkSAdyajante tu ye / - te mRtyoH kavalIkRtatribhuvanAbhogasya maulau padaM dattvA bhogamahodadhau niravadhi krIDanti taistaiH sukhaiH||34|| 1. ga. manunA'rAdhanamAha / 2. ga. hIMkAra / 3. ga. saMjIvani / 4. ga, mRtyuJjaya iti - nAmadheyaM yasyA IdRzI bhagavataH zambhozcaitanyameva candrikA prakAzakatvAt tatsarUpe / 5. ga. he haMsasaMjIvani ! haMsaM nirguNaM brahma jIvayati jIvA'bhidhaM sampAdayati tasyAH sambodhanam / 6. yataH candrAsmikA hIkAraH prathamo yasyAH sA evaM bhUtA svaM mama tamAMsyajJAnAni, hIkAri prathamAtamAMsIti pAThe shilopH| 7. kha. yadvA prathame Aye atra kopi na dopaH / 8. mRtyuJjayamantroddhArapakSetu zrImRtyuJjaye iti nAmadheye bhagavacchabdArimake tatazcaitanyacandrazabdAtmike hIkAraH prathamAdakSarAt zrIkArottaro yatra svAhAzabdaH bhujo yasyAH bhaktadattavyagrahaNAya tadvAnchitadAnAya ca / 1, 'kha' pustake praNavo nAsti maMtre'smin / 10. kha. ga. paramezvaryA mRtyuJjayasya phalamAha / 11. ga. syAntaH saMtata...... Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24] bhuvanezvarImahAstotram evamiti-he mAtaH ! te puruSAH mRtyoH kRtAntasya' kavalIkRtatribhuvanAbhogasya .. kavalIkRtaM grAsIkRtaM yat tribhuvanaM tasya AsamantAdbhAvena bhogo yasya tathA tasya, te ke tu punaH ye puruSAH evaM vidhAM pUrvalakSaNAM amRtezvarI mokSadAtrI tvAM sAkSAt anudinaM nirantaraM yajante, kismRtAM tvAM rAkAnizAkAmukasyAnte santatabhAsamAnavapupaM rAkAyAH / pUrNimAyAH nizAjhAkasya candrasya antaH madhye satataM bhAsamAnaM vapuH zarIraM / yasyAH sA tathA tAm / / 34 / / idAnI paramezvaryA mRtyuJjayamanonimAhajAgradbodhasudhAmayUkhanicayairAplAvya sarvA dizo. yasyAH kApi kalA kalaGkarahitA SaTcakramAMkAmati / dainyadhvAntavidAraNaikacaturA vAcaM parAM tanvatI .. sA nityA bhuvanezvarI viharatAM haMsIva manmAnase / / 35 // jAgraditi-sA nityA cidrUpA bhuvanezvarI hrIMkArarUpA manmAnase madIye citte viharatAM krIDatAM, keva haMsIva yathA haMsI mAnase sarasi viharati tathA sA kA yasyAH bhuvanezvaryAH kalaGkarahitA kApi kalA turIyAvasthA paTcakramAkrAmati SaTcakrANi vibhidya sadya ... uditA bhavati, kiM kRtvA sarvAH dizaH AplAvya vyApya kai jAgradbodhasudhAmayUkhanicayaiH jAgrat jAgradarUpo yo bodho jJAnaM saiva sudhA tasyAH ye mayUkhanicayAH kiraNasamUhAH taiH / kimbhUtA kalA dainyadhvAntavidAraNaikacaturA dainyamajJAnaM tadeva dhvAntaM .. gADhAndhakAraM tadvidAraNe tannirAkaraNe ekacaturA ekA pravINA, punaH kimbhUtA kalA : parAM vAcaM tanvatI parAbhidhAM vANIM tanvatI vistArayantI // 35 // ....... - idAnI paramezvaryA ananyaparatvenAhatvaM mAtApitarau tvameva suhRdastvaM bhrAtarastvaM sakhA tvaM vidyA tvamudArakIrticaritaM tvaM bhAgyamatyadbhutam / kimbhUyaH sakalaM tvamIhitamiti jJAtvA kRpAkomale - zrIvizvezvari saMprasIda zaraNaM mAtaH paraM nAsti me // 36 // 1. kha. maulau zirasi vAmaM pAdaM datvA bhogasAgare taittaiH dhanakalatraputraMhayarAjamAnAdibhiH ..... ___ sukhaiH niravadhi yathA bhavati tathA krIDanti vilasanti kimbhUtasya mRtyoH kaMvalIkRta tribhuvnaabhogsy.........| 2. kha. pUrvoktalakSaNAM / 3. kha. yajanti / ..... . kha. indoH| 5. kha. mRtyuJjayanAma dhyAnamAha; ga, mRtyuJjayamanordhyAnamAha / ... 6. kha. krIDAM kuruvAm, ga. karotu / ... Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabodhinITIkAsahitam [ 25 he mAtaH he kRpAkomale, he ' vizvezvari saMprasIda samyak prasAdaM kuru yato me mama vattaH paraM anyat kimapi zaraNaM nAsti / kiMkRtvA iti jJAtvA itIti kiM he janani vaM mama mAtApitarau jananIjanako, eva zabdo'tra nirdhAraNe, punaH suhRdo mitrANi vameva bhrAtaro bAndhavAstvameva tvameva sakhA sahacaraH vidyAzcaturdazavidyAstvameva tat udArakI rticaritaM prabhUtakIrtipravarttanaM tvameva / atyadbhutaM pracurataraM bhAgyaM tvameva / yaH kiM punarapi kimucyate sakalamIhitaM nikhilaM vAnchitaM tvameveti // 36 // idAnIM paramasiddhikArakaM gurornAmAha zrI siddhinAtha iti kopi yuge caturthe prAvibhUva' karuNAvaruNAlaye'smin / zrIzambhurityabhidhayA sa mathi prasannaM * cetazcakAra sakalAgamacakravarttI / / 37 / / 4 zrIsiddhinAtheti - karuNAvaruNAlaye karuNayA yukte varuNAlaye grAmavizeSe narmadAtaTanikaTavarttini zrIsiddhinAtha iti kopi caturthe yuge kaliyuge prAdurbabhUva kimbhUtaH tasmin zrIsiddhinAye abhidhayA zrIzambhuriti saH mayi viSaye ceto manaH prasannaM cakAra snehaM kRtavAn / punaH kimbhUtaH zrIzambhuH sakalAgamacakravartI sakalAgamacakre varttata iti kimbhUte asmin zrIsiddhinAthe karuNAvaruNAlaye kRpAsAgare ityarthaH iti tu asminnityasya padasya vizeSaNaM saMpanIpadyate / / 37 / / 7 9 11 idAnIM kRpAvAhulyaM viracayannAha - ' 10 tasyA''jJayA pariNatAnvayasiddhavidyAbhedAspadaiH stutipadairvacasAM vilAsaiH / tasmAdanena bhuvanezvari vedagarbhe sadyaH prasIda vadane mama sannidhehi || 38 // 4: 1. kha. zrI / 2. ga. sakalaM / 3. kha. ga. prAdurbabhUva / 4. ga. prakaTo'bhUt / 6. kha. sasnehaM / 7. sakalepvAgameSu cakravartI maga siddhasyApi / 6 kha tasya / 10. ga. kriyAbAhulyaM / 5 mayi suprasannaM / sarvatantra svatantra iti / 11, kha. vizayannAha / Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .26 ] bhuvanezvarImahAstotram tasyeti-he bhuvanezvari ! vedagarbha ! yataH mayi viSaye saH zrIzambhuH cetaH suprasannaM manazcakAra anenaiva hetunA sadyaH tatkAlaM tvaM prasIda prasAdaparA' bhava / / tasmAtprasAdAnantaraM mama vadane vacasAM vANInAM vilAsaiH sannidhehi sannidhAnaM kuru / kimbhUtaiH vilAsaiH stutipadaiH stavanAnurUpaiH, punaH kimbhUtairvilAsaiH tasyAjJayApariNatAnvayasiddhavidyAbhedAspadaiH AjJayA pariNataH pariNAma prAptaH yo'nvayaH . AmnAyo gurukramaH tatra siddhavidyAnAM bhedAspadAni bhedasthAnAni taiH tathA // 38 // . athedAnI bhagavatyAH prArthanAmAhayeSAM paraM na kuladaivatamambike tvaM teSAM girA mama giro na bhavantu mizrAH / ... taistu kSaNaM paricite viSaye'pi vAso.. ... mA bhUtkadAcidapi santatamarthaye tvAm // 36 // . yeSAmiti-he sarvezvari ! santataM nirantaraM tvAM ahaM arthaye prArthayAmi itIti kiM he ambike ! yeSAM puruSANAM paraM atyarthaM tvaM na kuladaivatamasi teSAM puruSANAM girA saha mama giro vANyaH mizrAH na bhavantu, punaH tai puruSaiH saha viSaye deze paricite'pi paricayaM prApte'pi abhyAsaM prApte'pi pitRpitAmahaprapitAmahAdinivAsAvanau kSaNaM kSaNamAtraM kadAcidapi vAso mAbhUt mAstu / / 36 // idAnIM gurumabhyarthayannAha-" zrIzambhunAtha ! karuNAkara ! siddhinAtha ! zrIsiddhinAtha ! karuNAkara ! zambhunAtha !. .... sarvAparAdhaline'pi mayi prasannaM . . cetaH kuruSva zaraNaM mama nAnyadasti / / 40 / / ....... zrIzambhunAtheti-he zrIzambhunAtha ! he karuNAkara siddhinAtha ! he zrIsiddhinAtha karuNAkara zambhunAtha ! sarvAparAdhamaline'pi nikhilAparAdhakalupIkRte'pi mayi : vipaye ceto manaH prasannaM sadayaM kuruSva, yataH kAraNAt mama kiJcidanyadapi zaraNaM . nAsti / / 40 // kha. prasatA bhava / 2. kha, tasya zrIzambhoH / 3. ga. bhavanti / 4. ga. paricitirviSaye / . 5. kha. kadAciditi / 6. kha. pitRpitAmahAdyAvAse'vanau / 7. kha. guruvara praarthynnaah| 8. ga. maline mayi suprasannaM / .. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 27 prabodhinITIkAsahitam idAnI paramezvaryA dayAluttvamAha__itthaM pratikSaNamudazruvilocanasya .. pRthvIdharasya purataH sphuTamAvirAsIt / ... dattvA varaM bhagavatI hRdayaM praviSTA - zAstraiH svayaM navanavaizca mukhe'vatIrNA // 41 // ____ itthamiti-itthaM anena prakAreNa gurusmaraNAditaH' pratikSaNaM kSaNaM kSaNaM prati udazruvilocanasya atyarthaM niryadazralocanasya' pRthvIdharasya purato'gre sphuTaM prakaTaM yathA bhavati tathA bhagavatI bhuvanezvarI AvirAsIt prakaTIvabhUva / kimbhUtA varaM datvA idayaM praviSTA, punaH kimbhUtA ca punaH bhagavatI svayaM svayameva navanavairgadyapadyAdimayaiH zAstraiH kRtvA mukhe'vatIrNA vistAraM prAptA // 41 // ___ idAnIM stotraviSaye prasAdamAha- vAksiddhimevamatulAmavalokya nAthaH ...... zrIzambhurasya mahatImapi tAM pratiSThAm / .: svasmin pade tribhuvanAgamavandyavidyA...... siMhAsanakarucire suciraM cakAra // 42 // .... vAgiti-asmin loke nAthaH zrIzambhuH asya stotrasya vAsiddhiM atulA bahulAM me vAcaM avalokya asmin sthAne ciraM yathA bhavati tathA tAM pAThamAtrato' hi sakalasiddhividhAyinI mahIyasI mahatI pratiSThAM cakAra / kimbhUte svasmin pade tribhuvanAgamavandhavidyAsiMhAsanaikarucire tribhuvane yAni AgamazAstrANiM tairvandha stutyaM vidyAsiMhAsanaM yat tenaikaruciraM sundaraM tasmin tatheti / / 42 / / . idAnIM mantrajapasamaye vidhAnamAhabhUmau zayyA vacasi niyamaH kAminIbhyo nivRttiH ............ mAtAta . prAtarjAtIviTapa samidhA dntjihvaavishuddhiH| 1. kha. ga. gurusmaraNAdinA / . 2. ga. azrupUrNavilocanasya / 3. kha. mahatImiha / ....... 4. kha. svasmin / 5. kha. ga. ptthnmaatrto| 6. kha. tasmin / 7. kha. viTapi / Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 303 bhuvanezvarImahAstotram ga. pustakasya puSpikA'vikrama saMvat 1663 likhitaM kedAranAthena samAptamadya Azvina zuklapratipadi dehalyAm // 'yanmAtrA vinduvindudvitayapadapadadvandvavarNAdihInaM bhaktayA bhaktayA'nupUrvIprabhavakRtavazA vyaktamavyaktamamba ! mohAdajJAnato vA paThitamapaThitaM sAMprataM stotrametat tat sarvaM sAGgamAstAM tribhuvanavarade ! devi vidye ! prasIda / ' iti zrIpRthvIdharAcAryaviracitaM zrIbhuvanezvarIstotraM zrIsiddhasArakhatAparaparyAya jayajayaharikavimallabhaTTalikhitaM samAptam // zubhaM bhavatutamAm // Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhuvanezvarIcakram rAjasthAna purAtana granthamAlA ] [ granthAGka 54 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 ] bhuvanezvarImahAstotram patrAvalyAM madhuramazanaM brahmavRkSasya puSpaiH pUjAhomI kusumavasanAlepanAnyujjvalAni // 43 // 3 bhUmAviti - bhUmau zayyA bhUmizayanaM vacasi niyamo cAkasaMyamaH kAminIbhyo nivRttiH strIbhyo nivarttanaM, tathA prAtaH prabhAte jAtaM viTapasamidhA jAtIvRkSazAkhayAM dantajihvAvizuddhi: dantAnAM jihvAyAzca vizodhanaM nirmalIkaraNaM, ' patrAvalI prasiddhA tasyAM madhuramazanaM udanAdi' tathA brahmavRkSasya puSpaiH palAzasya puSpaiH kusumaiH pUjAhomA kAryoM / tathA kusumavasanAlepanAni ujjvalAni // 43 // idAnIM gurusmaraNato yadbhavati tadAhaitthaM mAsatrayamavikalaM yo vratasthaH prabhAte madhyAhne vAM'stamanasamaye kIrttayedekacittaH / tasyollAsaH sakalabhuvanAzraryabhUtaiH prabhUtaiH vidyAH sarvAH sapadi vadane zambhunAthaprasAdAt // 44 // itthamiti - itthaM munA prakAreNa yaH pumAn vratasthaH san mAsatrayaM avikalaM nirantaraM prabhAte prAtaH kAle athavA madhyAhne madhyaMdine athavA astamanasamaye sAyaM samaye ekacittaH ekamanAbhUtvA zrIguruM kIrttayet paThet cintayet tasya puruSasya sapadi tatkAlaM vadane mukhe sarvAH sakalAH vidyAH ullAsaiH gadyapadyAdirUpaiH sphuranti, kasmAt zambhunAthaprasAdAt kimbhUtairullAsaiH prabhRtaiH sadyaH sphuradarUpaiH punaH kimbhUtaiH . sakalabhuvanAzcaryabhUtaiH gurusmaraNataH tribhuvanaviSaye kiM na prApyate zrapitu sakalameva prApyata ityarthaH / / 44 / 9 idAnIM yathArtha - prabhAva stotramahimAnamAha vratena hIno'pyanavApta maMtraH G zraddhAvizuddho'nudinaM paThedyaH " / tasyApi varSAdanavadyasadyaH - kavittvahRdyAH prabhavanti vidyAH || 45 || 1. ga. nairmalyaM / 2. kha. pAyasAdi / 3. kha. ga. tathA kusumavasanAni ujjvalAni kusumAni puSpANi zatapatrAdIni vasanAni vakhANi zubhrANIti tathA lepanAni candanAdibhavAni etAnyujjvalAni' iti / 4. kha. yadyadbhavati, ga. stotrapaThanato yadbhavati / 5-6. kha, ga, vA'svamivasamaye / 7. kha. ga. zrIstotraM kIrtayet paThet / 8kha. gadyapadyAdimayaiH / 6. kha, bhuvanAzcaryakArakaiH / 10. kha. japedyaH / Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . .. prabodhinITIkAsahitam [26 vrateneti-yaH pumAn vratena hIno'pi anavAptamaMtraH aprAptamaMtraH zraddhAvizuddho bhUtvA zraddhayA nirmalIkRtamAnasaH san anudinaM nirantaraM idaM japet tasyApi puruSasya varSAta saMvatsarAt vidyAH prabhavanti sphuranti, kimbhUtAH anavadyasadyaHkavitvahRdyAH anavadyena nirdoSeNa sadyaH kavinvena tatkAloditakAvyena' hRdyAH manoharAH // 45 // idAnIM asya stotrasyAcintyamahimAnamAha- . kopyAcintyaH prabhAvo'sya stotrasya pratyayAvahaH / zrIzambhorAjJayA sarvAH siddhayo'smin pratiSThitAH // 46 // kopIti-asya stotrasya kopyacintyaH prabhAvaH pratyayAvaho varttate prItijanako bhavati yataH kAraNAt zrIzambhaM rAjJayA sarvAH aNimAdyAH siddhayo'smin stotre pratiSThitAH AropitAH ata eva acintyamahimastotramityarthaH // 46 // padmanAbhena kavinA vipulA vimalA kRtA / pRthvIdharakRtestena vRttiH sadyuktidIpikA / / iti zrIpadmanAbhakaviviracitaM bhuvanezvarIstotrabhASyaM sampUrNam / / likhitaM brAhmaNajerAmena / / kha. pustakasya pusspikaa|| zubham / / saMvat 1650 pauSamAsIyakRSNapakSIyanavamyAM zukre gaMgAsahAyazarmaNo lipiH / zrIsavAyI zrImAdhavasiMharAjye jayapure pustakamidamAyodhyaka sarayUprasAda dvivedinaH zivam // ... kha. ttkaalocitkaavyen| 2. kha. ga. pratItijanako / . 3. kha. tattu, ga. zrImat pRthvIdharanutervRttiH sdyuktidiipinii| kha. pRthvIdharakRtI tana vRttiH . syuktidiipikaa| 4. kha. vivaraNam, ga. vyAkhyAnam / Page #64 -------------------------------------------------------------------------- Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI : atha bhuvanezvarIpaJcAGgam / tatrAdau paTalaH ..... . - zrIgaNezAya namaH ...... '.. atha vakSye jagadadhAtrImadhunA bhuvanezvarIm / . .. brahmAdayopi yAM jJAtvA lebhire zriyamuttamAm // 1 // . nakulezo'gninArUDho vAmanetrArddhacandravAn / .... bIjamasyAH samAkhyAtaM samagrasiddhikAGkSibhiH / / 2 // RSiH zaktirbhavecchando gAyatrI samudIritam / devatA surasaGghana seMvitA bhuvanezvarI // 3 // SaDdIrghayuktabIjena kuryAdaGgavikalpanam / . - sArasvatoktamArgeNa mAtRkAnyastavigrahaH // 4 // mantranyAsaM tataH kuryAddevatAbhAvasiddhaye / hallekhAM mUrddhani vadane gaganAM hRdayAmbuje // 5 // .. ... raktAM karAlikAM guhye mahocchuSmAM. padadvaye / ....... UrdhvaprAgadakSiNodIcyapazcimeSu mukheSu ca / / 6 / / .. madhyAdi hasvavIjayA nyastavyA bhUtasaprabhAH / - brahmANaM vinyasedbhAle gAyatryA saha saMyutam / / 7 // sAvicyA sahitaM viSNu kapole dakSiNe nyaset / .. vAgIzvaryA samAyukta vAmagaNDezvaraM tathA // 8 // zriyA gaNapati nyasya puSTayA gaNapatiM tathA / ..... savyakopari siddhi karNagaNDAntarAlayoH // 6 // 1. zriyamUrjitAm / 2. kuryAdaGgAni SaTakramAMt / 3, saMhArasRSTimArgeNa / :: :: sadyAdi / sadya zrokAraH tadAdayaH paJcahasvA o e u i aityAdyA hallekhAthAH zakkayo .. nyastavyA iti / 5. vAmagaeDe mahezvaram / 6. zriyA dhanapatiM pazcAdvAmakarNAgrike punH| . ratyA smaraM mukhe nyasyet puSTayA gaNapatiM tathA / (siM. siM.) 7. nidhii| . -- -- - - - - -- Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32] ___ bhuvanezvarIpaJcAGgam nyastavyaM' vadane mUlaM punazcaitAMstanau nyaset / kaNThamUle stanadvandve vAmAMse hRdayAmbuje // 10 // savyAMse pArzvayugale nAbhideze ca daizikaH / bhAlAMsapArzvajaThare pArzvamapakareM hRdi // 11 // brahmANyAdyAstanau nyasyA vidhinA proktalakSaNAH / mRlena vyApakaM dehe nyaseddevIM vicintayet / / 12 // udyadinadyutimindukirITAM tuGgakucAM nayanatrayayuktAm / smeramukhI varadAGkuzaNazAbhItikarAM prabhaje bhuvanezIm // 13 // prabhajen mantravinmaMtraM dvAtriMzallakSamAnataH / .. trisvAduyuktairjuhuyAdaSTadravyairdazAMzataH / / 13 / / dadyAdayaM dinezAya tatra saMcintya pArvatIm / : padmAkAraM likhedyantraM tatkAle sAdhakottamaH / / 14 // . padmamaSTadalaM vAhya padma ssoddshbhirdlaiH|.. . vilikhet karNikAmadhye paTkoNamatisundaram // 15 // vindutrikoNaM rasakoNasaMyutaM vRttAJcitaM nogadalena maNDitam / .. kalAravRttatrayabhUgRhAGkitaM zrIcakrameva navazaktisamanvitaJca / / 16 / / . jayAkhyA vinayA pazcAda jitAhvA'parAjitA / nityA vilAsinI dogdhrI tvaghorA maGgalA nava // 17 // vIjAdyamAsanaM dattvA mUrti tenaiva kalpayet / . tasyAM sampUjayedevImAvAhyAvaraNaiH kramAt // 18 // madhyapradakSiNoMdIcyapazcimeSu yathAkramam / / hallekhAdyAH samabhyAH paJcabhUtasamaprabhAH // 16 // varapAzAGkuzAbhItidhAriNyo'mitabhRSaNAH / ... sthAneSu pUrvamukteSu pUjayedaGgadevatAH // 20 // 1. nyastavyau / 2. pAvAsAparake / 3. varadAdisthitistu padArthAdarza yathA---vAmAdhohaste vara, dakSiNoce aMkuzaM, vAmorce pAzaM, dakSAdhobhayamiti sampradAyavidaH / 4. prajapen / ....5. nisvAdUkkaiH prajuhuyAdaSTadravyairdazAMzataH / tritvAdu ghRtamadhuzarkarAH, aSTadravyANi-'azvatthodumbara- : plakSanyagrodhasamistilAH / siddhArthapAyasAjyAni davyANyaSTau vidurbudhA' iti / 6. madhyaprAgyAmyasaumyeSu pazcimeSu yathAkramAt / ......... . . Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [.33 SaTkoNeSu yajenmantrI pazcAnmithunadevatAH / .... .. indrakoNe lasaddaNDakuNDikAkSaguNAmayAm // 21 // gAyatrI pUjayenmaMtrI brahmANamapi tAdRzam / . rakSakoNe cakrazaGkhagadApaGkajadhAriNIm // 22 // . . . sAvitrI pItavasanAM yajedviSNuM ca tAdRzam / ........ vAyukoNe paravakSamAlAbhayavarAnvitam // 23 // . .. yajet sarasvatI pazcAdarudra' tAdRzalakSaNam / . .... bahikoNe yajedranakumbharatnakaraNDakam // 24 // .. karAbhyAM bibhrataM pItaM tundilaM dhananAyakam / . . AliGgya savyahastena vAmenAmbujadhAriNIm // 25 // .. dhanadAGkasamArUDhAM mahAlakSmI prapUjayet / . . . . . . . . vAruNyAM madanaM bANapAzAGkuzazarAsanam // 26 // . * dhArayantaM samArata pUjayedratnabhUSaNam / ........... savyena patimAzliSya vAmenotpaladhAriNIm / . . pANinA ramaNAGkasthAM rati samyak samarcayet // 27 // IzAne pUjayet samyag vighnarAjaM priyAnvitam // .28 // - sRNipAzadharaM kAntaM varAGgasaka rAGagulim / / ... mAdhvIpUrNa kapAlaJca varNarAjaM digambaram // 26 // ... puSkalaM vigaladaratnasphuracaSakadhAriNam / ... . sindUrasadRzAkArAM saMmudA madavibhramAm // 30 // . - 'dhRtaraktotpalAmanyapANinA taddhvajaspRzAm / ... . . pAzliSTakAntAmaruNAM puSTimarceddigambarAm // 31 // .. karNikAyAM nidhI pUjyau SaTakoNasyAtha': pArzvayoH / aGgAni kesareSvetAH pazcAt patreSu pUjayet / / 32 // ... .... anaGgakusumA pazcAdanaGgakusumAruNA / "..... ... .. anaGgamadanA tadvadanaGgamadanAturA / / 33 / / ... . 1. acchAM rudaM / 2. vAruNe / 3. jpaarktN| 4. aizAnye / 5. kAntA / 6. spRk / 7. kapAlADhya / 8. pusskreN| 6. uddAma / . 10. paTkoNoMbhaya / 1. bhanaGgakusumAturA / Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhuvanezvarIpaJcAGgam bhuvanapAlA gaganavegA caiva tataH param / zazirekhA ca gaganarekhA cetyaSTazaktayaH // 34 // pAzAGakuzavarAbhItidhAriNyo'ruNa vigrahAH / tataH SoDazapatreSu karAlI vikarAlyumA / / 35 / / ... sarasvatI zrIdugopA lakSmIzrutyau smRtidhRtiH / zraddhA medhA matiH kAntirAryA poDazazaktayaH / / 36 / / khaDgakheTakadhAriNyaH zyAmAH pUjyAzca mAtaraH / padmAvahiH samabhyAH zaktayaH paricArakAH' / / 37 // . . prathamAnaGgarUpA syAdanaGgamadanA tathA / .... ... .. madanAturA tu bhavanavegA bhuvanamAlikA // 38 // .. .... syaatpuurvmdnaannggvednaannggmekhlaa|| ... . caSakaM tAlavRntaM ca tAmbUlaM chatramujjvalam // 3 // cAmare cAMzukaM puSpaM vibhrANAM krpngkjaiH| ......... sarvAbharaNasaMyuktAM gurupaGktitrayaM yajet // 40 // .. divyaughAMzcaiva siddhaughAn mAnavaudhAn yathAkramAt / sarvAbharaNasandIptAllokapAlAn bahiryajet // 41 // indrAgniyamanaiRtyavaruNA marutastathA / . . kubera IzapatayaH pUrvAdInAM dizAM kramAt // 42 // .. gajo meSazca mahiSaH preto makara eva ca / .. mRgo naroM vRpazte pUjyAH pUrvAditaH kramAt // 43 // .. vajraH zaktistathA daNDaH khaDgapAzau tthaangkushH| gadA trizUla ityete pUrvAdyAzcAyudhAH smRtAH // 44 // UrdhvAdhaH kramataH pUjyau brahmA viSNustathaiva ca / haMsatAcyau~ padmacakre pUrvAdInAM samAgamaiH // 45 // pUjyate sakalairdevaiH kiM punarmanujottamaiH / ... maMtrI trimadhUpetai hu~tvA'zvatthasamidvaraiH // 46 // .... 1. privaarikaaH| 2. bhuvnpaalikaa| 3. syAt sarvazizirAnaGgamadanAnaGgamekhalA / 4. trimadhuropetaiH / .. Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [35 .. paTalaH . brAhmaNAn vazayecchIghraM pArthivAn pdmhomtH| / ... palAzapuSpaistatpanImaMtriNaH kusumairapi // 47 // paJcaviMzatisaMjapta jalaiH snAne dine dine / . . AtmAnamabhiSiJcayaH sarvasaubhAgyavAn bhavet // 48 // paJcaviMzatisaMjapta jalaM prAtaH pibennaraH / avApya mahatIM prajJAM kavInAmagraNIbhavet // 46 // karpUrAgarusaMyuktaM kukumaM sAdhu sAdhitam / gRhItvA tilakaM kuryAdrAjya vazyamanuttamam // 50 // zAlipiSTamayIM kRtvA puttalIM madhurAnvitAm / . japtvA pratiSThitaprANAM bhakSayedravivAsare // 51 // vazaM nayati rAjAnaM nArI vA narameva ca / kaNThamAtrodake sthitvA vIkSyeta khagataM ravim // 52 // tri sahasra japenmatraM iSTakanyAM labheta sH| . annaM tu maMtritaM mantrI bhuJjIta zrIprasiddhaye // 5.3 // ... ... ... likhitvA bhasmanA'mAyAM susAdhyA phalakAdiSu / tatkAlaM ca likhedya sukhaM sUyati' garbhiNI // 54 // zaktyantaHsthitasAdhyakarma bhuvane" vahnavRtaM vahibhi-12. bAhye koNagateyutaM * hariharaivarNaiH kpolaarpitaiH| pazcAttaiH punarIyutailipibhirapyAvItamiSTAkSaraH ..., yaMtraM bhUpuramadhyagaM triguNitaM saubhAgyasampatpradam // 55 // . 1. kumudairapi / 2. nityaM / 3. avazyaM / 4. rAja / . 5: japtAM / 6. vIcya toyagataM / 7. likhitAM / 8. tatkAle / : 1. darzayedyantraM / . 10 sUyeta / 11. bhavane (siM. siM.) 12. zaktibhiH (siM. siN.)| 13. miSTArthadaM (siM. siN.)| . . * koNagateyutamiti koNagatena IkAreNa yutamityarthaH, savinduneti sampradAyaH, asyArthaH-indrarakSovAyudiggatakoNatrayavyasramagnimaNDalaM vidhAya tanmadhye bhuvanezvarIbIjaM vilikhya tasya rephasthAne sAdhyanAma IkArasthAne sAdhakanAma tayormadhye karma ca vilikhya tadbhuvanezvarIbIjairAveSTaya trikoNasya koNatrayAbhyantare sabindukamIkAraM vilikhya trikoNAgreSu bhuvanezvarIbIja pratikoNaM vilikhya teSAM trayANAmekaikabIjasya repheNa tattadvIjaM pradakSiNIkRtyA'nyonyasyekArAma parasparaM badhnIyAt / tataH koNatrayapArzvayoH 'harihara' iti varNacatuSTayaM vilikhya bahivRttanayaM kRtvA tanmadhyagatavIthIdvaye prathamavIcyAM tvAgrAdiprAdakSiNena 'hari I hara I' iti varNaiH punaH punalikhitairAveSTaya dvitIyavIthyAM akArAdikSakArAntaiH sabindukairmAtRkAkSaraiH svAgrAdiprAdakSiNyena ceSTayitvA sarvavAdye caturasra kuryAdetadyantramuktaphaladaM bhavati, tathA ca Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 ] suvanezvarIpaJcAGgam vIjAntaH sthitasAdhyanAma zarazo mAyAramAmanmathaivataM vahnipuradvaye rasapuTeSvApADhavI jatrayam' / svAtmAnAtmakamIpa se hariharairAva DhagaNDaM vahiH paDavIjairanubaddhasandhilipibhivItaM gRhAbhyAM tu vaH // 56 // cintAmaNinRsiMhAbhyAM lasatkoNamidaM likhet / yaMtraM SaDguNitaM divyaM vahatAM sarvasiddhidam // 57 // atrApi sampade deva yathAvidhi samAhitaH / hRllekhAdyAH samabhyarcya pUrvavat sAdhakaH svayam / aGgAni pUjayet pazcAda gAyatryAdyAH prapUjayet // prAgagravIje gAyatrI sAvitrIM dakSiNAlage / sarasvatIM mArutasye brahmANaM vahnige tathA // vAruNe viSNumIzaM ca yajedIze tato vahiH / brahmANyAdyA lokapAlAstavAho kulizAdayaH // eva' triguNite devIM pUjayet sAdhakottamaH // [ siM. siM. patra 414 ] 1. zrAlikhya bIjatrayam / 2. sAtmA / 3. mIzikhaM / 5. " vahi: poDazazulAGgamatIva ca manoramam / 4. bhuvaH / tatvaguNitaM yantraM sarvasiddhikaraM param // 1 // atra devoM yajenmaMtrI yadyasyoparizobhanam / padmaM dvAdazapatraM ca paviMzatkesarAnvitam // 2 // bahizca rAzyAdikena yuktaM kuryAnmanoharam / navazaktiyutaM pIThaM saMpUjyAvAhya devatAm // 3 // saMpUjayet candanAdyairupacAraizca pUrvavat / proktavacca SaDGgAni mithunAni ca saMyajet // 4 // bahirdvAdazazaktIzva raktAdyAH saMyajet kramAt / raktA cAnaGgakusumA nityA ca kusumAturA // 5 // anaGgamadanA tadvad bhavecca madanAturA | gaurI ca gaganA tadvad rekhAntaM gaganaM padam // 6 // anena vidhinA maMtrI yo'rcayedbhuvanezvarIm / : sa lakSmInilayo bhUyAt tridazaizcAbhivanditaH // 7 // dehAnte zivasAyujyaM sa prApnoti sunizcitam / " iti siMhasiddhAnta sindhau vizeSaH // - 6 zrasyArthaH- tatra sveSTamAnabhrameNa vRttaM kRtvA tatra prAk pratyabrahmasUtramAsphAlya tadagrayoH sandhimavaSTabhyaM vRttArdhaparimANena sUtreNa vRttasaMdaSTaM matsyadvayaM matsyadvayaM dakSiNottarayoH kuryAt / evaMkRte matsyacatuSkaM saMpanna N bhavati, tataH pUrvamatsyadvaye pazcimamatsyadvaye ca dakSiNottaraM tiryaksUtrayamAsphAlya : Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paTala: [ 37 bIjaM vyAhRtibhiryutaM' gRhayugadvandva vasoH koNagaM daurga bIjamanantare lipiyutairAbaddhagaNDaM likhet / / gAyatryA ravizaktibaddhavivaraM triSTubyutaM tat tato , bIjaM mAtRkayA dharApurayuge satsiMhacintAmaNiH // 5 // yaMtraM dinezaguNitaM prokta rakSAprasiddhidam / sarvasaubhAgyajananaM sarvazatrunivAraNam // 59 // brahmasUtrasya prAgagre vidhAya pazcimamatsyadvayayostiryakasUtradvayamAsphAtya punarbrahmasUtrasya pazcimAgre nidhAya pUrvadiGamatsyodarayoH sUtradvayamAsphAlayet / evaM kRte vahnimaNDaladvayaM jAyate tato vRttaM prAcIsUtraM ca mArjayedityevaM paTakoNaM kRtvA tanmadhye zaktibIjamAlikhya tasya rephabhAge sAdhyanAmAlikhya tasyekArasvarabhAge .. sAdhakanAmAlikhya rephekArayorantarAlaM sAdhakAMze karma likhedityevaM svAbhimataM vilikhya madhyasthabIjoparito veSTanaprakAreNa paJcadhAzaktibIjaM vilikhya tadvahiH paJcadhA zrIbIja punastabahiH paJcadhA kAmabIjaM vilikhya .. SaTkoNasyordhvagatakoNatraye uttaramadhyadakSiNakrameNa zaktizrIkAmabIjAni pratitrikoNamekaikaM bIjaM sAdhakanAmayutaM vilikhyAdhogatatrikoNatraye tAnyeva bIjAni visargayuktAni sasAdhyanAmAni dakSiNa... madhyottarakrameNa vilikhya pasvapi trikoNodareSu sabindu caturthasvaramIkAramAlikhya SaTkoNasya pratikoNapArzvayoH 'harihara' iti dvAdazadhA vilikhya paTasu trikoNAneSu pratitrikoNAgramekamekaM zaktibIja vilikhya pUrvavadekaikAntaritaM badhnIyAt, uktaM cAcAryacaraNaiH "ekaikAntaritAstAstu sambaddhyuritaretaramiti" tato bahirvRttatrayaM kRtvA vIthIdvayaM niSpAdya tatrAbhyantaravIthyAM svAnAdi prAdakSiNyena sabindUnakArAdikSakArAntAn mAtRkAvarNAn vilikhya bahirvIcyA tAneva kSakArAdyakArAntakrameNa prAdakSiNyena vilikhet , uktaM ca zrAcAryacaraNaiH - "vAhya rekhAmantarAH syurvarNAH kramagatAH zubhAH / tadvahiH pratilomAzca te syulekhakapATavAt / " iti tato. bahiraSTakoNaM vidhAya tasya diggatakrameNa catuSke vakSyamANaM nRsiMhabIjaM vilikhya vidiggate koNacatuSke vakSyamANaM cintAmaNibIjaM vilikhyASTakoNastharekhASTakaprAntaSoDazake poDazatrizUlAni kuryAt , uktaJcAcAryacaraNaiH : 'bahiH SoDazazUlAI zobhanaM vyaktavarNavat' iti / etat paDguNitaM yantramuktaphaladaM bhavati // (siM. siM. patra 415) 1. vRtaM / .. 2. asyArtha:-tatra prAgavata SaTakoNamAlikhya tasya sandhipaTake trikoNaSaTakaM yathA vyaktaM bhavati tathA gurUktayuktyA paTkoNAntaraM vilikhya tanmadhye prAgavata sAdhyasAdhakakarmayukta zaktibIjamAlikhya tatpratilomena vyAhRtibhirveSTayet , taduktamAcAryaiH ... : 'zakti praveSTayecca pratilomavyAhRtibhirantasthAmiti' tato dvAdazatrikoNodareSu du iti durgAbIjaM vilikhya teSveva sAnusvAraM caturthasvaraM likhet , taduktamAcAryacaraNaiH- . : . .. Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 ] bhuvanezvarIpaJcAGgam 9 likheta sarojaM rasapatrayukta madhye daleSvapyabhilikhya mAyAm / svarAvRtaM yaMtramidaM vadhUnAM putrapradaM bhUmigRhAntarasyam // 60 // paTkoNamadhye pravilikhya zaktiM koNeSu nAmaiva vilikhya bhUyaH / sa sAdhyagarbhaM vasudhApurasthaM yaMtraM bhavedvazyakaraM narANAm // 61 // vAgbhavaM zambhuvanitAra mAvIjatrayAtmakam / 3 maMtraM samuddharenmaMtrI trivargaphalasAdhanam // 62 // paDadIrghabhAgbIjena vAgbhavAdyena kalpayet / SaDaGgAni manorasya jAtiyuktAni maMtravit // 63 // kuryAt pUrvoditAn nyAsAn cintayedapi sAdhakaH / sindUrAruNavigrahAM trinayanAM mANikyamaulisphurattArAnAyakazekharAM smitamukhImApInavakSoruhAm / pANibhyAM maNipUrNa ratnacapakaM raktotpalaM vibhratIM saumyAM raktaghaTasthasanyacaraNAM dhyAyet parAmambikAm // 64 // 'ravikoNeSu durantAM mAyAM likhedadyAtra vindumatImiti' tato dvAdazatrikoNa pArzvadvaye pratipArzvamekamiti krameNa vaidikagAyatryAzcaturviMzativarNAn sabindUn prAdakSiNyena pratilomagatAn vilikhet, uktaJcAcAryaMcaraNai: - 'gAyatrIM pratilomataH pravilikhedagneH kapolamiti' tataH pUrvavadvAdaza trikoNAgreSu zaktibIjAni vilikhya tAni parasparaM pUrvavadekAntaritaM badhnIyAt taddbahirvR tadvayaM vidhAya tayorantarAlagata vIthyAm -- "jAtavedase sunavAma somamarAtIyato niM dahAti vedaH / sa naH parSadati durgANi vizvA nAveva sindhuM duritAtyagniH ' RgvedaH 1/7/7/1 iti nniSTubhamaMtrasya . sabindubhirvarNaiH pratilomena veSTayet, uktaJcAcAryacaraNaiH 'vahizca racayedbhUyastathA triSTubhamiti' tantra zrIpadmapAdAcAryavyAkhyA-- tathA triSTubhamiti pratilomenetyarthaH / tataH prAgvadanulomamAtRkayA vilomamAtRkayA ca saMveSTaya tadavahiraSTakoNaM kRtvA prAgvattattatkoNeSu nRsiMhabIjaM cintAmaNibInaM ca vilikhya tathaiva poDazazUlayuktaM kuryAdityetadyantramuktaphaladaM bhavati / (si. si. pR. 416 ) 1. zrasyArthaH, bhUrjAdau paDdalakamalaM vidhAya tanmadhye sasAdhyaM zaktibIjamAlikhya SaTsu daleSvapi zaktibIjamevAlikhya tadbahivR taddayaM vidhAya tayorantarAle sabindubhiH poDazasvarairAveSTya cirakuryAt / etayaMtramuktaphaladam / (siM. siM. pR. 416 ) 2. zrasyArthaH, prAgvat paTkoNaM vidhAya tanmadhye tatkoNeSu ca sasAdhyaM zaktibIjamAlikhya tadbahizcaturasraM kuryAt, etayaMtramuktaphaladam / (si. si. pR. 416 ) 3. cAMgbhavaM eM, zambhuvanitA hIM, ramAvIjaM zrIM iti / . Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paTala: ravilakSaM japenmaMtraM pAyasairmadhurAplutaiH / dazAMzaM juhuyAnmaMtrI pIThe prAgIrite yajet // 65 // devIM prAguktamArgeNa gandhAdyairatizobhanaiH / 'hutvA palAzakusumaiH vAkzriyaM mahatIM vrajet / / 66 / / brAhmIghRtaM pibejjaptaM kavitvaM vatsarAdbhavet / siddhArthaM lavaNopetaM hutvA maMtrI vazaM nayet // 67 // naraM nArIM narapatiM nAtra kAryA vicAraNA / caturaGgulajaiH puSpaizcandanAdabhasmasUkSitaiH' / / 68 / / hutvA vazIkarotyA trailokyamapi sAdhakaH / juhuyAdaruNAmbhojairayutaM madhurAplutaiH // 66 // rAjA zriyamavApnoti zAli jaistandulaistathA' / prAguktAnyapi karmANi maMtreNAnena sAdhayet // 70 // vAgbIjapuTitA mAyA vidyeyaM tryakSarI matA / madhyena dIrghayuktena vAkpuTitena kalpayet // 71 // aGgAni jAtiyuktAni krameNa maMtravittamaH / yathA purA samuddiSTaM nyAsaM kurvIta mantravit // 72 // zyAmAGgIM zazizekharAM nijakarairdAnaM ca raktotpalaM raktADhya N caSakaM varaM bhayaharaM saMvibhratIM zAzvatIm / muktAhAralasatpayodharanatAM netratrayollAsinIvande'haM surapUjitAM haravaMdhUM raktAravindasthitAm // 73 // tatvalakSaM japenmaMtraM juhuyAttadazAMzataH / palAzapuSpaistadvaktraiH puSpairvA rAjavRkSakaiH // 74 // hullekhAvihite pIThe pUjayet paramezvarIm // madhyAdi pUjayenmantrI hullekhAdyAH puroditAH // 75 // mithunAni yajenmantrI SaTkoNeSu yathA purA / aMgapUjA kesareSu pUjyAH patreSu mAtaraH // 76 // : candanAmbhaH samukSitaiH / 2. rAjyazriyamavApnoti satilaistaNDulaistathA / 3. vAkpuTena prakalpayet / 4. paraM / 2. svAdvaktaiH / [ 36 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 ] bhuvanezvarIpaJcAGgam bhairavAsamArUDhAH smeravaktrA madAlasAH / sitAGgo rurucaNDaH krodhazvonmattasaMjJakaH // 77 // kapAlibhIpaNau pazcAt saMhArAcASTabhairavAH / zUlaM kapAlaM bhItiM ca vibhrANAH kSudradundubhim // 78 // gajatvagambarA bhImAH kuTilAlakazobhitAH / dIrghAdyA mAtaraH proktA hakhAdyA bhairavAH smRtAH // 76 // pUjyAH poDazapatreSu karAlyAdyAH puroditAH / tavAhye'naGgarUpAdyA lokezAstrANi tavahiH // 80 // evamArAdhayeddevIM zAstroktenaiva vartmanA / 4 vazaM nayati rAjAnaM vanitAca madAlasAH // 81 // annamAjyena juhuyAllabhate vasu vAJchitam / sugandhaiH kusumairhutvA zriyamApnoti vAnchitAm // 82 // mantreNAnena saMjaptamazrIyAdannamanvaham / bhavedarogI' niyataM dIrghamAyuravApnuyAt // 83 // to bindusaMyukto mAyA brahmAnitAravAn / pAzAditryakSaro mantraH sarvavazyaphalapradaH // 84 // RSyAdyAH pUrvamuktAH syurvIjenAGgakriyA matA / / 85 / / barAGkuzau pAzamabhItimudrAM karairvahantIM kamalAsanasthAm / bAlArkakoTipratimAM trinetrAM bhaje'hamAdyAM bhuvanezvarI tAm // 86 haviSyabhug japenmaMtraM tattvalakSaM jitendriyaH / tatsahasra prajuhuyAjjapAnte mantravittamaH // 87 // dadhinaudra' ghRtAktAbhiH samidbhiH kSIrabhUruhAm / tatsaMkhyeyatilaiH zuddhaiH payoktairjuhuyAttataH // 88 // halle khAvihite pIThe navazaktisamanvite / zrarcayet paramezAnIM vacyamANakrameNa tAm // 86 // 1. pretaM / 2. zobhinaH / 3. bhavedarogo / 4. spaSTArthaH zrananta zrAkAraH bindusaMyuktastena zrAM, mAyA bhuvanezI, brahmA kakAraH, agni rephaH, tAraH praNavastAbhyAM yuktastena ko / atra prathamabIjasya pAza iti saMjJA zrantyasyAza iti saMjJA / 2. caturvidhatilavamityarthaH / 6. madhu caudramityamaraH / Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [41 ...: paTalaH . hallekhAdyA yajedAdau karNikAyAM yathAvidhi / aGgAni kezareSu syuH patrasthA mAtaraH kramAt // 10 // indrAdayaH punaH pUjyAstepAmastrANi tvhiH| evaM sampUjayeddevIM sAkSAdavaizravaNo bhavet // 61 // rajyate sklailokaistejsaa bhAskaropamaH / anenAdhiSThitaM gehaM nizi dIpazikhAkulam / / 62 // dRzyate prANibhiH sarvaimantrasyAsya prabhAvataH / sarpapaiojasaMmitrai rAjyArthe juhuyAnnizi / / 63 // rAjAnaM vazayet sadyastatpanImapi sAdhakaH / annavAnannahomena zrImAn padmahutAdabhavet // 64 // rAjavRkSasamudbhUtaiH puSpairtutvA kavirbhavet / arogo tilahomena ghRtenAyurakhApnuyAt // 65 // prAkproktAnyapi karmANi sAdhayet sAdhakottamaH / AlikhyASTadigargalAnyudaragaM pAzAdikaM vyataraM koSTheSvaGgamanUdarepu' vilikhedaSTArNamantradvayam / acpUrvAparapaTakayuglayavarAn vyomAsanA margalevAlikhyendrajalAdhipAdiguNazaH paMktidvayaM tatparam * // 66 // kozeSvaSTayugArNamAtmasadRzAM yugmasvarAntargatA mAyAM kesaragAM daleSu vilikhen mUlaM tripaGktiH kramAt / triHpAzAGkuzaveSTitaM lipibhirAvItaM kramAvyutkramAt padmasthena ghaTena paGkajamukhenAveSTitaM tbhiH|| 17 // ghaTArgalamidaM yaMtraM mantriNAM prAbhRtaM matam / pAzazrIzaktikandarpakAmazaktyAdiraGkuzaH // 18 // 1. manUn parepu / 2. vyomAsanAnargale / 3. sahitAM / 4. zaktIndirAGkuzAH / ... atra vipamapadavyAkhyA acapUrveti-acAM svarANAM napuMsakavyatiriktAnAm / pUrvapaTakaM zrazrA i I u U / aparaSaTakaM e ai o au aM aH| etadyuktAn layavarAn / vyomAsanAn vyoma hakArastanAsanA sthitiyeSAM tAdRzAm / indrajalAdhipAdi pUrvapazcimAdi / guNazaH akSarantritayakrameNa / aSTayugANaM SoDazArNam / aAtmasahitAM yugmasvarAntargatAM mAyAmiti / zrAtmA haMsaH mAyAzabdenAna caturthasvaro jJeyaH / tathA ca nighaNTumAtRkAyAM Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42] bhuvanezvarIpaJcAGgam prathamo'STAkSaro mantrastataH kAmini raJjini / svAhAMtopTAkSaraH sadbhiraparaH kIrtito mnuH||16|| hI gauri rudradayite yogezvari savarma phaT / :: dviThAntaH poDazArNo'yaM mantraH sadbhirudIritaH // 10 // likhitvA bhUrjapatrAdau yantramadhye' yathAvidhi / dhArayedvAmabAhau vA kaNThe vA nijamUrddhani // 101 // 'IstrimUrtirvAmanetraM zekharaH kauttilstthaa| vAgmI zuddhazca jihvAkhyo mAyAviSNuH prakAzitaH / / ' ityuktaH / / aAtmasahitayugmasvarAntargatamAyAlekhanakramastu dakSiNAmUrvisaMhitAyAm "haMsaH padaM vAmanetraM vindvinduparibhUSitam / punarhasaH padaM caitat pazcArNammanumAlikhet // kharadvandvodagataM saptArNaM cATadhA bhavet / " iti // tena aM haMsaH I haMsaH zrAM ityAdikrameNa kesareSu sapta sapta varNA lekhyaaH| prapaJcasArepyetad yaMtranirmANamukta yathA"aSTAzAntargatAvihalayavarayutAcapUrvapAzcAtyapaTakaM. koNodyatsvAGgasASTAkSarayugayugalAyAkSarAkhyaM vahizca / mAyopetAt sayugmasvaramilitalasatkesaraM sASTapatraM padmaM tanmadhyapaGktitritayaparilasatpAzazaktyakuzArNam // 1 // pAzAGkuzAvRtamanupratilomagaizca varNaiH sarojapuTitena ghaTena caapi| AvItamiSTaphalabhadraghaTaM tadetadyantrottamantviti ghaTArgalanAmadheyam // 2 // prAkpratyagargale halamatha punarAgneyamArute ca hayam / . dakSottare havANaM naiRtazaive dvipatizo vilikhet // 3 // vilikhecca karNikAyAM pAzAGkuzasAdhyasaMyutAM zaktim / . abhyantarasthakoSThekhaGgAnyavazepiteSu cASTANe // 4 // koSThepu poDazakhatha SoDazavarNa manu tathA mantrI / . padmasya kesarepu ca yugavarAtmAnvitAM tathA mAyAm // 5 // aikaikeSu daleSu trizastrizaH karNikAgatAna maMtrAn / .. .. . pAzAGkuzavIjAbhyAM praveSTayebAhyatazca nalinasya // 6 // ... anulomavilomagataiH praveSTayedakSaraizca tadvAhye / tadanu ghaTena sarojasthitena tadvaktrake'mbujaM vilikhet / / 7 // " . sArasaMgrahe 'ghaTArgalAbhidhaM yaMtraM sarvasampatkaraM param / ' . 1. yantrametat / Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paTala: vazayet sakalAn devAn' vizeSeNa mahIpatIn / nIlapaTTe vilikhyaitad guTikIkRtya tatpunaH // 102 // lAkSayA tAmrarajatakAzcanairveSTayet kramAt ! tatkumbhe nyasya sampUjya yathAvad bhuvanezvarIm // 103 // saMspRzya tajjapenmantraM yathAvidhi sahasrakam / [ 43 abhiSicya priyaM sAdhyaM badhnIyAdudghaTa mAzikham // 104 // kAnti puSTiM dhanA rogyazreyAMsi ' labhate naraH / vAkkAyamanasA kRtya pUjayennityamAdarAt // 105 // bhUtapretapizAcAzca na vIkSitumapi kSamAH / tadvilikhya zirastrANe sAdhayeddhAritaM bhaTaH // 106 // yuddhe bahUn ripUn hatvA jayamApnoti pArthivaH / vajrA puradvaye tAM pAzAGkuzAbhItisadasti' sAdhyAm / madhye'STako puvAhupadma' punaH punastAM vilikhet samantAt // 108 // bhUrje likhitametatsyAdabhuktimuktiphalapradam" / ArogyaizvaryajananaM yuddheSu vijayapradam // 106 // 93 likhet saroje" sakale'marADhyo " vastrazrapatre " vasudhApurasthe / pAzAGkuzAbhyAM guNazaH prabodhaM" mAyAM likhenmadhyagatAM sasAdhyAm // 110 // sarveSAM candradaM yantra " dhAritaM kurute'rpaNam" | 'ArogyaizvaryasaubhAgyaM vijayAdInanAratam // 111 // iti // zrIrudrayAmale dazavidyA rahasye zrIbhuvanezvarIpaTalaM sampUrNam // 1. martyAn / 2. " sAdhyapratikRtau sikthanirmitAyAM hRdi nyaset / pAtre trimadhurApUrNe nikSipyainAM vidhAnataH // sampUjya gandhapuSpAdyairbaliM nikSipya rAtriSu / mUlamaMtra japenmantrI nityamaSTasahasrakam // saptAhAdvAJchitAM nArImAharetsmaravihvalAm / bhUrjapatre vilikhyaitad guTikIkRtya tatpunaH // " iti zAradA tilake vizeSaH | 3. divAkara / 4. yantra | 2. dharA / 6. yazAMsi / 7. bhittau vilikhya tadyantraM / 8. pAzAGkuzAbhyAmudarastha / 6 madhye'thakoNeSvatha bAhyavRtte / 10. sarvavazyakaraM nRNAm / ( zA0 ti0 ) / 11. 'bhUrje saroje' ityapi kvacit pAThaH / 12. svara kesarADhye ( zA0 ti0 ) / 13 vargASTapatre ( zA0 ti0 ) / 14 prabaddhAM / ( zA0 ti0 ) 15, sarvottamamidaM yaMtraM / ( zA0 ti0 ) 16. nRNAm / Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha bhuvanezvarIpUjApaddhati: zrIgaNezAya namaH atha pUjAvidhiM vakSye sarvakAmArthasiddhaye / yAmajJAtvA na jAnAti padamavyayamAtmanaH // 1 // tatra zrImAn sAdhako brAhme muhUrte zayanatalAdutthAya karacaraNau prakSAlya nijAsane samupavizya nijazirasi zvetavarNAdhomukhasahasradalakamala karNikAntargatacandramaNDalasiMhAsanopari svaguru zuklavarNaM zukAlaGkArabhUpitaM jJAnAnandamuditamAnasaM trinayanaM caturbhujaM jJAnamudrApustakavarAbhayakaraM vAmAGge vAmahastadhRtakamalayA raktavasanAbharaNayA svapriyayA dakSabhujenAliGgitaM sarvadevadevaM sarvatIrtha tIrthaM sarvamaGgalamAGgalyaM paramazivasvarUpaM dhyAtvA taccaraNayugala bigaladamRtadhArayA svAtmAnaM plutaM vibhAvya mAnasopacArairAdhya maMtra japet OM aiM hrIM zrIM ha sa kha pha ha sa kSa ma la va ra yU hsauH shauH zrImadamukAnaMdanAthazrIpAdukAM zrIamukIdevyamvAzrIpAdukAM ca pUjayAmi tarpayAmi namaH, iti pAdukAmaMtraM dazadhA vimRzya daNDavat praNAmaM manasA 'kuryAttadyathA namAmi sadguruM zAMtaM pratyakSaM zivarUpiNam / zirasA yogapIThasthaM muktikAmArthasiddhaye // 1 // zrIguruM paramAnandaM vandAmyAnandavigraham / yasya sAnnidhyamAtreNa cidAnandAyate varam // 2 // zrakhaNDamaNDalAkAraM vyAptaM yena carAcaram / tatpadaM darzitaM yena tasmai zrIgurave namaH // 3 // ajJAnatimirAndhasya jJAnAJjanazalAkayA / cakSurunmIlitaM yena tasmai zrIgurave namaH // 4 // gururbrahmA gururviSNurgururdevo mahezvaraH / gurureva jagat sarvaM tasmai zrIgurave namaH // 5 // Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjApaddhatiH namaste nAtha bhagavan zivAya gururUpiNe / vidyAvatArasaMsiddhyai khIkRtAnekavigraha ! // 6 // navAya navarUpAya paramArthekarUpiNe / sarvAjJAnatamobhedabhAnave cighanAya te // 7 // khatantrAya dayAklaptavigrahAya parAtmane / paratantrAya bhaktAnAM bhavyAnAM bhavyarUpiNe // 8 // jJAninAM jJAnarUpAya prakAzAya prakAzinAm / vivekinAM vivekAya viparzAya vimarziNAm // 3 // purastAt pArzvayoH pRSThe nmskuryaamuprydhH| sadA maccittarUpeNa' vidhehi bhavadAsanam // 10 // iti zrIguru' praNamya suprasannaM vibhAvya manasA tadAjJAM gRhItvA mUlAdhAre liGgaguhAmadhye yonisthAne svarNavarNe caturdalakamalAntargatatrikoNAntargatazRGgATakapITho pari parAM zaktiM kuNDalinI sarpAkArAmUrdhvamukhI sAItrivalayAM bisatantutanIyasImudya..... dinakarasahasabhAsvarAM vidyutkoTisannibhAM pazcAzavarNa vigrahAmaSTAtriMzatkalArUpiNIM vidhAmadhAmAnaM sarvadevadevIM sakalamaMtrAntassuptAM vibhAvya gurUpadiSTanijasahajanAdena sacaitanyAM vidhAya humiti zabdadaNDena prabodhayitvA tatra caturdaleSu vaM namaH zaM namaH ... paM namaH saM namaH iti patreSu prAdakSiNyena prapUjya madhye mUlena ca sampUjya haMsa iti maMtraNa sarvatrotthApya kamalAt kamalaM nItvA khAdhiSThAne paDdale kamale liGgamUle vidmavaNe tAmArohya tatra vaM namaH maM namaH maM namaH yaM namaH namaH laM namaH iti ... patreSu madhye mUlena ca sampUjya tato haMsa iti anena sarvatrotthApya nAbhau maNipUrake :- nIlavarNe dazadale kamale tAM nItvA tatra DaM namaH hU~ namaH NaM namaH taM namaH thaM namaH daM namaHdhaM namaH 5 namaH 6 namaH iti patreSu madhye mUlena ca sampUjya tato ... vakSasyanAhate piGgalavaNe dvAdazadalakamale tAM nItvA tatra kaM namaH khaM namaH gaM namaH ghaM namaH, U~ namaH ca namaH chaM namaH jaM namaH jhaM namaH banamaH TaM namaH ThaM namaH iti patreSu madhye bhUlena ca sampUjya, tato vizuddhau kaNThe dhUmravarNe SoDazadalakamale tAM nItvA tatra aM namaH aaN namaH I namaH I namaH U~ namaH UM namaH R namaH R namaH 1. hyacintyarUpeNa / 2. yadyapi "prabodhya" ityeva zuddhastato'pi tantrazAstrAcArAd yathAsthitaM gRhiitH| Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 ] bhuvanezvarIpaJcAGgam luM namaH lUM namaH eM namaH aiM namaH oM namaH auM namaH aH namaH aM namaH iti patreSu madhye mUlena ca sampUjya, tato bhrUmadhye ajJAcakre vidyudaNe dvidalakamale tAM nItvA tatra haM namaH zaM namaH iti patrayormadhye mUlena ca sampUjya, tato brahmaraMdhragatasahasradalakamalakarNikAmadhyagatatrikoNAntargataparamaprakAzamayavindurUpaparamazivena sahakatA nItvA .. tataH sravatA paramAmRtena tAM saMtame tato nAdazravaNatatparo muhUrtamekaM layaM vibhAvya avarohasamaye sarvatra sohamiti maMtreNa kamalAt kamale'vArohya manasAjJAcakrAdikrameNa teSu teSu kamaleSu taistairakSaraiH sampUjya tattadAdhAratattavarNatattadadhidevatAstenAmRtena santarpya tathaiva svasthAne mUlAdhAre saMsthApya praNamet prakAzamAnA prathame prayANe pratiprayANe'pyamRtAyamAnAm / antaH padvyAmanusaJcarantImAnandarUpAmavalAM prapadye // .. iti devIrUpaM dhyAtvA vakSyamANavidhAnena prANAyAmaRSyAdikarapaDaGganyAsAn vidhAya bhUlamaMtraM yathAzakti japtvA punarapi RSyAdikarapaDaGganyAsAn vidhAya: japaM samayaM nijakRtyaM samarpayet ahaM devI na cAnyo'smi brahmaivAhaM na zokabhAk / saccidAnandarUpo'haM svAtmAnamiti cintayet // prAtaH prabhRti sAyAntaM mAyAdi praatrnttH| . yatkaromi jagadyone tadastu tava pUjanam // iti samarpya svakAryAnuSThAnAyatrailokyacaitanyamaye parezi bhuvanazvari tvaccaraNAjJayaiva prAtaH samutthAya nava priyArtha saMsArayAtrAmanurvatayiSye / / 1 / / saMsArayAtrAmanuvartamAnaM tvadAjJayA shriibhuvneshvriishi| spaGatiraskArakApramAda yAni mAM mAbhibhavantu mAnaH // 2 // jAnAmi dharma na ca me pravRttirjAnAmyadharma na ca me nivRttiH| tvayA hRSIkazi hRdisthayA'haM yathA niyuktosmi tathA''carAmi // 3 // ... iti devyAjJAM prArthya ajapAjapaM sahajasiddhaM tttddevtaam| saMkalpaM samarpayet / aMdha pUrve yurahorAtrAcaritamucchvAsaniHzvAsAtmakaM paTzatAdhikamekaviMzatisahasrasaMkhyA Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. . pUjApaddhatiH... 47 kamajapAjapaM - mUlAdhArasvAdhiSThAnamaNipUrakAnAhatavizuddhAjJAbrahmaraMdheSu caturdalaSaDdaladazadaladvAdazadalaSoDazadaladvidalasahasradaleSu svarNavidmanIlapiGgaladhUmravidyuskarpUravarNeSu / sthitAbhyo . gaNapatibrahmaviSNurudrajIvAtmaparamAtmazrIgurupAdukAbhyo ... yathAbhAgazaH samarpayAmi namaH / SaTzataM gaNanAthasya SaTsahasraM pitAmahe / SaTsahasraM gadApANau SaTsahasraM pinAkine / / 1 // sahasramAtmane dadyAt sahasraM paramAtmane / sahasraM gurave dadyAd etat saMkhyAsamarpaNam // 2 // . iti saMkalpaM kRtvA samarpayet, yathA-OM aiM hrIM zrIM mUlAdhAracakrasthAya mahAgaNa- pataye ajapAjapAnAM SaTzatAni samarpayAmi namaH / OM aiM hrIM zrIM svAdhiSThAnacakrasthAya brahmaNe ajapAjapAnAM SaTsahasrANi samarpayAmi namaH / OM aiM hrIM zrIM maNipUracakrasthAya viSNave ajapAjapAnAM SaTsahasrANi samarpayAmi namaH / OM aiM hrIM zrIM anAhatacakra. sthAya rudrAya ajapAjapAnAM SaTsahasrANi samarpayAmi namaH / OM aiM hrIM zrIM vizuddhi cakrasthAya jIvAtmane ajapAjapAnAM sahasramekaM samarpayAmi namaH / OM aiM hrIM zrIM - AjJAcakrasthAya paramAtmane ajapAjapAnAM sahasramekaM samarpayAmi namaH / OM aiM hrIM zrIM sahasradalakamalakarNikAmadhye vartinyai zrIgurupAdukAyai ajapAjapAnAM sahasramekaM samarpayAmi namaH / ityajapAjapaM samarpya ajapAmantreNa prANAyAma vidhAya saMkalpaM kuryAt "OM asya zrIajapAnAmagAyatrImaMtrasya haMsaRSiravyaktagAyatrI chandaH zrIparamahaMso devatA haM bIjaM saH zaktiH sohaM kIlakaM OMkAratatvaM nabhaH sthAna haimo varNa udAttasvaro mama mokSArthe jape viniyogaH / " iti kRtAJjaliH smRtvA nyAsaM kuryAt, aiM hrIM zrIM haMsAtmane RSaye namaH zirasi, aktagAyatrIchandase namo mukhe, zrIparamahaMsa devatAyai namo hRdi, haM vIjAya namo guhye, saH zaktaye namaH pAdayoH, sohaM kIlakAya ... namo nAbhau, OM kAra tattvAya namo hRdaye, udAttasvarAya namaH kaNThe, nabhase sthAnAya _ namo mUrddhani, hemAya varNAya namaH sarvAGge, iti vinyasya karaSaDaGganyAsau ca kuryAt - OM aiM hrIM zrIM isAM sUryAtmane aGguSThAbhyAM namaH, OM aiM hrIM zrIM isI somAtmane tarjanIbhyAM svAhA, OM aiM hrIM zrIM hra niraJjanAtmane madhyamAbhyAM namaH vaSaT, OM aiM hrIM zrIM hasaiM nirAbhAsAtmane anAmikAbhyAM hu, OM aiM hrIM zrIM isauM tanusUkSmApracodayAtmane kaniSThikAbhyAM vauSaT, OM aiM hrIM zrIM hasaH adhyaktabodhAtmane karatala Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 ] bhuvanezvarIpaJcAGgam karapRSThAbhyAM phaT, OM aiM hrIM zrIM isa sUryAtmane hRdayAya namaH, OM aiM hrIM zrIM isI somAtmane zirase svAhA, OM aiM hrIM zrIM hameM niraJjanAtmane zikhAyai vaSaT, OM aiM hrIM zrIM isa nirAbhAsAtmane kavacAya huM, OM aiM hrIM zrIM isauM tanumramApracodayAtmane netratrayAya vauSaT, OM aiM hrIM zrIM hUM saH avyaktaSodhAtmane astrAya phaT iti karapaDa - GganyAsau ca kRtyA dhyAnaM kuryAt dyAM mUrddhAnaM yasya viprA vadaMti khaM vai nAbhiM caMdrasUryau ca netre / digbhiH zrotre yasya pAdau kSitizca dhyAtavyo'sau sarvabhUtAntarAtmA // iti virATstrarUpaM dhyAtvA prANavAyornirgamapravezAtmakaM hUM saH padaM pazvaviMzativAraM tadanusaMdhAya japtvA samarpya gurUpadiSTamArgeNa nAdAnusaMdhAnapUrvakaM nirastasamastopAdhinA kenApi ciddilAsena pravartamAno'smIti vibhAvya svakAryAnuSThAnAya - samudramekhale devi pavartastanamaNDale / viSNupatni namastubhyaM pAdasparza kSamasva me // iti bhUmiM saMgrArthya zvAsAnusAreNa tatpadaM nidhAya vahirgatvA malamUtrotsarga kRtvA yathoktaprakAreNa zaucaM vidhAya dantadhAvanaM ca kRtvA 'klIM kAmadevAya sarvajanapriyAya nama iti' nadyAdau gatvA vaidikaM snAnaM nirvartya tAntrikamArabhet / / tatrAdau mUlamAtmatattrAya svAhA mUlaM vidyAtattvAya svAhA, mUlaM zivatattvAya svAhA iti Acamya OM adyetyAdi amukamAse amukapakSe'mukatithAvamukavAsare'mukanakSatrayoga karaNa muhUrteSu amuka zarmA'haM zrI paradevatAprItaye tAntrikasnAnavidhimahaM kariSye iti saMkalpaM kRtvA jale trikoNacakra N vilikhya sUryamaNDalAt OM gaGge ca yamune caiva godAvari sarakhati / narmade sindhu kAveri jale'smin sannidhiM kuru // ityanenAGkuzamudrayA tIrtha mAvAhya puraH kalpitatIrthe saMyojyAcamya mUlenAtmAnaM saMprokSya sUlaM paThan hRdayakamalamadhyAda devIM tIrthamadhye samAvAhya dhyAtvA taMtra kumbhamudrayA devIM tribhirabhiSicya svahRdi saMsthApya saptachidrANi nirudhya tribhirnimajyonmajjet // iti snAnam || Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjApaddhatiH , [46 atha saMdhyA / / tIroMpari pUrvavadAcamya svamUlaprANAyAmaRSyAdikaraSaDaGganyAsAn vidhAya pUrvavajjale catuSkoNacakraM vilikhya tIrthamAvAhya vAmahaste jalaM nidhAya dakSahastenAcchAdya laM vaM raM yaM haM ityanena trirabhimantrya mUlamuccaraMstattvamudrayA mUrddhani saptadhA mUlena cAbhyukSya zeSajalaM dakSahastena nidhAya tejorUpaM dhyAtvA iDayA''kRSya dehAntaHpApaM prakSAlya kRSNavarNa tajjalaM pAparUpaM vicintya piGgalayA virecya puraH kalpitavajrazilAyAM phaDiti maMtreNa nikSipet / tato'rghyapAtramuddhRtya OM hrAM hrIM haM sa: zrI (kula) mArtaNDabhairavAya prakAzazaktisahitAya idamayaM parikalpayAmi namaH, ityanena kulasUryAya trirayaM datvA svahRdayakamale devIM sUryamaNDale nItvA tatra vidhivaddhyAtvA mUlagAyatrI paThet, dhanadAyai vidmahe ratipriyAyai dhImahi hI tannaH svAhA pracodayAt iti virjaptvA gAyatrImUlaM ca japan sAGgAyai saparivArAyai savAhanAyai zaktisahitAyai zrIbhuvanezvaryai idamadhye parikalpayAmi namaH svAhA, ityanena mUladevyai ayaM dattvA yathAzakti mUlaM ca japtvA tataH prANAyAmaRSyAdikaraSaDaGganyAsAn vidhAya japaM samarpya sUryamaNDalAddevItejaH svasthAne samAnayet / / iti sNdhyaa|| ... athatarpaNam / / pUrvavadAcamya prANAyAmaRSyAdikarapaDaGganyAsAn vidhAya punastIrthamAvAhya mUlena jalaM saptadhA'mRtamudrayA'mRtIkRtya tatrajale mUlayantra saMsthApya likhitvA tatra devIM svahRdayAt saparivArAmAnIya paDaGgamaMtrayogena sakalIkRtya kuNDalinyAH prayogeNAmRtenAbhiSiJcya vidhivadgandhAdibhiH sampUjya guru tarpayet, . aizAnyAM OM aiM hrIM zrIM zrImacchI amukAnaMdanAthastRpyatAmityanena trisantarya, ... AgneyyAM OM aiM hrIM zrIM paramagurustRpyatAmiti trinaiRtyAM OM aiM hrIM zrIM parAparaguru.: stRpyatAmiti nirvAyavyAM OM aiM hrIM zrIM parameSThigurustRpyatAmiti triHparitaH OM aiM hrIM zrIM divyaudhA guravastRpyantAmiti triH OM aiM hrIM zrIM siddhaughA guravastRpyantAmiti tri: OM aiM hrIM zrIM mAnavaudhA guravastRpyantAmiti triH santarya punarapi pUrvoktaprakAreNa mUladevIM tridhA saMtarpya yaMtro ktaparivArAn krameNa saMtarya prANAyAmaRSyAdikarapaDaGganyAsAn vidhAya mUladevI visRjya svahRdi saMsthApya tIrthaM ca svasthAne sUryamaNDale visarjayet / / iti tarpaNam // atha gRhAgamanam / / yAgagehamAgatya jalAdinA dvAradevatAH prokSya gandhAkSatAdibhiH pUjayet, dakSe OM dhaM dhAtre namaH, vAme OM viM vidhAtre namaH, dakSe OM gaM gaGgAyai namaH, vAme OM yaM yamunAyai namaH, Udhve OM glauM gaNapataye namaH, OM zrIM dvArazriyai namaH, Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 ] bhuvanezvarIpaJcAGgam adhaH OM daM dehalyai namaH, addhye OM vaM vAstupuruSAya namaH, adhaH anantAya namaH iti dvAraM saMpUjya yAgagehAntare akSatAn vikIrya aJjaliM kRtvA- ... ArabdhaM yanmayA karma yatkariSyAmi yatkRtam / tatsarva kRpayA devi nirvighnaM kuru me sadA // ___ iti namaskRtya, vahacchvAsapAdapuraHsaraM bAmAGgasaMkocena gRhamadhye ca vezayet cAstvadhipataye namaH IzAne, dIpanAthAya namaH dvIpanAtha guro svAmin dezikasyAtmanAyaka / bhuvanezvaryAzca pUjArthamanujJAM dAtumarhasi // IzAne vRtadIpaM prajvAlya, nairRte bhairavAya namaH atitIkSNa' mahAkAya kalpAntadahanopama / bhairavAya namastubhyaM anujJAM dAtumarhasi / / nairRte tailadIpaM pradhyAlya iti saMprArthaM pUjAsthAnaM dvidhAH vibhAvya svAsanasthAnAya namaH, devyAsanasthAnaM dvidhA vibhAvya devyAsanasthAnAya namaH, iti sthAnaM ... sampUjya / athAsana prakAra:; OM kUrmAsanAya namaH huM AdhArazaktaye namaH OM brahmA- ... sanAya namaH, OM kamalAsanAya namaH, OM vimalAsanAya namaH, OM anantAsanAya namaH, OM brahmapadmAsanAya namaH, OM garuDAsanAya namaH, OM yogAsanAya namaH, OM zrIparaparAtparasiMhAsanAya namaH, iti gandhAkSataiH sampUjya OM pRthivIti mantrasya merupRSTha . . RSiH kUrmo devatA sutalaM chanda Asane viniyogaH, iti saMkalpya bhUmau hastaM dattvA :: maMtraM paThet OM pRthvi tvayA dhRtA lokA devi tvaM viSNunA dhRtA / ... tvaM ca dhAraya mAM devi pavitraM kuru cAsanam / / iti OM bhUmyai namaH, ityanena kambalAdyAsanamAstIrya tadupari SaTkoNeSu bhUvIjaM likhitvA madhye huMkAraM vilikhya tatropavizya, tato brahmaraMdhre saMghaTTamudrayA guruM saMprArthya guM gurubhyo namaH, paM.paramagurubhyo namaH, paM parAtparagurubhyo namaH, paM parameSThi-... gurubhyo nama iti praNamya dakSe gaM gaNapataye namaH, vAme dudurgAyai namaH, pRSThe bhairavAya namaH, agre baTukahanumate namaH, hRdi zrIbhuvanezvaryai nama iti praNamya / 1. vINadaMSTra mahAkAya, iti pAThAntaram / Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'pUjApaddhati: [ 51 atha pUrvAdi digbandhanam pUrve indrAya namaH, Aye naye namaH, dakSiNe yamAya namaH, nairRtye rAkSasAya namaH, pazcime varuNAya namaH, vAyavye pavanAya namaH, uttare kuberAya namaH, IzAne IzvarAya namaH, Urdhva brahmaNe namaH, pAtAle anantAya namaH, tAlatrayaM dattvA svAtmAnaM devatArUpaM bhAvayet, sarvasAdhanaM kuryAt / 3 atha prayogaH asya (...) zrIbhuvanezvarIprItyarthaM japArcanahomAna kariSye / svaguru' nattvA 'pArzvaghAtakarAsphoTairUrdhvavaktrastu mAMtrikaH sarvabhUtAni saMtrAsya 'apasarpantu te bhUtA ye bhUtA bhuvi saMsthitAH / ye bhUtA vighnakartAraste nazyantu zivAjJayA // apasarpantu te bhUtA pizAcA sarvato dizam / eteSAM cAvirodhena brahmakarma samArabhe // svasya cinmayatAbhAvena, evaM bhUtanAza iti tathA kRtvA / atha bhUtazuddhiH, tadyathA pAdAdijAnuparyantaM bhUmaNDalaM caturasraM pItavarNa, jAnvAdinAbhyantaM jalamaNDalaM zrarddhacandrAkAraM zvetavarNa, nAmyAdihRdayAntaM zragnimaNDalaM trikoNaM raktavarNaM dhyAtvA, hRdayAdibhrUmadhyAntaM vAyumaNDalaM paTkoNaM dhUmravarNaM dhyAtvA, bhrUmadhyAdi brahmaraMdhrAntaM AkAzamaNDalaM vRttaM kRSNavarNa dhyAtvA, vAmakukSau pApapuruSaM dhyAyet brahmahatyA ziraHskandhaM svarNasteyabhujadvayam / surApAnahRdA yuktaM gurutalpakaTidvayam // tatsaMyoga padadvaMdvamaGgapratyaGgapAtakam / upapAtakamA raktazmazruvilocanam // khaDgacarmadharaM pApamaGguSThaparimANakam / adhomukhaM kRSNavarNa vAmakukSau vicintayet // kaniSThikA'nAmikA'GguSThaiH yannAsApuTadhAraNam / kumbhakaM recakaM caiva punaH kumbhakarecayet // : SaTkoNaM vAyumaNDalAt yaM raM vaM laM haM hrIM kroM evaM bIjena japodbhUtaM mahArUpaM vAyuM vibhAvya - : 1 sarveSAmiti sAdhuH pAThaH / Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhuvanezvarIpaJcAGgam aSTau bIjapramANena vAyuvIjadayaM caret / evaM tu vibudhairjAtaM prANAyAmaH sa ucyate / / ... vAmena pUrakaM kRtvA kumbhaM dakSiNarecakam / punardakSiNarecakaM ca kumbhaM vAmena recayet / / punarvAmena pUrakaM ca kumbhadakSiNarecakam / evaMvidhi dRDhIkRtya zuddhiprANapratiSThitam // iti vacanAt / sa cAha, yaM bIjena SoDazavAraM pUrakeNa saMzopya, raM 64 . catu:paSTivAraM kumbhakena saMdahya, vaM 32 dvAtriMzadvAraM recakena bhasma niHsaaryet| vaM 16 poDazavAraM pUrakeNa saMsnApya, laM 64 catuHpaSTivAraM kumbhakena piNDIkaraNaM, haM 32... dvAtriMzadvAraM recakena prANasthApanaM, AM 16 poDazavAraM pUrakeNa dRDhIkRtya hI 64. . . catuHpaSTivAraM kumbhakena zuddhIkaraNaM krocIjena 32 dvAtriMzadvAraM recakeNa pratiSThApya iti. kramaH // evaM prANAyAmaH, vaM saMplAvya laM dhanIkRtya haM iti dehAvayavAn dhyAtvA jIvaM pUrNAtmabhAvaM hrIM sohaM haMsaH paramAtmani svasthAne saMsthApya paramAtmanaH sakAzAt prakRtiH prakRtemahattattvaM mahattattvAdahaGkArastasmAdAkAzaH, AkAzAdvAyuvoyoragniragnerApaH abhyaH pRthvI iti krameNa yathAsthAne bhRtAni saMsthApya sohamiti maMtraNa kuNDalinImamRtalolIbhUtAM pazcabhUtAni jIvAtmAnazca brahmapathe svasvasthAne.. sthApayet / iti bhUtazuddhiH // atha prANapratiSThApanam / / tato devIrUpamAtmAnaM vicintya hRdi hastaM nidhAya .. prANapratiSThAM kuryAt, OM A~ hrIM kroM yaM raM laM vaM zaMgha saM haM saH mama prANA iha prANA... iha / / 12 / / mama jIva iha sthita iha sthitaH / / 12 / / mama sarvendriyANi iha . sthitAni iha sthitAni // 12 // mama vAimanastvakcanuHzrotrajihvAghrANaprANA ihaivAgatya sukhaM ciraM tiSThantu svAhA, iti prANapratiSThAM vidhAya svamUlamaMtraRSyAdikarapaDaGganyAsAn vidadhIta OM asya zrIbhuvanezvarImantrasya zrIzaktiRSirgAyatrI chandaH zrIbhuvanezvarI devatA hrIM vIjaM zrI zaktiH klIM kIlakaM mamAbhISTasiddhyarthe jape viniyogaH, iti kRtAJjaliH .. smRtvA zaktiRSaye namaH zirasi, gAyatrIchandase namo mukhe, zrIbhuvanezvarIdevatAyai namo hRdi, hrIM vIjAya namo guhye, zrI zaktaye namaH pAdayoH, klIM kIlakAya namo nAbhau jape viniyogaH / sarvAGge mUlena navadhAvyApakaM nyaset / Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjApaddhati: [ 53 1 7 atha maMtranyAsaH // OM hRllekhAyai namaH zirasi, OM aiM gaganAyai namo mukhe, OM raktAyai namo hRdaye, OM iM karAlikAyai namo guhye, OM mahocchuSmAyai namaH padadvaye, OM aiM juM uM hallekhAyai namaH sarvAGga iti vinyasya OM hRllekhAyai nama Udhvamukhe, OM aiM gaganAyai namaH pUrvamukhe, OM juM raktAyai namo dakSiNamukhe, OM iM kAlikAyai nama uttaramukhe, OM mahocchuSmAyai namaH pazcimamukhe iti vinyasya karaSaDaGganyAsAn kuryAt / OM hvAM zrRGguSThAbhyAM namaH, OM hrIM tarjanIbhyAM namaH, OM hU~ madhyamAbhyAM namaH, OM hai anAmikAbhyAM namaH OM hrauM kaniSThikAbhyAM namaH, OM hnaH karatalakarapRSThAbhyAM namaH / OM hrAM hRdayAya namaH, OM hrIM zirase svAhA, OM hUM zikhAyai vapaTU, OM haiM kavacAya hu, OM hrauM netratrayAya vauSaT, OM hnaH astrAya phaT, ityUrdhvatAlatrayaM dattvA pUrvavadigbandhanaM kRtvA, bhAle OM brahmagAyatrIbhyAM namaH, dakSakapole sAvitrIviSNubhyAM namaH, vAmagaNDe vAgIzvarAbhyAM namaH, vAmakarNe OM zrI sahitadhanapataye namaH, mukhe OM ratisahitamadanAya namaH savyakarNe OM puSTisahita - gaNapataye namaH, dakSakarNe OM zaGkhanidhaye namaH, vAmakarNe OM padmanidhaye namaH, mukhe mUlaM nyaset, kaNThamUle OM gAyatrIsahitabrahmaNe namaH, dakSastane OM sAvitrIsahitaviSNave namaH, vAmastane OM vAgIzvarIsahitamahezvarAya namaH, dakSAMse OM zrIsahitadhanapataye namaH, vAmAMse OM ratisahitamanmathAya namaH pAdayoH OM zaGkhanidhaye namaH OM padmanidhaye namaH, nAbhau mUlaM nyaset, bhAle OM brAhamyai namaH, vAmAMse OM mAhezvayai namaH vAmapArzve OM kaumAyyai namaH, udare OM vaiSNavyai namaH, dakSapA OM vArAhayai namaH, dakSAMse OM indrANyai namaH, galapRSThe OM cAmuNDAyai namaH, hRdi OM mahAlakSmyai namaH, mUlena navadhA vyApakaM nyaset / atha mAtRkAnyAsaH // OM asya zrImAtRkAnyAsasya brahmA RSiH, gAyatrI chandaH, zrImAtRkA sarasvatI devatA halo bIjAni svarAH zaktayaH, avyaktaM kIlakaM mama zrIbhuvanevaryyaGgatvena nyAse viniyogaH, iti kRtAJjaliH smRtvA nyaset / OM aiM hrIM zrIM brahmaNe RSaye namaH zirasi, gAyatrIchandase namo mukhe, zrImAtRkAsarasvatIdevatAyai namo hRdi, halbhyo bIjebhyo namo guhye, svarebhyaH zaktibhyo namaH pAdayoH, avyaktAya kIlakAya namo nAbhau mama zrIbhuvanezvaryaGgatvena nyAse viniyogaH sarvAGge / iti RSyAdinyAsaH / atha karaSaDaGganyAsau kuryAt, OM aiM hrIM zrIM aM kaM 5 aGguSThAbhyAM namaH, OM aiM hrIM zrIM iM caM 5 iM tarjanIbhyAM namaH, OM aiM hrIM zrIM OM Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 ] bhuvanezvarIpaJcAGgam TaM 5 UM madhyamAbhyAM namaH, OM aiM zrIM hrIM aiM taM 5 aiM anAmikAbhyAM namaH, OM aiM : hrIM zrIM UM paM 5 UM kaniSThikAbhyAM namaH, OM aiM hrIM zrIM aM yaM 10 aM karatalakara-... pRSThAbhyAM nama iti karanyAsaH // atha paDaGganyAsaH // OM aiM zrIM hrIM aM kaM 5 zrAM hRdayAya namaH, OM aiM hrIM zrIM iM caM 5 iM zirase svAhA, OM aiM hrIM zrIM UMTaM5 UM.. zikhAyai vaSaT, OM aiM hrIM zrIM aiM taM 5 aiM kavacAya hu, OM aiM hrIM zrIM UM paM 5 UM netratrayAya vauSaT , OM aiM hrIM zrIM aM yaM 10 aM aH astrAya . phaTa , iti SaDaGganyAsaH / dhyAnam OM vyomendrau rasanArNakarNikamacAM indvaiH sphuratkezaraM patrAntargatapaJcavargayazalArNAditrivarga kramAt / AzAsvastriSu lAntalAGgaliyujA kSoNIpureNAvRtaM pacaM kalpitamatra pUjayatu tAM varNAtmikAM devatAm // atha RSyAdikarapaDaGganyAsAn pUrvavat kRtvA nyaset aM namaH, AM namaH, iM... namaH, I namaH, U~ nama:, UM namaH, zrRM namaH, RnamaH, lu namaH, llU namaH: eM namaH, aiM namaH, oM namaH, auM nama, aM namaH, a. namaH, iti kaNThasthAne poDazadale / kaM namaH, khaM namaH, gaM namaH. ghaM namaH, U~ namaH, caM namaH, cha namaH, jaM namaH, jhaM... namaH, banamaH, TaM namaH, ThaM namaH. ityanAhate dvAdazadale / DaM namaH DhaM namaH, NaM .... namaH, taM namaH, thaM namaH. daM namaH, dhaM namaH, naM namaH, paM nama:, UM namaH iti maNi 1. vyoma haH / induH saH / auH svarUpam / rasatAreM visarga: 1 vyomAdiH sacaturdazasvaravisargAnta:-. sphuratkarNikamityukteH / acAM svarANAm / atra kesareSu svaralikhanaJca / agrapanAdikarNikAbhimukhatvena veti jJeyam / zrAzAsu dikSu / antriSu koNeSu lAnto vaH / lAgulI ThaH / zranayo rekhA saeNllanatayA likhanaM jheyaM tadukta dakSiNAmUrtisaMhitAyAm-( sarasvatIbhavanaprakAzitAyAm ) caturasra tataH kuryAt siddhidaM dinu sa~llikhet / ThakArANAM catuSkaJca rekhAntaM vAhyatastataH / / ... dAruNazca samAlikhya devImAvAhayet sudhIH / iti // ana pUjAyantre'pi akSarAdilikhanayokteH / kepAcinmate idameva dhAraNayantramiti sUcayati / pamamiti zvetaM smaret padma tathA sitamityukteH / tena zvetakamalAsanA dhyeyetyarthaH / iti shaardaatilkpdaarthaadrsh| payasyAsya caturthe pAde-- __'varNAjaM zirasi sthitaM vipagadapradhvaMsi mRtyuJjayet' ityapi pAThaH prApyate kvacit / ..... Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ..... pUjApaddhatiH - . . pUrake dazadale / baM namaH, OM namaH, maM namaH, yaM namaH, raM namaH, laM namaH, iti svAdhiSThAne SaDdale / vaM namaH, zaM namaH, saM namaH iti mUlAdhAre caturdale / haM namaH, daM namaH ityAjJAcakre dvidale // ityantarmAtRkAnyAsaH // atha bahirmAtRkAnyAsaH // OM asya zrIvahirmAtRkAnyAsasya brahmA RSirgAyatrI . chandaH zrIvahirmAtakA sarasvatI devatA halo vIjAni svarAH zaktayaH avyaktaM kIlakaM - mama zrIbhuvanezvaryaGgatvena bahirmAtRkAnyAse viniyogaH, iti kRtAJjaliH smRtvA RSyAdikaraSaDaGganyAsAn pUrvavat kRtvA nyaset, OM aiM hrIM zrIM aM namaH zirasi 4 - aaN namo mukhavRtte 4 iM namo dakSanetre 4 I namo vAmanetre 4 uM namo dakSakarNe 4 . UM namo vAmakarNe 4 R namo dakSanAsikAyAM 4 R namo vAmanAsikAyAM 4 laM - namo dakSakapole 4 lU namo vAmakapole 4 eM nama addhvoSThe 4 aiM namaH adharoSThe 4 oM namaH UddhvadanteSu 4 auM namaH adhodanteSu 4 aM namo mUrddha ni 4 zrA :. namo lalATe 4 kaM namo dakSaskandhe 4 khaM namaH kUpare 4 gaM namo maNibandhe ....4 ghaM namo'GgulImUle 4 U~ namo'Ggulyagre 4 caM namo vAmaskandhe 4 chaM namaH kUpare, jaM namo maNibandhe 4 jhaM namo'GgulImUle 4 va namo'gulyagre 4 TaM namo dakSajaGghAyAM 4 ThaM namo jAnuni 4 iM namo gulphe 4 DhaM namo'GgulImUle 4 . namo'gulyagre 4 taM namo vAmajavAyAM 4 thaM namo jAnuni 4 daM namo gulphe 4.dhaM namo'GgulImUle 4 naM namo'gulyagre 4 paM namo dakSapArve 4 phaM namo vAmapArve 4 ba namaH pRSThe 4 bhaM namo nAbhau 4 maM nama udare 4 yaM tvagAtmane namo hRdaye.4 raM asRgAtmane namo dakSAMse 4 laM mAMsAtmane namaH kakudi 4 vaM medAtmane namo vAmAMse 4 zaM asthyAtmane namo hRdAdidakSakarAntaM 4 SaM majjAtmane namo hRdAdivAmakarAntaM 4 saM zukrAtmane namo hRdAdidakSapAdAntaM 4 haM prANAtmane - namo hRdAdivAmapAdAntaM 4 LaM jIvAtmane namaH pAdAdihRdantaM, 4 kSaM paramAtmane namo hRdAdimUrddhAnta, iti vahirmAtRkAnyAsaH' // atha mAtRkAdhyAnam. paJcAzadvarNarUpAzca kapardazAzabhUSaNAm / zuddhasphaTikasaMkAzI zuddhImavirAjitAm / / .. muktAratnasphuradabhUSAM japamAlAM kamaNDalam / .... pustakaM varadAnaJca bibhratI paramezvarIm // 1. stotre 17 pRSThe 23, 24 zloko draSTavyau / .. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhuvanezvarIpaJcAGgam ____ evaM mAtRkAM dhyAtvA vidyAnyAsaM kuryAt, aiM namo maNibandhe, klIM namastale, sauM namo'Ggulyagre iti dakSakare / aiM namo maNibandhe, klIM namastale, sauM namo'gulyane / iti vAmakare / aiM namo dakSaskaMdhe, klIM namaH kUpare, sauM namaH pANau, aiM namo. dakSajaGghAyAM, klIM namo jAnuni, sauM namaH pAdAna, aiM namo vAmajavAyAM, klIM namo jAnuni, sauM namaH pAdAgre // iti vidyaanyaasH|| athAntaryajanaM mUlAdhAre mUlavidyAM vidyutkoTisamaprabhAm / sUryakoTipratIkAzAM candrakoTimuzItalAm // visatantusvarUpAM tAM vindutrivalayAM priye / UrdhvazaktinipAtena sahajena varAnane // mUlazaktidRDhatvena mdhyshktiprbodhtH| . paramAnandasandohAmAtmAnamiti cintayet // ityAdyantaryajanaM kRttvA atha pIThanyAsaM kuryAt, OM aiM zrIM hrIM AdhArazaktaye namaH, prakRtyai namaH, maNDUkAya namaH, kamaThAya namaH pRthivyai namaH, sudhAmbudhaye namaH, maNidvIpAya namaH, cintAmaNigRhAya namaH, ranavedikAyai namaH, maNidvIpAya nama ityuparyupari dinu nAnAmunigaNebhyo namaH, nAnAvedebhyo namaH dakSAMse dharmAya namaH, vAmAMse jJAnAya namaH, cAmorau vairAgyAya namaH, dakSorau aizvaryAya namaH, dakSakukSau adharmAya namaH, dakSapRSThe ajJAnAya namaH, vAmapRSThe avairAgyAya namaH, vAmakukSau anaizvaryAya namaH, punaruparyupari zepAya namaH, hRdi padmAya namaH, prakRtimayapatrebhyo namaH, vikRtimayakezarebhyo namaH, paJcAzaddhIjabhUpitakarNikAyai namaH, tadupari sUryamaNDalAya namaH, somamaNDalAya namaH, vaizvAnaramaNDalAya namaH, saM satvAya namaH, raM rajase namaH, taM tamase namaH, aAM aAtmane namaH, aM antarAtmane namaH, paM paramAtmane namaH, hrIM jJAnAtmane namaH / patreSu, vAmAyai namaH, jyeSThAyai namaH, raudrAyai namaH, ambikAyai namaH, icchAyai namaH, jJAnAyai namaH, kriyAyai namaH, kunjikAyai namaH, citrAyai namaH, vipagnikAryai namaH, aiM aparAyai namaH, aiM aiM parAyai namaH, hasauMH sadAzivamahApretapadmAsanAya namaH, zivamacAya namaH // iti pIThanyAsaH // Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 57 pUjApaddhatiH / atha vahRdayakamalamadhye mUladevIM dhyAyet- . OM udyadinadyutimindukirITAM tuGgakucAM nayanatrayayuktAm / smeramukhoM varadAbhayadAnAbhItikarAM' prabhaje bhuvanezIm // ... .. .. iti bhUladevIsvarUpaM dhyAtvA mAnasopacArairArAdhya, yathAzaktito homAdikaM ca ... kRtvA kAmakalAM ca vicintya tadupari zrIbhuvanezvarI yathoktarUpAM dhyAtvA svavAmabhAge nivezya / ____ athArtyapAtrasthApana- svavAmabhAge SaTkoNAntargatatrikoNAntargatabindubAhyavRttacaturasrarUpaM maNDalaM vidhAya punaH svadaH trikoNavRttavindumaNDalaM kRttvA bhRmau viracya tatrAdhArazaktiM prapUjya, tatrAdhAraM saMsthApya tadupari astramaMtreNazodhitaM .. hRnmaMtraNa pUritaM pAtraM zaGkhAdikaM vA saMsthApya tatra tIrthamAvAhya gandhAdibhiH praNavena sampUjya sUryasomAgnikalAbhiH sampUjya iti dhenumudrAM pradarzya svamantreNa ca pUjayet, iti . sAmAnyavidhiH / tena sAmAnyAya'jalena svavAmabhAge kRtamaNDalamabhyukSya tatrAdhArazaktyAdikrameNa pIThapUjAM kRtvA, nama ityAdhAraM prakSAlya maNDalopari saMsthApya, raM vahnimaNDalAya dazakalAtmane namaH, iti sampUjya phaDiti maMtreNa kalazaM prakSAlya kAraNena prapUrya rastamAlyAdinA saMbhUSya devIbuddhyA saMsthApya 'aM arkamaNDalAya dvAdazakalAtmane nama' iti saMpUjya OM saH candramaNDalAya SoDazakalAtmane nama' iti dravyamadhye sampUjya phaDiti saMrakSya, huM. ityavaguNThaya, mUlena dravyaM saMvIkSya nama ityabhyukSya mUlena dravyagandhamAghrAya kumbhe puSpaM dattvA zApaharI vidyAM japet- . ekameva paraM brahma sthUlasUkSmamayaM dhruvam / kacodbhavAM brahmahatyAM tena te nAzayAmyaham // 1 // sUryamaNDalasambhUte varuNAlayasambhave / amAbIjamaye devi zukrazApAdvimucyatAm // 2 // .. vedAnAM praNavo bIjaM brahmAnandamayaM yadi / tena satyena te devi brahmahatyAM vyapohatu / / 3 / / iti tripaTheta, OM aiM hrIM zrIM vAM vI bUM drauM va brahmazApavimocitAyai surAdevyai namaH svadhA iti triH, OM aiM hrIM zrIM krAM krIM kai krauM kaH sure kRSNazApaM mocaya 1 vrdaaykushpaashaabhiitikraaN| Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58] bhuvanezvarIpaJcAGgam mocaya amRtaM srAvaya srAvaya svAhA iti triH, OM aiM hrIM zrIM zAMzI zaM zaiM zauM zaH : ... sure zukrazApaM mocaya socaya amRtaM strAvaya srAvaya svAhA iti triH, OM haMsaH zuci-.. padvasuraMtarikSa 4 saddhotAvediSadatithiTuroNasat, nRpadarasadRtasadvyoma sadabjA gojA ... RtajA adrijA RtaM vRhat, iti triH / ityetAn maMtrAn hastena ghaTaM dhRtvA paThet // .. . athA''nandabhairavaM svarAMzca yathoktaprakAreNa tatra dhyAtvA svasvamaMtreNa pUjayet-... OM ha sa kSa ma la va ra yUM AnandabhairavAya caupaTa , OM sa ha kSa ma la va ra yI surAdevyai vauSaT , ityAbhyAM maMtrAbhyAM pRthak saMpUjya saMtaj / zratha dravyamadhye dakSiNAvartena tripaMktyA mAtRkAcakra vilikhet-aM 16 ke 16 thaM 16 iti zakticakra vilikhya tanmadhye haM kSaM ca vilikhya tatsamAvezAd dravyamadhye'mRtaM vicintya dhenumudrayA'mRtIkRtya vamiti sudhAvInaM mUlamaMtramapyaSTadhA ghaTe dhRtvA paThitvA, athAtmazrIcakrayormadhye trikoNapaTakoNavRttacaturastrAtmakaM maNDalaM vilikhya pUjayet, caturasra pUrNagiripIThAya namaH, OM uDDIyAnapIThAyanamaH, kAmarUpapIThAya namaH, jAlaMdharapIThAya nama iti sampUjya / SaTkoNe SaDaGgAni prapUjya, mUlakhaNDatrayeNa trikoNasyAgradottaraM sampUjya / madhye AdhArazaktyAdi sampUjya trikoNagarbhe tripadikAM . saMsthApya nama iti sAmAnyAya'jalenAbhyukSya gandhAkSatahastena pUjayet / OM raM vahnimaNDalAya dazakalAtmane nama iti sampUjya, yaM dhUmrAcipe namaH, raM USmAyai namaH, laM jvalinyai namaH, caM jvAlinyai namaH, zaM visphulliMginyai namaH, SaM suzriyai namaH, saM.. surUpAyai namaH, haM kapilAyai namaH, LaM havyavAhAyai namaH, daM kanyavAhAyai nama.. iti sampUjya / tataH pAtraM phaDiti maMtreNa prakSAlya trikoNopari saMsthApya 'aM arkamaNDalAya dvAdazakalAtmane namaH' iti sampUjya ke bhaM tapinyai namaH, khaM vaM tApinyai .. namaH, gaM phaM dhUmrAyai namaH, ghaM paM marIcyai namaH, U~ naM jvalinyai namaH, caM dhaM rucyai .... namaH, chaM daM suSumNAyai namaH, jaM thaM bhogadAyai namaH, OM taM vizvAyai namaH, aMNaM .. vodhinyai namaH, TaM TaM dhAriNyai namaH, ThaM DaM kSamAyai nama iti sampUjya, trikoNavRtta-... paTakoNaM vilikhya samastena vyastena ca maMtreNa sampUjya vaM varuNavIjaM mUlaM vilomamAtRkAM ca paThan dravyeNa tribhAgaM jalena ca bhAgamekaM prapUrya tatra gandhAdIni nikSipya OM saH somamaNDalAya poDazakalAtmane nama' iti sampUjya, aM amRtAyai namaH, AM. mAnadAyai namaH, iM pUpAyai namaH, I tuSTaya namaH, uM puSTayai namaH, UM ratyai namaH, - .dhRtyai namaH, zazinyai namaH, laM caMdrikAyai namaH, lU kAntyai namaH, eM jyotsnAyaiH / / Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ :: pUjApaddhatiH namaH, aiM zriyai namaH, oM prItyai namaH, auM aGgadAyai namaH, aM pUrNAyai namaH, a: pUrNAmRtAyai namaH iti sampUjya / pUrvavad dravye akathAditrikoNacakraM vilikhya . mUlakhaNDatrayeNa trikoNaM sampUjya, SaTkoNe SaDaGga ca sampUjya 'gaGge ca yamune' tyAdinA tIrthamAvAhya Anandabhairava bhairavyau svasvamaMtreNa sampUjya paJcaratnAni pUjayet / glU gaganaratnebhyo namaH pU, slU svargaratnebhyo namo dakSiNe, mlU martyaratnebhyo namaH pazcime. plU pAtAlaratnebhyo nama uttare, nlU nAgaratnebhyo namaH pUrve, iti prathamapAtraM sampUjya / atha dvitIyAdInAM pAtrANi purato maNDa leSu saMsthApya, huM ityavaguNThaya, vaM iti dhenumudrayAmRtIkRtya, tAlatrayaM choTikAbhidarzadigbandhanaM ca kRtvA, matsyamudrayA pAtramAcchAdya tadupari mUlaM saptadhA saMjapya dvitIyAdInAM svasvamaMtraNa saMskRtapAtraM devIrUpaM vibhAvayet / atha devyAjJAmAdAya ghaTasamIpe ekAdazapAtrANi sthApayeyu:gurupAtraM, zaktipAtraM, bhogapAtraM, svapAtraM, yoginIpAtraM, vaTukapAtraM, vIrapAtraM, balipAtraM, pAdyapAtraM, arghyapAtraM, AcamanIyapAtraM ityetAni pAtrANi saMsthApya carvaNayutakAraNena prapUrya tattvamudrayA zrIpAtrAdvindumuddhRtya ha sa kSa ma la va ra yUM AnandabhaikhaM tarpayAmi namaH iti triH saMtapyaM / pAdukAmaMtrAnte zrImacchrIamukAnandanAtha zrIpAdukAM tapeyAmi nama iti triHsantarpya evaM paramaguruM paramAcArya parameSThinaM ca saMtal tataH - zrIpAtrAmRtena mUlAnte sAyudhAM savAhanAM saparivArAM samudrAM saparicchadAM zrIbhuvanezvarI tarpayAmi nama iti trisaMtarya punarapi gandhamAlyAdinA kalazaM saMbhUSya devIrUpaM dhyAtvA amRtamayaM ghaTaM vibhAvayet // iti kalazapUjAvidhAnam // atha siMhAsanopari racitapIThe pUrvavat pIThapUjAM kuryAt-OM aiM hrIM zrIM AdhArazaktaye namaH, mUlaprakRtyai namaH, maMDUkAya namaH, kamaThAya namaH, zeSAya namaH, pRthivyai namaH, sudhAmbudhaye namaH, maNidvIpAya namaH, kalpavanAya namaH, cintAmaNigRhAya namaH, ratnavaidikAyai namaH, nAnAmaNikhacitapIThAya namaH, dikSu nAnAmunigaNebhyo namaH, nAnAsiddhagaNebhyo namaH, dharmAya namaH, jJAnAya namaH, vairAgyAya namaH, aizvaryAya namaH, anaizvaryAya namaH, madhye-kandAya namaH, nAlAya namaH, padmAya namaH, prakRtimayapatrebhyo namaH, vikRtimayakezarebhyo namaH, paJcAzanmAtRkAbIjabhUSitakarNikAyai namaH, tanmadhye aMsUryamaNDalAya namaH, saH somamaNDalAya namaH, raM vaizvAnaramaNDalAya namaH, saM ... satvAya namaH, raM rajase namaH, taM tamase namaH, aAM Atmane namaH, aM antarAtmane namaH, -: paMparamAtmane namaH, hrIM jJAnAtmane namaH, punaH patreSu-vAmAyai namaH, jyeSThAyai namaH, raudraya Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 ] bhuvanezvarIpaJcAGgam . namaH, ambikAyai namaH icchAyai namaH, jJAnAyai namaH, kriyAyai namaH, kubjikAyai namaH, citrAyai namaH, viSanikAyai namaH, aiM parAyai namaH aiM parAyai namaH, sarvatra - hasauH sadAziva - mahApretapadmAsanAya namaH, zivamavvAya nama, iti pIThaM saMpUjya pIThopari zrIcakraM saMsthApayet -- padmamaSTadalaM vAhye vRtaM SoDazabhirdalaiH / vilikhet karNikAmadhye SaTkoNamati sundaram // AcaredbhUgRhaM tadvaditi cakraM samuddharet / matAntare ca bindutrikoNaM rasakoNasaMyutaM vRttAncitaM nAgadalena maNDitam / kalAravRttatrayabhUgRhAGkitaM zrIcakrametad bhuvanezvarIpriyam // ityevaM zrIcakra saMsthApya tasyopari raktapuSpaM kiJcijjalaM ca dattvA pIThazaktI: pUjayet / dikSu jayAyai namaH, I vijayAyai namaH, OM zrajitAyai namaH, R aparAjitAyai namaH, luM nityAyai namaH, aiM vilAsinyai namaH, auM dogdhyai namaH, aH aghorAyai namaH / madhye hrIM maGgalAyai namaH, iti pIThaM sampUjya yathoktAM zrIbhuvanezvarIM dhyAyet -- OM udyadinadyutimindukirITAM tuGgakucAM nayanatrayayuktAm / smeramukhIM varadAbhayadAnA bhItikarAM prabhaje bhuvanezIm // iti dhyAtvA, yamiti vAyuvIjena vAmanAsApuTena devIM svahRdayAt kusumAJjalAcAnIya tatrAvAhya prArthayet-~~ OM devezi bhaktisulabhe parivArasamanvite / yAvattvAM pUjayiSyAmi tAvaddevi ihAvaha // 1 // mUlAnte savAhanasa parivArasAyudhasamudrasaparicchada zrImacchrI mahezvarabhairavasahite zrIbhuvanezvarIhAgaccha ihAgaccha, evaM iha tiSTha iha tiSTha, evaM iha sannidhehi iha sannidhehi evaM iha sanniruddhasva iha sanniruddhasva, evaM mama sarvopacArasahitAM pUjAM gRha gRha svAhA, ityAvAhanAdinavamudrAH pradarzya pIThe puSpaM dattvA / atha zrIcakropari lelihAnamudrAM vidhAya prANapratiSThAM Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjApaddhati: [ 61 kuryAt, OM OM hrIM kroM yaM raM laM vaM zaM SaM saM haM saH zrImacchI bhuvanezvaryAH prANA iha prANA iha // 21 // jIva iha sthitaH // 21 // sarvendriyANi iha sthitAni iha sthitAni // 29 // vAGmanastvakcakSuH zrotrajihvAghANaprANA ihaivAgatya sukhaM ciraM tiSThantu svAhA, iti prANapratiSThAM kRccA, pIThe puSpaM datvA digbandhanaM kRtvA avaguNThya sakalIkRtya paramIkaraNaM vidhAya dhenuyonimudre pradarzya, zaktimudrAM pradarzya, varAbhayapustakAtamA lAjJAnAGkaza cApavANakapAlamAlAdimudrAH pradarzya, tataH puSpahastamudrayA zrIpAtrAmRtena sAyudhAM savAhanAM saparivArAM samudrAM sAvaraNAM zrImacchrI mahezvara bhairavasahitAM zrIbhuvanezvarIM tarpayAmi nama iti triH pIThopari saMtarpya, punarapi mUlAnte zrImacchrI bhuvanezvarIpAdukAM tarpayAmi namaH iti triH saMtarpya / atha SoDazopacArapUjAM kuryAt, mUlAnte etatpAdyaM zrImacchrI bhairavasahitAyai zrIbhuvanezvayyai namaH pAdayoH pAdyaM, mUlAnte idamarghyaM svAhA zirasi, mUlAnte idamAcamanIyaM svAhA mukhe, mUlAnte idaM madhuparka khadhA mukhe, mUlAnte idaM snAnIyaM namaH sarvAGge ityAdi sukhApya zuddhadukUlenAGgaM proncha atha mUrtI vicitrapaTTavatra kuMkuma kastUrIcandana sindUramukuTakuNDalamAlyamuktAhAraMtrayAdinAnAlaGkArAn datvA saMbhrUSya punarAcamanIyaM dadyAt, tato madhyAnAmAGguSThAgramudrayA mUlAnte ayaM gandho namaH, iti gandhaM dattvA tato'GguSThatarjanyagrayA mudrayA mUlAnte imAni puSpANi vauSaT iti puSpANi dattvA tato dhUpapAtraM phaDiti saMprodaya sammukhe saMsthApya vAmahastatarjanyA saMspRzan sUlAnte dhUpaM nivedayAmi nama iti jalaM datvA tataH 'OM jagadadhvanimaMtra mAtaH svAhA' ityanena gandhAdibhiH ghaNTAM sampUjya vAmapANinA ghaNTAM vAdayan dakSiNapANimadhyAnAmAGguSThairdhUpapAtraM samuddhRtya 'gAyatrI mUlaM ca paThana OM vanaspatirasotpanno gandhADhyo gandha uttamaH / zrAyaH sarvadevAnAM dhUpo'yaM pratigRhyatAm // savAhanasaparivArasAyudhasamudrasaparicchada sAvaraNa zrImacchI mahezvara bhairava mUlAnte sahitAya zrIbhuvane dhUpaM nivedayAmi nama iti tridhA uttolya devIM dhUpayet / tato dIpapAtraM sammukhe saMsthApya pUrvavat prokSaNaM pUjanaM ca kRtvA vAmahastamadhyamayA dIpapAtraM saMspRzana pUrvavanmUlasAvaraNAnte dIpaM nivedayAmi iti dakSiNapANinA jalena nivedya pUrvaaari vAdayan dakSiNapANinA madhyAnAmAmadhye dIpapAtramaGguSThena dhRtvA darzayan mUlagAyatrI ca paThan - Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 ] bhuvanezvarIpaJcAGgam OM suprakAzo mahAdIpaH sarvatra timirApahaH / sabAhyAbhyantarajyotirdIpo'yaM pratigRhyatAm // iti pUrvabaddIpaM nivedayAmi nama ityanena devI dIpayeta / atha parNAdipAtre. kuMkumena vasupatraM candrarUpaM caruM kRtvA pAtramadhye dIpakamekamaSTapatreSu dIpASTakaM saMsthApya .. pUjayet // zrIM sauMH glU slU mlU plU nyU~ sauM zrI zrI ratnezvaryai nama ityanena pAtraM... sampUjya mUlena ca sampUjya tato vAmapANinA ghaNTA vAdayan dakSena pANinA sthAlakaM .... mastakAntaM uddhRtya navadhA mUlaM japan samastacakracakrezIyute deviinvaatmike| .. ArArtikamidaM devi gRhANa mama siddhaye // iti cakramudrayA nIrAjayet // tato nAnA naivedyaM svarNAdipAtre nikSipya humityavaguNThya camiti dhenumudrayAmRtIkRtya mUlaM saptadhA japtvA vAmahastAGguSThena naivedyapAtraM spRzan mUlAnte hemapAtragataM divyaM paramAnnaM susaMskRtam / paJcadhA SaDrasopetaM gRhANa paramezvari // zrIbhuvanezvaryai naivedyaM nivedayAmi namaH, tato dakSAnAmAGguSThAbhyAM naivedyapAtramusRjet, punarAcamanIyaM datvA mUlAnte karpUrAdiyuktaM tAmbUlaM nivedayAmIti pUrvavaddadyAt, sarvepI madhye jalenotsargaH kaaryH| tatastatvamudrayA zrIpAtrAmRtena devIM triH saMtayaM tataH pUrvoktamudrAH pradarzya yonimudrAmevaM darzayet-hadi kSobhiNI, mukhe drAviNI bhrUmadhye AkarpiNI, lalATe vazinI, brahmarandhre AhlAdinI iti paJcamudrAmayIM yonimudrAM pradarzya, atha kRtAJjaliH 'zrIbhuvanezvari ! AvaraNAn te pUjayAmi' ityAjJAM .. gRhItvA AvaraNapUjAmArabhet-karNikAmadhye OM aiM hrIM zrIM hullekhAyai namaH, pUrve aiM gaGgAyai namaH, dakSiNe raktAyai namaH, uttare iM karAlikAyai namaH, pazcime mahocchuSmAyai nama iti prathamAvaraNam / AgneyyAM OM hrAM hRdayAya namaH. nairRtyAM OM hrIM zirase svAhA, vAyavyAM OM hUM zikhAyai vaSaT , aizAnyAM OM haiM kavacAya hu~, agrabhAge OM hrauM netratrayAya vauSaT , dikSu OM hraH astrAya phaTa, madhye mUlaM punarapi paTkoNeSu : pUrve gAyatrIsahitabrahmaNe namaH, nairRtyAM sAvitrIsahitaviSNave namaH, vAyavyAM sarasva Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . .. pUjApaMddhatiH .. [63 tIsahitAya rudrAya namaH, AgneyyAM lakSmIsahitAya kuberAya namaH, pazcimAyAM rati. sahitAya madanAya namaH, aizAnyAM puSTisahitavighnarAjAya namaH, SaTkoNapArzvayoH zaGkhanidhaye namaH padmanidhaye namaH, punarapi AgneyyAdikezareSu Agneye OM hAM hRdayazaktaye namaH, IzAne OM hrIM ziraHzaktaye namaH, vAyavye OM hU~ zikhAzaktaye namaH nairRtye OM haiM kavacazaktaye namaH, Agneye OM hrauM netrazaktaye namaH, dikSu OM hraH astrazaktaye namaH, madhye mUlaM iti dvitIyAvaraNam || tataH pUrvAdyaSTadaleSu OM aiM hrIM zrI anaGgakusumAyai namaH, anaGgakusumAturAyai namaH, anaGgamadanAyai namaH, anaGgamadanAturAyai namaH, bhuvanapAlAyai namaH, gaganavegAyai namaH, zazirekhAyai namaH, gaganarekhAyai namaH, madhye mUlaM iti tRtIyAvaraNam // tataH pUrvAdiSoDazadaleSu sampUjya _ 'pUjyapUjakayomadhye prAcIti kathyate budhaiH / ... OM aiM hrIM zrIM karAlyai namaH, vikarAlyai namaH, umAyai namaH, sarasvatyai namaH, zriyai namaH, durgAyai namaH, uSAyai namaH, lakSmyai namaH, zrutyai namaH, smRtyai namaH, dhRtyai namaH, zraddhAyai namaH, medhAyai namaH, matyai namaH, kAntyai namaH, AryAyai namaH, .: madhye mUlaM iti caturthAvaraNam // tataH SoDazapatrebhyo bahiH OM aiM hrIM zrIM anaGga. rUpAyai namaH, anaGgamadanAyai namaH // 2 // madanAturAyai namaH // 3 // bhuvanave gAyai namaH // 4 // bhuvanapAlinyai namaH // 5 // sarvamadanAyai namaH // 6 // anaGgavedanAyai namaH // 7 // anaGgamekhalAyai namaH // 8 // madhye mUlaM iti paJcamAvaraNam / tatastabahiH OM aiM hrIM zrIM brAhmayai nmH||1|| mAhezvaryai namaH // 2 // kaumAryai namaH // 3 // vaiSNavyai namaH // 4 // vArAhya namaH // 5 // indrANyai namaH // 6 // cAmuNDAyai namaH // 7 // mahAlakSmyai namaH / / 8 / / madhye mUlaM tatastadvaMhiH OM aiM hrIM zrIM asitAGgabhairavAya namaH // 1 / / rurubhairavAya namaH // 2 // caNDabhairavAya namaH / / 3 // krodhabhairavAya namaH // 4 // unmattabhairavAya namaH // // kapAlabhairavAya namaH // 6 // bhISaNabhairavAya namaH // 7 // saMhArabhairavAya namaH // 8 // madhye mUlaM iti SaSThAvaraNam // tato vRttamadhye OM aiM hrIM zrIM indrAya namaH // 1 // agnaye namaH // 2 // dharmarAjAya namaH // 3 // naiRtyAya namaH // 4 // varuNAya namaH // 5 // vAyave nmH||6|| kuberAya namaH / 7 // IzAnAya namaH // 8 // IzAne brahmaNe nmH| naiRtyAM viSNave namaH / madhye mUlaM iti saptamAvaraNam / / tata...... stabahiH OM aiM hrIM zrIM indrazaktaye namaH // 1 // agnizaktaye namaH // 2 // yama .. . ta Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 bhuvanezvarIpaJcAGgam zaktaye namaH // 3 // nairRtyazaktaye namaH ! / 4 // varuNazaktaye namaH // 5 // vAyavyazaktaye namaH // 6 // kuverazaktaye namaH // 7 // IzAnazaktaye namaH // 8 // brahmazaktaye namaH // 6 // vaiSNavazaktaye namaH / / 10 / / madhye-varamudrAyai namaH // 1 // abhayamudrAyai namaH // 2 // japamAlAyai namaH // 3 // pustakAyai namaH // 4 // madhye mUlamiti navamAvaraNam / tato bhRgRhe OM aiM hrIM zrIM vajrazaktaye namaH // 1 // zaktizaktaye namaH / / 2 // daNDazAkye namaH || 3 // khaDgazaktaye namaH // 4 // pAzazaktaye namaH // 5 // aGkuzazaktaye namaH / / 6 / / gadAzaktaye namaH // 7 // trizUlazaktaye namaH // 8 // padmazaktaye namaH // 6 // cakrazaktaye namaH // 10 // madhye mUlamiti dazamAvaraNam / / tatastavahiH, OM aiM hrIM zrIM airAvatAya namaH, mepAya namaH, mahiSAya namaH, pretAya namaH, makarAya namaH, mRgAya namaH, narAya namaH, vRSabhAya namaH, haMsAya namaH, garuDAya namaH madhye siMhAya namaH, tatastavahiH OM aiM .. hrIM zrIM airAvatazaktaye namaH, meSazaktaye namaH, mahipazaktaye namaH, pretazaktaye namaH, .. makarazaktaye namaH, mRgazaktaye namaH, narazaktaye namaH, bRpazaktaye nama:, haMsazaktaye namaH, .. garuDazaktaye namaH, siMhazaktaye namaH, ityekAdazAvaraNam / / tataH pUrvakrameNa OM aiM hrIM / zrI AdityAya namaH, somAya namaH, bhaumAya namaH, budhAya namaH, gurave namaH, zukrAyanamaH, zanaizcarAya namaH, rAhave namaH, madhye ketave namaH, tatastavahiH, OM aiM hrIM zrIM .. Adityazaktaye namaH, somazaktaye namaH, bhImazaktaye namaH, budhazaktaye namaH, guruzaktaye.. namaH, zukrazaktaye namaH, zanizaktaye namaH, rAhuzaktaye namaH, madhye ketuzaktaye namaH, iti dvAdazAvaraNam // tataH pUrve OM aiM hrIM zrIM vAM baTukAya namaH, dakSiNe yAM yoginIbhyo namaH, pazcime kSAM kSetrapAlAya namaH, uttare glauM gaNapataye namaH, IzAne huM sarvabhUtezvarAya namaH, madhye mUlamiti sampUjya saMtayaM athAvaraNaM dhyAyet-... hallekhAdyAH samabhyAH pNcbhuutsmprbhaaH| varapAzAkuzAbhItidhAriNyo'mitabhUSaNAH / / daNDakamaNDalvakSamAlAdhAriNau gAyatrIbrahmANau, zaGkhacakragadApadmadhAriNau pItAmvarau sAvitrIviSNU , paravakSamAlAbhayahastau sarasvatImahezvarI, ranakumbhamaNikaraNDaka- ... dhAritundilaH pItAmbaraH kuveraH svAGkasthA dakSiNabhujena padmadhAriNI mahAlakSmI .. vAmavAhunA'liGgya sthitaH, vANapAzAGkuzadharAsanahasto raktamAlyAmbaradharo modakahasto dakSiNahastenA'liGgya vAmenotpaladhAriNI rati aGkuzapAzahasta: karaNa Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjApaddhatiH / [ 65 kAntAbhagaM spRzan digambaro mAdhvIkapUrNakalazaM dhArayan puSkareNa caSakadhArI raktavarNo vighnezaH, madavihvalA raktavarNA vAmapANinA caSakadhAriNI gaNezaliGgaM spRzantI anyena dhRtotpalA samAzliSTakAntA digambarA puSTiH, anaGgarUpAdyAstu 'caSakaM tAlavRntaM ca tAmbUlaM chatramujvalam / cAmaraM ca zukaM puSpaM bibhrANAH kara paGkajaiH / / nAnA'bharaNasaMdIptA' ityAdi AvaraNapUjAdhyAnaM vidhAya / atha divyaudhAn siddhaughAn mAnavaughAn paktitrayeNa pRthak pRthak trikoNeSu pUjayet, punarapi bindau mUlena sampUjya santarpya paJcamudrAH pradaye tataH puSpAJjalimaMtreNa puSpAJjaliM dadyAt __OM yaddattaM bhaktimAtreNa patraM puSpaM jalaM phalam / . niveditaM ca naivedyaM tadgRhANAnukampayA / ityanena paJcapuSpAJjaliM dattvA anyoktibhiryathAlAbhadravyomaM kuryAt, agnau ... : jale bA cakra vilikhya vibhAvya prANAya svAhA, apAnAya svAhA, vyAnAya svAhA, udAnAya svAhA, samAnAya svAhA ityAdi hutyA 'OM hrAM hRdayAya namaH svAhA' ityAdi paDaGgAhutIrdatvA svayantroktaparivArAn mUladevI ca yathoktaprakAreNa hutvA nAmasahasreNa homaM kRtvA devI sampUjya kSamApayet OM bhUmI skhalitapAdAnAM bhUmirevAvalambanam / tvayi jAtAparAdhAnAM tvameva zaraNaM mama // 1 // aparAdho bhavatyeva sevakastha pade pade / ko'paraH sahate loke kevalaM svAminaM vinA // 2 // aparAdhasahasrANi kriyante'harnizaM myaa| samakSaM savidhe sarvamiti mAtaH kSamasva me // 3 // .. zrAvAnaM na jAnAmi na jAnAmi visarjanam / ' pUjAbhAvaM na jAnAmi tvaM gatiH paramezvari // 4 // karmaNA manasA vAcA nAsti cAnyA gatirmama / ..: antazcAreNa bhUtAnAM rakSa tvaM paramezvari ! / / 5 // .....: zrAvAhana Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhuvanezvarIpaJcAnam devI dAtrI ca bhoktrI ca devI sarvamidaM jagat / devI jayati sarvatra yA devI so'hameva hi // 6 // yadakSaraparidRSTaM * maMtrahInaM ca yadbhavet / kSantumarhasi devezi kasya na skhalitaM manaH // 7 // dravyahInaM kriyAhInaM maMtrahInaM surezvari ! sarva tat kRpayA devi kSamastra paramezvari ! // 8 // yanmayA kriyate kama jAgratsvapnasuSuptiSu / tatsarva tAvakI pUjA bhUyAdbhUtyai namaH zive ! // 6 // prAtaH prabhRti sAyAntaM sAyAdi prAtaraMtataH yatkaromi jagadyone tadastu tava pUjanam / / 10 / / kSamasva devadevezi mama mantrasvarUpiNi / tava pAdAmbuje nityaM nizcalA bhaktirastu me // 11 / / ityevaM devIM kSamApya punarapi nirmAlyaM tyaktvA saMpUjya devIM svahRdi visarjayet / puSpAJjalimAdAya OM gaccha gaccha paraM sthAnaM svasthAnaM paramezvari ! yatra brahmAdayo devA na viduH paramaM padam // iti pIThe puSpAJjaliM dattvA saMhAramudrayA pIThAt puSpaM gRhNIyAt-. OM tiSTha tiSTha pare sthAne svasthAne paramezvari ! . yatra brahmAdayaH sarve surAstiSThanti me hRdi / iti paThitvA puSpaM hRdi spRzannAghrAya zirasi sthApayet / tata IzAne maNDalaM kRtvA 'vAM baTukAya nama' iti sampUjya OM aiM hrIM zrIM aihyehi devIputra baTukanAtha kapilajaTAbhArabhAsvara trinetra jvAlAmukha sarvavighnAnnAzaya nAzaya sarvopacArasahita valiM gRhNa gRhNa svAhA, ityanenAGguSThAnAmikAyogena IzAnAya vaTukAya valiM dattvA, AgneyyAM maNDalaM kRtvA 'yAM yoginIbhyo namaH iti sampUjya OM aiM hrIM zrIM . * yadakSarapadabhraSTaM mAtrAhInaM / ... Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjApaddhatiH [67 UrdhvaM brahmANDato vA divi gaganatale bhUtale niSkale vA pAtAle vA'nale vA salila pavanayoryatra kuna sthito vaa| kSetre pIThopapIThAdiSu ca kRtapadA dhUpadIpAdikena prItA devyaH sadA naH zubhavalividhinA pAntu viirendrvndyaaH|| , ....... yAM yoginIbhyo huM phaT svAhA, ityanena kaniSThikAGguSThayogena vahnikoNe yoginIbhyo valiM dattvA, nairRtyAM OM aiM hrIM zrIM kSAMkSI cU taiM kSauM kSaH huM sthAnakSetrapAla ! sarvakAmAn pUgya pUraya alibalisahitaM baliM gRhNa gRhNa svAhA ityanena vAyukoNe maeDalaM kRtvA sampUjya zrI gAM gI gUja gauM gaH gaNapataye varavarada sarvajanaM me vazamAnaya imAM pUjA baliM gRha gRhNa svAhA gajazuNDa mudrayA valiM dadyAt ..ityanena gaNapataye baliM dattvA, IzAnetarayormadhye maNDalaM kRtvA OM aiM hrIM zrIM sarvavighnakRbhyaH sarvabhUtebhyaH huM phaT svAhA, ityanena sarvabhUtebhyo baliM datvA tato ... chAgAdivalimapi dadyAt / tataH zirasi guru hadi iSTadevatAM ca dhyAtvA yathAzaktito japaM vidhAya prANAyAmaRSyAdikaraSaDaGganyAsAn vidhAya jalamAdAya OM guhyAtiguhyagopanI tvaM gRhANAsmatkRtaM japam / siddhirbhavatu me devi tvatprasAdAnmahezvari ! // .. ityanena tejomayaM japaphalaM devyA vAmahaste samarpya kavacasahasranAmastotrAdi - paThitvA sASTAGgaM praNipatya pradakSiNIkRtya sAmayikaiH saha pAtracandanaM vidhAya nandantu sAdhakAH sarve vinazyantu viduusskaaH| avasthA zAmbhavI me'stu prasanno'stu guruH sadA // ityAdi zAntistotraM paThitvA IzAne maNDalaM kRtvA OM nirmAlyavAsinyai nama, ... ityanena IzAne nirmAlyAdikaM nikSipya jalamAdAya OM aiM hrIM zrIM ittaH prANabuddhideha. dharmAdhikArato jAgratsvapnasuSuptyavasthAsu manasA vAcA karmaNA hastAbhyAM padasyAM udareNa ziznA yatsmRtaM yaduktaM yatkRtaM tat sarva mAmakInaM sakalaM zrIbhuvanezvaryAzcararaNakamale samarpaNamastu svAhA, . ityanenAprabhAge jalaM nikSipya OM tatsad brahma iti smRtvA yathAsukhaM viharet // - iti zrIrudrayAmale taMtre dazavidyArahasye zrIbhuvanezvaryA nityapUjanaddhatiH sampUrNA // saMvat 1643 mitI zrAvaNa sudi 6 ravivAsare zrIrastu // kalyANamastu / Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha kavacam zrIgaNezAya namaH OM asya zrIbhuvanezvarImaMtrasya zaktiRRSirgAyatrI chandaH bhuvanezvarI devatA haM bIjaM I zakti: raM kIlakaM mamAbhI prasidhyarthe jape viniyogaH / zaktiRSaye namaH zirasi, gAyatrIchandase namo mukha, zrIbhuvanezvarIdevatAyai namo hRdi, haM bIjAya namo gu, I zaktaye namaH pAdayoH, raM kIlakAya namaH sarvAGga / OM hrAM aMguSThAbhyAM namaH hrIM tarjanIbhyAM namaH, hUM madhyamAbhyAM namaH haiM anAmikAbhyAM namaH hrauM kaniSTikAbhyAM namaH, hraH karatalakarapRSThAbhyAM namaH / hrAM hRdayAya namaH, hrIM zirase svAhA, hUM zikhAyai vaSaT, haiM kavacAya huM, hrauM netratrayAya vauSaT haH astrAya phaT ityAdi nyAsaM kRtvA dhyAyet -- , OM udyadina dyutimindu kirITAM tuGgakucAM nayanatrayayuktAm ! smeramukhIM varadAGkuzapAzAbhItikarAM prabhaje bhuvanezIm / / devyuvAca bhuvanezyAzca deveza yA yA vidyAH prakAzitAH / zrutAzcAdhigatAH sarvAH zrotumicchAmi sAmpratam // 1 // trailokya maGgalaM nAma kavacaM yat puroditam' / kathayasva mahAdeva ! mama prItikaraM param // 2 // Izvara uvAca - pArvati zRNu vakSyAmi sAvadhAnA'vadhAraya / trailokyamaGgalaM nAma kavacaM maMtravigraham || 3 || siddhividyAmayaM devi sarvezvaryapradAyakam / paThanAcAraNAn martyastrailokyaizvaryavAn bhavet // 4 // trailokyamaGgalasyAsya kavacasya RSiH zivaH / chando virATra jagadhAtrI devatA bhuvanezvarI // 5 // 1. kha. purA kRtam / 2. kha. samanvitam / 3. kha. trailokyaizvaryabhAga / Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [66 bhuvanezvarIpaJcAGgam dharmArthakAmamokSArthe viniyogaH prakIrtitaH / ...... hI bIjaM me ziraH pAtu bhuvanezI lalATakam // 6. // aiM pAtu dakSanetraM me hrIM pAtu vAmalocanam / zrIM pAtu dakSakarNaM me trivarNAtmA mahezvarI // 7 // .. vAmakarNa sadA pAtu aiM prANaM pAtu me sdaa| hrIM pAtu vadanaM devI aiM pAtu rasanAM mama / / 8 / / ... - vAtripurA trivarNAtmA kaNThaM pAtu praatmikaa| . . . zrI skandhau pAtu niyataM hI bhujau pAtu sarvadA // 6 // klIM karau tripurezAnI tripuraizvaryadAyinI / zrI [i) pAtu hRdayaM hrIM me madhyadezaM sadA'vatu // 10 // kroM pAtu nAbhidezaM sA' byakSarI bhuvanezvarI / : sarvajIvapradA pRSThaM pAtu sarvavazaMkarI // 11 // .. hIM pAtu guhyadezaM me namo bhagavatI kaTim / . mAhezvarI sadA pAtu sakthinI jAnuyugmakam // 1.2 // . annapUrNe sadA pAtu svAhA pAtu padadvayam / saptadazAkSarI pAyAdannapUrNA'khilaM vapuH // 13 / / .. tAraM mAyA ramA kAmaH SoDazArNA tataH param / ziraHsthA sarvadA pAtu viMzatyatmikA parA // 14 // tAraM durge yugaM rakSiNi svAheti dshaakssrii| ... jayadurgA ghanazyAmA pAtu mAM pUrvataH sadA // 15 // . .. mAyA bIjAdikA caiSA dazArNA ca tathA praa| .. uttaptakAzcanAmA sA jayadugo'nale'vatu // 16 // .. tAraM hrIM durgAyai nama aSTavarNAtmikA praa|| ... zaGkhacakradhanurvANadharA mAM dakSiNe'vatu // 17 // . 1. kha. mokssessu| 1 kha. cadane / 2. kha, vAkpuTA ca / 3. kha. tripurA pAtu / - ga. nipuTA pAtu / 4. kha. me / 5. kha. sarvabIjapradA / 6. kha. zAlinI sarvaktrapadA .. 7. kha, sarvato mudaaH| kha. tataH / 1. kha. jaya durgA''nane'vatuH / ga. jayadurgA'vane'vatu / . .10. kha; tAraM hI duca durgAyai namo'STArNAtmikA praa| . Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 ] trailokyamaGgalaM kavacam mahiSamarddinI svAhA vasuvarNAtmikA parA / nairRtyAM sarvadA pAtu mahiSAsuranAzinI // 18 // mAyA padmAvatI svAhA pazcime mAM sadA'vatu | pAzAGkuzapuTA mAyA pAhi paramezvari svAhA // 16 // trayodazArNA' tArAdyA azvArUDhA 'nile'vatu | sarasvatI paJcazare nityaklina madadrave || 20 | svAhA ca tryakSarI nityA mAmuttare sadA'vatu / tAraM mAyA ca kavacaM khe ca rakSet tato vadhUH // 21 // huM hrIM phaT mahAvidyA dvAdazArNA'khilapradA / tvaritASTAdibhiH pAyAcchvikoNe sadA ca mAm / / 22 / / aiM klIM sauH satataM bAlA mAmRdurdhvadezato'vatu / vidvantA bhairavI vAlA bhUmau" mAM sarvadA'vatu // 23 // iti te kavacaM " puNyaM trailokyamaGgalaM param / 9 sArAt sArataraM puNyaM mahAvidyaughavigraham // 24 // asya hi paThanAnnityaM kubero'pi dhanezvaraH / indrAdyAH sakalA devAH paThanAduddhAraNAdyataH // 25 // $3 12 sarvasiddhIzvarAH saMtaH sarvaizvaryamavApnuyuH / 4 puSpAJcalyaSTakaM dattvA" mRlenaiva paTet sakRt " / / 26 // saMvatsarakRtAyAstu pUjAyAH phalamApnuyAt / 16 prItimAn yo'nyataH kRttvA kamalA nizcalA gRhe // 27 // vANI ca nivasevaktre satyaM satyaM na saMzayaH / yo dhArayati puNyAtmA trailokyamaGgalAbhidham // 28 // 1. va. ga. saptArNA parikIrtitA / 'padmAvatIpadmasaMsthA pazcime mAM sadA'vatu' iti kha, ga, pustakayorvizeSaH / 2. ga. mAyeti paramezvari svAhA / 3. ga. namo dazANAM / 4 kha sA'zvA / 5 kha, paJcatvarA / 6. kha. vasvacarI / 7. ga, khe rakSet satataM vadhUH / 8.ga. tvaritASTAhibhiH budhaH / 1. kha. mAmUrdhvadeze tato'vatu / ga. vindunA / 10 kha sa ga hastau / 11. kha. etat te kathitaM / 12. kha. zraMsyApi paThanAt sadyaH / ga. dhAraNAtpaThanAdyataH / 13. kha. dadyAt / 14. kha. pRthak pRthak / 15. kha. prItimanyonyataH / 16 kha tattanum / 17 kha paramezvarIm / Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhuvanezvarIpaJcAGgam kavacaM paramaM puNyaM so'pi puNyavatAM varaH / sarvaizvaryayuto bhUtvA trailokyavijayI bhavet || 26 || puruSo dakSiNe bAhau nArI vAmabhuje tathA / bahuputravatI bhUtvA vandhyApi labhate sutam / / 30 / / brahmAstrAdIni zastrANi naiva kRntanti taM janam / etatkavacamajJAtvA yo japedra bhuvanezvarIm || 31 / / drAridrayaM paramaM prApya so'cirAn mRtyumApnuyAt // 32 // [ 71 iti zrIrudrayAmale tantre pArvatIzvarasaMvAde trailokyamaGgalaM nAma muvanezvarIkavacaM samAptam / / Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhuvanezvarIsahastranAma zrIgaNezAya namaH zrIdevyuvAca deva deva mahAdeva sarvazAstravizArada ! kapAlakhaTvAGgadhara ! citAbhasmAnulepana ! / / 1 / / AdyA yA prakRtinityA sarvazAstreSu goritA / tasyAH zrIbhuvanezvaryA nAmnAM puNyaM sahasrakam / / 2 / / kathayasva mahAdeva ! yathA devI prasIdati / Izvara uvAca sAdhu pRSTaM mahAdevi ! sAdhakAnAM hitAya vai // 3 // yA nityA prakRtirAdyA sarvazAstreSu gopitA / / yasyAH smaraNamAtreNa sarvapApaiH pramucyate / / 4 / / .. ArAdhanAbhavedyasyA jIvanmukto na saMzayaH / tasyA nAmasahasraM vai kathayAmi samAsataH / / 5 / / OM asya zrIbhuvanezvaryAH sahasranAmastotrasya dakSiNAmUrtirRSiH paMktizchandaH AdyA zrIbhuvanezvarI devatA hrIM bIjaM zrIM zaktiH klIM kIlakaM mama zrIdharmArthakAmamokSArthe . jape viniyogaH / AdyA mAyA erA zaktiH zrIM hrIM klIM bhuvneshvrii| bhuvanA bhAvanA bhavyA bhavAnI bhavabhAvinI // 6 // rudrANI rudrabhaktA ca tathA rudrapriyA satI / .... umA kAtyAyanI durgA maGgalA sarvamaGgalA / / 7 / / tripurA paramezAnI tripurA sundarI priyA / ......... ramaNA ramaNI rAmA rAmakAryakarI zubhA / / 8 // brAhmI nArAyaNI caNDI cAmuNDA muNDanAyikA / ..... mAhezvarI ca kaumArI vArAhI cAparAjitA / / || 1.ga. mahAdeva / 2. ga. bhuvanAbhuvanA bhAvyA / 3. ga. sundarI sundarapriyA / 4. ga. caNDA / ...... Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (73 bhuvanezvarIpaJcAGgam / mahAmAyA muktakezI mahAtripurasundarI / sundarI zobhanA raktA raktavastrApidhAyinI // 10 // raktAnI raktavastrA ca raktabIjAtisundarI' / raktacandanasiktAGgI raktapuSpasadApriyA // 11 // kamalA kAminI kAntA kAmadevasadApriyA / lakSmI lolA cazcalAkSI cancalA capalA priyA // 12 // bhairavI bhayahIM ca mahAbhayavinAzinI / bhayaGkarI mahAbhImA bhayahA bhayanAzinI // 13 // zmazAne prAntare durge saMsmRtA bhayanAzinI / jayA ca vijayA caiva jayapUrNA jayapradA // 14 // yamunA yAmunA yAmyA yAmunajA yamapriyA / sarveSAM janikA janyA janahA janavarddhinI // 15 // kAlI kapAlinI kullA kAlikA kAlarAtrikA / mahAkAlahRdisthA ca kAlabhairavarUpiNI // 16 // kapAlakhaTvAGgadharA paashaangkushvidhaarinnii|| abhayA ca bhayA caiva tathA ca bhayanAzinI // 17 // mahAbhayapradAtrI ca tathA ca vrhstinii| gaurI gaurAGginI gaurA gauravarNA jayapradA // 18 // ugrA ugraprabhA zAntiH zAntidA'zAntinAzinI / ugratArA tathA cogrA nIlA caikajaTA tathA // 16 // hAM hAM hUM hUM tathA tArA tathA ca siddhikAlikA / tArA nIlA ca vAgIzI tathA nIlasarasvatI // 20 // . gaGgA kAzI satI satyA sarvatIrthamayI tathA / tIrtharUpA tIrthapuNyA tIrthadA tIrthasevikA // 21 // puNyadA puNyarUpA ca punnykiirtiprkaashinii"| * puNyakAlA puNyasaMsthA tathA puNyajanapriyA // 22 // ... 1. ga. rktbiijnissuudinii| 2. ga. raktapuppapriyA sdaa| 3. ga. kAmadevapriyA sdaa| 4. ga. bhyhntrii| 5. ga. bhyhaarinnii| 6. ga. jayanA c| 7. ga. ymbhaagii| 8. ga. tathA * bhayavinAzinI / hai. ga. zItanAzinI / 10. ga. haMsarUpA / 11. ga. prtaarinnii| - 10. . . . . Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 ] sahastranAma tulasI totulAstotrA' rAdhikA rAdhanapriyA / satyAsatyA satyabhAmA rukmiNI kRSNavallabhA / / 23 / / devakI kRSNamAtA ca subhadrA bhadrarUpiNI / manoharA tathA saumyA zyAmAGgI samadarzanA // 24 // ghorarUpA ghoratejA ghoravapriyadarzanA / kumArI vAlikA kSudrA kumArIrUpadhAriNI / / 25 // . , yuvatI yuvatIrUpA yuvataH rasaraJjakA / pInastanI kSudramadhyA prauDhA madhyA jarAturA // 26 // ativRddhA sthANurUpA calAjhI caJcalA claa| devamAtA devarUpA devakAryakarI zubhA // 27 // devamAtA ditidakSA sarvamAtA sanAtanI / pAnapriyA pAyanI ca pAlanA pAlanapriyA // 28 // matsyAzI mAMsabhakSyA ca sudhAzI janavallabhA / tapasvinI tapI tapyA" tapAsiddhipradAyinI // 26 // . haviNyA ca havirbhoktrI havyakavyanivAsinI / yajurvedA vazyakarI yajJAGgI yajJavallabhA // 30 // dakSA dAdAyiNI durgA" dakSayajJavinAzinI / pArvatI parvataprItA tathA parvatavAsinI // 31 // haimI hA hemarUpA menA mAnyA manoramA / kailAmavAsinI muktA" zabakrIDAvilAsinI // 32 // cArvaGgI cArurUpA ca suvastrA ca zubhAnanA / calatkuNDalagaNDazrI satkuNDaladhAriNI // 33 / . mahAsiMhAsanasthA" ca hemabhUSaNabhUSitA / hemAGgandA hemabhRpA sUryakoTisamaprabhA // 34 // 1. ga. totalA tolA ! 2. ga. lmvllbhaa| 3. ga. jundhaa| 4.kha. rsrkssitaa| 5. kha. sudrruupaa| 6. sa. devakAryakarI zubhA / lAgalI cacalA vaigA devamAtAsvarUpiNI / 7. sa. ca yjvaanii| 8.kha.. ... paalinii| 6. sa. mAMsAzI janavallabhA / 10. stra. tpstaannyaa| 11. kha, ga. haviSyAzI / 12.sa... ga. yajurvahA vaMzakarI / 13. sa. yajJabhuk sadA / ga. yajJabhuka stii| 14. kha. dAkSAyaNI mhaadurgaa| 15. sva. ga. zuklA ! 16. kha. ga. zivakroDavilAsinI / 17. kha. ga. mahAsiMhoparisthA ca / Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [75 bhuvanezvarIpaJcAGgam bAlAdityasamAkAntiH sinduuraarcitvigrhaa|| yavA yAvakarUpA ca raktacandanarUpadhRk / / 35 // koTarI koTarAkSI ca nirlajjA ca digambarA / pUtanA' bAlamAtA ca zUnyAlayanivAsinI / / 36 // zmazAnavAsinI zUnyA hRdyA catugvAsinI / madhukaiTabhahaMtrI ca mahiSAsuraghA tinI' / / 37 / / nizumbhazumbhamathanI cnnddmunnddvinaashinii| . . zivAkhyA zivarUpA ca zivadUtI zivapriyA // 38 // zivadA zivavakSaHsthA zarvANI zivakAriNI / indrANI cendrakanyA ca' rAjakanyA surapriyA // 39 // lajjAzIlA sAdhuzIlA kulastrI kulabhUpikA / mahAkulInA niSkAmA nirlajjA kulabhUSaNA // 40 // kulInA kulakanyA ca tathA ca kulabhUSitA / anantAnantarUpA ca anantAsuranAzinI // 41 // isantI zivamaGgena vaanychitaannddaayinii| nAgAGgI nAgabhUSA ca nAgahAravidhAriNI // 42 // dhariNI dhAriNo dhanyA mahAsiddhipradAyinI / DAkinI zAkinI caiva rAkinI hAkinI tathA" / / 43 / / bhUtA pretA pizAcI ca yakSiNI dhndaarcitaa''| dhRtiH kIrtiH12 smRtimedhA tuSTiHpuSTirumA ruSA14 // 44 // zAGkarI zAmbhavI mInA" ratiH prItiH smgturaa| anaGgamadanA devI anaGgamadanAtuga // 45 // bhuvanezI mahAmAyA tathA bhuvanapAlinI / IzvarI cezvaraprItA candrazekharabhUpaNA / / 46 / / - . . 1.kha. pUrNAnanA / 2. ga. hrctvrvaasinii| 3. kha. naashinii| 4. kha. sarveSAM. ga. shivaanii| 5. kha. rudrANI rudakanyA ca / 6. kha. kulapAlikA / 7. bhUpaNAnvitA / 8. kha. ga. anantAnanta pAlA c| 6. kha. praSTa / 10. kha. rAkSasI DAmarI tthaa| 11. kha, ga, dhanadA zivA / 12. kha: zrutiH / 13. mahAmedhA / 14. ga. upaa| 15. kha. ga. menAratiH / Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76] sahastranAma cittAnandakarI' devI cittasaMsthA janasya ca / arUpA bahurUpA ca sarvarUpA cidAtmikA / 47 // .. anantarUpiNI nityA tathAnantapradAyinI / nandA cAnandarUpA ca tathA'nandaprakAzinI // 48 // sadAnandA sadAnityA sAdhakAnandadAyinI / vanitA taruNI bhavyA bhavikA ca vibhAvinI / / 46 / / -- candrasUryasamA dIptA sUryavatparipAlinI / nArasiMhI hayagrIvA hiraNyAkSavinAzinI // 50 // vaiSNavI viSNubhaktA ca zAlagrAmanivAsinI / . . caturbhujA cASTabhujA sahasrabhujasaMjJitA // 51 // zrAdyA kAtyAyanI nityA sarvAdyA sarvadAyinI / sarvacandramayI devI sarvavedamayI zubhA // 52 // sarvadevamayI devI sarvalokamayI purA / sarvasammohinI devI sarvalokavazaMkarI // 53 / / rAjinI raJjinI rAgA dehlaavnnyrnyjitaa| ... naTI naTapriyA dhUrtA tathA dhRrtajanAdinI // 54 // ... mahAmAyA mahAmohA mahAsatvavimohitA / valipriyA mAMsarucirmadhumAMsapriyA sadA // 55 // madhumattA mAdhavikA madhumAdhavarUpikA / divAmayI rAtrimayI saMdhyA saMdhisvarUpiNI / / 56 // kAlarUpA sUkSmarUpA sUcimaNI cAtimUdimaNI / tithirUpA vArarUpA tathA nakSatrarUpiNI // 57 // sarvabhRtamayI devI paJcabhUtanivAsinI / zUnyAkArA zUnyarUpA zunyasaMsthA ca stambhinI // 58 // . 1. sva. cidaanndkii| 2. kha. zrarUpA sarvarUpA ca tathA'nandapradA zivA / 3. kha. sapaMdAyikA / 4. ga. srvmNtrmyii| 5. kha. praa| 6. kha. rajanI raJjitA raamaa| ga: rakhinI raJjitA raagaa| 7.sa.na. bhUtaMjanapriyA / 8. ga. sAdhumAdhavarUpikA / 6. kha. supugNA ! 10. kha. stambhikA / Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . bhuvanezvarIpaJcAGgam [77 AkAzagAminI devI jyotizcakranivAsinI / grahANAM sthitirUpA ca rudrANI cakrasammavA // 5 // RSINAM brahmaputrANAM tapaHsiddhipradAyinI / arundhatI ca gAyatrI sAvitrI satvarUpiNI // 60 / / citAsaMsthA citArUpA cittasiddhipradAyinI / zavasthA zavarUpA ca zavazatranivAsinI // 61 // yoginI yogarUpA ca yoginAM malahAriNI / suprasannA mahAdevI yAmunI muktidAyinI / / 62 // nirmalA vimalA zuddhA zuddhasatvA jayapradA / mahAvidyA mahAmAyA mohinI vizvamohinI // 63 // kAryasiddhikarI devI sarvakAryanivAsinI / kAryAkAryakarI raudrI mahApralayakAriNI // 64 // strIpuMbhedAhyabhedyA ca bhedinI bhedanAzinI / sarvarUpA sarvamayI advaitAnandarUpiNI / / 65 // pracaNDA caNDikA caNDA cnnddaasurvinaashinii| . sumastA" bahumastA ca chinnamastA'sunAzinI // 66 // arUpA ca virUpA ca citrarUpA cidAtmikA / bahuzastrA azastrA ca sarvazastraprahAriNI // 67 // zAstrArthA zAstravAdA ca nAnA zAstrArthavAdinI / kAvyazAstrapramodA ca kAvyAlaGkAravAsinI // 68 / / rasajJA rasanA jihvA rasAmodA rspriyaa| nAnAkautukasaMyuktA nAnArasavilAsinI // 66 // arUpA ca svarUpA ca virUpA ca surUpiNI / rUpAvasyA tathA. jIvA vezyAdyA vezadhAriNI / / 71 // 1. kha. rudrAdInAJca sambhavA / 2. ga. pratapAtrANAM / 3. kha. ga. satyarUpiNI / 4. kha. citta. saMsthA cittirUpA cintA siddhipradAyinI / 5. kha. zabdasthA zabdarUpA ca zabdacakranivAsinI ga. zava. ckrnivaasinii| 6. kha. prdhaarinnii| 7. kha. maayinii| 8. kha. ga, mahAmAyA viSNumAyA / 6. ga. striipubhedaabhedruupaa| 10. kha. advaitaanntruupinnii| 11. kha. ga. sumttaa| 12. kha. asunaasikaa| ga. chinamadhyA sunAsikA / 13. kha. surUpA rUpavarjivA / cinnarUpA sahArUpA vicitrA ca cidAtmikA / 14.kha.pyazAstrA ca / 15.kha.ga, avyaktAvyaktarUpA ca vizvarUpA ca rUpiNI / 16. kha, ga. jIvAvezAvyA / Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahasranAma nAnAvezadharA' devI nAnAvezeSu saMsthitA / kurUpA kuTilA kRSNA kRSNArUpA ca kAlikA // 71 // lakSmIpradA mahAlakSmIH sarvalakSaNa saMyutA / kuveragRhasaMsthA ca dhanarUpA dhanapradA // 72 / / nAnAratnapradA devI ratnakhaNDepu saMsthitA / varNasaMsthA varNarUpA sarvavarNamayI sadA // 73 / / OMkArarUpiNI vAcyA' AdityajyotIrUpiNI / saMsAramocinI devI saMgrAme jayadAyina // 74 / / jayarUpA jayAkhyA ca jayinI jayadAyinI / mAninI mAnarUpA ca mAnabhaGgapraNAzinI // 75 // . . mAnyA mAnapriyA medhA mAninI mAnadAyinI / sAdhakAsAdhakAsAdhyA sAdhikA sAdhanapriyA / / 76 / / .. sthAvarA jaGgamA proktA capalA cplpriyaa| RddhidA RddhirUpA ca siddhidA siddhidAyinI // 77 // kSemaGkarI zaGkarI ca sarvasammohakAriNI / raJjitA raJjinI yA ca sarvavAJchApradAyinI // 7 // bhagaliGgapramodA ca bhagaliGganivAsinI / bhagarUpA bhagAbhAgyA liGgarUpA ca liGginI // 76 // bhagagItirmahAprItirliGgagItimahAsukhA / svayaMbhUH kusumArAdhyA svayaMbhUH kusumAkulA // 80 // . svayaMbhUH puSparUpA ca svayaMbhUH kusumpriyaa| ... zukrakUpA mahAkUpA zukrAsavanivAsinI // 1 // ..... zukrasthA zukriNI zukrA zukrapUjakapUjitA / kAmAtA kAmarUpA ca yoginI pIThavAsinI / / 82 // ... 1. kha. veshdhrii| 2. kha. ga. kutsitaa| 3. kha. kuberagraha / 4. ga. pustake nAsti / 5. ga. aayaa| 6. kha. ga. sUkSmA / 7. svayaMbhUH kusumAkalA / 8. kha. ga. zukrarUpA / 1. kha. ga. mahAzukrA zukrabindu.nivAsinI / . . . . Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 76. bhuvanezvarIpaJcAGgam sarvapIThamayI devI pIThapUjAnivAsinI' / akSamAlAdharA devI pAnapAtravidhAriNI / / 83 // . zUlinI zUlahastA ca pAzinI pAzarUpiNI / khaDginI gadinI caiva tathA sarvAstradhAriNI // 84 // bhAvyA bhavyA bhavAnI sA bhavamuktipradAyinI / caturA caturaprItA caturAnanapUjitA // 85 // . devastavyA devapUjyA sarva pUjyA surezvarI / jananI janarUpA ca janAnAM cittahAriNI // 86 // . jaTilA kezabaddhA ca sukezI kezavaddhikA / ahiMsA dveSikA dveSyA sarva dveSavinAzinI / / 87 // uccATinI dvoSinI ca mohinI madhugakSarA / krIDA krIDakalekhAGkakAraNAkArakArikA // 8 // sarvajJA sarvakAryA ca sarvabhakSA surArihA / sarvarUpA sarvazAntA sarveSAM prANarUpiNI // 86 // sRSTisthitikarI devI tathA pralayakAraNI / mugdhA sAdhvI tathA raudrI nAnAmUrtividhAriNI // 10 // uktAni yAni devezi anuktAni mahezvari / yat kicie dRzyate devi tat sarva bhuvanezvarI / ' 61 // iti zrIbhuvanezvaryA nAmAni kathitAni te / sahasrANi mahAdevi phalaM teSAM nigadyate // 12 // yaH paThet prAtarutthAya cArddharAtre tathA priye / prAtaHkAle tathA madhye sAyAhne haravallabhe // 13 // yatra tatra paThitvA ca bhaktayA siddhirna saMzayaH / paThed vA pAThaye i vApi zRNuyAcchAvayettathA 64 // tasya sarvaM bhavet satyaM manasA yacca vAJchitam / aSTamyAM ca caturdazyAM navamyAM vA vizeSataH // 15 // 1 kha. pIThamadhyanivAsinI / 2. kha. ga. vidhAyinI 3. kha. kezavAmikA, ga. kezavA shivaa| 4.ga. stmbhinii| 5. ga, madhurAsanA / 6. kha. ga. krIDA krIDanakhelA ca khelAkaraNakArikA 7, ga. sarvasItA / 8.ga. mAyA / 1. ga. pustake nAsti / Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80] sahasranAma sarvamaGgalasaMyukte saMkrAta zanibhaumayoH / yaH paThet parayA bhaktyA devyA nAmasahasrakam || 66 // tasya dehe ca saMsthAnaM kurute bhuvanezvarI / 2 tasya kAryaM bhaveddevi anyathA na kathaJcana // 67 // zmazAne prAntare vApi zUnyAgAre catuSpathe / catuSpathe caikaliGge merudeze tathaiva ca // 68 // jalamadhye vahnimadhye saMgrAme grAmazAntaye' / japtvA maMtrasahasraM tu paThennAmasahasrakam || 66 // dhUpadIpAdibhizcaiva balidAnAdikaistathA / nAnAvidhaistathA devi naivedyairbhuvanezvarIm // 100 // sampUjya vidhivajjaptvA stutvA nAmasahasrakaiH * / cirAt siddhimApnoti sAdhako nAtra saMzayaH // 101 // tasya tuSTA bhaved devI sarvadA bhuvanezvarI / bhUrjapatre samAlikhya kuMkumAr raktacandanaiH / / 102 / / tathA gorocanAdyaizca vilikhya sAdhakottamaH / sutithau zubhanakSatre likhitvA dakSiNe bhuje / / 103 // dhArayet parayA bhaktyA devIrUpeNa pArvati / / tasya siddhirmazAni cirAcca bhaviSyati / / 104 // raNe" rAjakule vA'pi sarvatra vijayI bhavet / devatA vazamAyAti kiM purnamAnavAdayaH // 105 / / vidyAstambhaM jalastambhaM karotyeva na saMzayaH / paThed vA pAThayeda vA'pi devIbhaktyA ca pArvati / / 106 / / iha bhuktvA varAn bhogAn kRtvA kAvyArthavistarAn / zrante devyA gaNatvaM ca sAdhako muktimApnuyAt // 107 // prApnoti devadevezi sarvArthAnnAtra saMzayaH / hInAGge cAtiriktAGge zaThAya paraziSyake // 108 // 1. kha. prANasaMzaye / 2. kha. vai| 3. kha. pakvAnnaiH / 4 kha zrutvA nAmasahasrakam / 5. gaM. vane / 6. kha, ga, vAyvagnyozca gatistambham / 7. kha. ga. buddhyA / ma kha kalau / ha. ga. kAvyAn sudustarAn / Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhuvanezvarIpaJcAGgam na dAtavyaM mahezAni prANAnte'pi kadAcana / ziSyAya matizuddhAya vinItAya mahezvari // 106 // dAtavyaH stavarAjazca sarvasiddhiprado bhavet / likhitvA dhArayed dehe duHkhaM tasya na jAyate // 110 // ya idaM bhuvanezvaryAH stavarAjaM mahezvari / iti te kathita devi bhuvanezyAH sahasrakam / / 111 // yasmai kasmai na dAtavyaM vinA ziSyAya pArvati / surataruvarakAntaM siddhisAdhyaikasevyaM B yadi paThati manuSyo nAnyacetAH sadaiva / iha hi sakalabhogAn prApya cAnte zivAya vrajati parasamIpaM sarvadA muktimante // 112 // iti zrIrudrayAmale tantre bhuvanezvarI sahasranAmAkhyaM stotraM sampUrNam // zrIrastu // 2. ga. pustake nAsti / 1. kha, ga, bhaktiyuktAya / 4. kha. nikhilabhogAn / 5. kha. parisamIpaM kinnaraiH stUyamAnaH / .11 [ 81 3. kha. ga. siddhasaGkasenyaM / Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . zrIgaNezAya namaH atha zrIbhuvanezvaryaSTottarazatanAmastotrama Izvara uvAca mahAsammohinI devI sundarI bhuvanezvarI / ekAkSarI ekamantrI ekAkI lokanAyikA // 1 // ekarUpA mahArUpA sthUla sUkSmazarIriNI / bIjarUpA mahAzaktiH saGgrAme jayavarddhinI // 2 // mahAratirmahAzaktiyoMginI pApanAzinI / aSTasiddhiH kalArUpA vaiSNavI bhadrakAlikA // 3 // bhaktipriyA mahAdevI haribrahmAdirUpiNI / zivarUpI viSNurUpI kAlarUpI sukhAsinI // 4 // purANI puNyarUpA ca pArvatI puNyavarddhinI / rudrANI pArvatIndrANI zaGkarArddhazarIriNI // 5 // nArAyaNI mahAdevI mahiSI sarvamaGgalA / akArAdikSakArAntA STAtriMzatkalAdharI || 6 | saptamA triguNA nArI zarIrotpattikAriNI / AkalpAntakalAvyApisRSTisaMhArakAriNI / / 7 / / sarvazaktirmahAzaktiH zarvANI paramezvarI / hRllekhA bhuvanA devI mahAkaviparAyaNA // 8 // icchAjJAnakriyArUpA aNimAdiguNASTakA / namaH zivAyai zAntAyai zAGkari bhuvanezvari // 6 // vedavedAGgarUpA ca atisUkSmA zarIriNI / kAlajJAnI zivajJAnI zaivadharmaparAyaNA // 10 // kAlAntarI kAlarUpI saMjJAnA prANadhAriNI / khaDgazreSThA ca khaTvAGgI trizUlavaradhAriNI // 11 // Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [83 bhuvanezvarIpaJcAGgam arUpA bahurUpA ca nAyikA lokavazyagA / abhayA lokarakSA ca pinAkI nAgadhAriNI // 12 // vajrazaktirmahAzaktiH paashtomrdhaarinnii| aSTAdazabhujA devI hallekhA bhuvanA tathA // 13 // khaDgadhArI mahArUpA somsuuryaagnimdhygaa| evaM zatASTakaM nAma stotraM ramaNabhASitam // 14 // sarvapApaprazamanaM sarvAriSTa nivAraNam / sarvazatrukSayakaraM sadA vijayavarddhanam // 15 // AyuSkaraM puSTikaraM rakSAkaraM yazaskaram / amarAdipadaizvaryamamattvAMzakalApaham / / 16 // iti zrIrudrayAmale tantre bhuvanezvaryaSTottarazatanAma samAptam / ___saMvat 1643 phAlgunavadi 10mI guruvaarH|| Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIgaNezAya namaH atha zrIbhuvanezvaryaSTakam zrIdevyuvAca prabho zrIbhairavazreSTha dayAlo bhaktavatsala / bhuvanezIstavam brUhi yadyahantaba vallabhA // 1 // Izvara uvAca zRNu devi ! pravakSyAmi bhuvanezyaSTakaM zubham / yena vijJAtamAtreNa trailokyamaGgalambhavet // 2 // OM namAmi jagadAdhArAM bhuvanezI bhavapriyAm / bhuktimuktipradAM ramyAM ramaNIyAM zubhAvahAm // 3 // tvaM svAhA tvaM svadhA devi ! tvaM yajJA yajJanAyikA / tvaM nAthA tvaM tamohI vyApyavyApakavajitA // 4 // tvamAdhArastvamijyA ca jJAnajJeyaM paraM padam / tvaM zivastvaM svayaM viSNustvamAtmA prmo'vyyH|| 5 // tvaM kAraNaJca kAryaJca lakSmIstvaJca hutAzanaH / tvaM somastvaM raviH kAlastvaM dhAtA tvaJca maarutH||6|| gAyatrI tvaM ca sAvitrI tvaM mAyA tvaM haripriyA / tvamevaikA parAzaktistvameva gururUpadhRk // 7 // tvaM kAlA tvaM kalA'tItA tvameva jgtaaNtriyH| . tvaM sarvakArya sarvasya kAraNaM karuNAmayi ! // 8 // idamaSTakamAdyAyA bhuvanezyA vraanne| . . trisandhyaM zraddhayA maryo yaH paThet prItamAnasaH // 6 // siddhayo vazagAstasya sampado vazagA gRhe / .... rAjAno vazamAyAnti stotrasyA'sya prabhAvataH // 10 // Page #119 -------------------------------------------------------------------------- Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha zrIbhuvanezvaryA bhakarAdisahasranAma stotram OM asya zrIbhuvanezvarIsahasranAmastotramaMtrasyasadAziva RSiH, anuSTup chaMdaH, bhuvanezvarI devatA, lajjA vIjam, kamalA zaktiH, vAgbhavaM kIlakam, sarvArthasAdhane pAThe viniyogaH // OM bhuvanezI bhuvArAdhyA bhavAnI bhayanAzinI / .. .. bhavarUpA bhavAnandA bhavasAgaratAriNI // 1 // . . bhavodbhavA bhavaratA bhavabhAranivAriNI / bhavyAsyA bhavyanayanA bhavyarUpA bhavauSadhiH // 2 // bhavyAGganA bhavyakezI bhavapAzavimocinI / bhavyAsanA bhavyavastrA bhanyAbharaNabhUSitA // 3 // bhagarUpA bhagAnandA bhagezI bhgmaalinii| bhagavidyA bhagavatI bhagaklinnA bhagAvahA // 4 // bhagAGkarA bhagakrIDA bhagADhayA bhgmngglaa| . bhagalIlA bhagaprItA bhagasampadabhagezvarI // 5 // .. bhagAlayA bhagotsAhA bhagasthA bhagapopiNI / bhagotsavA bhagavidyA bhagamAtA bhagasthitA // 6 // bhagazaktirbhaganidhirbhagapUjA bhageSaNA / bhagasvApA bhagAdhIzA bhagALa bhagasundarI // 7 // ..... bhagarekhA bhagasnehA bhagasnehavivardhinI / bhaginI bhagavIjasthA bhagabhogavilAsinI // 8 // bhagAcArA bhagAdhArA bhagAkArA bhgaashryaa| bhagapuSpA bhagazrIpA bhagapuSpanivAsinI // 6 // bhavyarUpadharA bhavyA bhavyapuSpairalaGkRtA / '. bhavyalIlA bhavyamAlA bhavyAGgI bhavyasundarI // 10 // Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [87 . . bhuvanezvarIpaJcAGgam . bhavyazIlA bhavyalIlA bhanyAdI bhavyanAzinI / bhavyAGgikA bhavyavANI bhavyakAntibhaMgAlinI // 11 // bhavyatrapA bhavyanadI bhavyabhogavihAriNI / bhavyastanI bhavyamukhI bhavyagoSThI bhayApahA // 12 // bhaktezvarI bhaktikarI bhktaanugrhkaarinnii| bhaktidA bhaktijananI bhaktAnandavivarddhinI // 13 // bhaktipriyA bhaktiratA bhaktibhAvavihAriNI / bhaktizIlA bhaktilIlA bhaktazA bhaktipAlinI // 14 // bhaktividyA bhaktavidyA bhaktibhaktivinodinI / bhaktirItibhaktiprItibhaktisAdhanasAdhinI // 15 // bhaktisAdhyA bhaktasAdhyA bhaktirAlI bhavezvarI / bhaTavidyA bhaTAnandA bhaTasthA bhaTarUpiNI // 16 // bhaTamAnyA bhaTasthAnyA bhaTasthAnanivAsinI / bhaTinI bhaTarUpezI bhaTarUpavivarddhinI // 17 // bhaTavezI bhaTezI ca bhaTabhAgbhavasundarI / bhaTaprItyA bhaTarItyA bhaTAnugrahakAriNI / / 18 // bhaTArAdhyA bhaTavodhyA bhaTabodhavinodinI / bhaTaiH sevyA bhaTavarA bhaTArSyA bhaTabodhinI // 16 // bhaTakIrtyA bhaTakalA bhaTapA. bhaTapAlinI / bhaTaizvaryA bhaTAdhIzA bhaTekSA bhaTatoSiNI / / 20 // bhaTezI bhaTajananI bhaTabhAgyavivardvinI / ' bhaTabhukti TayuktirbhaTaprItivivarddhinI // 21 // bhAgyezI bhAgyajananI bhAgyasthA bhAgyarUpiNI / bhAvanA bhAvakuzalA bhAvadA bhAvavarddhinI // 22 // bhAvarUpA bhAvarasA bhavAntaravihAriNI / bhavAGkarA bhavakalA bhAvasthAnanivAsinI / / 23 // bhAvAntarA bhAvadhRtA bhaavmdhyvyvsthitaa| bhAvaRddhirbhAvasiddhirbhAvAdirbhAvabhAvinI / / 24 // Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4.] bhakarAdisahastranAma stotram bhAvAlayA bhAvaparA bhAvasAdhanatatparA / bhAvezvarI bhAvagamyA bhAvasthA bhAvagarvitA / / 25 // ..... bhAvinI bhAvaramaNI bhAratI bhaarteshvrii| bhAgIrathI bhAgyavatI bhAgyodayakarI kalA / / 26 / / bhAgyAzrayA bhAgyamayI bhAgyA bhaagyphlprdaa| bhAgyAcArA bhAgyasArA bhAgyadhArA ca bhAgyadA / / 27 / / bhAgyezvarI bhAgyanidhirbhAgyA bhAgyasumAtRkA / . bhAgyekSA bhAgyanA bhAgyabhAgyadA bhAgyamAtRkA // 28 // bhAgyekSA bhAgyamanasA bhaagyaadirbhaagymdhygaa| ... bhrAtrIsvarI bhrAtRmatI bhrAtramvA bhrAtRpAlinI / / 28 / / .. ... bhrAtRsthA bhrAtRkuzalA bhrAmarI bhrmraambikaa| bhillarUpA bhillavatI bhillasthA millapAlinI / / 30 / / bhillamAtA bhilladhAtrI bhillinI bhillakevarI / bhillakIrtillikalA bhillamandaravAsinI // 31 // bhillakrIDA bhillalIlA bhillAA bhillavallabhA / . bhillasnuSA bhillaputrI bhillinI bhillapoSiNI / / 32 / / bhillapautrI bhillagoSThI bhillaacaarnivaasinii| .. bhillapUjyA bhillavANI bhillANI bhillabhItihA // 33 // . . bhItasthA bhItajananI bhItibhauMtivinAzinI / bhItidA bhItihA bhItyA bhItyAkAravihAriNI // 34 // . : .... bhItezI bhItizamanI bhiitisthaannivaasinii| ... .... bhItirItyA bhItikalA bhItIkSA bhItihAriNI // 35 // bhImezI bhImajananI bhImA bhImanivAsinI / bhImezvarI bhImaratA bhImAGgI bhImapAlinI / / 36 // ... bhImanAdA bhImatantrI bhiimaishvryvivrddhinii| . . bhImagoSThI bhImadhAtrI bhImavidyAvinodinI // 37 // bhImavikramadAtrI ca bhiimvikrmvaasinii| bhImAnandakarI devI bhImAnandavihAriNI // 38 // . Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhuvanezvarIpaJcAGgam bhImopadezinI nityA bhImabhAgyapradAyinI / bhImasiddhiImaRddhiImabhaktivivardhinI // 39 // bhImasthA bhImavaradA bhImadharmopadezinI / bhISmezvarI bhISmabhRtirbhISmabodhaprabodhinI / / 40 // bhiissmshriibhossmjnnii bhISmajJAnopadezinI / bhISmasthA bhISmatapanA bhISmezI bhISmatAriNI / / 41 / / bhISmalIlA bhISmazIlA bhISmarodhonivAsinI / . bhISmAzrayA bhISmavarA bhISmaharSavivaddhinI // 42 // bhuvanA bhuvanezAnI bhuvanAnandakAriNI / bhuvisthA bhuvirUpA ca bhuvibhAranivAriNI / / 43 // bhuktisthA bhuktidA bhukti kazI bhuktirUpiNI / bhuktezvarI bhuktidAtrI bhuktirAkArarUpiNI / / 44 // bhujaGgasthA bhujaGgezI bhujaGgAkArarUpiNI / bhujaGgI bhujagAvAsA bhujaGgAnandadAyinI // 45 // bhUtezI bhUtajananI bhUtasthA bhUtarUpiNI / bhUtezvarI bhUtalIlA bhUtaveSakarI sadA / / 46 / / bhUtadAtrI bhUtakezI bhUtadhAtrI mahezvarI / bhRtarItyA bhUtapatnI bhUtalokanivAsinI // 47 / / bhUtasiddhirbhUtaRddhirbhUtAnandanivAsinI / bhUtakIrtirbhUtalakSmIbhUtabhAgyavivarddhinI / / 48 / / bhUtArdhyA bhUtaramaNI bhuutvidyaavinodinii| bhUtapautrI bhUtaputrI bhUtabhAryA vidhIvarI // 46 // bhUtasthA bhUtaramaNI bhUtezI bhUtapAlinI / bhUpamAtA bhUpanibhA bhuupaishvyNprdaayinii|| 50 // . bhUpaceSTA bhUpaneSTA bhUpabhAvavivarddhinI / bhUpakhasA bhUpabhUrI bhUpapautrI tathA vdhuuH||51|| bhUpakIrti panIti pabhAgyavivarddhinI / bhUpakriyA bhUpakrIDA bhUpamandavAsinI / / 52 // Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60] bhakArAdisahasranAma stotram .. bhUpALa bhUpasaMrAdhyA bhUpabhogavivarddhinI / bhUpAzrayA bhUpakalA bhUpakautukadaNDinI / / 53 // bhUpaNasthA bhUpaNezI bhUpA bhUpaNadhAriNI / bhUSaNAdhAradharmezI bhUpaNAkArarUpiNI // 54 / / bhUpatAcAranilayA bhUpatAcArabhUSitA / bhUpatAcAraracanA bhUpatAcAramaNDitA // 55 // bhUpatAcAradharmezI bhuuptaacaarkaarinnii| bhUpatAcAracaritA bhUpatAcAravarjitA // 56 / / bhUpatAcAravRddhisthA bhUpatAcAravRddhidA / bhUpatAcArakaraNA bhUpatAcArakarmadA / / 57 // bhUpatAcArakarmezI bhUpatAcArakarmadA / bhUpatAcAradehasthA bhUpatAcArakarmiNI / / 58 / / bhUpatAcArasiddhisthA bhuuptaacaarsiddhidaa| bhUpatAcAradharmANI bhUpatAcAradhAriNI / / 56 / / bhUpatAnandalaharI bhUpatezvararUpiNI / . .. bhUpatenautinItisthA bhUpatisthAnavAsinI / / 60 / / bhUpatisthAnagIrvANA bhuuptervrdhaarinnii| bheSajAnandalaharI bheSajAnandarUpiNI / / 61 // bheSajAnandamahipI bhessjaannddhaarinnii| bheSajAnandakarmezI bheSajAnandadAyinI / / 62 // bhepajI bheSajA kandA bheSajasthAnavAsinI / bhepajezvararUpA ca bheSajezvarasiddhidA / / 63 / / . bhepajezvaradharmezI bhepajezvarakarmadA / . bhepajezvarakarmezI bhepajezvarakarmiNI / / 64 // bheSajAdhIzajananI bhepajAdhIzapAlinI / bheSajAdhIzaracanA bhepajAdhIzamaGgalA / / 65 // . bheSajAraNyamadhyasthA bheSajAraNyarakSiNI / .... bhaipajyavidyA bhaiSajyA bhaipajyepsitadAyinI / / 66 / / Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [61 bhuvanezvarIpaJcAGgam / bhaiSajasthA bhaiSajezI bhaiSajyAnandavarddhinI / bhairavI bhairavAcArA bhairavAkArarUpiNI / / 67 / / bhairavAcAracaturA bhairavAcAramaNDitA / bhairavA ca bhairavezI bhairavAnandadAyinI / / 68 // bhairavAnandarUpezI bhairavAnandarUpiNI / bhairavAnandanipuNA bhairavAnandamandirA // 6 // bhairavAnandatatvajJA bhairavAnandatatparA / bhairavAnandakuzalA bhairavAnandanItidA // 70 // bhairavAnandaprItisthA bhairavAnandaprItidA / bhairavAnandamahiSI bhairavAnandamAlinI // 71 // bhairavAnandamatidA bhairavAnandamAtRkA / bhairavAdhArajananI bhairavAdhArarakSiNI // 72 // bhairavAdhArarUpezI bhairavAdhArarUpiNI / bhairavAdhAranicayA bhairavAdhAranizcayA // 73 // bhairavAdhAratatvajJA bhairavAdhAratattvadA / bhairavAzrayatantrezI bhairavAzrayamantriNI // 74 // bhairavAzrayaracanA bhairavAzrayaraJjitA / bhairavAzrayanirdhArA bhairavAzrayanirbharA / / 75 // bhairavAzrayanirdhArA bhairavAzrayanirdharA / bhairavAnandabodhezI bhairavAnandavodhinI / / 76 / / bhairavAnandavodhasthA bhairavAnandabodhadA / bhairavyaizvaryavaradA bhairavyaizvaryadAyinI // 77 // bhairavyaizvaryyaracanA bhairavyaizvaryyavarddhinI / bhairavyaizvaryasiddhisthA bhairavyaizvaryasiddhidA / / 78 // bhairavyaizvaryasiddhezI bhairavyaizvaryarUpiNI / bhairavyaizvaryasupathA bhairavyaizvaryasuprabhA // 76 // bhairavyaizvaryavRddhisthA bhairvyaishvryvRddhidaa| bhairavyaizvaryakuzalA bhairavyaizvaryyakAmadA / / 80 // pnnii| Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12] bhakArAdisahastranAma stotram bhairavyaizvaryasulabhA bhairavyaizvaryasampradA / bhairavyaizvaryavizadA bhairavyaizvaryavikriyA // 81 // bhairavyaizvaryavinayA bhairavyaizvaryyaveditA / bhairavyaizvaryamahimA bhairavyaizvaryamAninI // 82 // bhairavyaizvaryaniratA bhairavyaizvaryanirmitA / bhogezvarI bhogamAtA bhogasthA bhogarakSiNI // 83 // bhogakrIDA bhogalIlA bhogezI bhogavarddhinI / bhogAGgI bhogaramaNI bhogAcAravicAriNI // 84 // bhogAzrayA bhogavatI bhoginI bhogarUpiNI / bhogAGakurA bhogavidhA bhogAdhAranivAsinI // 85 // bhogAmbikA bhogaratA bhogsiddhividhaayinii| . bhojasthA bhojaniratA bhojanAnandadAyinI // 86 // bhojanAnandalaharI bhojanAntavihAriNI / ...... bhojanAnandamahimA bhojanAnandabhogyadA / / 87 // bhojanAnandaracanA bhojanAnandaharSitA / bhojanAcAracaturA bhojanAcAramaNDitA // 88 // .. bhojanAcAracaritA bhojanAcAracarcitA / / bhojanAcArasampannA bhojanAcArasaMyutA / / 86 // bhojanAcAracittasthA bhojnaacaarriitidaa| bhojanAcAravibhavA bhojanAcAravistRtA // 10 // bhojanAcAraramaNI bhojnaacaarrkssinnii| ..: bhojanAcArahariNI bhojanAcArabhakSiNI // 11 // bhojanAcAra sukhadA bhojanAcArasuspRhA / .. .. bhojanAhArasurasA bhojanAhArasundarI / / 62 / / bhojanAhAracaritA bhojnaahaarcnyclaa| .. ., .. bhojanAkhAdavibhavA bhojanAsvAdavallabhA / / 63 // . bhojanAsvAdasaMtuSTA bhojnaasvaadsmprdaa| .... . bhojanAsvAdasupathA bhojanAsvAdasaMzrayA / / 64 // .. . Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [13 bhuvanezvarIpaJcAGgam bhojanAsvAdaniratA bhojanAsvAdanirNatA / / bhaukSarA bhaukSarezAnI bhaukAgakSararUpiNI // 65 // bhaukSarasthA bhaukSarAdibhaukSarasthAnavAsinI / bhakArI bharmiNI bharmI bhasmezI bhasmarUpiNI // 16 // bhaGkArA bhazcanA bhasmA bhasmasthA bhasmavAsinI / bhakSarI bhakSarAkArA bhakSarasthAnavAsinI // 67 // bhakSarADhyA bhakSarezI bharUpA bhasvarUpiNI / bhUdharasthA bhUdharezI bhUdharI bhUdharezvarI / / 68 // bhUdharAnandaramaNI bhUdharAnandapAlinI / bhUdharAnandajananI bhUdharAnandavAsinI / / 66 // bhUdharAnandaramaNI bhUdharAnandarakSitA / bhUdharAnandamahimA bhUdharAnandamandirA // 100 // bhUdharAnandasarvezI bhUdharAnandasarvasUH / bhUdharAnandamahiSI bhUdharAnandadAyinI / / 101 // bhUdharAdhIzadharmezI bhUdharAnandadharmiNI / bhUdharAdhIzadharmezI bhUdharAdhIzasiddhidA // 102 / / bhUdharAdhIzakarmezI bhUdharAdhIzakAminI / .. bhUdharAdhIzaniratA bhUdhArAdhIzanirNitA // 103 // bhUdharAdhIzanItisthA bhUdharAdhIzanItidA / bhUdharAdhIzabhAgyezI bhRdhagadhIzabhAminI / / 104 // bhUdharAdhIzabuddhisthA bhUdharAdhIzabuddhidA / bhUdharAdhIzavaradA bhUdharAdhIzavanditA // 105 // . bhUdharAdhIzasaMrAdhyA bhUdharAdhIzacarcitA / bhaGgezvarI bhaGgamayI bhaGgasthA bhaGgarUpiNI // 106 / bhaGgAkSatA bhaGgaratA bhaGgAyo bhaGgarakSiNI / bhaGgAvatI. bhaGgalIlA bhaGgabhogavilAsinI / / 107 // bhaGgAraGgapratIkAzAH bhaGgAraGganivAsinI / bhaGgAzinI bhaGgamUlI bhaGgabhogavidhAyinI / / 108 // Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64] bhakArAdisahasranAma stotram bhaGgAzrayA bhaGgavIjA bhaGgavIjAkurezvarI / bhanayaMtracamatkArA bhaGgayaMtrezvarI tathA // 10 // bhaGgayaMtravimohasthA bhaGgayaMtravinodinI / bhanayaMtravicArasthA bhaGgayaMtravicAriNI // 110 // bhanayaMtrarasAnandA bhaGgayaMtrarasezvarI / bhanayaMtrarasasvAdA bhaGgayaMtrarasasthitA // 111 // bhanayaMtrarasAdhArA bhnggyNtrrsaashryaa| bhUdharAtmajarUpezI bhUdharAtmajarUpiNI // 112 // bhUdharAtmajayogezI bhuudhraatmjpaalinii| bhUdharAtmajamahimA bhUdharAtmajamAlinI // 113 // bhUdharAtmajabhUtezI bhUdharAtmajarUpiNI / ..:......... bhUdharAtmajasiddhisthA bhUdharAtmajasiddhidA / / 114 / / :: bhUdharAtmajabhAvezI bhUdharAtmajabhAvinI / ....... . bhUdharAtmajabhogasthA bhUdharAtmajabhogyadA // 115 // bhUdharAtmajabhogezI bhUdharAtmajabhoginI / ... - bhavyA bhavyatarA bhavyabhAvinI bhavavallabhA // 116 // bhAvAtibhAvA bhAvAkhyA bhAtibhA bhItibhAntikA / . . . bhAsAtibhAsA bhAsasthA bhAsAmA bhAskaropamA // 117 // ... bhAskarasthA bhAskarezI bhaaskraishvryvrddhinii| ..... bhAskarAnandajananI bhAskarAnandadAyinI // 118 / / ... bhAskaganandamahimA bhAskarAnandamAtRkA / bhAskarAnandanaizvaryA bhAskarAnandanezvarA // 116 // bhAskarAnandasupathA bhaaskraanndsuprbhaa| .. bhAskarAnandanicayA bhAskarAnandanirmitA // 120 // bhAskarAnandanItisthA bhAskarAnandanItidA / bhAskarodayamadhyasthA bhAskarodayamadhyagA / / 121 / / bhAskarodayatejaHsthA bhAskarodayatejasA / bhAskarAcAracaturA bhAskarAcAracandrikA / 122 // Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [65 ... .. - bhuvanezvarIpaJcAGgam bhAskarAcAraparamA bhAskarAcAracaNDikA / bhAskarAcAraparamA bhAskarAcArapAradA // 123 // bhAskarAcAramuktisthA bhAskarAcAramuktidA / bhAskarAcArasiddhisthA bhAskarAcArasiddhidA // 124 // bhAskarAcaraNAdhArA bhAskarAcaraNAzritA / bhAskarAcAramantrezI bhAskarAcAramantriNI // 125 // bhAskarAcAravittezI bhaaskraacaarcitrinnii| ' bhAskarAdhAradharmezI bhAskarAdhAradhAriNI // 126 // bhAskarAdhAraracanA bhAskarAdhArarakSitA / bhAskarAdhArakarmANI bhAskarAkarmadA // 127 // bhAskarAdhArarUpezI bhAskarAdhArarUpiNI / bhAskarAdhArakAmyezI bhAskarAdhArakAminI // 128 / / bhAskarAdhArasAMzezI bhAskarAdhArasAMzinI / bhAskarAdhAradharmezI bhAskarAdhAradhAminI // 126 // bhAskarAdhAracakrasthA. bhaaskraadhaarckrinnii| bhAskarezvarakSetrezI bhAskarezvarakSetriNI // 130 // bhAskarezvarajananI bhAskarezvarapAlinI / bhAskarezvarasarvezI bhAskarezvarazarvarI // 131 // bhAskarezvarasadbhImA bhAskarezvarasannibhA / bhAskarezvarasupathA bhAskarezvarasuprabhA // 132 // . bhAskarezvarayuvatI bhAskarezvarasundarI / bhAskarezvaramUrtezI bhAskarezvaramUrtinI / / 133 / / bhAskarezvaramitrezI bhaaskreshvrmntrinnii| bhAskarezvarasAnandA bhAskarezvarasAzrayA // 134 // . bhAskarezvaracitrasthA bhAskarezvaracitradA / bhAskarezvaracitrezI bhAskarezvaracitriNI // 135 // bhAskarezvarabhAgyasthA bhAskarezvarabhAgyadA / bhAskarezvarabhAgyezI bhAskarezvarabhAvinI // 136 // Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhakArAdisahasranAma stotram bhAskarezvarakIrtIzI bhAskarezvarakIrtinI / bhAskarezvarakIrtisthA bhAskarezvarakIrtidA // 137 / / bhAskarezvarakaruNA bhaaskreshvrkaarinnii| bhAskarezvaragIrvANI bhAskarezvaragAruDI // 138 / bhAskarezvaradehasthA bhaaskreshvrdehdaa| bhAskarezvaranAdasthA bhAskarezvaranAdinI // 136 / / bhAskarezvaranAdezI bhAskarezvaranAdinI / bhAskarezvarakozasthA bhAskarezvarakozadA // 140 / / bhAskarezvarakozezI bhaaskreshvrkoshinii| . . . bhAskarezvarazaktisthA bhAskarezvarazaktidA // 141 // bhAskarezvaratopezI bhAskarezvaratoSiNI / bhAskarezvarakSatrezI bhAskarezvarakSatriNI // 142 // .. bhAskarezvarayogasthA bhaaskreshvryogdaa| bhAskarezvarayogezI bhAskarezvarayoginI / / 143 // bhAskarezvarapadmezI bhAskarezvarapadminI / bhAskarezvarahRddhIjA bhAskarezvarahRdvarA // 144 // bhAskarezvarahRyonirbhAskarezvarahaddyutiH / bhAskarezvarabuddhisthA bhAskarezvarasadvidhA // 145 // . bhAskarezvarasadvANI bhAskarezvarasadvarA / bhAskarezvararAjyasthA bhAskarezvararAjyadA // 146 // bhAskarezvararAjyezI bhAskarezvarapoSiNI / bhAskarezvarajJAnasthA bhAskarezvarajJAnadA / / 147 // .... bhAskarezvarajJAnezI bhaaskreshvrgaaminii| ... ... bhAskarezvaralakSezI bhAskarezvaralakSitA // 148 // .... bhAskarezvarakSAlitA bhaaskreshvrrkssitaa|. . .. bhAskarezvarakhaDgasthA bhAskarezvarakhaDgadA // 146 / / : .. bhAskarezvarakhaDgezI bhaaskreshvrkhddginii|..... bhAskarezvarakAryezI bhAskarezvarakAminI // 150 // Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 bhuvanezvarIpaJcAGgam bhAskarezvarakAyasthA bhAskarezvara kAyadA | bhAskarezvaracatuHsthA bhAskarezvaracanuSA // 151 // bhAskarezvarasannAbhA bhAskarezvarasArcitA / bhrUNahatyAprazamanI bhrUNapApavinAzinI // 152 // bhrUNadrAridrayazamanI bhrUNarogavinAzinI / bhrUNazokaprazamanI bhrUNadopanivAriNI / / 153 / / bhrUNa saMtApazamanI bhrUNavibhramanAzinI / aur rai zA bhavAndhibhayanAzinI // 154 // bhavAndhi pArakaraNI bhavAndhisukhavarddhinI / bhavandhi kAryakaraNI bhavAndhikaruNAnidhiH // 155 // bhavAbdhikAlazamanI bhavAndhivaradAyinI / bhavAbhijanasthAnA bhavAndhibhajanasthitA / / 156 / / bhavAndhibhajanAkArA bhavAbdhibhajanakriyA | bhavAbdhibhajanAcArA bhavAbdhibhajanAGkurA || 157 // bhavAndhibhajanAnandA bhavAndhibhajanAdhipA / bhavAndhibhanaizvaryA bhavAbdhibhajanezvarI // 158 // bhavAndhibhajanAsiddhirbhavAbdhibhajanAratiH / bhavAbdhibhajanAnityA bhavAbdhibhajanAnizA / / 156 // bhavAbdhibhajanAnimnA bhavAndhibhavabhItihA / bhavAbdhibhajanA kAmyA bhavAbdhibhajanAkalA || 160 // bhavAndhibhajanAkIrtirbhavAbdhibhajanAkRtA / bhavAvidhazubhadAnityA bhavAbdhizubhadAyinI / / 161 // bhavAndhisakalAnandA bhavAbdhisakalAkalA / bhavAndhiMsakalA siddhirbhavAndhisakalA nidhiH // 162 // bhavAndhikalAsArA bhavAbdhisakalArthadA / bhavAndhibhavanAmUrtirbhavAndhibhavanAkRtiH // 163 // bhavAndhibhavanA bhavyA bhavAndhibhavanAmbhasA / bhavAbdhimadanArUpA bhavAbdhimadanAturA || 164 // [ 67 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 681 bhakArAdisahasranAma stotram bhavAbdhimadanezAnI bhavAbdhimadanezvarI / bhavAbdhibhAgyaracanA bhavAbdhibhAgyadA sadA / / 165 // bhavAbdhibhAgyadAkAlA bhavAbdhibhAgyanirbharA / bhavAbdhibhAgyaniratA bhavAbdhibhAgyabhAvitA // 166 // bhavAbdhibhAgyasaMcArA bhavAbdhibhAgyasaMcitA / bhavAbdhibhAgyasupathA bhavAbdhibhAgyasupradA // 167 // bhavAbdhibhAgyarItijJA bhavAbdhibhAgyanItidA / bhavAbdhibhAgyarItIzI bhavAdhibhAgyarItinI / / 168 // bhavAbdhibhoganipuNA bhavAbdhibhogasampradA / bhavAbdhibhAgyagahanA bhavAbdhibhogagumphitA // 166 // bhavAbdhibhogagAndhArI bhavAbdhibhogagumphitA / bhavAbdhibhogasurasA bhavAbdhibhogasuspRhA // 17 // bhavAbdhibhogagraMthinI bhavAbdhibhogayoginI / bhavAbdhibhogarasanA bhavAdhibhogarAjitA // 171 / / bhavAbdhibhogavibhavA bhavAbdhibhogavistRtA / bhavAbdhibhogavaradA bhavAbdhibhogavanditA // 172 / / bhavAbdhibhogakuzalA bhavAbdhibhogazobhitA / bhavAbdhibhedajananI bhavAbdhibhedapAlinI / / 173 // bhavAbdhibhedaracanA bhavAbdhibhedarakSitA / bhavAbdhibhedaniyatA bhavAbdhibhedaniHspRhA // 174 / / bhavAbdhibhedaracanA bhavAbdhibhedaropitA / bhavAbdhibhedarAzinI bhavAbdhibhedarAzinI // 175 // bhavAbdhibhedakarmezI bhavAbbibhedakarmiNI / bhadrezI bhadrajananI bhadrA bhadranivAsinI // 176 // bhadrezvarI bhadravatI bhadrasthA bhadradAyinI / bhadrarUpA bhadramayI bhadradA bhadrabhApiNI // 177 / / bhadrakarNA bhadraveSA bhadrAmbA bhdrmndiraa| bhadrakriyA bhadrakalA bhadrikA bhadravarddhinI / / 178 / / Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhuvanezvarIpaJcAGgam bhadrakrIDA bhadrakalA bhadralIlA'bhilASiNI / bhadrAGkarA bhadraratA bhadrAGgI bhadramaMtriNI / / 176 // bhadravidyA'bhadravidyA bhadravAgbhadravAdinI / bhUpamaGgaladA sUpA bhUlatA bhUmivAhinI // 180 / / bhUpabhogA bhUpazobhA bhUpAzA bhUparUpadA / bhUpAkRtirbhUparatirbhUpazrIbhUpazreyasI / / 181 // bhUpanIti parItirbhUpabhItirbhayaGkarI / . bhavadAnandalaharI bhavadAnandasundarI / / 182 // bhavadAnandakaraNI bhavadAnandavarddhinI / bhavadAnandaramaNI bhavadAnandadAyinI // 183 // bhavadAnandajananI bhavadAnandarUpiNI / ya idaM paThate stotraM pratyahaM bhaktisaMyutaH / / 184 // gurubhaktiyuto bhUtvA gurusevAparAyaNaH / jitendriyaH satyavAdI tAmbUlapUritAnanaH // 185 // . divArAtrau ca sandhyAyAM sa bhavetparamezvaraH / stavamAtrasya pAThena rAjA vazyo bhaved dhruvam // 186 // sarvAgameSu vijJAnI sarvatantre svayaM hrH| gurormukhAt samabhyasya sthitvA ca gurusannidhau // 187 / / zivasthAneSu sandhyAyAM zUnyAgAre catuSpathe / yaH paThecchRNuyAdvApi sa yogI nAtra saMzayaH // 188 // sarvasvadakSiNAM dadyAtstrIputrAdikameva ca / svacchandamAnaso bhUtvA stavamenaM samuddharet // 186 // etatstotrarato devi hararUpo na sNshyH| yaH paThecchRNuyAdvApi ekacittena sarvadA // 10 // sa dIrghAyuH sukhI vAgmI vANI tasya na sNshyH| ... gurupAdarato bhUtvA kAminInAM bhavetpriyaH // 161 // dhanavAnguNavAn zrImAn dhImAniva guruH priye / / sarveSAM tu priyo bhUtvA pUjayetsarvadA stavam // 12 // Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 ] bhakArAdisahastranAma stotram maMtrasiddhiH karasthaiva tasya devi na sNshyH| kuberatvaM bhavettasya tasyAdhInA hi siddhayaH // 163 / / / mRtaputrA ca yA nArI daurbhAgyaparipIDitA / vandhyA vA kAkavandhyA vA mRtavatsA ca yA'GganA / / 164 // dhanadhAnyavihInA ca rogazokAkulA ca yA / tAbhiretanmahAdevi bhUrjapatre vilikhya vai // 165 / / savye bhuje dhAraNIyaM tena saukhyapadaM bhavet / evaM punaH punaryAyAiduHkhena paripIDitA // 166 / / sabhAyAM vyasane vANIvivAde zatrusaGkaTe / caturaGge tathA yuddhe sarvatrApadi pIDane // 167 // smagNAdasya kalyANi saMzayA yAnti dUrataH / na deyaM paraziSyAya nAbhaktAya ca durjane // 168 // dAmbhikAya kuzIlAya kRpaNAya surezvari / dadyAcchiSyAya zAntAya vinItAya jitAtmane // 166 // bhaktAya zAntiyuktAya rajaHpUjAratAya ca / janmAntarasahasrestu varNituM naiva zakyate // 20 // stavamAtrasya mAhAtmyaM vaktrakoTizatairapi / viSNave kathitaM pUrva brahmaNApi priyaMvade // 201 / / . adhunApi tava snehAkathitaM paramezvari / gopitavyaM pazubhyazca sarvathA na prakAzayet // 202 // iti mahAtantrArNave IzvarapArvatIsaMvAdebhuvanezvarIbhakArAdisahasranAma stotraM samAptam / Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhuvanezvarIhRdayastotram zrIdevyuvAca-bhagavana brUhi tatstotraM sarvakAmaprasAdhanam / yasya zravaNamAtreNa nAnyacchrotavyamiSyate // 1 // yadi me'nugrahaH kAryaH prItizcApi mmopri|| tadidaM kathaya brahman vimalaM yanmahItale // 2 // ..Izvara uvAca-zRNu devi pravakSyAmi sarvakAmaprasAdhanam / . hRdayaM bhuvanezvaryAH stotramasti yazaHpradam // 3 // . OM asya zrIbhuvanezvarIhRdayastotramaMtrasya zaktirRSiH, gAyatrI chandaH, bhuvanezvarI devatA, hakArI bIjam, IkAra zaktiH, rephaH kIlakam, sakalamanovAJchitasiddhayarthe pAThe viniyogaH // OM hrIM hRdayAya namaH 1, OM zrIM zirase svAhA 2, OM aiM zikhAyai vaSaT 3, OM hrIM kavacAya huM 4, OM zrIM netratrayAya vauSaT 5, OM aiM astrAya phaT / iti hRdyaadissddnggnyaasH| OM hIM aMguSThAbhyAM namaH 1, OM zrIM tarjanIbhyAM namaH 2, OM aiM madhyamAbhyAM .. namaH 3, OM hrIM anAmikAbhyAM namaH 4, OM zrIM kaniSThikAbhyAM namaH 5, OM aiM karatalakarapRSThAbhyAM namaH 6 / iti karanyAsaH / atha dhyAnam dhyAyed brahmAdikAnAM kRtajanijananIM yoginI yogayoni devAnAM jIvanAyojjvalitajayaparajyotiruyAGgadhAtrIm / zaMkhaM cakraM ca vANaM dhanurapi dadhatIM dozcatuSkAmbujAtairmAyAmAdyAM viziSTAM bhavabhavabhuvanAM bhUbhuvAbhArabhUmim // 4 // yadAjJayedaM gaganAvazeSa sRjatyajaH zrIpatiraurasaM vaa| bibharti saMhati bhavastadante bhajAmahe zrIbhuvanezvarI tAm // 5 // jagajjanAnandakarI jayAkhyAM yazasvinI yaMtrasuyajJayonim / jitAmitAmitrakRtaprapaJcAM bhajAmahe zrIbhuvanezvarI tAm // 6 // harau prasupte bhuvanatrayAnte avAtarannAbhijapadmajanmA / vidhistato'ndhe vidadhAra yatpadaM bhajAmahe zrIbhuvanezvarI tAm // 7 // na vidyate kvApi tu janma yasyA na vA sthitiH sAntatikIha ysyaaH| na vA nirodhe'khilakarma yasyA bhajAmahe zrIbhuvanezvarI tAm // 8 // kaTAkSamokSAcaraNogavittA nivezitArNA karuNArdracittA / subhaktaye eti samIpsitaM yA bhajAmahe zrIbhuvanezvarI tAm // 6 // Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102] bhuvanezvarIpaJcAGgam yato jagajjanma vabhUva yonestadeva madhye pratipAti yA vA / .. tadatti yA'nte'khilamugrakAlI bhajAmahe zrIbhuvanezvarI tAm // 10 // suSuptikAle janamadhyayantyA yayA janaH svapnamavaiti kiMcit / prabudhyate jAgrati jIva eSa bhajAmahe zrIbhuvanezvarI tAm / / 11 // dayAsphuratkorakaTAkSalAbhAnnaikatra yasyAH pralabhanti siddhAH / kavitvamIzitvamapi svataMtrA bhajAmahe zrIbhuvanezvarI tAm // 12 // lasanmukhAmbhoruhamutsphuraMta hRdi praNidhyAya dizi sphuraMtaH / yasyAH kRpA pravikAzayati bhajAmahe zrIbhuvanezvarI tAm // 13 // yadAnurAgAnugatAlicitrAzciraMtanapremapariplutAGgAH / .. sunirbhayAH santi pramudya yasyAH bhajAmahe zrIbhuvanezvarI tAm // 14 // hariviraJciIra IzitAraH puro'vatiSThaMti prpnnbhnggaaH| yasyAH samicchanti sadAnukUlyaM bhajAmahe zrIbhuvanezvarI tAm // 15 // marnu yadIyaM haramagnisaMsthaM tatazca vAmazraticandrasaktam / ja.nti ye syurhi suvaMditAste bhajAmahe zrIbhuvanezvarI tAm // 16 // prasIdatu premarasA cittA sadA hi sA. zrIbhuvanezvarI me / kRpAkaTAkSaNa kuberakalpA bhavaMti yasyAH padabhaktibhAjaH // 17 // mudA supAThayaM bhuvanezvarIyaM sadA satAM stotramidaM susevyam / sukhapradaM syAtkalikalmaSaghnaM suzRNvatAM saMpaThatAM prazasyam // 17 // etattu hRdayaM stotraM paThedyastu smaahitH| bhavettasyeSTadA devI prasannA bhuvanezvarI // 18 // ........ dadAti dhanamAyuSyaM puNyaM puNyamati tathA / naiSThikI devabhaktiM ca gurubhaktiM vishesstH|| 16 // pUrNimAyAM caturdazyAM kujavAre vishesstH| paThanIyamidaM stotraM devasadmani yatnataH // 20 // yatra kutrApi pAThena stotrasyAsya phalaM bhavet / sarvasthAneSu devezyAH pUtadehaH sadA paThet // 21 // ' iti nIlasarasvatItantre bhuvanezvarIpaTale zrIdevIzvarasaMvAde zrIbhuvanezvarIhRdayastotraM samAptam / Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha zrIbhuvanezvarIstotram athAnandamayIM sAkSAcchabdabrahmasvarUpiNIm / IDe sakalasampatya jagatkAraNamambikAm // 1 // AdyAmazeSajananImaravindayoneviSNoH zivasya ca vapuHpratipAdayitrIm / sRSTisthitikSayakarI jagatAM trayANAM stutvA giraM vimalayAmyahamambike ! tvAm // 2 // pRthvyA jalena zikhinA marutAM vareNa honendunA dinakareNa ca mUrtibhAjaH / devasya manmathariporapizaktimattAhetustvameva khalu parvatarAjaputri ! // 3 // trisrotasaH sakaladevasamarcitAyA vaiziSTyakAraNamavaimi tadeva mAtaH ! " tvatpAdapaGkajaparAgapavitritAsu zambhorjaTAsu satataM parivartanaM yat // 4 // * Anandayet kumudinImadhipaH kalAnAM nAnyAminaH kamalinImatha netarAM vA / ekatra modanavidhau parame ka ISTe tvantu prapaJcamabhinandayasi svadRSTyA // 5 // AdyA'pyazeSajagatAM navayauvanA'si zailAdhirAjatanayA'pyatikomalA'si / trayyA pramUrapi tathA na samIkSitA'si dhyeyA'si gauri ! manaso na pathi sthitA'si // 6 // - AsAdya janma manujeSu cirAdurApaM tatrApi pATavamavApya nijendriyANAm / nAbhyarcayanti jagatAM janayitri ! ye tvAM niHzreNikAgramadhiruhya punaH patanti / / 7 / / karpUracUrNahimavArivilor3itena ye candanena kusumaizca sugndhigndhaiH| ArAdhayanti hi bhavAni ! samutsukAstvAM te khalvazeSabhuvanAdhibhuvaH prathante // 8 // Avizya madhyapadavIM prathame saroje suptAhirAjasadRzI viracayya vizvam / vidyullatAvalayavibhramamudvahantI padmAni paJca vidalayya samaznuvAnA // 6 // tannirgatAmRtarasaiH pariSiktagAtramArgeNa tena nilayaM punarapyavAptA / yeSAM hRdi sphurasi jAtu na te bhaveyurmAtarmahezvarakuTumbini ! garbhabhAjaH // 10 // AlambikuNDalabharAmabhirAmavaktrAmApIvarastanataTIM tanuvRttamadhyAm / cintAkSasUtrakalazAlikhitADhyahastAmAvartayAmi manasA tava gauri ! mUrtim // 11 // AsthAya yogamavajitya ca vairiSaTakamAvaddhaya cendriyagaNaM manasi prsnne| . pAzAGakuzAbhayavarADhayakarAM suvaktrAmAlokayanti bhuvanezvari ! yoginastvAm // 12 // ... uttaptahATakanibhAkaribhizcaturbhirAvartitAmRtaghaTairabhiSicyamAnA / .. istadvayena naline rucire vahantI padmA'pi sA'bhayavarA bhavasi tvameva // 13 // Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAraSTasArA / 104] bhuvanezvarIpaJcAGgam aSTAbhirugravividhAyudhavAhinIbhirdollarIbhiradhiruhya mRgAdhirAjam / / durvAdaladyutiramartya vipakSapakSAn nyakkurvatI tvamasi devi ! bhavAni ! durgA // 14 // ... zrAvirnidAgha jalazIkarazobhivaktrAM gujAphalena parikalpitahArayaSTim / pItAMzukAmasitakAntimanaGgantandrAmAdyAM pulindataruNImasakRt smagami / / 15 / / haMsargatikvaNitanapuradUradRSTe mUtairivArthavacanairanugamyamAnau / padmAvivordhvamukharUDhasujAtanAlI zrIkaNThapani ! zirasA vidadhe tayAdhI / / 16 // dvAbhyAM samIkSitumavRptimateva dRgbhyAmutpATya bhAlanayanaM vRpaketanena / sAndrAnurAgataralena nirIkSyamANe jo zubhe api bhavAni ! tavAnato'smi / / 17 // UrU smarAmi jitahastikarAvalepau sthaulyena mArdavatayA paribhRtarambhau / zroNImarasya sahanau parikalpya dattaustambhAvivAGga vayasA taba madhyamena // 18 // zroNyaustanau ca yugapat prathayiSyatAMcairyAlyAtpareNa kyasA parihRSTasArau / romAvalIvilasitena vibhAvya mUrti madhyaM tava sphuratu me hRdayasya madhye // 16 // sakhyaH smarasya haranetrahutAzazAntyai lAvaNyavAribharitaM navayauvanena / ApAya dattamiva pallavamapraviSTaM nAbhiM kadApi tava devi ! na vismareyam // 20 // Ize'pi gehapizunaM bhasitaM dadhAne kAzmIrakardamamanustanapaGkaje te / snAtotthitasya kariNaH kSaNalakSyaphenau sindarito smarayataH samadasya kumbhau // 21 // kaNThAtiriktagaladujjvalakAntidhArAzobhau bhujau niripokarmakaradhvajena / kaNThagrahAya racitau kila dIrghapAzau mAtarmama smRtipathaM na vilaGghayetAm // 22 // nAtyAyataM racitakamyubilAsacauryaM bhUpAbhareNa vividhena virAjamAnam / kaNThaM manoharaguNaM girirAjakanye ! saJcintya tRptimupayAmi kadApi nAham / / 23 // atyAyatAkSamabhijAtalalATapaTTam mandasmitena damphullakapolarekham / vimbAdharaM vadanamunnatadIrghanAsaM yaste smaratyasakRdamba ! sa eva jAtaH / / 24 // AvistupArakaralekhamanalpagandhapuSpoparibhramadalibajanirvizeSam / yazcetasA kalayate tava kezapAzaM tasya svayaM galati devi purANapAzaH // 25 // zrutisucaritapAkaM zrImatAM stotrametat paThati ya iha mo nityamArTAntarAtmA / sa bhavati padamuccaiH sampadAM pAdanamrakSitipamukuTalakSmIlakSaNAnAM cirAya // 26 // . iti zrIrudrayAmale tantre zrIbhuvanezvarIstotraM samAptam / Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha zrIpRthvIdharAcAryapaddhatau - zrIbhuvanezvarIkramacandrikA ||shriiH / / citprakAzaM guruM vande paramAnandavigraham / kriyate svaprakAzena bhuvanezIkrama mahat // 1 // atha mantrI brAhma muhUrte cotthAya svazirasi zrIgurucaraNAravindaM dhyAtvA prazAsmahe namovAkamAkAzAnandamUrtaye / zivAya karuNAIya gururUpamupeyuSe // 2 // svaprakAzavimAkhyabIjAGkuralatAM parAm / zRGgArapIThanilayAM vande zrIbhuvanezvarIm // 3 // brAhma muhUrte cotthAya brahmarandhre sitAmbuje / ciccandramaNDale zuddha sphaTikAbhaM varAbhaye // 4 // dadhAnaM raktayA zaktyA zliSTaM vAmAGkasaMsthayA / dhArayantyotpalaM dIrgha netratrayavibhUSitam // 5 // prasannavadanaM zAntaM smarettannAmapUrvakam / raktazuklAtmakaM tasya saMsmRtya caraNadvayam // 6 // guruzca gurupatnIJca devaM devIM vibhAvayet / pAdukAmantramuccArya yathAsvagururuktitaH // 7 // tattanmudrAnvitairgandhAdhupacAraiH prapUjayet / tadyathA-laM. pRthivyAtmane paramAtmane gandhatanmAtraprakRtyAtmane zrIgurunAthAya gandhaM samarpayAmi kaniSThayoH / haM AkAzAtmane paramAtmane zabdatanmAtraprakRtyAtmane zrIgurunAthAya puSpaM samarpayAmi aGguSThayoH / yaM vAyavyAtmane paramAtmane sparzatanmAtraprakatyAtmane zrIgurunAthAya dhUpaM samarpayAmi tarjanyoH / raM agnyAtmane paramAtmane rUpatanmAtraprakRtyAtmane zrIgurunAthAya dIpaM samarpayAmi mdhymyoH| vaM avAtmane paramA Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 ] zrI pRthvIdharAcAryapaddhatI tmane rasatanmAtraprakRtyAtmane zrIgurunAthAya naivedyaM samarpayAmi anAmikayoH / saM zaktyAtmane paramAtmane sarvatanmAtra prakRtyAtmane zrIgurunAthAya tAmbUlaM samarpayAmi karasampuTayorityupacAraiH zrIgurunAthaM sampUjya prArthayet--- prAtaH prabhRti sAyAntaM sAyAdi prAtarantataH / yatkaromi jagannAtha ! tadastu tava pUjanam // ityuktarItyA svaguru tannAmapUrvakaM praNamya tadyathA - aiM hrIM zrIM zramukAnandanAthasaMvidaM vA zaktiyuktazrIpAdukAM pUjayAmi nama iti namaskRtya heramyaM kSetrapAlabca vAgIzaM vaTukaM tathA / zrIguruM nAthamAnandaM bhairavaM bhairavIM parAm || iti krameNa gurupAdukAstotraM paThitvA - tasyai dize satatamaJjalireSa pauSpaH prakSipyate mukharito bhramarairdvirekaiH / jAgarti yatra bhagavAn gurucakravartI vizvodaya pralaya nATaka nitya sAkSI // iti paJcamudrAbhirnamaskRtya mUlavidyAM dhyAyet / tadyathA mUlAdibrahmarandhrAntaM saMsmarennija devatAm | sUryakoTipratIkAzAM candrakoTisuzItalAm // udyaddivAkarotAM yAvacchvAsaM dRDhAsanaH / dhyAtvA tadaikarasyena kaJcit kAlaM sukhI bhavet // ityuktarItyA mUlavidyAM vibhAvya ajapAsaMkalpaM kuryAt / tadyathA - asya zrI ja pAnAma gAyatrImantrasya haMsa RSiH paramahaMso devatA avyaktagAyatrI chandaH he vIjam saH zaktiH so'haM kIlakam praNavastatvam nAda: sthAnam udAttaH svaraH zveto varNaH mama samasta pApakSayArthaM svasvarUpasaMcitprAptyarthamadyAhorAtramadhye zvAsocchvAsarUpeNa paTAtAdhikamekaviMzatisahasramajapAnAma gAyatrI japamahaM kariSya iti saMkalpya haMsaH so'hamiti mantreNa prANAyAmaM karazuddhi paDaGganyAsaM kuryAt / isAM sUryAtmane hRdayAya namaH Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ... bhuvanezvarI kramacandrikA [ 107 aGga SThayoH / isI somAtmane zirase svAhA trjnyoH| _ niraJjanAtmane zikhAyai vaSaT madhyamayoH / sa~ nirAbhAsAtmane kavacAya huM anAmikayoH / hasa~ atanusUkSmapracodayAtmane netratrayAya vauSaT kaniSThayoH / hasaH avyaktaprabodhAtmane astrAya phaT karatalakarapRSThayoriti SaDaGgaH / atha dhyAnam / ...................... hasarUpaM vibhAvayet / AtmAnamagnisomAkhyapakSayuktaM zivAtmakam // sakAraNa bahiryAtaM vizantaJca hkaartH| haMsaH so'hamiti smRtvA so'haM vynyjnhiintH|| pakSI saMhRtya cAtmAnamaNDarUpaM vibhAvayet / tAramabhyasyeti OM kArarUpaM paramAtmAnaM dhyAtvA / OM AdhAracakraM pRthivIsthAnaM raktavarNa caturdalaM caturakSaraM catuHzaktiyuktam vaM zaM paM saM tanmadhye gaNezaM siddhibuddhisahitaM pUrveyuH kRtamajapAjapaM paTzatAdhikamekaviMzatisahasraM tanmadhye paTazatam haMsaH so'hamiti siddhamantreNa kRtaM parabrahmasvarUpAya mahAgajavadanAya samarpayAmi namaH / tataH svAdhiSThAna cakraM agnisthAnaM pItavarNa SaDakSaraM vaM bhaM maM yaM raM laM tatkamalakarNikAmadhye SaTsahasraM 6000 haMsaH so'hamiti siddhamantreNa kRtaM parabrahmamvarUpAya zrIbrahmaNe sAvitrIsahitAya' ajapAjapaM samarpayAmi namaH / tato maNipUracakraM nAbhisthAnaM dazadalaM zyAmavarNa dazAkSaraM DaM DhaM NaM taM thaM daM dhaM naM paM phaM tanmadhye paTsahasraM 6000 haMsaH so'hamiti siddhamantreNa kRtamajapAjapaM zrIparabrahmasvarUpAya viSNave lakSmIsahitAya ... - ajapAjapaM samarpayAmi namaH / atha anAhata cakra hRdayasthAna dvAdazadalaM zubhravaNe dvAdazAkSaraM ka kha ga gha Ga ca cha ja jha aM TaM TaM tanmadhye paTsahasaM 6000 haMsaH so'hamitisiddhamantreNa kRtaM ajapAjapaM zrIparabrahmasvarUNaya rudrAya gaurIsahitAya ajapAjapaM samarpayAmi nmH| atha vizuddhacakra kaNTasthAnaM SoDazadalaM sphaTikavaNa SoDazAkSaraM aM A i I u U R RlaM eMai o au aM aH tanmadhye sahasramekaM 1000IsaH so'hamiti siddhamantreNa kRtaM ajapAjapaM zrIparabrahmasvarUpAya jIvAtmane IzvarakriyAzakti sahitAya ajapAjapaM samarpayAmi nmH| atha AjJAcakra bhrUmadhyasthAnaM dvidalaM vidhuvarNa dvayakSaraM ha kSa kamalakarNikAmadhye sahasramekaM haMsaH so'hamiti siddhamantreNa kRtaM zrIerabrahmaparamazivazaktisahitAya ajagajapaM samarpayAmi nama iti samaye pare'hanyevaM kuryAt / evaM prAbhAtikaM kRtvA svasthAne gurumu yAsya mahIM natvA vahirbajet / tadyathA Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10] zrIpRthvIdharAcAryapaddhatI samudramekhale devi parvatastanamaNDale ! viSNupatnyai namastubhyaM pAdasparza kSamasva me // ityanena hastapuTAbhyAM namaskRtya bahirgacchet / " vakSye pratyAhikaM karma mantrArAdhanacetasAm / aruNodayavelAyAmutthAya pratyahaM priye ! nijagrAmAd bahiraM gantavyaM niytendriyH| : vilokya nirmalaM dezamubaraM tRNavarjitam / tRNairAcchAdya taM dezaM mRdamAhUya nUtanAm // tIrthAttajjalamAila vRhatpAtre ca pUrayet // tadyathA-vRhatgatraM jalapUrNa mRttikAJca gRhItvA siJcanapUrvakaM bhUmau saMsthApya mRdaM. tridhA vibhajyAtha bhAgamekaM pragRhya ca eka bhAga mUtrazocAryamekaM purISazaucArthamekaM hastapAdAdi zaucAryamiti tridhA vibhajya pAtrAn (Ni) nairRtyakoNe tRNAstarita (stIrNa - bhRmyAM karNasyavrahmasUtraH san dakSiNAbhimukhaH malotsarjanaM kuryAt / tatra saMkalpaH- .... gacchantu RSayo devAH pizAcA ykssraaksssaaH| pitRbhUtagaNAH sarve kariSye malamocanam // ityuktvA tAlatrayaM datvA mastakaMcAsasA'pavRtya malavimocanaM kuryAt / prAtaHkAla uttarAbhimukhI rAtrau ceddakSiNAbhimukhaH tata utthAya zaucaM kuryAt / apasarpantu bhUtAni kuryAttAlatrayaM ttH| sthUlAmalakamAnena gRhItvA mRdamAdarAt // .... zaucaM kArya prayatnena gandhale pakSayAvadhi // tatra zaucaniyama: ekA liGge kare tistra ubhayormuddvayaM smRtam / .. ekaikaM pAdayordadyAn mRtra zaucaM prakIrtitam // iti muutrshaucH| paJcApAne daza kare ubhayoH sapta mRttikaaH| trivAraM pAdayordadyAd gudazaucaM prakIrtitam // Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhuvanezvarI kramacandrikA [ 106 .. iti purISazaucaH / tato gaNDUSAn tyajet / tatra niyama: caturaSTatriSabhizca gaNDUSaiH zuddhayati kramAt / ___ mUtre purISe bhuktyante retaHprasravaNe'pi ca // ... asyAyamartha:- . ...... . mUtre caturaH, purISe'STa, bhojane triH (trIn: ) reta:-prasravaNe SaT 6 gaNDUSAn tyajet / itthaM zaucavidhi vidhAya / atha dantadhAvanakramaH cUtacampakajambUkApAmArgAdi vA priye ! badaraM jAtivRkSasya dantakASThaM samAharet // tatra prArthanA zrAyurbalaM yazo varcaH prajApazuvasUni ca / zriyaM prajJAzca medhAzca tvanno dehi vanaspate ! ...' iti vanaspati prArthya aSTAdazAGgulaM dvAdazAGga laM navAGga laM SaDaGgalaM vA - dantakASThaM gRhItvA "OM namo bhagavate maNibhadrAya yakSasenAdhipataye kili kili svAhA' ityanena mantreNa SoDazavAramabhimantrya "klIM kAmadevAya namaH" ityanena mantreNa dantAn jihvayA saha saMzodhya mUlena mukhaM tripakSAlayet / tataH snAnasAmagrI gRhItvA prAtaHsmaraNAdikaM paThannadyAdi jalAzayaM gacchet snAyAcca / tadyathA hastau Nadau prakSAlyAcamya tithyAdikaM saGkIrtya mama samastapApakSayArtha devatAprasAdasiddhayarthaM snAnamahaM kariSya iti saMkalpya / tatrAdau mRttikAsnAnam-mUlamantreNa pAdAvArabhya jAnuparyantaM jAnvAdi nAbhiparyantaM nAmyAdi vakSo'ntaM vakSatrAdi karAThAntaM kaeTAdArabhya mUrdhAnta mityaM mRttikAsnAnaM vidhAya tato vaidikasnAnamaghamarSaNAntaM kRtvA tAntrikasnAnaM kuryAt / / - tadyathA-OM hrIM AtmatatvaM zodhayAmi svAhA OM hrIM vidyAtatvaM zodhayAmi svAhA OM hrIM zivatatva zodhayAmi svAhA / dviHpramRjya nAsikAyAM nayanayoH zirasi dakSiNakaNe sakRt spRSTvA evamAcamya / ... snAnaprakAro dvividho baahyaabhyntrbhedtH| - tatrAdau antaHsnAnam AntaraM snAnamatyantaM rahasyamapi pArvati / kathayAmi bhavadhvaMsyai ( dhvastyai ) paJcavargAptaye'pi ca // Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 ] zrIpRthvIdharAcAryapaddhatau. sarittrayamanusmRtya crnntrymdhytH| sravantaM saccidAnandaM pravAhaM bhAvagocaram / / vimuktisAdhanaM puMsAM smaraNAdeva yoginAm / tenAplAvitamAtmAnaM bhAvayedu bhAvazAntaye // iDA gaGgeti vikhyAtA piGgAlA yamunA ndii| . madhye sarasvatI jJeyA tatprayAgamiti smRtam / / ___ iti bhAvanAkrameNA-taraM snAnaM nivartya bahirmantrasmAnaM kuryAt / tadyathA-pUrvAzAbhimukho bhUtvA bhUmiM guruJcAbhyAM mantrAbhyAm prArthayet dhAraNaM poSaNaM tvatto bhUtAnAM devi ! srvdaa| . tena satyena mAM pAhiM pAzAn mocaya dhAriNi ! akhaNDamaNDalAkAraM vyAptaM yena carAcaram / tatpadaM darzitaM yena tasmai zrIgurave namaH // etAbhyAM namaskRtya nAbhimAne jale sthitvA jalamadhye kaniSThayA trikoNaM SaTkoNaM aSTadalaM SoDazadalaM caturaAM likhitvA trikoNamadhye mUlabIjaM vilikhya / tIrtha-... sUryamaNDalAdaGkazamudrayA "aiM hRdayAya nama" iti mantreNAkRSya tIrthe kSiptvA tatra tIrtha- . . mAvAhayet / mantra: brahmANDodaratIrthAni karaiH spRSTAni te rave! tena satyena me deva ! tIrthaM dehi divAkara ! . gaGge ca yamune caiva godAvari sarasvati ! narmade sindhu kAveri ! jale'smin sannidhiM kuru // imaM me gaGge yamune......: iti / AvAhayAmi tAM devIM snAnArthamiha sundari / ehi gaGge ! namastubhyaM sarvatIrthasamanvite // "aiM hrIM zrIM sarvAnandamaye tIrthazale ehi ehi svAhA' iti mantreNAGkazamudrayA saMyojyAcAhanAdimu hAH pradarzya AvAhanI. 1 sthApanI 2 sannirodhinI 3 avagueThanI... 4 sammukhIkaraNI 5 dhenuH 6. yoniH 7 etAH sapta mudrAH pradarya paDaGga kuryAt / Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhuvanezvarI kramacandrikA [ 111 tadyathA-OM hrAM hRdayAya aMGga ThAbhyAM namaH / hrIM zirase svAhA tarjanIbhyAM namaH / h zikhAyai vaSaT madhyamAbhyAM namaH / hU~ kavacAya huM anAmikAbhyAM namaH / hrauM netrayAya vauSaT kaniSThikAbhyAM namaH / haH astrAya phaTa karatalakarapRSThAbhyAM nama itthaM SaDaGga vidhAya pANibhyAmAcchAdya mUlena saptavAramabhimannya / amRtezvarI saptazo japitvA dhyAtvA'camya snAyAt / tadyathA-OM hrIM klIM AM amRte amRtodbhave amRtezvari amRtavarSiNi amRtaM srAvaya srAvaya sAM jU jU saH amRtezvaryai svAhA / . . . : . prasRtAmRtarazmyaughasantarpitacarAcaram / __... bhavAni ! bhavazAntyai tvAM bhAvayAmyamRtezvarIm // antaHzaktimabhidhyAyannAdhArAd brahmarandhragAm / tasyAH pIyUSavarSeNa snAnamantaH samAcaret // .. ityuktarItyA dhyAtvA nimajyonmajya bhUlena saptavAraM mArjanaM kRtvA tataH aghamarSaNaM kuryAt / tadyathA-dakSiNapANitale jalaM gRhItyA mUlena saptavAramabhimantritaM cidrapaM smRtvA vAmapANinA saMghaTTamudrayA bhUlavidyayA trivAraM mUrdhni abhiSiJcyAvaziSTamudaka miDayA saMgRhya antarnADI prakSAlya kaluSaM kajalAmaM piGgalayA virecya vAme vajrazilA dhyAtvA huM phaT iti mantreNa vAmabhAgasthavajrazilAyAmAskAlayet / tato yonimudrayA zirasi mUlena trivAramabhiSiJcyaM hRdi bAbostrirabhiSiJcayet / tato jalatarpaNam / tAn devAMstarpayAmIti jalatarpaNaM kRtvA / OM aiM hrIM zrIM bhuvanezvaryambAzrIpAdukAM tarpayAmIti triH santarpya bahirnirgacchet / mUlena dhaute anAhatavAsasI saMprokSite paridhAyAcamya vibhUtidhAraNaM kuryAt / tadyathA prakSAlya pANicaraNAvAcamenmUlavidyayA / upavItottarIyANi navAni vimalAni ca // bhasmasnAnaM purA kRtvA tripuNDaM dhArayettataH / tataH samyak kuzAsIno kuryAdulanaM kramAt // * ApAdamastakaM devi ! sitAnavabhasmanA / .. ... sarvAGgolanaM kuryAt praNavena zivena vA // tatastripuNDraM racayet triyAyuSasamAhvayam / / tadyathA-vibhUtiM vAmahaste nidhAya dakSiNena pANinA pidhAya jAtavedase' ... 1. OM jAtavedase sunavAma somamarAtIyato ni dahAti vedaH / sa naH parSadati dugrgANi vizvA nAveva sindhu duritAtyagniH ||'RgvedH 1 / 7 / 7 / 1 / Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 zrIpRthvIdharAcAryapaddhatI "gAyatryA" "vyambakaM "agnirasmi "mA na stoke / / cyAyupam jmdgne|" riti SaT agniriti bhasma vAyuriti bhasma jalamiti bhasma sthalamiti bhasma vyometi... sarva ha vA idaM bhasma / mana etAni capi bhasmAni bhavanti / tato mUlavidyayA saptavAramabhimantrya / IzAna iti zirasi bhasma nidhAya "tatpuruSAye" ti vaktre "aghorebhyaH' iti hRdaye "yAmadevAye"" ti guhye "sadyo jAta " miti pAdayoH / punaH mUlavidyayA zirasi bhasma nidhAya mUlena mukhe mUlena vakSasi mUlena UoH mUlena / jaGghayoH mUlena pAdayoH mUlena sarvasandhipradezeSu snAyAt / aGguSThena sammarca kaniSThikayA trikoNaM bilikhya tanmadhye bhuvanezvarIbIjaM likhitvA mUlamantreNa saptavAramabhimantrya aGguSThena ziraH pradakSiNIkRtya OM dIptacaNDAya namaH lalATamadhye rekhAM kRtvA madhyamayA anAmikayA ........... ....."tarjanyA tu tripuNDakam / lalATe bhagavAna brahmA hRdaye hvyvaahnH|| nAbhau skandhe gale pRSA bAhvovAme ca dkssinne| rudrAdityau tathA madhye maNivandhe prabhaJjanaH 1. bhUrbhuvaH svaH / tarasaviturvareNyaM bhargo devasya dhImahi / dhiyo yo naH prcodyaat| 2. OM tryambakaM yajAmahe sugandhiM puSTivarddhanam / urvArukamiva bandhanAn mRtyormukSIya mAmRtAt / / 3 / 60 / 3. agnirasmi janmanA jAtavedA ghRtamme cakSuramRtamma'zrAsan / arkastridhAtU rajaso . vimAno'jasro dho havirasmi nAma / - / 66 / / 4.4 mA nastoke tanaye mA na Ayupi mA no gopu mA no azveSu rIripaH / mA no vIrAn ___ rudra bhAmino vadhIhaviSmantaH sadamiravA havAmahe / 16 / 16 / 5. OM tryAyupaM jamadagneH kazyapasya vyAyupam / yad devapu tryAyupas / tanno astu nyAyupam / ' 6. IzAnaH sarvavidyAnAmIzvaraH sarvabhUtAnAm / brahmAdhipatirbrahmaNo'dhipatirbrahmA zivo meM __ astu sadA zivom // 38 / / / 7. tatpuruSAya vidmahe / mahAdevAya dhImahi / tanno rudraH pracodayAta // 38 / 7 8. aghorebhyo'tha ghorebhyo ghorghortrebhyH| ... .. sarvebhyaH sarva zarvebhyo namaste astu rudrarUpebhyaH // 38 / 6 / ... 6. OM vAmadevAya namo jyeSThAya namaH zreSThAya namo rudrAya namaH kAlAya namaH kalavikaraNAya . namo caladhikaraNAya namaH / / 3 | 4 | 50. sadyojAtaM prapadyAmi sadyojAtAya vai namo namaH / .... ..." bhave bhave nAti bhave bhavasvamAM bhavodbhavAya namaH / / 38 / 3 / . Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhuvanezvarIkramacandrikA . [ 113 ... vAmamUle vAmadevo madhye caiva shshimbhH| ... vasavo maNibandhe ca pRSThe caiva hariH smRtaH // . zirasthAtmA mahAdevo paramAtmA sadAzivaH / sarveSvaGgeSu dikpAlAH zaktimAtRgaNAdayaH // sarve devAzca rakSantu vibhUterabhidhAraNe / / - atha tripuNDalakSaNam vartulena bhaved vyAdhiHgheNaiva tapAkSayaH / netrayugmapramANena tripuNDraM dhArayed vudhaH / iti jJAtvA vidhAnena bhasmasnAnaM samAcaret / sarvAGgeSvathavA kuryAt kevalaM mUlavidyayA // iti vibhUtisnAnadhAraNa vidhiH / .. atha sandhyAvidhirucyate / Adau svazAkhoktavaidikasandhyAM nivartya mantrasandhyA mArabhet / tadyathA-OM hrIM AtmatatvaM zodhayAmi namaH svAhA / OM hrIM vidyAtatvaM zodhayAmi namaH svAhA / OM hrIM zivatatvaM zodhayAmi namaH svAhA / evamAcamya / . . trirunmRjya sakRt spRSTvA nAsike nayane shirH| hRdayaM dakSiNaM karNa saMspRzedayamAcamaH / / ..... mUlena prANAyAma kuryAt / tataH paDaGgamaGgapaJcakanyAsaM kuryAt / OM hAM hRdayAya nama .. aGguSThAbhyAM namaH, OM hrIM zirase svAhA tarjanIbhyAM namaH, OM hra zikhAyai vaSaT madhya..mAbhyAM namaH, OM haiM kavacAya huM anAmikAbhyAM namaH, OM hrauM netratrayAya vauSaT kaniSThi kAbhyAM namaH, OM haH astrAya phaTa karatalakarapRSThAbhyAM nama iti ssddnggH| athAGgapaJcakanyAsaH / OM hrIM hallekhAyai namo mUrdhina, OM hra gaganAyai namo mukhe, OM hai raktAyai namo hRdaye, OM hrauM karAlikAyai namo guhye, OM haH mahocchuSmAyai namaH pAdayoriti vinysy| OM hrIM zivAya namaH dakSakare OM hAM zaktaye namo bAmakare / tato jale trikoNaM SaTkoNaM yantraM vidhAya tIrthaM sUryamaNDalAdaGkazamudrayA "aiM hRdayAya nama" ityAkRSya tIrthe kSiptvA pUrvoktA vAhanAdisaptamudrAH pradarzya tIrthAnyAvAhya gaGge ca yamune caiva godAvari sarasvati / / narmade sindhu kAveri ! jale'smin sannidhiM kuru // / Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laM la e meM saruhya mUlena dakSanAsiAhatarAtmanaH zirasi 114 ] zrIpRthvIdharAcAryapaddhatau tato dakSakaratale jalaM gRhItvA vAmazANinAcchAdya mUlena saptavAramabhimanvya tajjalaM vAmahaste gRhItvA azalisandhigalitodakena yAdibhirdazabhirvarNaiH ya ra la vaM zaM paM saM haM laM kSaM jhUlavidyAsahitarAtmanaH zirasi mArjayitvA tajjalaM santyajya anyajalaM pUrvavad gRhItvA kAdimAntaH sparzavaNe (kaM khaM gaM gha Ga ca cha ja jha vaM TaM ThaMDa Dha NaM taM thaM daM dhaM naM paM phaMva meM maM) mUlavidyAsahitairjalaM pItvA anyajalaM pUrvavad gRhItvA poDazasvaraiH savindubhiH ( aMAM I I u U R RlaM lU e aiM oM auM aM aM) mUlavidyAsahitairAtmanaH zirasi punarjiyitvA tajjalaM dakSakare saMruhya mUlena dakSanAsikAyAmiDayA nADyA candramaNDalavAhinyA jalaM pUrakaprayogeNa nItvA'ntarnADI prakSAlya tena nAbhipraviSTena tamakallolaM kajjalAmaM dakSanAsikayA sUryamaNDalavAhinyA piGgalayA pApapuruSaM recakaprayogeNa virecya astramantreNa "zlI pazu huM phaT" ityastreNa cakrIkRtakaraNa vAmabhAge bhUmau vA'sphAlayet / tata utthAyAdhyaMtrayaM dadyAt / tadyathA " aiM kAmezvarI vidmahe hI bhuvanezvarI dhImahi tannaH zaktiH pracodayAt" / .. udyadAdityavartinyai zrIbhuvanezvaryai idamadhyaM samarpayAmi nama ityayaMtrayaM datvA yathAzaktivAraM gAyatrI tarpayet / punaH pUrvavadAcamya mUlena prANAyAmatrayaM pUrvavannyAsaM vidhAya gAyatrIM dhyAyet / tato japan mahezAnImAdhAre kuGkumaprabhAm / madhyAhne hRdayAmbhoje cintayeccandrasannibhAm / / dhyAyecca ziraso madhye tamAlazyAmalAzriyam // iti dhyAtvA pUrvoktagAyatrImaSTottarazatabAraM japitvA punaH paDaGganyAsadhyAnaM vidhAya guhyAtiguhyamiti japaM paDadhvavyApinyai devatAyai samarpayet / evamuktakAlatraye'pi mArjanAdyAntaM kuryAt / tataH prAtaHsandhyAnantaraM saurapUjAM kuryAt / tadyathA-bhUmau gomayena caturathaM maNDalaM kRtvA tatra raktacandanenASTadalaM viracya madhye divasezvaraM mAyAvIjasahitaM vinyasya dalepu somAdIn vinyasya pUjayet / tadyathA-hIM sUryAya namo madhye, daleSu hrIM somAya namaH hrIM bhaumAya namaH hrIM budhAya namaH hrIM gurave namaH hI bhArgavAya namaH hrIM mandAya namaH hrIM rAhave namaH hrIM ketave nama iti sampUjyAyepAtre candanAkSatakusumAni nikSipya padIrghamAyAvIjena paDaGga kRtvA divasezvaraM dhyAyet / .. Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . bhuvanezvarIkramacandrikA [115 ratnAkaM svarNakoTiM ca kaTakAdivibhUSitam / .. . svarNa lambodaraM zoNaM cArupAkaradvayam / / . iti dhyAtvA sUryamantreNAryatrayaM dadyAt / tatra sUryamantraH-OM hrIM haMsaH sUryAya nama, ityayaMtrayaM datvA lalATamadhyagamAdityaM vindurUpeNa bhAvayet / itthaM saurapUjAM vidhAya tarpaNaM kuryAt / tadyathA- jalAntike samupavizya pAdau pANiM prakSAlyAcamya jalamadhye yantra vibhAvya pUrvavadakuzamudrayA tIrtha sUryamaNDalAdAkRSyAvAhanAdimudrAH pradarya mUlena SaDaGgaM vidhAya tarpayet / OM hrIM zivastRpyatu, OMhIM pIThAdhikAriNyo devatAstRpyantu, OM hIM guravaH pUrvAcAryAstRpyantu, OM hrIM zaklayastRpyantu, OM hrIM paramamarIcayastRpyantu, OM hIM paDadhvavyApidevatAstRpyantu, OM hIM vighnezvarAstRpyantu, OM hI mantrezvarAstRpyantu, OM hIM saptasrotA devastRpyatu, OM hrIM brahmaviSNurudrAstRpyantu, OM hrIM lokapAlAstupyantu, OM hrIM grahAstRpyantu, OM hIM siddhAstRpyantu, OM hrIM svargAdhikAriNastRpyantu, OM hrIM pIThAdhikAriNazcauSadhayastRpyantu iti deva tIrthena' / OM hrIM zvasuramahAzvasuravRddhazvasurAstRpyantu, OM hrIM catuSpIThAdhikAriNa: siddhAstRpyantu, OM hrIM pIThAdhikAriNyo devatAstRpyantu, OM hrIM guravaH pUrvAcAryAstRpyantu, OM hrIM pIThAdhikAriNyastRpyantu, OM hrIM auSadhyastRpyantu iti manuSyatIrthena / OM hrIM pitRpitAmahaprapitAmahAstRpyantu, OM hrIM pitRvaMzajAstRpyantu, OM hrIM bhAtAmaipramAtAmahavRddhapramAtAmahAstRpyantu, OM hrIM mAtRvaMzajAstRpyantu, OM hrIM zvasuravaMzajAstRpyantu iti pitRtIrthena / ekoccAraNena vA kAryAnusArataH kuryAt / sarvajanavihite mArge na dossH| OM hrIM zivazaktipurassarA marIcayaH paDadhyavAsinyo devatA vidyA vidyezvarA mantrA mantrezvarA . brahmAdayoM lokapAlamAtara ugrasiddhA auSadhayastRpyantu iti devatIrthena / OM hrIM pIThA dhikArAH siddhA bhUcaryo guravaH pUrvAcAryAstRpyantu iti manuSyatIrthena / OM hIM pita- pitAmahaprapitAmahamAtAmahapramAtAmahavRddhapramAtAmahazvasuravRddhazvasurapitRvaMzajamAtRvaMzajAH 1. "prAgapu surAMstRpyenmanuSyAMzcaiva sadhyataH / pitRzca dakSiNAyapu dadyAditi jalAJjalIn" // agnipuraanne| RpitarpaNantu-aGgulyagreNa | "amulyagramArSam" iti yamokteH / / .2. "tarjanyaGgaSTamadhyasthAne" ityamaraH / 3. pitRtIrthaH- "antarAGguSThadezinyoH pitRRNAM tIrthamuttamam" / kUrmapurANe / Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 zrIpRthvIdharAcAryapaddhatau zvasuravaMzajAstRpyantu iti pitRtIrthena / tataH pitrAdi svapitakrama tarpayet / tato mUlavIjena catustatvAGkitaiH zodhayAmyantaiH salilaM pibet / caturvizeSAcamo'yaM dehatatvavizodhakaH / (tat ) kRtvA kuryAna mahezAni ! tarpaNaM sUlavidyayA // : pIThAnyAdI pratAtha devImAbAhya tarpayet / tridhA santarpya devyAzca tatastvAvaraNaM yajet / / vAGmayA kamalA pUrva sarvamantrAH prakIrtitAH / / tritAramUlamantrAnte bhuvanezvarI ( bhuvanezI ) padaM ttH| namaH zrIpAdukAnte tu tarpayAmIti coccaret / . .... anena kramayogena tarpodAvaraNaM kramAt / / tadyathA-aiM hrIM zrIM OM hrIM bhuvanezvaryamvA [ yai ] namaH, zrIpAdukAM tarpayAmi iti triHsantarpya tataH pIThadevatAnAmAvaraNadevatAnAM tritAra namaH zrIpAdukAM tarpayAmItyekai : kamaJjaliM tarpayet / tatra pIThAvaraNadevatAzcAne vkssyaamH| . : tarpaNAnte sAdhakendro datvA paJcopacArakAn / tataH samAhito bhUtvA japettarpaNasaMkhyayA // niSkalIkRtya hRdaye devIsudvAsya satkRtAm / saGkalIkRtya saMhRtya tIrthamArtaNDamaNDale // stotrapAThaM prakurvANo tato yAgAlayaM vrajet / na bAhyabhASamANastu na spRzennAvalokayet // ". iti pRthvIdharAcAryapaddhatau zAradAtilakaM nAnAtantramatamAlaMbya zrIdAyIdevasampradAyinA mAtpurasthitena anantadevena viracitAyAm bhuvanezvarIkramacandrikAyAmprAta.. rAdi tarpaNAntaM vivaraNaM ( nAma ) prathamaH kalpaH / / // zrIH / / Acamya prANAnAyabhya dezakAlau saGkIrtya mama sakaladoSaparihArArtha bhuvanezvarIprasAdasiddhayarthaM bhUtazuddhayAdi nyAsAn kariSye iti saMkalpya / tatrAdau Asananiyama: vinAsanena mantrajJaH kRtaM karma na siddhayati / .. kRSNAjine jJAnasiddhistapAsiddhiH kuzAsane // 1. zodhayAmItyantyapadairmantraiH / ... Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 117 bhuvanezvarIkramacandrikA bhUmyAsane yazohAniH pallave cittvibhrmH| tRNAsane na siddhiH syAd vaitasaM kIrtidAyakam // zvetAvika vinA zAntiH pASANe vyAdhireva ca / vyAghracarmaNi mokSaH syAdarbhAgyaM dArukAsane // vaiNave bala hAniH syAt sarvArthazcitrakambale / abhicArAdike kRSNa caturdAnizca nidrayA // mahatI devahAnizca jammAbhiH sarvadA bhavet / manasA caJcalenAzu na siddhayati kadAcana // ityAsanAni / atha zubhe zucau deze vidhiproklamRvAsane aiM bIjakarNikaM svarayugmakiJjalkaM ka ca Ta ta pa ya za la vargASTakadalaM dikSu vaM vIjAnvitaM vidita ThaM bIjamaNDitaM mAtRkAmbujaM dhyAlA aiM hrIM zrIM AdhArazaktikamalAsanAya nama iti puSpAkSatAdibhirabhyarcya prAGmukha udadhukho bA upavizya bhUmiM prArthayet / pRthivyA merupRSTha RSiH, kUrmo devatA, sutalaM chandaH, bhUmiprArthane viniyogaH / pRthvi ! tvayA dhRtA lokA devi ! tvaM viSNunA dhRtaa| tvaM ca dhAraya mAM devi ! pavitraM kuru cAsanam // iti svazirasi mRgImudrayA mAtRkAbjaM dhyAtvA dIpanArtha prapUjayet / tadyathA- kSetrAdhakSaramuccArya amukakSetre medAtmakakhaGgIzAya varNezAnandanAthAya atiraktavarNAya raktadvAdazazaktiyuktAya asmin kSetre imAM pUjAM gRhNa gRhNa svAhA iti puSpAkSatAdibhirdIpanAthamabhyarcya tIkSNadaMSTa! mahAkAya-kalpAntajvalanopasa / bhairavAya namastubhyamanujJAM dAtumarhasi // . iti bhairavAjJA labdhvA hastAbhyAmaJjaliM vidhAya sapuSpaM aiM hrIM zrIM zivAdigurubhyo namaH zirasi 3, gaM gaNapataye namo dakSaskandhe 3, vaM baTukAya namo vAmaskandhe 3, duM durgAyai namaH dakSorumUle 3, kSaM kSetrapAlAya namo vAmorumUle 3, iti dakSavAmapArthovAdhobhAgeSu vinyaset / . Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 ] zrIpRthvIdharAcAryapaddhatI akhaNDamaNDalAkAraM vyAptaM yena carAcaram / tatpadaM darzitaM yena tasmai zrIgurave namaH // .. caraNaM pavitra vitataM purANaM yena pUtastarati duSkRtAni / tena pavitreNa zuddhena pUtA atipApmAnamarAtiM tarema // ityAdi vaidikairmantrairgurupAdukAmuccArya aiM hrIM zrIM amukAnandanAtha-amukAmbAzaktiyukta-zrIpAdukAM pUjayAmi nama iti sahasrAravinde zrIgurunAthaM sampUjya yonimudrayA praNamet / tato bhUtotsAraNaM kuryAt apasarpantu te bhUtA ye bhUtA sUmisaMsthitAH / ye bhUtA vighnakAraste nazyantu zivAjJayA // OM zlI pazu huM phaT' iti pAzupatAstreNa nArAcamudrayA vinAnutsArya siddhArthA- .. kSatakusumaiH pAtAlabhUnabholInAn vighnAn krameNa vAmapANighAtakarAsphoTasamudaJcitavaktrairutsArya utapAzupatAstreNa vAmahastatalaM dvidhA maNibandhAt samArabhya sapRSThaM dakSapANinA pramRjya dakSiNaM pANiM sakRdevotamArgataH anena paTa karazodhanaM kRtvA / nAbharApAdaM hRdo nAbhiparyantaM ziraso hRtparyantaM tenaivAstreNa vyApayitvA antastAlatrayaM vahistAlatrayaM kRtvA dazadigbandhanaM kRtvA 'raM agniprAkArAya namaH' OM sahasAra huM phaT svAhA' pUrvoktAstramantrAbhyAM prAkArau kRtvA viragniveSTanaM kRtvA "evaM rakSAM purA kRtvA .. bhUtazuddhimathAcaret / tadyathA-- ___ praNavadvAdazAvRtyA nADIzuddhiM vidhAya "hRdisthaM caitanyaM haMsaH" iti mantreNa ... saMghaTTamudrayordhvamunnIya dvAdazAntaHsthite pare tejasi saMyojya astreNa rakSAM kRtvA bhUtAni zodhayet / asya pArthivamantrasya brahmA RSirgAyatrI chandaH somo devatA. pArthivAkhya- ... bhUtazuddhayarthe jape viniyogaH / pAdAdijAnuparyantaM pRthvIsthAnam tatra pArthivamaNDalaM pItavarNaM catuSkoNaM vajralAJchitam brahmadaivatyaM tena paJcaguNA pRthvI paDadghAtaprayogeNa ... OM laM 60 vIjena saMzodhya apsu layaM nayet / bAruNamantrasya gautamaRpirvaruNo devatA triSTup chando varuNAkhyabhUtazuddhacrthe jape .. viniyogaH / jAnvAdinAbhiparyantaM AesthAnaM varuNamaNDalaM dhavalaM dhanurAkAraM ubhayoH koTyoH zvetapadamalAnchitaM tanmadhye vaM vIjaM zvetavarNa viSNudaivatyaM tena caturguNA ApaH paJcodghAtaprayogeNa zopayAmi / OM vaM 48 iti vIjena tejasi layaM nayet / Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . .. bhuvanezvarIkramacandrikA : [ 116 AgneyamaMtrasya kazyapa RSiH / agnirdevatA triSTup chanda AgneyAkhyabhUtazuddhayarthe . jape viniyogaH / nAsyAdihRdayaparyantaM agnisthAnaM tatra vahnimaNDalaM trikoNAkAraM - koNatraye svastikAGkitaM tanmadhye raM vIjaM raktavarNa rudradaivatyaM tena triguNo vahnistrirudghAtaprayogeNa zoSayAmi / OM 36 iti vAyau layaM nayet / / vAyavyamantrasya kiSkandha RpirvAyurdevatA triSTup chando vAyavyAkhyabhUtazuddhayarthe jape viniyogaH / hRdayAdibhrUmadhyaparyantaM vAyusthAnam tatra vAyumaNDalaM SaTkoNAkAraM ___ SaDvindulAJchitam tanmadhye yaM bIjaM nIlavarNa saGkarSaNadaivatyaM triguNo vAyurdvirughAtaprayogeNa zoSayAmi OM yaM 24 iti AkAze layaM nayet / / AkAzamantrasya brahmA RSiH mahadAkAzo devatA triSTup chanda AkAzAkhyabhUtazuddhayarthe jape viniyogaH / bhrUmadhyAd brahmarandhraparyantamAkAzasthAnam tatra nabhomaNDalaM vartulAkAraM dhvajalAJchitaM tanmadhye haM bIjam dhUmravarNam sadAzivadaivatyam tenaikaguNa AkAza ekoghAtaprayogeNa zoSayAmi OM haM 12 iti vIjena pare zive layaM nayet / .SaSTisaMkhyA samArabhya dvAdaza dvAdaza tyajet / .. pRthivyAdIni bhUtAni krameNa svasvakAraNe // evaM paJcamahAbhUtAni pare tatve ekIbhUtAni vicintya punarbhUtAni pravilApayet / OM lhA~ brahmaNe pRthivyadhipataye nivRttikalAtmane huM phaT svAhA pAdAdijAnuparyantaM vyApya pRthvIM zodhayet / OM hrIM viSNave adhipataye pratiSThAkalAtmane huM phaT svAhA iti jAnvAdinAbhiparyantaM vyApya apaH zodhayet / OM ha agnaye tejo'dhipataye vidyAkalAtmane huM phaT svAhA iti nAmyAdivakSaHparyantaM vyApya agniM zodhayet / OM . IzvarAya vAyvadhiyataye zAntikalAtmane huM phaT svAhA / hRdayAdi bhrU yugAntaM vyApya vAyuM zodhayet / OM hauM sadAzivAya vyomAdhipataye zAntyatItakalAtmane hUM phaTa svAhA / bhra vAdibrahmarandhrAntaM vyApya AkAzaM zodhayet / iti vyApakaM kRtvA -: yonimudrAM vadhyA kulakuNDalinImutthApya padasarojAni bhittvA jIvanadIpasneharUpiNIM .. to pare tejasi saMyojya vakSyamANakrameNa zoSaNAdi samAcaret / ..: tatrAdau vAmakukSau pApapuruSaM dhyAyet - .: brahmahatyAziraskaM ca svarNasteyabhujadvayam / surApAnahRdA yuktaM gurutalpakaTidvayam // Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 ] zrIpRthvIdharAcAryapaddhatI upapAtakarolANaM pAtakopAisaMzrayam / khaGgacarmadharaM kRSNaM pApaM akSau vicintayet / / ityAdi krameNa kukSau pApapuruSaM dhyAtvA tatsahitasya dehasya zoSaNAdikaM kuyot / tadyathA bAmanAsApuTe vAyumaNDalaM tavIjayukta yaM kAdimAntaiH sparzavaNaiH sevitaM dhUmravarNaM smRtvA aM 16 mAtrApoDazakena sampUrya prANApAnavAyubhyAM saha saMyojya tadutthenAnilena saha zArIrairmahApApai rogaizca saha saMzodhya dvAtriMzadbhirmAtrAbhiH 32 kumbhakaM poDazabhiH 16 recakaM tato dAhanam / dakSanAsApuTe vahnimaNDalaM tavIjayukta yAdidazabhirya sevitaM vicintya prANApAnavAyubhyAM saha saMyojya tadutthenAnalena ca saha zArIrairmahApApai rogaizca saha saMdahya pUrvavat / kumbhakarecakau / tataH plAvanam / vAmanAsApuTe ApyamaNDalaM tadvIjayuktaM dhavalaM dhanurAkAraM SoDazastrara 16 sevitaM vicintya pUrvavat sampUrya AdhAragatena vAyunA .. vahnikuNDalinImutthApya tasyA jvAlAsamudAyena AplAvyamAnaM brahmarandhrandumaNDalAdamRtAdAplAvyamAnaM pUrvavat pUrakakumbhakarecakAH / evaM zoSaNadAhanaplAvanAni kRtvA .. parasmin zAmbhave brahmaNi svazarIraM tatsArUpyaprativimvitaM vuvudAkAraM dhyAtvA laM. pRthivIvIjena kaThinIkRtya haM vyomavIjena vibhidya bhUtotpattiM vicintayet / akSarAt kham / AkAzAda vaayuH| auSadhibhyo annam / annAd retaH / retasaH puruSa iti . . sRSTikramaM vicintya / OM haM 12 OM hauM sadAzivAya vyomAdhipataye zAntyatItakalA- . tmane huM phaT svAhA iti brahmarandhrabhra madhyaparyantaM vyApyaM yaM 24 OM aeN. IzvarAya vAyvadhipataye zAntikalAtmane huM phaT svAhA bhra madhyAi hRdayaparyantaM vyApyaM raM 36 .. OM hra agnaye tejo'dhipataye vidyAkalAtmane huM phaT svAhA hRdAdinAbhiparyantaM vyApyaM .. vaM 48 OM hrIM viSNave adhipataye pratiSThAkalAtmane huM phaT svAhA nAbhyAdijAnuparyantaM vyApyaM laM 60 OM hrAM brahmaNe pRthivyadhipataye nivRttikalAtmane huM phaT svAhA / jAnvAdipAdaparyantaM vyApyamiti krameNa dvAdazasaMkhyA samArabhya paSTiparyantaM barddhayan so'hamityuccArya hRtpadame zivAtmAnaM jIvaM paTtriMzattatvarUpaM smaret / tata ekaviMzativAraM mAyAM japitvA aGkazAkAratarjanyA prANAn mUlAdhArAd brahmarandhrAnte prANapratiSThA... mantreNa sthApayet / Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . bhuvanezvarIkramacandrikA [ 121 ' atha prANapratiSThAM kurvIta vakSyamANaprakArataH tadyathA-prANapratiSThAmantrasya brahmaviSNuzivA RSayaH zirasi / RgyajuHsAmAni chandAMsi mukhe / prANazaktirdevatA hRdaye / dvAdazAnte prANapratiSThApane viniyogaH / aM kaM khaM gaM gha Ga 5 zrAM pRthivya. ptejovAyvAkAzAtmane hRdayAya namaH / aGguSThAbhyAM namaH / I ca cha ja jha naM 5 I zabdasparzarUparasagandhAtmane zirase svAhA / tarjanIbhyAM namaH / uM TaM ThaMDaM DhaM NaM 5 U~ zrotratvakcakSurjihvAdhANAtmane zikhAyai vaSaT / madhyamAbhyAM namaH / eM taM thaM daM dhaM naM 5 . aiM vAkapANipAyUpasthAne kavacAya huM / anAmikAbhyAM nmH| oM paM phaM vaM bhaM maM 5 auM vacanAdAnagamanavisargAnandAtmane netratrayAya vaupaTa / kaniSThikAbhyAM namaH / aM yaM ra laM vaM zaM SaM saM haM haM aH manobuddhayahaMkAracittAtmane' astrAya phaTa / krtlkrpRsstthyoH| yaM tvagAtmane namaH / raM amRgAtmane namaH / laM mAMsAtmane namaH / vaM meda Atmane namaH / zaM asthyAtmane nmH| 5 majjAtmane namaH / saM zukrAtmane nmH| OM zrAM hrIM kro iti vIjatrayaizca trirvyApakaM kRtvA / tato dhyAnam raktAmbhodhisthapotollasadaruNasarojAdhirUDhA karAbjaH pAzaM kodaNDamikSudbhavamatha guNamapyakuzaM paJca bANAn // vibhrANA'mukkapAlaM trinayanasahazA pInavakSorahATyA " devI bAlArkavarNA bhavatu sukhakarI prANazaktiH parA nH| iti dhyAnam / - hRdi hastaM datvA mantra japet / prAM hrIM kroM ya ra la va za Sa saM hoM mama prANena zrIbhuvanezvarIprANA iha prANAH 11 mama jIvena saha zrIbhuvanezvaryA jIva iha sthitaH 11 mama sarvendriyaiH saha zrIbhuvanezvaryAH sarvendriyANi vAGmanastvakcakSaHzrotra- jihvAghANaprANA ihaivAgatyaM sukhaM ciraM tiSThantu svAhA iti praannprtisstthaavidhiH| atha mAtRkAnyAsakramaH gudAttu vyagulAdUrva suSumNAmUlarandhragam / vAdivedANalasitaM paGkajaM kanakaprabham // tatsthA vidyullatAkArAM tejorekhAmaNIyasIm / kulakuNDalinImUrdhva nayet SaTcakrabhedinIm // / cittavijJAnAtmane iti praatikkrmsuutraavlipaatthH| .": 0 - Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 ] zrIpRthvIdharAcAryapaddhatau - dvAdazAnte dumadhyasthaM pUrvoktaM mAtRkAmbujam / navanItanibhaM dhyAtvA drutaM kuNDalinItviSA / / tejo'JjalI viniHsArya mAtRkAnyAsamAcaret / / aM AM i I u U iti SaT svarAn dakSavAmakaratalatatpRSThatadvyAptikrameNa ...nyaset / ziSTAn daza svarAnaguSThAdikaniSThAntaM dazasvagulipu nyaset / dakSapradezinImArabhya vAmakaniSThikAparyantaM pUrvatrayAgreSu catuzcaturaH kAdisAntAn varNAn / halAvaSThiyoH antyaM agulyagreSu nyaset / tato lipiSaDaGgaH / aM kaM khaM gaM ghaM DaM 5 aaN hRdayAya namaH aGguSThAbhyAM nmH| iM ca cha ja jha naM. 5 I zirase svAhA tarjanIbhyAM namaH / uM TaM Tha Da Dha NaM 5 UM zikhAyai vaSaT . . madhyamAbhyAM namaH / eM taM thaM daM dhaM naM 5 aiM kavacAya huM anAmikAbhyAM nmH| oM. paM phaM vaM bhaM maM 5 auM netratrayAya vauSaT kaniSThikAbhyAM namaH / aM yaM raM laM vaM zaM paM .. saM haM haM 10 aH astrAya phaTa karatalakarapRSThAbhyAM nmH| asyAH zuddhavinduvisargamAtRkAyAH brahmA RSiH zirasi / devI gAyatrI chando... mukhe / zrImAtRkA sarasvatI devatA hRdi / vyaJjanAni bIjAni guhya / svarAH zaktayaH pAdayoH / zuddhavinduvisargamAtRkAnyAse viniyogH| . isauM aM AM 50 shauM / iti mAtRkAM trirvyApayet / tatra nyAse kArikA kAnanavRttadvayakSizrutito gaNDoSThadantamUrdhAsye / do pasandhyagreSu ca pArzvayozca pRsstthnaabhijtthressu|| hRddormUlAparagalaka hRdAdipANipAdayuge / jaTharAnanayoApakasaMjJAM nyasedayAkSarAna kramazaH // tatra nyaasH| OM a namaH zirasi / OM zrA namo mukhavRtte / OM i namo dakSanetre / OM I namo vAmanetre / OM u namo dakSakaNe / OM OM namo vaamkrnne| OM R namo dakSanAsApuTe / OM R namo vAmanAsApuTe / OM la namo dakSagaNDe / .. OM namo vAmagaNDe / OM e nama uurbosstthe| OM ai namaH adharoSThe / OM zro nama ... ... Urdhvadantapatau / OM au namaH adhodantapaMktau / OM aM namo jihvAmUle / OM aH namo jihvAgre / OM ka namo dakSahastamUle / OM kha namo dakSahastakUpare / OM ga namo Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ... bhuvanezvarIkramacandrikA [ 123 dakSahastamaNibandhe / OMgha namo dakSahastAGgulimUle / OM Ga namo dksshstaanggulygre| OM ca namo vAmahastamUle / OM cha namo vAmahastakUpare / OM ja namo vAmahastamaNivandhe / OM jha namo vAmahastAGga limUle / OM na namo vAmahastAGagulyagre / OM Ta namo dakSapAdamUle / OM namo dakSapAdajAnuni / OM Da namo dakSapAdagulphe / OM Dha namo dakSapAdAGgulimUle / OM Na namo dakSapAdAGgulyo / OM ta namo vAmapAdamUle / OMtha namo vAmapAdajAnuni / OM da namo vAmapAdagulphe / OM dha namo vAmapAdAGgulimUle / OM na namo vAmapAdAGgulyagre / OM pa namo dakSapArce / OM pha namo vAmapArce / OM va namaH pRSThe / OM bha namo nAbhau / OM ma namo jaThare / OM ya namo hadi / OM ra namo dakSaskandhe / OM la namo vAmaskandhe / OM va namaH kaNThe / OM za namo dakSakakSe / OM pa namo vAmakakSe / OM sa namo hRdAdipANiyuge / OM ha namo hRdAdipAdayuge OM La namo jaTharAdi aAnane / vyApakam / OMkSa namo masta- kAdipAdAntaM / vyApakam / punastatraiva OM aM namaH zirasi / OM AM namo mukhavRtte ... ityAdi krameNa bindumAtRkAM nyaset / punastatraiva OM aH namaH zirasi / OM AH namo mukhavRtte ityAdi krameNa visargamAtRkAmaGguSThAnAmikAyogena nyaset / atha dhyAnam arkonmuktazazAGkakoTisadRzImApInatugastanI candrArdhAhitamastakAM madhumadAmAlolanetratrayAm / vibhrANAmanizaM varaM japavaTIM zUlaM kapAlaM kare rAdyAM yauvanagarvitAM lipitanuM vAgIzvarImAzraye // iti dhyAnam / iti zuddhavinduvisargamAtRkAzceti trividho mAtRkAnyAsakramaH / -, atha antarmAtRkAnyAsakramaH / asya zrIantarmAtRkAnyAsasya brahmA RSiH zirasi / gAyatrI chando mukhe / antarmAtRkA sarasvatI devatA hRdi / halo bIjAni ..guhye / svarAH zaklayaH pAdayoH / kSaH kIlakaM nAbhau / antarmAnukAnyAse viniyogaH / .atha SaDaGgaH / OM hrIM aM kaM 5 aAM hRdayAya namaH aGguSThayoH / OM hrIM iM caM 5 I zirase svAhA trjnyoH| OM hrIM uMTaM 5. OM zikhAyai vapaT madhyamayoH / OM hrIM eM taM 5 aiM kavacAya huM anAmikayoH / OM hrIM oM paM 5 auM netratrayAya vauSaT ... kaniSThayoH OM hrIM aM yaM 6 aH astrAya phaTa karatalakarapRSThayoH / dhyAnam.... bandhUkAbhAM trinetrAM pRthujaghanalasacchuktimadraktavastrAM pInottuGgapravRddhastanajaghana bharAM yauvanAbhArarUDhAm / Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 ] zrIpRthvIdharAcAryapaddhatI divyAlaGkArayuktAM sarasijana yanAmindusaGkrAntimUnA devI pAzAGkuzADhayAmabhayavarakarAM mAtRkAM tAM namAmi // iti dhyAnam / tatra vizuddhau poDazadalakamalamUrdhvamukhaM dhyAtvA tattaddaleSu prAgAdiprAikSiNyena vIjapUrvakaM nyaset / OM hrIM aM namaH / OM hrIM zrAM namaH / OM hrIM iM namaH / OM hrIM I namaH / OM hrIM saM namaH / OM hrIM OM namaH / OM hrIM R namaH / OM hrIM R namaH / OM hrIM laM namaH / OM hrIM lUM namaH / OM hrIM eM namaH / OM hrIM aiM namaH / OM hrIM oM namaH / OM hrIM zrauM namaH / OM hrIM aM namaH / OM hrIM . a: namaH / evaM SoDazasvarAn nyaset / tato'nAhatacakraM dvAdazadalakamalaM dhyAtvA tathaiva kakAgadiThakArAntAn varNAn / prAdakSiNyena nyaset / OM hrIM ke namaH / OM hrIM khaM namaH / OM hrIM gaM namaH / OM hrIM dhaM namaH / OM hrIM DaM namaH / OM hrIM caM namaH / OM hrIM chaM namaH / OM hIM jaM namaH / OM hrIM OM namaH / OM hrIM maM namaH / OM hrIM TaM namaH / OM hrIM ThaM nmH| tato. nAbhau maNipUrakacakra dazadalakamalaM dhyAtvA tattahaleSu DakArAdiphakArAntAn daza varNAn nyaset / OM hIM DaM nmH| OM hrIM DhaM namaH / OM hrIM NaM nmH| OM hrIM taM namaH / OM hrIM thaM namaH / OM hrIM daM namaH / OM hrIM dhaM namaH / OM hrIM naM .. namaH / OM hrIM paM namaH / OM hrIM phaM namaH / / tato liGgamUle svAdhiSThAnacakra paDdalakamalaM dhyAtvA tattaddaleSu vakArAdi lakArAntAn paDavarNAn nyaset / OM hrIM vaM nmH| OM hrIM maM namaH / OM hrIM maM namaH / OM hrIM yaM namaH / OM hrIM raM namaH / OM hrIM laM namaH / tato mUlAdhAre caturdalakamalaM dhyAtvA tattaddaleSu vakArAdisakArAntAn caturvarNAn / nyaset / OM hIM vaM namaH / OM hrIM zaM namaH / OM hrI. paM namaH / OM hrIM saM namaH / ___ tato bhramadhye AjJAcakraM dvidalakamalaM dhyAtvA tattaddalayordvivarNAn nyaset / : OM hrIM haM namaH / OM hrIM kSaM namaH / atha paTcakradhyAnam- . AdhAre liGganAbhau prakaTitahRdaya tAlumUle lalATe dve patre SoDazAre dvidazadazayute dvAdazArdai catuSke / Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhuvanezvarIkramacandrikA . [ 125 vAsAnte bAlamadhye Da pha ka u sahite kaNThadeze svarANAM ":. haM haM tatyArthayuktaM sakaladalagataM varNarUpaM namAmi // iti SaTcakradhyAnam / ityantarmAtRkAnyAsaH / atha bhuvanezvarIsampuTitabahirmAtRkAnyAsaH / asya zrIbhuvanezvarIsampuTitabahirmAtukAmantrasya brahmA RSiH zirasi gAyatrI chando mukhe vahirmAtRkA sarasvatI devatA hRdaye halo bIjAni guhye svarAH zaktayaH pAdayoH kSaH kIlakaMnAbhau bahirmAtRkAnyAse viniyogH| .. atha ssddnggH| OM haM aM kaM 5 zrAM hAM hRdayAya namaH anggusstthyoH| OM hiM iM caM. 5 I hrIM zirase svAhA trjnyoH| OM hRuMTaM 5 UMha zikhAyai vaSaTa madhyamayoH / OM hra eM taM 5 aiM haiM kavacAya huM anaamikyoH| OM ho oM paM 5 auM hrauM netratrayAya vauSaT kaniSThikayoH / OM haM aM yaM 10 aH haH astrAya phaT karatalakarapRSThayoH / iti SaDaGgaH / dhyAnam- / paJcAzadvarNabhedaivihitavadanadoHpAdayukkukSivakSo- . dezAM bhAsvatkapardAkalitazazikalAmindukundAvadAtAm / akSasrakkumbhacintAlikhitavarakarAM yakSarAM padmasaMsthAmacchAkalpAvatucchastanajaghanabharAM bhAratI tAM namAmi / pustakajJAnamudrAGkAM trinetrAM candrazekharAm / ... AdhArAd brahmarandhrAntAM bisatantutanIyasIm // tAM devIM cintayedantaH pApatrayavinAzinIm / mantravittanmayo bhUtvA bhAvamanyaM na bhAvayet // brahmakezavarudrAdyairlabhate durlabhaM padam / pAdAdikrodhaparyantaM varNacakraM susaMyutam // niSkalaGka sudhAkAntikamanIyaM nyasettanau / tatra nyAse kArikA- ... Adyo maulirathAparo mukhamiI netre ca karNAvuU nAsAvaMzapuTe RR tadanujau varNI kapoladvayam / dantAzcordhvamadhastathoSThayugalaM sandhyakSarANi kramAt .: jihvAmUlamudagravindurapi ca nIvA visargI svaraH / / AdI ..... Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 ] __ zrIpRthvIdharAcAryapaddhatI kAdidakSiNato bhujamtaditaro vargazca vAmo bhujaSTAdistAdiranukrameNa caraNau kukSidvayaM te pphau| .. vaMzaH pRSThabhavo'tha nAbhihRdaye bAditrayaM dhAtavo yAdyAH saptasamIraNazca saparaH kSaH krodha inyambike / / tadyathA-OM hrIM aM namaH hrIM zirasi / OM hrIM zrAM namaH hrIM mukhavRtte / OM hrIM iM. namaH hrIM dakSanetre / OM hrIM I namaH hrIM vAmanetre / OM hrIM uM namaH hrIM dakSatraNe / OM hrIM . UM namaH hrIM vAmakarNe / OM hrIM namaH hI dkssnaasaaputte| OM hrIM R namaH hrIM vAma-... nAsApuTe / OM hrIM laM namaH hrIM dakSagaNDe / OM hrIM lUM namaH hrIM bAmagaNDe / OM hrIM eM nama hrIM Urdhvadantapatau / OM hrIM aiM namaH hrIM adhodantapaktau / OM hrIM oM.. namaH hI UrboSThe / OM hrIM auM namaH hrIM adhrosstthe| OM hrIM aM namaH hrIM jihvaamuule| :... OM hrIM aH namaH hrIM jihvAgre / OM hrIM kaM namaH hrIM dakSaskandhe / OM hrIM khaM namaH hrIM ..... dakSabAhau / OM hrIM gaM namaHhIM dksskuupre| OM hrIM ghaM namaHhIM dkssmnnivndhe| OM hrIM DaM namaH hrIM dakSakaratale / OM hrIM caM namaH hrIM vAmaskandhe / OM hrIM chaM namaH hrIM ... vaamvaahau| OM hrIM jaM namaH hrIM bAmakUpare / OM hIM meM namaH hrIM vAmamaNivandhe / ... OM hrIM naM namaH hrIM vAmakaratale / OM hrIM TaM namaH hrIM dakSakaTyAm / OM hrIM ThaM namaH . hrIM dakSorau / OM hrIM DaM namaH hrIM dakSajAnuni / OM hrIM DhaM namaH hI dakSajavAyAm / ... OM hrIM NaM namaH hrIM dakSa varaNe / OM hrIM taM namaH hrIM vAmakaTyAm / OM hrIM thaM namaH . . hI vAmorau / OM hrIM daM namaH hrIM vAmajAnuni / OM hrIM dhaM namaH hrIM vAmajavAyAm / OM hIM naM namaHhIM cAmacaraNe / OMhIM paM namaH hI dksskukssau| OM hrIM phaM namaH hIM vAmakukSau / OM hrIM vaM namaH hrIM pRsstthvNshe| OM hrIM OM namaH hIM nAbhau / OM hrIM maM namaH hIM hRdaye / OM hrIM yaM namaH hrIM tvaci AdhAre / OM hrIM raM namaH hrIM svAdhiSThAne rakta liGge / OM hrIM laM namaH hrIM mAMse maNipUrake nAbhau / OM hrIM vaM namaH hrIM medasi hRdaye / OM hrIM zaM namaH hIM asthina karAThe vishuddhauN| OM hrIM paM namaH hI majjAyAM taalau| OM hrIM saM namaH hrIM zukre bhramadhye aAjJAyAm / OM hrIM haM namaH hrIM prANe lalATeM / OM hrIM kSaM namaHhIM brahmarandhra krodhe / iti bhuvanezvarIsampuTitava hirmaakaanyaasH| ..... evaM nyAse kRte mantrI sarvapApaiH pramucyate ! ... . tribhirmAsaistrisandhyantu jIvana muktimavApnuyAt / / Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhuvanezvarIkramacandrikA [ 127 pratidinamapi kuryAd yastu nyAsena vaikaM nRpatisadanamAnyo yoSitAM karSamAyAt / api ca kamalavAsA susthirA tasya vezma nyaharaharapi vRddhiM yAti vizvopakartum // itimAtRkAnyAsaphalam / tataH prANAyAmatrayaM kuryAt / tasya lakSaNam / iDayA pUrayed vAyuM svarairvaNaizca kumbhayet / recayed yAdikavaNaistataH piGgalayA saha / / iDA ca vAmanAsAsthA piGgalA dakSiNena tu / iDApiGgalayormadhye suSumNA randhravAhinI // . itthaM prANAyAmatrayaM athavA mUlena kuryAt / tatrAdau kavacaM paThitvA / ... asya zrIekAkSarabhuvanezvarImantrasya zaktiRSaye namaH zirasi / gAyatrI chandase namo mukhe / zrIbhuvanezvarIdevatAyai namo hRdye| haM bIjAya namo guhye / I zaktaye namaH - pAdayoH / raM kIlakAya namaH sarvAGgeSu / zrIbhuvanezvarIprItyarthaM jape viniyogH|| .. atha hallekhAdinyAsaH / OM hrIM hallekhAyai namo mUrdhni / OM hauM gaganAyai namo .. mukhe / OM haiM raktAyai namo hRdaye / OM hrauM karAlikAyai namo guhye / OM haH mahocchuSmAyai : namaH pAdayoH / iti hallekhAdinyAsaH / .... atha mUlamantrapaDaGgaH / OM hrAM hRdayAya namaH aGga tthyoH| OM hrIM zirase svAhA trjnyoH| OM ha zikhAyai vaSaTa mdhymyoH| OM haiM kavacAya huM anAmikayoH / ___ OM hrauM netratrAya vauSaT knisstthikyoH| OM hraH astrAya phaT karatalakarapRSThayoH / . iti SaDaGgaH / ...... atha saavitryaadinyaasH| OM hAM gAyatrIsahitAya brahmaNe namo bhAle / OM hrIM sAvitrIsahitAya viSNave namo dakSakapole / OM hra vAgIzvarIsahitAya mahezvarAya - namo vAmakapole. / OM hrauM zriyA sahitAya dhanapataye . namo, vAmakarNe / OM hrauM - ratisahitAya smarAya namo mukhe / OM haM siddhibuddhisahitAya gaNapataye namo dakSakarNe / / OM hraH bhuvanezvaryai namo mukhe / iti saavitryaadinyaasH| Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 ] zrIpRthvIdharAcAryapaddhatI . punaH pRthaktvena etAMstanau nyaset / tadyathA-OM hrAM gAyatryai namaH kaNThamUle / OM hrIM sA vetryai namaH savyastane / OM sarasvatyai nama aparastane / OM haiM brahmaNe namaH savyAMse / OM hrauM viSNave namo hRdaye / OMhaH zivAya namo dakSAMse iti vinysy|.. OM hauM hallekhAyai namo hdi| OM haiM gaganAyai namaH zirase svAhA / OM harAyai .. namaH zikhAyai vaSaT / OM hrIM karAlikAyai namaH kavacAya huM / OM hrAM mahocchuSmAyai namo netratrayAya vauSaT |hH sarvasiddhidAyinyai astrAya phaTa / iti paJcavaktranyAsalipiH / ____ atha brAhmayAdinyAsaH / OM hrAM brAhmacai namo mUni / OM hrIM mAhezvaryai namaH .. savyAMse / OM ha kaumAryai namo dakSapAyeM / OM haiM vArAyai namo vAmAMse / OM hauM .. caNDikAyai namo vAmapArzve / OM hraH mahAlakSmyai namo hRdaye iti braahmyaadinyaasH| kecit svadehe pIThanyAsamapi kurvanti / evaM nyAsaM kRtvA mUlena trirvyApakaM kuryAt / atha dhyAnam / hRdi yonimudrAM ... baddhvA dhyAyet udyadbhAsvatsamAbhAM vijitanavajapAmindukhaNDAvanaddhAM dyotanmauli trinetrAM vividhamaNilasatkuNDalAM padmagAzca / ...... hAragraiveyakAJcIguNamaNivalayAM citravAso vamAnAmambAM pAzAGkuzeSTAmabhayavarakarAmambikAM tAM namAmi . anyacca udyadinadyutimindukirITAM tuGgakucAM nayanatrayayuktAm / smeramukhI varadAGkuzapAzAbhItikarAmprabhaje bhuvanezIm / / ... iti dhyAtvA mAnasairupacAraiH sampUjya pratyahaM 32 dvAtriMzacchatam japet / athavATottarazataM japet / japAnantaraM punarAcamanaprANAyAmAdikaM paDaGganyAsadhyAnaM vidhAya dakSa ( kare ) jalaM gRhItvA guhyAtiguhyagotrI tvaM gRhANAsmatkRtaM japam / siddhirbhavatu me devi ! tvatprasAdAt surezvari // iti puSpAkSatasahitaM svavAmabhAge devyA dakSahaste japaM nivedayet / paJcamudrAbhiH praNamet / Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 126 ..... bhuvanezvarIkramacandrikA stambhanaM caturanaM ca matsyagotturameva ca / yonimudreti vikhyAtAH paJcamudrAbhivAdane / iti namaskAraM kuryAt / tataH stotrasahasranAmAdipAThaM kuryAt / atha mntrbhedoddhaarH| ....... lakulIzo'gnimArUDho vaamnetraarddhcndrmaaH| bIjaM tasyAH samAkhyAtaM sevitaM middhikaakssibhiH|| : atha dvitIyo bhedoddhAraH vAgbhavaM zambhuvanitAramAbIjatrayAnvitam / mantraM samuddhareddhImAna trivargaphalasAdhanam / / ... RSyAdikaM tu pUrvavat / purazcaraNe napasaMkhyAstu agre vkssyaamH| . iti pRthvIdharAcAryapaddhatau zAradAtilakanAnAtantramatamAlambya zrIdAyidevamata sampradAyinA mAtpurasthitena anantadevena viracitAyAmbhuvanezvarIkramacandrikAyAmbhUta": zuddhayAdijapAntavivaraNaM ( nAma ) dvitIyaH kalpaH // zrIgurunAthArpaNamastu / . . . . . pApA bhuvanezvarIpUjAvivaraNam ||shrii (:) // citprakAzaM guruM vande parabrahmasvarUpiNam / ... kriyate'nantadevena bhuvanezIpUjanaM mahat // 1 // atha pUjAyantradevatAsthApanajapahomapurazcaraNAdiprakAraM likhyate / zrIdevyuvAca-sarva kathitaM deva ! mahAzcaryapradAyakam / adhunA kathayAmApta [kathayAzu tvaM] arcanaM vidhipUrvakam / / ..... ziva uvAca-pUjanaM zRNu devezi ! sAdhake siddhidAyakam / nityaM naimittikaM kAmyaM pUjanaM trividhaM smRtam / / . sauvarNe'thavA raupye vA tAne vA bhuurjptrke| yntroddhaarH| bindu trikoNaM SaTkoNaM vasupatraM suzobhanam / vRttaM SoDazabhiH padmaM caturdAropazobhitam / / Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130] pRthvIdharAcAryapaddhatau karpUrAgurukastUrIzrIkhaNDakuGkamena ca / likhedyantraM prayatnena lekhanyA hematArayoH // evaM yantraM zobhanaM kRtvA svarNaraupyAdyabhAve gomayenopaliptAyAM bhRmau. pIThaM samacaturastraM caturviMzatibhiH poDazabhiH dvAdazabhiraGgulaiH parimitaM uttamaM madhyamaM kaniSThaM karparAgurukastUrIzrIkhaNDakuMkumAdinA caturastraM poDazadalaM aSTadalaM paTkoNaM trikoNaM vinduM vilikhya rAjyabhogavAsanAkAmena hemalekhanyA likhet / dUrasena mRtyujayati / kanakarasena zatru jayati / stambhanaM haridArasena / tatra lekhanIniyamaH / pAlAsajAtiviTapasArasvatakAkapakSAdi sAmrAjyakAmaH suvarNarajatodbhavayA ..... sAmAnyasamRddhikAmaH raktAzvatthaM mArjArAsthnA vazyaM prAkRSTiprayoge raktacandanaM stambhane ... haridrAlekhanyA likhet / evaM yantroddhAraM vidhAya / tatra devIM pUjayet / taduktaM smRtau yantraM devamayaM proktaM devatA yantrarUpiNI / kAmakrodhAdidoSotthasarvaduHkhanima ( ya )ntraNAt / / yantramityAhuretasmin devaH prINAMti puujitH| zarIramiva jIvasya dIpasya lahavat priye // .. sarveSAmapi devAnAM tathA yantraM pratiSThitam / jJAtvA gurumukhAt sarvaM pUjayed vidhinA priye // ata uddhAraprAmANyena yantroddhAraM kRtvA pUjAmArabhet / tatrAdau maNDapArcanam / tato devatAgAraM manoharaM sudhUpitaM vahudIpavirAjitaM kRtvA, puSpaM gRhItvA aiM zrIM hrIM bhuvanezvarImaNDapAya nama iti puSpAkSatAAdabhiH sampUjya dvArapUjAmArabhet / mUlamantra-... muccArya zuddhodakena caturAt saMprokSya dvAradevatAH pUjayet / 'aiM hrIM zrIM dvArazriyai namaH iti dvAre sampUjya UdhvoduMbaramadhye aiM hrIM zrIM gaM gaNapataye namaH / aiM hrIM zrIM sAM sarasvatyai namastaskoNayoH / aiM hrIM zrIM kSA kSetrapAlAya namaH, aiM hrIM zrIM vAM ... vaTukAya namaH, aiM hrIM zrIM dhAM dhAtre namaH, aiM hrIM zrIM vidhAtre namaH, aiM hrIM zrIM gAM gaGgAyai namaH, aiM hrIM zrIM yAM yamunAyai namaH, aiM hrIM zrIM zaM zaGkanidhaye namaH aiM hrIM zrIM paM padmanidhaye namaH, aiM hrIM zrIM DAkinIbhyo dakSazAkhAyAma, aiM hrIM . zrI zAkinIbhyo vAmazAkhAyAm, aiM hrIM zrIM deM dehalyai namo. dehalyAma, aiM . vIM zrIM vAstupuruSAya nama iti maNDapAbhyantare sampUjya / evaM dvArANi pUjayitvA Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhuvanezvarIkramacandrikA [ 131 vAmAGgasaGkocapUrvakaM vAmazAkhAM spRzan san vAmAghriNAntaH pravizya dvAradeze tiraskariNIM pUjayet / 'OM aiM hrIM zrIM I namastrailokyamohini mahAmAye sakalapazujunamanazcakSustiskaraNaM kuru kuru svAhA' iti tiraskariNIM pUjayitvA 'muktakezI vivasanA madApUrNitalocanAM svayonidarzanAnmuhyatpazuvargA smarAmyaham' / muktakezI miti dhyAtvA tasyAH bali alipizitagandhapuSpasahitaM pUrvoktamaMtreNa dadyAt / ... atha dezikaH svadeze bhuvanezvarIkalAmAgaddhakAmo vAsaMyato jitendriyo jitakrodho raktAlaGkAravasano hRdyavezo gandhASTakaliptatanurbu tapuSpamAlAvirAjitaH sana raktAsane upavizya 'aiM hrIM zrIM AdhArazaktikamalAsanAya nama' ityabhyaryopavizya OM hrIM hrauM namaH zivAya mahAzarabhAya / OM hrIM hrauM namaH zivAyai mahAzarabhyai / vighnazAntaye AsanAdhaH zagbhadyamabhyarcya vAmadakSiNabhAgayoH dIpadvayaM saMsthApya pUjAsaMbhArAn dakSahaste nidhAya mUlena zikhAM baddhyA Acamya 'OM hIM AtmatattvaM zodhayAmi namaH OM hrIM vidyAtattvaM zodha'OM hrIM zivatattvaM zodha0' evamAcamya mUlena pUraka 16 kuMbhaka 32 recaka 16 prayogeNa prANAyAmatrayaM kRtvA tithyAdikaM saMkIrtya "mama sakalamanorathasiddhayarthaM zrIbhuvanezvarIpUjanaM kariSye tadaGgabhUtazuddhyAdinyAsAn kariSye tadaGgabhUtapAtrasthApanaM kariSye" iti saGkalpya / tatrAyaM pAtrakrama: zrAdau kumbhaM tataH zaGkha zrIpAtraM zaktipAtrakam / ... bhogaM ca gurupAtraM ca balipAtrANyapi kramAt // . atha yantrAtmanomadhye zuddhodakena svavAmabhAge vahannADIkarazcordhvahastena matsyamudrayA mAyAGkitaM bhUbiMbavRttapadakoNatrikoNAtmakaM maNDalaM viracya apasavyAGguSThe [ nAvaSTabhya vAmena puSpAkSataimUlavIjena vyastAvyastakrameNa trikoNamadhyaM ca [ saM ] pUjya / SaTkoNe-'aiM hrIM zrIM hRdayadevIzrIpAdukAM pUjayAmi' '3 zirodevIzrIpA0' '3 zikhAdevIzrIpA0' '3 kavacadevIzrIpA0' '3 netradevIzrIpA0' '3astradevI... zrIpA0' iti SaDaGgAni sampUjya / vRtte-3 laM lakSmyai namaH' '3 ke . kAlyai' : ' 3. saM sarasvatyai0' / . caturasra--3 kSAM kSIrasAgarAya namaH' '3 I .. ikSusAgarAya namaH' '3 maM madhusAgarAya nama:' '3 pI pIyUSasAgarAyaH' ityAgneyAdIn sampUjya / mUlena gandhAdinA sampUjya 'hUM phaT' ityastraprakSAlitamAdhAraM 'mUlabIjena zrIbhuvanezvaryAH kalazAdhAraM sthApayAmi nama' iti saMsthApya / 'rAM rI rUM ramalavarayaUM raM dharmapradadazakalAtmane agnimaNDalAya kalazAdhArAya namaH' iti sampUjya / tadupari Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 ] pRthvIdharAcAryapaddhatau . prAdaviNyena kalAH pUjayet / tadyathA--3 yaM dhUmrAcikalAzrI'. 3 ra USmAkalAzrI pA0' '3 laM jvalinIkalAzrI mA0' 3 vaM jvAlinIkalA.' 3 zaM visphuliGginIka0' 3 SaM suzrIka0' '3 saM svarUpaka0" 3 haM kapilAka0' 3 OM havyavahAka0' '3 daM kavyavahAka0' iti gandhAdinA sampUjya / tato mUlena kalazaM ... gRhItvA OM hrIM hrIM hU~ hU~ brahmANDacapakAya svAhA' iti vAmahastena kalazaM prakSAlya dazAGgena dhUpayitvA OM aiM sandIpanI jvAlAmAlinI hU~ phaT svAhA' mantreNa kalaze. yonimudrAM vinyasya, praNavenAbhimantrya, avaguNThanamudrayA avaguNThya OM krIM namaH 'hrIM namaH' ha~ namaH' kI namaH' hU~ namaH' iti vIjapaJcakaM kalaze vinyasya / OM hrIM zrIM hrIM OM namo bhagavati mahAlakSmI bhuvanezvari paramadhAmni UrdhvazUnyaprakAzini paramAkAzabhAsurasomasUryAgnibhakSiNi Agaccha Agaccha pAtraM gRhNa gRhNa prasphura prasphura phaTa vauSaTa' iti pAtravidyAmuccArya zrImadaniruddhasarasvatyAH kalazaM sthApayAmi nama, iti saMsthApya / 'hA~ hrIM hU~ hamalavarayaUM haM vasupradadvAdazakalAtmane sUryamaNDalAya kalazAya namaH' iti sampUjya / tadupariprAdaviNyena, kalAH pUjayet / tadyathA--3 kebha:tapinI kalAbhIpA0 3 vaM tApinIkalA' 3 gaM phaM dhUmrArcikalA0' '3. ghaM paM marIcikalA.' '3 DaM naM jvAlinI0' caM dhaM rucikalA 3 chaM daM suSumNAkalA.' '3 jathaM bhogadAkalA.' '3 jhaM taM vizvA0' 'yaM NaM vodhinIka0' 'TaM DhaM dhAriNIka0' 'ThaM DaM kSamAkalA0' iti dvAdazakalAH sampUjya, amRtapAtraM dakSahaste gRhItvA mUla vidyA - anulomavilomamAtRkAyA vAmahastadvitIyAkhaNDaspRSTadhArayA kalazamApUrya / dvitIyAzodhanam -'aiM hrIM jUM saHpratadviSNustave ti dvitIyAM saMzodhya mRlena kizcit kalaze nikSipet / 'tryambaka miti mInaM saMzodhya, nikSipya, 'tadviSNo' riti mudrAM saMzodhya, nikSipya gaGge ca yamune caiva' ityabhimantrya brahmazApaM mocayet--'vA~ vI - 3 brauM vraH brahmazApavimocitAyai sudhAdevyai namaH' iti dravyazodhanam / dravyopari dazadhA japtvA kRSNazApavimocanaM kuryAt-OM kRSNazApaM vimocaya vimocaya amRtaM srAvaya srAvaya svAhA' iti dazadhA japtvA-... 'ekameva paraM brahma sthUlasUkSmamayaM dhruvam / .. kacodbhavAM brahmahatyAM tena tatpAvayAmyaham / / . sUryamaNDalasaMbhUte varuNAlayasambhave / amAyIjamaye devi zukazApAtpramucyatAm / / Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [133 ... bhuvanezvarIkamacandrikA ..., . vedAnAM praNavo bIjaM brahmAnandamayaM yadi / tena satyena te devi brahmahatyAM + vyapohatu / ' ..... ityAbhyAM zukrazApabrahmahatyAbhyAM sudhAM mocayet // amRtavidyayA tridhA vilojya OM hvA~ hrIM hU~ ha~ hauM haH amRte amRtodbhave amRtezvari amRtavarSiNi amRtasvarUpiNi amRtaM srAvaya sAvaya zukra zApAt sudhAM mocaya mocaya mocikAyai namaH / OM hrIM jUM saH svAhA' iti tredhA vilobya tatra amRte doSajAlaM 'ya' vAyu cIjena pUrakena saMzoSya, '' agnivIjena kumbhakena saMndahya, '' amRtabIjena recakena ... amRta kRtya tatra dazadoSanivAraNaM kuryAt / tadyathA-'isra] pathikadevatAbhyo huM phaT svAhA' / hamakharke zrAsphAligrAmacANDAlinI huM0 / isakeM dRSTicANDAlinI huM0 / 'haphreM sRSTicANDAlinI hu~.' "Dsa sparzacANDAlinI huM0' isa] ghaTacANDAlinI huM0' 'saphreM tapanavedhacANDAlinI huM0' ' haphreM sarvajanadRSTisparzadoSacANDAlinI hu~.' 'sakharphe pazupAzacANDAlinI hu0 phaT svAhA iti kalazAmRte puSpAkSatAnnikSipet / sAM sI saM sa ma la va ra ya UM saM kAmapradaSoDazakalAtmane somamaNDalAya kalazAmRtAya namaH' iti sampUjya tadupari prAdakSiNyena kalAH pUjayet 3 aM amRtAkalA zrIpAdukAM pUjayAmi namaH / 3 zrAM mAnadAkalA zrI0 / 3I pUSAkalA zrI0 [3] I tuSTikalA zrI0 / 3 uM puSTikalA zrI0 / 3UM ratikalA zrI0 / 3 dhRtikalA zrI0 / 3 R zazikalA zrI0 / 3 laM candrikAkalA shrii0| 3laM kAntiphalA zrI0 / 3eM jyotsnAkalA zrI0 / 3 aiM zrIkalA zrI0 / 3 oM prItikalA zrI0 / 3 auM aGgadAkalA zrI0 / 3 aM pUrNAkalA zrI0 / 3 aH pUrNAmRtAkalA zrI0 / iti somasya SoDazakalAH sampUjya kalAprANapratiSThAM kuryAt / OM zrAM hrIM kro ya ra la va za Sa sa ha La I so haM haM saH asminnAdhArasahite kalaze agnisUryasomakalAnAM prANAH iha prANAH, punarmatraM paThitvA asminnAdhArasahite kalaze agnivaryasomakalAnAM jIva iha sthitaH, punarmatraM paThitvA asminnAdhArasahite kalaze agnisUryasomakalAnAM sarvendriyANi vAGmanastvakcakSu:zrotrajihvAprANaprANA ihaivAgatya sukhaM ciraM tiSThantu svAhA, iti kalazopari puSpA +koSThAntavartI etAvAn bhAgastu prAya pustakenopalabdhaH pustakasya truTitatvAt / pratyansarAlAbhAca sa eSa bhAgoM rA0 prA0 vi0 pra0 samahe 2735 saGkhyAka-dakSiNa kAlI paddhatinAmno hastalikhita prasthAduddhRtya vinivezitaH / eSo'piprantha 'etatpaddhatikRtaH zrImadanantadevasyaiva kRtirityavadheyaM sudhaumiH| . sampAdaka: Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 ] pRthvIdharAcAryapaddhata kSatAnikSipet / itthaM prANapratiSThAM vidhAya kalazaM gandhAdibhiH sampUjya kaNThe puSpamAlAM vadhvA 'haMsaH zucipadi' ti' japet / tatra caturdikSu madhye - glUM gaganaratnAya namaH pUrve, slU N svargaratnAya 0 dakSiNe, glU manuSyarattAya pazcime, blU pAtAlaratnAya 0 uttare, nyUlIM nAgaratnAya0 madhye, itthaM paJcaratnAni saMpUjya / tanmadhye kathAdi trikoNAtmakaM haM kSaM madhye vilikhya punaH pUrvoktAmRtavidyayA trirabhimantraya jAtavedasaM gAyatrIM tryambakaM ca japet / tataH zukrazApavimocinovidyayAbhimantrya tadyathA - 'OM aiM hrIM zrIM sohaM haMsaH hrAM hrIM hUM haiM hrauM hraH tatsavituH hvAM vareNyaM hrIM bhargo devasya hUM.. dhImahi haiM dhiyo yo naH hauM pracodayAt haH vaM amRte amRtodbhave amRtavarSiNi amRtastrAviNi amRtaptAvini pAtraM amRtaM pUraya pUraya candramaNDalanivAsini zukrazApAt sudhAM mocaya mocaya dravyaM pavitraM kuru kuru zukrazApaM nAzaya nAzaya chindhi chindhi - tanmaMgalaM kuru kuru amRtaM varSaya varSaya pAtrajapApaM bhakSaya bhakSaya patitapretanizAcarAkSasaDAkinIzAkinI [bhyo] rakSa rakSa yakSagandharvAmaragaNamunisevitamamRtaM pavitraM kuru kuru hUM amRtezvara mRtakalAM varSaya varSaya huM phaT svAhA krauM daityanAthAya zukrAya namaH' iti zukra zApavimocinividyayA saptavAramabhimantraya w zrakhaNDaikarasAnandakare parasudhAtmani / svacchandasphuraNAmatra nidhehyamRtarUpiNi // ha sakSama la va ra ya UM AnandabhairavAya vauSaT sa ha kSa ma la va ra ya I sudhAdevyai vauSaT iti kalazamadhye AnandabhairavamithunaM taravindubhireva santarpya akulamyAmRtAkAre siddhijJAnakare pare / amRtattvaM nidhehyasminvastuni klinnarUpiNi / punarAnandabhairavamithunaM vindubhireva saMtarpya 'hrIM tadrUpeNaikyarasyatvaM datvA zyenatvarUpiNi / bhUtvA kulAmRtAkAre mayi citsphuraNaM kuru' // punarAnandabhairavamithunaM tadavindubhireva saMtarpya mUlena saptadhAbhimantrayAstreNa saMrakSya kavace nAvaguNThya amRtavIjena amRtIkRtya dhenuyonimudrAH pradarzya brAhmacAdimithunAekaM pUjayet / tadyathA-zraM asitAGgabhairavazrIpAdukAM pUjayAmi namaH, yAM brahmAeyamvA zrI0 I ruru bhairava zrI0 I mAhezvaryamyA zrI0, uM caNDabhairava zrI0, jaM 3 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhuvanezvarI kramacandrikA [ 135 kaumAryA zrI0, R krodha bhairava zrI0, RR vaiSNavyambA zrI0, lUM unmatta bhairavazrI 0, lUM vArAhyamvA zrI0, eM kapAlibhairava zrI0, aiM indrANyambA zrI0, oM bhISaNabhairava zrI0, cAmuNDAmbA zrI0, aM saMhArabhairava zrI0, zraM mahAlakSmyambA zrI0, iti brAMhya yAdimithunASTakaM sampUjya / atha kumbhadhyAnam -- devadAnavasaMvAde madhyamAne mahodadhau / utpanno'si mahAkumbha ! viSNunA vidhRtaHkare !! tvatto ye sarvadevAH syuH sarve vedAH samAzritAH / tvayi tiSThanti bhUtAni tvayi prANAH pratiSThitAH // zivaH svayaM tvamevAsi tvaM viSNustvaM prajApatiH / zrAdityAdyA grahAH sarve vizvedevA sapaitRkAH / Faft tiSThanti kalaze yataH kAmaphalapradaH / tvatprasAdAdimaM yajJaM kartumIhe jalodbhava // tvadAlokanamAtreNa bhuktimuktiphalaM mahat / sAnnidhyaM kuru bho kumbha ! prasanno bhava sarvadA || iti kalazadhyAnam / atha sudhAdhyAnam - samudre mathyamAne tu kSIrodhe [ de ] sAgarottame / tatrotpannAM sudhAM devIM kanyakArUpadhAriNIm // aSTAdazabhujairyuktAM raktAM cAyatalocanAm / zaGkaM kha dhanuzcaiva kapAlaM muzalaM tathA // zaktiM gadAM varaM ghaNTAM dadhAnAM sottarairbhujaiH / cakraM muSTi zaraM zUlaM lohakheDaM na tomaram // abhayaM miNDimAlAM [ bhindipAlaM ]ca dadhAnAM dakSiNairbhujaiH / trinetrAM dIrghatanvaGgIM kAlAgnisadRzaprabhAm // mandAraM veSTayitvA [ca] phenilAvarta bhISaNAm / gomUtravIravarNAbhAM kRSNavarNaparAM sudhAm // apItApItavarNAbhAM bahurUpAM parAM sudhAm / trAsayanna [ ntya ] surAn sarvAn devAnAmabhayaGkarI // yA sudhA sA umA devI yo madaH so mahezvaraH / Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 ] pRthvIdharAcAryapaddhato. . . yo varNaH sa bhaved brahmA yo gandhaH sa janArdanaH svAdau ca saMsthitaH somaH zabde devo hunAzanaH / icchAyAM manmatho devo lIlAyAM kila bhairvH|| phene gaGgA sthitAM devo bodhasthAH sptsaagraaH| icchAzaktiH sudhAmode jJAnazaktistu tase // tatsvAdau ca kriyAzaktiH tadullAse parA sthitiH|| sudhAdarzanamAtreNa sarvapApaiH pramucyate / / tadgandhadhrANamAtreNa zatakratuphalaM labhet / sudhAsparzanamAtreNa tIrtha koTiphalaM labhet // sudhAsvAdanamAtreNa labhenmuktiM caturvidhAm / iti sudhAM dhyAtvA sudhAgAyatrI japet'aiM sudhAdevi vidmahe hI samudrodbhave dhImahi zrI tanno raktAkSI pracodayAt' iti sudhAgAyatrI kalaMzopari saptadhA japitvA tataH kalazAmRtaM. pAtrAntareNAcchAdya uddharaNapAtramAdAya OM amoghAyai namaH, OM sUkSmAya namaH, OM AnandAyai namaH, OM zAntyai nama iti tasmin pAtre zakticatuSTayaM saMpUjya kumbhasyAcchAdana-: pAtrasyopari saMsthApya AvAhanAdimudrAH pradarzayet / AvAhani 1 sthApani 2 sanni- ... rodhini 3 avaguNThini 4 suprasAriNi 5 sammukhIkariNi 6 saMkalariNi 7 amRtIkaraNi 8 cakra 6 yoni 10 etAH dazamudrAH dazayet / kalazaM gandhAdinaivedyAntamupacAraiH pUjayet / iti kalazasthApanam / ___ atha zaGkhasthApanam / tataH kalazadakSiNabhAge zuddhodakena vainnAsAkarordhvapuTAbhyAM macha (tsya ) mudrayA trikoNavRttaM caturasraM maNDalaM viracya zaGkhamudrayA dakSakaraNA-.. vaSTabhya vAmena puSpAkSataH mUlena vyastAvyastakrameNa saMpUjya, madhye asvapratAlivamAdhAra mUlena saMsthApya ra agnimaNDalAya namaH, iti saMpUjya, mUlena zaGkha saMsthApya haM sUryamaNDalAya namaH, iti saMpUjya, mUlavidyayA zuddhodakaiH pUrayitvA, saM somamaNDalAya namaH, iti saMpUjya, gandhAdikaM kalazavindu nikSipya, OM hasau varuNAya shoM varuNAdevyai namaH, iti saptavAramabhimantrya, 'gaGga ca yamune caiva0 imaM meM gaMge' . ityabhimantrya / dhyAnam Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhuvanezvarIkramacandrikA [ 137 pAJcajanya mahAnAdadhvastaniHzeSadAnavAn / (1:) mahAviSNukarAMgrAntaM payamAnIya [paya AnIya ] sarvadA // iti zaGkhadhyAnam / zaGkhasthamudakaM dakSakaratale gRhItvA vAmakaraNAcchAdya mUla... mantreNa trivAramabhimanvya AtmAnaM zirasi trivAraM navavAraM vA prokSya pUjopakaraNAni prokSya zaGkhamudrAM pradarzayet / iti sAmAnyAya'sthApanam // atha vizeSArghyapAtrasthApanam / tatpurato vahacchvAsordhvakarAbhyAM zaGkhodakena antarmAyAGkitaM bhUvimvavRttapaTkoNatrikoNAtmakaM maNDalaM viracya apasavyAGguSThenAvaSTabhya vAmena vyastAvyastakrameNa mUlavidyayA trikoNamadhyaM ca saMpUjya SaTkoNe aiM hrIM zrIM hRdayadevi zrIpAdukAM pUjayAmi namaH / 3 zirodevi zrI0 / 3 zikhAdevi zrI0 / 3 kavacadevi zrI0 / 3 netradevi zrI0 / 3 astradevi zrI0 / caturasra , 3 kSAM kSIrasAgarAya namaH, 3 I ikSusAgarAya0, 3 maM madhusAgarAya0, 3 paM pIyUpasAgarAya0, ityAgnyeyAdIn saMpUjya, trikoNe 3 kAmarUpapITAya namaH, 3 jAlaMdharapIThAya namaH, 3 pUrvagiripIThAya namaH, madhye 3 uDyAnapIThAya nama iti pIThacatuSTayaM saMpUjya mUlena prakSAlitamAdhAraM 'zrIbhuvanezvarIvizeSArghyapAtrAdhAraM sthApayAmi namaH' iti saMsthApya, rAM rI rUM raM ma la va ra ya uM raM dharmapradadazakalAtmane agnimaNDalAya vizeSArghyapAtrAdhArAya nama iti saMpUjya tadupari prAdakSiNyena kalAH pUjayet / 3 yaM dhUmrArciH kalA zrI0, 3 raM USmAkalA zrI0, 3 laM jvalinikalA zrI0, 3 vaM jvAlinikalA zrI0, 3 zaM visphuliGginIkalA zrI0, 3 paM suzrIkalA zrI0, 3 saM surUpAkalA zrI0, 3 haM kapilAkalA zrI0, 3 LaM havyavahAkalA zrI0, 3 daM kavyavahAkalA zrI0, iti gandhAdinA saMpUjya tadupari sauvarNa rAjataM tAmra vizvAmitramayaM mUlena prakSAlitaM sudhUpitaM zrIbhuvanezvarIvizeSArghyapAtraM sthApayAmi nama iti saMsthApya / hAM hI hUM ha ma la va ra ya UM saM vasupradadvAdazakalAtmane sUryamaNDalAya- vizeSArghyapAtrAya nama iti sampUjya tadupari prAdakSiNyena sUryadvAdazakalAH pUjayet / 3 kaM bhaM tapinikalA zrI0, 3 khaM vaM tApinikalA zrI0, 3 gaM phaM dhUmrAkalA zrI0, 3 ghaM paM marIcikalA zrI0, 3 DaM naM jvAlinikalA zrI0, 3 caM dhaM rucikalA zrI0, 3 chaM daM suSumNA kalA zrI0, 3 thaM bhogadAkalA zrI0, 3 jhaM taM vizvAkalA zrI0, 3 baNaM bodhinIkalA zrI0, .. 3 TaMDhaM dhAriNIkalA zrI0, 3 ThaM DaM kSamAkalA zrI0, iti sampUjya / tataH mUla .. vidyayA vilomamAtRkayA kalazasthajalaM uddharaNapAtreNoddhRtya vAmahastadvitIyAkhaeDaspRSTa.. ...: 18 . . Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198] pRthvIdharAcAryapaddhatI dhArayA zrIbhuvanezvarIvizeSAya'pAtrAmRtaM pUrayAmi nama iti saMpUrya mUlena kizcid dvitIyAM nikSipya OM hrIM ityaGguSThAnAmikAbhyAM puSpeNa taMtpAtrasthaM amRtaM Aloya.. tatpuSpaM nirasya tanmadhye gandhASTakapaGkalolitaM puSpaM nikSipya OM iti gAlinImudrayA nirIkSya 'gaGge ca yamune cetyabhimantrya tatra dopajAlaM yamiti vAyuvIjena pUrakena saMzodhya, ramiti agnivIjena kumbhakena sandahya, vamiti amRtabIjena recakena amRtIkRtya sAM sI sUM sa ma la va ra ya 5 saM kAmapradapoDazakalAtmane somamaNDalAya vizepALapAtrAmRtAya nama iti sampUjya tadupari prAdakSiNyana kalAH pUjayet / 3 aM amRtAkalA zrI0, 3 zrAM mAnadAkalA zrI0, 3 iM pUpAkalA zrI0, 3 I tuSTikalA zrI0, 3 uM puSTikalA zrI0, 3 UM zaktikalA zrI0, 3 R dhRtikalA zrI0, 3 zazinikalA zrI0, 3 laM candrikAkalA zrI0, 3 lU kAntikalA zrI0, 3 eM jyotsnAkalA zrI0, 3 aiM zrIkalA zrI0, 3 oM prItikalA zrI0, 3 auM : aMgadAkalA zrI0,3 aM pUrNAmRtAkalA zrI0,3 aH amRtAkalA zrI0, iti somasya poDazakalAH pUjayet / [ tataH ] kalAprANapratiSThAM kuryAt / OM prAM hrIM kroM yaM raM laM vaM zaM saM haM LaM kSaM sohaM haMsaH asminnAdhArasahite vizeSAdhye agnisUryasomakalAnAM prANA iha prANAH, punarmatraM paThitvA asminnAdhArasahite vizepAya agnisUryasomakalAnAM jIva iha sthitaH, punamantraM paThitvA asminnAdhArasahite vizeSArthe agnisUryasomakalAnAM sarvendriyANi vAGmanastvakcakSaH zrotrajihvAghrANaprANA ihaivAgatya sukhaM ciraM tiSThantu svAhA, ityaM prANapratiSThAM vidhAya tatra caturdikSa madhye glU gaganaratnAya namaH parve, slU svargaratnAya namo dakSiNe, mlU manuSyaratnAya namaH pazcime, blU pAtAlaratnAya nama uttare, nvlI nAgaranAya namo madhye, itthaM paJcaratnAni saMpUjya tanmadhye . akathAdi trikoNAtmakaM haM haM madhye varNakadambakaM vilikhya mUlavidyAmuccArya-- brahmANDakhaNDasambhUtamazeSarasasambhavam / zrApUritamahApAtraM pIyUSarasamAvahet / / 'OM hrIM amRte amRtodbhave amRtezvari amRtavapiNi amRtaM srAvaya sAM jU . jUM saH amRtezvarya svAhA' ityamRtavidyayA trirabhimannya jAtavedasaM gAyatrI tryambakaM ca japet / zAMzI zuzai zauM zaH zukrazApavimocinyai svAhA, iti zukrazApavimocinyA trirabhimanya Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhuvanezvarIkramacandrikA [136 .. akhaNDakarasAnandakare parasudhAtmani / svacchandasphuraNA tatra nidhehyamRtarUpiNi // ha sa kSa la va ra ya UM AnandabhairavAya vauSaT , sa ha kSa ma la va ra ya U sudhAdevyai vauSaT ityaya'madhye AnandabhairavamithunaM taibindubhireva saMtal akulasthAmRtAkAre siddhijJAnakare pare / amRtatvaM nidhehyasmin vastuni klinnarUpiNi / / punarAnandabhairavamithunaM tavindubhireva santarpya tadrUpeNaikyarasyatvaM datvA hyetatsvarUpiNI / bhUtvA kulAmRtAkAre mayi citsphuraNaM kuru / . punarAnandabhairavamithunaM tadabindubhireva santarpya mUlena saptadhA'bhimanvya astreNa saMrakSya kavacenAvaguNThya dhenuyonimudrAH pradarzayet / 'samudra mathyamAne tu' ityanena sudhAM dhyAtvA sudhAgAyatrI japet / 'aiM sudhAdevi vidmahe hrIM samudrodbhave dhImahi zrIM tanno rakkAkSI pracodayAt' iti sudhAgAyatrI saptavAraM japitvA AvAhanAdimudrAH pradarzya vizeSArdhyavAriNA AtmAnaM pUjopakaraNAni ca prokSya pAtraM gandhAdinaivedyAntaM pUjayet / iti vizepArghyapAtrasthApanam / tatpurataH mUlena zaktipAtraM sthApayet / tatpurataH mUlena bhogapAtraM sthApayet / tatpurataH gurupAdukAvidyayA gurupAtraM sthApayet / tatpurataH mUlena AtmapAtraM sthApayet / pAtrANi kalazAmRtena mUlavidyayA pUrayet / gandhAdhu pacArAntaM pUjayet / balipAtrANi ca balidAnasamaye sthApayet / iti pAtrasthApanavidhiH // * athAtmapUjanam / tatrAdau saMvidvadanaM tataH ziraH pIThe hrIM zivazaktisadAzivezvarazuddhavidyAmAyAkalArAgakAlaniyatipuruSaprakRtiahaGkArabuddhimanastvakcakSuHzrotrajihvAghrANavAkpANipAdapAyapasthazabdasparzarUparasagandhAkAzavAyuvahnisalilabhUmyAtmane yogapIThAsanAya namaH, iti zirasi gandhAkSatapuSpAdibhiH zrI guroH pIThaM saMpUjya / OM hrIM bIjena zrAtmapAtraM saMspRzya dakSahaste gRhItvA vAma akSatAn gRhItvA mUlamaMtramuccArya mUlAdhAraM caturdalaM devatAsahitaM pUjayAmi tarpayAmi namaH, ekaikaM culukaM grAhayet / mU0 svAdhiSThAnaM SaDdalaM devatAsahitaM pU0 ta0 / mU0 maNipUraM dazadalaM devatAsahitaM pU0 ta0, mU0 anAhataM dvAdazadalaM devatAsahitaM pU0 ta0, Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 ] pRthvIdharAcAryapaddhatI - mU0 vizuddhaM poDazadalaM devatAsahitaM pU0 ta0 / mU0 AjJAcakraM dvidalaM devatAsahitaM pU0 ta0 / iti paTcakrANi saMtal punastattejastripuSkararUpeNa tridhA kRtvAaiM svayaMbhUliGgazrIpAdukAM pUjayAmi tarpayAmi nama ityAdhAre sampUjya 3 I vANa ... liGga zrI0 ta0 hRdaye / 3 auH itaraliMga zrI0 ta0 bhramadhye / 3 ai I auH paraliMga zrI0 ta0 mUni / ityAdhArahRdayabhrU madhyamUrddhasu vahnisUryasomatatsamaSTIrUpa. tayAnusaMdhAya / punastattejo niSkalIkRtya. sargavyapuTAntasthA manackadvayasaMzrayAm / tejodaNDamayIM dhyAyet kulAkulaniyojanAt // ___ OM hrIM bhuvanezvarI parAmbA zrI0 pA0 ta0 iti tAM saMtal / OM aiM AtmatatvarUpaM sthUladehaM zodhayAmi pU0 ta0 / OM hrIM vidyAtatvarUpaM mUkSmadehaM zodhayAmi pU0 ta0 / iti dehatrayaM santarpya mUlavidyAmuccArya zrIbhuvanezvarIparAsvAmayaM jIvazivaM pU0 ta0 / ityayaM nivedya prakAzaikaghane dhAnni vikalpaprasavAdikAn / ... nikSipyAbhyarcanadvArA vahnAviva ghRtaahutiH|| prakAzAkAza hastAbhyAmavalambyonmani sucm| dharmAdharmoM kalAsnehaM pUrNAvagnau juhomyaham // dharmAdharmahavirdIptamAtmAgnau manasA sucaa| suSumNA vartmanA nityamakSavRttirjuhomyaham // ityAdinA cAntavanaM kRtvA mulAdhAre sarvabhUtAni tRpyanviti santal / romakRpeSu catuHpaSTikoTiyoginyastRpyantviti santarpya / OM hrIM AtmatatvaM shodh| .. OM hrIM vidyAtatvaM zodhaH / OM hrIM zivatattvaM zodhaH / OM hI sarvatatvaM zodha / iti tatvacatuSTayazodhanaM kRtvA yAtmAnaM vigalitatanutrayaM tatsAkSitvAda vandhanirmuktavAdAtmAnaM paramazivAtmAnamanusandhAya mAyAntatatve sadaI zivo'haM zaktyantatatve cidahaM zivo'ham / zivAntanatve ca sukhaM zivo'hamataH paraM pUrNamanuttaro'ham // yasmAt paraM nAparamasti kiJcit / iti paThet / zivo ' smi zivo ' smItya- .. nusandhAya vigalitAkhilavandhaH san jIvanmuktaH sukhI viharet / ityAtmapUjanam / .. Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhuvanezvarIkramacandrikA [ 141 tataH pazcAmayAgaM kuryAt / atha pIThAvaraNadevatAnAM pUjAkramaH / pUrakakrameNa manaH saMyojyAkucya prANApAnasamAnavyAnamapyantaH parikSabhyatpavanaM daNDAhatabhujaGgAkRtividyudvilAsitojjvalAM kulakuNDalinImAdhArAdiSaTcakrANi nirbhidya mUlabIjoccAraNena dvAdazAntendumaNDalaM nItvA dhyAyet / sargadvayapuTAntasthAmanackadvayasaMzrayAm / tejodaNDamayIM dhyAyet kulAkulaniyojanAt // itthaM kuNDalinImutthApya dhyAyet / tatra sAmAnyAodakena yantramabhyukSya pIThadevatAH pUjayet / tadyathA-aiM hrIM zrIM gaM gaNapataye namaH / 3 maM maNDUkAya / 3 kacchapAya0 / 3 anantAya0 / 4 vArAhAya0 3 kAlAya0 3 kUrmAya0 / 3 amRtA rNavAya0 / 3 suvarNadvIpAya0 / 3 ranavedyai 0 / 3 ratna siMhAsanAya0 ityakSatayuktaikAdaza. . puSpANi pIThopari nikSipet / zrAgneyAdikoNeSu, 3 dharmAya namaH / 3 jJAnAya0 / 3 vairAgyAya0 3 aizvaryAya0 / pUrva dikSa. 3 adharmAya0 / 3 ajJAnAya0 / 3 ... avairAgyAya0 / 3 anaizvaryAya0 / vAyavyAdi IzAnAntAM gurupaMktiM pUjayet / 3 ... 3 gurubhyo namaH / 3 paramagurubhyo namaH / 3 parAtparagurubhyo namaH / 3 ..parameSThigurubhyo namaH zivAdigurubhyo namaH / hrIM caturdArAya namaH / 3 caturasrAyaH / 3 SoDazapadmAya0 / 3 hrIM aSTadalapadmAya0 / 3 SaTkoNAya0 / 3 trikoNAya0 / 3 vaindavAya .maH / hrIM prakAzAtmane satvAya0 / hrIM pravRtyAtmane rajase0 / hrIM . pramodAtmane tamase namaH / hrIM arkamaNDalAya0 |hiiN vhnimnnddlaay|hiiN candramaNDa lAyanahIM AtmatatvAya0 |hriiN vidyAtatvAyahIM zivatatvAya nahIM paramatatvAya0 / hI Atmane / hIM antarAtmane / hI paramAtmane / hIM padmAya0 |hiiN kandAya0 / hI malAya0 / hIM nAlAya0 / hrIM kesrebhyo|hiiN kaNikAyaiH / ityAsanaM smpjy| hI AtmazaktikamalAsanAya0 / hrIM zaGkhanidhaye / hrIM paM padmanidhaye / tataH prAgdikkrameNa pIThadevatAH pUjayet / hrIM jayAyai namaH / hrIM vijayAyai nmH| hrIM ajitAyai nagaH / hrIM aparAjitAyai namaH |hiiN nityAyai namaH / hrIM vilAsinyai nmH| hrIM dogdhrayai namaH / hrIM aghorAyai namaH / etAH sampUjya / hrIM maMgalAyai nmH| iti madhye saMpUjya / atha pIThamantraH / OM namo bhagavatyai sarvezvaryaM sarvajJAnatmikAyai padmapIThAyai namaH' / tataH puSpAJjaliM gRhItvA pUrvoktadhyAnapUrvakaM trikoNamadhye svahRdayAd vA sUryamaNDalAd vA paramezvarI sarvalakSaNasaMpannAM tejorUpAM vahannAsApuTena piMgalAd bahiH pUjArthamAnIya saMcintya mUlamantra smRtvA Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIrAdharAcAryapaddhatI ehyehi devadevezi bhuvanezi surapUjite ! parAmRtapriye zIghraM sAnnidhyaM kuru siddhide ! // mahApadmavanAntasthe karuNAnandavigrahe / sarvabhUtahite mAtarehyehi paramezvari ! / / asmin maNDale sAnnidhyaM kuru kuru namaH' iti vindau puSpANinikSipet / sakalIkRtya-hIM bhuvanezvarI sakalIkaromi svAhA / hrIM bhuvanezvarI AvAhayAmi / svAhA / hrIM bhuvanezvarI sthApayAmi svAhA / hrIM bhuvanezvarI saMrodhayAmi svAhA / / hrIM bhuvanezvarI prasAdayAmi svAhA / etAH paJcamudrAH pradarzayet / tataH mUlavidyAyAH paDaGganyAsadhyAnaM vidhAya yantramadhye zrIbhuvanezvarIprANa- . pratiSThAM kuryAt / tadyathA "OM zrAM hrIM kroM yaM raM laM vaM zaM paM saM haM haM haM saH / sohaM asmin maNDale zrI bhuvanezvarI prANA iha prANAH, OM zrAM hrIM kroM yaM raM laM .... vaM zaM paM saM haM haM haM saH sohaM asmin maNDale zrIbhuvanezvarIjIva iha sthitaH, OM zrAM hrIM kroM yaM raM laM vaM zaM paM saM haM haM haM saH sohaM asmin maNDale zrIbhuvanezvarIsarvendrayANi vAGa manastyAcakSuHzrotrajihvAghrANaprANA ihaivAgatya sukhaM ciraM tiSThantu svAhA |'iti yantropari puSpAkSatAnnikSipet / tataH paJcadazamudrAH pradarzayet / hrIM bhuvanezvaryai amRtamudrAM parikalpayAmi svAhA / evamanyAH pradarzayet / dhenumudrA 1, yoni 2, mahAyoni 3, navayoni 4, siMha 5, mahAkrAMtamudrA 6, graMthita 7, sama 8, mukula 6, padma 10, pAza 11, aMkuza 12, abhaya 13, varada 14, etAH pradarzayet / punaH 'udyadinadyutimindukirITA miti dhyAtvA mUlamaMtramuccArya zrIbhuvanezvaryambA zrIpAdukAM pUjayAmi namaH tarpayAmi / triHpAdayoH puSpAJjaliM datvA santaprya / tato mUlamantreNa devyai AsanaM kalpayet / tadyathA hrIM bhuvanezvaryai AsanaM namaH / hrIM bhuvanezvaryai ayaM svAhA / hrIM bhuvanezvaryai pAdyaM svadhA / hrIM bhuvanezvaryai AcamanIyaM svadhA / hIM bhuvanezvaryai madhuparka svadhA / hrIM bhuvanezvaryai svarNa pAdukAM samarpayAmi namaH / uttarataH snAnamaNDapaM parikalpya . ratna sihAsane saMsthApya hrIM bhUvanezvaryai kezaprasAda dha]namabhyaGgaM saM0, hrIM .. bhuvanezvaryai gandhAmalakodvarttanaM sa0, mUlabIjaM bhavanezvaryai iti sarvatra yojanIyam / 1. kAraNAnanda ityapi paatthH| Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhuvanezvarIkramacandrikA [ 143 . uSNodakasnAnaM sa0, pazcagavyasnAnaM saM0, pazcAmRtasnAnaM sa0, phalaratnAdiyuktatIrthasnAnaM sa0, aGgaproJchanArthe vastra sa0, kezasaMskAracikurazodhanaM sa0, vasanaM gRhANa nama iti vastrayugmaM sa0, nIrAjanAdimaGgalAcArAn vidhAya bhUSitamaNDape ratnasiMhAsane samupavezanaM sa0, mukuTaratnatATaGkanAsAmauktikauveyahArakeyUrakaGkaNAGgalIyakastanabandhanamadhyavandhana-kAzcikalApapAdakaTakanUpurapAdAGga lIyakAdinAnAjAtIyairvividhairbhUSaNairbhU payitvA, sarvAGge mahAmRgamadAlepana sa0, kaNThe kalhAramAlAM sa0, cakSuSordivyAJjanaM sa0, bhAle rakSAM sa0, AdarzadarzanaM sa0, chatracAmarANi samarpya pUjAmaNDapamAnIyazivAGke samupavezanaM sa0, gandhaM sa0, akSatAn sa0, puSpAJjalitrayaM ghaNTAnAdaM sa0, dhUpaM sa0, dIpaM sa0, naivedyaM sa0, karodvarttanaM sa0, tAmbUlaM saM0, ArArtikaM sa0 yathAzaktivAraM prathamAdibhiH santarpya puSpAJjaliM gRhItvA saMvinmaye pare devi parAmRtarasapriye / anujJAM dehi devezi parivArArcanAya me / / iti puSpAJjalipuraHsaramanujJAM labdhvA / akSatadvitIyAyuktavindunA vAmAcAreNa vA dakSiNAcAreNa tatvamudrayA AvaraNadevatAH pUjayet / tadyathA-'OM hrIM vinducakrAya namaH,' iti puSpAJjalitrayaM datvA / OM hrIM bhuvanezvaryambA zrIpAdukAM pUjayAmi namastarpayAmi / trivAra saMtal / eSA vinducakrAdhiSThAtrI zrIbhuvanezvarI sAyudhA savAhanA sAlaGkArA sarvopacAraiH supUjitA varadA bhavatu ityAdinA gandhAdi puSpAJjalyantaM samarpayet / abhISTasiddhiM me dehi bhuvanezi surapUjite / bhaktyA samarpaye tubhyaM prathamAvaraNArcanam / / iti yonimudrAM pradarzayet / iti prathamAvaraNam // atha dvitIyAvaraNam / trikoNasya purato madhye gurupAtrasthadravyeNa gurupaMkti pUjayet / tadyathA-'OM hrIM trikoNacakrAya namaH' iti puSpAJjalitrayaM dattvA aiM hrIM zrI gurubhyo namaH zrI0 pU0 ta0 / 3.paramagurubhyo namaH zrI0 pU0 ta0 / 3 parAsparagurubhyo namaH zrI0 pU0 ta0 / 3 parameSThigurubhyo namaH zrI0 pU0 ta0 / 3 zivAdigurubhyo namaH zrI0 pU0 ta0 / tato vidikSa hAM hRdayAya namaH hRdayazakti ... zrI0 pU0 ta0 / Agneye / hrIM zirase svAhA ziraHzakti zrI0 pU0 ta0 / IzAnye / Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 ] pRthvIrAdhAcAryapaddhatI hUM zikhAyai vaSaT zikhAzakti zrI0 pU0 ta0 / nairR tye / haiM kavacAya huM kavacazakti zrI0 pU0 ta0 / bAyau / hrauM netratrayAya vauSaT netrazakti zrI0 pU0 ta0 | purataH / haH astrAya phaT astrazakti zrI0 pU0 ta0 | caturditu / trikoNamadhye hvAM hRllekhAmbA zrI0 pU0 ta0 madhye | hUM gaganAmbA zrI0 pU0 ta0 pUrve / haiM raktAmbA zrI0 pU0 ta0 dakSiNe / hrauM karAlikAmvA zrI0 pU0 ta0 pazcime / hnaH mahocchuSmAmbA zrI0 pU0 ta0 uttare / etAH trikoNagatadvitIyAvaraNadevatAH sAGgAH sAyudhAH savAhanAH sAlaGkArAH sarvopacAraiH sampUjitAH tarpitAH saMtvityAdinA gandhAdipuSpAJjayantaM samarpayet / abhISTasiddhiM me dehi bhuvanezi surapUjite / bhaktayA samarpaye tubhyaM dvitIyAvaraNArcanam || iti mahAyonimudrayA namaskAraM kuryAt / iti dvitIyAvaraNam // atha tRtIyAvaraNam / 3 paTkoNakesareSu / hrIM anaGgakusumAmbA zrI0 pU0 ta0 / hrIM anaGgakusumAturAmbA zrI0 pU0 ta0 / hrIM zranaGgamadanAmbA zrI0 pU0 ta0 hrIM bhuvanapAlAmbA zrI0 pU0 ta0 / hrIM gaganAmvA zrI0 pU0 ta0 // hrIM gaganamekhalAmbA zrIpAdukAM pUjayAmi namaH tarpayAmi / tataH paTkoNapatreSu hrIM daNDakamalAkSamAlAbhayavarakarapitAmahasahitAyai gAyatryamvAyai zrI indrako / hrIM zaGkhacakragadApadmadhAriNyai pItavasanAyai viSNusahitAyai sAvitryamvAyai zrI0 pU0 ta0 rakSaHkoNe / hrIM parasvadhAkSamAlAbhayavaradAyai zvetavasanAyai zvetAyai rudrasahitAyai sarasvatyamvAyai zrI0 pU0 ta0 vAyukoNe / hrIM ratnakumbhamaNikaraNDadhAriNyai dhanadAGkasthitAyai dakSiNahastena dhanadamAliGgaca sthitAyai apareNAmbujadhAriNyai mahAlakSmyamvAyai zrI0 pU0 ta0 agnikoNe / hrIM vANapAzAMkuzazarAsanadhAriNyai madanasahitAyai savyena patimAliGganya itareNa nIlotpaladhAriNyai ramaNAGkasthitAyai ratyamvAyai zrI0 pU0 ta0 varuNakoMNe | hrIM vighnarAjAya sRNipAzadharAya priyAtmahitakAntAvarAGgamaGgulyAzritasthitAya mAdhvImadaghUrNitAya puSkare ratnacaSakadharAya sindUravarNAya anyAM kAntAM puSTiM samadAM dhRtarotpalAM anyapANinA tadhvajaspRzantImAliGgaca sthitAya zrI0 pU0 ta0 IzAnye / paTkoNa pArzvayonidhI pUjyau / hrIM padmanidhi zrI0 pU0 ta0 // hrIM zaGkhanighi zrI0 pU0 ta0 / etAH paTkoNAntargatavatIyAvaraNadevatAH sAMgA iti gandhAdipuSpAJjalyantaM samarpayet / 'abhISTasiddhiM me dehi' iti navayonimudrAH pradarzayet / iti tRtIyAvaraNam // Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhuvanezvarIkramacandrikA 145 .. atha caturthAvaraNam / 3 aSTadalapatrAya namaH / ' iti puSpAJjalitrayaM datvAM aSTadalapatreSu mUle hrIM anaGgarUpAmbA zrI0 pU0 ta0 / hrIM anaGgamadanAmbA zrI0 pU0 ta0 / hIM anaGgamadanAturAmbA zrI0 pU0 ta0 / hrIM bhuvanavegAmbA zrI0 pU0 ta0 / hrIM lokapAlikAmbA zrI0 pU0 ta0 / hrIM sarvatomukhyambA zrI0 pU0 ta0 hrIM anaGgavasanAmbA zrI0 pU0 ta0 / hrIM anaGgamekhalAmbA zrI0 pU0 ta0 / aSTapatramadhye / hAM brAhyambA zrI0 pU0 ta0 / hIM mAhezvaryambA zrI0 pU0 ta0 / haM, kaumAryamvA zrI0 pU0 ta0 / haiM vaiSNavyambA zrI0 50 ta0 / hauM vArAhyambA zrI0 e0 ta0 / haH indrAeyamvA zrI0 pU0 ta0 / aiM cAmuNDAmbA zrI0 pU0 ta0 / hIM mahAlakSmyamvA zrI0 pU0 ta0 / patrAgreSu mAtRkA nyaset / hrIM aM AM iMI u U R R la e ai o auM aM aH pUrvapatre / hrIM kaM 4 Agneye / hI caM 4 dkssinne| hIM TaM 4 nairRtye / hIM taM 4 vAyavye / hIM paM 4 pazcime / .. hI yaM raM laM vaM uttare / hIM zaM paM saM haM haM IzAnye / etA aSTapatrAntargata caturthAvaraNadevatAH sAMgA iti gandhapuSpAJjalyantaM samarpayet / 'abhISTasiddhiM me dehi' iti pAzamudrAM pradarzayet / iti caturthAvaraNam / . atha paJcamAvaraNam / poDazadalapatreSu karAlikAdyAH pUjayet / tadyathA / . 3 poDazadalakamalAya namaH / iti puSpAJjalitrayaM datvA hrIM karAlyamyA zrI0 pU0 ta0 / hIM vikarAlyambA zrI0 pU0 ta0 / hvI umAmbA zrI0 pU ta / hrIM sarasvatyambA zrI0 pU0 ta0 / hrIM zrayambA zrI0 pU0 ta0 / hrIM durgAmbA zrI0 pU0 t0| hI USmAmbA zrI0 pU0 ta0 / hrIM lakSmyambA zrI0 pU0 ta0 / hrIM zratyambA zrI0 pU0 ta0 / hrIM smRtyambA zrI0 pU0 ta0 / hrIM dhRtyambA zrI0 pU0 ta0 / hrIM zraddhAmbA zrI0 pU0 ta0 / hI medhAmbA zrI0 pU0 ta0 / hrIM bhRtyambA zrI0 pU0 ta0 / hIM kAntyambA zrI0 pU0 ta0 / hrIM AryAmbA zrI0 pU0 ta0 / etAH poDazadalAntagartapaJcamAvaraNadevatAH sAMgA iti gandhAdipuSpAJjalyantaM samarpayet / 'abhISTasiddhiM me dehi' iti aMkuzamudrAM darzayet / iti paJcabhAvaraNam / ___atha paSThAvaraNam / indrAdilokapAlAn pUrvAdikrameNa pUjayet / 3 bhUgrahacakrAya namaH, iti puSpAJjalitrayaM datvA 'hrI indrAya surAdhipataye vajrahastAya airAvatAdhirUDhAya saparivArAya sazaktikAya namaH zrIpAdukAM pU0 t0| hrIM agnaye tejo'dhipataye meSArUDhAya zaktihastAya saparivArAya sazaktikAya namaH zrI0 pU0 ta0 / hIM yamAya Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 ] pRthvIdharAcAryapaddhatI pretAdhipataye mahipArUDhAya saparicArAya sazaktihastAya namaH zrI0 pU0 ta0 / hrIM naiRtaye rakSodhipataye pretavAhanAya khaGgahastAya saparivArAya sazaktikAya namaH zrI0 pU0 ta0 / hrIM varuNAya jalAdhipataye pAzahastAya makarAdhirUDhAya saparivArAya sazaktikAya namaH zrI0 pU0 ta0 / hrIM vAyave prANAdhipataye dhvajahastAya mRgAdhirUDhAya saparivArAya sazaktikAya namaH zrI0 pU0 t0| hrIM somAya yakSAdhipataye azvArUDhAyaM aMkuzahastAya saparibArAya sazaktikAya namaH zrI0 pU0 ta0 / hrIM IzAnAya bhUtAdhipataye vRSAdhirUDhAya trizUlahastAya saparivArAya sazaktikAya namaH zrI0 pU0 ta0 / tataH pUrvAdikrameNAyudhAni pUjyAni / hrIM bajrAya namaH zrI0 pU0 ta0 / hrIM zaktaye namaH zrI0 pU0 ta0 / hrIM daNDAya namaH zrI0 pU0 t0| hrIM . khaDgAya namaH zrI pU0 ta0 / hrIM pAzAya namaH zrI0 pU0 ta0 / hrIM dhvajAya namaH zrI pU0 ta0 / hrIM gadAyai namaH zrI0 pU0 ta0 / hrIM zUlAya namaH zrI0 pU0 t0| . hrIM brahmaNe lokAdhipataye sabAhanAya sAyudhAya saparivArAya sazaktikAya namaH zrI0 pU0 ta0 / IzAnapUrva yormadhye / hrIM viSNave nAgAdhipataye garuDArUDhAya sAyudhAya saparivArAya sazaktikAya namaH zrI0 pU0 ta0 / pUrvAgneyayomadhye / tatpurataH AyudhAni pUjyAni / hrIM zaGkhAya namaH zrI0 pU0 ta0 / hrIM cakrAya namaH zrI0 pU0 ta0 / hrIM gadAyai namaH zrI0 pU0 t0| hrIM padmAya namaH zrI0 pU0 ta0 / trikoNapurato devyAyudhAni pUjyAni / hrIM pAzAya namaH zrI0 pU0 ta0 / hrIM aMkuzAya namaH zrI0 pU0 t0|| hrIM abhayAya namaH zrI0 pU0 ta0 / hrIM varadAya namaH zrI pU0 ta0 / tato devyA vAmabhAge baTukaM pUjayet / aiM hrIM klIM baTukanAthAya namaH zrI pU0 ta0 | AgneyakoNe gaNezaM pUjayet / aiM hrIM glauM gaNapataye namaH zrI0 . pU0 ta0 / aiM hrIM klIM dvAradevatAbhyo namaH zrI pU0 ta0 / hI kAmAkSAdipIThebhyo namaH zrI0 pU0 ta0 / aiM hrIM klIM pIThanAthebhyo namaH zrI0 pU0 ta0 / aiM hrIM klIM : .. pIThezvarIbhyo namaH zrI0 pU0 ta0 / bhRgRhasya prathamarekhAyAM hrIM satvAya namaH zrI0 pU0 . ta0 / dvitIyAyAM hrIM rajase namaH zrI pU0 ta0 / tRtIyAyAM hrIM tamase namaH zrI0 ... pU0 ta0 / etA bhUgRhagatapaSThAvaraNadevatAH sAMgA iti gandhAdipuSpAJjalyantaM samarpayet / .. 'abhISTasiddhiM me dehi' iti abhayavaradamudrAM darzayet / iti paSThAvaraNam // .. . - punaH hrIM bhuvanezvaryamvA zrI0 pU0 ta0 vindau puSpAJjalipUrvakaM mUladevIM trivAraM... santarpya gandhAdhu pacAraiH sampUjya mahAnaivedyapAtraM sAnnaM sAdhAraM . saMsthApya astramantreNa Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 147 bhuvanezvarIkramacandrikA saMrakSya gandhAdibhirabhyarcya dhenumudrAM vaddhvA OM jagaddhvani mantra mAtaH svAhA' iti ghaNTA sampUjya vAmakare dhRtvA dhRnayan nIcaidhUpaM banaspatyudabhaveti mantreNa mUlayuktena samarpayet / tato dIpamucaiH suprakAzamahAdIpaH sarvatra timirApahaH / sabAhyAbhyantarajyotirdIpo'yaM pratigRhyatAm // iti mUlayuktena samarpayet / mUlena naivedya samprokSya vAyavyAdivIjaiH zoSaNAdikaM vidhAya surabhimudrayA''mRtIkRtya- . naivedyaM SaDrasopetaM paJcabhakSyasamanvitam / . sudhArasamahodAraM zivena saha gRhyatAm / / . OM hrIM AtmatattvAdhipatizrIbhuvanezvarI tRpyatu / hrIM vidyAtatyAdhipati zrI / - hrIM zivatatvAdhipati zrI0 / iti caturdhA santarpya amRtopastaraNamasItyuktvA prANAdi mudrAH pradarzayet / tadyathA-OM prANAya svAhA ityaGguSThena kaniSThAnAmike spRzet / OM ' vyAnAya svAhA ityaGguSThena tarjanImadhyame spRzet / OM udAnAya svAhA ityuGgaSThenAmikAmadhyamAtarjanIH spRzet / OM samAnAya svAhA ityaGgaSThena sarvAH spRzet / javanikAM madhye kRtvA yAvadabhojanatRptiparyantaM mUlamantraM smaret / mUlena madhyapAnIyamuttarApozana( paNaM )karazuddhayarthaM hastodakamAcamanIyaM karodvartanaM phalatAmbUladakSiNAM. samarpya // tato nityahomaM kuryAt / tadyathA-Atmano dakSiNabhAge caturastra maNDalaM kRtvA athavA siddhakuNDamAnIya tasmin yantraM sambhAvya tatra mUlena 'phaT' iti prokSya mUlena agniM saMsthApya mUlena agniM parisamUhya mUlavidyApaDaGgaM vidhAya agnau devIM dhyAtvA gandhAdibhirabhyarcya jvAlinimudrAM pradarzya ghRtena vyAhRtibhirtutvA mUlena ghRtAhutibhiH poDazabhikSu tvA punaH gandhAditAmbUlAntaM mUlena samarpya punAsadhyAnaM vidhAya bho bho vahe mahAzakte sarvakarmaprasAdhaka ! . karmAntaraniyukto'si gaccha deva ! yathAsukham // iti visarjayet / saMhAramudrayA namaskAraM kuryAt / Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 ] pRthvIdharAcAryapaddhatI ___ itthaM nityahomaM vidhAya validAnaM kuryAt / tadyathA-yantrasyAye dakSapRSThavAmabhAgeSu bhUvimbavRttapaTakoNatrikoNAtmakAn maNDalacatuSkAn viracya sAdhAraM pAtracatuSTayaM saMsthApya teSu krameNa baTukayoginIgaNezakSetrapAlAn yajet / vAM vaTukAya nmH| yAM yoginIbhyo namaH / gaM gaNezAya namaH / kSA kSetrapAlAya namaH / eka cet pAtraM tasminneva caturo yajet / tatta zahAduttarataH saMsthApya kalazasthahetunA''pUrya prathamAdvitIyAyuktacaraka gRhItvA mukhyadevatAbaliM dadyAt / tadyathA-tato devyAH puratazcaturasra trikoNaM maNDalaM vidhAya tasyopari 'aiM hrIM zrIM bhuvanezvari imaM valiM gRhNa gRhNa svAhA' validAnopari aMguSThAnAmikAbhyAM yogena vizeSAdyapAtrasthadravyeNa dhArAM datvA dIpaM gandhapuSpAkSatAdIn samarpayet / tato devyAH pazcime 'OM hIM vAM ehi ehi deviputra baTukanAtha piGgalajaTAbhArabhAsura trinetra jvAlAmukha mama sarvavighnAnnAzaya nAzaya mama IpsitaM kuru kuru imaM sarvopacArasahitaM valiM gRhNa gRhNa huM phaT svAhA' ityanena sadIpaM caruka gandhAkSatapuSpasahitaM baTukAya nivedya tatpAtrasthadravyeNa vAmatarjanyaMguSThAbhyAM dhArAM pAtayan dhyAyet / yA kAcidyoginI raudrA saumyA ghoratarA praa| ___ khecarI bhUcarI vyomacarI prItAstu me sadA // pUrve / elAM glIM glU glaiM glauM glaH gaNapate ehi ehi mama vighnaM nAzaya . mama IpsitaM kuru kuru imaM valiM gRhNa gRhNa svAhA' ityanena sadIpaM carukaM gandhAkSatapuSpasahitaM gaNezAyadatvA tatyAnasthadravyeNayAmenAGgaSThayogena dhArAM. pAtayan dhyAyet thIjApUragadekSukArmukayujA cakrAjapAzotpalaM brIhyagrasvaviSANaratnakalazaprodyatkarAmbhoruhaH / dhyeyo vallabhayA ca padmakarayA zliSTastrinetro vibhuH vizvotpattivinAzasaMsthitikaro'vighno viziSTArthadaH // dakSiNe / 'kSAMkSI ca kSauM kSA huM sthAnakSetrapAla mukuTakhaparamuNDamAlAbhUSaNa : mahAbhISaNarUpadhara varvarakeza - jaya jaya digambara mahAbhRtaparicArasaMtrAsakara agminetra . madyapAnamadonmatta trizUlAyudhadhara zRGgIvAdanatatpara ehi ehi mama vitaM nAzaya nAzaya-.amukaM duSTaM khAdaya khAdaya mama IpsitaM kuru kuru imaM valiM gRhNa gRhNa huM phaT svAhA' . Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhuvanezvarIkramacandrikA [ 146 ityanena sadIpaM carukaM gandhAkSatapuSpasahitaM kSetrapAlAya datvA tatpAtrasthadravyeNa vAmakaniSThAGgaSThayogena dhArAM pAtayan dhyAyet ekaM khaTvAGgahastaM bhujagamapi varaM pAzamekaM trizUlaM kApAlaM khaDgahastaM Damaruga[ ka sahitaM vAmahaste pinAkam / candrArddha ketumAlAkirativarazaraM sarpayajJopavItaM kAlaM vibhratkapAlaM mama haratu bhayaM bhairavaH kssetrpaalH|| yo'smin kSetre nivAsI ca kSetrapAlasya kiGkaraH / prItostu balidAnena sarvarakSAM karotu me || - itthaM balidAnaM vidhAya / ke[pa] cinmatena-'hu~ sarvavighnakRdbhayo bhUtebhyo namaH' iti mantreNa sadIpaM alipizitasahitaM carukaM gandhAkSatapuSpasamanvitaM gRhAbahinikSi: pet / iti bhRtavaliH / tataH zAligodhUmAdipiSTa na sagur3ena sajIrakena sAlidvitIyena . sArdhaM trikoNAkArAn DamarukarUpeNa nava paJca trIn vA vidhAya ghRtena pAcayitvA tAmrA dibhAjane aSTadalaM trikoNaM vidhAya mUlena sampUjya aSTadale aSTadIpAn saMsthApya E. trikoNe ekaM dIpa saMsthApya evaM navadIpAn saMsthApya mUlena phalapuSpatAmbUla. suvarNAdikaM pAtre nikSipya mUlena prajvAlya sAmayikaM zlokadvayaM paThan mUlena devyupari sArddhatrivAraM bhrAmayet / antastejo bahisteja ekIkRtya nirantaram / vidhA devyuparibhrAmya kuladIpaM nivedayet // candrAdityau ca dharaNI vidyudagnistathaiva ca / tvameva sarvajyotIMSi prArtikyaM pratigRhyatAm // ... tato mUlena lavaNanimbapatrAdyaiH annapiSTapiNDAdibhirvA dRSTimuttArya pazcAd dvAtriMzatsaMkhyayA athavASTottarazatasaGkhyayA mUlavidyAM japet / guhyAtiguhyati devyai japa nivedayet / stotrasahasranAmAdikaM paThitvA yonimudrayA namaskAra kuryAt / atha zaktipUjanam / svazaktiM vA vIrazaktiM cAhUya svavAmabhAge trikoNaM vidhAya tasyopari AvAhayet Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 ] .. pRthvIdharAcAryapaddhatI AyAhi varade davi maNDalopari matvaram / pUjAM gRhANa devezi tvatkRpAbhAjanasya me // ityAbAhya tasyAzcaraNakSAlanapUrvaka pUjAM kRtvA haridrAkumakajalAdibhirbhUpayitvA tasyai mUlenAbhimaMtritaM zaktipAtraM pizitasahitaM datvA, tatra mantraH alipAtramidaM tubhyaM dIyate pizitAnvitam / svIkRtya subhage devi jayaM dehi ripuM daha // ityanena mantreNa nivedayetvatsa tubhyaM mayA dattaM pItazeSa kulAmRtam / tava zatru haniSyAmi sarvAbhISTaM dadAmyahama // ityanena mantreNa tadavazeSa svayamaGgIkRtya tasyA vastrakaJca kI AbharaNAdika yathAzaktyA datvA namaskAraM kuryAt / iti zaktipUjanam / tataH kumAraM baTukarUpaM pUjayet / tataH kumArI pUjayet / / atha gurupUjanam / tataH gurusannidhau cet tasya pUjAdikaM vidhAya tasmai .. gurupAtra nivedayet / tatra mantraH tataH zrI gururUpAya sAkSAt parazivAya ca / .. karAbhyAM pAtramuddhRtya sadvitIyaM samarpayet // ityanena nivedayet / sannidhau gururnAsti cet tatsthAne zreSThaM pUrNAbhiSekayuktaM AcArya pUjayet / AcAryo'pi nAsti cet sahasradalakamale gurupAtrasthadravyeNa zrIguru triHsantarpya svayaM gRhNIyAt / iti gurupUjanam / __tato vIrapUjAdikaM vidhAya teSAM zaGkhodakena prokSya tebhyaH pAtrANi dadyAt / tataH puSpAJjaliM gRhItvA mUlena stotreNAthavA vaidikamantreNa devya puSpAJjaliM . . samarpayet / paJcamudrAbhirnamaskAraM kuryAt / stambhanaM caturasraM ca matsyagokSurameva ca / yonimudreyamAkhyAtA paJjamudrAbhivAdane // iti paJcamudrAH / atha kuladIpasamarpaNam / vAmahaste sacaru dIpaM gRhItvA dakSahaste pAtraM gRhItvA mUlamantramuccArya Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhuvanezvarIkramacandrikA dehasthAkhiladevatA gajamukhAH kSetrAdhipA bhairavA yoginyo vaTukAzca yakSapitaro bhUtAH pizAcA grahAH / anye dikcara bhUcarAzcaravarA vetAlagAstoyagAstRptAH syuH kulaputra kasya pivatAM pAnaM sadIpaM carum / / ityanena sacaruM dIpaM bhakSayet / pAtraM gRhNIyAt / iti kuladIpasamarpaNam / AvAhana na jAnAmi na jAnAmi ca pUjanam / visarjanaM na jAnAmi kSamyatAM paramezvari ! // 1 // mantrahInaM kriyAhInaM bhaktihInaM ca pArvati ! yatpUjitaM mayA devi paripUrNa tadastu me // 2 // tvamIzi viSNuzcaturAnanazca tvameva bhaktiH prakRtistvameva / tvameva sUryo rajanIpatizca tvameva zaktiH prakRtistvameva // 3 // tvameva mAtA ca pitA tvameva tvameva bandhuzca sakhA tvameva / tvameva vidyA draviNaM tvameva tvameva sarvaM mama devi devi // 4 // tvameva kartA karaNasya heturgoptA vidhAtA pralayastvameva / bhUtAnyapi tvaM karaNAnyapi tvaM tvaM brahmavidyA hi tvameva cAtmA // 2 // umA khyAtA umA bhoktA umA sarvamidaM jagat / umA jayati sarvatra yadumA so'hameva ca // 6 // stuvato devatAM stutyAnayA tuSTA prayacchati / aizvaryamAyurArogyaM vidyAM kIrtiM zriyaM sukham // 7 // aparAdhasahasrANi kriyante'harnizaM mayA / dAso'hamiti mAM matvA kSamasva paramezvari ! // 8 // jJAnato'jJAnato vApi yanmayA kriyate zive! mama kRtyamidaM sarvamiti mAtaH kSamasva me // 6 // iti vahudhA praNatipUrvakaM kSamApya vizeSAryodakaM culukenAdAya itaH pUrva prANavuddhidehadharmAdhikArato jAgratsvAmasuSuptitUryAvasthAsu manasA vAcA karmaNA hastAbhyAM pajhyAmudareNa ziznA yatsmRtaM yadukta yatkRtaM tatsarvaM gurudevasamarpitaM tatsarva brahmArpaNaM bhavatu ityanena devyAzcaraNAravindayossamarpayet / OM hrIM bhuvanezvari kSamastra, iti tAlatrayeNa devI prabodhya tejorUpAM tAM saMhAramudrayA nirmAlyapuSpe tattejaH Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 ] pRthvIdharAcAryapaddhatI samudhRtyAghrAya pUrakaprayogena sahasradalakamalaM prApya tatra kSaNaM dhyAtvA supumNA- .. vartmanA 'aiM hRdayAya namaH' iti hRdayakamalamAnIya tatra dhyAyan hI tiSTha tiSTha pare sthAne svasthAne paramezvari / yatra vramAdayaH sarve surAstiSThanti me hRdi / / iti hRdayakamale sthApayitvA tataH zAntistavaM paThet / tadukta vAmakezvaratantre30 nazyantu pretakUSmANDA nazyantu dRSakA narAH / sAdhakAnAM zivAH santu aAnnAyaparipAlinAm / / jayantu mAtaraH sarvA jayantu yoginIgaNAH / jayantu siddhaDAkinyo jayantu gurupaMktayaH // nandantu aNimAsiddhayo nandantu bhairavAdayaH / nadantu devatAH sarvAH siddhividyaadhraadyH|| ye amnAyAvazuddhAzca maMtriNaH zuddhabuddhayaH / sarvAnandAnandahRdayA nandantu kulpaalkaaH|| indrAdyAstarpitAssantu tRpyantu vaastudevtaaH| .. candrasUryAdayo devAstRpyantuM mama bhaktitaH // . . nakSatrANi grahA yogAH karaNAdyAstathA pare / sarve te sukhino yAntu mAsAzca tithayastathA // tRpyantu pitaraH sarve Rtavo vatsarAdayaH / khecarA bhUcarAzcaiva tRpyantu mama bhaktitaH // . antarikSacarA ye ca ye caanydevyonyH| sarve te sukhino yAntu sarvA nadyazca pakSiNaH // pazavastaravazcaiva parvatAH kandarA guhAH / RSayo brAhmaNAH sarve zAnti kurvantu se sadA // zivaM sarvatra me cAstu putradAradhanAdiSu / rAjAnaH sukhinaH santu kSemaM mArga tu me sadA // tIrthAni pazavo gAvo ye cAnye puNyabhUmayaH / vRddhAH pativratA nAryaH zivaM kurvantu me sadA // zubhA me divasA yAntu mitrANi santu me zivAH / / Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (153 - bhuvanezvarIkramacandrikA sAdhakA jApinaH santu zivaM tiSThantu pUjakAH // ye ye cApadhiyaH svabhUSaNaratA mannindakAH pUjane daivAcAraviruddhanaSTahRdayA duSTAzca ye bAdhakAH / dRSTvA cakramapUrvamandhahRdayA ye kaulikadveSakAste te yAntu vinAzamatra samaye zrIbhairavasyAjJayA / dveSTAraH sAdhakAnAJca sdaivaannaayduusskaaH| DAkinInAM mukhe yAntu tRptAstatpizitaistu tAH // zatravo nAzamAyAntu mama nindAMkarAzca ye| dveSTAraH sAdhakAnAJca vinazyantu zivAjJayA / - ye nindakAste vilayaM prayAntu ye sAdhakAste prabhavantu siddhaaH| . sarvatra devokaruNAvalokAH puraH parezI mama sannidhattAm // iti zAntipAThaM paThitvA sarvAn sAmayikAn sAmAnyAodakena abhiSizcayet / tato vizeSAdhyepAtramuddhRtya zirasi sthitAya zrIgurave samarpayet / tataH sAmayikaiH sAdha kauladharmAdikaM kRtvA yathAsukhaM viharet / tataH sarvocchiSTena ucchiSTamAtaGgI- baliM dadyAt / tadyathA-'klIM namaH ucchiSTacANDAli mAtaGgi sarvavazaGkari svAhA' iti maMtreNa svavAMmabhAge trikoNamaNDalaM kRtvA tatra dhArAyuktabaliM nikSipet / dhyAnam dhyAyeducchiSTamAtaGgI devI lokaikamohinIm / vINAvAdyavinodagItaniratAM nIlAMzukollAsinI bimboSThI navayAvakA[]caraNAmAkIrNanIlAlakAm / hRdyAgI navaratnakuNDaladharAmAraktabhUSojvalAM mAtaGgI praNato'smi susmitamukhI devI zukazyAmalAm // ' iti dhyAtvA paJcamudrAbhirnamaskAraM kuryAt / sarvebhyastAmbUladakSiNAdikaM dattvA visarjayet / / iti pRthvIdharAcAryapaddhatiM zAradAtilakaM nAnAtantramatamAlambya zrIdAIdevasampradAyinA mAtRpurasthitena anantadevena viracitAyAM bhuvanezvarIkramacandrikAyAM - pUjAvivaraNaM nAma tRtIyaH kalpaH // OM // zrIgurudevArpaNamastu // . ............. Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpRthvIdharAcAryapraNItaM laghusaptazatIstotram [OM asya zrIlaghusaptazatIstotramantrasya bhagavAn sadAziva RSiH zirasi, : anuSTupachandase namo mukhe, trimUrtirdevatA hRdaye, vAgbhavaM aiM vIjaM, mAyA hI zaktiH, . zrIlakSmIH kIlakaM, mama caturvidhapuruSArthe jape viniyogaH sarvAGge / / namo viraJceravallabhAyai namostu te zaGkaravallabhAyai / namostu nArAyaNavallabhAyai zrIcaNDikAyai zaraNaM prapadye // 1 // brahmAdayo devi bhajanti devA vasiSThamukhyA RSayazca sarve / sindUravI taruNAkAnti zrIcaNDike! tvAM satataM smarAmi // 2 // sahasracandrArkasamAnakAnti bandhUkapuSpAruNapaGkajAbhAm / dedIpyamAnAgnisamAnakAnti zrIcaNDike ! tvA satataM smarAmi // 3 // zrIsiddhinAtha ! bhavato bhuvanaika bharnu rbhASA parAmRtamayI nigamAntarasthA / eSA tvanandhazaraNasya mamAzrutasya vRttA nisargakaruNAvaruNAlayasthA // ]'. OM namazcaNDikAyai yatkarma dharmanilayaM pravadanti tajjJA ___ yajJAdikaM tadakhilaM sakalaM tvayaiva / tvaM cetanA yata iti pravicArya cittaM . . nitye ! tvadIyacaraNau zaraNaM prapadye // 1 // 1. koSThAntarvartI bhAgastu dvitIyapustake nopalabdhaH / 2. kha. zrIgaNezAya namaH / 3. kha. kalayanti / Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [155 laghusaptazatIstotram pAthodhinAthatanayApatireSa zeSaparyaGkalAlitavapuH puruSaH purANaH / tvanmohapAzavivazo jagadamba ! so'pi vyAghUrNamAnanayanaH zayanaJcakAra // 2 // tvatkautukaM janani ! yasya janArdanasya karNaprasUtamalajau madhukaiTabhAkhyo / tasyApi yau na bhavataH sulabhau nihantuM tvanmAyayA vikalitau vilayaM gatau tau // 3 // yanmAhiSaM vapurapUrvabalopapannaM yannAkanAyakaparAkramajitvaraJca / yallokazokajananavratabaddhahArda . tallIlayaiva dalitaM girije ! bhavatyA // 4 // yo dhUmralocana iti prathitaH pRdhivyAM' bhasmIbabhUva caraNe tava hukRtena / sarvAsurakSayakRte girirAjakanye ! manye svamanyudahane kRta eSa homaH // 5 // keSAmapi tridazanAyakapUrvakANAM jetuM na jAtu sulabhAvapi caNDamuNDau / tau durmadI sapadi zambaratulyamUrtI' mAtastavAsikulizAtpatitau vizIrSoM // 6 // dautyena te ziva iti prathitaprabhAvo devo'pi dAnavapateH sadanaM jagAma / .. 1.. - kha. prthitprbhaavo| kha. dU[ dau] vye ca / 2. kha, smre| 3. kha. cAmbaratukhyamUrte / Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIdharAcAryapraNItaM bhUyo'pi tasya caritaM prathayAJcakAra sA tvaM prasIda zivadUti vijRmbhitaM te // 7 // 156 ] citraM tadetadamarairapi ye na jeyAH zastrAbhighAtapatitAdrudhirAdaparNe ! bhUmau babhUvuramitA: pratiraktabIjAste'pi tvayaiva gilitA gagane' samastAH // 8 // AzcaryametadakhilaM yadasU surArI trailokyavai bhavaviluNThanapuSTapANI / zastrairnihatya bhuvi zumbha nizumbhasaMjJI' nItI tvayA janani / tAvapi nAkalokam // 6 // tvattejasi pralayakAla hutAzane'smin yasmin prayAnti vilayaM bhuvanAni sadyaH / tasminnipatya zalabhA iva dAnavendrA bhasmIbhavanti hi bhavAni ! kimatra citram // 10 // tat kiM gRNAmi bhavatI bhavatIvratApanirvApaNapraNayinI' praNamajjaneSu / tat kiM gRNAmi bhavatI bhavatIvratApasaMvarddhanapraNayinI vimatasthiteSu // 11 // vAme kare taditare ca yathopariSTAt pAtraM sudhArasabhRtaM varamAtuluGgam / 3 kheTaM gadAzca dadhatIM bhavatI bhavAni ! dhyAyanti ye'ruNanibhAM kRtinasta eva // 12 // .1 kha vadane / 5. kha. raNAsi / 2. kha. tathopariSTAt / kha, yadimau / 6. 3. kha. daityau / kha. saMchedanapraNayinI / 4. kha. nAkilokam kha. vipadi sthiteSu | Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 157 . laghusaptazatIstotram yadvAruNAtparamidaM jagadamba ! yaste' bIjaM smaredanudinaM dahanAdhirUDham / mAyAGkitaM tilakitaM taruNendubindunAdairamandamiha rAjyamasau bhunakti // 13 // antaH sthitApyakhilajantuSu tanturUpA vidyotase bhirihaakhilvishvruupaa| kA bhUri zabdaracanA vacanAtigAsi dInaM janaM janani ! mAmava niHprapaJcam // 14 // . AvAhanaM yajanavarNanamagnihonaM kArpaNaM tvayi visarjanamatra devi ! mohAnmayA kRtamidaM sakalAparAdhaM mAtaH kSamasva varade ! bahirantarasthe ! // 15 // etatpaThedanudinaM danujAntakAri caNDIcaritramatulaM bhuvi yastrikAlam / zrImAn sukhI sa vijayI subhagaH kSamaH syAt tyAgI cirantanavapuH kavicakravartI // 16 // zrIsiddhanAthAparanAmadheyaH zrIzambhunAtho bhuvanaikanAthaH / tasya prasAdAt sakalAgamAJca . pRthvIdharaH stotramidaM cakAra * // 17 // 1. kha. so'pi| 2. kha. sadA / 3. . sva. kssmii| 4. kha. yaH shmbhunaatho| 5. kha. sulabhAgamazrIH / * kha, pustake etAvAn pAThastvadhikaH-- "prathamA viSNumAyA ca dvitIyA cetanA tathA / buddhinidrA kSudhAcchAyA zaktistRSNAttathASTamI / / 18 / / ........ zAntirjAtistathA lajjA zAntiH zraddhA ca kAntikA / lakSmIvRttiH smRtizcaiva dayA dIptistathaiva ca // 1 // Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 ] pRthvIdharAcAryapraNItaM devyAH stavaM jJAnamayaM kRtaM yat pRthvIdharAcAryavaraNa samyak / / yacodadhRtaM saptazatIsthasAraM sarvAnvitaM tannigamasya sAram // 18 // // iti pRthvIdharAcAryaviracitaM laghusaptazatIstotram // nuSTiH puSTistathA mAtA bhrAntiH sarvAtmikA tathA / prayovizaMtisaMkhyAtA yA devI gaNitA zubhA / / 20 / / bhuktinuktina dUrasthA zuddhapAThavatAM nRNAm / / 2 // sabIjapUraM sagadaM sakheTaM sapAnapAtraM zayanaM cakAra / jayAtaTAnta kRtaye na liGgI tanAtha ! nityaM zaraNaM prapadye // 22 // " 1, kha, pustake nAstyepa zlokaH / Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikAprayuktasaMketAkSaravivaraNam saMketAkSarANi granthanAmAni 1. pU0 pa0 pUjApaddhatiH ( rudrayAmalIyA) 2 bhu0 a0 bhuvanezvaryaSTakam 3. bhu0 a0 za0 bhuvanezvaryaSTottarazatanAmastotram bhuvanezvarIkramacandrikA 5. bhu0 ka0 bhuvanezvarIkavacam 6. bhu0pa0 bhuvanezvarIpaTalaH (rudrayAmalIyaH ) 7. bhu0 sa0 bhuvanezvarIsahasranAma 8. bhu0 ha. bhuvanezvarIhRdayastotram 1. ru. 40 sto. rudrayAmalIyabhuvanezvarIstotram 10. la. sa. sto laghusatazatIstotram 4. bhu0 0 Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokAMza: prakula sthA0 zrakhaNDamaNDalA 0 zrakhaNDamaNDalA 0 zrakhaNDamaNDalA 0 aTaikarasA aGgAnijAti ajJAnatimirA0 atyAyatAkSa0 prativRddhA0 zratitIcyA 0 antaHzakti zrantaH sthitA0 antarikSacarA0 zrantastejo 0 atha pUjAvidhi atha vakSye pradhAnandamayIM 0 zranantarupiNI 0 zrananto0 zranaGgakusumA apUrNA pramAjyena0 zrapasarpantu0 apasarpantu zrapasarpantu 0 aparAdhI apItApIta saMketAkSarANi pRSTham bhu0 kra0 135, 136 pU0 pR0 3 / 44 bhu0 kra0 110 su0 kra0 118 bhu0 kra0 134, 136 bhu0p072| 134, 136 pU0 pa0 2 / 44 ru0su0sto 0 24 / 104 bhu0sa0 27| 74 pU0 pa0 bhu0 kra0 la0sa0 to 0 10 14| bhu0 pra.0 bhu0 pra0 pU0 pR0 1 pU0 50 1, ru0 mu0sto0] 1. bhu0kra0 pU0 pa0 nono caparAdhasahasrANi pU0 pa0 aparAdhahakhANi su0 kra0 pR0 pa0 mu0ka0 bhu0sa0 48 bhu0pa0 bhu0pa0 33| bhu0kra0 13| bhu0pa082 zlokAnukramaNikA 50 161 152 142 44 31 103 76 20 66 20 118 // 6/ 12 65 13.6 lokAMza: zrabhayaM bhindipAlaM. abhISTasiddhi0 pranmukta0 zrarUpA ca0 zrarUpA ca0 prapA bahurUpA ca pralipAtramidaM0 pratyahi0 aSTAdaza0 zraSTAbhirugra0 aSTau bIja0 zrahaM devI na0 zrAkAzagAminI zrAdyA kAtyAyanI 0 zrAdyAsAyA zrAdyApyazepa0 zrAdyA mAyA0 zrAdyAmazeSa0 zrAdikSAnta0 zrAdyo mauli0 zrAyo mauli0 zrAdau kumbhaM0 zrAdau vAnmava0 zrAdhAre liGganAbhau zrAdhAre hRdaye zrAntaraM snAna0 zrAnandayet 0 zrIpAdamastakaM0 mAyAhigharade0 saMketAkSarANi pRSTham bhu0 kra0 136 143 bhu0 kra0 su0 6.0 123 bhu0sa0 67 ! bhu0sa0 70 / bhu0pra012 // bhu0 kra0 bhu0 kra0 251 : mu0kra0 ru0 bhu0sto 14 | pU0 pa0 pU0 pa0 bhu0kra0 bhu0 sto0 17 / bhu0 0 bhu0 sto0 124 1919 bhu0sa0 566 bhu0sa0 52 // 76. 72 bhu0sa0 21| ru0su0sto06 / 103. bhu0sa0 6 / 72 ru0 bhu0sto0 // / 103. bhu0sto02 3. bhu0 R mu0nto0 23| 0123 wn 150 70 136 104 52 46 78 125 17 132 kar 10 bhu0 kra0 0bhusto0 103 Kou Kou 999 bhu0 kra0 -150 02 paravA Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokAMza: zrAyumalaM yazo varcaH AyuSkaraM puSTikaraM -ArabdhaM yanmayA 0 ArAdhanA 0 zrAlambikuNDala zrAvAhanaM na0 zrAvAhanaM na0 zrAvAhanaM 0 zrAvAhayAmi0 prAviniMdAghaja lazI 0 bhavizya madhyapadavI ru0 bhu0sto 0 6 / bhAvastuSArakaralekha ru0 0 sto025 / saMketAkSarANi bhu0 kra0 bhu0pra0 za016 | pU0 pR0 bhu0sa0 5 / ru0 bhu0sto0 11 | pU0 pa bhu0kra0 la0sa0sto 01 AsthAya yogamavajitya ru0 bhu0 zrAsAdya janma 0 zrAzcaryametadakhilaM * icchAjJAnakriyArUpA . iDayA pUrayed vAyu iDA ca vAmanAsA0 iDA. gaMgeti0 itthaM pratikSaNamudazru itthaM mAsazrayama0 iti jJAtvA 0 iti te kavacaM puNyaM iti zrI bhuvanezvaryA idamaSTaka mAdyAyA indrAtiyaMma0 indrAzAsta indrAdayaH punaH0 ii bhuktvA varAn0 Ize'pi gehapizuna uktAni yAni 0. umrA ugraprabhA0 uccATana dvepiNI.. uttaptahATakanibhA. ru0 bhusto07|| sasto 03 la0sa0 bhu0pra0 za0 / bhu0 kra0 bhu0 kra0 lokAnukramaNikA bhu0 kra0 bhu0 sto0 41| bhu0sto 0 84 | bhu0 kra0 pRSTham 106 83 bhu0 kra0 130 ru0 bhu0sto015 | 104 50 72 103 65 151 103 104 103 103 ha 127 127 110 27 42 113 bhu0kr024| bhu0sa062rA bhu0 zra0hA bhu0p042| bhu0 kra0. 80 bhu0 pa0 bhu0s0107|| ru0 bhu0 sto021 / 103 bhu0s061|..... 76 bhu0s016| 73 bhu0sa0| 76 ru0 bhuM0 sto0 13 / 103 70 76 84 34 152 lokAMza saMketAkSarANi udina timindu . bhu0p013| udina timindu . pU0 pa0 udina timindu . udyadbhAsvatsamAbhAM 0 upapAtakaromA umA khyAtA umA0 UrdhvaM brahmAMDato vA UrdhvAdhaH kramataH 0 UrU smarAmi pyAthAH pUrvamuktA RSiH zakti0 RSINAM brahmaputrANAM ekameva paraM brahma ekameva paraM brahma ekarUpA mahArUpA ekA liMge kare tisra0 ekaM khaTavAMgaharutaM di etattu hRdayaM stotraM evamArAdhayeddevIM evaM nyAse kRte 0 evaM varNamayaM evaM svAmamRtezvarI kathayasva mahAdeva kaniSThikAnAsikAM 0 kapAlakhaTvAMgadharA kapAlibhapaNa bhu0pa08 bhu0 pa0 3 / bhu0 s060| bhu0 kra0 pU0 pa0 bhu0pra0 za0 2 / bhu0 kra0 bhu0 kra0 la0sa0sto016 | bhu0 kra0 128 bhu0 kra0 128 bhu0 kra0 120 bhu0 kra0 151 pU0 pa0 67 bhu0 pa0 45 ru0 bhu0sto018 / 104 40 31 77 133 57 bhu0 hR016 | bhu0 pa081| bhu0 kra0 bhu0sto 0 bhu0 to 0 34 | bhu0 kra0 bhu0 kr023| bhu0 sto0 1 // bhu0 kr0.7| 0 151 ehyehi devadevezi aiM klIM sauH satataM * aiMdanyA kalayAvataM * pAtu dakSanetraM oMkArarUpiNI 0 bhu0sa074 | kaTAkSamokSAcaraNo0 bhu0 hR06| kaNThAtiriktagala ru0 bhu0sto 0 22 / [ 161 bhu0s03| pU0 pa0 bhu0sa017 | bhu0sa0 171 pRSTham 32 57 82 108 .146 102 40 126 18 .23 . 142 70 2 .63 .78 101 10.4 72 ya 73 73 Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162] zlokAnukramaNikA zlokAMzaH. saMketAkSarANi pRSTham lokAMzaH. saMketAkSarANi pRSTama kamalAkAminI bhu0sa0 121 - 73 / gacchantu Rpayo0 pU0pa0 . 108... karNasvarNavilola. bhu.sto0 11 1. gajasvagambarA0 bhu0pa06 .40 kaNikAyAM nidhi0 bhu0p032| 33 gajo mepazca mahipaH bhu0 p043| 3.4 kapUracUrNahisavAri0 ru.bhu0sto08|103 gAyatrI tvaM sAvitrI0 bhu0 a07| 24 karpUrAgarakastarI bhu0 R0 130 gAyatrI pUjayen mantrI bhu0 pa0 22 // karpUrAgarasaMyukta bhu0p050| 35 gudAttu vyaMgulA0 bhu0 R0 12... - kapUraM kumudAkaraM bhu0 sto0311 35 guruMca gurupatI va bhu0 kra. 7 105-... karmaNA manasA pU0 pa0 gururbrahmA gururviSNuH pU0 pa0 // 44 karAbhyAM bibhrataM bhu0 pa0 25 // 33 gullAtiguhyagotrI0 - bhu0 R0 128 kalpAdau.kamalA0 bhu0 sto0 3 / guhyAtiguhyagoptrI0 pU0 pa0 6 7 klIM karau tripure0 bhu0 R0 10 - 66 ghaTArgalamidaM yantraM. bhu0 pa08 74 kavacaM paramaM puNyaM bhu0kr016|| 71 ghorarUpA ghoratejA bhu0 sa0 25 // ... 74 kAdirdakSiNato. bhu0 sto0 24 // 17 paJcanmauktikahema0 bha0 stho01 kAnanavRttadva yakSiH bhu0 ka. 122 caturvizeSAcamo'yaM bhu0 kra. 116 kAryasiddhikarI devI bhu0 sa064 77 caturaSTatripabhizca bhu. kra. . 103 kAlarUpA sUkSma0 bha0 sa0 5776 candrasUryasamA0 bhu0 sa0 2zaH 74 kAdidakSiNato. bhu0 R0 126. candrAdityau ca0 bhu0 R0 146 kAnti puSTiM0 * bhu0 pa0101, . 43 caraNaM pavitraM0. bhu0 R0 118 kAlAntarI kAla. * bhu0a0sh011| 82 . capakaM tAlavRntaM ca pU0 pa0. 65. kAlIkapAlinI. bhu0 s016| . 73 cAmaraM cAMzuka0 .. bhu0 pa. 401. . 34 kulInA kulakanyA. bhu0 sa0411. 75 cArvagI cArurUpA0 bhu0 sa0 33. 74 kepAmapi tridaza0. l0s0sto06| cityakAzaM guru bhu0 R0 11 105 koTarI koTarAkSI ca bhu0 s036| 75. citprakAzaM guru bhu0 R0 . 130. ko'pyacintyaH bhu0 sto046| 26 citraM tadetadamarairapi la0 sa0 sto0 8 / . . kozeSvaSTayugArNa bhu0pa067) cittAnandakarI devI bhu0 sa0 47 / 76. kI pAtu nAbhidezaM0. bhu0 kra. 6666 citAsaMsthA. .. .. bhu0 sa0 61 // 76.: khaDgakheTakadhAriNyaH bhu0 pa037 34 cintAmaNinRsiMhA0 bhu0 pa0 57 .36. . khaDgacarmadharaM pApaM puu0p05|| 51 . cUDA candrakalA bhu0 sto0 11 11. . khaDgadhArI sahArUpA bhu.a.sh014| 83 / cUtacampakajambUka bhu0 0 . 106. gaGgA kAzI satI.. bhu0 s02|| . .73 jagajjanAnandakarI0. bhu. hR0.6 1.01.... gaMge ca yamune caiva pU. pa0 / 48 jaTilA kezavaDhAca bhu0sa0 87 .76. gaMge ca yamune caiva bhu0 kra0 jayantu mAtaraH sarvAH - bhu0kra0 .152 : gaMge ca yamune caiva bhu0 kra. jayarUpA jayAkhyA ca . bhu0sa0 7 // ....78. gaccha gaccha paraM0 pR0 50 jayAkhyA vijayA ..... bhu.pa0 17. . . .32. . Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokAMza : saMketAkSarANi jalamadhye vahnimadhye jAgradbodhasudhAmayUkha bhu0sto0 jAnAmi dharma na ca pU0 pa0 tRNairAcchAdya taM dezaM bhu0kra0 tRpyantu pitaraH sarve bhu0kra0 tvaM kAraNaM ca kAryaM ca bhu0 zra0 6 | tvaM kalA tvaM kalA 0 tvaM mAtApitarau tvaM svAhA tvaM svadhA0 tva kautukaM janani tvat tejasi pralaya 0 tvatto ye sarvadevAH 0 tvadAlokanamAtreNa tvamArastvamabhijyA ca bhu0s066| tvamauzi viSNuzca0 mAtA ca tvameva tvameva kartA karaNasya tvayi tiSThati kalaze bhu0 zra0 8 bhu0 sto0 bhu0 zra0 4 // la0sa0sto. 3 / 10 / 33 tvAmazvatthadalAnu0 tvAmAdhAracaturdalA0 tat kiM gRNAmi tadgandhaghrANamAtreNa tatvalakSaM japen mantraM tannirgatAmRtarasaiH0 tanme vizvapathIna tanmAtaH kRpayA. tasyaikyasya tatsthAM vidyullatAkArAM bhu0kra0 bhu0kra0 tatsvAdau ca kriyA0 bhu0kra0 bhu0kra0 bhu0kraha bhu0 zra0 3 / bhu0kra0 bhu0kra0 bhu0kra0. bhu0kra0. bhu0 sto0 5. bhu0 sto0 mA la0sa0sto 111, bhu0kra0 bhu0pa0 74 / ru0pu0 sto010 | bhu0sto0 16 / bhu0 sto0 20 / tataH zrIgururUpAya bhu0kra0 tato japan mahezAnI bhu0kra0 tathA gorocanAdyaizca bhu0sa0 103 / tarpaNAnte sAdhakendro bhu0kra0 tasmAnnandanacAru0 bhu0sto0 11 // lokAnukramaNikA pRSTham. 80 24 46 108 1.25 84 84 24 84 135 135 .84 151 151 1.51 135 5 7 36 103 121 136 . 150 114 80 lokAMza tatsArasvata sArvabhauma0 tasya gehe ca saMsthAnaM 116 ha tasya tvatkaruNA 0 tat saMyogapadvandva tasya tuSTA bhaved0 tasya sarvam bhavet tasyAjJayA 0 tasyai dize satatamaM0 tAraM durge yugaM rakSi0 tAraM hrIM durgAyai namaH tAraM mAyA ramA tiSTha tiSTha pare sthAne tiSTha tiSTha pare sthAne tIrthAni pazavo gAvo dveSTAraH sAdhakAnA0 12 15 dAda dinezAya 135,136 dadAti dhanamAyuSyaM dadhAnaM raktayA0 dadhikSaudraghRtAktAbhiH dayAsphuratkoraka dvAdazAnte dumadhya0 dvAbhyAM samIkSitu0 nAtha guro [ 163 saMketAkSarANi pRSTham bhu0sto018 | bhu0sa0 67 bhu0 sto0 22| pR0 pa0 dAkSAyaNI durgA dAtavyaH stavarAjazva dAridryaM paramaM prApya divyaughAMva 0 bhu0sa0 102 bhu0sa0 ha bhu0 sto38 / tIcNadaMSTra mahAkAya tulasI totulA0 taM tamApnoti kRpayA dravyahInaM kriyAhInaM dya mUrdhAnaM yasya 0 pU0pa0 dvandvaMdvandvaM svarANAm bhu0sto0 bhA0 dRzyate prANibhiH bhu0p063| bhu0kra0 bhu0kra3 151 bhu0kra0 14 / bhu0kr014| . pU0pa0 bhu0kra0 bhu0kra0 bhu0kra0 bhu0sa0 32| bhu0 a0 12 / pU0pa0 bhu0kra0 ru0 bhu0sto 17 | pU0pa0 bhu0kra0 bhu0pa0 14 / bhu0ha0 20 bhu0kra0 11 bhu0pa0 bhu0hR0 12 bhu0saM0 31| bhu0sa0 110 bhu0ka0 32 bhu0pa0 41 14 05 16 51 80 76 25 106. 66 66 63 66 152 152 117 74 P 36 48 13 41 122 104 50 135 32 102 105 40 102 74 8 1 71 34 Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 0 0 164 ] __ zlokAnukramaNikA zlokAMzaH saMketAkSarANi pRSTham / zlokAMzaH saMketAkSarANi . pRSTham devyAH stavaM jJAnamayaM l0s0sto018| | na vidyate kvApi tu. bhuha. sA ... devakI kRSNamAtA ca / bhu0 sa0 24 74 nazyantu preta. bhu0kra0 .. 112 ... devadAnavasaMvAde bhu0kra. 135 nakSatrANi grahA. bhu00 125 .. deva deva mahAdeva bhu0sa0 5 / 72 nAtyAyata racitamamvu ru0bhu0sto... devamAtA ditirdazA bhu0sa0.281 74 nAnAvezadharA devI bhu0sa071 : 78 devastavyA devapUjyA bhu0sa0 86 / nAbhau skandhe gale0 bhu0ka. 192 . devI dAtrI ca bhoktrI pU0pa0 nArAyaNI mahAdevI bhu00|06| 2 devIM prAguktamArgeNa bhu0p066| 36 nijagrAmAd bAhirai . bhu0kra0 308...... devezi bhaktisulabhe pU0pa0 nirmalA vimalA0 bhu0sa0 1317 ... dehasyAkhiladevatA bhu00 .. 151 naivaidya padasopetaM bhu0kra0 . 147. dautyena te ziva iti l0s0sto07| niSkalIkRtya hRdape bhu0kra01 6 dhyAyed brahmAdikAnAM bhu0hR0 4 01 nizumbhazumbhamadhinI bhu0sa0 38! . .75 dhanadAMkasamArUDhAM bhu0pa0 26 / 33 prakAzamAnA prathama0 pU0pa0 . . . 46 .. dharmArthakAmamokSArtha bhu0ka0 1 66 prakAzAkArAhastA0 bhukra0 . . .14. . dharmAdharmahavirdIptaM bhu0kra. 140 prakAzaikaghane dhAmni bhu00 : ..11... dhariNI dhAriNI... bhu0sa0 43 / 75 pracaMDA caMDikA caMDA bhu0s066| 77 dhAraNaM popaNaM tvatto bhukra0 110 pratidinApi kuryAt bhu00 ... 12. dhArayantaM samArakta. bhu0pa0 27. 33 prathamo'STAlaro mantraH bhu0pa066 . 42 dhArayeta parayA0 . bhula0 104. 80 prabhajenmantravinmannaM . bhu0pa0 13 / . . 34 dhRtarakkotpalA . bhu0pa0 31 . 33 . prabho, zrIbhairavazreSTha bhu0a01 8 4 dhUpadIpAdibhizcaiva . bhu0sa0 100 / 80 . prastAmRtarazmyauva bhu0ka...., 111 nyastavyaM vadane / bhu0pa0 10 32 prasannavadana zAntaM bhu0kr0:6| , . . 105 nakulIzo'gnisAruDho bhu0pa0 1) .. 31 / prazAsmahe namovAka - bhu0ka0 2 / ...105 nakulIzo'gnimArUDho bhu00 126 prasIdatu premarasAda.. bhu0hR0 171 . 102 na dAtavyaM mahezAni bhu0sa0 106.81 prakSAlya pANicaraNau bhu0ka0 111 nandantu aNimA0 bhu0kra. .. 152 . prAk proktAnyapi bhu0pa0 66 .41 nandantu sAdhakAH0 pU0pa0 . 67 prAtaH pramRti sAyAntaM pU0pa0:....... 66 namaste nAtha bhagavan pU0pa0 6 // 45 prAtaH prabhRti sAyAntaM pU0pa0 . . 46 namaHzrIpAdukAnte tuH bhukra0 . .616 prAtaH prabhRti sAyAntaM bhu0kra0 . . 106 namAmi sadguruM0 pU0pa0 / / 44 prApnoti devadevezi bhu0sa0 108 . .80 namAmi jagadAdhArAM bhu0pa03. . . 84 pRthkhyA jalena0 ru.bhu0sto0 3 / 103 namo vira . la0sa0sto. . . pRthvi,tvayA etA0 pU0pa0 . . . . . . .50 - nara nArI narapati bhu0pa0 68 ., 36 pRthvi tvayA. dhRtA. bhu0ka0 . ....117 bhavAya navarUpAya - pU0pa0 7 .45 paJcaviMzati saMjaptaM0 mu051 46. . 35 . 0 0 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokAnukramaNikA [165 zlokAMzaH... saMketAkSarANi pRSTham / zlokAMzaH saMketAkSarANi pRSTham panaviMzati saMjastaiH0 bhu0pa0 48) 35 brAhmIdhRtaM pibejaptaM bhu0pa0 57 . 36 pazApAne daza kare bhu00 108 brAhmI nArAyaNI. bhu0sa0 // 72 pazcAzadvarNarUpAM ca pU0pa0 brAho muhUrte cotthAya bhu0kra. 4 01 patrAsad varNabhedaiH bhu00 12 125 nayA svastika. bhu0sto0 11 12 pamamaSTadalaM bAye pU0pa0 pU0pa0 60 bandhUkAbhAM trinetrAM bhu0ka0 123 pabhamaSTadalaM nAle bhu0pa0 15 bAlAdityasamA0 bhu0sa0 31 pamanAbhena kavinA bhu0sto0bhA0 . 26 bindutrikoNaM rasa0 pU0pa0 600 parAvastaravaracaiva bhu0ka.. . nindu trikoNaM0 bhu00 .130 pAvajanya mahAnAda bhu0ka. bindu trikoNaM0 mu0pa0 16 // 32 pANinA ramaNAMkasthA bhu0pa0 28 // 33 visatantusvarUpAM pU0pa0 - 5 pAthodhinAthatanayA la0sa0sto0 3 / vIjAyamAsanaM0 " bhu0pa0 18.: 33 . pArvati zRNu vakSyA0 bhu0ka0 3 / 68 vIjAntaH sthitA0 :: bhu0pa0 16 // .. 36. -- pAzAMkuzavarAbhIti bhu0pa0 31 34 bIjApUragadekSu0 bhu00 - 148 . . pIThAnyAdau pratAtha bhu00 116 bIjaM vyAhRtimi0 bha050 5 / 37 puNyadA puNyarUpA ca bhu0sa0 22 / 73 bhaktipriyA mahAdevI bhu0a0za0 5 / 82 purastAt pArzvayoH0 pU0pa0 10 // bhagagItamahAprItiH bhu0sa0 8.1 78 puruSo dakSiNe bAhau bhu0ka0 30 bhagaliGgapramodA ca / bhu0sa0 76 .78 pustakajJAnamudrAMkAM bhu00 bhagavan brUhi tat bhuvha0 / puSkalaM vigaladrata bhu0pa0 30 bhasmasnAna purA0 bhu00 - pUjyate sakalairdevaiH . bhu0pa0 46 / bhAvyA bhavyA bhavA0 bhu0sa0 za 76 pUjyAH poDazapatreSu bhu0pa0 80 bhuvanapAlA gagana0 bhu0pa0 34 // pUjanaM zRNu devezi bhu00 130 bhuvanezyAzca deveza bhu0ka. 11 pUrNimAyAM caturdazyAM bhu0hR0 21 / / 162 bhUtapretapizAcAzca bhu0pa0 106 :43 purANI puNyarUpA ca 'bhu0a0za0 // 82 bhUtapretapizAcAyA bhu0pa0 11 // 5 phene gaGgA sthitA0 : bhu00 bhUtA pretA pizAcI0 bhu0sa0 44! . 5 . * brahmahatyA ziraHskandhaM pU0pa0 5 1 bhUmyAsane yazohAniH bhu0kra0 117 brahmahatyA ziraskaM ca bhukra0 bhUmau zayyA bhu0sto0 43 . 27 brahmakezavarudrAyaH . bhu00 bhUmau skhalita. brahmANyAcA stanau bhu0pa0: 32 bhUrje likhitameta0 bhu0pa0 106 / . . .43, brahmAMDakhaMDasambhUtaM bhu0ka. 138 bhairavAMkasamArUDhA bhu0pa0 77 / . 4.. brahmAMDodaratIrthAni bhu0ka. , . bhairavI bhayahI ca bhu0sa0 13 // 73 brahmAdayo devi0 , la0sa0sto. bho bho vahane mahA. bhu0kra0 . 147 . brahmAstrAdIni bhuka0 31 .71 . | matsyAzI mAMsa... - bhusa0 26 / .... 74... prAsaNAn vazayet / bhu0pa0 47 . 35. madhyAdi hasvavIjA bhu0pa0 7, ... 31 125 68. Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ~ ~ 142 00 .. G 7 166 ] zlokAnukramaNikA zlokAMzaH saMketAkSarANi pRSTham / zlokAMzaH saMketAkSarANi. pRSTham / madhyapradakSiNo0 bhu0pa0 16 // 22 yatra kutrApi pAThena bhu060 221102 madhumattA mAdhavikA bhu0sa0 56 // yato jagajanma0 bha0 hR0 10 - 102 . mantrahIna kriyA0 bhu0ma0 yaddattaM bhaktimAtreNa pU0pa0 6 // . ." mantranyAsaM tataH bhu0pa0 / yahAlNAt paramidaM la0sa0sto0 13 / / mantreNAnena saMjaptaM bhu0pa0 82 / yadakSaraparibhraSTaM pR0pa0 mandAraM veSTayitvA0 bhu0ka 136 yadAjJayedaM gaganA0 bhuvhaH 1 . .. .... . marnu yadIyaM hara0 bha0hR0 16 // yadAnurAgAnugatA0 bhu0ha0 14 102 mahatI devahAnizca bhukra0 117 yadi me'nugrahaH kAryaH bhu00 2! .. 106.. mahApadmavanAntasthe bhu000 yantraM devamayaM prokta bhuka0 : 30 . . mahAbhayapradAtrI ca bhu0sa0 18 yantramityAhuretasmin bhu0ka0 3 3 . . mahAmAyA mukta0 bhU0sa0 10 yantra dinezaguNitaM bhu0pa0 58 37 . . mahAmAyA mahA bhu0sa051 yanmayA kriyate karya pU0pa0 .. mahAratirmahAzaktiH bhu0pra0sa0 3 / 2 yanmAtrAvinduvindu * bhu0sto0mA0 .. 30... mahAsammohinI devI mu00za0 / 82 yanmAhipaM vapurapUrva la0sa0sto0 4 mahAsiMhAsanasthA ca bhu0sa0 34 .74 yamunA yAmunA0 bhu0sa0 15 // . . 38 ., . mahiSamardinI svAhA bhu0ka0 870 yasvAM dhyAyati . bhu0sto0 3.1 . . 21 / / mAtadehamRtAmaho bhu0sto0 4... yastvAMvip mapallava0 bhu0sto0 28 .. mAtarmAtRkayAvidarbhi0 bhu0sto0 171 yaHpaThet prAtalyAya bhu0sa0 63 76 , mAtaH pAtakanAla bhu0sto06 yA kAcidyoginI0 bhukra018 mAtaHzrIbhagamAli0. bhu0sto0 30 21 . yA nityA prakRti0 bhu0sa0 4 .72 mAnyA, mAnapriyA0 bhu0sa0 76 / / yA sudhA sA umA0. bhu00 136 mAyAntatatve sadahaM0 bhu00 40 yuddha bahUn ripUn0 bhu0pa0 107) . - 43.. mAyA padmavatI0 mu0ka0 16 // 70 . yuvatI yuvatIrUpA bhu0sa0 3674 / sAyA bIjavidarbhitaM bhu0sto0 271, / ye aAmnAyavizuddhAzca bhu0kra0 . 152 , mAyA bIjAdikA0 bhu0k0.16|| / ye jAnanti japanti bhu0sto0 26 // 18 mithunAni yajen0 bhu0pa0 76 / ye nindakAste0 bhukra0 . 153 . mudA.supAThyaM0 . bhulha0 / 102 ye ye cApadhiyaH0 bhu00 153 / / mUlazaktidRDhatvena pU0pa0 yeSAM paraM bhu0sto0 36 // 26 : mUlAdibrahmarandhAntaM mu00 106 yoginI yogarUpA ca bhu0sa0 62 . 77 .: mUlAdhAre mUla0 pU0pa0 . yo dhUmralocana iti la0sa0sto0 0 . . . ya idaM bhuvanezvaryAH bhu0saha 1111 yo'smin kSetre nivA0 bhu00 .. 116.... / yajeta sarasvatI bhu0pa0 241 33 . rakA karAlikA mu0p06| 31 yatkarma dharmanilayaM le0sa0sto0 11 raktAmbhodhitya0 bha00 . 121 : yatra tatra paThitvA ca bhu0sa0.64 76 .. rakAkSI raktavatrA ca mu0 sa0 1 // - : :73 : Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ D 66 GG zlokAnukramaNikA. . [ 167 .. zlokAMzaH . saMketAkSarANi pRSTham / zlokAMzaH saMketAkSarANi pRSTham, rajyate sakalailokaiH bhu0pa0 621 41 vAgbIjapuTitA mAyA. bhu0pa0 71 / 36 . raNe rAjakule cApi : bhu0sa0 105 80 vAgbIjaM bhuvanezvarI bhu0sto 16 .. 14 rakhAMkaM svarNa koTiM ca bhukra0 115 vAgbhavaM zambhuvanitA bhu00 126 . ravilakSaM japen mantraM bhu0pa0 65 // vAgbhavaM zambhuvanitA bhu0pa0.62 . 38 . . rasajJA rasanA jihvA bhu0sa0 6 // 77 vAGamayA kamalA0 bhu00 62 / 116 . rAjyazriyamavApnoti bhu0pa0 70 / vANIvIjamidaM bhu0sto0 13 1.0 . . rAjavRkSasamudbhUtaiH bhu0pa0 65 // 41 vANI ca nivasena0 bhu0kra0.28) rAjAnaM vazayet sadyaH bhu0p064| | vAmakarNaM sadA pAtu bhu0ka0 8 rAjinI raMjinI0 / bhu0s054| 76 vAmamUle vAmadevo . bhu0kra0 rudrANI rudrabhaktA0 bhus07| . vAme kare taditare ca la0sa0sto0 12 // lajjAzIlA sAdhu0 bhu0sa0 40 . 75 vAmena pUrakaM kRtvA pU0pa0 ... lasanmukhAmbhoruha0 ; bhu0hR0 13 / 103 vidyAstambhaM jalasta0 bhu0sa0 106 / 80 lakSmIpradA mahA0 / bhu0sa0 72 / vinAsanena mantrajJaH bhu0 kra. 116 lAkSayA tAmrarajata0. bhu0pa0 103 / vimuktisAdhanaM puMsAM bhu0kra0 likhitvA bhasmanA0 bhu0pa0 54 vINAvAdyavinoda.. bhu0ka0 likhitvA bhUrjapatrA0 bhu0pa0 101 / vedavedAMgarUpA ca bhu0a020 10 / 82 . .. likhet saroja rasa0 bhu0pa0 115 // vedAnAM praNavo bIjaM bhu0kra0 lekhaprastutavedya0 bhu0sto0 6 / vedAnAM praNavo bIjaM pu0pa0 lekhAbhistuhina0 bhu0sto0 21 / 16 deNave balahAni0 bhu0ka? 117 vyomendraurasanArNa0 pU0pa0 54. vaiSNavI viSNubhaktA0 bhu0sa0 51 . 76 gratena hIno'pyana0 bhu0sto045 28 zRNu devi pravakSyAmi bhu0h0.3|| vajrazaktirmahAzaktiH bhu0pa0za0 13 // zriyA gaNapatiM bhu0pa0 / / 31 vajrazaktistathA daMDaH bhu0pa0 44 / 34. zrIguruM paramAnandaM pU0pa0 2 / 44 . patrAMkite vahniH bhu0pa0 10 .43 zrIbIjaM sakalA0 bhu0sto0 28 16 vatsa tubhyaM mayA0 . bhu0ka0 zrImRtyujayanAmadheya bhu0sto0 33 // 23 vanaspatirasotpanno pU0pa0 6 1 zrIzambhunAtha bhu0sto0 40 / 22 . vartuM lena bhaved bhu00 1 3 zrIsiddhinAtha bhu0sto0 37 / 25 parapAzAMkuzA bhu0pa0 2 / 32 zrIsiddhinAtha0 la0sa0sto. varAMkuzau pAzamabhIti bhu0pa0 86 / 4 zrIsithApara0 la0sa0sto0 17 vazayet sakalAn0 bhu0pa0 1 2 . 43 zrutisucaritapArka ru.bhu0sto0 11 104 vazaM nayati rAjAnaM . bhu0pa0 52 / 35 zrauNyau stanau ca0 ru0bhu0sto0 161 104 vakSye pratyAhikaM karma bhu0kra. 108 zmazAnavAsinI0 bhu0sa0 37 75 vAk tripurA trivarNA * bhu0ka0 6 66 zmazAne prAntare durge bhu0sa0 14 / 14 vAsiddhimeva .. bhu0sto0 42 / 27 zmazAne prAntare0 bhu0sa0:18 8 0 35 133 m Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 ] saMketAkSarANi zyAmAMgIM zazizekharAM bhu050 73 | stAvikaM vinA 0 zlokAMza: zaktyantaH sthita0 zakti varaM gadAM ghaMTAM bhu0kra0 zatravo nAzamAyAntu bhu1kra0 zAharI zAmbhavI0 bhu0sa0 45! zAlipiSTamayIM bhu00 51| zAstrArthA zAstravAdA0 bhu0sa0 68 / zivadA zivavakSaHsyA su0sa0 31| zirakhAtmA mahA0 zirSa sarvatra me vAstu zivaH svayaM tvamevA0 zukrasyA zukrifro zubhA me divasA0 SaTkoNeSu yajenmantrI pAtaM gaNanAthasya padIrghayuktabIjena padIrmayuktavIjena bhu0kra0 bhu0pa0 151 paTisaMkhyA samArabhya saNipAzadharaM 0 zrIbhedA prA. bhu0kra0 zUlinIzUlahastAca bhu0sa0 8 bhu0pa0 21| pU050 701 bhu0pa0 633 bhu0pa0 4 | bhu0kra0. stambhanaM caturazraM va stambhanaM caturazraM ca svatA devatA stutyA stotrapATha devatA 0 sthAvarA jaGgamA0 spAt pUrvamadanA sRSTisthitikarA0 svatantrAya dayA0 svaprakAzavima0 bhu0kra0 bhu0kra0 bhu0kra0 bhu0sa0 daza bhu0p026|: bhu0sa0 65 / bhu0kra0 bhu0kra0 bhu0kra0 bhu00 bhu0sa0 771 bhu0pa0 36| bhu0sa0 601 pU0pa0 bhu0kra0 3 / svayambhUH puruSarUpA0 bhu0sa0 81 svAda va saMsthitaH0 svAhA varI bhu0kra0 zu0ka0 21| zlokAnukramaNikA pRSTam 36 117 * 143 153 75 35 77 75 113 151 132 78 152 76 22 47 38 31 116 33 77 126 150 121 116 78 4 76 45 105 78 13.6 70 zlokAMza: sakAreNa bahiryAntaM sakhyaH smarasya sadAnandA sadA0 samastacakracakrezI samudramekhale devi samudramekhale devi samude madhyamAne tu sargadvayapuTAntasthA saptamA triguNA * sampUjya vidhivajja. sarvazaktirmahAzaktiH sarvapIThamayI devI sarvadevamayI devI sarvapApaprazamanaM sarvabhUtamayI devI sarvamaGgalasaMyukte sarvasampatpradaM stotraM sarvazA sarvakAryA ca sarve siddhIzvarAH santaH sarasvatI zrIdurgApA sarveSAmapi devAnAM sarveSAM candradaM yaMtraM sarva kathitaM deva sahasramAtmane dadhAt sAvitryA sahitaM0 siddhayo vazagAstatya saMketAkSarANi pRSTham bhu0kra0 107 ru0su0sto0 20 / 104 76 48 siddhividyAmayaM devi sindUrAruNavigrahAM0 prakAzo mahAdIpaH surataruvarakAntaM suprakAza mahAdIpa bhu0sa0 8el pU0pa0 bhu0kra0 pU0paM0 bhu0kra0 * bhu0kra0 mu0pra0 za0 7/ bhu0sa0] 1011: bhu0pra0 za0 151 bhu0sa0 83| bhu0sa0 53| bhu0pra0 za0 10 | bhu0sa0 18. bhu0sa0 66 / bhu0 a0 13 | bhu0sa0 ha bhu0ka0 26| bhu0pa0 36| bhu0kra0 bhu0pa0 111 | sattriyamanusRtya savyAMse pArzva yugale bhu0pa0 11| sahasracandrArkasamA0 la0sa0sto 0 pU0pa0 bhu0kra0 bhu0ka0 bhu0pa08 bhu0 zra0 10 1 bhu0ka0 4 / mu0pa0 64 | pU0pa0 bhu0sa0 112 mu0kra0 108 131 135 140, 82 80 :=1 76 76 86 74 20 JU 76 70 24 13.1 43 130 110 32 47 31. 84 68 38 62 6 1 147 141 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 m m 0 9 0 62 . 0 4 zlokAnukramaNikA 166 ] zlokAMzaH saMketAkSarANi pRSTham / zlokAMzaH saMketAkSarANi pRSTham suSuptikAle jana0 bhu0hR0 11 102 hAM hAM hUM hUM tathA0 bhu0sa0 20 // sUryamaNDalasambhUte pU0pa0 hutvA vazIkarotyAzu bhu0pa0 66 / 36 sUryamaNDalasambhUte bhu0ka. 133 huMkSe hI phaTa mahA0 bhu0ka0 22 so'haM tvatkaruNA0 bhu0sto0 / / hemapAtragataM divyaM pU0pa0 saMvatsarakRtAyAstu bhu00 27 / heramba kSetrapAlaM ca bhu0kra0 106 saMvinmaye pare devi bhu00 haimI hA hemarUpA bhu0sa0 32 / / saMspRzya tajapen maMtraM bhu0pa0 104 haMsaigatikvaNita0 ru0bhu0sto0 16 / 104 saMsArayAtrAmanuvarta0 pU0pa0 kSamasva devadevezi pU0 pa0 harulekhAvihite pIThe bhu0pa0 7 // kSemaGkarI zaGkarI ca bhu0sa0 78 / haralekhAvihite pIThe bhu0pa0 66 / trayodazArNA tArAdyA bhu0ka0 20 / 7. hRllekhAthA yajedAdau bhu0pa0 60 11 tripurA paramezAni bhu0sa0 8 72 hallekhAcAH sama0 pU0pa0 nirunmRjya sakRt bhu0ka0 113 113 hI gauri rudradayite bhu0pa0 100 42 trisahasra japenmantraM bhu0pa0 53 / 35 hIM pAtu gupadezaM me bhu0kra0 12 / trisrotasaHsaka0 ru0bhu0sto0 4 / 103 hariviricihara0 bhu040 15 102 trailokyamaGgalasyAsya bhu0ka. za harau prasupte bhuvana0 bhu00 7 / trailokyacaitanyamaye pU0pa0 haviSyabhuga japen0 bhu0pa0 87) trailokyamaGgalaM nAma bhu0ka0 2 / haviSyA ca havi0 bhu0sa0 30 // jJAnato'jJAnato vApi bhu00 isantI zivasaMgena bhu0sa0 42 / / jJAninAM jJAnarUpAya pU0pa0 / / 36 0 16 101 Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjasthAna purAtana grantha-mAlA pradhAna sampAdaka purAtattvAcArya muni zrI jinavijayajI prakAzita grantha 1-saMskRtagranthAH 1. pramANamaJjarI, tArkikacUDAmaNi sarvadevAcAryakRtA, sampAdaka-mImAMsAnyAyakesarI paM0 paTTAbhirAma___zAstrI, vidyAsAgara / mUlya-6:00 2. yantrarAjaracanA, mahArAjA-savAI-jayasiMha-kAritA sampAdaka-sva. paM0 . kedAranAtha . . jyotirvita / mUlya-1:75 . . 3. maharSikulavaibhavam, sva. paM0 madhusUdana aojhA praNIta, sampAdaka-ma0 ma0 paM0 giridhara . . . . . zarmA cturvedii| mUlya-175 : 4. tarkasaMgraha, annambhakRta, sampAdaka -DaoN. jitendra jeTalI, ema. e., pI-eca. DI., 'mUlya-3.00 5. kArakasaMbaMdhodyota, paM0 rabhasanandiracita sampAdaka-DA. hariprasAda zAstrI, ema. e., . . . . . pI-eca. DI, mUlya-175 6. vRttidIpikA, maunikRSNabhaTTa, sampAdaka -sva. paM0 puruSottamazarmA caturvedI, sAhityAcArya / :. . ... mUlya-200.. 7. zabdaratnapradIpa, ajJAtakartRka, sampAdaka-DaoN0 hariprasAda zAstrI, ema. e., pI-eca. ddii.,| . mUlya-200 8. kRSNagIti, kavi-somanAthakRta, sampAdikA-DaoN. priyavAlA zAha, ema. e., pI-eca DI., DI. liT / mUlya-1:75 6. nRttasaMgraha, ajJAtakartRka, sampAdikA-DaoN. priyabAlA zAha, ema. e., pI-eca.DI., DI. liT. / mUlya-175 10. zRGgArahArAvalI, zrI harpakavi-racita, sampAdikA-DaoN. priyabAlA zAha, ema. e., pI-eca. DI., DI. liT. / . mUlya-275 11. rAjavinoda mahAkAvya. mahAkavi-udayarAjaracita, sampAdaka-paM. zrI gopAlanArAyaNa bahurA, ema. e., upa-saJcAlaka, rAjasthAna prAcyavidyA pratiSThAna, jodhpur| - mUlya-225 12. cakrapANivijayamahAkAvya, bhaha lakSmIdhara viracita, sampAdaka-kezavarAma. kAzIrAma zAstrI / 13. nRtyaratnakopa (prathama bhAga), mahArANA kumbhakarNa-ghiracita, sampAdaka-pro. rasikalAla / ___ choTAlAla parikha tathA DaoN. priyavAlA zAha, ema. e., pI-eca. DI., DI. liT / mUlya-375 14. ukliratnAkara, sAdhusundara gaNi-viracita; sampAdaka-purAtatvAcArya zrI jinavijaya muni| . sammAnya saJcAlaka, rAjasthAna prAcyavidyA pratiSTAna, jodhpur| mUlya-4.75 15. durgApuppAJjali, ma0ma0 paM0 durgAprasAdadvivedIkRta, sampAdaka-paM0 gaGgAdhara dvivedI, saahityaacaary| ___ mUlya-425 16. karNakutUhala, mahAkavi bholAnAthaviracita, sampAdaka-0paM zrIgopAlanArAyaNa bahurA, ema.e., upasaJcAlaka-rAjasthAna prAcyavidyA pratiSThAna, jodhapura / isI granthakAra kI apara kRti zrIkRSNAlIlAmRta sahita / mUlya-1.50 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 17. IzvaravilAsamahAkAvyam, kavikalAnidhi zrIkRSNa bhaTTa viracita, sampAdaka-zrImathurAnArtha zAstrI, sAhityAcArya, jayapura / mUlya-1150 18. rasadIvikA, kavi vidyArAma praNIta, sampAdaka-paM0 zrIgopAlanArAyaNa bahurA, upasaJcAlakarAjasthAna prAcyavidyA pratiSThAna. jodhapura / mUlya-200 1. padyamuktAvalI, kavikalAnidhi zrIkRSNa bhaTTa viracita, sampAdaka-paM0 mathurAnAtha zAstrI, sAhityAcArya, jypur| mUlya-400 20. kAvyaprakAza saMketa, bhaTTa somezvarakRtaH sampAdaka-zrI rasikalAla cho, pArikha / bhAga 1. mUlya-1200 ___ bhAga 2 mUlya-825 22, vasturatnakoSa, ajJAtakartRka / sampAdikA-DaoN. priyavAlA shaah| mUlya-400 23. dazakaNThavadham paM0 durgAprasAdadvivedI kRta; sampAdaka-paM0 gaGgAdhara dvivedI mUlya-400 25. zrIbhuvanezvarImahAstotram, pRthvIdharAcAryaviracita, kavi padmanAbhakRta bhASya sahita sa0-50 zrI gopAlanArAyaNa bahurA, ema. e. upasaJcAlaka-rAjasthAna prAcyavidyA pratiSThAna :jodhapura / mUlya-375 rAjasthAnI aura hindI 25. kAnhar3ade prabandha, mahAkavi pamanAbha viracita, sampAdaka - pro0 ke0 vI0 vyAsa, ema. e. / mUlya-1225 26. kyAMmakhAM rAsA, kavivara jAnaracita, sampAdaka- DA. dazaratha zarmA, zrI agaracandajI zrI bhaMvaralAlajI naahttaa| mUlya-475 27. lAvA rAsA, cAraNa kaviyA gopAladAna viracita, sampAdaka- zrI mahatAbacanda khAraiDa / mUlya-275 28. bAMkIdAsarI khyAta, kavivara bAMkIdAsakRta, sampAdaka-zrI narottamadAsakRta svAmI, ema. e. mUlya-550 26. rAjasthAnI sAhitya saMgraha bhAga 1, sampAdaka zrI narottamadAsa svAmI, ema. e.| mUlya-225 30. kavIndra kalpalatA, kavIndrAcArya sarasvatI viracita, sampAdikA-zrImatI rAnI lakSmIkumArI cuuNddaavt| mUlya-175 31. jugalavilAsa, mahArAja pRthvIsiMhakRta; sampAdikA zrImatI rAnI lakSmIkumArI cuuNddaavt| mUlya-175 32. bhagatamAla, brahmadAsajI cAraNakRta, sampAdaka-zrI uderAja. ujvala / mUlya-1 75 33. rAjasthAna purAtatva mandira ke hastalikhita granthoM kI sUcI bhAga 1 / mUlya-7.50 34. muhatAnaNasIrI khyAta, bhAga1 / muMhatA naiNasIkRta; sampAdaka-zrI badarIprasAda sAkariyA / . mUlya-10 35. raghuvarajasaprakAsa, kisanAjI pADhA kRta, sampAdaka-zrI sItArAma laals| mUlya-825 36. rAjasthAnI hastalikhita grantha sUcI bhAga 2, sampAdaka-zrI muni jinavijayajI / mUlya-4,50 . 37. vIravANa, DhADhI bAdara kRta, sampAdikA-zrImatI rAnI lakSmIkumArI cUMDAvata / mUlya-4.50 38. rAjasthAnI sAhitya saMgraha bhAga 2 / sampAdaka-zrI puruSottamalAla menAriyA, ema. e, . sAhityaratna / mUlya-250 . Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) presoM meM chapa rahe grandha ...... saMskRta grantha 1. zakunapradIpa, lAvaNya zarmaracita sampAdaka-muni shriijinvijy| . 2. tripurAbhAratI laghustava, dharmAcAryapraNIta sampAdaka-muni zrIjinavijaya . . 3. karuNAmRtaprapA, Thakkara somezvaravinirmita sampAdaka-muni zrIjinavijaya / . 4. bAlazikSAvyAkaraNa, Thakkura saMgrAmasiMharacita sampAdaka-muni zrIjinavijaya 5, padArtharatnamaMjUSA, paM. kRSNamizra viracita sampAdaka-muni zrIjinavijaya / 3. vasantavilAsa phAgu, ajJAtakartRka, sampAdaka-zrI ema0 sI0 modii| 7. nandopAkhyAna, ajJAtakartRka, sampAdaka-zrI bI. je. saaNddesraa| 8. cAndravyAkaraNa, prAcArya candragomiviracita, sampAdaka-zrI. bI. ga. jozI / 6. vRttajAtisamuccaya kavi virahAracita, sampAdaka-zrI eca. DI. velaNakara / 10. kavi darpaNa, ajJAtakartRka, 11. svayaMbhUchanda, kavi svayaMbhUracita 12. prAstAnanda, raghunAtha kavi racita, sampAdaka-muni zrI jinavijaya / 13. kavikaustubha, paM0 raghunAtha racita, sampAdaka-zrI ema0 ena0 gorii| 14 nRtyaratnakoza bhAga 2, mahArANA kumbhA praNIta sampAdikA-DaoN. priyavAlA zAha / . 25. indraprasthaprabandha, sampAdaka-DaoN0 dazaratha zarmA dillI vizvavidyAlaya / / 16. hammIramahAkAvyam,nayacandrasUrikRta, sampAdaka-muni zrI jinavijaya / 17. ratnaparIkSAdi, Thakkura pherU racita, ., . , , , , / 17. sthUlibhadrakAkAdi, sampAdaka-DaoN. AtmArAma jAjodiyA / 16. vAsavadattA, sunandhu kRtA, sampAdaka-DaoN. jayadeva mohanalAla zukla .. 20. ghaTasarparAdi, ,, paM0 amRtalAla mohanalAla / 11. bhuvanadIpaka, yAvanAcAryakRta, sampAdaka-paM0 puruSottama bhtttt| rAjasthAnI aura hindI grantha 22, muhatA naiNasIrI khyAta, bhAga 2, muMhatA naiNasIkRta, sampAdaka-zrI badarIprasAdajI sAkariyA / 23. gorA bAdala padamiNI caUpaI, kavi hemaratana kRta, sampAdaka-zrI udayasiMha bhaTanAgara / 24 rAjasthAna meM saMskRta sAhitya kI khoja, bhAra0 esa0 bhaNDArakara, hindI anuvAdaka-zrI brahmadatta trivedI ema. e. / 25 rAThor3ArI vaMzAvalI, sampAdaka-muni zrI jinvijy| . . 26. sacitra rAjasthAnI bhASAsAhitya granthasUcI, sampAdaka-muni zrI jinavijaya / 67. mIrAM vRhat padAvalI, sva. purohita harinArAyaNajI vidyAbhUSaNa dvArA saMkalita, sampAdaka-muni zrI jinvijyjii| 28. rAjasthAnI sAhitya saMgraha, bhAga 3, sampAdaka-zrI lakSmInArAyaNa gosvAmI / ... 26. sUrajaprakAza, kaviyA karaNIdAna kRta, sampAdaka-zrI sItArAma lAlasa / 30. vidyAbhUpaNagranthasUcI, sampAdaka-zrI gopAlanArAyaNajI bahurA. aura zrI lakSmInArAyaNa , - gosvaamii| 31. nehataraGga, budhasiMha hAr3A kRta, sampAdaka-zrI rAmaprasAda dAdhIca / Page #207 -------------------------------------------------------------------------- _