Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ 962 88 & cha & & 1 COL canda zrI mAghanI rAtramAM vyAkhyAno vyAkhyAtAH pU.A. zrI vijayabdhasUrIzrvarajI mahArAja
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU. jenaratna, vyAkhyAnavAcaspati, kavikulakirITa AcAryadeva zrImad vijayalabdhisUrIzvarajI mahArAjAe banAvelAM stavano kutie caNA ; ; ' 1 - rajU GUS vigereno eka ja graMthamAM saMgraha - nUtana stavanAvalI A pustaka jevaDI ja sAIjha, 600 uparAta pAnAM majabUta pUMThuM ne suMdara jekeTa , ' , mUlya : cAra rUpithA lakhe :(1) zAha caMdulAla jamanAdAsa sa. zrI labdhisUrIzvara jaina graMthamALA, chANI (jI. vaDodarA ) (2) somacaMdra DI. zAha, pAlItANA
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ : - zrI labdhisUrIzvara jaina granthamAlA-arcoka 28 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne pahelo bhAga-bI jinastuti - vyAkhyAnakAra - 5. pAMcAladhAraka, sAyAbhAnidhi, ava. AcAryadeva zrImad vijayAnaMdasUrIzvarajI (AtmArAmajI) mahArAjanA advitIya paTTavibhaSaka, sarvamasaMrakSaka, prauDha pratApI, sva. AcAryadeva zrImad vijayakaliMsUrIzvare mahArAjano pAuM. kA-5. jenara, vyAkhyAne vAcaspati, kavikula kirITa AcAryadeva zrImad vijayalabdhisUrIzvarajI mahArAja -avataraNakAra- vyAkhyAnakAra , AcAryazrInA vidvAna vineya pU. munirAja zrI vikramavijayajI mahArAja zAha manAtuM nathaiolelakatra(dhransa
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzaka:zAha caMdulAla jamanAdAsa saM. zrI labdhisUrIzvara jene graMthamALA, chANI (jI. vaDodarA) - - || grantha maLavAnA sthaLe 1. prakAzaka pAsethI. 2. zrI jaina pravacana kAryAlaya . zeTha manasukhabhAInI poLa sAme,"" ' ' kALupura reDa-amadAvAda 3. zrI sarasvatI pustaka bhaMDAra hAthIkhAnA, ratanaLi-amadAvAda, 4. semacaMda DI. zAha jIvana nivAsa dharmazALA sAme-pAlItANu. 5. zrAvaka bhImazI mANeka - 220kIkA sTrITa, zrI geDIjInI cAla sAme, ' muMbaI - zrI vIra saM. 2477: vi. saM. 2007 :: sane 1951 prathamAvatti, prata 2000 mUlya-vaNe rUpI 1 . * zeviMdalAla mohanalAla jAnI dIkSA prinTI, stanhoLa-amadAvAda
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ grantha-mahA eka te A pAMcamuM aMgasUtraenA praNetA-vartamAna zAsananA nAyaka bhagavAna zrI mahA vIra paramAtmAnA pAMcamA gaNadhara bhagavAna zrI sudharmAsvAmIjI mahArAjA - enA TIkAkAra- navAMgI TIkAkAra AcArya bhagavAna zrImad abhayadevasUrIzvarajI mahArAje ane A saTIka aMgasUtrane avalaMbInevyAkhyAnakAra-pU. jenaratna, vyAkhyAvAcaspati, kavi kulakirITa, AcAryadeva zrImad vijayaladhi sUrIzvarajI mahArAjaAvA granthanA mahatva viSe kAMI kahevAnI jarUra hoya ja nahi. AmAM, saMyojana karIne saMpAdana karatAM, bhagavAna zrI jinezvaranI AjJAthI virUddha kaI paNa vacana anupayegAdithI AvI javA pAmyuM hoya, agara te mudraNamAM dari-SAdithI kaI bhUla rahI javA pAmI hoya, te te badala micchAmi dukkaDaM.
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ granthanirmANa aMge 5 jenaratna, vyAyAlAnApati, kavikulakirITa, AcAryadeva zrImad vijayalabdhisUrIzvarajI mahArAjAe, zrI bhagavatIjI sUtrane cAlIne - | vi. saM. 1981mAM suratamAM, vi.saM. 1992mAM buhAsamAM, vi. saM. 1988mAM khaMbhAtamAM; vi. saM. 1991mAM pAlIvAjamAM vi. saM. 1lmamAM prabhAtanAM, vi. saM. 1994mAM IDaramAM,, vi, caM, 196mAM phaledhImAM. vi. saM. 17mAM bIkAneramAM, vi. saM. 199mAM vaDAlamAM, vi. saM. 2000mAM khaMbhAtamAM, vi. saM. 2001 tathA 2002mAM muMbaImAM, vi. saM. 2003mAM vApImAM, ane visaM. 2005mAM karAe. na - vyAkhyAne ApyAM hatA. te pachI vi. saM. 2001, vira mAM. 2002 ane vi. saM. 2003nAM vyAkhyAnanuM avataraNa levAyuM hatuM. e avataraNanA sa jana ane saMpAdana dvArA, A prathama vibhAga nibhI che.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ AbhAra-darzana - - - sauthI pahelAM, cA kharara purUSo Ave te svAbhAvika temAM eka mahApuNalAla ja zubha nAmathI A granthamalA ati bhAIne vRddhi pAmyA kare . A pachI, e ja AcArya bhagavAnanA vidvAna vineyaratna pU. munirAja zrI vikramavijayajI mahArAja yAda Ave che, ke jemaNe pU. AcAryadevanAM zrI bhagavatIjI sUtrane avalaMbIne apAelAM vyAkhyAnenuM avataraNa karavAnuM kaSTasAdhya kArya" niMyamitapaNe karyuM, tema ja jeozrI, pitAnA anya gurU baMdhuonI jema A granthamALA pratye sadA lakSya - - - E a ApatA AvyA che. ..... . . . A pachI, e avataraNenuM sarjana karIne A granthamAM. aAelAM vyAkhyAnanuM sAra rUpe saMpAdana karanAra zrIyutacImanalAla nAthAlAla zAha (zrIkAnta yAda Ave che, ke jemaNe pU. AcArya devazrInI pratyenA bhaktibhAvathI ja A sajanA ne saMpAdananuM kArya karyuM che.
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ II e - ma = = '' ' ' A pachI, zeTha zrI chaganalAla kasturacaMdavALA zrI bAbubhAI chaganalAla yAda Ave che. muMbAImAM zeTha zrI chaganalAla kasturacaMdanI peDhI taraphathI zrI bAbubhAIe vi. saM. 2001 mAM uchAmaNImAM rUA. 25-1) belIne zrI bhagavatIjI sUtra pU. AcAryadevane vaharAvyuM hatuM ane A granthanI chapAmaNa-baMdhAmaNInuM tamAma kharca paNa temaNe temanA svargastha pitAzrI zeTha zrI chaganalAla amaracaMdanI yAdagIrI nimitte ApyuM che, je eka suMdara suga ja gaNAya. A sthale zrI jena pravacana kAryAlayane paNa yAda karyA vinA cAle nahi. A granthanA mudraNa AvuiM tamAma kArya zrI jaina pravacana kAryAlaya hastaka karAvAyuM che. pustakane suzobhita banAvavAnI pUrepUrI kALajI rAkhavA sAthe, ochAmAM oche kharco lAge tenI cIvaTa rAkhavAmAM AvI che-e mATe temaja amee A grantha zrI jena pravacana sAptAhikanA sane 1951 nA grAhakone bheTa ApavAne nirNaya karyo, te nirNayane saharSa vadhAvI levAne mATe paNa, zrI jaina pravacana kAryAlayanA mahAnubhAva kArya karene ame yAda karyA che. uparyukta sarvane sAdara AbhAra mAnavA sAthe, A granthamALA pratye saunI mamatAne IcchIe chIe. --prakAzake. = == = = == ===
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ svargastha zeTha zrI chaganalAla amaracaMda khaMbhAta
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukramaNikA zarU 5. zirSaka ' , , 1. praNetA ane vivaraNakAra 2. maMgalAcaraNa mATe zrI jinastuti kema? 3. prayatnapUrvakanI zrI jinastuti 4. bhagavAnanI sarvajJa tarIke stavanA . 5. bhagavAnanI Izvara tarIke stavanA : 6. bhagavAnanI ananta tarIke stuti 7. bhagavAnanI asaMga tarIke stavanA - 8. bhagavAnanI acya tarIke stavanA ... 9 bhagavAnanI sAvaya tarIke stavanA 10. bhagavAnanI asmara tarIke stavanA ,. 11. bhagavAnanI anIza tarIke stavanA .. 12. bhagavAnanI anIla tarIke stavanA .. stavanA 13. bhagavAnanI Iddha Adi tarIke stavanA 0 424 * 514 * 531
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ A graMthamAM AvatA kathAprasaMge 1. A. zrI abhayadevasUrijI mahArAjane prabaMdha 26 thI 28 2. zrI nAgaketuno pUrvabhava sahita prabaMdha ... 75 thI 8 3. zrI bharata cakravatInI vivekazIlatA vize 98 thI 102 4. jJAnagaMgAmAM snAna karyAnuM kahenArA bAvAjI 109 thI 120 5. bhagavAnanI vANI ane eka DosI ... 183 thI 186 6. mUkha paNa puNyodayavALo gaurIzaMkara 189 thI 15 7. lakkaDa ke lADu .... ... .234 thI 236 8. rAjA bhartuharino rAga ane tyAra .. 265 thI 285 9. zrI jinadarzananI bhAvanA vize .313 thI 322 10. A.zrI haribhadrasUrijI mahArAjAne thayelI zrI jinazAsananI prApti prasaMga ... 322 thI 36 11. paM. samamizranI tArava ....... 338 thI 340 12. A lekanA ane AtmAnA lAlanI . prApti samajI jAharaNa - 383 ara 13. eka gAmaDI . . . 4jara thI 14 14. mahAdeva tarIke satyaDInI pUjA kema zarU thaI? 43 thI 45 15. zrI nadiSeNa . * 4jI 75 16. zrI naSeiNa sAthe secanahAthIno saMbaMdha 479 thI 486 17. siMhaguphAvAsI muni * * 486 thI 8@ 18, kAmavijetA zrI sudana - a kara thI vAra.
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ run n iuminiuniiiiiiiiiiiiiiiiiiiii ! OM hrIM zrI bhaI namaH zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne pahelo bhAga-zrI jinastuti sUtrakAraH gaNadharabhagavAna zrI sudharmAsvAmIjI mahArAja TIkAkAra pU. A. zrImad abhayadevasUrijI mahArAja nimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuji iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuu Timini * -: vyAkhyAnakAra :pU. jainaratna, vyAkhyAvAcaspati, kavikulakirITa, AcAryabhagavAna che zrImad vijayalabdhisUrIzvarajI mahArAja u u 'ka
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jinastuti sarvajJamIzvaramanantamasaGgamadrayaM, sAvayamasmaramanIzamanIhamiddham / siddhaM zivaM zivakaraM karaNavyapetaM, zrImajjinaM jitaripuM prayataH praNaumi // 1 // zrI jinastuti rUpa A eka pleTa viSe ja, A bhAkhA pustakramAM vivecana che. ]
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1. praNetA ane vivaraNakAra , * AjanA maMgala divasathI, ahIM, zrI bhagavatIjInA nAmathI suvikhyAta sUtranI vAcanA zarU karAya che. A sUtragrantha jaina samAjamAM ghaNe bhAge "zrI bhagavatIjI sUtra" evA pUjayavAcaka nAmathI oLakhAya che ane A sUtragranthanA TIkAkAra paramarSie paNa__"iyN ca bhagavatItyapi puujytvenaabhidhiiyte|" -evuM pharamAvIne, A sUtranA zrI bhagavatIjI evA nAmanI yathArthatA temaja prAcInatA jaNAvI che. bhagavAna zrI jinazvaradevanA ane vartamAna kAle A kSetramAM ananta upakArI bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAnA zAsanamAM bAra sUtro aMgasUtra" tarIke gaNAya che ane e bAra sUtronA samUhane dvAdazAMgI" tarIke oLakhAya che. A dvAdazAMgI paikInA pAMcamA aMgasUtranuM nAma "vivAhapatti" sUtra che. "vivAhapannatti" nAmano zabdArtha karatAM, A aMgasUtrane, "vyAkhyAprajJapti" Adi tarIke varNavela che ane te vastu A sUtranI rIkAmAM Ave che, eTale hAla te viSayanA vivecanamAM utaravAnI jarUra nathI. ahIM te eTaluM ja sUcavavAnuM che. ke dvAdazAMgI paikInuM "vivAhapannatti" nAmanuM je aMgasUtra, te ja A zrI bhagavatIjI sUtra che.
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne praNetAnI vizvasanIyatAH A sUtranA praNetA koNa? A vicAra bahu ja agatyano che. praNetA pratyene vizvAsa agara te avizvAsa, praNetAe racelA grantha pratye vizvAsa agara te avizvAsa utpanna karavAmAM, bahu ja agatyano bhAga bhajave che. praNetAnI vizvAsapAtratA, tenI racanAnI vizvAsapAtratAne janmAve che. kahevAya che ke-"puSavazvAse varAvizvANA" kaI paNa praNetA viSe jyAM evI khAtrI thaI jAya ke-emane ajJAna agara rAgAdi de chaLI zake tema hatuM nahi; eTaluM ja nahi, paNa e evA guNa hatA ke--pitAnuM ke paranuM AMzika paNa ahita thAya tevuM vacana temanuM hoya ja nahi; evA praNetAe je kAMIkahyuM hoya, te yathArtha ja kahyuM heya, ema lAgyA vinA rahetuM nathI. "sajajana mANasa sArUM ja bele" -evuM nizcayathI kahI zakAya, paNa "je kaI sAruM bele te sajajana ja heya"--evuM kahI zakAya nahi. kAraNa? kAraNa e ke-durjana paNa mANasa sajajananI keTimAM gaNAvAne mATe agara te amuka svArthane siddha karavAne mATe daMbhAdikathI paNa sAruM belanAra hoI zake che, jyAre sajana mANasa sAruM ja bolavAnA svabhAvavALo hoya che. AthI, vyAkhyAtAe pahelAM te zrotAone e vAta samajAvavI joIe ke-jenuM kahevuM huM kahevAnuM chuM, te evA pramANika ane jJAnI purUSa che ke-emanA vacana pratye avizvAsa utpanna thaI zake evuM che ja nahi. AkAraNe, ApaNe pahele prazna e upasthita karyo ke-A sUtranA praNetA koNa?
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti jeTalA gaNadhara bhagavAnA eTalI dvAdazAMgIe : tame jANatA te haze| ja ke-dvAdazAMgInI racanA gaNadhara bhagavAnA kare che. khAra agasUtro paikInuM A pAMcamuM aMgasUtra che, eTale A sUtranI racanA paNu gaNadhara bhagavAne ja karelI che. je parama tAraka bhagavAna zrI jinezvaradevanuM zAsana Aje A bharatakSetrane viSe vidyamAna che ane je tAraka zAsananA AdhAre A kSetramAM, A kALamAM paNa, zabhyAtmAo saddharma rUpa kalpatarUnI ArAdhanA karI rahyA che, te bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAe trIsa varSanI vaye dIkSita banIne, bAra bAra varSoM panta ghAra tapazcaryAne tapIne potAnAM cAra ghAtI karmone sava thA kSINa karI nAMkhIne, peAtAnA AtmAmAM svabhAvathI ja rahelA kaeNvalajJAnane pragaTAvyuM. kevalajJAna, e AtmAnA svabhAvasiddha guNa che. sarva AtmAomAM e guNa hoya ja che. e guNa sarva AtmAmAM hovA chatAM ya, alihArI tA e guNane pragaTAvanArAonI che. AtmAnA svabhAva karyAMthI AvarAele che. dIpaka uparanA DhAMkaNu jevuM e che. kanuM DhAMkaNu khase, eTale anantajJAnAdi pragaTe. A sUtrane vAMcavAne ane sAMbhaLavAnA Azaya paNu, AtmAnA svabhAvane AvanAra ** rUpI DhAMkaNane, sarvathA dUra karavAnA ja hovA joIe. bhagavAna zrI jinezvaradevAnA. AtmAe, peAtAnAM cAra ghAtI karmonA sathA kSaya karIne kevalajJAnAdine upAje che ane te pachIthI gaNadharadevAnI sthApanA kare che. bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAe RjuvAlukA nadInA uttara taTe kevalajJAna
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne uparyuM, eTale niyamAnusAra devatAoe AvIne te je sthaLe e tArakanA prathama samavasaraNanI racanA karI. bhagavAne e samavasaraNamAM virAjIne, kalpa mujaba, pahelI dezanA te lIdhI; paNa e banAva te niSphaLa dezanA"nA AzcaryabhUta banAva tarIke seMdhAya che. prabhunI prathama dezanAmAM ja tIrthanI sthApanA thAya, paNa tyAM tevA yogya jIvanA abhAve, bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAnI pahelI dezanA niSphala nivaDI. AthI, pitAnA kalpa mujaba tyAM prathama dezanAne daIne, bhagavAna "apApA" nAmanI purInA "mahAsena" nAmanA udyAnamAM padhAryA. devatAoe tyAM samavasaraNa racyuM ane e samavasaraNamAM virAjIne bhagavAne dezanA devAne prAraMbha karyo. e daramyAnamAM, zrI IndrabhUti Adi bhagavAnanI pAse AvyA, bhagavAne temanI zaMkAonuM samAdhAna karyuM ane tema thatAM zrI IndrabhUti Adie bhagavAnanI pAse dIkSA grahaNuM karI. e pachI, bhagavAne, zrI IndrabhUti Adi agIArane zrI gaNadhara pade sthApita karyA. bhagavAna zrI mahAvIre paramAmAe caturvidha zrIsaMghanI sthApnA karyA bAda zrI IndrabhUti Adi e agIAreya gaNadhara bhagavAnoe, pitapotAnI dvAdazAMgInI racanA karI. prazna agIAra dvAdazAMgIo racAI? ' hA, te samaye agIAra dvAdazAMgIonI racanA thaI. ' prazna. emAM kaI paraspara bhinnatA kharI? e agIAra dvAdazAMgIomAM paraspara bhinnatA hatI ema paNa kahevAya ane temAM paraspara bhinnatA naheAtI
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - pahele bhAga-zrI jinastuti ema paNa kahevAya. arthanI dRSTie kahIe te, e agIAra dvAdazAMgIomAM paraspara bhinnatA nahatI ema kahevAya. are, e agIAranI ja vAta zuM karavAne karIe ? atyAra sudhImAM anantI utsarpiNIo ane anantI avasarpiNIo thaI che temaja bhaviSyamAM anantI utsarpiNIo ane anantI avasarpiNIo thavAnI che eTale atyAra sudhImAM jema anantA zrI tIrthakara bhagavAna thayA che ane te tArakAnA anantA zrI gaNadhara bhagavAne thayA che, tema bhaviSyakALamAM paNa anantA zrI tIrthaMkaradeva thavAnA che ane e tArakanA zrI gaNadhara bhagavAne paNa anantA thavAnA che. e thayelA ane thanArA anantA ya zrI gaNadhara bhagavAne pitapitAnI dvAdazAMgIne race, eTale anantI dvAdazAMgIo thaI; paNa je e dvAdazAMgIonA arthanI daSTie kahIe, to e anantI dvAdazAMgIomAMthI eka dvAdazAMgImAM paNa kazI ja bhinnatA hoI zake nahi. Ama arthanI apekSAe bhinnatA na hoya, te pachI kayI apekSAe bhinnatA hoI zake, e vicAravAnuM rahyuM ne? dvAdazAMgIomAM paraspara bhinnatA saMbhavI zake, paNa te zabdanI apekSAe! anansI dvAdazAMgIomAM paNa zabdanI apekSAe paraspara bhinnatA saMbhavI zake, paNa arthanI apekSAe te anantI dvAdazAMgIomAM paNa abhinnatA ja heya. praznazrI IndrabhUtijI vagere agIAra gaNadhara bhagavAnee racelI dvAdazAMgIomAM arthabheda nahote paNa zabdara hato, ema ne?
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna e vAtanA ja khUlAsA thatA hatA. zrI indrabhUtijI ADhi agIAra gaNadhara bhagavAnA paikI pahelA sAta gaNadhara bhagavAnAe [1. zrI IndrabhUtijI, 2. zrI agnibhUtijI, 3. zrI vAyubhUtijI, 4. zrI vyaktajI, 5. zrI sudharmAsvAmIjI, 6. zrI ma'DikajI ane cha. zrI maurya putrajIe ] racelI dvAdazAMgIemAM paraspara zabdanI apekSAe bhinnatA hatI. zrI akapita nAmanA gaNadhara bhagavAna ane zrI acalabhrAtA nAmanA gaNadhara bhagavAna--e e gaNadhara bhagavAneAnI dvAdazAMgIemAM paraspara zAbdika bhinnatA paNa naheAtI, paNa ene pahelA sAta gaNadhara bhagavAnAnI sAta dvAdazAMgIenI sAthe jo sarakhAvIe teA, zrI aMkaSita nAmanA ane zrI acalabhrAtA nAmanA gaNadhara bhagavAnanI racelI dvAdazAMgIe pahelI sAta dvAdazAMgIethI zabdanI apekSAe bhinna hatI. evI ja rItie, zrI metA nAmanA ane zrI prabhAsa nAmanA gaNadhara bhagavAneAe racelI e dvAdazAMgIomAM paraspara zAbdika bhinnatA paNa naheAtI, parantu pahelA sAta gaNadhara bhagavAneAnI sAta dazAMgIe ane ArhamAnavamA gaNadhara bhagavAneAnI dvAdazAMgIemAM zAbdika bhinnatA nahi hAvAthI te enI eka dvAMDhazAMgI gaNAya, eTale e mujaba thatI pahelAMnI ATha dvAdazAMgIonI sAthe sarakhAvIe teA, zrI metAya nAmanA ane zrI prabhAsa nAmanA gaNadhara bhagavAneAnI racelI dvAdazAMgIe, pahelI ATha dvAdazAMgIethI, zabdanI apekSAe bhinna hatI. AthI tame samajI zakyA haze| keAma tA, bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAnA zAsanamAM kula
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti agIAra gaNadhara bhagavAno thayA hatA ane tethI kula agIAra dvAdazAMgIe racAI hatI, paNa te agIAra dvAdazAMgIone je zAbdika bhinnatAnI apekSAe gaNavAmAM Ave che te nava dvAdazAMgIo thatI hatI. e agIAra dvAdazAMgIe pakInI mAtra eka dvAdazAMgInI ja paraMparA hAla cAlu che, paNa te te ApaNe AgaLa joIzuM. niSaghAtraya ane tripadIH gaNadhara bhagavAne, dvAdazAMgIne racavAnuM sAmartha kevA prakAre prApta kare che, e paNa jANavA jevuM che. teo dIkSita banIne lAMbe kALa adhyayanAdi karyA pachIthI ja dvAdazAMgInI racanA kare che, evuM nathI ja. vaLI, dvAdazAMgInI racanA karavAmAM gaNadhara bhagavAnane eka muhUrtathI adhika samaya paNa lAgato nathI. dvAdazAMgInI racanA trijagadgurU bhagavAnanA upadezane ja AdhIna hoya che. bhagavAna zrI jinezvara denA zrImukhethI tripadInuM zravaNa karavA mAtrathI ja, gaNadhara bhagavAnanA AtmAomAM raheluM dvAdazAMgInI racanA karavA jeguM adbhuta sAmarthya AvirbhUta thAya che. koI kaheze kebhagavAna zrI jinezvaradevathI uccArAelI tripadImAM evuM te kevuM sAmarthya, ke je tripadIne pAmatAMnI sAthe ja gaNadhara bhagavAna dvAdazAMgInI racanA karI zake ane je tripadIne pAmyA vinA gaNadhara bhagavAnonA AtmAothI paNa dvAdazAMgInI racanA thaI zake nahi? vicAravA jevI A vAta che ne ? bane che evuM ke-bhagavAna tIrthanI sthApanA kare, vaka sAmanaDAMgInI vInAnA A jevI ,
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne" eTale gaNadhara bhagavAne, bhagavAna zrI jinezvaradevane eka pradakSiNA daIne, e tArakanA caraNe namaskAra kare che ane te pachIthI bhagavAnane pUche che ke-mate ! taraM?' gaNadhara bhagavAnanA A pahelA praznanA uttaramAM, bhagavAna zrI jinezvaradeva pharamAve che ke- 3Na vA" A uttara dvArA bhagavAna zrI jinezvaradeva, dravyanA paryAyanA utpAdana siddhAnta vyakta kare che. gaNadhara bhagavAne, bhagavAna zrI jinezvaradeve ApelA uttarane sAMbhaLIne, e viSe vicAraNuM kare che. bhagavAna zrI jinezvaradeve ApelA uttara viSe vicAraNA karatAM, gaNadhara bhagavAnane vadhu pUchavAnI jarUra lAge che. AthI bhagavAna zrI jinezvaradevane gaNadhara bhagavAne bIjI vAra pradakSiNA daIne, e tArakanA caraNe namaskAra kare che ane te pachIthI bhagavAnane bIjI vAra paNa ene e ja prazna pUche che ke mane! tiraM?" gaNadhara bhagavAnanA A bIjA praznanA uttaramAM, bhagavAna zrI jinezvaradeva pharamAve che ke-- vi6i " A uttara dvArA bhagavAna zrI jinezvaradeva dravyamAM vyaya, vigama athavA vinAzane siddhAnta vyakta kare che. gaNadhara bhagavAno, bhagavAna zrI jinezvaradeve ApelA A uttarane sAMbhaLIne, e viSe paNa vicAraNA kare che. bhagavAna zrI jinezvaradeve ApelA uttara viSe vicAraNA karatAM, haju paNa gaNadhara bhagavAnane vadhu pUchavAnI jarUra lAge che. kevaLa utpanna ja thayA kare, e paNa kema bane ? ane utpanna thAya ne naSTa thAya, e ya. kema bane? A kAraNe, bhagavAna zrI jinezvaradevane gaNadhara
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelo bhAga-zrI jinastuti - bhagavAne trIjI vAra pradakSiNa daIne, e tArakanI caraNe namaskAra kare che ane te pachIthI teo bhagavAnane trIjI vAra paNa ene e ja prazna pUche che ke-"! sara?" gaNadhara bhagavAnee pUchelA A trIjI vAranA praznanA uttaramAM, bhagavAna zrI jinezvaradeva pharamAve che ke- va A uttara dvArA bhagavAna zrI jinezvaradeva dravyanA dhrauvyano siddhAnta vyakta kare che. A trIje uttara bhagavAna zrI jinezvaradaivanA zrIsukhethI sAMbhaLatAMnI sAthe ja, zrI gaNadhara bhagavAnane tattvasvarUpa paripUrNapaNe samajAI jAya che. zrI gaNadhara bhagavAnee "are ! -e prazna traNa vAra pUchaLyo; e praznatrayIne zrI jina zAsanamAM niSadyAtraya Ardi tarIke oLakhAvela che; ane bhagavAna zrI jinezvaradeve pahelI vAra "cg ar', bIjI vAra "vinA vA ane trIjI vAra "ra vA ema traNa padya dvArA je traNa uttara ApyA, te traNa uttarane zrI jaina zAsanamAM *tripadI" Adi tarIke oLakhAvAya che. bhagavAna zrI jinezvaradevanA zrImukhe uccArAela tripadInA zravaNathI, gaNadhara bhagavAnane gaNadhara-nAmakarmane udaya thAya che ane teone pitapetAnA jJAnAvaraNIya karmano eve to sundara kSapazama thAya che, ke jethI teone utkRSTa kaeNTinuM matijJAna ane zrutajJAna prApta thAya che. gaNadhara-nAmakarmano udaya thavAthI ane utkRSTa matijJAna tathA zrutajJAna prApta thavAthI, zrI gaNadhara bhagavAne eka muhUrta mAtramAM ja dvAdazAMgInI. racanA karI zake che. karI hatI ja, tua hukta
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ = = zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne traNa uttarapadone kama paNa vAstavika ja che: kane jA, vinA vA ane pura vA'--e tripadImAM dvAdazAMgInA samasta sArane samAveza thaI jAya che. A tripadIne krama paNa ghaNuM ja vAstavika che. "bhagavAne pahelA praznanA uttaramAM "pune vA" ema kema pharamAvyuM ane "vi vA" athavA "dhu vA" e uttara pahelA ja praznanA javAbamAM kema pharamAvyo nahi?"--e vAta paNa jarA vicArI laIe. pahelA ja praznanA uttaramAM je vi zA" kahevAmAM AvyuM hatuM, te te asthAne gaNAta ane ghaNI moTI muMjhavaNane pedA karata. dravyane vigama athavA vinAza thAya che, ema keI kahe, te pahelI ja muMjhavaNa e thAya ke-je utpanna thayela nathI, tene vinAza ja zAne hoya? vigama athavA vinAza te tene ja hoya ne, ke je utpanna thayela hoya? kaI paNa vastu astitvamAM AvyA vinA vinAzane pAme, e bane ja zI rItie? vaLI je vinAza thAya che e ja tatva hoya to jagatanuM astitva saMbhave zI rItie ? je janme enuM maraNuM thAya, paNa jene janma ja thaye nathI enuM maraNa thAya kharuM? nahi ja, mATe bhagavAne pahelAM "3 ghA" e uttara ApyA pachIthI, bIjA praznanA uttaramAM "vijA rA' e uttara pharamAvyo te vyAjabI Thare che. keI kaheze kete badhu jA" e uttara pahelA praznanA javAba rUpe kema pharamAvyuM nahi ? prathama praznanA uttara rUpe "davA" ema paNa je bhagavAne pharamAvyuM hota, te tethI paNa maTI
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti 133 , muMjhavaNu thavA pAmata. eka te jagatamAM utpanna ane vinAza spaSTa dekhAtA hoya ane bhagavAna kramAve ke badhuM dhruva che, teA ethI pratyakSa virodha lAge ne ? vaLI mAtra dhruvatA ja hoya, teA pachI dhama karavA AdinI jarUra paNa zI ? AthI ja bhagavAne pahelA praznanA uttara rUpe 'sunaida vA evuM pharamAvyuM. pahelAM teA bhagavAne utpattisUcaka uttara ApyA;. pachI vigamasUcaka uttara AdhyeA; ema utpatti ane vigama sUcavyAM ane te pachIthI dhrauvyasUcaka uttara ApyA, jagatamAM utpanna thavuM ane vinAza pAmavuM, e e tA prathama darzane ja dekhAtI vastue che ne ? sAmAnya akkalavALA paNa samaje che phrenjanme te mare che ane sajAya tenA saMhAra thAya che. kAraNe utpAdanA siddhAMta ane te pachI nayanA siddhAnta darzAvyA bAda, bhagavAne dhrauvyanA siddhAnta jaNAvyo. jo utpanna thavuM ane vinAza pAmavuM-eTaluM ja hoya ane dhruvatA na ja hoya, teA parabhava, puNya--pApanuM phUla, meAkSa ane meAkSamA nI ArAdhanA, e vigerene avakAza ja na rahe. utpAda ane byayanA siddhAnta sAthe dhruvatAnA siddhAnta maLatAM ja, tattvanA siddhAMta paripUNa tAne pAme che. pachI kAMI kahevAnuM khAkI rahetuM ja nathI. pachI teA je kAMi kahevAnuM rahe che, te e traNane samajAvavAne mATe ja A mULathI ja anekAntavAdaH bhagavAna zrI jinezvaradevA traNa uttarAmAM krame karIne utpAda, vyaya ane dhrauvyane sUcave che ema kahevuM, e jema
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAtA sAcuM che, tema bhagavAna zrI jinezvaradevA traNa uttara paikInA dareke dareka uttaramAM utpAda-ya-dhrauvya e traNeyane sUcave che-ema kahevuM, e paNa sAcu ja che. prazna. e zI rItie ? * enuM kAraNa e che ke-bhagavAne traNeya padAccArAmAM vA' avyaya uccArela che ane e ' vA' nA uccAra dvArA utpAdanA siddhAMta sUcavatI vakhate byaya-dhrauvyanuM, vyayanA siddhAMta sUcavatI vakhate utpAda--dhrauvyanuM ane dhrauvyanA siddhAnta sUcavatI vakhate utpAda-vyayanuM sUcana karela che. dareke dareka uttaramAM 'vAnA paNa bhegA prayAga karavA dvArA, bhagavAne dravyanA anya dharmonA astitvanA svIkAra karavA sAthe, teno khyAla paNa ApyA che. bhagavAnanuM zAsana anekAntarmaya che, e te A tripadI uparathI paNa samajI zakAya che. Aje keTalAka ajJAnIo adhurI ane uMdhI samajaNane lIdhe ema kahe che ke bhagavAnanA zAsanamAM anekAntavAda pAchaLathI AvyA che.' temane gama nathI ke-ahI tA mULathI ja anekAntavAda athavA syAdvAda che. A tripadInA svarUpane paNa teo jo barAbara vicAre, te temanI bhramaNA bhAge ane temane lAge ke-zrI jaina zAsanamAM kAi paNa kALe ekAntavAda hatA ja nahi. apekSAe ja utpAda-vyaya-dhovya : bhagavAna zrI jinezvaradevA tridI dvArA pharamAve che keekanuM eka dravya apekSAe utpanna paNa thAya che, apekSAe
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti naSTa paNa thAya che ane apekSAe dhruva paNa rahe che. koI paNa jIva ke ajIva dravya mAtra utpanna thAya che ema paNa nahi, mAtra vinaSTa thAya che ema paNa nahi, mAtra utpanna thAya che tathA vinaSTa thAya che ema paNa nahiM, mAtra dhruva rahe che ema paNa nahi ane mAtra utpanna thAya che tathA dhruva rahe che ema paNa nahi ! A jagatamAM jeTalAM dravya vidyamAna hatAM, che ane raheze, te sarva dravyono samAveza thavuM ane ajIva ema be vibhAgamAM thaI jAya che. A jagatamAM jeTalAM jIva dravya agara ajIva dravya anAdikALathI che, teTalAM ja jIva dravya ane ajIva dravya Aje che ane anantAnanta kAla vahI gayA bAda paNa vidyamAna rahevAnAM che. anantAnanta kAla pUrve jagatamAM jeTalAM jIva dravya ane ajIva dravya hatAM, teTalAM ja jIva dravya ane ajIva dravya jagatamAM A samaye paNa vidyamAna che ane A samayathI anantAnanta kAla vahI gayA bAda paNa teTalAM ja jIva jo ane ajIva dravya vidyamAna rahevAnAM che. avidyamAna dI paNa vidyamAna banatuM nathI ane vidyamAna kI paNa avivamAno mAnatuM nathI. tyAre prazna e ubho thAya che ke-utpAda ane vyayane siddhAnta khUTe che ? nahi ja, utpAda ane vyasano siddhAnta paNa eTalo ja sAce che. dravyanA paryAye parivartananI apekSAe utpAda ane bhaya che. jInAM ane ajIvana avasthAntare thayA kare che ane tenI apekSAe utpAda ane vyaya thAya che, ema kahevAya che. prAcIna avasthA naSTa thAya ane navIna avasthA utpanna thAya; vaLI
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ *16 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne pAchI e avasthA naSTa thAya ane navIna avasthA utpanna thAya; ema utpAda ane vyaya thayA kare, paNa mULa dravya te kAyamanuM kAyama ja rahe, eTale e dravyanI dhruvatA paNa gaNAya. tripadImAM ja dvAdazAMgI utpAda, vyaya ane dhrauvyano siddhAnta jema padArthanI saghaLI ja avasthAonI apekSAe che, tema padArthanI paryAyAtmaka avasthAonI daSTie paNa che. saghaLA jIvane ane saghaLA ajIvane A utpAda-vyaya-dhrauvyano siddhAnta lAgu paDe che. lokano keI paNa padArtha A tripadI dvArA sUcita siddhAntothI para nathI ane ethI A siddhAntanA jJAnamAM jagatanA jIvAjIvAdi saghaLA padArthonA paripUrNa jJAnane paNa samAveza thaI jAya che. ananta upakArI jJAnI mahApurUSa pharamAve che ke je ekane jANe te sarvane jANe ane je sarvane jANe te ja ekane jANe; kAraNa ke eka dravyanA utpAda, vyaya, dhrauvyanuM vAstavika keTinuM tathA paripUrNa keTinuM jJAna tyAre ja thAya che, ke jyAre sarva dravyanA utpAda, vyaya, dhrauvyanuM vAstavika koTinuM tathA paripUrNa kaTinuM jJAna thAya che. AthI tame samajI zakyA haze ke-tripadI e keTalI badhI mahattvanI vastu che ane zrI gaNadhara bhagavAne jyAre zrI jinezvara bhagavAnane "tattva zuM?"--evA prazno kare che, tyAre bhagavAna zrI jinezvaradeva te praznonA uttara tarIke anya koI paNa nahi jaNAvatAM, A tripadIne ja kema saMbhaLAve che? A
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga- zrI jinastuti 17 tripadImAM jagatanA saghaLA ya padArthonA saghaLA ca svarUpano samAveza thaI jAya che, mATe ja dvAdazAMgInuM mULa A tripadI che. A tripadImAM AvatuM na hoya evuM kazuM ja dvAdazAMgImAM nathI ane dvAdazAMgImAM evuM eka paNa kathana nathI, ke je kathananA bhAvano samAveza A tripadImAM thatA na hoya. dvAdazAMgInA samasta bhAvano samAveza tripadIthI ochAM paTTAmAM ya thai zake tema nathI ane dvAdazAMgInA samasta bhAvane samagra rUpe jaNAvavAne mATe tripadIthI vizeSa padeAnI AvazyakatA paNa nathI. Ama chatAM paNu, zrI gaNadhara bhagavAno dvAdazAMgInI racanA kare che, kAraNa ke-tripadI mAtramAMthI jagatanAM saghaLAM ja jIvAjIyAdi byAnA svarUpanuM jJAna prApta thAya, evI adbhuta kSaye pazamanI zakti tA zrI gaNadhara bhagavAnonA puNyAtmAone ja varelI hoya che. zrI gaNadhara bhagavAnonAM AtmAomAM paNa dvAdazAMgInI racanA karavA jogI zakti A tripadInA zravaNu caiAge ja pragaTe che, kAI kaheze ke te e tridInA zravaNathI ApaNAmAM evI zakti kema pragaTato nathI ? tyAre kahevuM paDe keasarakAraka vastunI paNa asara thavAmAM 2-kSetra-kAla-bhAva agatyano bhAga bhajave che. khUda bhagavAna paNa te enI e ja tripadI bIjA AtmAone kahe, tA ja te khIjA AtmAomAM zrI gaNadhara bhagavAnonA AtmAo jevI zakti pragaTe nahi. sAmA pAtramAM evI lAyakAta joIe ne? e dravya, e kSetra, e kAla ane e bhAvano ceAga kyAMthI lAvavA ? zrI gaNadhara bhagavAnonA AtmAoe tA,pUrve, zrI gaNadhara-nAmakamane upAje luM
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna hoya che, eTale e puNyAtmAonA te gaNadhara-nAmakarmano udaya tripadInA zravaNa yoge thaI jAya che. vaLI te sAthe ja zrI gaNadhara bhagavAnonA AtmAomAM e tripadInA zravaNathI e apUrva kSayopazama sadhAya che ke-ethI teone utkRSTa matijJAna tathA zrutajJAna prApta thAya che. AvI kamasthiti ane gyatA bIjA jIvoe upAjelI hoya te ja tripadInA zravaNa cege dvAdazAMgInI racanA karavA jeguM sAmarthya te chamAM pragaTe ne? dvAdazAMgI eTale ajoDa ArI: ATaluM vivecana thayA bAda, have te tame e vAta ghaNuM ja sahelAithI vicArI zakaze ke-dvAdazAMgImAM hoya zuM? kaho ke-dvAdazAMgImAM bhagavAne kahelI tripadIno ja vistAra hoya. eka yA bIjA rUpamAM paNa utpAda, vyaya ane prauvya viSenI ja vAta dvAdazAMgImAM hoya. jagatamAM cho ya anantAnanta che ane ajIva pudagalo e anantAnana che. e anantAnanta jIvenA ane e anantAnanta pudgalenA utpAda, vyaya ane prauvya viSenI vAta dvAdazAMgImAM heya. ene artha e thaye ke-jagatamAM banelI, banatI ane banavAnI kaI paNa avasthAnuM sUcana dvAdazAMgImAM na hoya evuM bane ja nahi. jene je kSapazama hoya, teTaluM te temAMthI laI zake. mithyAtvane udaya joradAra hoya te rUce nahi ane viparIta bhAva pedA kare, manda mithyAtva heya ane suyogya nizrA maLI jAya, te lAbhane ghaNe
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ = = pahele bhAga zrI jinastuti saMbhava; paNa samyagdaSTi AtmA heya te ya te dvAdazAMgImAMthI keTaluM laI zake? pitAnA jJAnAvaraNuyAdi karmonA kSApazamAnusAre ! jIvanA svabhAva ane vibhAvane lagatI tathA ajIvanA svabhAva ane tenAM thatAM avasthAntarene lagatI temaja jIve vibhAvathI chUTIne ekalA svabhAvamAM ja ramatA banavAne mATe zuM karavuM joIe, tenI vAta dvAdazAMgImAM hoya. jIva-ajIva kyAM kyAM che, kema kema che, ene keTale saMbaMdha hoI zake tathA keTale saMbaMdha na hoI zake, e saMbaMdha kevo hoya ane ke na hoya temaja e saMbaMdha baMdhAya kema ane chUTe kema, e vigere vAte dvAdazAMgImAM hoya. dvAdazAMgI eTale sArA ya jagatanA trikAlanA svarUpanuM svaccha, spaSTa ane vAstavika darzana karavAne ajoDa ArIse. ApaNane jeTaluM jotAM AvaDe eTaluM ApaNe joI zakIe. jJAnacakSu jeTaluM zuddha ane AvaraNarahita hoya, teTaluM ja zuddha darzana thaI zake. AdarathI vidhipUrvaka dvAdazAMgInuM adhyayana ane zravaNa Adi karavAthI paNa jJAnacakSu zuddha ane AvaraNarahita banatuM jAya che. AvI mahA prabhAvaka vijJAnamayI dvAdazAMgInuM pAMcamuM aMga, te ja A zrI bhagavatIjI sUtra. praNetA ga. bha. zrI sudharmAsvAmIjI: : ApaNuM mULa vAta te e hatI ke-je sUtrane vAMcavAnI ahIM zarUAta karAya che, te sUtranA praNetA kezu? e praNetA vizvasanIya che ke avizvasanIya? e mATe, ApaNe nakakI karI AvyA ke-dvAdazAMgIne arthathI kahenAra te bhagavAna zrI
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatI sUtranAM vyAkhyAno jinezvadeva pite ja hoya che, kAraNa ke e tArakanA zrImukhe tripadI uccazayA bAda, tenA ja AdhAre dvAdazAMgInI racanA karAya che. dvAdazAMgIne arthathI kahe bhagavAna zrI jinezvaradeva ane ene zabdathI guMthe zrI gaNadhara bhagavAne. dvAdazAMgIne arthathI kahenAra ane zabdathI kahenAra-baneya vyaktio evI che ke-dvAdazAMgInA eka paNa vacana ke eka paNa vacananA eka paNa bhAga mATe, te avAstavika hevAne saMdeha mAtra paNa utpanna thaI zake nahi. keI vacana samajamAM na Ave te ApaNI khAmI, paNa e vacananI khAmI te manAya ja nahi. A kAraNe A sUtrane khUba bhaktibhAva ane khUba zraddhAbhAva sAthe vAMcavuM tathA sAMbhaLavuM joIe ane pratyeka vacananA rahasyane pAmavAne parizrama kare joIe. A kSetramAM hAla bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAnuM zAsana vidyamAna che, eTale A zAsanamAM racAyelI dvAdazAMgIone arthathI prarUpanA te bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmA ja che paNa ApaNe pahelAM vicArI AvyA chIe ke bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAne zrI IndrabhUtijI Adi agIyAra gaNadhara bhagavAne hatA ane e dareke dareka gaNadhara bhagavAne potapotAnI dvAdazAMgInI racanA karI hatI. Ama agIAra dvAdazAMgIe bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAnA zAsanamAM paMcAI, paNa bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAnA zAsanamAM e agIAreya dvAdazAMgIonI paraMparA cAlI nathI. paraMparA te mAtra eka ja dvAdazAMgInI cAlI che. AthI zrI IndrabhUtijI Adi agIAra gaNadhara bhagavAne paikInA kayA
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 21 gaNadhara bhagavAne racelI dvAdazAMgInI paraMparA bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAnA zAsanamAM cAlI ane Aje paNa cAlI rahI che, e vAta paNa samajI levI joIe ane tyAre ja A zrI bhagavatIjI sUtranA praNetA saMbaMdhIne nirNaya pUrNatAne pAmelo gaNAya. sAmAnya rItie vicAranArane te ema ja lAge e saMbhavita che ke pahelA gaNadhara bhagavAna zrI indrabhUtijI, ke jeo gautama betranA hovAnA kAraNe jenA samAjamAM zrI gautamasvAmIjInA nAmathI vizeSataH oLakhAya che, temaNe racelI dvAdazAMgInI paraMparA bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAnA zAsanamAM cAlI haze ane te ja paraMparA Aje paNa vidyamAna haze. paraMtu, vastutaH tema banyuM nathI. pAMcamA gaNadhara bhagavAna zrI sudharmAsvAmIjI sivAyanA, zrI indrabhUtijI Adi dazeya gaNadhara bhagavAnee racelI dvAdazAMgInI, paraMparA cAlI nathI; te dvAdazAMgIone te viccheda ja thaI javA pAmyo che eTale eka mAtra pAMcamA gaNadhara bhagavAna zrI sudharmAsvAmIjIe racelI dvAdazAMgInI ja paraMparA bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAnA zAsanamAM cAlI che. gaNadhara bhagavAna zrI sudharmAsvAmIjIe racelI dvAdazAMgIne ghaNe bhAga paNa naSTa thaI javA pAmyo che, paNa A kALamAM dvAdazAMgI pikIno jeTalo bhAga vidyamAna che, te gaNadhara bhagavAna zrI sudharmAsvAmIjIe racelI dvAdazAMgImAMne ja bhAga che. AthI tame samajI zakayA haze ke A zrI bhagavatIjI sUtranI racanA paNa bhagavAna zrI mahAvIra para mAtmAnA gaNadhara bhagavAna zrI sudhamasvAmIjIe ja karelI che.
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ t zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne ga. bha. zrI sudharmAsvAmIjInI ja paraMparA kyA kAraNe? ahIM tame e vAta paNa samajI le ke-bIjA gaNadhara bhagavAnanI vAta te bAjue mUkIe, paNa pahelA gaNadhara bhagavAna zrI gautamasvAmIjInI racelI dvAdazAMgInI tathA muniomAM teozrInI pATa-paraMparA nahi cAlatAM, pAMcamA gaNadhara bhagavAna zrI sudharmAsvAmIjIe racelI dvAdazAMgInI temaja muniomAM paNa teozrInI ja pATa-paraMparA cAlI, tenuM kAraNa zuM? je ke pahelA gaNadhara bhagavAna zrI gautamasvAmIjIne prabhAva ghaNe ja jabare hate. labdhionA nidhAna tarIke te e tArakanI khyAti che. zrI aSTApadagiri upara e mahAkAya gaNadhara bhagavAna sUryanA kiraNanA Alambana mAtrathI ja caDhI gayA hatA. labdhinA baLe ja e tArake paMdarase tApasIne kSIrAthI pAraNuM karAvyuM hatuM. eka kheDutane jIva, ke jene bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAnA jIva sAthe pUrvabhavamAM vairanA saMskAra paDI gayA hatA, te jIvane paNa gaNadhara bhagavAna zrI gautamasvAmIjIe bhagavAnanI AjJAthI jAte jaIne pratibodha pamADayo hate. e jIva khUda bhagavAnathI pratibaMdha pAme e zakya nahetuM, paNa gaNadhara bhagavAna zrI gautamasvAmIjIthI e jIva: prati dhane pAmyA ane dIkSita banya. e kheDuta dIkSita banIne gaNadhara bhagavAna zrI gautamasvAmIjInI sAthe bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAnI pAse Ave, paNa bhagavAnanuM darzana thatAMnI sAthe ja, tenA pUrvabhavanA viranA saMskAre tAjA thaI gayA ane e kAraNe e kheDuta rajoharaNane pheMkI daIne
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti 23 tyAMthI bhAgI gayA. jo evuM na banyuM hAta, tA e jIva paNa e ja bhavamAM niyamA kevalajJAna pAmIne muktie jAta; kAraNa ke-bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAnA varada haste dIkSita thayelAo paikInA saghaLAe ja te bhavamAM kevalajJAnane pAmIne muktie gayA--evu anyuM nathI ke anya gaNadhara bhagavAneAnA hAthe dIkSita thayelAo paikInA saghaLA ja te bhavamAM kevalajJAnane pAmIne muktie gayA--evuM anyuM nathI; paNu gaNadhara bhagavAna zrI gautamasvAmIjInA varada haste dIkSita thayelAo paikInA saghaLA ja te bhavamAM kevalajJAnane pAmIne mukitae gayA che. AvA tA e tArakanA prabhAva hatA. Ama chatAM paNa, pAMcamA gaNadhara bhagavAna zrI sudharmAsvAmIjI mahA bhAgyazALI ke e tArakanI racelI dvAdazAMgInI ja pUra paNa cAlI ane munienI pATa-para parA paNa e tArakanI ja cAlI. AnuM kAraNu zuM ? kAraNu e ja ke--agIyAra gaNadhara bhagavAnAmAM pUrNa AyuSyavALA gaNadhara bhagavAna zrI sudharmAMsvAmIjI ja hatA. pahelA gaNadhara bhagavAna zrI gautamasvAmIjIne kula dIkSAparyAya 42 varSanA hatA; temAM 30 varSanA chadmastha paryAya ane 12 varSanA keliparyAya. khIjA gaNadhara bhagavAna zrI agnibhUtijInA kula dIkSAparyAya 28 varSanA hatA; temAM 12 varSanA chadmasthaparyAya ane 16 varSanA keliparyAya. trIjA gaNadhara bhagavAna zrI vAyubhUtijInA paNu kula dIkSAparyAMya 28 vanA ja hatA; paNa temAM 10 varSanA
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne chaghasthaparyAya hate ane 18 varSane kevaliparyAya hate. cethA gaNadhara bhagavAna zrI vyakatasvAmIjIne kula dIkSA paryAya 30 varSane hatA; temAM 18 varSane chAparyAya ane 12 varSane kevaliparyAya. pAMcamA gaNadhara bhagavAna zrI sudharmAsvAmIjIne kula dIkSA paryAya 50 varSane hata; temAM 4ra varSane chAsthaparyAya ane 8 varSane keliparyAya hate. cha gaNadhara bhagavAna zrI saMDikasvAmIjIne kula dIkSA paryAya 30 varSane hatuM, temAM 14 varSane chaghaparyAya ane 16 varSa kevaliparyAya. sAtamAgaNadhara bhagavAna zrI maryaputrasvAmIjIne paNa kula dIkSA paryAya 30 varSane hata; temAM temane paNa chadmasthaparyAya 14 varSane ane kevaliparyAya 16 varSane hate. AThamA gaNadhara bhagavAna zrI akapitasvAmIchane paNa kula dIkSA paryAya 30 varSane have temAM 9 varSane chaghasthaparyAya ane 21 varSane kevaliparyAya. - navamA gaNadhara bhagavAna zrI acalabrAtAsvAmIjIne kula dIkSA paryAya 26 varSanA hatA temAM 12 varSane chaghaparyAya ane 14 varSane kevaliparyAya. - dazamA gaNadhara bhagavAna zrI metArya svAmIjIne paNa kula dIkSA paryAya 26 varSane hatuM, paNa temAM chadmasthaparyAya 10 varSane hatuM ane kevaliparyAya 16 varSane hate. - agIAramA gaNadhara bhagavAna zrI prabhAsasthAmIjIne kula dIkSA paryAya 24 varSane have temAM 8 varSane
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25 pahele bhAga zrI jinastuti chaghasthaparyAya ane 16 varSane keliparyAya hate. agIyAra gaNadhara bhagavAnanA dIkSA paryAyamAM sauthI vadhAre lAMbA samayane dIkSA paryAya pAMcamA gaNadhara bhagavAna zrI sudharmAsvAmIjIne hite; ane ethI ja bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAe, pitAnA agIAra gaNadharo paikI pAMcamA gaNadhara bhagavAna zrI sudharmAsvAmIjIne, pitAnI pATe sthApita karyA hatA. bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmA nirvANane pAmyA te samaye, e tArakanA agIAra gaNadhare paikI mAtra be ja gaNadhara bhagavAne vidyamAna hatA. pahelA gaNadhara bhagavAna zrI gautamasvAmIjI ane pAMcamA gaNadhara bhagavAna zrI sudharmAsvAmIjI, e be sivAyanA naveya gaNadhara bhagavAne, bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmA nirvANune pAmyA te pahelAM ja nirvANane pAmI cUkyA hatA. niyama e che ke-gaNadhara bhagavAne pitAnA nirvANane pAmavAnA samayathI eka mahinA pUrva pApagamana anazanane svIkAre che, eTale e naveya gaNadhara bhagavAnee pApagamana anazanane svIkAratAM pahelAM, pitatAne gaNa, pAMcamA gaNadhara bhagavAna zrI sudharmAsvAmIjIne suprata karyo hate. bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAnA nirvANa bAda bAra varSa pahelA gaNadhara bhagavAna zrI gautamasvAmIjI paNa nirvANane pAmyA che, eTale e tArake paNa nirvANa pAmyAnA eka mahinA pahelAM ja pitAne gaNa pAMcamA gaNadhara bhagavAna zrI sudharmAsvAmIjIne suprata karyo hato. AthI ema samajI zakAya che ke-bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAnA nirvANa bAda laga
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna bhaga bAra varSe, e tArakanA pAMcamA gaNadhara bhagavAna zrI sudharmAsvAmIjInI nizrAmAM, bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAnA zAsananA samasta munigaNe AvI gayA hatA. Ama thavAthI, e taddana ja svAbhAvika che ke-pAMcamA gaNadhara bhagavAna zrI sudharmAsvAmIjIe racelI dvAdazAMgInI ja paraMparA cAle temaja bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAnA zAsananA munionI paraMparA paNa teozrInI ja gaNAya. A sUtranA vivaraNakAraH - A rItie ApaNe A zrI bhagavatIjI sUtranA praNetA koNa che ane te kevA vizvasanIya che, e vAtane nirNaya te karI lIdhe; paNa atre vAMcavA dhArela zrI bhagavatIjI sUtra mAtra mUla sUtra rUpe ja nathI, paraMtu saTIka rUpe che. atre vAMcavA dhArela zrI bhagavatIjI sUtra vivaraNayukta che. A kAraNe, zrI bhagavatIjI sUtranA vivaraNanA racayitA paNa kevA pramANapurUSa che, e tamAre jANI levuM joIe. navAMgI TIkAkAra tarIke suvikhyAta thayelA AcAryabhagavAna zrImada abhayadevasUrIzvarajI mahArAjAe zrI bhagavatIjI stranuM A vivaraNa lakheluM che. zrI ThANAMga sUtrathI laIne zrI vipAkasUtra sudhInAM nava aMgasUtranAM vivaraNe A AcAryabhagavAna zrImada abhayadevasUrIzvarajI mahArAjAe racelAM che ane ethI ja A mahApurUSa ApaNA samAjamAM "navAMgI TIkAkAra tarIkenI khyAti pAmelA che. A mahApurUSa zrI ThANAMgasUtra Adi nava aMgasUtronAM
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti 27: vivaraNAne lakhavAne mATe zAthI utsAhita thayA, tenA sabaMdhamAM, AcArya zrI prabhAcandrasUrijIe peAtAnA racelA zrI prabhAvaka--caritra nAmanA granthamAM, spaSTa ullekha karyA che. teozrIe lakhyu che ke-zrImAna abhayadevasUrijInA samayamAM dukALanA upadravane lIdhe dezanI durdazA thavA pAmI ane tethI siddhAnta tathA tenI vRttinA uccheda thavA lAgyA. temAMthI je kAMI sUtro macI javA pAmyAM, temAM prekSAnipuNa munione paNa zabdArtha durgaMdha thaI paDayA. zAstrane aMge AvI sthiti upasthita thavA pAmI, te daramyAnamAM eka vAra evu banavA pAmyuM ke-zAsanadevI AcArya zrI abhayadevasUrijI mahArAjAnI pAse AvyAM. madhyarAtrino e samaya hato. madhyarAtrinA samaye paNa zrImAn abhayadevasUrijI mahArAjA to sAvadhAnapaNe dharmadhyAnamAM magna banIne beThA hatA. zAsanadevIe AvI, temane namaskAra karIne kahyuM ke-" zrI zIlAMgakeTa nAmanA AcAryazrIe pUrve agIAra aMgasUtronI je vRttie banAvI hatI, temAMthI hAla mAtra be ja agasUtronI vRttio vidyamAna che ane bAkInAM nava a'gasUtronI vRttie duSkAlane aMge vicchinna thaI javA pAmI che; AthI, zrIsa'dha uparanA anugrahane mATe tame, je nava aMgasUtronI vRttionA viccheda thaI javA pAmyA che, te nava aMgasUtronI vRttionI racanA karo!" zAsanadevInA AvA sUcanane sAMbhaLatAM, zrI abhayadevasUrijI mahArAjA tA, Azcaryacakti banI gayA. nava aMgasUtro
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ sTa zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAtA nI vRttione racavAnI teozrIne kadI kalpanA paNa nahi AvelI. peAte e vAtamAM paNa zakti ja hatA ke'mArAmAM evuM sAmarthya ja kathAM che, ke jethI huM nava aMgasUtronI vRttione racI zakuM ?" bIjI tarapha sUcana zAsanadevInuM hatuM. A kAraNe zrImAn abhayadevasUrijIe manAvyagratA anubhavI ane te vyagratAne zAsanadevI samakSa pragaTa karatAM kahyuM ke-mAtA ! huM te alpamati jDa jevA chuM. gaNadhara bhagavAna zrI sudharmAMsvAmIjIe racelA granthAne yathArtha rUpamAM jovA jogI buddhi paNa mArAmAM nathI, eTale huM tenI vRtti racuM ane mArA annapaNAthI temAM je kAMI paNa utsutra mArAthI kahevAI jAya, te tethI mane mahApApa lAge ! utsUtrakathana karanArane anaMta saMsAramAM paribhramaNa karavuM paDe, evuM pUrvAcArya paramArtha AnuM kathana che. A eka muMjhavaNu ane mArI mIjI muMjhavaNa e che ke--tamArI vANI paNa ala'dhanIya che; mATe tame ja kaheA ke-mAre karavuM zuM?" navAMgI TIkAkAra AcArya zrI abhayadevasUrijI mahArAjAe ApelA A javAba che! vicAra karaze ke--mahApurUSA kevA namra, gaMbhIra ane pApabhIrU hAya che ? kharekhara, utsUtrakathana rUpa pApa, e eka atizaya bhaya'kara keDhinuM pApa che. saMsAramAM jeTalAM pApe che, temAM bhayaMkaramAM bhayaMkara keATinu pApa utsUtrakathana che. utsUtrakathana rUpa pApa samAna anya koI ja pApa nathI. anya pApAthI bacavAno game teTale prayatna karanArA paNu, jo utsUtrakathana rUpa pApane sevanArA hAya, te| anya pApeAthI bacavAno teno prayatna niSNa jevA ja
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga zrI jinastuti che. kAraNa ke-ulUgakathana rUpe eka ja pApa paNa tene anaMta saMsAramAM rUlAvanArUM bane che. bhavabhIra AtmAoe te, bIjAM pApane parityAga thaI zake nahi te paNa, chevaTamAM chevaTa usUtraprarUpaNa rUpa bhayaMkara pApathI bacavAne mATe te sadAne mATe upayogazIla ane prayatnazIla rahevuM joIe. je kebhavabhIrU AtmAoe to pApa mAtrane parityAga karavAne mATe upagazIla ane prayatnazIla rahevuM joIe, kAraNa ke-pApa mAtrane parityAga karyA vinA mokSamArganI sundara kenTinI ArAdhanA zakya nathI; parantu usUtraprarUpaNA rUpa pApathI te avazyameva bacavuM joIe kAraNa ke-AtmAne anaMta saMsAramAM rUlAvavAnuM kevuM sAmarthya usUtraprarUpaNuM rUpa pApamAM che, tevuM sAmarthya anya kaI paNa pApamAM nathI. usUtraprarUpaNA rUpa pA5nA viSayamAM jeo upekSA seve che, teo anya pApanA tyAganI game teTalI vAta karatA hoya ke anya pApanA tyAgane game teTale prayatna paNa karatA heya, te paNa teo anantajJAnioe pharamAvelA pApakarmanA vAstavika svarUpane samajayA ja nathI. A kALamAM te, sUtraprarUpaNAthI bacavAne mATe khUba ja lakSya rAkhavA jevuM che. Aje evuM evuM sAhitya pracAra pAmI rahyuM che keajJAna jIvene sUtravirUddhanA mArge dorI jAya ane temAM je Agraha thaI jAya tathA e Agrahane vaza thaIne je pite mAnI lIdhela vastunuM samarthana karavAnuM mana thaI jAya, te usUtrakathananuM mahApApa palle paDI jatAM vAra lAge nahi. bhavathI vistArane pAmavAnI vRttivALA AtmAoe to,
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna sUtra pratye samarpita bhAvavALA ja banyA rahevuM joIe. zrI jinAjJAne anusaratuM vartana ochA ke vadhu pramANamAM thaI zake agara na paNa thaI zake, te paNa zrI jinAjJAthI virUddha bolavA ke lakhavA AdithI te sadAne mATe bacatA rahevuM joIe. navAMgI TIkAkAra AcArya zrI abhayadevasUrijI mahArAjA jevA paNa utsutraprarUpaNA rUpa mahApApathI keTalA badhA DaratA hatA, e jANyuM ne? emanA jevAe usUtraprarUpaNAno Dara rAkhavAno hoya ane ApaNe usUtraprarUpaNAno Dara rAkhavAno na hoya? jema ajJapaNuM vadhAre hoya, tema usUtraprarUpaNa thaI javA pAme nahi"--enI vadhAre kALajI rAkhavI paDe; eTale, ApaNe te, usUtraprarUpaNAthI khUba ja DaratA rahevuM joIe. vaLI zrI abhayadevasUrijI mahArAjAe pitAne alpamati jaDa jevA Adi tarIke jaNAvela che, te teozrInI nirahaMkAratAne ja sUcave che. teozrI jJAnI to hatA ja, paNa teozrIne pitAnA jJAnano ghamaMDa nahote; kAraNa ke-e mahAtmA sAcA pApabhIru hatA. zrI abhayadevasUrijI mahArAjAne te suvihita mArganA daDha upAsaka dAdAgurUne ane samartha gurUmahArAjAne vAraso maLe hate. zrI abhayadevasUrijI mahArAjAnA dAdAgurUnuM nAma zrI vardhamAnasUrijI hatuM. pahelAM to e zrI vardhamAnasUrijI mahArAjA caityavAsI hatA; emanI nizrAmAM eka-e nahi paNa rAzI zrI jinamandire hatAM, paraMtu bhagavAna zrI jinezvaradevoe pharamAvelA siddhAntane abhyAsa karavAthI temane saMsAranuM svarUpa yathArtha rUpamAM samajAyuM; ane ethI
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31 pahele bhAga-zrI jinastuti emanAmAM sundara bhavavirAga pragaTa temaja cityavAsanI aniSTatA samajAI. sAcuM samajAyA pachI satvazIla AtmA jhAlya rahe? emaNe tarata ja cityavAsane tyAga karyo ane bhagavAnanA zAsananA suvihita mArgane svIkAra karyo. e kALamAM, caityavAsIonuM ghaNuM jora hatuM ane suvihita munione suvihita mArganuM pAlana karavAnI ghaNI muzkelI hatI. pATaNamAM te cityavAsI AcAryonuM eTaluM badhuM jora hatuM ke keI paNa suvihita muni pATaNamAM pesI zake nahi. te samaye pATaNamAM javAnI hiMmata keI suvihita muni kare, te te munine utArAnuM sthAna keI Ape nahi; kema ke-je kaI suvihita muni pATaNamAM jAya tene temaja te munine je keIe makAna vigerene Azraya Apyo hoya te tene paNa, cityavAsI AcAryo rAjasattAne Azraya laIne, herAna-parezAna karyA vinA rahetA nahi. cityavAsI AcAryo taraphathI suvihita munione thatI AvI kanaDagata, zrI vardhamAnasUrijIne khUba ja DaMkhatI hatI ane suvihita munione vihAra nirupadrava bane, evI temanA haiyAmAM tIvra tamannA hatI, kAraNa ke suvihita munimArga pratye teonA antaHkaraNamAM avihaDa rAga hate. cityavAsI AcAryo taraphathI suvihita munione thatI kanaDagatane dUra karavAnI bAbatamAM, zrI vardhamAnasUrijI pate te kAMI paNa karavAne samartha nahetA, paNa je kaI samartha maLI jAya te ene e mahApurUSa suvihita munionI kanaDagatane dUra karavAnI preraNA ApyA vinA rahe tema paNa nahotA.
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatI sUtranAM vyAkhyAne Akhara temanI abhilASA pUrNa thaI. temane pitAne ja tevA samartha be ziSyanI prApti thaI gaI . eka vAra AcArya zrI vardhamAnasUrijI bhavyAtmAone pratibaMdhita karatA thakA dhArAnagarImAM padhAryA. dhArAnagarImAM te samaye lakSamIpati nAme eka mahAdhanika paNa vasa hato. te zeTha zrI jainadharmane upAsaka hato. te zeThane tyAM zrIdhara ane zrIpati nAmanA be brAhmaNa yuvAno vasatA zrIpati nAmanA hatA. e be brAhmaNa yuvAno, ghaNA moTA vidvAna hevA vikAsa havA sAthe sUkSmabuddhine dhanAza hatA. temanI dehAkRti paNa enAranI najarane AkarSe tevI hatI. teo mULa te madhyadezanA vatanI hatA, paNa dezATana karavA nIkaLyA hatA. dezATana karatAM karatAM te banne yuvAna brAhmaNe dhArAnagarImAM AvI pahoMcyA. lakSmIpati zeThe temanI AkRtithI AkaSaIne te bannene bhikSAdAna karyuM tathA Azraya Ape. eka vAra zeThane e banneya brAhmaNa yuvAnonI ajAyabI pamADe tevI amRtizaktino anubhava thaze. temanI smRtizaktinA prabhAvathI ja, samIpati zeTha eka bhAre vimAsaNamAMthI ugarI gayA. tyArathI te lakSamIpati zeThe e ane brAhmaNa yuvakane pitAnA gharamAM ja samAnabhera rAkhya. Ama vadhu ne vadhu paricaya thatAM, zeThane anubhava thaye -A be yuvake jema bhAre vidvAna ane bhAre buddhizAlI che, tema bhAre zAnta ane bhAre jitendriya paNa che. zrIdhara ane zrIpati nAmanA e bane brAhmaNa yuvakono A anubhava thatAM, zeThane e ja vicAra AvyuM ke- je A
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti anne yuvake mArA gurUnA ziSyA ane, te kevuM sArU thAya ? kema ke- A baMne ya zrIsaMghanA bhUSaNa rUpa ane evA che." vicAra karI ke zeThane AvA vicAra zAthI AvyA haze ? zeThanA haiyAmAM keTalI badhI gurUbhakti vasI haze ? zrI jinazAsananI prabhAvanA ane zrIsa ghanI zAbhA tarapha zeThanu keTaluM badhu lakSya haze ? pratibhAzAlI AkRti, bhAre vidvattA, tejasvinI buddhi, zAnta prakRti ane jitendriya pazue badhAne joIne, e banne brAhmaNa yuvakono bIjA kAI paNa prakArano upayAga karavAnu mana thAya nahi ane teone zAsanaprabhAvaka sAdhu banAvavAnuM ja mana thAya, emAM zeThanA haiyAmAM rahelA sAcA dharmarAganI pratIti thAya che. 33 tamane tamArAM saMtAno ane Azrito mATe Ave vicAra Ave kharA ? tamArAM saMtAno ane AzritA dekhAvaDAM ane buddhizAlI hoya temaja zAsanane upayAgI thAya tevAM hAya, tA temane zAsanane samarpI devAnu tamane mana thAya ke temane peDhI vageremAM joDI devAnu' tamane mana thAya? peDhI vagere te A bhavanI cIja; te ya puNyAyane AdhIna ane pApanuM kAraNa; jyAre zAsananI ArAdhanA te bhavAbhavane mATenI upayAgI ane niyamA kalyANanI karanArI. AmAM tA je joDe tenuM paNa kalyANa thAya ane je joDAya tenu paNa kalyANa thAya, te chatAM paNa tamArUM haiyuM kayI tarapha DhaLe ? pelA lakSmIpati zeTha teA, peAtAnA vicAra kema amalamAM Ave te jotA hatA. evAmAM AcAya zrI vadha mAnasUrijI dhArAnagarImAM padhAryAM. zeThane lAgyuM ke--je takanI huM rAhu 3
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ T S zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne jete hatuM, te taka AvI lAgI. zeTha jyAre gurUmahArAjane vandana karavAne mATe gayA, tyAre zrIdhara ane zrIpati nAmanA te be brAhmaNa yuvakene paNa zeTha pitAnI sAthe laI gayA. - AcArya zrI vardhamAnasUrijInI pAse pahoMcIne zeThe sarva abhigamapUrvaka AcAryazrIne vandana karyuM ane te pachI ja pite pitAne ucita Asane beThA. pelA be brAhmaNa yuvake paNa hastAMjali karIne tyAM beThA. AcAryazrIe e banne ya brAhmaNa yuvakanI AkRtine zreSTha lakSaNethI yukta joI ane ethI premapUrvaka kahyuM ke-A bannenI asAdhAraNa AkRti va-parane jItanArI che." e banne brAhmaNa yuvakane paNa AcAryazrI tarapha khUba ja AkarSaNa thayuM. temaNe AcAryazrInI nizrAne svIkAravAno nirNaya karyo ane AcAryazrIe paNa temane dIkSAne yogya jANIne dIkSA ApI. dIkSA ApyA bAda, e banne ya yuvAna munione AcAryazrIe siddhAntano abhyAsa sArI rItie karAvyo ane te paNa tapanA nidhAna evA yuganuM vahana karAvavA pUrvaka ! gurU premathI vidhi mujaba siddhAntane bhaNAvanAra hoya ane zika zraddhA ane vinayathI vidhipUrvaka bhaNanAra hoya-temAM ca zikhe vidvAna ane sUkSmamatine dharanArA hoya, te kamInA zI rahe? e bhaNatara kayuM sundara pariNAma nipajAvyA vinA rahe? evuM bhaNatara te alpa kALamAM ja ghaNuM bhavya pariNAma nipajAve. alpakALamAM ja e banne ya munioe siddhAMtane sundara abhyAsa karI lIdho. AcAryazrIe joyuM ke have A banne ya munio
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ . { pahele bhAga-zrI jinastuti : 5 sUripadane cagya banyA che. AthI AcAryazrIe te bannene zrI sUripada upara sthApana karyA ane tyArathI te bane ya mahAtmAo, zrI jinezvarasUrijI ane zrI buddhisAgarasUrijI -evAM pavitra nAmothI suvikhyAta thayA.. AmAMnA eka AcArya zrI jinezvarasUrijIe, navAMgI TIkAkAra AcArya zrI abhayadevasUrijIne taiyAra karyA ane AcArya zrI buddhisAgarasUrijIe ATha hajAra leka pramANu eka navuM vyAkaraNa banAvyuM, ke je vyAkaraNa "buddhisAgara" evA nAmathI suprasiddha thayuM. AthI tame kalpanA karI zakaze ke-e bane ya keTalA badhA samartha hatA ! :' e te badhuM pAchaLathI banyuM che, paNa sauthI pahelAM to AcArya zrI vardhamAnasUrijIe, pitAnA te bane ziSyanI pAse, pitAnI je mahecchA hatI te pAra paDAvI che. AcArya zrI vardhamAnasUrijIe e banene zrI sUripadanuM dAna karyA pachIthI, temane alaga vihAranI anujJA ApI. alaga vihAranI temane anujJA ApatAM, AcArya zrI vardhamAnasUrijIe temane kahyuM ke pATaNamAM rahelA caityavAsI AcAryo, suvihita sAdhuone tyAM rahevA detA nathI ane temane herAna kare che. suvihita sAdhuonI e takalIphanuM, tamAre tamArI zakti ane buddhithI nivAraNa karavAnuM che, kAraNa ke A kALamAM . e kArya karavAne tame ja samartha che." : pitAnA gurUdevanI e AjJAne, zrI jinezvarasUrijIe tathA zrI buddhisAgarasUrijIe mAthe caDhAvI ane tarata ja gUjarAta tarapha vihAra karyo. te bannee pATaNa pahecIne,
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ -- - zrI bhagavatI sUganAM vyAkhyAno pitAnI vidvattA ane pratibhAnA baLe, eka vidvAna purohitane tyAM Azraya meLavyuM. tyavAsI AcAryo taraphathI tyAM upadrava AvatAM, pure hite rAjasabhAmAM jaIne rAjAnI pAse badhI hakIkata rajU karI. tyavAsI AcAryoe paNa rAjAne potAnA . adhikAranI hakIkata jaNAvI. AthI rAjAe kevaLa upadhathI te banne AcAryone pATaNamAM rahevA devAnuM jaNAvyuM ane caityavAsI AcAryoe rAjAnuM te kathana mAnya rAkhyuM. pachI te pure hite rAjAnI pAsethI upAzrayane mATenI jamIna meLavI te mIna upara upAzraya karAvyo. tyArathI suvihita vAva, pATaNamAM AvIne rahevAnuM pharIthI zarU thayuM ane vAra je vihArabhUmi suvihita sAdhuone mATe vidhyamathI banI gaI hatI, te vihArabhUmi Ama punaH nividdha banI gaI. - e prasaMga uparathI samajI zakAya tema che ke-navAMgI TIkAkAra jAcAryabhagavAna zrImadda abhayadevasUrIzvarajI mahArAjAnA dAdAgurU AcAryabhagavAna zrImadda vardhamAnasUrijI mahArAjA, suvihita munimArganA evA daDha upAsaka hatA ke suvihita munimArga nivina bane tenI temaja bhavyAtmAe suvihita munimArgathI suparicita rahe tenI paNa, teozrIne khUba ja kALajI hatI. vaLI A prasaMga uparathI e vAta paNa samajI zakAya tema che ke-zrI abhayadevasUrijInA gurUmahArAja paNa mahA vidvAna, buddhinidhAna, pratibhAsaMpanna ane suvihita munimArganA pAlaka hevA sAthe, suvihita munimArganA rakSaka paNa hatA. AvA dAdAgurU ane AvA gurUmahArAjanI nizrAne pAmele AtmA je lAyakAtavALe hoya, to enAmAM
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti kucI vAtanI kamInA rahe ? kharekhara, evA AtmA zAsananA parama ArAdhaka ane sAthe sAthe zAsananA parama prabhAva pazu pAke, temAM navAI pAmavA jevuM kAMI che ja nahi. pATaNamAM suvihita munionA pravezane ane sine nirvighna manAvavAnuM zAsanarakSAnuM zubha kArya sahAya paripUrNa karIne, AcArya zrI jinezvarasUrijI vihAra karatA karatA, keTalAka samaya bAda punaH dhArAnagarImAM vakhate dhArAnagarImAM mahIdhara nAme paNa eka zeTha vasatA hatA ane dhanadevI nAme temanI dharmapatnI hatI. temane abhayakumAra nAme putra hato. e abhayakumAra bAlapaNathI ja guNAnA samUhane dharanArA hatA. 30 bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAnA zAsanamAM abhayakumAranuM nAma eTaluM badhuM prasiddha che keabhayakumAra nAma AvatAMnI sAthe ja, zrI zreNikaputra abhayakumAra ApaNane cAda AvyA vinA rahe nahi. e abhayakumAra ane A abhayakumAra-mane ya A zAsanamAM jUdI jUdI rItie paNa sundara prakAranI khyAtine pAmelA che; parantu ekanI khyAti temanA saMsAripaNAnA nAmathI eTale ke--abhayakumAra evA nAmathI che, jyAre A bIjAnI khyAti zrI abhayadevasUrijI e nAmathI che. A abhayakumAra tA, navAMgI TIkAkAra tarIke suvikhyAta thayA che. A abhayakumAra kevI rItie navAMgI TIkAkAra AcArya zrI abhayadevasUrijI manyA, te paNa have joI laIe. AcAyaeN zrI jinezvarasUrijI dhArAnagarImAM padhAratAM, mahIdhara zeka
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne potAnA putra abhayakumArane sAthe laIne, gurUmahArAjane vandanA karavAne mATe gayA. tyAM gurUmahArAjanA zrImukhethI,pitA-putra saMsAranI asAratAne jaNAvanAra dharmanA upadezane sAMbhaLe j i saLuonA upadezane sAra zuM hoya? e ja kesaMsAra asAra che, tethI tajavA lAyaka che ane mokSa sarva sukhamaya che, tethI tene meLavavAne mATe bhagavAne kahele viratidharma-tyAgadharma sevavA lAyaka che. jene A vAta rUce, ethI jenAmAM saMsAranA tyAgane ulalAsa pragaTe ane ekAMte mokSamArganuM ArAdhana karavAne mATe je samartha ane yogya jaNAya, tene vidhipUrvaka dIkSA devAya. tamAre chokare vyAkhyAna sAMbhaLavA Avyo hoya ane tene dharmopadeza rUcI jAya, te e tamane game te kharuM ja, kema? dharmopadeza rUcavAthI te ne saMsArane tyAga karavAne mATe ullasita thAya, te tame rAjI cAva ke nArAja thAya? ene tame kAcI buddhine mAne ke tamArA karatAM vadhAre laghukarmI ane bhAgyazALI mAne ? tamArI pAse jyAre e dIkSA levAnI rajA mAge, tyAre tamane ema thavuM joIe ke- huM rahI gaye ane A pAmI gaye !' ahIM te gurUmahArAjanA zrImukhethI saMsAranI asAratAne darzAvanAra dharmopadezanuM zravaNa karavAnA cage, zrI abhayakumArane AtmA vairAgyavAsita banI gayA ane e vairAgyanA saMyamane grahaNa karavAne mATe u9lasita banelA zrI abhayakumAre pitAnA pitA pAse, saMyamane levAnI anumati mAgI. zrI abhayakumAranA pitA zrI mahIdhara zreSTie paNa zrI abhaya kumArane dIkSA levAnI anujJA ApI. AthI AcArya zrI
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelo bhAga-zrI jinastuti jinezvarasUrijI mahArAjAe zrI abhayakumArane dIkSita banAvyA. zrI abhayakumAre. dIkSita banyA bAda, gurUmahArAjAnI pAse grahaNa ane Asevana rUpa bane ya prakAranI zikSAne grahaNa karI. gurUmahArAjAe temane, potAne pitAnA gurUmahArAje karAvyo hato tema, siddhAntane abhyAsa paNa karAvyo. AthI teo jabarA kriyAniSTha ane jabarA zAstrajJa banyA. e samaye temanA dAdAgurU AcArya zrI vardhamAnasUrijI paNa tyAM ja virAjatA hatA. zrI vardhamAna sUrijIe temane zrI sUripadane egya dhAryA ane ethI temaNe pitAnA ziSya zrI jinezvarasUrijIne zrI abhaya munijIne zrI sUripade pratiSThita karavAno Adeza karyo. pitAnA gurUnA AdezathI, AcArya zrI jinezvarasUrijIe paNa, zrI abhaya munijIne zrI sUripade pratiSThita kyAM ane te samayathI te muni, zrI abhayadevasUrijInA zubha nAmathI suvikhyAta thayA. AvA bhavya vArasAne pAmelA hovA chatAM paNa ane pite samartha jJAnI hevA chatAM paNa, AcArya zrI abha devasUrijI mahArAjA, zAsanadevIne javAba detAM zuM bolyA te alpamati jaDa jevo ane alpajJa chuM"--evuM kahyuM ne? A jevI-tevI namratA ane nirahaMkAratA che vaLI e gaMbhIra paNa kevA hatA? "aMgasUtronI vRtti racavAnI lAyakAta mArAmAM nathI--ema temaNe sUcavyuM, paNa tema karavAnI nA pADI nahi ane zAsanadevInI pAsethI ja teno khUlAse meLavavA prayatna karyo.. . . .
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatI sUtranAM vyAkhyAne - zrI abhayadevasUrijI mahArAjAne zAsanadevIe paNa sundara ane sacoTa javAba dIdhuM che. zAsanadevIe kahyuM ke he sujJaziromaNi! siddhAntanA arthanI vyAjabI vicAraNA karavAnI tamArAmAM gyatA che, evI mArI khAtrI che. Ama chatAM paNa, je kyAMka sandaha paDe te tame mane yAda karaje, eTale huM tarata ja tamArI pAse hAjara thaI za ane tamArI sUcavelI saMdehavALI bAbata bhagavAna zrI sImaMdharasvAmIjIne pUchI AvIne tamane jaNAvIza." * zAsanadevIe A pramANe utsAha ane AzvAsana ApavAthI, AcAryabhagavAna zrImadda abhayadevasUrIzvarajI mahArAjAe, zrI AcArAMga ane zrI sUyagaDAMga nAmanAM be aMgasUtra sivAyanAM, zrI ThANAMgasUtra Adi nava aMgasUtronI vRttionI racanA karavAne svIkAra karyo. AvA duSkara kAryane svIkAra karavAnI sAthe, e mahApurUSe evI paNa duSkara pratijJA grahaNa karI ke- jayAM sudhI zrI kANAMgasUtra Adi naveya aMgasUtranI vRttione racavAnuM kArya huM paripUrNa karyuM nahi, tyAM sudhI mAre hamezane mATe AyaMbIla ja karavuM." - zrI jaina zAsanamAM AyaMbIlane tapa paNa mahAmaMgala rUpa gaNAya che. e maMgalanI AcaraNAthI vidane nAza pAme che ane siddhio AvI maLe che. vRttinI racanA e bhAvamaMgala ane emAM bhaLe AyaMbIlane tapa. Ama pitAnA dehane ane manane paNa maMgalamaya banAvanAre suyoga e mahApurUSa sAthe. AthI naveya aMgasUtranI
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti vRttionI racanA karavAmAM e mahApurUSane kazuM ja vina naDayuM nahi. zAsanadevIe ApelA vacana mujaba zAsanaTevIe paNa e mahApurUSane sahAya karI. ATaluM chatAM paNa, navAMgI TIkAkAra AcArya bhagavAna zrImadda abhayadevasUrIzvarajI mahArAjAe, te kAlamAM vidyamAna evA mahA mRtadhArA munivaranI pAse, pitAnI racelI vRttione zuddha karAvI, ane te pachIthI ja, te vRttionuM zrAvake dvArA lekhanakArya eTale ke tenI nakala karAvavAnuM kArya zarU karAvAyuM. ' - A vastu je tamArA lakSyamAM hoya, te mULa sUtra pratye jema bhaktibharyo vizvAsabhAva rahe, tema A TakA pratye paNa bhaktibharyo vizvAsabhAva rahe. e hetuthI ja, zrI abhayadevasUrijI mahArAjAne lagatI keTalIka vigate, tamane ahIM kAMIka vistArathI jaNAvavAmAM AvI che. zAsanadevInI preraNAne prasaMga, e dantakathA mAtra nathI navAMgI TIkAkAra AcAryabhagavAna zrImadda abhayadevasUrIzvarajI mahArAjAe, zAsanadevInI preraNAne pAmIne nava aMgasUtra uparanI vRttionI racanA karI, evuM zrI prabhAvakacaritranA racayitA AcArya zrI prabhAcandrasUrijIe jaNAvyuM che. zrI abhayadevasUrijInA prabaMdhamAMnI A hakIkatanA saMbaMdhamAM, eka Adhunika vidvAna munizrIe, e abhiprAya vyakta karyo che ke. "prabandhanA lekha pramANe abhayadevanA samayamAM nava aMgasUtra upara kaI TIkA nahetI rahI tethI abhayadeve
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42. zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne navI TIkAo banAvI, paNa abhayadevasUrinA pitAnA ja lekha pramANe te vakhate sUtro upara prAcIna TIkAo vidyamAna hatI. dAkhalA tarIke abhayadevasUri bhagavatInI TIkAmAM bhagavatI upara te vakhate be prAcIna TIkAo hovAnuM lakhe che. e ja pramANe bIjA sUtro upara paNa te samaye TIkAo vidyamAna hovAnA temanA ullekha che. A paristhitimAM kAlavazAt TIkAonA nAzathI abhayadeve zAsanadevInA AdezathI navI TIkAo banAvI, e hakIkata dantakathA mAtra kare che." - A hakIkta viSe paNa, ahIM prasaMga che to theDIka vicAraNA karI laIe. zAsanadevInI preraNAthI zrI abhayadevasUrijIe nava aMgasUtronI vRttionI racanA karI, evI zrI prabhAvakacaritramAM jaNAvelI hakIkatane "dantakathA" rUpa TharAvavAne mATe, mAtra eka ja hetu jaNAvavAmAM AvyuM che ane te e ke-khUda zrI abhayadevasUrijInA ja lekha pramANe te vakhate sUtro upara prAcIna TIkAo vidyamAna hatI. A hetunA samarthanamAM, e Adhunika vidvAna muni je zrI bhagavatIjI sUtra uparanI zrI abhayadevasUrijI kRtA temAMnA kathanane eka ja dAkhalo meMLe che. A vAta paNa sAcI che ke-A zrI bhagavatIjI sUtra uparanI zrI abhayadevasUrijI-kRta TIkAmAM, ughAtamAM jaNAvavAmAM AvyuM che ke__ "muniyodhairanAbAdhamadhigamanAya pUrvamunizilpikalpitarobahumakraguNatve'pi svatayA mahatAmeva vAchitavastusAdhanasamarthayovRtti pUrNinaDikayostadanyeSAM ca jIvAbhigamAdivivi
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti dhavivaraNAdavarakalezAnAM saMghaTTena bRhatsarA ata evAmahatAmapyupakAriNIxxxvRttirArabhyate / " zrI abhayadevasUrijI mahArAjAnA A kathanathI e vAta sunizcitapaNe sAbIta thAya che ke je samaye temaNe nava aMgasUtronI vRttionI racanA karI, te samaye zrI bhaga vatIjI sUtranI prAcIna TIkA ane cUrNi vidyamAna hatI temaja zrI jIvAbhigamAdi sUtro uparanAM prAcIna AcAryonAM banAvelAM vivaraNa paNa te samaye vidyamAna hatAM. eTale te munizrIe jaNAvyuM che te mujaba bIjAM sUtro upara paNa prAcIna TIkAo te samaye vidyamAna havAnA zrI abhayadevasUrijInA pitAnA ja ullekha che. Ama e munizrInuM kathana barAbara hevA chatAM paNa, vicAravA jevuM e che ke e munizrIo, prabhAvaka caritramAMnI zAsanadevInI preraNAvALI hakIkatane mATe, "e hakIkata dantakathA mAtra Thare che"--evuM je jaNAvyuM che, te barAbara che? e munizrIe karelI kalpanAne je vyAjabI mAnavI heya, to pahelo prazna e upasthita thAya che ke aMga sUtro uparanI TIkAo vidyamAna hevA chatAM paNa, zrI abhayadevasUrijI mahArAjAe aMgasUtro upara TIkAonI racanA karI, tene hetu ze?" AvA praznanA uttaramAM kadAca ema kahevAmAM Ave ke-"ochA vidvAna munione paNa, nizabAdhapaNe, sUtramAM sUcavelI hakIkata samajAya, e mATe ja meM A TIkAonI racanA karI che, e zrI abhayadevasUrijI mahArAjAe pite ja khUlAse karyo che.'
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne AvA khulAsAne mAnya rAkhavAmAM Ave, te paNa * bIjo prazna e upasthita thAya che ke tA pachI zrI abhayadevasUrijIe agIreya aMgasUtreAnI TIkAonI racanA nahi karatAM, mAtra nava ja aMgasUtronI TIkAonI racanA kema karI ?? AvA praznanA uttaramAM jaze evI kalpanA karavAmAM Ave ke nava aMgasUtronI TIkAone racyA pachI taratamAM ja teone lAhIvikAranI bImArI thaI hatI, eTale e aMgasUtronI TIkAo lakhavAnuM kArya temanAthI nahi banI zakayu hAya '-tA e kalpanA khATI kare tevI che; kAraNa ke-nava aMgasUtronI vRttine banAvyA pachI, te vRttione mahA zrutadhara AcAryAdie zeAdhI ane te vRttienI saMkhyAbaMdha nakalA thaI gaI, te pachIthI ja zrI abhayadevasUrijIne lehIvikAranA rAga thayA hatA. vaLI e leAhIvikAranA rAga te pAchA thADA ja vakhatamAM maTI gayA hatA ane te pachI sundara ArAgyavALA banelA zrI abhayadevasUrijI varSo paryanta jIvyA hatA; tA, te mahApurUSane jo bAkInAM e aMgasUtreAnI vRttie manAvavI ja heAta, teA te manAvavAnA temanI pAse pUratA samaya hateA. 44 Ama chatAM paNu, jo ema ja kahevAmAM Ave ke pAchaLathI zrI abhayadevasUrijI game te kAraNasara mAkInAM be agasUtronI vRttine racavAne mATe utsAhita nahi anyA hAya.'-tA paNa e khUlAsA taddana pAMgaLA gaNAze; kAraNa kejo zrI abhayadevasUrijIne mAtra nava agasUtro upara nahi paNa agIAreya aMgasUtro upara vRttionI racanA karavAnI
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelo bhAga-zrI jinastuti IcchA heta, te temaNe prathamAMgasUtra zrI AcArAMgathI ja sUtronI vRttione racavAnuM kArya zarU karyuM heta; paNa zrI abhayadevasUrijIe te kramavAra trIjA aMgasUtra zrI ThANAMgasUtrathI agIAramAM aMgasUtra sudhInI vRttionI racanA karI che ane ethI ema ja sAbIta thAya che ke-zrI abhayadevasUri jInI IcchA pahelethI ja evI hatI ke mAtra zrI ThANugAdi nava aMgasUtro upara ja vRttione racavI. have e prazna upasthita thAya che ke zrI abhayadevasUrijIne nava aMgasUtro uparanI vRttione racavAnI IcchA hatI ane prathamAMgasUtra zrI AcArAMga tathA dvitIyAMgasUtra zrI sUyagaDAMganI vRttione racavAnI IcchA nahatI,te tenuM kAraNa zuM? AvA praznane khUlAso e che ke-te samaye zrI AcArAMgasUtranI ane zrI sUyagaDAMgasUtranI zrI zIlAMkAcAyaeN banAvelI vistRta TIkAo vidyamAna hatI, jyAre e ja zrI zIlAMkAcA nI banAvelI bAkInAM nava aMgasUtronI TIkAo game te kAraNe vicchinna thaI javA pAmI hatI; AthI zrI abhayadevasUrijIe pahelA ane bIjA aMgasUtra upara TIkAo lakhI nahi ane trIjAthI agIAramA aMgasUtra upara TIkAo lakhI. Aje paNa pahelA ane bIjA aMgasUtranI TIkAo zrI, zIlAMkAcAryanI banAvelI ane bAkInAM nava aMgasUtronI nava TIkAo zrI abhayadevasUrijInI banAvelI pracAramAM che. zrI zIlAMkAcAryanI lakhelI agIAreya aMgasUtronI agIAreya TIkAo je zrI abhayadevasUrijInA samayamAM vidyamAna hata, te kAM te zrI abhayadevasUrijI kaI paNa aMgasUtranI
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAno TIkA banAvata ja nahi agara agIAreya aMgasUtronI navI TIkAo banAvatuM.zrI abhayadevasUrijIe navaaMgasUtro uparanI -nava TIkAo racavA uparAnta, zrI paMcAzakacha Adi aneka prakaraNagrantha upara vivaraNe lakhyAM che temaja zrI Agama-aSTanarI Adi prakaraNagranthonI racanA paNa karI che. AthI e sUcita thAya che ke-zrI abhayadevasUrijIne pahelAM be aMgasUtra sivAyanAM nava aMgasUtronI ja TIkAone racavAnI IcchA hatI ane tenuM kAraNa eTaluM ja hatuM ke-zI zIlAMkAcArya mahArAjanI racelI pahelAM ane bIjA aMgasUtro uparanI TIkAo te vakhate vidyamAna hatI ane bAkInAM nava aMgasUtro upara racelI temanI TIkAone te vakhate viccheda thaI javA pAmyo hate. " evuM paNa mAnI zakAya nahi ke- zrI zIlAMkAcArya mahArAje pahelA ane bIjA aMgasUtra upara lakhelI TIkAo vistRta hatI ane ethI te ochA jJAnavALA ke alpa mativALA munirAjone paNa sUtrArthane sArI rItie badhakarAve -tevI hatI, jyAre e ja zrI zIlAMkAcArya mahArAje racelI bAkInAM nava aMgasUtronI TIkAo evI hatI, ke jethI te TIkAo dvArA ochA jJAnavALA ke alpa mativALA munirAjene sUtrArtha bodha thaI zake tema nahote mATe zrI - abhayadevasUrijI mahArAjAe pahelAM be aMgasUtra sivAyanAM zrI ThANAMgasUtrAdi nava aMgasUtronI vistRta TIkAo racI." - A rItie vicAra karatAM, zrI prabhAvaka caritramAMnI * zAsanadevInI preraNAnI vAta sAcI hovAnuM lAge che ane : Adhunika vidvAna munizrIe karelI kalpanA peTI ja lAge che.
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti ahI eka evI zakAne paNa avakAza che ke zrI prabhAvaka caritranA kartA AcAya zrIe agIAra a MgenI vRttiomAMthI nava aMgAnI vRttio viccheda pAmyAnuM jaNAvyuM che, jyAre khUda zrI abhayadevasUrijI mahArAjanA lekhathI jaNAya che ke-te vakhate be agA sivAyanAM aMgAnI vRttithyo paNa vidyamAna hatI, te zrI abhayadevasUrijI mahArAjAnA thanathI ja zrI prabhAvakacaritranA kartAnuM kathana khATuM TharatuM nathI ?" AvI zaMkAnu nirAkaraNa paNa, jo e vastuone khyAlamAM rAkhavAmAM Ave, tA jhaTa thaI jAya tevu' che. temAM eka vastu e che ke--zrI prabhAvakacaritrakAra AcArya zrIe, zrI zIlAMgakeTi nAmanA AcAya zrInI anAvelI, eTale ke-zrI zIlAMkAcArya mahArAjanI anAvelI agIAra agAnI TIkAo paikInI nava ageAnI TIkAo viccheda pAmyAnuM jaNAvyuM che; eTale zrI zIlAMkAcAya thI anya evA kArya AcArya zrInI racelI sAmAnya rUpamAM zabdArthAdine jaNAvatI TUMkI vRttio te samaye vidyamAna heAya, te teTalA mAtrathI zrI prabhAvakacaritrakAranuM kathana khATuM TharI jatuM nathI. bIjI vastu e che ke-zrI abhayadevasUrijI mahArAjAe te samaye bIjI vRttio vidyamAna hatI evuM sUcavanArI vAta jema lakhI che, tema tenI sAthe sAthe ja ema paNa lakhyuM che ke e vRttio alpa pramANavALI hAvAnA kAraNe vizeSajJAnI sunivarane ja sUtrA nA sArI rItie edha karAvanArI che. banavAjoga che ke-zAsanadevIe evI TUMkI vruttio vidyamAna hAvAnu' jANavA chatAM paNa, e vRttionI sahAyathI !! '',
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyA sUtrArthane bAdha durlabha samajIne ja ane zrI zIlAMkAcArya mahArAje racelI agIAra aMgenI vistRta vRttiomAMthI nava aMgasUtronI vRttio viccheda pAmelI hovAthI, zrI abhayadevasurijIne nava aMgasUtronI vRttionI racanA karavAnI preraNA karI hoya. AthI, ahIM ApaNe je rItie vicAraNA karI tevI rItie je e vidvAna munizrIe vicAraNA karI hota, te zrI abhayadevasUrijIne navAganI TIkAnI racanA karavAnI zAsanadevIe karelI preraNAnA prasaMganI bAbatamAM, teo evuM na ja lakhI zakata ke-e hakIkata dantakathA mAtra Thare che." prabhUbiana pragaTIkaraNathI roganuM nivAraNa praznazrI abhayadevasUrijI mahArAjAne thayela lehIvikArane rega te zrI sthaMbhana pArzvanAtha bhagavAnanA biane pragaTAvavAthI dUra thayo hato ne ? e saMbaMdhamAM ema kahevAya che ke-nava agasUtronI vRttione jovAnuM bhagIratha kArya paripUrNa karyA bAda, saMyamayAtronA nirvAhane nimitte vihAra karatA karatA zrI abhayadevarijI mahArAjA dhavalaka nAmanA nagare padhAryA. AyaMbila tapane aMge varSo paryanta teo ghI, dUdha Adi laI zakela nahi. vaLI ujAgarA paNa ghaNA thayelA ane ama paNa ghaNe paDela. A saMgemAM zrI abhayadevasUrijI mahArAjAne lehIvikArane kAramo rega utpanna thavA pAme. - AcAryazrI te samajatA ja hatA ke mArAM pUrvakRta duSkarmonA udayane ja A prabhAva che. mArAM karelAM karmo
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti mAre bheravavAM ja joIe. mAre mATe te A paNa eka sundara vastu che, kAraNa ke-A rogane samabhAve sahavAthI, A roganA kAraNa rUpa mArAM azubha karmo te nirjaraze, paNa sAthe sAthe mArAM bIjAM paNa ghaNuM azubha karmo nirja karaze. AvI samajane dharanArAone paNa reganI pIDA bhegavavI paDe che ane AvI samajane nahi dharanArAone paNa reganI pIDA bhegavavI paDe che paraMtu jeo AvI samajane dharanArA hotA nathI, teone reganI pIDA bhegavavA sAthe mAnasika asamAdhinI ane mAnasika asamAdhinA ge utpanna thatI bIjI paNa ghaNI pIDAo bhegavavI paDe che, eTale temanI pIDAmAM ghaNo moTo vadhAre thaI javA pAme che. teone mAtra ATale ja geralAbha thAya che, ema samajavAnuM nathI. teo kevaLa pitAnI mAnasika asamAdhinA kAraNe ja temaja e mAnasika asamAdhinA kAraNe teo je bIjI-trIjI pAkiyAone Acare che tenA kAraNe paNa, ghaNAM azubha karmone upaje che. Ama teo vartamAnamAM paNa pitAnA duHkhamAM meTa vadhAre kare che ane bhaviSyane paNa duHkhamaya banAvI de che. karmanA udaya saMbaMdhI sAcI samajane dharanAre AtmA,. reganI pIDAne bhegavI le che, paNa mAnasika asamAdhithI bacavAnI ane manane samAdhipUrNa rAkhavAnI kALajI rAkhe che; ane ethI, enA roganI pIDAnuM jora vadhatuM te nathI ja, paNa e pIDAnI asara ghaNe aMze ghaTI jAya che. vaLI, asamAdhinA tyAgathI ane samAdhinA sevanathI, te samaju mANasa, pitAnAM bIjAM paNa ghaNAM azubha karmonI nirbhara
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna sAdhavA dvArA, pitAnA bhaviSyane sudhArI zake che. - zrI abhayadevasUrijI mahArAjA te mahA vivekI ane mahA jJAnI hatA, eTale lehIvikAranA bhayaMkara roganI pIDAthI teo asamAdhine pAme evuM te hatuM ja nahi, paraMtu A roganA nimittathI teozrIne paNa evuM eka kAraNa maLyuM, ke je kAraNe teozrIne paNa becena banAvI mUkyA. e kAraNathI teo zethI mAtra becena ja banI gayA ema nahi, paNa teo potAnA dehAntanI IcchAvALA paNa banI gayA. e kAraNa e hatuM keIrSyALu janee taddana juThTho pracAra AdarI dIdhuM hatuM. IrSALu lekae e pracAra Adaryo hate ke-"usUtranA kathanathI kupita thayelA zAsanadevatAoe A vRttikArane keharoga utpanna karyo che. AvA pracArathI dekhItI rItie be phAyadA thAya. eka te, zrI abhayadevasUrijI pratye catuvidha zrIsaMghamAM anAdarabhAva pragaTe, kAraNa kecaturvidha zrIsaMgha usUtraprarUpake pratye AdarabhAvane dharanAre heya ja nahi. caturvidha zrIsaMgha te ema ja mAnanArA hoya ke-"usUtraprarUpaka pratye sahaja paNa sadbhAva e mahA pApanuM kAraNa che ane ethI evAnuM darzana paNa pApane mATe thAya che." Ama hovAthI, caturvidha zrIsaMghamAMnI vyaktio je evuM mAnI le ke-"zrI abhayadevasUrijIe usUtraprarUpaNa karI che te tethI temanA antaramAM zrI abhayadevasUrijI pratye anAdarabhAva pragaTayA vinA rahe ja nahi. A pahele phAyado ane bIje phAyado e thAya ke-zrI abhayadevasUrijInI racelI vRttio catuvidha zrIsaMghamAM AdarapAtra bane nahi ane zrIsaMgha tene nAza kare.
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti prazna. A kAMI phAyadA kahevAya ? bhalA mANasa, irSyALu leAkeA te evAM ja pariNAmeAne phAyadA rUpe mAnanArA hoya ne? emane kAMI evI cintA ceADI ja hoya ke-sUtrAnusArI kathanane utsUtrakathana kahevA rUpa utsUtrakathanathI amArI kayI durdazA thaze ? ane amArA juThThA pracArathI caturvidha zrIsaMghanuM sUtrAne samajAvanArUM mahAna AlaMbana naSTa thaze, te tethI caturvidha zrIsa MghanA bhAvakalyANunA sAdhanane naSTa karI nAkhavA rUpa amArUM A pApa, amane kayI krutimAM ghasaDI jaze ?' jo ATale vicAra hAya, te te IrSyA ja kare nahi; ane kadAca irSyA AvI jAya, teA pazu sUtrAnusArI kathanane utsUtrakathananA rUpamAM oLakhAvavAnuM ghAra pApa tA teo kare ja nahi. 51 irSyALue zuM kare ane zuM na kare, e kahI zakAya nahi. IrSyAnI mAtrA vadhI gayA pachI, kevaLa peAtAnI irSyAne satASavAne mATe, sArAmAM sArA lAgatA mANusA paNu bhayaMkaramAM bhayaMkara kATinA anAcaraNane AcaratAM acakAtA nathI. ahaMtA ane mamatA, e IrSyAnI jaDa che. jyAM ahaMtA ane mamatA na hoya, tyAM irSyA hAI zake ja nahi. arhatA ane mamatAnuM jora jeTaluM vadhAre, teTaluM ja IrSyAnuM jora paNa vadhAre. ahaM'tAmAM rAcatA AdamI, bIjA koi paNa sArA ke kheATA, upakArI ke apakArInA utkarSa ne sahI zakatA nathI ane ethI te enI IrSyA karyA kare che. mamatAmAM rAcatA AtmA pazu, khIjAone thatA lAbhane khamI zakatA nathI ane ethI te enI IrSyA karyA kare che. rAga ane dveSa che, tyAM sudhI ahaMtA
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ para zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyA ane mamatAne sarvathA abhAva thAya nahi, paraMtu ahaMtA ane mamatA ApaNane IrSALu banAve nahi tene khyAla te jarUra rAkha joIe. IrSyA Ave, eTale guNavAnanA guNene guNa rUpe jovAnI zakti naSTa thaI jAya; guNAnurAgeya na rahe ane dayAbhAva paNa na rahe. IrSALuo te svana ane paranA hitanA ghAtaka bane che. Ama chatAM, A jagatamAM IrSyAnuM sAmrAjya paNa ghaNuM ja vistareluM che. Aje IrSAnA yoge paNa catuvidha zrIsaMghamAM keTalIka nahi IcchavA joga paristhitio, utpanna thavA pAmelI che. zrI abhayadevasUrijI mahArAjAnA kALamAM, emanA jevA samartha vivekI ane samartha vidvAna mahApurUSenI paNa IrSyA karanArAo je hatA, te A kALamAM sUtrAnusArI upadezakanI ane purUSanI IrSyA karanArA hoya, temAM navAI pAmavA jevuM paNa zuM che? IrSyAthI bacavAne mATe, maitrI Adi bhAvanAothI pitAnA antaHkaraNane bhAvita banAvI devuM joIe. saunuM bhaluM cintavavuM. ApaNuM bhaluM na thatuM hoya te paNa, bIjAnuM bhaluM thatuM hoya te e joIne rAjI thavuM. keInuM ya bhUMDuM cintavavuM nahi. ApaNuM kharAbamAM kharAba karanAranuM paNa bhUMDuM cintavavuM nahi ane cintavavuM ke e to bIcAre mArA azubha karmanA udayamAM nimitta banIne, pitAnA AtmAne pApathI lepI rahyo che. ene nimitte mAruM azubha karma te khapavA mAMDyuM, eTale vAstavika rUpamAM mane te eNe lAbha ja karyo che; parantu e bIcAre duSkarmane upAI rahyo che e ThIka nathI." AvuM cintavIne, enI paNa dayA ja cintavavI. A uparAnta, guNanA
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga -zrI jinastuti anurAgI banavuM. keIne ya dveSa kharAba che, paNa guNavAnane. &Sa te bahu ja bhayaMkara che. ApaNuM guNaprAptinA dvArane mATe e argalA samAna che. bIjAnA cheDA paNa guNane joIne, hayAne praphulla banAvavuM. vicAra karo ke-"saMsAramAM guNa ja durlabha che, saMsAramAM dene te toTo ja nathI. AvA saMsAramAM jene cheDe paNa guNa maLe che te bhAgyazALI che." guNane guNarUpe samajavAne mATe paNa vivekI banavuM. avivekI te pariNAme doSa rUpa bane tevA dekhItA guNano pakSapAtI banI jAya che. ApaNe to vivekapUrvaka guNanA anurAgI banavAnuM che. guNane anurAga hoya, to bIjAnA sArAne khamI zakAya ane dayAbhAva hoya, te doSitanA doSane paNa khamI zakAya. ethI guNane adhiguNI ane deSitane nirdoSa banAvavAne prayatna thaI zake. IrSyA hoya te AmAMnuM kAMI ja banI zake nahi. - IrSALu lokee jyAre e ja pracAra AdarI dIdhuM ke zrI abhayadevasUrijIe aMgasUtranI vRttionI racanAomAM usUtrakathana kyuM che ane ethI ja kupita thayelA zAsanadevee e vRttikAranA dehamAM koDha roga utpanna karyo che tyAre e pracArane zrI abhayadevasUrijI mahArAjA sahI zakyA nahi. pitAnAthI, ajJapaNAnA ge paNa, usUtrakathana thaI javA pAme nahi, e mATe zrI abhayadevasUrijI mahArAjAne keTalI badhI cintA hatI, te ApaNe joI AvyA chIe. zAsanadevIe jyAre nava aMgasUtranI vRttionI racanA karavAnuM temane jaNAvyuM, tyAre paNa temaNe e ja vAta kahI hatI, "zaMkA hatI bAbate zrI sImaMdharasvAmIjI bhagavAnane pUchI lAvIne
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAno tamane jaNAvIza--evuM zAsanadevIe vacana ApyuM te pachIthI ja, zrI abhayadevasUrijI mahArAjAe aMgasUtranI vRttionI racanA karavAnuM kArya hAtha dharyuM hatuM ane aMgasUtranI vRttionI racanA pUrNa thayA bAda, tenI nakke karAvatAM pUrve paNa, zrI abhayadevasUrijI mahArAjAe mahA mRtadhara AcAryAdine te vRttione batAvIne, teonI pAse te vRttione zuddha karAvI hatI. Ama chatAM paNa, je IrSALuoe zrI abhayadevasUrijI mahArAjAnI racanAomAMthI kyAM kyAM kathane usUtrakathAne che te ane zAthI te usUtrakathane che te, zrI abhayadevasUrijI mahArAjAne jaNAvyuM hatuM, te ethI usUtrakathananA ati bhIrU evA zrI abhayadevasUrijI mahArAjAne AnaMda ja thAta ane teo je pitAnI bhUla thayelI heta te jarUrI sudhArI leta! paNa peTe pracAra karanArAone, sUtrAnusArI kathana ke usUtrakathananI cintA zeDI ja hatI? temane te usUtrakathananI kalpita bUma pADIne, zrI abhayadevasUrijI mahArAjA pratyenI pitAnI IrSA rAkSasIne ja bhakSya pUruM pADe hate. - zrI abhayadevasUrijI mahArAjAnA IrSALuoe, "zrI abhayadevasUrijIe aMgasUtronI vRttiomAM utsutrakathana karyuM che ane ethI ja kupita thayelA zAsanadevee temanA zarIramAM keDha rega utpanna karyo che A juThTho pracAra evA jorathI AdarI dIdhuM ke-e sAMbhaLIne, zrI abhayadevasUrijI mahArAjA jevA samartha mahApurUSa paNa zekathI vyAkuLa banI gayA ane pitAnA antaramAM paralokanI IcchA karavA lAgyA. pitAnA aMtaramAM paralokane IcchatA zrI abhayadeva
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - --- --- - pahele bhAga-zrI nituti sUrijI mahArAjAe, eka vAra rAtre dharaNendranuM dhyAna dharyuM. e rAtre AcAryazrIe svapnamAM nAgendrane pitAnA dehane cATate je. AcAryazrIe, pitAne thayelA evA svapnadarzananA phala saMbaMdhI, evI ja kalpanA karI ke- A vi8rAla sarpa e sarpa nahi hatA, paNa sapanA rUpe Avela kAla hatuM. e kAla rUpe AvelA vikarAla sarSe mArA zarIrane cAhyuM che, ethI samajAya che ke-mAruM AyuSya have pUrNa thavA AvyuM che, AthI, have te mATe anazana AiravuM e ja egya che.' vastutaH, AcAryazrInI A kalpanA barAbara nahatI. svapnamAM AcAryazrInA dehane cATanAra anya keI nahi paNa dharaNendra ja hatA; parantu AcAryazrI eTalA badhA hatAza thaI gayA hatA ke- svapnamAM potAnA dehane cATanAra sarSa kalanA ja eka pratIka rUpa hatuM, ema temane lAgyuM. temane AvI asara thavAthI, bIje divase dharaNendra svapnamAM temane kahyuM ke-"meM ja tamArA dehane cATIne tamArA rogane dUra karyo che." dharaNendranA AvA kathanathI, AzvAsanane ane AnaMdane pAmelA zrI abhayadevasUrijI mahArAjAe, dharaNendrane kahyuM ke-"mRtyunA bhayathI mane kheda thato nathI, paraMtu mArA zarIre thayelA A ke regane nAme pizunA loko je apavAdane bele che, te apavAda mArAthI sahana thaI zakatuM nathI." - AcAryazrInA haiyAmAM zekanI vyagratA kayA kAraNasara hatI, e vAta AcAryazrInA A kathanathI, bahu ja sArI rItie spaSTa thaI jAya che.
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna dharaNendra AcArya zrIne kahe che ke have tamAre e AkhatamAM kheda karavAnI jarUra nathI. have tame dInatAne tajI do ane huM jaNAvuM chuM te zrI jinamimane uddhAra karo. ethI tamArAM samasta rAga paNa jaze ane tamArA hAthe zAsananI sundara prabhAvanA paNa thaze.' AvuM kahevA sAthe, sthaMbhanapura nAmanA gAme, seDhI nAmanI nadInA taTe, vRkSaghaDhAnI aMdara zrIkAMtAnagarInA dhaneza zrAvake sthApelI, zrI sthaMbhana pArzvanAtha bhagavAnanI pratimAjI aMgenI vAta, dharaNendra zrI abhayadevasUrijI mahArAjAne sUcavI. Ak dharaNendranA sUcanane A prasaMga, AcAryazrIe sadhane kahI sabhaLAvyeA. zrI jinabimbano uddhAra karavAne mATe jatA AcAryazrInI sAthe javAne mATe zrIsa gha paNa taiyAra thaI gaye. sa MdhamAM navase| tA mAtra gADAM ja hatAM, eTale savamAM mANuseAnI saMkhyA ane bIjI sAmagrI keTalA vipula pramANamAM haze, tenI kalpanA tame karI zakaze. sa Mghe seDhI nadInA tIre AvIne paDAva nAkhyo. pachI, AcAya zrIe peAte ja tyAM tapAsa karavA mAMDI. ge vALeAnI sAthe vAtacIta karatAM, AcArya zrIne evI khAtamI maLI ke-- pAsenA gAmamAM mahIzula nAme eka mukhI paTela rahe che. tene tyAM eka kALI gAya che. e gAya amuka jagyAe AvIne rAja pAtAnA saghaLA AMcaLAthI dUdhane jharI jAya che. e gAma jyAre paTelane ghera pAchI jAya che, tyAre e gAyane dohavAnA paTela ghaNA ghaNA prayatna kare che, paNa e gAya paTelane ghera dUdhane jharatI nathI. rAja Avu bane che, eTale
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti pura ahI badhAne Azcarya thAya che. badhAne ema thAya che ke rAja ne rAja e gAya e ja jagyAe AvIne madhA dUdhane kema jharI jAya che ?, paNa tenuM kAraNa zuM che te kAi samajI zakatuM nathI.' AvI bAtamI maLavAthI, AcArya zrIe te geAvALane te jagyA batAvavAnuM kahyuM. gAvALAnI sAthe AcAya zrI te jagyAe AvyA ane tyAM dUdha jharyAnI nizAnIo joI. AcAryazrIne khAtrI thaI gaI ke dharaNendre je sthaLa viSe mane svapnamAM sUcavyuM hatuM, te ja A sthaLa che. AthI, paMcAMga praNipAtane karIne AcAya zrI te sthaLe beThA ane pAtAnI nAsikAnA agrabhAga upara peAtAnI dRSTine sthira banAvIne, mananI ekAgratApUrvaka, zrI pArzvanAtha bhagavAnanI stutimaya atrIsa prAkRta gAthAvALu zrI jayatihUyaNa snAtra AcArya zrI bAlyA. e stavanAnA pratApe, haLave haLave jANe khUDha prabhunuM ja pratibimba hoya tevuM, zrI pArzvanAtha bhagavAnanuM tejasvI misthya pragaTa thayuM. saMghasahita AcArya zrIe te bimbane vaMdana karyuM ane ethI AcAya zrInA zarIranA samasta rAga nAbUda thaI gayA. keTalAkAnuM kahevuM evuM che ke-zrI sthaMbhana pArzvanAtha prabhunA bimbanuM nhavaNu zarIre lagADavAthI, zrI abhayadevasUrijI mahArAjAnA zarIranA samasta rAga gayA. A zrI jinamimbanA sabaMdhamAM ema kahevAya che ke--prativAsudeva zrI rAvaNanA samayanI nIla maNInI banAvelI zrI pArzvanAtha bhagavAnanI A bahu ja camatkArI mUrti che.
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ pA zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAtA A mUrti hAla khaMbhAtamAM vidyamAna che. prathama e mUrtine zrI jinamUrtinI pIThamAM rAkhavAmAM AvatI hatI. hamaNAM ja, thADA vakhata pahelAM, kaheA ke zeTha mepaTabhAI amaracaMdanA vakhatamAM, e mUrti ne eka cAra uThAvI gayeA hatA. sAMje derAsaramAM bhagavAna dekhAyA nahi, eTale AkhA khabhAtamAM moTA khaLabhaLATa macI gayA. hAhAkAra-arekAra thai gayA. keTalAMkAe upavAsa AdaryA ane keTalAMkAe AyaMbIlAdi zarU karyAM. eka kaNabI, ke je jana banyA hatA, tene mUti kANu uThAvI gayA che, tenI mAhitI maLI. e tA sIdhA ja hAthamAM talavAra laI ne pelAne tyAM gayA ane tenI chAtI upara caDhI besIne, tenI pAse bhagavAnanI pratimAnI mAgaNI karI. Itara, jaina thAya emAM jainadharmanA premanuM pUra ATaluM jvalanta hAya che, jyAre kulapara parAnA jainAmAM tevuM cit hoya che. e kaNabIe e rItie prabhunI mUti ne pAchI meLavI. ceArI karanAra seAnI hatA. nIla maNInI e mUrti ne tADavAne mATe teNe hatheADA hAthamAM lIdhA hatA, paNa tenI tADavAnI hiMmata cAlelI nahi. pachI e mUti ne khAravADAmAM zrI jinamandira khAMdhIne birAjamAna karAi. Aje paNa khaMbhAtanA khAravADAmAM e prabhunuM AlIzAna madira ane temAM A camatkArI jinakhimma dIpI rahyu che. ApaNuM' maoNMgalAcaraNa : zrI abhayadevasUrijI mahArAjAnA puNyadeha rogamukta manyA, e vAtane te Aje varSo vItI gayAM che, saikAo vItI
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelo bhAga zrI jinastuti gayA che, chatAM Aje paNa ApaNane e mahApurUSa regamukta banyA e hakIkta sAMbhaLatAM ke saMbhAratAM AnaMda thAya che kema ke-ApaNA upara e mahApurUSane paNa asAdhAraNa kaTino upakAra che. Aje tame ne ame A zrI bhagavatIjI sUtrane rasAsvAda laI zakIe chIe, sUtronA artho karIne rahasyane samajI zakIe chIe, te navAMgI TIkAkAra zrI abhayadevasUrIzvarajI mahArAjAnA puNyaprAbhArane prabhAva che. e mahApurUSe zrI ThAkuMgasUtra Adi nava aMgasUtro upara evI te sarala, sarasa ane savistara TIkAo racI che ke-enA ja pratApe, gaNadharabhagavAna zrI sudharmAsvAmIjIe sUtromAM guMthelI zrI jinavANInuM ApaNe sudhApAna karI zakIe chIe. agIAra aMgasUtronA zabdArthane samajavAne mATe, zrI zIlAMka cArya mahArAjAnI banAvelI zrI AcArAMgasUtra ane zrI sUyagaDAMgasUtranI be TIkAo tathA zrI abhayadevasUrijI mahArAjAnI banAvelI zrI ThANagasUtra Adi nava aMgasUtronI nava TIkAo, e ja ApaNe mATe A kALamAM ajoDa ane parama upayogI sAdhana che. AthI ApaNe atyAra sudhImAM zrI jinezvara bhagavAnanI, zrI gaNadhara bhagavAnanI, dvAdazAMgInI ane TIkAkAra mahApurUSanI kathA karI. jo ke-ApaNe prAraMbhamAM ja, TIkAkAra mahAtmAe zrI bhagavatIjI sUtranI TIkAnA AraMbhamAM karela maMgalAcaraNanuM uccAraNa karavA dvArA, ApaNe karavA gya maMgalAcaraNa paNa karela ja che; chatAM paNa, atyAra sudhImAM ApaNe je zrI jinezvara bhagavAna AdinI kathA karI AvyA, te kathA paNuM ApaNe mATe pavitra maMgalAcaraNanI ja garaja
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sutranAM vyAkhyAna sAranAra che, e nirvivAda vastu che kAraNa ke e saghaLI ja kathA ApaNe e tArake pratyenA bhaktibhAvapUrvaka ja karI che ane vAta vAtamAM ApaNuM hRdayamAM teo pratye namaskArane bhAva jAgRta thatA rahyA che. kharekhara, tArakenA upakAranI jhAMkhI thAya, eTale haiyuM namyA vinAnuM rahI zake ja nahi. 2. maMgalAcaraNa mATe zrI jinastuti kema? TIkAkAra maharSi zrI jinastuti karavA dvAre ApaNAmAM regyatAnuM sthApana kare che. A paMcamAMga zrI bhagavatIjI sUtranA arthonuM jJAnAmRtapAna, AtmAnI svAbhAvika evI je ajarAmara avasthA, tene prApta karAvanAra che. muktigAmI AtmAo ja AnuM zravaNa bhAvapUrvaka karI zake che. sUtranuM sudhApAna karatAM pahelAM, sUtranuM sudhApAna karavAnI lAyakAta meLavavAne mATe ane lAyaka banIne paNa sUtranuM sudhApAna ApaNe nirvidhanapaNe karI zakIe e mATe, ApaNe bhagavAna zrI jinezvaranI stuti rUpa sudhApAna karavAnuM che. bhagavAna zrI jinezvaradevanI stuti rUpa sudhApAna, vaktAnI ane zrotAnI-ubhayanI zaktine -kSapazamane vadhAre che. zrI jinastuti rUpa sudhApAna karavAnA ge, ApaNe sUtrAmRtanA ghUMTaDeghuMTaDA sukhethI pII zakIe ane emAM AvatAM vidanenA TUkaDeTukaDA karI zakIe, e mATe ja prathama TIkAkAra maharSi, ApaNane bhagavAna zrI jinezvaradevenI stuti rUpa amRtapAna karAve che. bhagavAna
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI nituti zrI jinezvaradenA guNagaNanI stavanA rUpa sudhAthI jenuM hRdaya pAvana banyuM hoya ane je AtmAe amuka karmonuM chedana karyuM hoya, te ja AtmA A sUtrane sAMbhaLavAne mATe paNa lAyaka gaNAya che. AyuSya karma sivAyanAM sAta karmonI sthiti jyAM sudhI eka keDIkeDIthI paNa ochI thatI nathI, tyAM sudhI bhagavAna zrI jinezvaradevanAM vacananuM, bhAvathI zravaNa thaI zakatuM ja nathI. mithyAtvamehanIya karmanI sthiti sIttera keDIkeDI pramANa che. e sIttera kalAkeDI pramANa sthitimAMthI agana sIttera keDIkeDIthI paNa kAMIka vadhu sthiti mithyAtvamehanIya karmanI kapAya ane te sAthe vIsa keDIkeDI pramANa sthitivALAM nAma ane gotra karmonI paNa ogaNIsa koDAkaDIthI, paNa kAMIka vadhu sthiti kapAya temaja jJAnAvaraNIya Adi zeSa karmonI trIsa keDIkeDI pramANa sthitimAMthI ogaNatrIsa keDIkeDIthI paNa kAMIka vadhu sthiti kapAya, eTale ke AyuSya karma sivAyanAM sAteya karmo jyAre eka keDIkeDI sthitithI paNa ochI sthitivALAM banavA pAme, tyAra pachI ja AtmA, bhagavAna zrI jinezvaradevanAM vacananuM bhAvathI zravaNa karI zake che. jJAnAvaraNIya Adi sAta karmonI sthitinuM pramANa, eTalI hada sudhInuM nyUna bane nahi, tyAM sudhI te A vacanone - bhAvapUrvaka sAMbhaLavAnI yegyatA ja AtmAmAM pragaTI zakatI nathI. AvI laghurmitAne pAmele AtmA, je bhagavAna zrI jinezvaradevanI stutinA AlambanavALe bane, te tene sakala karmone haravAmAM vilaMba na thAya. zrI jinavacananuM zravaNa karavA jogI laghukamitAne pAmelA AtmAne, zrI jinastuti,
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ }ra zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAtAM zrI jinavacananA zravaNa mATenA jarUrI saMskArAnu dAna karI zake che, paNa mAtra labhya AtmAe ja e saMskAronA dAnane jhIlI zake che. ApaNe kahI tevI laghumitAne te alabhya AtmAe paNu pAmI zake che, parantu te AtmAe zrI jinastuti dvArA karAtA saskAronA dAnane jhIlI zakatA nathI. bhavya AtmAomAM paNa je AtmAonI bhavitavyatA sArI hAya che, eTale ke je bhavyAtmAe alpasa'sArI hoya che, teo ja ApaNe kahI tevI laghukamitAne pAmyA bAda ja, zrI jinastuti dvArA karAtA saMskAronA dAnane jhIlI zake che. abhabyA tA e saMskAradAnane jhIlI zakatA ja nathI ane bhavye paNa laghukarmitAnI sAthe sArI bhavitavyatAvALA hAya tA ja zrI jinastuti dvArA karAtA saMskAradAnane jhIlI zake che. ApaNane e saMskAradAnane jhIlavAne mATe lAyaka banAvavA che, e mATe TIkAkAra maharSie A sUtragranthanI vRttinA AraMbhamAM zrI jinastuti karI che. dareka vastu mATe pahelAM lAyaka banavuM joIe. lAyakAta na hoya te sArAmAM sArI cIja paNa kLe nahi. pAcanazakti na hoya te pauSTika padArthoM kAI khavaDAve tyAre puSTi thavAne badale jhADA thaI jAya ane ethI je zakti hAya temAM paNa nyUnatA AvI jAya, ma MdiramAM javuM hoya te zuddhi joIe ane pUjA karavI hoya te vizeSa zuddhi joie. pUjAnA vidhimAM zuM kahyuM ? prathama jJAnamAta arthAt-prathama snAna karavuM joI e. snAna karIne pavitra vastrAnuM paridhAna karavu joI e. ema karyAM vinA koI azuddhapaNe ja maMdiramAM pesI javAne icche te cAlI zake
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti nahi. azuddha vAtAvaraNamAM rahenArAone mandiramAM praveza karAvavAnuM kahevA nIkaLelAomAM zuddhinI buddhi nathI, AyatvanA khyAla nathI. emane madirapravezanA vidhi-vi dhinI paDI nathI. prajAnA pAkAra sAMbhaLavA nathI. prajAnA amuka bhAgane ja khUza karavAne khAtara, prajAnA anya bhAganA hitanI vAta tarapha du kSya karavu. agara dhArmika mAnyatAone tajI devAnuM kahevu, e anyAya che. Atmika zuddhine sAdhavAne mATe bAhya zuddhi paNa Avazyaka che. khAhya zuddhinI sAthe buddhinI zuddhi paNa Avazyaka che. TIkAkAra maharSi zrI abhayadevasUrIzvarajI mahArAjA, devAdhideva zrI jinezvara bhagava MteAnI stuti dvArA, ApaNAmAM yAtryatAne sthApe che, ApaNI buddhinI zuddhi kare che. A stuti evI che ke-je AtmAone A stuti kharAkhara rUcI jAya, te niyamA bhavya che ane bhavya hAvA sAthe niyamA alpasa'sArI paNa che, e nizcita thaI jAya. jene jene A stuti rUce, te badhAmAMthI eke ya na te abhavya hAya ke na tA durbhAgya hAya. magalasvarUpa vastuthI paNa magalane sAdhavAne mATe -tene maMgaladdhie ja grahaNa karavI joie : zrI bhagavatIjInI TIkA, e pAvanamAM pAvana, bhagIratha tathA parama kalyANakArI kArya che, eTale emAM zreyAMti 'nya vijJAni|'-e nyAye vijJAnI hAramALA Ave, khaDI thAya, e manavAjoga che. ene haravAne mATe maMgalanI jarUra che. magala vighnane hare che. magala jaMgalamAM paNa maMgala kare che.
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ -- - 14 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna zrI bhagavatIjI parama maMgalasvarUpa che, enI TIkA paNa parama zreyaskara hovAthI parama maMgalasvarUpa che, chatAM paNa maMgala karavuM Avazyaka che. kema? vidane Ave nahi ane Ave te dUra thaI jAya-e mATe maMgala jarUrI che ja; paNa maMgala karavAthI e paNa eka phApade thAya che ke-"A zAstra maMgaLasvarUpa che"--evA prakAranI buddhi, ziSyajAmAM, A maMgalanA - AcaraNathI pragaTAvI zakAya che. evuM kahenArA paNa nIkaLe ke-maMgaLa rU5 bhagavatIne vaLI maMgaLa zA mATe? sAkaramAM sAkara? maracAMnuM zAka ane emAM vaLI maracAM? AMbAnA vRkSane AMbAnuM toraNa?" AvuM kahenArAone kahevAya kezrI bhagavatIjI sUtra AkhuMya maMgalasvarUpa che, e vAta taddana sAcI che, paNa A sUtra maMgalasvarUpa che"--evA prakAranI pichANu ziSyane karAvavAne mATe paNa maMgaLa Avazyaka che. maMgalasvarUpa vastune paNa maMgalasvarUpa vastu tarIke grahaNa karAya, to ja te vastu, tene grahaNa karanArane mATe, maMgalasvarUpe pariName che. maMgalasvarUpa vastune paNa je amaMgalabuddhie grahaNa karavAmAM Ave, te te grahaNa karAelI vastu maMgalasvarUpa hovA chatAM paNa, tene amaMgalabuddhithI grahaNa karanArane mATe te vastu maMgalakArI banI zakaze nahi. A kAraNe, ziSya A zAstrane maMgalanI buddhithI ja grahaNa kare, e mATe maMgalane AcaravAnI jarUra che. zrI bhagavatIjI sUtra AkhuM ya maMgalasvarUpa che kharuM, paNa A zrI bhagavatIjI sUtra ApaNe mATe maMgala rUpa kyAre bane? tyAre ja, ke jyAre ApaNe A zrI bhagavatIjI sUtrane maMgala tarIke gaNune grahaNa karIe.
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti maMgalasvarU5 vastunA grahaNathI maMgalane meLavavuM hoya, te te vastune maMgalabuddhithI ja grahaNa karavI joIe. jema ke-sAdhu paNa maMgala che. "daMar magaDha, vidyAmaMAruM, sAdu maTyuM, 4ghana dha gaMdha4-ema bele che ne? zrI ari. hato paNa maMgala, zrI siddho paNa maMgala, sAdhuo paNa maMgala ane zrI kevalajJAnI bhagavoe prarUpele dharma paNa maMgala. Ama sAdhu maMgalasvarUpa hovA chatAM paNa, sAdhune je maMgaLasvarUpe mAne, sAdhune je maMgalasvarUpe grahaNa kare, maMgalabuddhithI sAdhunI je sevA-stavanAdi kare, tene mATe ja sAdhu maMgaLakArI bane ne? sAdhu sAme maLe, te sAdhune maMgalasvarUpa mAnanArane ethI AnaMda thAya; ene lAge ke-mAMgalika darzana thayuM; ene badale "sArA kAme jatAM A muMDIo kyAM sAme maLyo ?"--evuM jene lAge, evA mithyASTione sAdhunA darzanathI zuM lAbha thAya? sAdhu pote maMgalasvarUpa hovA chatAM paNa, emanA darzanane je apazukana rUpa mAne, tene mATe te sAdhudarzana maMgalakArI banavAne badale apamaMgalakArI ja bane. sAdhudarzanane je maMgalakArI banAvavuM hoya, te maMgalasvarUpa sAdhune maMgalabuddhie ja jevA joIe. e pramANe, A zrI bhagavatIjI sUtra ane enI TIkA maMgalasvarUpa ja che, paNa AnA pratye maMgalabuddhi pragaTAvI joIe ane te ja A maMgalasvarUpa sUtrAdi dvArA ApaNuM maMgala sadhAya; e kAraNe, ziSyanA haiyAmAM A sUtrAdi paratve maMgalabuddhi utpanna karavAne mATe paNa, maMgalAcaraNa Avazyaka che.
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ }} zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne maMgalabuddhie paNa maMgalasvarUpa sAdhu Adine ja ja -jo grahaNa karAya teA ja te maMgalakArI ane: 'maMgalasvarUpa vastune paNa jo ma galabuddhithI grahaNa karAya tA ja te vastu maMgalakArI thAya che'-ema zAstrakAra mahA tmAe kahe che. ane te anusAre ApaNe paNa ema ja kahIe chIe; parantu A vAtanI sAme jo tarka karavA hoya, te tarka karanAra eme ya kahe ke-" jo maMgalasvarUpa sAdhu Adine paNa maMgalamuddhithI grahaNa karAya teA ja te maMgalakArI ane che, tA maMgalasvarUpa vastu e mahattvanI vastu rahI nahi, paNa maMgalamuddhi e ja mahattvanI vastu TharI. Ama heAvAthI, asAdhu Adi je maMgalasvarUpa nathI ane amAMgaLasvarUpa che, tevA asAdhuone paNa jo maMgaLabuddhie grahaNa karavAmAM Ave, tA te paNa mAMgalakArI thavA joI e." zAstrakAra mahApurUSonA kathananI sAme AvA tarka paNa karAyA che, parantu A tarka TakI zakayo nathI. eka sAduM dRSTAnta vicAre. kAI sthale hIrA agara maNi che. e mahA mUlyavAna che. evA kiMmatI che ke e eka maLI jAya teA ya A bhavanuM daLadara phITI jAya tema che. enI eTalI kiMmata upaje tema che ke-maratAM sudhI tame game teTaluM kharcA, te ya maratI vakhate tame vArasAmAM meATI muDIne mUkIne jaI zake. AveA kiMmatI hIrA ke maNi rastAmAM paDavo hAya, tamArI These paNa AvatA hoya, chatAM paNa tame jo tenA kharA mUlyane jANatA na heA, te zuM thAya ? kAM tA e hIrAne ke maNine tame hAthamAM ja leA nahi ane kadAca caLakatI vastu samajIne te hIrAne ke maNane uThAvI le, te paNa zuM
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga zrI jinastuti 67 kare? AkarAMne ramavAne ApI de, kyAMka toraNamAM bharAvI de athavA evuM ja bIjuM kAMIka kare; paNa ene vecIne enuM kharuM mUlya upajAvavAno ane e mUlyane meLavIne RddhimAna banavAne vicAra sarakhe ya tamane Ave nahi. evI mahA mUlyavAna vastu anAyAse prApta thaI javA chatAM paNa, tame te garIbanA garIba ja raho. enuM kAraNa zuM? e ja kevadhu kiMmatI che, paNa "A vastu kiMmatI che-evI buddhie tame e vastune grahaNa karI nathI. e vastunA kiMmatIpaNAne khyAla nahi hevAthI, tamane kiMmatI vastu paNa kiMmatI lAgI nahi; UlaTI akiMmatI lAgI ane ethI tamane e lAbhakArI thavAne badale bejA rUpa banI. jema pazupAla ane jayadevanI kathAmAM Ave che ke-bharavADane jaMgalamAM rakhaDatAM cintAmaNi maLe, te eNe ene bIjA patharAo karatAM rUpALA patharAnI buddhithI grahaNa karyo ane pitAnI bakarInA gaLe bAMdhI dIdho. bIjA keI eka bharavADane cintAmaNi maLyo hato, te eNe kAgaDAne uDADI mUkavAne mATe cintAmaNine upayoga karyo hatuM. eTale kiMmatI vastuthI paNa lAbha tyAre ja thAya che, ke jayAre te vastune kiMmatI vastunI buddhithI grahaNa karavAmAM Ave. AthI DAhyA mANaso salAha to evI ja Ape ke-cintAmaNine cintAmaNinI buddhithI grahaNa kare." AvI salAhane sAMbhaLIne keImUkha AdamI rastAnA patharAne cintAmaNinI buddhithI grahaNa kare, te ene cintAmaNinI prAptithI je lAbha thavo joIe, te lAbha thAya khare? raste rakhaDatA patharAne hAthamAM laIne, tene cintAmaNi tarIke
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne bajAramAM vecavA janAra hAMsipAtra te bane, paNa kadAca kaI ene "chetaravA AvanAra badamAza samajIne polIsane svAdhIna bI karI de athavA methIpAka paNa ApI de. kahevAnuM tAtparya e che ke-cintAmaNinI buddhi citAmaNi mATe na hoya te cintAmaNithI maLe ghaTe te lAbha maLI zake ja nahi, e cakkasa bInA; ane e mujaba sAdhu maMgalasvarUpa hovA chatAM paNa, temane maMgalabuddhithI grahaNa karavAmAM Ave te ja, tema grahaNa karanArane mATe sAdhu maMgalakArI bane; parantu asAdhune maMgalabuddhie grahaNa karavAthI te asAdhu kAMI maMgalakArI bane nahi, kema ke-asAdhu svaye maMgalasvarUpa nathI. jema raste rakhaDate patharo cintAmaNi nahi hevAthI, te patharAne cintAmaNinI buddhithI grahaNa karanArane lAbha thatuM nathI paNa prAyaH hAni thAya che, tema asAdhu pite maMgala rUpa nahi levAthI, asAdhune maMgalabuddhie grahaNa karavAthI te maMgalakArI banI zake ja nahi. A zrI bhagavatIjI sUtra ane AnI TIkA, e svayaM maMgalasvarUpa ja cheparaMtu A granthane bhaNavA, vAMcavA, sAMbhaLavA beThela ziSya A graMthane maMgalabuddhie prahaNa kare, e ghaNuM ja jarUranuM hevAthI, e mATe paNa zrI abhayadevasUrijI mahArAjAe zrI bhagavatIjI sUtranI racanA karavAne prAraMbha karatAM, zarUAtamAM ja, zrI jinastuti rUpa maMgalanI AcaraNA karI che, ema kahI zakAya jala agnine zamAve, pazu -AganA pramANamAM jalaI TakAva thAya to : vaLI maMgalAcaraNa karavuM, e paNa ziSTajananuM eka
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti kartavya gaNAya che. granthanI AdimAM, madhyamAM ane antamAM maMgala karavuM joIe. e traNa sthAnee karAtAM traNa maMgalenA jUdA jUdA hetuo che. granthanA AraMbhamAM karAtA maMgalane mukhya hetu e che ke-zAstranA arthanA pArane vinarahitapaNe pAmI zakAya. je zAstranI racanA karavAnI IcchA hoya, te zAstranI racanAne nividhyapaNe samApta karI zakAya, e mATe paheluM maMgala che; jyAre zAstranA madhya bhAgamAM karAtuM maMgala, zAstrArthanI sthiratAnA hetue karAya che ane zAstranA anta bhAgamAM karAtuM maMgala, ziSya-praziSyAdinI paraMparAmAM zAstrArthane viccheda thavA pAme nahi, e mATe karAya che. A TIkA puNyakArya che, mATe TIkAkAra maharSie stuti rUpa maMgalajalane pravAha choDyo che, jethI vidanenI Aga utpanna thavA pAme nahi ane utpanna thaI jAya to bujhAI javA pAme. kAdaMbarImAM maMgala hovA chatAM ya te graMthanuM kArya apUrNa rahyuM, AthI keIema kahevAne taiyAra thAya ke-maMgala vidanane haravAmAM asamartha che, te te khoTuM che, kema ke-ghara saLagI rahyuM hoya tyAM AganA pramANamAM pANI chaMTAvuM joIe. te vakhate kaI ekAda leTe pANI chaTe tethI Aga na bujhAya, paNa ethI "pANI Agane zAnta karanAra nathI ema kahevuM te khoTuM che. "pANI Agane zAnta karanAra nathI--ema kahenAra jeTalo khUTe che, teTalo ja cheTo "maMgala viddha zamAvanAra nathI" ema kahenAra che. vizvanI Aga vadhAre lAgI hoya, tyAM maMgala-jalano chaMTakAva paNa puSkala joIe. saLagatA gharanI Agane bujhAvavAne mATe baMbAo pANInI relamachela karI
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAno mUke che. jyAM pANInI relamachela karI zakAtI nathI, tyAM ghara saLagI jAya che ane e saLagatA gharane loke toDI pADe che, kema ke enI Aga pAsenAM makAnone paNa saLagAvI de che. ethI maMgalamAM vidananAzanI tAkAta to che ja, paNa maMgalanI tAkAta na pahoMce evAM amaMgale pahelAM thaI gayAM hoya athavA te maMgalamAM kSatio thavA pAmI hoya, to e deSa kAMI maMgalane nathI. bhagavAna zrI jinezvaradevonI stuti rUpa maMgala te mahAmaMgala che, kema ke-A lokettara maMgala che. A bhAvamaMgala hRdayanI bhAvanAnI zuddhine karIne sUtranA ane lakhavAnI buddhimAM tIvratA samarpe che. buddhimAM kSapazamanI khAmI rUpa, zarIramAM rega rUpa temaja anya hajAro prakAranAM vidanene A maMgala haranAra che tathA sahastrazaH lAbha karanAra che. zrI jinarAjanI stuti, e ajoDa maMgala che. A maMgalane karanArAoe, eTale bhagavAna zrI jinezvaradevanI stuti karanArA anantAoe, A ja sudhImAM, zrI jinanI holamAM gaNAya tevA guNe prApta karyA che, jyAre tema nahi karanArA, tenI sanmukha paNa nahi bananArA anantA AtmAo, duHkhamAM ane durgatiomAM sabaDyA kare che. zrI jinendranI stutimAM te cAra ghAtI karmone cUrecUro karI nAkhavAnI ane tema karIne stuti karanArane pUrepUro jJAnI banAvI devAnI tAkAta paNa che. zrI jinendranI stutimAM, stuti rUpa maMgalamAM AvI jambara tAkAta che, eTale enAthI vidonA samUhano vinAza thAya, emAM AzcaryakArI zuM che? mAtra stuti karanArane bhAva zuddha ane tAkAtavALe joIe.
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga--zrI jinastuti 71 gRhasthA mATe bhAvapUjAnA dhyeyavALI dravyapUjA Avazyaka che; zrI jinendranI stuti, e paNa e tArakAnI pUjA che. e tArakAnI AjJAnuM pAlana, e paNa e tArakAnI pUjA che. stutimAM AjJApAlananA utsAhane pragaTAvavAnI tAkAta che. stutimAM AtmAne zrI jinavANInI vicAraNAomAM ramatA karavAnI tAkAta che. zrI jinendranI stuti, zrI jinendranA svarUpanuM bhAna karAve che ane stuti karanArane peAtAnA tevA Atmika svarUpane pragaTAvavAnI preraNA kare che. stuti, e paNa zrI jinendranI bhAvapUjAnA eka prakAra che. zrI jinendra pratye sAcA bhaktibhAva pragaTe, te ja e tArakanI sAcI bhAvamayI stuti thaI zake che. zrI jinendra pratye bhaktibhAva pragaTe che, eTale zrI jinendranI sevAmAM peAtAnuM saghaLu ja sArUM samapI devAnuM mana thAya che. tame je dravyapUjA karA che, e enuM pratIka che. draSyavALAe dravyathI ane bhAvathI ema ubhaya prakAre pUjA karavI joIe. dravyavALA dravyapUjA na kare, to e ene mATe doSa rUpa che. peAtAne jinabhakta kahevaDAve che ane peAtAnI pAse dravya paNa che, tA pachI e bhagavAnanI dravyapUjA zA mATe kare nahi ? dareka zrAvake potapeAtAnI zaktine anusAre, peAtAnAM ja zakti mujabanAM uttama dravyeAthI, zrI jinarAjanI aSTaprakArI pUjA rAja karavI joI e. Rddhimata peAtAnI Rddhine anusAre ane garIma peAtAnI zakti-sAmagrIne anusAre uttama drabyAthI zrI jinarAjanI pUjA kare, bhagavAna zrI jinezvaradevA pratye sAcA bhaktibhAva pragaTe, eTale zakti mujabanAM pazu uttameAttama
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna dravyo ja bhagavAna zrI jinezvaradevanI pUjAmAM vAparavAnuM mana thayA vagara rahe nahi. gRhastho mATe dravyapUjA e bhAvapUjAnI taiyArI che. bhAvapUjAnA yege ja dravyapUjAnI saphalatA che. gRhasthane bhAvapUjAmAM ekatAnatA meLavavAmAM dravyapUjA sahAyaka bane che. pitAnAM uttama dravyothI zrI jinarAjanI pUjA karavAthI mana prasanna bane che. zrI jinarAja pratinuM AkarSaNa jAme che. pitAnAM eTalAM dravya lekhe lAgyAM ema thAya che. pote pApamaya grahavAsamAM hovA chatAM paNa, puNyamaya kAryomAM pitAnAM dravya vaparAyAM, ene AnaMda jevo-te nathI hoto. pachI bhAvapUjA kare temAM ora AnaMda Ave. dravyapUjA sAthe paNa bhAvapUjA saMkaLAelI ja che ane bhAvapUjAnI e mahattA che. dravyapUjAnuM paNa sarvottama phaLa bhAvapUjA dvArA ja meLavI zakAya che. ekalI dravyapUjAthI tevuM phaLa nA maLe. tame ekalI dravyapUjA karIne cAlatI pakaDe tathA cityavandanAdimaya bhAvapUjA na kare, te te ekalA dravyane mahattA ApI kahevAya. dravyapUjA paNa bhAvamaya hovI joIe ane dravyapUjA karyA pachIthI bhAvapUjA paNa avazya karavI joIe. mahApurUe, jJAnioe niyata karelA pUjAnA vidhine jANe ane vicAre, te badhuM ja samajAya. e vidhinuM pAlana karo te badhuM meLavAya. maMdiramAM,jinAlayamAM nisihI kahIne ja pesavuM joIe. saMsAranA vicArene, vacanane ane vartanono paNa tyAga karIne huM zrI jinarAjanI sevAmAM hAjara thAuM chuM, e bhAva "nisihI'nA uccArathI pedA thAya che, athavA "nisihIno uccAra A sthAnamAM mAre kevA vicAra,
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga--zrI jinastuti ha kevAM vacana ane kevA vartananA tyAga karavAnA che, tenA khyAla Ape che ane evA tyAga me karyo ema sUcave che. pachI aMdara pesatAM ja, zrI jinarAjanuM darzana thatAM ja, namaskAra thaI ja jAya. evA bhAva hAya ane evA saMskAra paNa hAya kendra zrI jinarAjane dekhatAM ja 'namaskAra karavA'-ema kahevA karatAM, 'namaskAra thaI ja jAya'-ema kahevu te vadhAre samucita che. pachI prabhu sanmukha ubhA rahI, namaskAra karI, prabhunI stuti olavI joi e. purUSAe prabhunI jamaNI bAjue ubhA rahIne ane strIoe prabhunI DAbI bAjue ubhA rahIne stuti karavI joIe. A pachI yatanApUrvaka caityakArya karIne zrI jinarAjanI aSTaprakArI pUjA karavI joI e. Ama yathAvidhi dravyapUjA karyA bAda, caityavandanamaya bhAvapUjA karavI joie, eTale ke-bhAvastavana rUpa caityavantana karavuM joI e. caityavandana eTale bhAvathI jinastuti. dravyapUjanathI anaMtaguNuM phaLa bhAvapUjananuM kahyuM che, paNa huDhIyAonI jema dravyapUjanane choDIne kevaLa bhAvapUjana ladAyI che ema mAnavAnuM nathI. draSyapUjana, e bhAvapUjananuM kAraNa che. bhAva, bhAva elavAthI bhAva na Ave. bhAvane lAvavAne mATe dravya Avazyaka che; parama Avazyaka che. draSyapUjana bhAvapUjanane lAvanArUM dravya dhana che. bhAvapUjA mATe dravyapUjA karavAnI ane bhAvapUjA mATenI dravyapUjA paNa bhAvathI karavAnI. sAdhue dravyapUjA nathI karatA tenuM kAraNa : prazna. dravyapUjAnI ATalI mahattA che, teA sAdhue krama dravyapUjA karatA nathI?
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne sAdhuone dravyapUjA tarapha aNugame che, mATe sAdhue dravyapUjA karatA nathI-evuM nathI. sAdhue dravyanI mUrchAthI dravyapUjA karatA nathI, ema paNa nathI. pahelAM ja kahevAyu ke--bhAvapUjA e dravyapUjAnuM viziSTa la che tathA bhAvapUjAne mATe ja dravyapUjA karavAnI che; jyAre sAdhuoe tA potAnuM samagra jIvana, potAnA saghaLA ja yogA bhAvapUjAmAM ceAjI dIdhA che. sAdhunuM samagra jIvana zrI jinAjJAnA pAlanathI aMkita che ane zrI jinAjJAnuM pAlana e paNa bhAvapUjA che. vaLI sAdhuoe dravyanA sarvathA tyAga karelA che. sAdhuoe potAnI pAse je kAMI dravya hatuM tenA sAdhu thatI vakhate tyAga karyA che; eTaluM ja nahi, paNa havethI jIvananA anta panta dravyane nahi meLavavAnI, drabya maLI jAya te paNa dravyane nahi levAnI ane kAInI paNa dravyaprAptinI ke dravyasaMcaya AdinI pravRttine kalyANakArI nahi mAnavAnI sAdhue pratijJA karelI che. dravyavALAne mATe ja dravyapUjAnuM vidhAna che. sasAranI kriyAomAM paDelA ane ethI dravyane meLavavA, sAcavavA, bhAgavavA Adi rUpa pApakriyAne karanArAone mATe dravyapUjA che. dravyapUjA krame krame AtmAne bhAvamAM sthira banAve che ane pachI bhAvapUjA karavAne ceAgya anelA te gRhastha sundara prakAre bhAvapUjA karI zake che. gRhasthanuM citta paudgalika pravRttiothI vyAkSipta hAya che, jyAre sAdhunuM citta vyAkSipta hotuM nathI, kema ke emanI saghaLI ja kriyA kevaLa AtmAne uddezIne ja hoya che ane vizuddha prakAranI hoya che. sAdhue jo dravyapUna kare te te khAmI gaNAya. 74
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti emAM enI sAdhupaNAnI pratijJAnA bhaMga che. pratijJApAlana e bhAvapUjA che. jenI pAse je kAMI sArUM hAya, tenA teNe zrI jinarAjanI pUjAmAM sadupayeAga karavA joIe. sAdhue dravya vinAnA che, dravyanA tyAgI che, pratijJAbaddha che ane zrI jinAjJAnusAra caraNa-karaNa sIttarInI ArAdhanA karanAra tathA zrI jinavANImaya zrI jinAgamAdinA abhyAsAdi karanAra che, mATe emane dravyapUjA karavAnI hAya nahi. tamAre paNa dhyeya teA bhAvapUjAnuM ja rAkhavAnuM che. dravyapUjA karanAra jo bhAvapUjAne bhUle, te enI draSyapUjA e vAstavika kATinI dravyapUjA nathI; kAraNa ke dravyapUjAnI paNa sAcI saphaLatA bhAvapUjAne AdhAre ja che. zrI nAgaketu mAtra dravyapUjAthI nahi, paNa 75 -bhAvapUjAnA pratApe ja kevalajJAna pAmyA hatA : prazna. nAgaketue puSpapUjA karatAM kevalajJAna meLavyuM ane puSpapUjA e tA . dravyapUjA ja che. puSpapUjA e dravya pUjA ja che--emAMnA nathI, paNa zrI nAgaketue kArI puSpapUjAthI ja kevaLajJAna meLavyuM che ema nathI. eka vAra zrI nAgaketu, zrI jinendra bhagavAnanI puSpapUjA karatA hatA. pUjA mATenAM puSpAmAMnA eka puSpamAM jhINo sApa hatA. zrI nAgaketune enI khabara naheAtI. je puSpamAM sApa hatA, te puSpa zrI jinendra bhagavAnane caDhAvavAne mATe levA jatAM ja, emAM rahelA sApa zrI nAgaketune karaDayo. zrI nAgaketu nAganA DaMkhane samajI gayA ane ethI teo tarata ja susvastha
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ t zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAnA anI gayA. sarpe DasavA chatAM paNa, te jarA ya vyagra anyA nahi. temaNe potAnA manamAM anityAdi bhAvanAe bhAvavA mAMDI. bhagavAna zrI jinezvaradevAe kahelA AtmAnA, pudgalanA ane AtmA sAthenA pudgalanA saMbaMdhanA svarUpane cintavavA mAMDyuM. e prakAranI bhAvanArUDhatAnA pratApe, zrI nAgaketue, tyAM ne tyAM ja kevalajJAna upArjI, eka te puSpapUjA bhAvapUrvaka karatA hatA ane pAchuM bhAvapUjAnuM lakSya hatuM, mATe peAtAne sarpa syA che--evA khyAla AvavA chatAM paNu, zrI nAgaketu vyagra anyA nahi. emanI jagyAe anya kAI hAta tA ? bhAvanA bhAna vinAnA keAI je emanI jagyAe hAta, tA tyAM netyAM dhamAla macAvI mUkata. dehanI sevAmAM evA paDI jAta ke-bhagavAne ya bhUlAI jAta ane AtmA ya bhUlAI jAta. vyagra anIne e te durdhyAnamAM ja ADha banI jAta. zrI nAgaketu teA jarA ya calacitta banyA nathI. bhagavAnanI pUjA karatAM bhagavAnanI sanmukha AvuM banyuM, e te emane lAgyuM ke' A Apatti mahAsaMpattine ApavAne AvI che. prasUtinI pIDA jevI-tevI nathI heAtI. e te ene je anubhave te ja jANe. paNa dIkarAne mATe talasatI strIne jyAre khabara paDe ke-mAre peTe putra avataryo che, eTale e evI te AnaMdamAM AvI jAya che ke--e tAcha evI paNa prasUtinI 'laya'kara pIDAne visarI jAya che. ene jema putranA mAha hAya che, tema AtmArthIone AtmAnA khyAla hoya che. AtmAnA ane pudgalanA svarUpane yathArtha paNe samajelA ane AtmAnA
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti svarUpane pragaTAvavAnI tIvra bhAvanAvALA che, Apatti emAMthI paNa saMpattione pedA karanArA heya che. zrI nAgaketune AtmA te, ama tapanA dhyAnamAM pUrvabhavanA dehane tajIne nAgaketu tarIke avataryo hato ane nAgaketunA bhAvamAM paNa e dUdhapItA-dhAvatA bALake amane tapa karyo hato, kAraNa ke-zrI paryuSaNa parva najadika hevAthI gharamAM adRma tapanI vAto cAlatI hatI ane e vAto zrI nAgaketunA kAne paDatAM, zrI nAgaketune ati bAlyAvasthAmAM jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM hatuM. A paNa bhAvamaMgalane ja prabhAva che ke bIjuM kAMI che? adRma tapanA cintanamAM mRtyu thayuM, eTale mRtyu samaye bhAvamaMgala cAlu hatuM. enA pratApe evuM uttama kuLa maLyuM, ke jyAM dharmanI vAta cAlatI heya. kuTumbamAM cAlatI vAtenI asaramAM paNa, pUrvabhavanA bhAvamaMgale kAma ApyuM. adRmanI vAto thatI hatI, e vAto sAMbhaLavAmAM AvI ane enuM cintana karatAM karatAM jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM. jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM, eTale pharI pAchuM bhAvamaMgala karyuM. kayuM? e ke amane tapa karyo. jIvananA prAraMbhakALamAM jemaNe AvuM bhAvamaMgala karyuM, te zrI nAgaketunuM jIvana maMgalamaya bane, emAM navAI che? jeNe evuM bhAvamaMgala karyuM hoya, te sarpanA DasavAthI Dare khare? jeNe evuM bhAvamaMgala karyuM hoya, tene sarSane daMza zarIramAM lAge, tyAre e pitAnAM ghAtI karmone daMza de. zrI nAgaketue to potAnAM ghAtI karmone e daMza dIdhe. ke-e khalAsa ja thaI gayAM; e AtmAmAM ghAtI karmonI.
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna nizAnI paNa rahevA pAmI nahi; jyAre sarpane daMza te emane kAMI ja karI zakyo nahi. sarpanA daMzanuM nimitta maLyuM, te kevalajJAna AvI maLyuM. bhAvamaMgalane A pratApa je-te che? praznakAre zrI nAgaketune eTalA mATe vacce dharyA ke-bhAvapUjAnI cAlu vAtane daMza lAge, paNa phaLa e AvyuM ke bhAvapUjAnI vAta vadhAre puSTa thaI. jema tyAM Do sarpa ane phasyAM karma, tema ahIM paNa evuM ja banyuM ke prazna ja phasI gaye. | zrI nAgaketu, bhAvamaMgalanA pratApe te, bAla vayathI ja jitendriya thavA sAthe parama zrAvaka banyA hatA. eTaluM ja nahi, paNa e bhAvamaMgalanA pratApe ja, e candrakAntA nAmanI nagarI vinAzanA mukhamAMthI bacI javA pAmI hatI.vinAzanA mukhamAM AvI paDelI e nagarI, zrI nAgaketu hAya nahi ane khalAsa thaI gayA vinA rahe nahi, evI sthiti hatI. e nagarIne rAjA vijayasena nAmane hato. te rAjAe keI eka AdamIne cAra TharAvIne dehAnta-daMDanI sajA karI hatI, paNa kharI rItie e AdamI cora nahoto. - e AdamI rAjAe haNAvavAthI marIne vyantara thaye. vyaktara devane virbhAgajJAna hoya che. e vyantaradeve virbhAgajJAnathI jANyuM ke candrakAntA nAmanI nagarInA rAjA vijayasene mAre mAthe cerInuM cheTuM kalaMka oDhADIne mane mArI nakhAvyA hatA. AthI te vyaMtarane eTalo badho gusse caDhayo ke-rAjA sahita AkhI ya candrakAntA nagarIne sApha karI nAkhavAne eNe nirNaya karyo.
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDelA bhAga-zrI jinastuti 79 dareke dareka jJAna phAyadA ja kare, evA niyama nathI. moTAmAM moTu nukazAna paNa vivekazUnya jJAnathI ja thAya che. mANasAe, ane temAM paNa buddhizAlI ane vijJAnacatura mANasAe te, jagatamAM moTAmAM moTA viplavA ane ulkA pAtA jagAvyA che. Aje ApaNI carmacakSu mATe dRzyamAna gaNAtI AkhI ya duniyAne yuddhamAM saDAvIne, jagata upara mATI AtAne utAranAra hITalara koNa hato ? mANusa. bhaNelA ke abhaNa ? kaheA ke-bhaNelA. buddhizAlI kevA ? bhalabhalAnI buddhine cakkara khavaDAvI de evA. enI buddhie ane enA jJAne, jagata upara kevA vinAza noMtaryAM ? keTakeTalAMonAM haiyAMone thaDakAvI mUkyAM ? keTalA maryAM ane keTalI rAMDI, keTalA tArAja thayA ane keTalAe bhaTakatA thaI gayA, enA kAMI hisAba che ? jagatanI keTalI sapatti pAtALamAM pahoMcI ke agnimAM homAI, enI kAMI gaNatrI che ? aNuoe jApAnamAMzuM karyuM? eka aNuoe se'kaDA mAIlAmAM kevI bhaca'kara khuvArI karI nAkhI ? Aje paNa ene bhaya deza-dezanA saMcAlakone muMjhavI rahyo che. A aNuembane zeAdhanArAo AchA bhaNelA ane AchA buddhizALI che, ema dhArA che. ? mANasA, bhaNelA ne huMzIyAra mANasA jevA vinAzane neAMtarI zake che, tevA vinAzane teA koi neAMtarI zakatuM nathI. eTale jJAna phAyado ja kare che, evuM tamArAthI nahi kahI zakAya. ame tA kahIe chIe ke-jJAna jevI phAyado karanArI koI vastu ja nathI' paNa sAthe sAthe ja kahIe chIe ke-'jJAna vivekapUrvakanuM hAvu joie.' jJAna vinA
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne koI ArAdhanA nathI, jJAna vinA keI sAdhanA nathI, jJAna vinA dharma nathI, jJAna vinA dharmapracAra nathI, jJAna vinA. keInuM kalyANa nathI, paNa te jJAna samyaka keTinuM hoya, vivekapUrvakanuM hoya, vivekane pamADanAra hoya te ! je jJAna vivekanuM ghAtaka hoya, te jJAna ke anartha na nipajAve, e kahI zakAya nahi. mokSamArgane khyAla ApatAM, zrI jaina darzane ja samyagdarzana, samyajJAna ane samyakSyAritramAM samyagdarzanane paheluM mUkyuM che, eTaluM ja nahi, paNa samyagdarzananA abhAvamAM ane mithyAtvane joradAra udaya heya te vakhate, jJAnane ajJAna ane cAritrane kAyakaSTa kahyuM che. mithyAtvanA joradAra udayavALAnuM jJAna ane cAritra, tene ane jagatanA jIvane, jeTaluM nukazAna na kare teTaluM ochuM samajavuM. bIjA keIja darzane AvI rItie jJAna ane cAritra mATe vivekanI jarUra darzAvI nathI. samyagdarzana, e zuM che? sada-asadane viveka, heya-ya-upAdeyane vivaka. heyane tajavAnI, zeyane jANavAnI ane upAdeyane AcaravAnI buddhi, e samyagdarzana che. AthI samaje ke-je jJAna vivekapUrvakanuM heya, vivekane pAmavAne mATenuM hoya, te ja phAyado kare che. viveka vinA jeTaluM jJAna, jeTalI buddhi, jeTalI huMzIyArI vadhe, teTaluM pitAne ane jagatane nukazAna. jJAnanA pracAranI, jJAnanA dAnanI kaI vAta kare, e mATe tamArI pAse kaI madada mAge agara te jyAre tamAre tamArAM saMtAno, tamArAM Azrite Adine mATe jJAnalAbhanI vyavasthA karavAnI hoya, tyAre A vicAra pahela karaje.
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ 81 pahele bhAga-bI jinastuti jJAna jo vivekapUrvakanuM hoya ke vivekane pamADanArUM hoya, te ja te jJAna, sva ane para-ubhayane lAbhadAyI nivaDe che. pilA vyantarane yAda kare. vyaktine je pitAnA pUrva bhavanuM jJAna na thayuM hatuM, te vyantarane gusse paNa Avata nahi ane ethI tene rAjA sahita AkhI candrakAntA nagarIne sApha karI nAkhavAnI IcchA paNa thAta nahi. dhAro kevyantarane pUrvabhavanuM jJAna thayuM hota, paNa sAthe je viveka heta te? je vyantaranuM jJAna vivekapUrvakanuM heta, te paNa ene evA bhayaMkara vinAzane sarjavAnuM mana thAta nahi. vyaktinuM jJAna vivekapUrvakanuM hota, to ene thAta ke- ApaNAM ja pUrvabhavamAM karelAM karmo, ApaNane kevI kharAba dazAmAM mUkI de che ? meM cerInahatI karI, te chatAM paNa mAre mAthe cerInuM kalaMka AvyuM, kAraNa ke-meM paNa pUrvabhavamAM keIne khoTI rItie jarUra klaka dIdheluM. e mAruM karma udayamAM AvyuM, mATe huM cora nahete te chatAM paNa rAjAe mArA upara caranuM kalaMka mUkIne mane marAvI nAkhe! bIcAre rAjA ya zuM kare? ene to UlaTuM hatyAnuM pApa lAgyuM. mAruM pApa bhegavAI gayuM ane emAM rAjA nimitta bane, te e jUThuM kalaMka devAnA ane hatyAnA pApathI lepAya. evA rAjA upara gusso kema thAya ? enI tha dayA ja cintavavI joIe." cantarane viveka jo joradAra hatA, te ene emeya thAta ke-lAva, rAjAne haju paNa cetavI dauM, te pazcAttApa AdithI e pitAne lAgelA karmane dhoI nAkhe agara haLavuM banAvI nAkhe ane bhaviSyamAM pApa lAge tevuM karatAM aTakI jAya."
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAtA vaLI tenuM jJAna jo vivekapUva kanuM hota, to ene ema paNa thAta ke-mAre have evI rItie va vAne mATe sAvadha rahevuM, ke jethI mArA AtmA pApakarmothI lepAvA pAme nahi.' dara kahAM, vicAra karo ke jJAna viDIyo. ane vivekazUnya hoya, e be vacce keTalA moTA karaka che? A uparathI tame samajI zakaze! ke-vivekavimukha ane vivekane pamADavAmAM asamartha evA jJAnanA zA mATe niSedha karavAmAM Ave che ane vivekapUva kanA tathA vivekane pamADanArA jJAnanI kayA hetuthI taraphadArI karavAmAM Ave che! ATaluM spaSTa hAvA chatAM paNa, Aje jee jaina sAdhuone amuka amuka sAdhuone 'zikSaNanA virodhI' Adi tarIke oLakhAve che, teo IrAdApUrvaka ja juThTho pracAra kare che. athavA te temanuM jJAna vivekavimukha che mATe te juThTho pracAra kare che, ema tamAre paNa mAnavuM paDaze. pelA antare teA rAjA sahita AkhI ya candrakAntA nagarIne tArAja karI nAkhavAne mATe,te AkhI ya nagarInA jevaDI eka moTI zilA, te nagarInA uparanA bhAgamAM ja kAzamAM viSuvI. vyantara paNa deva che ane ethI enAmAM evI zakti tA hatI ja deva paNa AvA vinAzane sarjanArA khanI zake che, paNa te kavacit-nimittane pAmIne ja pelA vyantara dhruve evI meATI zilAne viIne, paheluM kAma te e karyuM ke je rAjAe tene pUrvabhavamAM cAra nahi chatAM cAranuM kalaka daIne marAvI nAkhyA hatA, te vijayasena nAmanA rAjAne lAta mArIne siMhAsana uparathI nIce paTakI dIdhA
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga zrI jiMnastuti ane lehI-vimata karI nAkhe. kema? ene ane bIjAone khabara paDe ke-enA pApe ja A nagarInA vinAzane saryo che. nagarImAM te hA-hAkAra vatI rahyo che ke-jevI e zilA AkAzamAMthI tUTI paDI ke ApaNe paNa khalAsa ane AkhI nagarI ya khalAsa. pitAnuM maraNa ane potAnI vastuone vinAza, kone game che? Ama jyAre jIvitanA ane sarvasvanA nAzanA bhayathI AkhI nagarInA loke tharatharI rahyA che, tyAre ApaNuM zrI nAgaketu, ke je pUrvabhavathI bhAvamaMgala karatA AvyA che ane A bhavamAM paNa bAlyakALathI ja bhAvamaMgalane AcarI rahyA che, teo judo ja vicAra kare che. emane vicAra e che ke-emane mATe paNa ApaNane ema kahevAnuM mana thaI jAya ke-ajANe bhAvamaMgalanI mUrti ja joI le!" zrI nAgaketu vicAra kare che ke.... "kathaM imaM saMghaprAsAdavidhvaMsaM jIvan pazyAmi ?" zrIsaMghanA A zrI jinaprAsAdanA vidhvaMsane huM jIvate kema joI zakuM? A vicAra zuM sUcave che? zrI nAgaketunA haiyAmAM keNa hatuM ane emane pyAruM zuM hatuM? zrI nAgaketunA hRdayamAM bIjI koI paNa vastune, khUda emanA pitAnA jIvitavyane paNa te sthAna nahotuM, ke je sthAna zrI jinendrane hatuM ane paugalika vastuomAM emane sauthI vadhAre pyAruM zrI jinamadira hatuMA paNa zuM puSpapUjAne prabhAva che? kaho ke-puSpapUjamAM rahele emane sundara bhAva temaja puSpamAM rahela sarpa Da e nimitte kevalajJAnanuM upArjana, e emanA haiyAmAM virAjatA zrI jinendra bhagavAna pratyenA
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatI sUtranAM vyAkhyAne anupama bhaktibhAvane ja prabhAva hate. | zrI nAgaketu pitAnI AMkha sAme zrI jinaprAsAdanA vivaMsane jevAne IcchatA nathI. zrI jinaprAsAdanA vidhvaMsa pahelAM, e pitAnA vidhvaMsane Irache che. ema nahi mAnatA ke-thI nAgaketu AtmahatyA karavAne Icche che. AtmahatyA, e te ghora pApa che. ajJAnI, adhIra, kAyara ane kaSAyamaya jIva AtmahatyA karavAne Icche che. jJAnI te saghaLI ya Apattione dhIratAthI, vIratAthI ane samabhAvathI sahavAne Irache che. zrI nAgaketu te, potAnA jIvanane anta Ave te paNa, zrI jinaprAsAdanuM rakSaNa karatAM karatAM potAnA jIvanane anta Ave evuM Icche che ane ethI ja teo zrI jinaprAsAdanA zikhara upara uMce caDhI jAya che. zrI jinaprAsAdanuM zikhara keTaluM uMcuM hoya? zrI jinaprAsAdanI dhvajA gaganamAM laherAtI hoya ane vAdaLAM sAthe kIDA karatI hoya. nagarImAM enAthI uMcuM ke makAna na hoya. zrI jinendra pratyenA bhaktibhAvathI je puNyAtmAe zrI jinamadira baMdhAve, tene vajAdaMDa khUhalA AkAzane ja kIDAMgaNa banAvate heya ne? zrI nAgaketu zrI jinaprAsAdanA zikhara upara caDhI jaIne zuM kare che? pitAnA hAthane uMce karIne, deve vivelI zilAne hAtha de che. ene paDatI aTakAvavAno prayatna kare che! AkhI nagarInA kSetraphaLa jeTalA vistAravALI zilAne - Ama eka AdamI hAtha de, e bAlIza prayatna nathI? nA, emAM bAlIzatA nathI, paNa anupama jinabhaktinuM jema che.
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti pitAnA baccAnA nAzane-zikArane dekhIne Darapoka ane nirbala evI hariNI paNa siMhanI sAme thaI jAya che. je hariNI jevI Darapoka ane nirbala pazujAtamAM paNa "meha' ATaluM jema prerI zake che-pedA karI zake che, te zrI jinendra pratyenI bhakti, jJAnapUrvakanI bhakti, zrI jinaprAsAdanA rakSaNane mATe jevuM sujhe tevuM paNa zakya karI chUTavAnI tAlAvelI ane tevA prakAranuM jema pedA na kare, e kema ja bane? Aje badhA bUmo pADe che ke-zAsana para A AkamaNa che ne te AkramaNa che, paNa e AkramaNane haTAvI devAne, aTakAvI devAne, nAmazeSa karI nAkhavAne mATe je jema joIe, te kyAM che? ApaNe vAta karIe chIe, cintA karIe chIe, kAMIka karI chUTavuM joIe-ema paNa ghaNuone thAya che; e zrI jinendra bhagavAna ane e tArakanA zAsana pratyenI eTalI bhakti sUcave che; chatAM paNa, je karavA jeguM ApaNe nathI karI zakatA ane je lAvavA jenuM pariNAma che te pariNAmane ApaNe lAvI zakatA nathI, emAM ApaNA jemanI khAmI meTI che, kema ke-zrI jinendra pratyenA ApaNA bhaktibhAvamAM eTalI khAmI che. nahitara, AvaDe meTo samAja, jemAM tyAgIo, tapasvIo, vidvAne, vicArake, dhIma, zrImanta vagerene te nathI, eve samAja jene bhakta hoya, upAsaka haya, jene prANathI paNa adhika mAnanAra hAya, evA zrI jinendranA zAsana upara AkramaNa Ave zAnAM ane kadAca nAlAyake taraphathI AkramaNa AvI paNa jAya, te ya te TakI zake zAnA? e te AvyAM, na AvyAM,
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne tyAM te enA kuracA ja uDI jAya. sAcI bhaktinuM sAcuM jema e kaI judI ja vastu che. AkhI bhemanuM jema paNa enI pAse te rada ja che. ; . zrI nAgaketumAM zuM eTalI ya akkala, eTalI ya samajaNa nahetI ke-mAre hAtha devAthI te kAMI AvaDI moTI zilA. paDatI aTakI javAnI che? paNa kharI vAta e ja che ke-jyAM ekAnta bhaktimayatAmAMthI ja pragaTeluM jema hoya che, tyAM evA vicAra AvatA ja nathI. ene to potAnAthI zakyA eTaluM badhuM ja, banatuM badhuM ja karI levAnI tamannA jage che. dhAryuM pariNAma Ave ke na Ave, rakSaNa thAya ke na thAya, paNa mAre te mArAthI banatuM karI ja levuM-A bhAvanA hoya che. zrI nAgaketunuM dhyeya zuM hatuM? pite jue ane zrI jinaprasAdane vivaMsa thAya, e emane joItuM nahotuM. jIvavuM te zrI jinaprAsAdanuM rakSaNa thAya evI sthitimAM jIvavuM, nahi to zrI jinaprAsAdane vidhvaMsa thatAM pahelAM zrI jinaprasAdanuM rakSaNa karate karate mRtyune bheTavuM, A zrI nAgaketunuM dhyeya hatuM. eTale ja zrI nAgaketue zrI jinaprAsAdanA zikhara upara caDhI jaIne, pitAnA hAthane uMce karyo ane pitAnA hAtha vaDe e mahAzilAne dharI rAkhI hoya-evI rItie zrI nAgaketu zikhara upara ubhA rahyA. . | zrI nAgaketunuM mRtyu ema thavAnuM nahatuM, zrI jinaprAsAdane vidhvaMsa thavAne nahote, sArI ya nagarInuM rakSaNa thavAnuM hatuM ane rAjAne upadrava paNa dUra thavAnuM hatuM, eTale banyuM evuM ke-pele vyantarazrInAgaketunI tapazaktine
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - pahele bhAga zrI jinastuti : zrI nAgaketunA bhAvamaMgale pedA karelA prabhAvane sahI zakyo nahi. e prabhAva AgaLa enI zakti pAMgaLI paDI gaI. AthI, tarata ja te vyantara deve pite vikulI mahAzilAne saMharI lIdhI. te pachIthI te vyakta zrI nAgaketunI pAse AvIne nAgaketune namaskAra karyo. vaLI vijayasena rAjAne teNe lehI. vama karI mUkyo hato, tenA upadravane paNa te vyantara deve zrI nAgaketunA vacanathI dUra karI dIdhe. kaIka vAra ugra puNyanA svAmI evA ekanA yoge paNa AkhA nagaranuM rakSaNa thaI jAya ane keIka vAra ugra pApanA svAmI evA ekanA ge paNa AkhA nagarane vinAza thaI jAya. pApathI bacAvanAra ane puNyamAM jhIlAvanAra zrI jinatuti che-bhAvamaMgala che. bhAvamaMgala, e nirjarA mATe paNa anupama kAraNa che ane ucca tathA ugra puNyanA baMdha mATe paNa anupama kAraNa che. te praznadharaNendra kahI gayA hatA ne ke-A nAgaketu A bhavamAM ja muktine pAmavAnA che, eTale emane to DaravAnuM koI kAraNa ja nahi hatuM ne? vAha, kamAla karI. zuM zodhI kADhyuM che? nabaLAe jo AvuM AvuM zedhI kADhe nahi, to pote nabaLA chatAM pitAne sabaLA mAnIne jIve ja zI rItie? parama sattvazIla mahApurUSanI sattvamaya pravRttine paNa jhAMkhI pADI devAne A ke prayatna che? haze, A prazna Avyo te Ane ge paNa ThIka vicAra thaI zakaze. ahIM zrI nAgaketunA bhAvamaMgalane je eka prabhAva varNavA nahote, te paNa varNavAI jaze.
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyA . zrI nAgaketu AgalA bhavamAM eka vaNiputra hatA. temanI mAtAnuM mRtyu thavAthI, te bAlapaNamAM ja mAtAviheNA thaI gayA hatA. e vaNiputranA pitAe eka patnInuM mRtyu thatAM bIjI patnI karI. meTe bhAge strIone bALakane cAha baLane meha vizeSa hoya che, paratu te potAnAM ja bALake neati mamatAzIla jIvane svabhAva bahulatayA e hoya che ke-"je mAruM nahi te sAruM nahi ane je mAre te avazya sAruM." mamatva anya banAve che, te AnuM nAma. pitAne heya te kALe paNa rUpALe lAge ane pArake heya te rUpALo paNa kadarUpo lAge. AMkhanA paNa karatAM paNa mamatvanuM aMdhapaNuM vadhAre kharAba che, kAraNa ke-je jema hoya, tene te rUpe joI zakAtuM nathI. "je mAre te ja sAre ane je mAre nahi te sAre paNa nahi-A jevI-tevI anyatA nathI. zrI nAgaketunA jIvane, tenA pitAe bIjI patnI karavAthI, mAtA te maLI, paNa te aparamAtA maLI ! mAtA maLavAthI bALakane AnaMda thAya, sukha thAya, zAnti thAya jyAre zrI nAgaketunA jIva vaNiputrane mAtAnA abhAvanuM duHkha te hatuM ja ane e sivAya je kAMI sukhazAnti hatI, te paNa aparamAtA AvatAM harAI gaI. aparamAtAe tene khUba ja pIDavA mAMDyo. chokaro potAne nathI, paNa pitAnA dhaNIne te che ne? aparamAtAne paNa chokare mAtA kahIne ja saMbadhe che ne? paNa vivekahIna hovAthI atizaya mamatvavALuM haiyuM hoya, eTale ene pArakA upara prema thavAne badale ISya jAge dayA paNa Ave nahi.
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAgazrI jinastuti te je jJAna vivekazUnya hoya agara vivekane pamADavAne mATe asamartha hoya, te jJAnane zrI jainazAsana ajJAna kahe che, mithyAjJAna kahe che. kAraNa ? viputranI mAtAne je jJAna hatuM ke-A mArA putra nathI, paNa mArI zekatranA putra che te zuM ajJAna hatuM ? mithyAjJAna hatuM ? hA, kAraNa ke-te jJAne e khAIne SiNI banAvI. tenA potAnA putra hAta, te te khAine potAnA putra saMba MdhInuM jJAna rAgiNI manAvI deta. A mArA putra nathI e jJAna ane A mArA putra che- e jJAna jo sAcu' jJAna hAta, eTale vivekapUva kanuM e jJAna hota, te e khAIne e ubhaya prakAranAM jJAnA thavA sAthe khyAla Avata kuM-putra tarIkenA saMbaMdha ane putra tarIkenA saMbaMdhano abhAva, e mAtra A bhavane AzrayIne che. A bhavamAM je mArA putra nathI, pArakA putra che, te pUtranA ne AvatA bhavAntarAmAM mArA putra nahAtA ne mArA putra nahi haze, evuM kahI zakAya nahi; tema ja A bhavamAM je mArA putra che, te pUrvanA ne AvatA bhavAntarAmAM paNa mArA ja putra haze, evuM ya kahI zakAya nahi. A mArA putra che ane A pArakA putra che, e teA upacArabhASA che, vyavahArabhASA che, sApekSa bhASA che. A bhavamAM pAraka gaNAtA, bhavAntarAmAM mArA putra rUpe paNa hoI zake, mArA pati rUpe paNa ha|I zake, mArA pitA rUpe paNa heAI zake, huM pati hAu ne e patnI rUpe hoya eai ya banI zake, mArA bhAI rUpe paNa hAI zake ane mArI bena rUpe paNa hArTa zake ema tenI sAthe mAre aneka samadhA hAI zake. vaLI A lavamAM mAro gaNAtA, bhavAntarAmAM pArakA paNa hoI zake ne
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne mAM duzmana vagere paNa hoI zake. anantAnanta bhavemAM eka jIvane anya jInI sAthe anantAnaH sArA-mAThA saMbaMdha thayelA heya. "A bIjAne putra che" agara "A mAre putra che-e jJAna je vivekapUrvakanuM hoya, te AvA ghaNA khyAle Ave, jyAre e jJAna je vivekahIna hoya, to pArake kevaLa pArake ja ane pitAno kevaLa potAno ja lAge. AvuM lAge temAM e jInI sAthenA anya saMbaMdhano niSedha thaI jAya che, mATe te jJAnane ajJAna agara mithyAjJAna kahevAya che. viveka hoya tyAM rAga-dveSano sarvathA abhAva ja hoya evuM kahevAya nahi, paNa viveka hoya tyAM je rAga-dveSa hoya te anya banAvanAra na hoya. "A mAre putra ane A pArakA putra -evuM lAge, te paNa "mAre AtmA ekale che, huM keIno nathI ane keI mAruM nathI; jIva mAtra svatanya che, saMbaMdha karmajanya che; sArAnarasA karmathI sArA-narase saMbaMdha hoya, kamano phaMda na hoya te kaze saMbaMdha na hoya." A khyAla paNa vivekanA mege AvyA vinA rahe nahi. A pArake putra ane A mAro putra"--e jJAna sarvathA cheTuM paNa nathI ane sarvathA sAcuM paNa nathI. apekSAe e jJAna samyapha paNa che ane apekSAe e jJAna mithyA paNa che. ApaNe vicArI AvyA tema vivekapUrvakano khyAla hoya to e samyajJAna che ane e khyAla na hoya te anya saMbaMdhane niSedha thato hovAthI e jJAna mithyA che. A uparathI tame samajI zakaze ke-vivekazUnya ane vivekane pamADavAmAM asamartha evA jJAnane, zrI jainazAsana kayA kAraNe
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga--zrI jinastuti 91 ajJAna agara mithyAjJAna tarIke oLakhAve che. dareka jIva -ajIvanA dareka prakAranA jJAnane, A rItie sabhyajJAna ke mithyAjJAna rUpe ghaTAvI zakAya. zrI nAgaketunA jIva varNiputranI, tenI aparamAtAnA cAge jevI dazA thaI javA pAmI, tevI dazA Aje jo koInI paNa thaI javA pAmI heAya, teA evA vakhate, ajJAna mitrA ane kevIka salAha Ape? kAM tA mAnI sAme thavAnuM kahe, kAM teA bApanI sAme thavAnuM kahe, kAM to mAne raMjADavAnA upAya sUcave athavA te gharamAMthI je kAMI hAtha lAge te laIne kyAMka bhAgI javAnI salAha Ape, ke khIju kAMI kare ? bhAI! thAya tevA thaIe teA gAma vacce rahIe'- evuM ja kahenArA mitro mATe bhAge maLe ne? 'tArA khApa AMdhaLA che, viSayalubdha che, tArA tarapha prema vinAnA che ane tArI mA tArI SiNI che, tArA bApane paNa eNe ja bharamAvI dIdhA che. AvuM AvuM kahIne e duHkhI putrane uzkeranArA ane tenA haiyAmAM tenAM mAtA-pitA pratye kArame dveSa utpanna karanArA mitrA ja mATe bhAge maLe ne ? vicAra karA ne ketame pote ja e viputranA ke enA jevA kAI du:khInAM mitrane sthAne hA, te tame ene evA vakhate kevI salAha Ape ? ' prazna. evA vakhate kevI salAha ApavI joIe ? zrI nAgaketunA jIva varNiputrane tenA mitre jevI salAha ApI che, tevA ja prakAranI salAha ApavI joie. e mitra vaNi putranA vicAranI AkhI dizAne ja palaTAvI
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna nAkhI. vaNiputrane je pIDA bhogavavI paDatI hatI, te pIDAnA kAraNa rUpe vaNikaputra pitAnI aparamAtAne samajato hato, jyAre tenA mitre tene samajAvyuM ke- tArI pIDAnuM mULa kAraNa te tU piote ja che. tU pote je tArI pIDAnuM kAraNa bane na hata, te tArI aparamAtA tane pIDA ApavAne samartha banI zata ja nahi. tane pIDA ApavA jeguM tArI aparamAtAnuM sAmarthya, mukhyatve te tArA pitAnA ja dezane AbhArI che. pUrvabhave te pApa AcaryuM che ane puNya AcaryuM nathI, mATe ja tuM tArI aparamAtA taraphanI pIDAne bhega banI gayo che. ahIM paNa jUo ke-jJAna vivekapUrvakanuM hoya te kevI salAha ApavAnuM sujhe che? vivekapUrvakane jJAnI evI salAha Ape ke-e salAhane anusaravAthI keIne ya nukazAna thAya nahi ane zakya eTale saune lAbha thAya. vaNikRputrane enA mitre je salAha ApI che, te evI che ke-vaNikaputrane pitAnA pitA tarapha ke pitAnI aparamAtA tarapha reSa pragaTe nahi ane pahelAM temanA tarapha je reSa pragaTa hoya, te te paNa cAlyA jAya. enA ge te pApacintAothI tathA pApakAthiI aTakI jAya ane puNyakArya tarapha vaLe. Ama be ya pakSanuM kalyANa thAya. vaNikaputrane enA mitra e ja kahyuM che ke'tvyaa pUrvajanmani tapaH na kRtaM, tenaivaM parAbhavaM lmse|' pUrvajanmamAM te tapa nathI karyo, tethI tuM AvA pAbhavana-bIjAo taraphathI AvatI pIDAone pAme che ! * A vAta ghaNI TUMkI che, paNa A ghaNI TUMkI vAtamAM ya ghaNe meTo sAra rahe che. salAha Ape te AvI Ape !
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti potAnA mitranI AvI sundara salAhathI, viSNuputra pratibAdhita thAya che ane tyArathI te yathAzakti tapazcaraNa karavAmAM rakta banI jAya che. thaIne bhAvama'galanI zarUAta varNiputranI bhavitavyatA ghaNI sundara che, eTale ene mitra pazu vivekapUrvakanA jJAnane dharanArA maLe che ane enI salAha paNa viSNuputrane rUcI jAya che. viSNuputranI bhavitanyatA sArI na hota, teA ene kAi AjanA ajJAninA jevA mitra maLata athavA vivekapUrvakanA jJAnane dharanArA mitra maLata, tA paNa tenI sundaramAM sundara evI ya salAha vik putrane rUcata nahi. jevI bhavitavyatA hoya che, tevA ja sa'ceAgA AvI maLe che, te AnuM nAma ! dareka kAryo bhavitavyatA Adi pAMca kAraNeAnA ceAge ja ane che, paNa e pAMca kAraNeAmAM A prasaMgamAM bhavitavyatAnI pradhAnatA jaNAya che. tamArAmAMnA koine ema teA nathI thatuM ne ke- mahArAja zrI bhagavatIjI sUtra vAMcavA beThA che ke zrI nAgaketunI kathA vAMcavA kheDA che? AvA vicAra karavA jevA paNa nathI. zrI nAgaketunI kathA tA dareka pazusaNamAM vaMcAya che, kema ke--zrI kalpasUtranI TIkAomAM tenA adhikAra vaNu vAelo che, parantu te samaye ATalA vistArathI A vAta varNavAtI nathI. ahI tA bhAvamagalanA adhikAra cAle che ane zrI nAgaketunI kathA bhAvamAMgalanA prabhAvathI bharapUra che, eTale kahevAya che kathA, paNa viSaya puSTa ane che bhAvamaMgalanA ! te ya tametamArAmAMnAee prazno karyA, eTale bhAvama galanA prabhAvane samajAvavAne mATe A paNa eka ghaNuM ja sundara udAharaNlR 93
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne che, evI amRti tAjI thaI. vagara upage upayogamAM Ave evuM jJAna ApaNI pAse nathI. zrI nAgaketunA jIvananuM jJAna hatuM, paNa praznonA nimittathI te jJAna upagane pAmyuM. vaLI A kathAnA prasaMgethI-tenA varNanamAM utaravAthI, pIThikA sundara ane majabUta banatI jAya che. zrI bhagavatIjI sUtrane sAMbhaLavAnI lAyakAta tamArAmAM na hoya te Ave ane heya te te nirmala bane, e mATe paNa A varNana upayogI che. prasaMge prasaMge A kathAmAM ane te pUrve paNa je je bAbate kahevAI che, te bAbate je tamane barAbara yAda raheze, te tame TIkAkAra maharSie maMgalAcaraNa karatAM karelI zrI jinastutinA sArane temaja te pachI AvanArA adhikAranA sArane bahu ja sArI rItie grahaNa karI zakaze. . . * sanmitranI sAcI salAhathI, vaNikaputra yathAzakti tapaAzcaraNa karavAmAM rakta banI gayo che, evAmAM zrI paryuSaNa parva najadikamAM AvI pahoMce che. AthI eka vAra rAtanA sutI vakhate te vaNikUputra manamAM e nizcaya kare che ke AgAmI piyuMSaNAparvamAM huM avazya amano tapa karIza." Ave vicAra karIne te suI gayo. e vaNiputrane suvAne mATenI rajanI jagyA te bIjI hatI, paNa bhavitavyatAnA cage te viNiputra te rAtre ghAsanI jhuMpaDImAM suI gaye.. . enI aparamAtAnA haiyAmAM te enA pratye atizaya - Sa hatuM ane ethI e bAI to enA mRtyune ja jhaMkhI rahI hatI. vaNikacchatranuM mana jeTaluM vizuddha hatuM, teTaluM ja tenI aparamAtAnuM sana azuddha hatuM. teNIne khabara paDI ke
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ - pahele bhAga zrI jinastuti. Aje cheka ghAsanI jhuMpaDImAM suI gayo che, eTale ene te geLanuM gADuM maLavA je AnaMda thaye. teNIne lAgyuM ke-Aje ghaNe samaye kharekharI taka maLI gaI che. AvI taka pharI pharIne maLe nahi, mATe Aje cUkavA jevuM nathI." Ama vicArIne tarata ja teNIe najadikamAM je agni hatuM, temAMnA eka kaNane laIne jhuMpaDImAM nAkhe.. ghAsanI jhuMpaDIne saLagatAM vAra keTalI? ane ghAsanI jhuMpaDI comerathI saLage, eTale aMdara AdamI bace te e Azcarya ja gaNAya. jhuMpaDInA saLagI javAnI sAthe pelA vaNikaputrane deDa paNa saLagI gaye, paNa emanA dhyAnanA prabhAve e vaNikaputrane jIva, candrakAntA nAmanI nagarImAM zrIkAnta nAmanA eka moTA dhanikane tyAM, te zeThanI zIkhI nAmanI bhAryAthI putrapaNe utpanna thayo. e ja A zrI nAgaketu. | zrI nAgaketune kuTuMbamAM cAlI rahelI zrI paryuSaNarvamAM amanuM tapa karavAnI vAta kAne paDatAM, jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM ane ethI temaNe stanapAna karavAnI avasthAmAM amane tapa karyo. dhAvatuM bALaka amanA tapane jIravI zake? AtmAnuM bela kharuM, paNa zarIranuM baLa nahi ne? zarIra te atizaya kemala, eTale e karamAyA vagara rahe nahi. zrI nAgaketune karamAtA joIne mA-bApe ghaNA upAya karyo, paNa te niSphala gayA. zrI nAgaketu dhAve paNa nahi ane meMDuM paNa khole nahi. thoDA vakhatamAM zrI nAgaketu mUcchadhIna hAnI gayA. emanI mUcchane svajanoe mRtyu rUpe kabhI ane ethI teo e bALakane bhUmimAM dATI AvyA.
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAmA pAchaLa ne pAchaLa, tarata ja, zrI nAgaketunA pitA zu mRtyu pAmyA, ekano eka chekarA, ghaNAM varSAnI mAnyatAothI janmele, te paNa jIngeA nahi, enA AghAtathI zrI nAgaketunA pitAnuM mRtyu thayuM. e samaye e rAjyamAM evA rivAja hatA ke je mANasanuM mRtyu thAya, te jo putra vinAno, saMtAna vinAno hAya, teA tenuM dhana rAjA laI ya. AthI zrI nAgaketunA pitAnuM mRtyu thatAM, tenuM dhana levAne mATe rAjAnA subhaTo zrI nAgaketunA ghare AvI pahoMcyA. khIjI tarapha zrI nAgaketunA ama tapanA prabhAvathI dharaNendranuM siMhAsana kakhyuM. dharaNendre avadhijJAnanA upayAgI, zrI nAgaketu jIvatA daTAyA che, e vigere jANyuM. tata 4 tyAM AvIne, dharaNendre zrI nAgaketune amRta chAMTIne saceta banAvyA ane AzvAsana dIdhuM. pachI brAhmanA rUpane dharIne, dharaNendra, zrI nAgaketunA gharamAM AvyA ane rAjAnA sulaTAne zrI nAgaketunA pitAnuM dhanagrahaNa karatAM aTakAvyA. rAjAne e vAtanI khabara paDI, eTale AjA jAte tyAM Avyo ane brAhmaNanA rUpamAM rahelA dharaNendrane dhana letAM aTakAvavAnuM kAraNa pUchyuM. dharaNendre kahyuM ke- A zeThano putra marI gayA nathI paNa jIve che.' ema kahIne, rAjAe pUchavAthI, dharaNendra zrI nAgaketune jIvitAvasthAmAM bhUmimAMthI bahAra kADhI lAvyA. AvuM ati banatAM, saue cakita thaine te brAhmaNane pUchyuM ke tame koNu che.??
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti 7 brAhmaNe kahyuM ke huM dharaNendra chuM ane A khAla mahAtmAe arjumano tapa karelA hAvAthI, temanI sAme huM Avyo chuM. ' rAjArdike pUchyu ke tapa zI rItie karyAM ? - AvaDA nAnA mALake arjumano dharaNendra rAjAdikane zrI nAgaketunA pUrvabhavanI-vikSutranA bhavanI hakIkata kahI. ante kahyuM ke A Ale pUrvabhave karavA dhArelA amanA tapa ahIM karyAM. A mahApurUSa laghukI ane A bhavamAM ja muktine pAmanAra che, mATe tamAre tenuM yatanAthI pAlana karavuM. A mahApurUSa tamArA pazu meTA upakArane mATe thaze. ' Ama kahIne, dharaNendre potAnA hAra te khAla mahApurUSanA *'ThamAM nAkhyo ane te pachIthI te peAtAnA sthAne gayA. temanA gayA bAda, svajanAe, zrI nAgaketunA pitAnA mRtakAya ne karyuM` ane khAlakanuM 'nAgaketu' evu nAma sthApita karyuM. A hakIkata uparathI tame samajI zakayA haze! ke-zrI nAgaketu A bhavamAM ja meAkSane pAmavAnA che, eTaluM ja dharaNendre kahyuM hatuM, paNa vizeSa vigata kahI naheAtI, vadhArAmAM kahIe teA, dharaNendra rAjAdikane kahyu hatu ke'tamArA mAtA upakArane mATe A bALaka thaze.' paNa zilAnI ke bIjI koI vAta kahI naheAtI. zrI nAgaketu zrI jinaprAsAdanA zikhara upara caDhathA na heAta, te ca muktine teA pAmavAnA ja hatA, pachI zikhara upara caDhayA zuM kAma? haiyAmAM anupama evI zrI jinabhakti hatI mATe ja ! zilAno prasa'ga evA 7
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyA hato ke-bhalabhalA muMjhAI jAya. vyagratAnA samaye te ghaNuM vAte bhUlAI jAya che. zrI nAgaketune potAnA mekSanI khAtrI hatI, mATe ja teo zrI jinaprAsAdanA zikhara upara mahetA caDhayA, paNa je zrI jinaprAsAdane vidhvaMsa ja thAya, te te pahelAM pitAne vidhvaMsa-pitAnA dehane vivaMsa thAya, e mATe ja teo zikhara upara caDyA hatA. zrI nAgaketu te vakhate bIjo koI vicAra karavAne lyA nathI. praznakAre kahyuM ke emane Dara nahate." e vAta sAcI che, paNa praznakAre emane Dara nahete enuM kAraNa cheTuM kamyuM che. A bhavamAM ja pite muktine pAmavAnA che-evI emane khabara hatI, mATe temane Dara nahote-ema nahi, paNa zrI jinendra pratyenI apUrva bhaktinuM je jema emanA haiyAmAM hatuM, tene lIdhe ja temane Dara nahote. evA mahApurUSanA Adarzane, ApaNe ApaNA kalyANane mATe jhIlavAne che. AriNAbhuvanamAM paNa haiye bhagavAna hatA ja: ApaNI mULa vAta te e hatI ke-bhAvamaMgala vinA kenI paNa siddhi nathI. je keI siddhine pAmyA che, kSetire pAme che ane pAmaze, te bhAvamaMgalanA ge ja siddhine pAmyA che, pAme che ane pAmaze. bhAvamaMgalamAM paNa zrI jinendranI stuti, bhakti jevuM utkRSTa ane leAkora bhAvamaMgala anya koI nathI. ; prakSaka bharata cakravartIe ArisAbhuvanamAM kevalajJAna meLavyuM, to tyAM zrI jinezvaranI stuti kyAM hatI?
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ + pahele bhAga zrI jinastuti - zrI bharata cakravata anityAdi bhAvanAmAM jhIlyA, e zuM hatuM? zrI vItarAgatAnI bhAvanA kahe ke zrI jinastuti kahe, emAM bheda kyAM che? e cakI ArilAbhuvanamAM kevalajJAna pAmyA, saMsAranI prazaMsA karIne ke vItarAgapaNanI prazaMsA karIne ? ArilAbhuvanamAM paNa zrI bharata mahArAjanA hRdayathI zrI jinezvaradeva dUra nahetA, mATe tyAM vItarAgapaNAnI stuti hatI. hAthanI AMgaLImAMthI eka vIMTI nIkaLI paDI, eTalA nimitta mAtramAMthI bhAvanArUDha banavuM ane kSapakazreNi upara ArUDha thaIne kevalajJAna prApta karavuM, e kyAre bane ? haiyAmAM zrI vItarAganI vANIne ane zrI vItarAganI stutine vAsa hoya tyAre ja !tamArI vIMTI ke AbhUSaNakoIvAranahi paDI gayuM hoya? vIMTI ke AbhUSaNa paDI jAya, te ze vicAra Ave jhaTa dhrAsko paDe ane upADIne paherI levAne vicAra Ave. zrI bharata mahArAjAne vIMTI vinAnI AMgaLI nisteja dekhAtAM, dehanI nistejanAnuM bhAna thayuM, dehanI kSaNikatAnuM bhAna thayuM, pArakI zobhAmAM rAcavAnI mUrkhAInuM bhAna thayuM ane AtmAnI sAcI zebhAne vicAra AvyuM. AtmasvarUpanI vicAraNAmAM evA caDhaLyA ke tyAM ne tyAM cAreya ghAtI karmone kSINa karI nAkhIne, e mahApurUSe AtmAnA svabhAva rUpa kevalajJAnane ane kevaladarzanane upAsyuM. zrI bharata mahArAjAnI kALajI : zrI bharata cakravartIe pitAnA sAdharmikone mATe rase khelI rAkhyuM hatuM. sAdharmiko tyAM jame ane dharmakriyAo
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ 200 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna kare. e sAdharmikone temaNe eka kAma soMpyuM hatuM. te e ke jyAre huM rAjasabhAmAM siMhAsane besuM, te vakhate tamAre AvIne mane kahevuM ke'Apa jItAelA che, Apane zire bhaya vadhatA jaya che, mATe haNo nahi-haNo nahi !' cha khaMDanA dhaNI, jenI sevAmAM khatrIza hajAra mukUTaaddha rAjAo hAjara rahe, jenI AjJAne jagatano moTAmAM mATA bhaDavIra para ullaMghI zake nahi, e zrI bharata cakravatI, jItAelA hatA ke jItelA hatA ? siMhAsane besIne mATI khIrUdAvalIone sAMbhaLavAnuM mana thAya ke AvuM sAMbhaLavAnuM mana thAya ? cakravatI jevA bharasabhAmAM evuM sAMbhaLI le ke-tame jItAelA che ane tamAre mAthe bhaya vadhatA jAya che? bAhya dRSTie tA, e jItelA ja hatA ane emane kAino ya bhaya nahotA, paNa saune emano bhaya hatA; parantu A te Atmika dRSTi che. e jANatA hatA ke Antara ripuethI huM jItAelA chuM, ethI mAre mAthe bhaya vadhatA jAya che ane e mATe ja mAre ahiMsaka banavuM joIe. saghaLI ya hiMsAothI sava thA nivRtta thavAnI emanI bhAvanA hatI, kAraNa ke--bhayanuM kharUM. kAraNa hiMsA che. je sava thA ahiMsaka ane che, te bhayathI para bane che ane tenA Antara ripu bhAgavA mAMDe che. vicAraza ke--siMhAsanArUDha evA paNa zrI bharata cakravatImAM kevI vivekabuddhi hatI ? pote bhAnabhUlA banavA pAme nahi-tenI temane peAtAne keTalI khacI kALajI hatI?
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ 101 - ~ pahele bhAga -zrI jinastuti haiyAmAM zrI jinarAja hatA, e mATe ja cakraratnanI pUjA pahelI karI nahi are, A to zrI RSabhadeva bhagavAnane kevalajJAna thayA pachInI, e tArakanI amRtavANI kAne paDyA pachInI vAta che; paNa te pahelAMno ya eka prasaMga jUo. zrI kaSabhadeva dhAne zrI AdinAtha bhagavAna emanA hadayamandiramAM kevA vasyA hatA, te ApaNe joIe. zrI rASabhadeva bhagavAnane kevalajJAna prApta thayAnA ane pitAnI AyudhazALAmAM cakaratna utpanna thayAnA-ema bane ya samAcAra zrI bharata mahArAjAne sAthe maLe che. - caka ratna utpanna thAya tyAre tenI pUjA karavI, e cakavartIone AcAra che. bIjI tarapha tAtane je kevalajJAna utpanna thayuM che, teno mahotsava kare, e dhArmika kartavya che. eka kSaNa mATe zrI bharata mahArAjA vicAra kare che ke A bemAMthI pahelI pUjA konI karUM?" ane te pachI tarata ja tAtanA kevalajJAnano utsava ujavavAnI taiyArI karavAnI AjJA Ape che. caka pitAnuM che, kevalajJAna tAtane thayuM che. cakathI cha khaMDa sAdhavAnA che, jagatabharamAM vijayaDaMke enA yoge vAgavAne che, legasRSTino vistAra enAthI ja thavAno che, paNa hRdayanuM valaNa kyI tarapha che e jovAnuM che. kSaNabhara vicAra AvI gayo ke-"prathama zuM karavuM? tAtanA kevalajJAna kalyANakano utsava ke cakanI pUjA paNa tarata ja thayuM ke-"are, A vicAra vizvanA prANI mAtrane abhayanA dAtA
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAnA tAta kayAM ane pazuionuM ghAtaka caDha kayAM ?' emAM pahelI pUjA konI karavI, emAM vicAra ja zA karavAno ? cakra tA bAtacAvanAra che, enAthI mane lAla thAya te ya te A bhavA pUratA che, jyAre parama tAraka tAtanI--prabhunI pUja je zaveAbhava sukha ApanArI che. cakraratnamAM krUsAI janArane, ene nahi tajatAM enA bhagavaDhAmAM AjIvana cAMTathA rahenArane, e cakra ane e cAdi dvArA prApta sAmagrI teA nArakInAM duHkheAnI bheTa Ape che. jenA haiyAmAM bhagavAna na hoya, ene tA cakra cakarAve ja caDhAvI de. sa`sAranA sukhanI ane jagatamAM vijayane kA vagaDAvavAnI hAMzavALe teA pahelI pUjA cakranI ja kare, phrema ke enI badhI ya. hAMza e cakranA cege ja pUrAya tema hAya che; paNa A tetA zrI bharata mahArAjA hatA. cakranI pUjAne mAthuka rAkhIne, cakranI pUjAne pachIthI karavAnuM rAkhIne, e tA pitAnI pUjAmAM prathama doDayA. pitAnI pAse javAne mATe mAtAnI pAse gayA ane mAtAne sAthe laIne khAnazAhI ThAThathI bhagavAnanI pAse javAne nIkaLyA. lAgasAmrAjyamAM gaLAgaLa khUMcelA heAvA chatAM paNa, emanA hRdayamAM zrI jinazaja AvA vasyA hatA, mATe tyAM zrI jinarAjanI stuti hatI ja! jyAM jyAM vItarAgapaNAnuM bahumAna che, tene Adara che, hArdi prema che, tyAM tyAM zrI jinastavanA che ja, ArisAbhuvanamAM kevalajJAna utpanna thayuM, eTalI ja vAta yAda rAkhavA mAtrathI di' nA maLe. e thI thayuM, te zukuMjoI e. e hRdayamAM zrI jinarAja kevA #
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 103 ' aMkita hatA te jevuM-jANavuM joIe ane potAnA hRdayamAM zrI jinarAjane aMkita karavA joIe. haiyAmAM zrI jinazajane aMkti karyA vinA siddhi maLe nahi. anya liMga siddha evuM kahyuM che, paNa -anya mate siddha-evuM kahyuM nathIH ApaNe tyAM siddhanA paMdara bhedanuM varNana Ave che. emAM "anyaliMge siddha e paNa eka prakAra kahyo che. ahIM yAda rAkhavA jevuM che, bhUlA khAvA jevuM nathI keanya liMge siddha thAya ema kahyuM che, paNa anya. mate siddha thAya ema kahyuM nathI. tIrthakara tarIkenI avasthAmAM vartAne siddha thAya, zrI jinamatanA liMge siddha thAya ke anya liMge athavA gRhasthAdi lige siddha thAya, paNa siddha thavAne mATe te dareke eka sarakhI gyatA prApta karavI ja joIe. pitAnAM ATheya karmone sarvathA kSINa karI nAkhyA vinA, zuM tIrthakara ke zuM atIrthakara, zuM svaliMgI ke zuM anyaliMgI, keI paNa zrI siddhigatine pAmI zake ja nahi. vItarAgapaNanuM bahu mAna haiyAne sparyA vinA ja, keI karmone sarvathA kSINa karI zakya evuM banatuM paNa nathI, banyuM ya nathI ane banaze nahi. anyaliMgamAM paNa vItarAgatAnuM bahumAna hRdayane sparze ane vItarAgapaNane pAmavAnA pariNAmamAM ramata zrI vItarAganA dhyAnAdi rUpa tapa-saMyama dvArA karmone kSINa kare, to ja mukti maLe. kevI kevI bAhyAvasthAe mukti pAmanAranI saMbhave che, tene jaNAvavAne mATe ja siddhanA paMdara bhedenuM varNana
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna = karAyuM che. muktine pAmavAnA upAya paMdara nathI. muktine pAmavAne upAya te eka ja che. anyaliMga, e to bahAra , rane dekhAya che. anya matane saMbaMdha, e aMtarane viSaya che. eka paNa beTI mAnyatA hoya, tyAM sudhI kAMI vaLe nahi. eka paNa khoTI mAnyatA, e saravALe badhI ja mAnyatAone beTI TharAvanAra che. AthI te, ApaNe pahelAM e vAta vicArI AvyA chIe ke-je ekane jANe te sarvane jANe ane je sarvane jANe te ja ekane paNa jANI zake. eka paNa jIvanuM ane eka paNa pudgalanuM sAcuM ane pari pUrNa jJAna, sarva jIvana ane sarva pudagalenA sAcA ane paripUrNa jJAnanI apekSA rAkhe che. keI paNa dravyanA badhA paryAnuM ane tenA vAstavika svarUpanuM jJAna, sarva dravyanA sarva paryAyenA ane tenA vAstavika svarUpanA jJAnanI apekSA rAkhe che, kAraNa ke-dravyanA paryAyane saMbaMdha tevA prakArano che. Ama hovAthI, jenI eka paNa mAnyatA cheTI hoya, tenI badhI ja mAnyatAo saravALe beTI Thare che. jyAM sudhI sAcI mAnyatA hRdayamAM na Ave, tyAM sudhI samyagdarzana nathI ane enA vinA samyajJAna tathA sammacAritra heI zake ja nahi. pachI ene mekSa maLe ja zAne? mekSamArga kaye? "kara-jAna-vastrALa mokSano samyagdarzana, samyagnajJAna ane samyAritrane vega, e ja mokSamArga che. have jyAM samyagdarzana ja na haya, dizA ja viparIta heya, mithyAtvane ja andhakAra hoya, tyAM mekSe javAya kyAMthI? viparIta mArge janAre pravAsI te UlaTe dUra dUra jAya,
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelo bhAga- zrI jinastuti ADA-avaLe athaDAya, kuTAya, TIcAya ane rakhaDyA kare. bAhA liMga bhinna hoya-ene vAMdho nathI, paNa "Iza te zrI jina ja--evuM hRdayamAM lAge, eTale bhAgya jAge. pachI kSapazama-bhAvamAMthI jIvanA purUSArthanA baLe kSAyikabhAva pedA thAya ane mokSa maLe. samyagdaSTinI nizrAH te saghaLA sAmarthyanuM mULa samyagdarzana che. mekSanI vAta te AghI che; parantu Indrapada paNa samyagdarzanathI rahitane maLI zakatuM nathI. prazna je kaI samyagdaSTi hoya, te sarvane eTale sarva dravyanA sarva paryAne jANe e svatantrapaNe jANatA na hoya te paNa, e tene ja Izvara tarIke mAne che, ke je zrI vItarAga ane sarvajJa heya. eNe bIjI badhI nizrAone choDIne, eka mAtra sarva bhagavAnanI nizrAne svIkArI che, eTale e sarva dravyanA sarva paryAyone nahi jANatA hovA chatAM paNa, sarva dravyonA sarva paryAye bAbata zraddhALu che ane zrI sarvajJa bhagavAne je kAMI kahyuM che te ja sAcuM che tathA ethI viparIta evuM sarva juduM ja che"--evI enI daDha mAnyatA che, mATe apekSAe te sarvane jANanAra che ema paNa kahI zakAya. jema kevijayI rAjAnuM sinya vijayI kahevAya che. jenAmAM eka mAtra zrI jinendra bhagavAna ja zaraNa karavA lAyaka che ane anya keI paNa zaraNa karavA lAyaka nathI-evI zraddhA nathI,
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne tenAmAM samyagdarzana saMbhavatuM nathI ane jyAM AvI zraddhA hama, tyAM te sAmagrIvALI dazAmAM zrI jinastavanA na hoya evuM bane ja nahi ne? A prazna, samyagdaSTine eka mAtra jinendranI ja niza heya? sAdhuonI nahi? zrI jinendra bhagavAnanI nizrAmAM, e tArakanI nizrAne svIkArIne e tArakanA pharamAvelA mArge cAlanArA AcAryodika sAdhuonI nizrAne samAveza thaI ja jAya che. mudde ei che ke-analige siddha thanAra paNa zrI jinendra bhagavAnanI nizrAne svIkAryA pachIthI ja siddha thaI zake che.. stavanAmAM saghaLA ne samAveza: A prazna keI zrI jinendra bhagavAnanI stavanA karyA kare, te enI siddhi thAya? ' mana, vacana ane kAyAthI mAtra zrI jinendra bhagavAnanI ja stavanA karyA kare ane bIjuM kAMI paNa na kare, te Bra siddhi thAya. prazna bIjI keI kriyAnI jarUra nahi? zrI jinendra bhagavAne niSedhI heya evI eka paNa kiyAnI jarUra nahi, paraMtu zrI jinendra bhagavAnanI stavanAmAM keTalI kriyAono samAveza thAya che, te jANe che : - prazna emAM vaLI kiyAno samAveza? che. te zuM zimA vagara tarI javAya? bhagavAna zrI jine mAnI havAmAM te e tArake pharamAvelA kSamAnA
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti sava yAgAno samAveza thAya che. zrI jinendra bhagavAnanI sAcI-bhAvamayI stavanA kayAre thaI zake ? pahelAM tA saMsAra game nahi ane meAkSanI rUci thAya. pachI ema thAya ke-sa sAra tajavA ceAgya ja che ane meLavavA lAyaka eka mAkSa ja che. pachI ema thAya ke e meAkSa maLe zI rItie ? AtmA sava *thI sarvathA rahita ane tyAre meAkSa maLe; te AtmAne sava kamAthI rahita manAvavAnA upAya kayA ? tyAM ema thAya phre-je sarvajJa hAya te ja meAkSamArgane batAvI zake, kAraNu *sArA ya sa`sArathI chUTavuM e meAkSa che ane sArA ya sa'sAranuM jJAna tathA tenAthI chUTavAnA upAyanuM jJAna sarvajJane ja hAI zake, pachI ema thAya ke-sarvajJa kANu thaI zake ? rAgI ane dveSI sarvajJa thaI zake nahi, kAraNa ke--je ajJAna che, te ja rAgI ane dveSI hAI zake che. paripUrNa jJAnI teA, na rAgI hoya ke na dveSI hAya, mATe sarvAMga te ja anI zake, ke je pahelAM vItarAgatAne pAme. pachI ene nirNaya thAya ke--je vItarAga ane sarvajJa na heAya, te meAkSamAgane batAvI zake nahi. e tArakAnuM kahevuM kahenArA meAkSamAga ne batAvI zake, paNa svatantrapaNe te meAkSamAgane te ja batAvI zake, ke je vItarAga ane sarvajJa hAya. Ama vicArIne e niNa ya kare ke-kharekhara, deva tA te ja kahevAya, ke jemaNe vItarAgatAne ane savajJapaNAne pAmIne meAkSamAga ne svatantrapaNe prakAzita karyA hAya. je vItarAga ane sarvajJa nahiM, te deva nahi. meAkSane pAmelA paNu deva, kema ke-e vItarAga ane sarvajJa anIne sakala karmothI rahita banyA che.' AvuM samajIne je zrI 107
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne jinendra bhagavAnanI stavana karato hoya, te zrI jinendra bhagavAnanI AjJAone samajavAne mATe tathA e AjJAonuM pAlana karavAne mATe keTale badhe prayatnazIla hoya? e AdamI, tevA prakAranA saMgonA vazathI,zrI jinendra bhagavAnanI AjJAonuM ja jemAM pAlana hoya-evA jIvanane jIvI zakato na hoya, te paNa enuM mana kyAM hoya? saMsAra tarapha ke mokSamArga tarapha? enI bAhya kriyAo saMsAra taraphanI heya te tevA prakAranA sAgavazAt ja che, tevI kriyAone paNa cheDavAnI ja enI cAhanA che ane kevaLa bhagavAne kahelI kriyAone ja AcaravAnI enI bhAvanA che, ema mAnavuM paDe. meDhethI zrI jinendranI stavanA kare ane enI AjJAonA pAlananI darakAra ja na haya, e AdamI vAstavika rItie te zrI jinendranI stavanA karanAra che ja nahi. zrI jinendra bhagavAnanI stavanA sAcI hoya, bhAvamayI hoya, to stavanA karanArane jema zrI jinendra bhagavAnanI nirmalatAne khyAla Ave, temanA pitAnA AtmAnI malinatAne paNa khyAla Ave. e tArakanA vItarAgapaNane jema khyAla Ave, tema pitAnI bhAga-dveSanI kaluSitatAne paNa khyAla Ave. e tArakanA sarvapaNane jema khyAla Ave, tema e AdamIne pitAnI mahA ajJAnadazAne paNa khyAla Ave. e tAraka bahu sArA; sarva dethI rahita ane sarva guNothI saMpanna-evuM mAtra meMhethI ja bAlyA kare, te ethI zuM vaLe? "e tArakanA zaraNane svIkArIne, e tArakanI AjJAone anusarIne, mAre paNa evA sarva doSathI rahita ane sarva guNethI saMpanna banavuM
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 108 che'- evI vRtti haiyAmAM je pragaTe, te ja sAcI, bhAvamayI zrI jinastavanA thaI zake. mATe samaje kensekSamArganA saghaLA ya yogene samAveza zrI jinastAvanAmAM thAya che ja. tame te zrI jinastavanAnA nAme kriyAne niSedha karIne, pelA kera adhyAtmavAdIonA jevI vAta karI. e korA adhyAtmavAdIone paNa je, pilA jJAnagaMgAmAM snAna karanArA bAvAjInA bhakta je kaI anubhava ApIne samajAvanAra maLe, te prAyaH teo jhaTa samajI jAya. jJAnagaMgAmAM snAna karavAnuM kahenArA bAvAjInuM udAharaNa: eka bAvAjIne temanA eka jajamAne khUba bhaktibhAvathI jinanuM AmaMtraNa karyuM, paNa pAchaLathI te ene ja e bAvA chane emane dharma samajAvavAnuM mana thaI gayuM. banyuM evuM ke. pelA bAvAjIne bhajana karavAnuM AmaMtraNa karIne e jajamAna e bAvAjIne pitAnI sAthe laI AvyA. pachI bhajanano avasara thaze, eTale jajamAne bAvAjIne kahyuM kesnAna karI le, kAraNa ke-bhajana taiyAra che." e divasemAM kaDakaDatI ThaMDI paDatI hatI. pANIne vagara atre paNa zarIrane dhrujArI caDhe, evI ThaMDI havA hatI. emAM ThaMDA pANImAM snAna karavAnuM. AthI bAvAjIe nakakI karyuM keAje snAna karyA vinA calAvI levuM e ja ThIka che, eTale jajamAnane bAvAjIe kahyuM ke-"dama ? jJAna ane zikSI koI jarUrata nahIM hai, kyoM ki hama to jJAnagaMgA meM snAna te dI haiM
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUvaranAM vyAkhyA che paNa pele jajamAna potAnA dharmavyavahAramAM bahu custa hate. snAnamAM paNa e parama dharma mAnate hate. Itara inemAM nhAvAmAM ca dharma mAne che. - snAna karavAmAM pANInA asaMkhyAtA jIvonI virAdhanA thAya che, mATe te ApaNe tyAM sAdhuone snAna karavAne niSedha karAyo che ane zrAvakane paNa zrI jinapUjananA arthe ja snAna karavAnuM sUcavAyuM che. ApaNe tyAM upadeza snAnane nathI, paNa zrI jinapUjAne mATe Avazyaka zuddhino upadeza che, mATe vidhAna evuM ke-parimita jala levuM. jarUrathI jarA paNa vadhAre jala levuM nahi ane jema bane tema ochA jalathI zarIranI zuddhi karavI. teTaluM jala paNa thatApUrvaka levuM, barAbara gALIne levuM ane je jagyAe nAna karavAnuM hoya, te jagyAe paNa koI -jIvanI virAdhanA thAya tema na hoya, te joIne snAna karavAne besavuM. snAnanuM jala kyAMka bharAI rahevAthI utpatti na thAya, tenI paNa kALajI rAkhavAnI. zrI jine kahelI kriyA karavAmAM paNa tenAthI vartAya te ja dharma che. zrI jinapUjA mATe zarIranI zuddhi Avazyaka che ane zarIranI zuddhi khAna vinA thaI zakatI nathI, mATe snAna karavAnuM. prabhupUjAnA hetu vinA snAna kare, e zarIrasevA ja che ane prabhupUjanA hetuthI paNa patanAthI rahitapaNe, jarUra karatAM adhika jalathI, snAna karavuM e pApa che, kema ke-vidhinuM ullaMghana che. : praznazaheramAM te gaTare rahI. nirjIva jamIna - baLe nahi. nirUpAya dazAmAM paNa vidhinuM lakSya te hevuM ja joIe.
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti 11 vidhinuM pAlana karavAnI azaktinA kAraNe avidhine sevavA paDatA hoya, te paNa vidhinuM bahumAna avazya hovuM joIe. vidhinuM bahumAna jAya ane 'avidhimAM vAMdho ja nathI'-ema thAya, tA pApa ja lAge ane bhagavAne kahelI kriyA paNa evA prakAre karAya tA e dhama na gaNAya. vaLI zaherAmAM jagyAnI vAta jUdI che, paNa snAna karavAmAM parimita jalano upayAga karavAnuM lakSya te rAkhI zakAya ne ? emAM paNa Aje keTalI badhI bedarakArI AvI gaI che ? keTalAkone to moTI bAlaTI bharIne pANI joie che ane te ya eka nahi paNa e! zarIranI sevAmAM, zarIranA meAhamAM keTalA badhA jIvAnI virAdhanA thaI jAya che ane vidhinuM kevu. ulla Mghana thaI jAya che, e vAta vicAravA jevI che. ApaNe tyAM snAna mATe ATalI badhIvicArajJA che, jyAre ItarAe te snAnamAM-kaiArI jIvAnI virAdhanAmAM dhama mAnyA che. jo jalasnAnathI ja kalyANa thatuM hAya, te to jema jema vadhAre pANIthI ane vadhAre vakhata nahAya, tema tema vadhAre kalyANa thavuM joI e. ema hAya tA, tama japazama-dama AdinI vAtAne cheDIne, pANImAM ja besI javuM joIe. mANasa tA pANImAM vadhumAM vadhu keTalA vakhata rahI zake? kalAka, be kalAka, are, divasa, e divasa, paNa ene nIkaLavuM teA paDe ne? tyAre enA karatAM te| mAchalAM vigere pANImAM ja rahenAra javAnuM vaheluM kalyANa thAya ne ? eTale jalastAnamAM kalyANu mAnanAre te ' jalacara jIvana, tiya iMcanA avatAra maLe'-evI ja mahenata karavI paDe !
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne ajJAna kevuM muMjhave che? huM jyAre paMjAbamAM hatuM, tyAre tyAM meM eka evA gosAMIne joyele, ke je reja baso baso vaDA pANIthI snAna karate hate. khUbI te e che ke-jala jJAnamAM kalyANa mAnanArAo eka tarapha aDhaLaka jalathI snAna kare che, ane bIjI tarapha pANune eka kegaLo paNa je emanA upara paDI jAya, te tethI apavitra thaI javAnuM mAne che. pANI. meMDhAmAM peThuM eTale apavitra karanAruM che-ema je kahe, te jala meMDhAne pavitra karavAne badale meTuM jalane apavitra karanAra TharyuM, eTale jala karatAM meMDhAnuM sAmarthya vadhAre vaLI, jalacara prANIo pANImAM zuM nahi karatAM hoya? pelA jajamAne bAvAjIne pharIthI snAna karavAne Agraha karatAM kahyuM ke snAna karyA vinA bhejana karavuM e ApaNe AcAra nathI, anAcAra che, kAraNa ke 1 jAna. mAre evI zAstronI AjJA che. paNa bAvAjIe te snAna nahi karavAno nirNaya karyo hate, eTale kahyuM ke "tuma na jANe che zA mamo? hamane bAnagaMgA meM snAna kara liyA haM so kAphI hai !" '' jajamAne joyuM ke-A bAvAjIne game teTale Agraha karIzuM te ya mAnavAnA nathI, eTale eNe snAnanI vAtane paDatI mUkI ane bAvAjIne jamavA ne besADI dIdhA, paNa manamAM nakkI karyuM ke evI yukti karuM ke jethI A bAvAine jalasnAna karavAnI jarUra samajAya ane bhaviSyamAM kaI vAra jJAnagaMgAne nAme jalasnAna karavAnA dharmAcArane tyAga kare nahi. kAraNa ke-jajemAna cakora hato. e samajI
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 113 pahele bhAga-zrI jinastuti garyo hato ke bAvAjI ThaMDInI bIke snAna karatA nathI ane e vAta bolAya tevI nathI, mATe ja bAvAjI jJAnagaMgA snAnanI vAta karIne banAvaTa kare che." jajamAna lAvyo che jamADavA, bhakti karavA, paNa pharajane aMge ATale sudhIne vicAra kare che. itaramAM paNa AvA daDha hoya, to zrAvakene tyAM kayAM ane kevA AcAra-vicAre rUDha heya te samaje. zrAvakane tyAM jamavA AvanAre Itara paNa kAMIka ne kAMIka pAmI jAya, evA sundara zrAvakadharmanA AcAra che paNa tame ja je jete vastune jhApaTatA he, abhakSyabhakSaNa ane apeyapAna karatA he, rAtribhejanAdi karatA he, te e zuM pAmI jAya? "A bhAI harakhA, ApaNe banne sarakhA" --e ja khyAla ene Ave ne? Itara mahemAna tarIke tamAre tyAM AvyuM hoya ane je e joI jAya ke-"A to kaMdamUlAdi khAtA nathI; baraphanuM pANI paNa pItA nathI; Akho dahADe khA-pI karatA nathI, paNa vakhatasara khAya che; khAvAmAM ya hAjara vastuomAMnI keTalIka vastuone choDI de che ane sUryAsta pahelAMnI be ghaDIthI khAvA-pIvAnuM ja cheDI de che, te sUryodaya pachInI be ghaDI sudhI khAtA-pItA nathI -te enA upara tamArA AcAradharmanI kevI sundara chApa paDe ? tamArA sAmAnya dharmAcArothI je AkarSAya, te tamArA sAdhuonA dharmAcArone jyAre jANe, tyAre ene sAdhuo tarapha ke bhaktibhAva jAge? pachI ene zrI jinendra bhagavAnanA zAsanane pAmatAM vAra lAge nahi. e paNa zrI jinendra bhagavAnanI bhAvamayI stavanA karanAre banI jAya.
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne jajamAnane bAvAjI tarapha durbhAva nathI, bhaktibhAva che, paNuM bAvAjI jJAnagaMgAnA nAme dharmAcArane vegaLe mUke e ene rUmyuM nahi. bAvAjIne eNe premathI khavaDAvyuM, khUba khavaDAvyuM ane pitAnI yuktine saphala karavAne mATe teNe AvAjIne chelle chelle garamAgarama bhajIyAM paNa Agraha karI karIne sArI peThe khavaDAvI dIdhAM. bAvAjIne snAna karavAnI vAtamAM jJAnagaMgAnI dalIla sujhI, paNa khAvAnI vAtamAM jAnAM manana ema thayuM nahi. cIje svAdiSTa, jIbhamAM pANI chUTe evI hoya ane bhaktane Agraha haya, pachI khAvAmAM pUchavAnuM zuM rahe? bAvAjIthI eTaluM badhuM khavAI gayuM kepeTamAM pANI jeTalI paNa jagyA rahI nahi. bAvAjI jamIne uThayA, akaLAmaNa anubhavatA uDyA, paNa jajamAne eraThAmAM khATale patharAvIne bAvAjIne mATe taiyAra rAkhyo hite. khATalA upara gAdI paNa rezamI kapaDAvALI bahu ja mulAyama hatI. bAvAjI jevA khATalAmAM ADA thayA, ke tarata ja AMkha mIMcAI gaI. bAvAjIe ghasaghasATa uMghavA mAMDayuM. pachI jajamAne bAvAjInuM khATalA pAse paDeluM jala bhareluM kamaMDala uThAvI lIdhuM, oraDAnuM bAraNuM baMdha karI dIdhuM ane gharamAM badhAne tAkIda ApI dIdhI ke-"mArA sivAya keIe paNa A oraDAnuM bAraNuM ughADavuM nahi. bAvAjI Aje evI sAdhanA karavAnA che ke-mArA nAmathI bUma pADayA karaze ane bAraNuM ughADavAnuM kahyA karaze, paNa keIe AraNuM ughADavuM nahi, kema ke-bAraNuM ughADyuM te emanI sAdhanA adhurI rahI jaze. keI kaheze ke-AvuM cheTuM kema
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti 115 kahyuM ? kAraNa e ke-e jajamAnane bAvAjInI phajetI karavAnI jarA ya IcchA nahi hatI. mAvAjI pratye khIjAonA antaHkaraNamAM durbhAva pedA na thAya, tenI teA kALajI ja hatI, mAtra khAvAjIne peAtAne ja potAnI bhUla samajAI jAya ane dharmAcArAnA pAlanamAM te susthira khanI jAya, e ja e jajamAnanI bhAvanA hatI. AthI ceAgya vyavasthA karIne, jajamAna potAnA kArya mAM pravRtta thayA. bAvAjIe ThIka ThIka uMdha laI lIdhI. vadhAre khAnArane UMgha vadhAre Ave. munie alpAhArI hAvAthI, teone nidrA alpa hAya che. AhArane ane nidrAne ghaNA saMbaMdha che. AhAra levA chatAM paNa, nidrA le ja nahi-evA tA virala. ghaNAone bhUkhyA peTa uMgha AvatI nathI ane peTa jo sArI rItie bhareluM hoya to jAgatAM paNa bagAsAM AvyA vinA rahetAM nathI. zrI jainazAsana tA kahe che ke- na chUTake khAvuM paDe teA paNa peTa bharIne khAvuM nahi; peTane kAMI ka NuM te jarUra rAkhavuM.' AAra prakAranA tapeAmAM cha prakAranA mAhya tapA ane cha prakAnA Abhyantara tA che. bAhya tAmAM uNAdarIne, eTale ke-khAvA chatAM paNa peTa ceADuMka ubhuM rahe eTale AhArane tajI devA, ene paNa eka prakAranA tapa tarIke oLakhAvela che, tame UAdarI tapa tA karatA haze| ne ? uSNeAdarI, vRttisakSepa ane rasatyAga-e traNa prakAranA tA tA evA che ke-jemane khAdhA vinA na cAlatuM hoya, teo paNa dhAre ta e traNa prakAranA tAne ghaNI ja sundara rItie AcarI zake. zarata eTalI ke-jIbha upara, khAvAnI lAlasA upara
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ -- 116 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne kAbU have joIe ane tapane sevavAnI bhAvanA hevI joIe. tamane tapa te game che ne? tapasvIonI bhakti karavAnuM mana thAya che, te ta5 game che-e kAraNe ne? tapa gamata hovAnA kAraNe ja, jene tapasvI munijanenI ane tapasvI gRhasthanI bhakti karavAnuM mana thAya, tene potAne tapa karavAnuM mana thAya nahi, e bane ja kema? ene te tapa karavAnuM mana thAya ja. mane khabara che, tame kaheze ke-amArAmAM tapa karavAnI zakti nathI; paNa tapa karavAne mATe game te azakta hoya, e paNa mANasa tapane AcarI zake, evA upAya zrI janazAsanamAM che. A zAsana kevuM che? A zAsana evuM te dayAmaya ane sarvAga saMpUrNa che ke-je koI jIvane A zAsanane ArAdhavAnI IcchA thAya, te jIva game teTalo azakta haya, nabaLe heya, paNa te A zAsananI ArAdhanA jarUra karI zake. A zrI vItarAga-zAsane ArAdhanAnA badhA mArgo darzAvyA che ane te mArgo evI rItie darzAvyA che ke-je kaI jIva A zAsaka nanI ArAdhanA karavAne cAhe, temane eka paNa jIva ArAdhanAthI vaMcita rahevA pAme ja nahi. AthI tame "ApaNe te tapa karavAne azakta chIe -evuM mAnI laIne agara te evuM kahI daIne, tapa karavAnuM mAMDI vALe nahi. tapane sevavAnI bhAvanA hoya ane jIbha upara kAbU hoya, te ja vakhatasara khAvA chatAM paNa, tame tapa karI zake che. mAne ke-daza cIjo khAvAne mATe taiyAra che. tamAre vicAra kare ke-"zuM A dazeya cIjo huM khAIza, te ja mAruM peTa bharAze
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga zrI jinastuti 117 A daza cIje pikInI thoDIka cIjone huM nahi khAuM, to zuM huM bhUkhe ja rahI jaIza?" A vicAra kare, te jarUra tamane lAge ke-A daza cIjomAMnI theDIka cIjone khAI laIne paNa huM mArI bhUkhanI vedanAne zamAvI zakuM tema chuM." A vicAra karIne, bhagavAne kahelA tapane AcaravAnI bhAvanAthI, tame e cIjomAMthI jeTalI cIjone tyAga karo, te pramANamAM tame "vRttisaMkSepa" nAmanA bAhya tapane Acaryo kahevAya. jema "vRttisaMkSepa" rUpa tapa sahelAIthI thaI zake che, tema "rasatyAga rUpa tapa paNa sahelAIthI thaI zake che. vigaIo cha che, e te jANo cho ne? ghI, tela, dUdha, dahIM, geLa (sAkara) ane taLelI vastuo, e cha vigaI che. A cha vigaIomAMthI tame kaI paNa eka, ekathI vadhAre agara te chae cha vigaIene tyAga kare, to "rasatyAga" nAmanA tapane ArAdhanArA tame banI zake. badhI vigaIone tajI zakAya nahi, te ekAda-be vigaIene ekAda-be vigaIone paNa je haMmezane mATe tyAga thaI zake nahi, te roja judI judI ekAdabe vigaIone are, ekAda be vigaI ene paNa mULamAMthI tyAga na banI zake, te mAtra kAcI vigaIone, ema tyAga te banI zake ne? khAvA-pIvA chatAM paNa, tapane sevavAne A sundara upAya che. tamAre nirNaya karavAne eTale ja che ke-"bhagavAne kahelA tapane mAre Acare che. tamAre je bhagavAne kahelA tapane Acarave ja hoya, te tene mATe sahelAmAM sahelA upAye A zAsanamAM che. karNadarI tapa mATe te kahyuM ke
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne AhAra levA chatAM paNa AhArathI peTane bharI devuM nahi, paNa peTa thoDuMke ya uNuM hoya tyAM ja AhAra levAnuM baMdha karI devuM. kahe, A tapamAM muzkelI jevuM zuM che? rasanAnI lolupatA na hoya ane pitAne tapa karavAnI bhAvanA hoya, te AvI rItie tame rejanA tapasvI banI zake ke nahi? tapanI bhAvanA hovA chatAM paNa, je rasanAnI lolupatA hoya te A tapa kaThina che, e vAta sAcI che. khAvA besavuM nahi, te karatAM paNa khAvA besavuM ane rasanA upara kAbU rAkhavo, e vadhAre muzkela che. ghaNAone upavAsa sahelo lAge che ane AyaMbIla kaThina lAge che. kema? kAraNa e ke-khAvAnuM kharuM, paNa te lakhuM, rasa vinAnuM, masAlA vagaranuM ! jIbhane ethI saMtoSa thAya zI rItie? jIbha te kevuM mAge? mIThuM, masAlAvALuM, svAdiSTa, ema ja ne? peTa bhAra mAge, paNa jIbha te svAda mAge ne? jIbhanA svAdamAM paDelA te, peTane akaLAvI mUke che. sudhAnI vedanAne sahavAmAM je muzkelI nathI, te muzkelI jIbhanI caLane sahavAmAM che. khAdhA vinA calAvI levuM, enA karatAM khAvA besavuM ane uNA peTe khAvAnuM choDI devuM, e vadhAre muzkela che, khAvA besavA chatAM paNa uNA peTe khAvAnuM cheDI devuM, enA karatAM paNa, khAvAne mATe taiyAra karAelI cIjomAMthI amuka cIjone bIlakula khAvI ja nahi-e vaLI vadhAre muzkela che ane ethI paNa vadhAre muzkelI te ghI Adi vigaIone eTale rasane tyAga karavAmAM che. AthI tame je tapa karI zakatA nathI, te azaktinA kAraNe ja nathI karI zaktA ke tapa karavAnI khAsa bhAvanAnA abhAve nathI karI zakatA ke
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 119 tapa karavAnI bhAvanA hovA chatAM paNa, rasanAnI lAlasAne kAraNe tapa nathI karI zakatA, e vAta tamAre barAbara vicArI levA jevI che. tapanI bhAvanA hoya ane rasanAnI lupatA na hoya, to azakta mANasa paNa tapane AcarI zake che, e te tamane samajAyuM ne? rasanA upara kAbU AvI jAya te tapa sulabha banI jAya ane zarIra paNa svastha rahe. tapasvIo paNa pAraNAmAM DhIlA banI jAya che temAM rasanAne hisso khare ke nahi? rasanA kAbUmAM na rahe, eTale akarAMtIyAnI jema khavAya emAM navAI nathI. kevaLa bhUkhanI vedanAne zamAvavAne mATe ja khAnArA ane rasanAne AdhIne nahi bananArA te virala, paNa evA viralI ja sAcA tapasvIo banI zake che. pelA bAvAjIe khAdhuM hatuM ghaNuM, eTale temane uMgha te tarata AvI gaI, paNa jema jema vakhata jato gaye tema tema tRSA jera karavA lAgI. khAvA upara pANI te joIe ne? khAdheluM eTaluM badhuM ke-peTamAM pANI mATe ya jagyA rahelI nahi eTale pANI pIvAyuM nahotuM ane pAchAM garamAgarama bhajIyAM khAdhelAM, eTale tRSAnuM pUchavuM ja zuM? bAvAjI jAgyA tyAre te temanuM gaLuM ekadama sukAI gayuM hatuM. tRSAtura banelA bAvAjIe potAnuM kamaMDaluM levAne mATe khATalA nIce hAtha nAkhyo, paNa tyAM kamaMDaluM hatuM ja nahi. bAvAjIe jhaTa ubhA thaIne AjubAju joyuM, paNa oraDAmAM kyAM ya kamaMDaluM dekhAyuM nahi, eTale oraDAnuM bAraNuM ughADavA gayA. oraDAnuM bAraNuM baMdha hovAthI jajamAnane bUma pADavA mAMDI, paNa keIe javAba ja Ave nahi. tarasa ghaNI lAgelI, gaLe zeSa
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna paDatuM hatuM ane bUma pADavAthI zeSa vadhI gaye. pachI bAraNuM upara jera karavA mAMDayuM, tyAre pelo jajamAna kahe che ke-mahArAja ! kema ATalA badhA akaLAyA che ?" bAvAjI kahe che ke-"mAruM kamaMDala kyAM gayuM? pANInI sapta tRSA lAgI che ne ATalI bUma pADI te ya kaI javAba detuM nathI ke bAraNuM ughADatuM nathI." jajamAna kahe che ke-"emAM akaLAvAnuM zuM che ? ApanI pAse kamaMDala nathI, paNa jJAnagaMgA te che ne ? pII le jJAnAmRta !" bAvAjI kahe che ke- mUrkha ! jJAnAmRtathI te kAMI tarasa chIpAtI haze?" jajamAna kahe che ke "jJAnagaMgAmAM AkhA zarIre snAna karI zakAya, te gaLAnI tRSAne tenAthI kema chIpAvI zakAya nahi?" jajamAne AvuM kahyuM, eTale bAvAjI jhaTa samajI gayA. temane pitAnI bhUlane khyAla AvI gayo ane jhaTa sudhAro karI lIdho. jajamAne paNa takalIpha ApavA badala bAvAjInI mAphI mAgI. bAvAjIe kahyuM ke-"teM mane zikSA karI nathI, paNa yukti dvArA zikSA ApavAne mArA upara teM upakAra karyo che. adhyAtmanA nAme kriyAne niSedha karanArAo -ALasu ane svachandI che : adhyAtmanA nAme, adhyAtmane pamADanArI-adhyAtmane surakSita banAvanArI-adhyAtmane suvizuddha banAvanArI ane adhyAtmanI siddhine paNa sUcavanArI kriyAone niSedha karanArAone, je A koI bhakta maLI jAya, te temane khabara paDI jAya ke-ApaNe kriyAne niSedha, e adhyAtma
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga--zrI jinastuti 121 , nathI paNa bhayaMkara ALasupaNuM che; svacchandathI vartavA chatAM, svacchandane chUpAvavAnuM e eka DhAMkaNu che. ' adhyAtmanA nAme sAmAyikAdi dharma kriyAonA niSedha karanArAe peAtAnI AratI utarAve che! A te adhyAtmI che ke ALasu ane DhAMgI che? * kriyA na joie -ema bele che, paNa pAte khAvuM, pIvuM, paheravu, oDhavuM, uMghavuM ane haravuM-pharavuM vigere kriyAo tA kare ja che ! ceAgAne niyantrita karIne pApathI bacAvanAra tathA nirdezane ane zubha puNyane sadhAvanAra kriyAone niSedha karavA ane cAgAne svacchantapaNe pravartAvavA, e zuM adhyAtma che? jo kriyA ja na joie, teA ' kriyA na joie' "evuM kheAlavAnI kriyA paNa kema ja karI zakAya ? ApaNe akriyAvasthAne pAmavI che, paNa anantAnanta kALathI jIva kriyA karatA AvyA che ane ethI pApa baMdhAyuM che, te AtmAne thI mukta banAvanArI kriyA tA karavI ja paDaze ne? kahe che ke kriyAthI akriyAvasthA AvatI haze ?' paNa kriyAthI akriyAvasthAne pragaTa karavAnI che; ene kAMi peDhA karavAnI nathI! akriyAvasthA, e AtmAnA svabhAva che. e svabhAva karmAthI AvarAelA che. kriyA e kamInAM AvaraNAne bhedavAne mATe jarUrI che. avaLI kriyAthI caDhelA vaLa savaLI kriyAthI utare. kriyA tA jaDa che, jaDathI zuM lAbha ?'- AvuM Avu... pATe besIne khelanArAone pUcho ke tame pADha upara besIne je vANI saMbhaLAvI rahyA cho, te vANI jaDa kharI ke nahi ? vANI jaDa heAvA chatAM paNa, AtmA upara asara kare che ke nahi ?' kriyA jaDa hovA chatAM paNu, bhAvapUrvakanI ja "
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ == = = zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne kriyA cetanavaMtI ja gaNAya. jema A zarIra jaDa che, paNa mahIM AtmA che te zarIra dvArA sAdhanA thaI zake che, tema kriyA paNa bhAvavALI banIne muktisAdhaka banI zake che. bhAva aya kriyAo azubha kiyAone tathA karmone dUra kare che. tAraka kriyAomAM nahi mAnanArAonuM, tAraka kriyAonI avagaNanA karanArAonuM kadI kalyANa thayuM nathI, thatuM nathI ane thavAnuM paNa nathI. dharmakriyAthI chUTanAre lUMTAye jANa. kriyA karavAmAM pramAda thatuM hoya te tema kahevAya, pramAdane kADhavAno prayatna thAya, azubha bhAva heya te tene kADhIne zuddha bhAvane pedA karavAnI peravI thAya, paNa kriyAne anAdara kAya nahi. bhagavAne kahelI kriyAne bhagavAne kahelI rItithI karavAno prayatna kare joIe ane temAM jeTalI tUTI rahI jatI hoya tene kADhavAne prayatna karyA kare joIe. sAce adhyAtmavAdI Indriyone tathA yogane niyatraMNamAM mUkanArI kiyAone taje ane paugalika sevAo rU5 kiyAomAM kalyANa mAne, e bane ja nahi. A zAsananI kriyAo te cetanavaMtI che. ApaNe tyAM jaDa kiyAnuM vidhAna che ja nahi. kiyA jaDa bane tyAM ja tenA karanArane che, paNa kiyA darzAvanAra tArakene nathI. kriyA darzAvanAra mahApurUSoe te kevA azubha bhAvane tajIne tathA kevA zubha agara zuddha bhAvane rAkhIne kriyA karavI joIe tathA te kevA kevA vidhithI karavI joIe, te ya batAvyuM che ane azuddha kriyAone-pApa kriyAene tajI zakAya nahi to paNa, te kALamAM AtmAne kevA lAthI bhAvita rAkhavuM joIe, e ca batAvyuM che. evA
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti 123 ananta upakArInI stavanA karanAre, zuM e tArakenI stavanAnA nAme ja, e tArakoe pharamAvelI kriyAonI avagaNanA karavAne taiyAra thAya? kahe ke-haragIjha nahi! bhagavAna zrI jinezvaradevanI sAcI stavanA te ja karI zake che, ke jenA antaramAM bhagavAna zrI jinezvaradevanA eke eka vacana upara pUrepUrI AsthA hoya, paNa e tArakanA eka paNa vacana viSe zaMkA ya na hoya! A AtmA bhagavAna zrI jinezvara devanI dravyathI ane bhAvathI stavana kare. dravyathI stavanA paNa bhAvapUrvaka kare ane e tArakanI AjJAnA pAlana rUpe e tArakanI bhAvastavanA eTale bhAvasevA paNa kare. A daSTie, bhagavAna zrI jinezvaradevanI stavanAmAM, e tArake pharamAvelA mokSamArganA sarva geno samAveza thaI jAya che, ema paNa jarUra kahI zakAya, ane ethI ema paNa kahI zakAya ke-muktine pamADanArUM je kAMI sAmarthya che, te sAmarthya zrI jinastavanAmAM ja che. bhagavAnanI oLakha thAya te bhagavAna zrI jinezvaradevanI stavanAne ATalo moTo mahimA zAthI che?"-A prazna, bhagavAna zrI jinezvaradevanI jene oLakha thaI hoya, tene to udbhave ja nahi. bhagavAna zrI jinezvaradevanI sAcI oLakha jene cheDA paNa pramANamAM thaI jAya, tene ema ja thAya ke-"A saMsAramAM satavavA lAyaka je koI che, te e tArake ja che ane ethI ja, e tArakene anusaranArAo paNa eTale aMze stavavA lAyaka che;
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ para zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne paNa e tAraka ane e tArakene anusaranArAo sivAya te kaI ja AtmA, A saMsAramAM vAstavika rItie stuti karavAne lAyaka nathI." jeone AvI samaja prApta thaI hoya, teonA antaramAM evuM paNa pragaTe ja che ke-"bhagavAna zrI jinezvaradevanI zuddha bhAvapUrvakanI stavanAthI, kAMI paNa sArUM alabhya nathI ane zrI jinastavanAthI je kAMI paNa sAruM alabhya heya, te te bIjA keInI paNa stavanAthI labhya banI zake ja nahi." jeomAM AvI samaja ane AvI zraddhA pragaTI hoya, teo bhagavAna zrI jinezvaradevanI jyAre jyAre stuti kare, tyAre tyAre te stuti kevA ullAsathI kare? e vakhate e stuti karanAra puNyAtmA manavacana-kAyAnI kevIka ekatAnatA anubhave ? kharekhara, bhagavAna zrI jinezvaradevenI sAcI oLakha thayA pachI, AtmA e tArakenI jeTalI jeTalI stuti kare che, te tene ochI ne ochI ja, adhurI ne adhurI ja lAgyA kare che. kAraNa zuM? kAraNa e ja ke bhagavAna zrI jinezvaradevanA AtmAo evI ucca kakSAe pahoMcyA hoya che. 3. prayatnapUrvakanI zrI jinastutiprayatnapUrvaka bhagavAnanI stavanA : - A zrI bhagavatIjI sUtranI TIkAne racavAnI zarUAta karatAM, TIkAkAra paramarSi AcAryabhagavAna zrImadda abhayadevasUrIzvarajI mahArAjAe, maMgalAcaraNutA pahelA kamAM,
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti bhagavAna zrI jinezvaradevanI stuti karI che ane temAM paMdara vizeSaNane vAparIne, ApaNane bhagavAna zrI jinezvaradevenI oLakha karAvI che. TIkAkAra paramarSie A stutimAM jema bhagavAna zrI jinezvaradevenI oLakha karAvI che, tema e tArakanI stuti kevI rItie karavI joIe, e vAta paNa sUcavI che. e mATe e mahApurUSe ekaluM-"pit -nahi kahetAM, "yata prama" ema kahyuM che. "nauri kahevAne badale ja kahyuM ane ekaluM "Ama -nahi kahetAM "prayataH pra"i --ema kahyuM. A rItie, e mahApurUSe, A stavanAnI prakarSatAne paNa sUcavI che ane stavanA karanAranI prakRSTatAne paNa sUcavI che. A vastu sUcave che keA stavanA huM khUba khUba upagapUrvaka, mana-vacana-kAyAne ekatAna banAvIne-ullAsathI karuM chuM. mana zuddha bhAva sAthe ullAsavALuM che, vacananI paNa AmAM zuddhi che ane kAyA paNa vinayathI namI rahI che-ema A eka kAryane viSe traNe 2 ne zuddha banAvIne meM kyA che, A bhAva A "wAmi" mAMthI nIkaLe che. bhagavAna zrI jinezvaradevanI stavanA AvI rItie karavI joIe. meMDhethI stuti bolAtI hoya, paraMtu AMkhe kyAM ya bhamatI heca tathA kAyA paNa vinayAcArathI zUnya hoya ane mananuM te ThekANuM ja na hoya, evuM bane ke na bane ? tame bhagavAnanI stavanA karatA he, tyAre te prayatnapUrvaka ane bhAllAsathI karatA haze ne? mana paNa zuddha, vacana paNa zuddha ane kAyA paNa zuddha, eTale zuM? manamAM bIjo koI bhAva te nahi ja, paNa e tArakanI stavanAne
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ che 126 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne ja bhAva, vacanamAM paNa e tArakanA ja guNonuM varNana; ane kAyAnI sthiti evI ke-mUrtimanta vinaya joI lo ! AvI rItie bhagavAna zrI jinezvaradevenI stuti karavI joIe, ema A mahApurUSe sUcavyuM che. kahyuM che te eTaluM ja ke huM prayatnapUrvaka stavanA karuM chuM. paNa temAMthI A bhAva nIkaLe che. A bhAva ApaNe dhyAnamAM rAkhavAnuM che, kAraNa keApaNe paNa stavanA karIe chIe. prayatna prabhustavanA mATe ja kare paDe tema che: . keIkaheze ke-"bhagavAnanI stuti karavAmAM vaLI prayatnanI jarUra zI?" paraMtu vAstavika rItie prayatnanI jarUra che bhagavAnanI stutimAM ja paDe che. tame ja vicAra kare ketamArA mana, vacana ane kAyA e traNa gonuM AkarSaNa kayI dizAe che? AtmA tarapha ke pudgala tarapha? manane, vacanane ane kAyAne, paugalika bAbatamAM yojavAno prayatna kare paDe tema che ke Atmika bAbatamAM javAno prayatna kare paDe tema che? vagara upadeze manamAM padgalika sukhanA ja vicAro ramyA kare che, vacane paNa evA ja nIkaLyA kare che ane kAyA paNa e tarapha ghasaDAya che, e vAtanI nA pADI zakAya tema hoya te kaho! emAM mana, vacana ane kAyA jAelAM che ke emAM mana-vacana-kAyAne javAne prayatna kare paDe tema che? kahe ke-padgalika sukhanI sAdhanAmAM mana-vacana-kAyAne jivA mATe prayatna karavo paDe tevuM che ja nahi; emAM te e traNeya gejAelA ja che. e gAne tyAMthI vArIne
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga zrI jinastuti 127 AtmAbhimukha banAvavAno ane yogone AtmAbhimukha banAvIne paramAtmAbhimukha banAvavAne ja prayatna kare paDe tema che. ApaNe anantAnA kAlathI A saMsAramAM haju paNa rakhaDIe chIe, tenuM kAraNa zuM ? ne AtmAbhimukha banAvIne paramAtmAbhimukha banAvyA nathI mATe ne?. athavA te ApaNuM pege paulika sukhanI sAdhanAmAM ja yojAelA che mATe ne ? e cagene AtmAbhimukha banAvIne paramAtmAbhimukha banAvavA, e bahu muzkela kArya che. emAM ghaNA ghaNA prayatnanI jarUra che. gene prayatnapUrvaka prabhustavanAmAM jyAM heya, te paNa je jarAka bhUla thaI jAya, te ne chaTakI jatAM vAra lAgatI nathI. TIkAkAra paramaSi, prAtaH ami ema kahIne, ApaNane khUba sAvaceta banAve che. AmAMthI e sAra grAhya che ke-prabhunI stavanA, prabhunI sevA, e tArakenI AjJAnuM pAlana, emAM ja yogene javAne prayatna kare joIe. prabhunI stavanAmAM mana, vacana tathA kAyAnI ekAgratA jALavavI joIe, arthAt trikaraNazuddhithI paramAtmAnI stavanA karavI joIe. mana kyAMnuM kyAM bhamatuM hoya, AMkhe vaLI zuMnuM zuM jovAmAM rokAelI hoya ane e sthitimAM mAtra vANIthI stavanAnA zabdo raTAtA hoya, e stavanAmAM sAra ze Ave ? prabhunI stavanAmAM traNeya yoganI zuddhi joIe. vANIthI paramAtmAnA guNe gavAtA hoya, mana paNa paramAtmAnA e guNonuM cintana karatuM hoya ane kAyAthI paNa je vakhate je mudrA karavI joIe te karAtI heya; jema ke-zrI namutthaNuM be latAM "ga mudrA" hoya, kAussagga veLAe "jina mudrA"
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne hAya ane zrI jaya viyarAya belatAM "muktAzukti mudrA" hoya temaja nA Adi Ave tyAM daza nakhane meLavIne mastake karasparza thato heya, te e prayatnapUrvaka prabhustavanA karI kahevAya ane evI stavanAthI stavanAnA vAstavika phalane pAmI zakAya. sArI rItie prayatna karyA vinA, sArI rItie prabhustavanA thaI zake tema che ja nahi. prabhustavanAne sAcA prayatna keNa karI zake ? tame khyAla kare ke-prabhunI stavanA mATe sArI rItie prayatna koNa karI zake? lakSamIne lebhI, IndriyenA ja sukhanI kAmanAvALe, hATa-havelIone ja joyA karanAra ane mRtyu pachI kayI gati thaze-tenI cintA vinAne AdamI prabhunI. stavanA mATe sArI rItie prayatnazIla banI zake khare? nahi ja ! e AdamI pitAnI lAlasAone pUrI karavAnA IrAdAthI prabhunI stavanAmAM prayatnazIla bane khare, paNa e lAlasAvALo hovAthI tenuM mana zuddha banI zake ja nahi. kAyA ane vANI upara kAbU rAkhavA chatAM paNa, mana je lakSmI AdimAM ja ramaNa karatuM hoya, te e stavanA prabhunI kare te chatAM ca, kharI rItie te e saMsAranI ja stavanA kare che. prabhunI stavanA karavAmAM sArI rItie prayatnazIla banavAne mATe, saMsAra pratye virAga pragaTa joIe ane "AtmAne A bhayaMkara evA bhavasAgarathI tAranAra A ja paramAtmA che"--ema lAgavuM joIe. tame prayatnazIla te che ja - ane prabhunI stavanA paNa kare che, paNa prabhunI stavanA
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga--zrI jinastuti 129 karavAnA tamArA hetu zeA che, e vicAre, khIjA badhA prayatnA AtmAne DUbADanArA che ane A ja prayatna tAranArA che, ema tamane lAge che kharUM? mAre mArA cAgAne khIje badhethI vALIne ahIM ja ceAjavA joI e ane emAM ja mArUM Atmika kalyANa che, evA nizcaya hAya tA khIjA badhA prayatnA lukhkhA banI jAya ane A prayatna rasamaya manI jAya. pahelAM dhyeyane zuddha banAvA ane e dhyeyane pAmavAne mATe sevavA lAyaka A zrI vItarAga paramAtmA ja che evuM nakkI karA; pachI ja ke-prabhunI stavanAmAM tame kevI sArI rItie prayatnazIla banI zake che. paramAtmAnI stavanAmAM mana-vacana-kAyAnA ceAgone ekatAna banAvI devAne mATe prayatnazIla baneA, tA khabara paDe ke-e prayatna sahelA nathI. caMcala lakSmInA gulAma maTIne svAmI aneA "ane tenA dvArA avicalane sAdhA tame teA vahetI cIjonI pUThe paDyA che ane rahetI cIjonI darakAra paNa rAkhatA nathI, eTale prabhunI stavanA jevI yAgazuddhithI karavI joie, tevI ceAgazuddhithI prabhunI stavanA karI zakatA nathI. vahetI cIja kayI ane rahetI cIja kayI ? zarIra nAzavanta ke AtmA nAzavanta ? lakSmI vigere nAzavanta ke AtmAnA svabhAva nAzavanta zarIrR ane lakSmI vigere nAzavanta, caMcala hovA chatAM ya, prayatna e tarapha ane AtmA zAzvata hovA chatAM ya, tenA dharmane svabhAvane pragaTAvavAnI darakAra nahi; pachI janma-maraNAdithI
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne chUTAya zI rItie? eka ThekANe kahyuM che ke' "chA phanIyaTTA bApA, ghare kavitA caDhAva ja saMsAre, dharma pakSo da nipaja " tame jenA mATe aharniza prayatnazIla che, jenA mATe mAtA-pitAdithI tathA badhuvargathI chUTA paDavAne paNa taiyAra thaI jAo che, jenA mATe tame ajANyA tathA jokhamavALA sthAne javAne paNa sajaja bane che, jenA mATe tame jemAM prANahAninuM jokhama che evAM sAdhanono upayoga karavAne ca tatpara bane che, jenA alpa lAbha mATe ya tame dharma suddhAMnA segana khAvA TevAelA che ke je seMganane zAkAra mahApurUSoe khAsa niSedha kare che-bhArapUrvaka niSedha karela che, jenA mATe tame nItine nAza karavAmAM paNa acakAtA nathI, jenA mATe tame chaLa-kapaTa-prapaMca Adi karavAmAM paNa pAchuM vALIne jotA nathI, jenA mATe AjanI duniyA nirdaya banIne kALAM bajAro calAvye rAkhe che ane jenA mATe manuSya manuSya maTIne hevAna banI jAya che, e lakSmIne A lekakAre cala, cala eTale asthira, capale kahelI che. A vAta tamane ATalA bhArapUrvaka zA mATe kahevAmAM Ave che, te samaje. lakSmInI capaLatAne zuM tamane anubhava nathI? anubhave che ane khyAla paNa che, kema ke tame ja tamArA jIvanamAM vAraMvAra divALI ane haLI joI che temaja hajAre karoDapatio ke pati paNa na rahyA, kaMgAla banI gayA, A tamAma tamArI najarathI bahAra nathI! chatAM tame lakSmInI lAlasAne cheDatA nathI. lakSamInI lAlasAthI tame tamArI
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - - pahele bhAga zrI jinastuti kiMmatI zaktione uMdhA upaga karI rahyA che, e sthitinuM tamane bhAna karAvavAne mATe ja, A vAta ATalA bhArapUrvaka tamane jaNAvI che. A vAta tamane barAbara ThasI jAya, te tame tamArI zaktine durvyaya karAvanArI pravRttiothI pAchA haThI zake ane tene sadvyaya karavAne protsAhita banI zake. lakSmI te vezyA karatAM paNa zuM bhUMDI nathI? kharekhara, vezyAthI paNa bhUMDI evI lakamanA dAsa banI jaIne tame, bhIkhArI karatAM ya bhUMDI avasthAne bhogavI rahyA che. tenAthI mukta bane ane AtmalakSamIne pragaTAvIne zAzvata sukhane meLave. tame jenA gulAma che, te te vahetI lakSmI che rahetI lakSmI te AtmAnA guNe che. rahetIne alagahIne vahetIne vaLagavA mathanArAo lAto ja khAya ke bIjuM kAMI thAya? caMcaLa lahamInA saMsargAdimAM ja rAcanArAo jIvanane caMcaLa banAve che, mATe e caMcaLa capaLAnI joDe pAnuM paDayuM che, te caturAI thI kAma . e caMcaLa lahamInA dAsa maTIne svAmI banI jAva ane enAthI evuM kAma le ke-caMcalatA jAya ane acalatA pragaTe. acalanA aMcalane pakaDIne caMcalane e sadupayoga karavA mAMDe ke--ane avicala padane prApta karI zake. avicala padane nahi jANanArAoe ja caMcala lakramImAM sarvasva mAnyuM che. kahenAre kahyuM che ke- gukha zaramAyane" saghaLA ya BNe kaMcanane Azare che. jema kaMcana vadhAre, tema guNe vadhAre ane jema kaMcanane abhAva, tema guNane paNa abhAva, ema ne? akicanamAM te guNa ja nahi, ema? ke uMdhe
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ 132 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAno nyAya? kaMcanane lobha e ja doSanuM ghara che. kaMcana na hoya, ene meLavavAnI lAlasA na hoya, te deze TaLe ne guNe pragaTe; paNa kaMcana ane kAminIe, artha ane kAme jeone pAgala banAvyA che, teo game tevo bakavATa kare, te temAM navAI pAmavA jevuM kAMI che ja nahi. prANe zAthI caMcela che? A lekamAM lakSmIne caMcala kahIne, prANene paNa caMcala kahyA che. IndriyanA vilAsamAM ja sukha mAnanArAone eMkAvavAne, samajAvavAne mATe A vAta che. A zarIra nAzavanta che, mATe A zarIramAM prANene sadA kALa TakavAnuM nahi ja ne? chatAM paNa, pitAnA prANene TakAvavAne mATe tame anyAnA prANanI paravA karyA vagara, ahiMsaka bhAvathI alagA thaIne hiMsakabhAvane vaLagyA che, emAM ja-hiMsakabhAvamAM ja vihare che ne ? pitAnA prANanA poSaNa ane rakSaNa Adine mATe tame bIjAnA prANene levAne taiyAra thaI jAo che ne? e mATe tame game tevA AraMbha-samAraMbhAdine kare che ne? tame ema mAne che ke tamAruM zarIra zAzvata che? A zarIrane nAza nizcita che, te A zarIranA prANene mATe ATalI badhI dhamAla kema kare che? mANasane lakSamI karatAM paNa prANuM vadhAre priya che. lakSamIne mATe game tevAM akAryone karanAra, prANanA rakSaNane mATe lamIne paNa pANInI jema bacI nAkhe che. dharmane mATe eka pAI ApatAM paNa navanejAM pANe utarI jAya che, game tevA mahAna kAryamAM paNa dharmAthe dhanA
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti 133 paNa karatAM AMcakA Ave che, evA paNa mANasA, peAtAnA mANAnA pAlana-poSaNane mATe keTaluM dravya kharcI nAkhe che ? prANane vahAlA karIne lakSyAbhakSya ane peyApeyanA vicArane paNa cheADI devAya che. prANa mATe abhakSya, apeya levAne paNa taiyAra ! mAnavadeha muktinI sAdhanAne mATe che ane muktinI sAdhanAmAM upayogamAM AvatA mAnavadehanA prANAne rakSavAnA prayatna vivekapUrvaka karavA joIe; ene badale IndriyAnA sukhane mATe ja badhuM karAya che ! indriyasukhanI A lAlasA ane A pravRtti, tamane ekendriya avasthAmAM mUkI Avaze tyAre zuM thaze, enA vicAra tamane kema AvatA nathI? vitanI ane hATa havelInI caMcalatA vaLI kahe che ke-jIvana tathA maMdira paNu cala che. AtmAnI apekSAe jIvana cala nathI, paNa A zarIranI apekSAe teA A jIvana caMcala ja che ne ? Aja sudhImAM ApaNA AtmA anantAM zarIrAmAM vasI Avyo ane haju paNa keTalAM zarImAM ApaNA AtmAne vasavuM paDaze, e te jJAnI jANe. jIvita jo caMcala na hota, te maraNu heAta ja nahi; paNa macchu che eTale jIvita caMcala ja che. jIvita kayAre khatama thaze, tenA ya patto nathI; nirUpakrama AyuSyavALA tA peAtAnA AyuSya paryanta jIvitane bhAgave, paNa sApakrama AyuSyavALAne mATe tA eTalA vatanI ya khAtrI nahi. jIvita caMcala che, tema madira eTale hATa-havelI vigere paNa caMcala ja che. hATa-havelI ApaNA jIvatAM ya parAyAM
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14. zrI bhagavatIjI sutranAM vyAkhyAna bane agara te paDI jAya, baLI jAya,evuM bane che. lakSmI tathA prANa pradhAna cIjo hevAthI alaga alaga kahela che, paNa jIvita tathA maMdirane sAthe ja kahyAM. prANa hoya te jIvana che ane lakSmI hoya te makAna Adi vaibhava che. tame bIjAnA prANene lUMTIne pitAnA jIvanane TakAvI rAkhavAne prayatna karI rahyA che, paNa A jIvana cala che, caMcala che ! A jIvana evuM che, A jIvananuM pravartana evuM rAkhe ke-kaI paNa jIvanI prANahAninI javAbadArI ApaNe zira na Ave, te ja zAzvata jIvanane pAmI zakAya. aneka jInA nAzathI, aneka prakAranAM kALA-dhoLAM karIne tame je mahAla ubhA karyA che, vaibhava vasAvela che, te mahAla ane vaibhava paNa cala che. e tamArAM rahevAnAM nathI, tema te haMmezane mATe TakavAnAM paNa nathI! Akho ya saMsAra atyanta calAyamAna cheH | saMsAramAM evI kayI vastu che, ke je caMcala nathI? saMsAra zAzvata che ane saMsAramAMnI vastuo paNa zAzvata che, paNa emAM parivartane cAlyA ja kare che, eTale saghaLuM ya caMcala ja che ema paNa kahevAya. A zlekamAM paNa e ja kahyuM che ke-A saMsAra Akheya caMcala ja che. ahIM calAcalane artha cala ane acala evo karavAnuM nathI, paNa "tirAta 4 rati rajAtrAe artha karavAno che. saMsAra atyanta calAyamAna che, ethI enA upara bharose rAkhavA jevuM nathI. saMsAranI kaI paNa vastumAM lobhAvA jevuM nathI. sAroya saMsAra
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti ' 135 choDavA jevuM che. sArA saMsAramAM saMsAranI evI eka paNa vastu nathI, ke jene meLavIne meLavavAnuM kAMI ja bAkI rahe nahi ane je maLyuM hoya te cAlyuM jAya nahi ke tene ApaNe choDavuM paDe nahi! AthI ja, e kalekakAre lakSamI vigerene cala kahyA pachIthI, TUMkamAM ja kahI dIdhuM ke A Akheya saMsAra atyanta calAyamAna che.' dharma e ja eka nizcala che: - A ca saMsAra calAyamAna che, te pachI koI nizcale che ke nahi? eka vastu nizcala che. e kayI vastu? zlokakAra pite ja kahe che ke-dha go sthita eka dharma ja nizcala che. jene nizcala avasthAne pAmavI hoya, teNe nizcalane ja Azraya levo joIe. anizcalane vega na rahe ane nizcalane ja ega rahe, pachI nahi janmavAnuM ke nahi maravAnuM ! AtmA saMsAramAM paribhramaNa kare che, deha AdinAM parivartanane pAmyA kare che, paNa AtmA je mAtra dharmamaya banI jAya, te na rahe paribhramaNa ke na rahe dehAdinuM parivartana! dharma e ja eka nizcala che, e vAtathI badhI vastuone vicAra thaI zake che. dharmanI vyAkhyA kayI? vadhurama dhAma vastune je svabhAva e ja dharma che. pugalane svabhAva saDana-paDana-vivuM. sana che, te e svabhAva paNa nizcala ja che. keI paNa kALe koI paNa pudgalanA e svabhAvamAM phera paDavAne nahi. pratyeka pugalanuM anantAnanta kAlathI saDana-pavana-vidhvaMsana thayA kare che ane anantAnanta kAle paNa ema ja thayA karavAnuM! lImI
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne caMcaLa eTale caMcaLa ja; e kaI ja kALe, acala nahi ja thavAnI ! jaDa jaDa ja rahe ane cetana cetana ja rahe. ApaNe cetana chIe. jaDanA vege ja ApaNe jaDa dharmone anubhava karI rahyA chIe. jaDa evAM karmone vega TaLe, eTale kevaLa cetanadharmane ja zAzvata kAlane mATe anubhava thAya. badhAM dharmanuSThAne cetanadharmane pragaTAvavAne mATe che. jaDa karmoe AvarelA cetananA svabhAvane pragaTAvavAne mATe ja saghaLI dharmakaraNIo che. jaDanA dharmomAM mahAlavAne mATe, dharmakaraNIone upadeza che ja nahi. cetananA svabhAvane pragaTAvavAnA hetuthI ja dharmakaraNIone vidhi mujaba karanArA, cetananA svabhAvane avazya pragaTAvI zake che. dharma ja eka rahetI cIja che. e sivAyanI badhI cIjo vahetI che. AtmAe AmathI tema bhinna bhinna gatiomAM athaDAvA-kUTAvAthI bacIne je nizcala sthAnane prApta karavuM hoya, te eka nizcala dharmanA ArAdhanamAM ja jIvanane nyochAvara karI devuM joIe. lakSmI dharmane vaza che-lakSmIne vaza dharma nathIH * prayatnazIla te Ama banavA jevuM che, paraMtu A prayatna kare, e kAMI DuM ja saheluM che ? hA, cetananA svabhAvane pragaTAvavAnI tAlAvelI lAge ane bhagavAna zrI jinezvaradevenI sAcI oLakha thAya, te A prayatna kare e jarUra saheluM che. tamane lAge che ne ke tame je prayatna kare che, te udhe prayatna che ane karavA lAyaka prayatna che, TIkAkAra paramarSie je karyo che, te ja che? '
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDelA bhAga-zrI jinastuti 13 prazna. lakSmIne vaza dharma ke dharmane vaza lakSmI dharma lakSmIne vaza che ja nahi. dharmane vaza lakSmI che, ema kahI zakAya; kAraNa ke-je koI lakSmIne pAmyA che, pAme che ane pAmaze, te pAte karelA dharmanA ja pratApe lakSmIne pAmyA che, pAme che ane pAmaze. lakSmInI, sAhyabInI prAptimAM dhama jo kAraNa na hoya, to koI koTayAdhipatine ghera janme che ane koI daradrIne ghera janme che, te zAthI ? kATavAdhipatine ghera, samRddhizAlIne ghera janmanAre janmIne dhama karyA-enuM e phUla nathI, paNa pUrve karela dharmanuM e pratyakSa pariNAma che. je lakSmIne vaza dharma che evuM mAnavAmAM Ave, tA tA badhA ja garIba adhamI hovA joie temaja badhA ja lakSmIvAno dharmI hovA joie. lakSmIne vaza dharma hoya, te jeTalA pramANamAM lakamI hoya, teTalA pramANamAM dhama hovA ja joie. jagatamAM tamane evu' dekhAya che kharUM ? mATe bhAge tA, jagatamAM ethI UlaTI paristhitinuM darzana thAya che, mATe bhAge lakSmIna'danone eTalA 'dA vaLagelA hoya che ke temane dhama karavAnI phurasada ja nathI hotI, ema tee peAte mAne che. vaLI temAMnA keTalAkone tA peAtAne maLelI lakSmIno eTalA mAMko hAya che ke-peAtAnI pAse e saune tuccha mAne che. dhama ane dharmI tarapha aNagamA, tiraskAra dAkhavavAmAM tevAone zANucaNu ane mATAI lAge che. AthI tame samajI zakaze ke-lakSmIne vaza dhama teA nathI ja, paNa lakSmInI khUmArI, lakSmIno mAha, lakSmInI jaMjALa, lakSmInI ALapaMpALa te dharmano prAptimAM tathA dharmanA pAlanamAM vighna rUpa che. jo lakSmIne vaza
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna dharma hota, tA brahmadatta cakravartI, mammaNa zeTha vagere narakamAM gayA, tene badale svargamAM ja jAta. lakSmI maLe che dharmanA prabhAve; dhanA abhAve ja dAridra hoya che; paNa lakSmIne vaza dharma che evuM mAnanArAo tA evakUpha ja che. dhama te vivekane vaMza che ane viveka te lakSmI AdinA mamatvane tajavAnI tathA lakSmI AdinA tyAganI ja preraNA Ape che. lakSmI hAya tA ja dha thai zake e vAta khATI cheH prazna lakSmI hoya teA ja dhama karI zakAya ne ? lakSmI hoya teA ja dharma thai zake ane lakSmI na hAya tA dhama thaI zake ja nahi, ema mAnavuM e paNa taddana mithyA che. lakSmI heAya tAja dharma thaI zake, evuM jo nakkI thAya, tA tA sAdhuothI dhama thaI zake ja nahi, kema kesAdhuoe te potAnI pAse je lamI hatI tenA te tyAga karyo che, paNa lakSmIne meLavavAnI vRttinA paNa tyAga karyAM che. sAdhu pAte lakSmIne rAkhe nahi, bIjAnI pAse rakhAve nahi ane je koi lakamIne rAkhe che te sArU' kare che ema zu mAne nahi. AvA sAdhuone pUjanArAo ane nigrantha sAdhuone ja dharmI mAnanArAo, ' lakSmI heAya te ja dhama thaI zake '-evuM mAne ja zI rItie ? sAdhudhamanA pAlako dharmI ane gRhasthaSanA pAlakA dharmAdharmI, kema ke-sAdhue kevaLa dharmane ja sevanArA che ane adhamanA sava thA tyAgI che, jyAre gRhasthadhamanA pAlaka tA ceDA pramANamAM dhamane sevanAza che ane temaNe adhamanA sarvathA tyAga karelA nathI..
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 139 tame jo ema kahe ke "sAdhuonI apekSAe lakSamI hoya te ja dharma thaI zake ema nahi, paNa gRhasthAnI apekSAe te "lakSmI hoya to ja dharma thaI zake ema kharuM ne ?" te gRhanI apekSAe paNa "lakSamI hoya te ja dharma thaI zake"--evuM kahI zakAya tema nathI, kAraNa ke-taddana daridramAM daridra e paNa gRhastha, je dhAre te dharmanI ArAdhanA karI zake che. dharmane sevavAnI je bhAvanA hoya, to garIbamAM garIba mANasa paNa dAna, zIla, tapa ane bhAva-e cAre ya prakAranA dharmone sevI zake che. zaMkA thatI haze ke-lakSamI vinA zIla, tapa ane bhAva-e traNa prakAranA dharmone to sevI zakAya, paNa dAnadharmane zI rItie sevI zakAya? paraMtu abhayadAna devAmAM lamI joIe ja e niyama nathI. kAraNa ke-hiMsakavRttine AdhIna nahi thatAM, ahiMsakavRttine pradhAna banAvIne, upagapUrvaka vartanAre jIva abhayadAnane dAtA banI zake che. lakSmIthI nahi paNa lakSmInA tyAgathI dAna thAya - tyAre vAta mAtra keTalI rahe che? anyane koI vastu vizeSanuM dAna karavuM hoya, to lamI joIe; paNa temAM yavastutaH lakSamI e kAraNa nathI, paNa tyAgabhAva e kAraNa che. lakSmI dAnanuM kAraNa che-ema te tyAre kahevAya, ke jyAre lakSmI dAnanI preraka banatI heya. hRdayamAM dharma vacce haya, te ja lakSamIne tyAga thAya che, dAna devAya che. dAna lahamInuM heI zake, lImInA vyayathI maLatI cIjonuM heI zake, paNa
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne lakSmIthI ja dAna hoya evuM nathI. dAna lamIthI nathI thatuM, paNa lakSamInA tyAgathI thAya che. dharma lImInA tyAgathI tathA tenA tyAgamAM che, paNa tenA rAgathI athavA tenA rAgamAM dharma nathI. lakSmIne rAga te adharma ja che. lakSmInI mUccha ghaTe ane ene sadupaga karavAnuM mana thAya, te ja sAcuM dAna thaI zake. paugalika lAlasAthI dAna, e te eka sodA jevuM che. lakSamInA tyAganI vRttithI AtmAnuM zreya sAdhavAne mATe vivekapUrvaka devAya, e dAnadharma che. evA kALamAM laphamI hoya te tene vivekI AtmAo dharmanuM sAdhana banAvI zake viveka, laphamI jevI muMjhavanArI cIjane paNa tAranArI cIja banAvI zake che, eTale e prabhAva lakSamIne nathI, paNa vivekare che. lakSamI hoya to AvI rItie tene sadupayoga karI zakAya che-e vAta sAcI, paraMtu dAnane mATe paNa lakSamIne kamAvAnuM vidhAna nathI. zAstrakArone upadeza dAnane-lakSamInA -tyAgane che, paNa lakSamIne kamAvAne, lamIne saMgrahavAne, lamIne vadhAravAnuM nathI ! puNyadaye lakSamI maLI haya, lakSmI heya, te tene sadupayoga karavAne, maLelI lakSamIne dAna dvArA sArthaka karavAno ja zAstrakArane sadupadeza che. dAna mATe kamAvuM, e te paga bagADIne chevA jevuM ane mAMdA paDIne davA khAvA jevuM che. paga bagaDyo ja hoya to dhovAnuM kahevAya ane mAMdagI AvI hoya te davA khAvAnuM kahevAya, paNa pagane dhevAne mATe tene bagADavAnuM ke davAne khAvAne mATe mAMdA paDavAnuM kahevAya nahi. tamArI pAse lakSamI che, lakSamIne tame sarvathA tyAga karyo nathI, mATe ja dAnane upadeza
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga -zrI jinastuti 141 che. dAna karavAne mATe kamAvAne upadeza che ja nahi. zrI jinastuti mATe pahelI jarUra bhavanirvedanI: ApaNa cAlu vAta to e hatI ke-jagatanA jIvane kayI vastumAM prayatnapUrvaka pravartAvavA paDe evuM che ? artha ane kAmanA prayatna mATe te, jagatanA jIne kahevuM paDe tema che ja nahi. artha ane kAmanI lAlasAnuM jora te evuM che ke-e dizAnA prayatnamAMthI jagatanA jIvane vAravA e ja muzkela che. anAdikAlathI e ja dizAnA prayatnano jagatanA ane abhyAsa che, eTale saddagurUonA upadezathI muktimagane prayatna karavA mAMDanArA jIvane paNa ghaNI vAra pAchA paTakAI jatAM vAra lAgatI nathI. bhagavAna zrI jinezvaradevene A jagatanA jIve upara moTAmAM moTo upakAra te e ja che ke e tArakee muktimArgane darzAvyuM che. e tArakenI stutinI A vAta che. TIkAkAra paramaSie kahyuM ke-"prayatnapUrvaka stuti karUM chuM" eTale ApaNe vicArIe chIe ke-"prayatnapUrvaka kema? stuti karavAnuM mana kyAre thAya? mana thAya te ya stuti karavAmAM rasa kyAre Ave? ane rasa Ave te paNa emAM zuddhipUrvakanI mana-vacana-kAyAnI ekatAnatA kyAre Ave ? jyAM sudhI muktinI rUci pragaTe nahi, tyAM sudhI "muktino mArga darzAvyo che, e bhagavAnano anupama upakAra che -ema lAge ja nahi; te pachI stuti karavAnI vRtti pragaTe ja kyAMthI? jyAre jIvane eka mAtra muktine ja sAdhavAnI rUci thAya, tyAre enI najara muktimArgane darzAvanArA bhagavAna upara sAcA rUpamAM Thare. bhagavAnanA upakA
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAno ranuM jema jema bhAna thAya, tema tema e tArakonI stuti karavAnuM mana thAya. e pachI kame karIne mana-vacana-kAyAnA yegone zuddha banAvIne,gone e tArakonI stutimAM ekatAna banAvI zakAya. jene saMsAranA tyAganI vAta paNa rUcatI na haiya, te kaI paNa kALe bhagavAnanI sAcA rUpamAM stuti karI zake ja nahi; eTale bhagavAnanI stuti karavAnI lAyakAtane mATe paNa bhavanirveda e pahelI jarUrI vastu che. paMdara vizeSaNethI stavanA : mahA virAgI ane mahA tyAgI evA parama upakArI AcAryabhagavAna zrImadda abhayadevasUrIzvarajI mahArAjA, saghaLA 2 bhagavAna zrI jinezvaradevenI prayatnapUrvaka stavana karatAM, e tArakene zuddha bhAvathI ullAsapUrvaka namaskAra karatAM, e tArakene mATe paMdara vizeSaNane upayoga kare che ane ema bhagavAnanA guNanI stavanA karavAnI sAthe, ApaNane paNa e tArakonI oLakha karAve che. zrI bhagavatIjI sUtranI TIkAnI racanA karavAne mATe ullasita manavALA banelA navAMgI TIkAkAra AcArya bhagavAna zrImada abhayadevasUrIzvarajI mahArAjA, prAraMbhamAM maMgalAcaraNa karatAM pharamAve che ke ke "mImanAmaNAma, ... sArvoyamasmaramanIzamanI hamiddham / siddha zivaM zivakaraM karaNavyapetaM, - zrImattine vitaraNuM thatA pra ira II" eTale ke-sarvA, Izvara, ananta, asaMga, aDha,
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 pahelo bhAga-zrI jinastuti sAvaya, amara, anIza, anIha, tejasvI, siddha, ziva, zivakara, karaNarahita ane jitaripu evA zrImAna jinanI huM prayatnapUrvaka stavanA karuM chuM athavA te kahe ke evA tAraka je kaI hoya, te sarvane huM prayatnapUrvaka namaskAra karuM chuM. vizeSaNa paMdara ja kema? zuM bhagavAna zrI jinezvarane mAtra A paMdara vizeSaNothI ja stavI zakAya tema che, mATe ja TIkAkAra paramaSie mAtra paMdara vizeSaNa vAparyA che? nA, ema nathI. bhagavAna zrI jinezvaradeve eTale sarva deSothI rahita ane sarva guNothI saMpanna banelA AtmAo ! A jagatamAM doSa keTalA ane guNa keTalA? anantA. eke eka deSanI rahitatAthI stavIe ane eka eka guNanI sahitatAthI stavIe-e banI zake evuM ja nathI, paNa e jo zakya hoya te anantAM vizeSaNe ja vAparI zakAya ne? A to viziSTa evAM paMdara vizeSaNo che. jema eka zabdanA anantA artho thaI zake che, eTale anantA arthone jema eka zabdamAM samAvI zakAya che, tema cheDAM vizeSaNomAM paNa ghaNAM vizeSaNonA bhAvane samAvI zakAya che. ApaNe pahelAM vicArI AvyA chIe ke-tripadI mAtramAM AkhI ya dvAdazAMgIno samAveza thaI jAya che, paNa vipadI mAtrathI dvAdazAMgInI racanA karavAnuM sAmarya-tathA prakAranuM kSApazamika bala to zrI gaNadhara bhagavAnanA AtmAomAM ja hoya che. eTale bhagavAna zrI jinezvaradevane mATe mAtra paMdara ja vizeSaNa vAparI zakAya
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyA tema che, evuM. mAnavAnuM nathI. A paMdara vizeSaNomAM paNa saMkhyAbaMdha vizeSaNane athavA to kahe ke-anantAM vize paNa samAveza thaI jAya che. . 4. bhagavAnanI sarvajJa tarIke stavanAsarvaza kone kahevAya? - TIkAkAra paramaSie bhagavAna zrI jinezvaradevene mATe sarvajJa evuM vizeSaNa sauthI paheluM vAparyuM che. sarvajJAnAtIti saMtA sarvane je jANe, teM sarvajJa. IndriyAdinI sahAya vinA, kevaLa pitAnA jJAnAtizayathI ja, pitAne temaja sarva cetanAne ane sarva jana-e badhAne sarva prakAre je jANa, te sarvajJa. duniyAmAM vidyamAna tamAma dravyane tathA tamAma dravyanA tamAma paryAyone jaNAvanAruM jJAna, te kevavijJAna che. kevalajJAnamAM sakala jJAna samAI jAya che. kevalasana eTale evuM jJAna, ke je jJAnathI adhika jJAna keI mALe, kaI paNuM kSetramAM, kaI paNa AtmAne saMbhavI zake ja nahi. kevalajJAna eTale evuM jJAna, ke je jJAnamAM AMzika paNa uNapa hoya nahi. sarvajJa eTale kevalajJAnI bhagavaMta, jJAna e mahAna maMgala che. jJAnathI parama maMgala keI nathI. AtmAne amanacamanamAM rAkhanAra, AnaMdamAM rAkhanAra jJAna che, mATe e parama maMgala che. ajJAna ja duHkha che. praNAme mAImA jJAnathI ja sAcuM sukha che. maMgalAcaraNamAM, zrI jinastutimAM paheluM vizeSaNa "sarvajJa e laIne,
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelo bhAga-zrI jinastuti zAna ane jJAnI-ubhayanI stavanA karI, kema ke-jJAnathI parama maMgala koI nathI. kevalajJAnI ja sarvajJa hoI zake kevalajJAnI bhagavaMta jagatanA carAcara, rUpI ane arUpI dravyone ane paryAne jANanArA che. kevalajJAnI lekane ja jANe che ema nahi, paNa teo anaMtA alakane paNa jANanArA che ane tenA agurU-laghu paryAne paNa jANanAra che. sarva kAlanA eTale anantAnaH bhUtakAlanA, vartamAna kAlanA tema ja anantAnanta bhaviSyakAlanA paNa sarva dravyanA sarva paryAne kevalajJAnI bhagavate jANanAra heya che, e kevalajJAnanuM adbhuta sAmarthya che. ema paNa kahI zakAya ke-eka paNa havazvanA sarva kAlanA, sarva kSetranA, sarva prakAranA, sarva paryAene je jANe te kevalajJAnI bhagavanta; kema ke-sarva dravyanA sarva kAlanA, sarva kSetranA, sarva prakAranA, sarva paryAyone jAyA vinA, eka dravyanA paNa sarva kAlanA, sarva kSetranA, sarva prakAranA, sarva paryAne jANI zakAtA nathI ! sarvise thayA che, thAya che ane thaze? A vAta ApaNe ahIM thoDAka vistArathI vicAravA che, kAraNa ke-keTalAka deDhacature sarvajJApaNAnI vAtamAM paNa sarvajJApaNuM hoI zake ke nahi--evAM ceDAM kADhe che. keTalAka kahe che ke ame sarvasane mAnatA nathI, kema ke koI paNa mANasa sarvajJa banI zake e zakya nathI. keTalAko te tyAM sudhI kahe che ke- jainAcAryoe kevalajJAnanI vAta upajAvI kADhelI che. jainAcAryo kevalajJAnanI jevI vyAkhyA kare che, tevuM 10
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ 146 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAno jJAna koImAM paNa hoI zake ja nahi!" AvuM kahenArAo, A kALamAM ja pAkyA che ane bhUtakALamAM AvuM kahenArAe nahAtA ja, ema paNa nathI. bhUtakALamAM paNa e vAda karanArA hatA ja ane ethI jyAM jyAM taka AvI, tyAM tyAM zrI jinazAsananA mahApurUSoe "sarvApaNuM, e asaMbhavita nathI, paNa susaMbhavita che ane ethI sarvajJa thayA che, thAya che ane thavAnA che-e vAtane vividha yuktio ane anubhavathI siddha karI batAvI che. A zrI bharatakSetramAM bhUtakALamAM sarvajJa bhagavanta thayA che ane bhaviSyakALamAM thavAnA paNa che mAtra vartamAna kALe A kSetramAM sarvajJo thatA nathI; parantu mahAvideha kSetramAM te AkALamAM paNa sarva thAya che. mahAvideha kSetramAM te bhUtakALa, vartamAnakALa ane bhaviSyakALamAM zrI sarvajJa bhagavanta thayA che, thAya che ane thavAnA paNa che. - sarvajJa banyA vinA sarvajJane jANIza kema? ' have A kSetramAM A kALamAM keI sarvajJa hoya te batAve-evuM je kaI kahe, te ApaNe tene zuM batAvIe? jene A kSetramAM A kALe abhAva che, tene batAvI zakAya e zakya ja nathI; paranta kalpanA khAtara mAnI le ke-ahIM keI sarvajJa che, te paNa e sarvane nizcayapUrvaka sarvajJa tarIke sarvajJa sivAya keNa jANI zake? sarvajJapaNane sarva kSetrane viSe, sarva kAlane viSe ane sarva AtmAone viSe abhAvaja mAnanArane, ApaNe pUchI zakIe chIe ke "dhAre ke ame tane amuka mANasa sarvajJa che ema kahI dIdhuM, te pachI te
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti 13 sarvajJa nathI evuM nizcayapUrvaka tU' zI rItie kahI zakaze ? tane je je dravyeAnA je je paryaMcAnI khAkhatamAM jJAna che, te te khAkhAne aMge pUchIne teA tU' khAtrI karI zake, paNa e khAtrI keTalA jJAnanI thaI ? tane peAtAne jeTaluM jJAna che, teTalA ja jJAnanI tane khAtrI thai ne ? anyamAM ethI adhika jJAna nathI, evA nizcaya karavAnuM tArI pAse kayuM sAdhana che ? tane je je dravyeAnuM kivA je je dravyeAnA je je paryAyAnuM jJAna nathI, te te viSe kadAca tU' pUche ane khUda sarvajJa tenA taddana yathAtha khUlAsA paNa Ape, te paNa tU' kadAca eme ya kahI * ke- e tAjuThThuM khele che' athavA te tU temane te te zUlAsAe pratyakSa darzanathI sAcA TharAvI ApavAnuM kahe; paNa je pratyakSa thaI zake tema ja na hoya, atIndriya hAya, temA pratyakSa darzananI mAgaNI, e to mUrkhAI ja gaNAya." sApaNAnuM mAdhaka pramANa nathI ja A ja kAraNe, pratyakSAdi pramANeAne avalakhIne sarvajJapaNAnI siddhimAM kahevAjoDuM kahevA chatAM paNa, jyAre'sarvajJa pazuM hoI zake ja nahi'-evu kahenArA potAnI haThane choDatA nathI, tyAre zAstrakAra mahApurUSoe tutu Turnana tti thAyena kahyuM che ke" mAnI le ke-sarvajJapaNAno sadbhAva pratyakSAdi pramANathI siddha nathI, parantu tArA pakSane siddha karanArAM pramANA hoya te te batAva ! sarvajJapaNAnAM sAdhaka pramANeAne tU' na mAne, tA paNa savApaNAnAM bAdhaka pramANeA hoya te lAva !" sajJapaNAnA abhAvane mAnanArA, peAtAnAM pratyakSAdi pramANeAthI
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne evuM sAbIta karI zakatuM ja nathI ke kaI paNa kALamAM, koI paNa kSetramAM, koI paNa vyakti sarvajJa heI zake ja nahi!" vyAkhyAna-zravaNathI zrutajJAnane vikAsa ahIM eka bIjI sAdI yukti paNa kAma lAge che. sarviksanA zAsanamAM suyuktio ja hoya ane te evI hoya ka-enI pAse kuyuktio TakI zake ja nahi. ApaNAM Agama zAstro ane e AgamazAstrane anusarIne mahApurUSoe dheilA vividha zAstragranthano je sArI rItie abhyAsa kara zAmAM Ave, te game te buddhizAlI ane vAcatura vAdI paNa mApaNane sarvajJazAsananI sAcI mAnyatAthI calita karI zake tema che ja nahi. ApaNA abhyAsanI khAmI hoya ane ethI ApaNe nirUttara thaI javuM paDe e vAta judI che, paNa ApaNe je barAbara abhyAsa karyo hoya, to e zAstrAbhyAsanA kAraNe ApaNe vAdInI sarva kuyuktione niSphala banAvIne, tene nirUttara jarUra karI zakIe, evA zAabhyAsanI vAta te dara rahI, paraMtu nirantara, vidhipUrvaka dharmagurUonAM vyAkhyAnone sAMbhaLavAmAM Ave ane temAM AvelI bAbatene viSe cintana, manana, parizIlana Adi je barAbara karavAmAM Ave, te pANa ethI zrotAmAM ghaNuM sAmarthya pragaTe che ane evA zrotAne bhalabhalA tArkika vAdio paNa muMjhavI zakatA nathI. sagya rItie vyAkhyAnazravaNa karavAthI ane vyAkhyAta vastuo viSe vicAraNAdi karavAthI paNa, jJAnAvaraNIya karmano sundara kSapazama sadhAya che ane ethI matijJAnane tathA
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ hele bhAga-zo jinastuti 14 sutajJAnane khUba khUba vikAsa thAya che. AjanI vyAkhyAnazravaNa karavAnI tamArI rIti evI che ke-je thavuM joIe te phAyade te thAya ja nahi. roja AvavAno niyama nahi; je divasamAM Ave te divase e paNa, zarU thatAM pahelAM AvIne anta sudhI sAMbhaLe, evuM ochuM bane; jeTalo vakhata sAMbhaLe, teTale vakhata paNa eka mAtra vyAkhyAnazravaNamAM ja upaga-eme ya kahI zakAya nahi ane je kAMI thoDuM ghaNuM sAMbhaLyuM, tene pAchaLa vicAra karIne te jJAnane AtmasAt karavAno prayatna karanArA te javatale ja maLe AvI dazA hoya, eTale tame koI paNa vakhate, koInI paNa kuyuktiothI muMjhAI jAo, te emAM navAI pAmavA jevuM kAMI nathI! sarva vinA sarvAne sarvathA niSedha na thAyaH * bAkI che, je kaI tamane ema kahe ke-"kaI paNa kSetramAM, kaI paNa kAlamAM ane kaI paNa vyakti sarvajJa hatI ja nathI."--te tame jhaTa kahI zake ke-je tuM tArA jJAnanA baLe nizcayapUrvaka A vAta kahete hai, te ame kahIe chIe ke tuM ja sarvajJa cho!" vicAre ke-ene ApaNe sarvajJa kema kahIe? e mATe ApaNe ene sarvajJa kahIe ke enI vAta je sAcI hoya, te ene sarva kSetronuM jJAna che ane eka paNa kSetranuM ane jJAna nathI evuM nathI, ema enA kathanathI sAbIta thAya che, kAraNa ke-e kahe che ke-kaI paNa kSetramAM sarvajJa nathI, evI ja rItie, e mATe ApaNe ene sarvaza kahIe ke-enI vAta che sAcI hoya, te ene saghaLAM
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAtA bhUtakAlanuM, vattamAnakAlanuM ane saghaLA bhaviSyakAlanuM jJAna che ane kAlanA eka paNu aMzanuM ene jJAna nathI evuM nathI, ema enA kathanathI sAbIta thAya che; kAraNa ke--e kahe che ke-phAi paNa kAlamAM sarvajJa nathI; tema ja evI ja rItie, ApaNe e mATe ene sarvajJa kahIe ke-enI vAta e sAcI hoya, te| jagatanI sarva vyaktionAM sarva kAlanAM sava' avasthAntarAnuM ene jJAna che ane eka paNa vyaktinA eka paNa avasthAntaranuM ene jJAna nathI evuM nathI, ema enA kathanathI sAkhIta thAya che; kAraNa ke e kahe che ke koI paNa vyakti sarvajJa nathI. I kSetrAzrita khUlAsA : " sarvajJa thayA nathI, sarvajJa che nahi ane sarvajJa thaze paNa nahi '-evuM kahenArane, ane enA peAtAnA vacanathI ja khATA TharAvavAne mATe, ema kahI zakAya che ke--" ela bhAI! ta' A kSetrane uddezIne kahe che ke sarva kSetrane uddezIne kahe che ? jo tu' A kSetrane uddezIne kahetA hA, te je vastu A kSetramAM nathI, te vastu anya kSetrAmAM paNa na ja hoI zake--evuM kahI zakAya nahi; kema ke evI ghaNI vastuo che, ke je eka kSetramAM na heAya paNa kSetrAntaramAM avazya hoya. have jo tU' sava kSetrone uddezIne kahetA haiA, tA tArA kathanathI ja e vAta sAkhIta thAya che ke-eka kSetramAM rahelAne ane jeNe sava kSetrone pratyakSa karyAM nathI evAne, sarva kSetronuM jJAna hAI zake che! jo tane sarva kSetronuM jJAna na hoya, tA tU' sarva kSetrone viSe
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 151 sarvane niSedha karI zake nahi ane je tene sarva kSetronuM jJAna hoya, te sarva kSetronuM jJAna saMbhavI zake che, e vAtane pUrAve tuM pite ja cho." kAlAzrita khUlAso: Ama kSetrane lagatI vAtane sAbIta karIne, kAlane lagatI vAta levI ane kahevuM ke "bola bhAI! tuM A kAlane uddezIne sarvajJane abhAva kahe che ke sarva kAlane uddezIne tuM sarvAne abhAva kahe che ? je tuM vartamAnakAlane uddezIne ja sarvajJApaNAnA sarvathA abhAvane kahe che, te tAre ema mAnavuM paDaze ke-je dravyane je paryAya vartamAnakAlamAM na hoya, te dravyane te paryAya bhUtakAlamAM paNa na hoya ane bhaviSyakAlamAM paNa na hoya. tArAthI paNa evuM manAya tema nathI, kAraNa ke-tU jabhyo tyArathI te atyAra sudhImAM te pote paNa ochAM avasthAntare bhagavyAM nathI. jagatamAM dravyanA paryAyenI pheraphArI thayA ja kare che, evuM te tuM paNa mAne che ane sau koI ene anubhava kare che. have jo tuM mAtra vartamAnakAlane uddezIne ja nahi, paNa sarva kAlane uddezIne sarvasanA sarvathA abhAvane kahete ho, te tArA ja kathanathI e vAta sAbIta thAya che ke-sarva dravyanA sarvakAlIna sarva paryAnuM jJAna saMbhavita che. je tene sarva dravyanA sarvakAlIna sarva paryAnuM jJAna na hoya, te tuM je sarvakAlamAM sarvane abhAva kahe che te khoTuM kare che ane je tene sarva dravyanA sarvakAlIna sarva paryAnuM jJAna
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ WR zrI bhagavatIjI sUnAM vyAkhyAma koma, tAtA tu pAte ja ' savano hatA, che ane haze ja evA amArA kathananA sAkSAt pUrAvA rUpe che!" vyakti-Azrita khulAsA kSetrane ane kAlane Azrita ATaluM kahyA pachIthI puN, sarvajJapaNAnA sava thA abhAvanI vAta karanArane, kahI zakAya ke " bhAi ! tuM tArI A vAta amuka vyaktione AzrayIne kahe che ke sava vyaktione AzrayIne kahe che ? jo tU' amuka nyuktione ja AzrayIne kahetA ho ke-te vyaktie sarva jJa nathI, te ethI evuM siddha thatuM ja nathI ke- koI paNa vyakti sarvajJa che ja nahi.' ane jo tuM tArI vAta sava vyaktine AzrayIne kahetA he, te tane sarva vyaktionA jJAna viSe jJAna che, ema tAre mAnavuM paDaze ! jo tane e vAta kabUla hoya, teA tAre tArA peAtAnA ja jJAnathI sarvajJapaNAno saddabhAva kabUla karavA rahyo!" AvI rItie paNa tene kahI zakAya ke " sarvajJa hatA nahi, che nahiM ane haze paNa nahi-evuM je tU kahe che, te sarAsara juThANu che athavA tA tArA kathanane jo tuM sAcu ja mAnatA ho, teA tAre tane potAne ja sarvajJa mAnavAnI pharaja AvI paDe che ane ethI paNa tArUM vacana '" mAtA maiM vandhyA" " mArI mA vAMjhaNI che" evuM khAlanArA mUrkhAnA vacananI jema khAtu kare che. "2 nAvaraNIya ka zrI jainazAsana te jJAnane AtmAnA eka guNu tarIke mAne che. AtmAnAM guNonI sthitine darzAvatAM, sarvajJazAsana :
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahele bhAga-zrI jinastuti pharamAve che ke-anAdikAlathI AtmAnA guNo AvarAelA hoya che. jaDa karmonA coge ja AtmAnA guNa AvarAya che. je koI AtmA A sthitine samaje, potAnA AtmAnA guNone AvaranArAM karmothI sarvathA mukta banavAnI IcchAvALa bane, AtmAne karmonA egathI mukta banAvavAnA sAcA upAyane jANe ane e upAyane AcaravAno prayatnazIla banIne potAnA AtmAne jaDa karmonA cogathI sarvathA mukta banAvI de, te AtmA potAnA saghaLA ja guNone tenA paripUrNa thathArtha svarUpamAM pragaTAve che. AtmAnA guNone AvaranAra jaDa karmonA mukhya bhede ATha che. AtmAnA guNone AvaranArAM karmonA ATha mukhya prakAramAM, "jJAnAvaraNIya karma evo eka prakAra che. ejJAnAvaraNIya karmano vega AtmAnA jJAnaguNane Avare che. jJAnaguNa sarvathA AvarAya nahi? AtmAnA jJAnaguNanI bAbatamAM, e vAta paNa lakSyamAM zakhavA jevI che ke-kaI paNa kALe ane keI paNa samaye, AtmAno jJAnaguNa paripUrNapaNe Avarato ja nathI. chevaTamAM chevaTa jJAnaguNane ananta aMza te sarva kAle anAvarita ja rahe che. je jJAnaguNa sarvathA AvarAI jAya, te cetanapaNuM rahe nahi ane mAtra jaDapaNuM ja AvI jAya. cetane kadI paNa jaDa ane nahi ane jaDa kadI paNa cetana bane nahi; paratu jaDanA AvaraNathI cetananI lagabhaga jaDa jevI avasthA thaI jAya, e saMbhavita che. lagabhaga jaDa jevI avasthA eTalA mATe cetananA jJAnaguNane eka ane tame aMza mAtra anAvarita
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54. zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna rahe ane bAkInuM saghaLuM ya jJAna jaDa karmanA vegathI AvarAI jAya e zakya che. AthI e paNa siddha thAya che ke-jeTale jJAnAbhAva eTaluM jaDapaNuM ane eTale jJAnaguNane vikAsa eTaluM caitanya prakAzamAna! tamArAmAM jaDatA keTalI che ane cetanyane vikAsa keTalo che ?, e tame ja zeAdhI kADhe. jas. banavuM game che ke cetanane vikAsa game che? jJAnaguNane AvaranArA karmane TALIne jJAnaguNane pragaTa karavAne tamAro abhilASa ane prayatna keTalA pramANamAM che? * jJAnaguNa upara mehanIya karma kevA prakAranI asara kare che? bIjI vAta e che ke-AtmAnA jJAnaguNa upara mAtra jJAnAvaraNIya karmanI ja asara hoya che, evuM paNa nathI. tenA upara mehanIya karmanI asara paNa hoya che. jJAnAvaraNaya kamane kSayopazama thavAthI, eTale pazama hoya teTalA pramANamAM jJAna pragaTe, paraMtu e jJAna samyajJAna che ke mithyAjJAna che, ene nirNaya karavAne mATe mehanIya karmanA kSapazamAdine vicAra kare paDe. jJAnAvaraNIya karmane kSapazama sadhAvA chatAM paNa, je mithyAtvamehanIya karmane udaya vartate hoya, te jJAnAvaraNIya karmanA upazamanA yoge pragaTeluM jJAna, e samyajJAna nathI paNa mithyAjJAna che. mithyAtvasahacArI jJAna, jJAna hovA chatAM paNa, jIvane uMdhA pATA baMdhAve che ane ethI evA jJAnane upakArI mahApurUSoe ajJAna agara te mithyAjJAna tarIke oLakhAvela che. A prazna AtmAne jJAnaguNa khoTuM jJAna karAvanAre
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 155 nathI, te pachI jJAnane ajJAna ke mithyAjJAna kema kahevAya? A jJAnAvaraNIya karmanA kSayopazamathI pragaTelI jJAnaprabhAthI jagatanAM dravyanA tathA tenA paryAyenA svarUpane jovAmAM mithyAtvamehanIya karmane udaya evo eka paDade ubhuM karI de che ke-jJAnabaLe dekhAya kharuM, paNa je dekhAya te pelA paDadAmAMthI dekhAya, eTale svarUpa heya juduM ane bhAse juduM jema AMkha sArAmAM sArI hoya, paNa gUgala paheryA hoya te sapheda raMganA padArtho paNa pILA, bhUrA, lIlA, kALA vigere raMganA hoya tevA dekhAya che. emAM doSa AMkhane nathI, paNa gegalanA raMgIna kAcanA prabhAve ja mithyA bhAsa thAya che. sArAmAM sArI AMkhavALAne paNa je kamaLAne rega thAya che, te te badhe pILuM-pILuM ja dekhe che. evI ja rItie jJAnAvaraNIya karmane kSapazama thayo hoya, paNa mithyAtvamehanIya karmane udaya jeTalA pramANamAM joradAra hoya, teTalA pramANamAM te jIvate viparIta bhAsa thAya. evA viparIta prakAranA bhAsane ajJAna athavA to mithyAjJAna kahevAya che. praznaAMkha vaDe jovAmAM cazmAM upakAraka paNa nivaDe che ne? camA kAMI AMkhamAM navI tAkAtane pedA karatA nathI. camA vagara je vastu nAnI dekhAtI hoya agara dUra lAgatI hoya, te vastu cazmAnI sahAyathI moTI dekhAya che agara najadika jevI lAge che. evI ja rItie, mithyAtvamehanIyanA udayathI jema viparIta bhAsa thAya che, tema tenA upazamAM
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ ma zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAmAM dithI, vAstavika bhAsa thavAmAM je natara hoya che te dUra thAya che. jJAnAvaNIya karmanA kSayApazamanA vAstavika lAbha AtmAne tyAre ja maLe che, ke jyAre mibyAsAhanIyanA upazama ke thayeApazama thayeA hAya, samyagdarzananI mahattAnA hetu : jJAnanA pariNamana upara AtmAnA zaga ane dveSanI asara thAya che, jyAM sudhI rAga ane dveSanuM astitva hoya che, tyAM sudhI jJAnaguNa sapUchuM paNe pragaTI zakatA ja nathI. zahelAM vIttarAga banavAnuM, pachI ja sarvajJa anAya. vItarAga banyA vinA sarvajJa manAya ja nahi. jJAnanA lAbha meLava baMne mATe, rAga ane dveSa upara kAbU meLavavA ja joIe. jenAmAM rAga dvAya che, tenAmAM dveSa paNa hAya ja che. rAganA abhAvamAM dveSa hAya ja nahi. zaganuM jora hoya che te doSa paNa jINu rUpe bhAse che ane dveSanA jorathI guNa paNa doSa rUpe bhAse e. rAgI evA darekane AnA Ache vakhate aMze anubhava thAya ja che. rAga ane dveSanI AdhInatA na heAya, te ja jJAna ajJAna ke mithyAjJAna ane nahi. A mATe ja, zrI jainadarzanamAM samyagdarzananI khUba khUba mahattA AMkavAmAM AvI che. samyagdarzana kayAre pragaTe ? mithyAtvameAhanIyanA upazama * yeApazama vinA sagdarzana pragaTe nahi. tamane khyAla tA haze ja ke granthibheda karyAM vinA samyagdarzana guNu pragahatAja nathI. rAga-dveSanA gADha pariNAma rUpa granthine te apUva karaNa dvAza bhedAya, teA ja sabhyagdarzana guNa pragaTe.
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga--zrI jinastuti evo samyagdaSTinuM jJAna ajJAna ke mithyAjJAna nahi, kema ke-mithyAvamAnIyanA viparIta bhAsa karAvanArA paDadA ADe Avate nathI. satta banavAne mATe, jJAnAvaraNIya kramanA kSayApazama ane mithyAtvamehanIya ka`nA upazama ke kSayeApazama pahelAM sadhAvA joIe; ane sarvajJapaNu' teA, jyAre cAreya ghAtI. krarmA sarvathA kSINa thaI jAya che, tyAre ja pragaTe che. * vizeSajJa manAya che mATe sarvajJa paNa manAya AthI tame samajI zakaze ke jagatamAM alpasa, viparItajJa, sabhyajJAnI, vizeSajJa ane sattu kema hoi zake che. jJAnaguNu khUba khUba AvarAelA hAya, te apAnA hAya; jJAnAvaraNIya kramanA kSayApathama sadhAvA chatAM paNa, jo mithyAtvamAhanIyanA udaya hAya, te viparItaMtratA hoya viparItajJanuM jJAna vizeSa hoya te ya tenI kiMmata nahi; jJAnAvaraNIya kama nA kSayeApazama sAthe jeNe mithyAtvamAhanIya kramanA upazama, kSaceApazama ke kSaya sAdhyuMA hAya, te samyajJAnI kahevAya; evA samyajJAnI, jJAnAvaraNIya karmanA vadhu ne vadhu kSayApazamane sAdhavAnA ceAge, atizayajJAnI paNa ane ane jyAre e AtmA jJAnAvaraNIya kanA saMpUrNa paNe kSaya marI nAkhe, tyAre te sarvajJa paNu ane. duniyAmAM AtmAe AtmAe jJAnanI taratamatA hovAnuM jaNAi Ave che. e ekathI adhika jJAnavALA AtmAo hoya che, e vastune phrAI thI paNa inakAra thaI zake tema nathI. jJAna prayatna vizeSathI vRddhi'gata thAya che, tethI evuM siddha thAya che ke-te kAI thI
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne AvarAeluM che. jJAna jenAthI AvarAeluM che, tene jJAnAvaraNIya karma karyuM. jema jema AvaraNa dUra thatuM jAya tema tema jJAna vizeSa vizeSa pragaTatuM jAya. e AvaraNa jyAre sadaMtara dUra thaI jAya, eTale traNa lokArabhAsaka jJAna eTale kevalajJAna pragaTa thAya. jJAnanI taratamatA hoya che ane prayatna vizeSathI taratamatA thayA ja kare che, eTale eka ekathI eka ekanI vizeSajJatAne kabUla rAkhavA chatAM paNa, sarvajJapaNane kabUla na rAkhavuM, e te durAgraha mAtra che. jJAnanI nityatA mAnavI, sekSa mAna, eka ekathI eka ekanI vizeSajJatA thatI mAnavI ane sarvagrapaNAne nahi mAnavuM, e kyAre nyAya jema jema aMtarAya karanArI vastu khasatI jAya, tema tema jJAna vadhatuM jAya; te jyAre e vastu saMpUrNapaNe khasI jAya tyAre saMpUrNa jJAna pragaTe, emAM navAI paNa zI che? buddhadharmanAM zAstranAM kathanathI paNa . . -buddha asara hevAnuM pUravAra thAya che? ka TIkAkAra mahAtmAe zrI jinarAjanI stavanA karatAM, e tArakene "sarvasa' tarIke oLakhAvyA, temAM je koI e tarka kare ke zrI jina te sarvajJa ja hoya che, te pachI sarvajJa kahevAnI jarUra zI hatI?te ene paNa javAba che. jina zabda aneka arthone bodhaka che. jina kAmadevane paNa kahevAmAM Ave che, buddhane paNa kahevAmAM Ave che ane e badhA kahevAtA jine asarvajJa che, mATe tenA spaSTIkaraNArthe atra "sarvajJa vizeSaNanI AvazyakatA che.
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 159 gautama buddha ahiMsAdinI vAta karI che ane bauddhadharmanA anuyAyIo kadAca potAnA ISTadevane sarvajJa tarIke oLakha khAvavAne ya prayatna kare, kema ke-je teo sIdhuM ja kabUla kare ke-pitAnA deva sarvajJa nahotA; to temanA devanuM jJAna apUrNa kare ane jenuM jJAna apUrNa hoya, tenuM zAsana paNa apUrNa kare ! - prazna. jene saMpUrNa jJAna na hoya, evAmAM svataMtrapaNe prarUpelA dharmane manAya zI rItie? . jene sarva dravyonuM ane tenA sarva paryAnuM paripUrNa jJAna nathI, evA svatannapaNe prarUpelA dharmane vAstavika rItie te manAya ja nahi, paraMtu A saMsAramAM evA dharmaprarUpako paNa ghaNuM thayA che ane evAoe prarUpelA dharmane mAnanArAo paNa moTI saMkhyAmAM hoya che. jagatanA jIvane je mAtra sarva kahelA dharmane ja mAnavAno Agraha hota ane sarvajJa sivAyanA koIe paNa svatantrapaNe kahelA dharmane nahi ja mAnavAno daDha nizcaya hota, te jagatamAM dharmanA nAme je saMkhyAbaMdha adharmo-mithyA dharmo pravatya che, pravarte che ane pravartaze, e azakya ja banata. ema thAya te, kudharma ane sudharmanA vAdane avakAza ja maLe nahi. sarvajJonuM zAsana te ekasarakhuM ja hoya. : - * buddhadharmanA anuyAyIoe te sarvajJapaNAnI ane sarvajJanI ThekaDI karI che. buddhadharmanA anuyAyIo te tyAM sudhI lakhe che ke-"amAre vaLI kIDAnI saMkhyAne gaNavAnI jarUra zI che? jene jJAna na hoya ane jJAnIe kahelA mArgane
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - - zrI bhagavatI sUtranAM vyAkhyAna zakAra paNa na hoya, te bIjuM kahe paNa zuM? dayAnuM vidhAna karavuM ane jI kayAM, kema, kevA hoya che tene jANavAnA InakAra karavo, e zuM dayApAlananI vRtti che? chAnI ne jAyA vinA, jIvahiMsAthI bacAya zI rItie? mAnI ja athavA te jJAnInI nizrAe vartanAre ja, cha kAyanI hiMsAthI bacI zake che, jyAre ajJAnI ane jJAnIne nahi mAnanAre, jIvahiMsAthI bacavA dhAre te paNa, te jIvahiMsAthI bacI zakatuM nathI. "dayA, dayA" bolavA mAtrathI dayALa nI zakAtuM nathI. eka kavie ThIka ja kahyuM che ke. "yA thA mukha se kahe, dayA na hATa bIkAya; jAti na jANI chava kI, kaho dayA kIma thAya?" - A te ThIka, paNa sarvazanA zAsanane nahi pAmela e paNa mANasa je nirAgrahI ane samaju hoya, te pitAnI akkalathI samajI zake che ke-"dayA karavI hoya te jIvI yAtine jANavI ja joIe." tyAre buddhadharma eka tarapha samApAlananI vAto kare che ane bIjI tarapha jInAM sthAna chanI utpattinI rIti vigere bAbatane darzAvanAranI ThekaDI karavAmAM moja mANe che. Ane sarvajJa kahevAya? sarvajJa te ne kahevAya, paNa dayApAlananI sAcI vRttivALA tarIke ya tene vIkAra thaI zake nahi. *. buddha "vanaspatimAM jIva nathI --ema kahIMne, vanaspatinA zakSaNane ane game tevA sacitta jalanA pAnane paNa niSedha karyo nathI. AjanA vaijJAnikoe paNa vanaspatimAM jIva che, vanaspatimAM vanaspatine ravata- jIva che,-ema sAbIta karI
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga -zrI jinastuti ApyuM che. vaLI pANInA eka bindumAM hajAre jIve che ane te chone sUkSamadarzaka yaMtrathI joI zakAya che, ema paNa AjanA vijJAnikee jAhera karyuM che. sUkSmadarzaka yaMtrathI jalanA eka eka bindumAM je hajAre jene joI zakAya che, te to jalagata jIve che zrI jainazAsana to kahe che ke-jala pite je chavamaya che ane jalanuM eka bindu paNa, e jala rUpa dehane dharanArA asaMkhyAtA chanA deha rUpa che. e jIvene to sUmadarzaka yaMtrathI paNa joI zakAtA nathI. e jala rUpa dehamAM asaMkhyAtA cha samaye samaye utpanna thAya che ane maraNa pAme che AthI zrI jainazAsane sacittanA tyAgIo mATejalane nahi vAparavAnuM ane jalane vAparavuM ja paDe te acitta thayelA ke acitta karAyelA jalane vAparavAnuM vidhAna karyuM che. acitta kareluM jala paNa keTalA samaya paryanta acitta rahIne pAchuM sacitta banI jAya che, e vigere bAbate paNa zrI jainazAsananA prarUpakoe darzAvI che. sarvajJa vinA keI, svatantrapaNe, AvI vigate ApI zake ja nahi. - buddhanI pAse jJAnanI AvazyakatAnI vAta karanArane, buddha tyAM sudhI kahyuM ke- je vizeSajJanI upAsanA karatA che, te samaDIonI upAsanA ja kare!" AthI paNa samajI zakAya che ke- buddhane sarvajJa mAnI zakAya ja nahi. sarva banavuM, e ramata vAta nathI. cAre ya ghAtI karmone sarvathA kSINa karyA vinA sarvajJa banI zakAtuM nathI. cAreya ghAtI kane kSINa karavAne mATe vivekapUrvaka bharacaka prayatna kara paDe che. tIvra tapane paNa tapavAM paDe che. yaMkara upasarga-
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ = zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna parISahene aDagatAthI ane samatAthI sahavA paDe che. bhacaane zrI mahAvIra paramAtmAe bAra bAra varSo sudhI kevI kaThora tapazcaryA karI hatI? kevA jAlIma upasargone ane parISahene sahyA hatA? e tArake e badhAne sahIne pitAnAM cAreya ghAtI karmone kSINa karI nAkhyAM ane kevalajJAna upAhi. buddha e karI zakyA nahi. buddhanuM jIvana kahe che ketapazcaryAthI e kaMTALI gayA. buddha pahelAM te tapazcaryA karIne potAnA zarIrane evuM karI nAkheluM ke- eka vAra sarovaranA kAMThe jalapAna karavAne mATe jatAM gabaDI paDayA. pachI emanA vicAra badalAI gayA. tapazcaryAmAM tava lAgyuM nahi, te pachI jJAna paNa lAdhyuM nahi. sarvazapaNuM saMpaDayuM nahi ane pitAne svatantrapaNe dharma prarUpa hato, eTale sarvajJApaNAnI ThekaDI na kare te cAle kema? buddhane dayA te gamatI hatI, paNa e vicAra na sUjha ke-mAre je ke I paNa jIvanI hiMsAthI bacavuM hoya ane jagatanA jIvone jIvahiMsA mAtrathI bacAvavA heya, te jIvanAM saghaLAM ya sthaLane mAre jANavAM ja joIe, kAraNa ke-sajIva ane nirjIvanA jJAna vinA jIvahiMsA mAtrathI bacAya zI rItie? paDeluM viDoSaNa sarva kema? A te eka prAsaMgika vAta thaI. ApaNe mudde te e che ke-ahIM TIkAra maDApu Sa tevA ja jinanI stuti karavAne mATe ughukta thayA che, ke je jina saMparza AnI hoya; ane ethI ja A stutimAM paheluM ja "mA" evuM vize
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti paNa vAparavAmAM AvyuM che. vaLI avadhijJAnione tathA mana paryajJAnione paNa zAstromAM jina tarIke varNavelA che. A kAraNe paNa, je sarvajJa evuM A vizeSaNa nahoya, te zrI jinanI stutimAM pate je jinene stavavAne Irache che, te sivAyanAone paNa samAveza thaI javA pAme ane e A TIkAkAra mahApurUSane ISTa nahatuM, e mATe paNa ahIM paMdara vizeSaNemAM paheluM "sa" evuM vizeSaNa TIkAkAra mahAparUpe vAparyuM che, ema paNa kahI zakAya. bhagavAnanI Izvara tarIke stavanA stavanIya te mAtra pAMca parameSTie ja : A rItie pahelA vizeSaNamAM zrI jinanA sarvapaNane yAda karIne, e tArakene sarvajJa tarIke stajhA pachIthI TIkAkAra mahApurUSa zrI jinane stavatAM, e tArakenA ezvaryae yAda kare che. TIkAkAra mahAtmA kahe che ke-Izvara evA jinane huM stavuM chuM. ApaNe tyAM pAMca prakAre parameSTie gaNAya che parameSThI te ja kahevAya, ke je kAM to arihaMta heya, kI te siddha heya, kAM te AcArya heya, kAM te upAdhyAya hoya ane kAM to sAdhu hoya. je A pAMca prakAre pikInA eka paNa prakAramAM nahi, te parameDI nahi ane ethI te vAstavika rItie stavanAne cagya paNa nahi. A pAMca prakAromAMnA eka paNa ene. eTale ke e mAM gagAnI guNasampanna AtmadazAne je mAnA bA pAne 1 thI, ta nI dazA vastuH
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAno stavanAne yogya heI zakatI ja nathI. A vAta barAbara hayAnamAM rAkhI levAnI jarUra che. A vAtane nahi samajaniArAone, jema nahi stavavA gyanI stavanAmAM paDI jatAM vAra lAgatI nathI, tema teo stavavAne gyanI sAcI stavanA paNa karI zaktA nathI. jeone guNanA ane doSanA svarUpanuM sAcuM sAna che, teo kadI paNa evA AtmAonI stavanAmAM paDatA nathI, ke je AtmAo pAMca parameSThipadomAMthI eka paNa padanI Atmika gyatAne pAmyA nathI. Aje te jenI ne tenI stavanA karavAne menIyA cAle che ane stavanIya ke kahevAya tathA astavanIya keNa kahevAya tene viveka naDi hevAthI, keTalIka vAra te, atavanIyanI stavanA evI rItie paNa karAya che ke e stavanA dvArA sAcA stavanIya AtmAonI AzAtanA ja thAya! bIjuM kazuM paNa vizeSa jJAna na hoya, paNa je eka zrI navakAra maMtranuM paNa samyapha keTinuM jAna hoya, te paNa AvI bhUla thAya nahi, kema ke-zrI navakAra maMtramAM zrI arihaMtAdi pAMca parameSione ja namaskAra karAyo che ane e pAMca parameSione karelA namaskArane ja sarva pApanA nAzaka tarIke tathA sarva maMgalamAM prathama maMgala tarIke varNavela che. pahelI stavanA zrI arihaMnI ja kema? : pAMca parameSThiomAM pahelA parameSThI zrI arihaMta para mAtmAo che. ApaNA upara, sArA ya jagatanA ja upara jeDamAM jeDa ane dezamAM kenTine upakAra, ekamAtra zro
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAgazrI jinastuti 165 arihaMta paramAtmAone ja che. jagatanA jIva mAtrane duHkha aNagamatuM che ane sukha ganatuM che. jagatanA saghaLA ya jIve je kAMI prayatna kare che, te duHkhathI chUTavAne mATe ane sukhane meLavavAne mATe kare che. dukhathI chUTavAnI ane sukhane meLavavAnI IcchA hoya, paNa je ALasa hoya te te IrachA phaLe nahi, paraMtu A te satata IcchA ya che ane satata mahenata paNa che, chatAM paNa sarvathA duHkhAbhAvane ane paripUrNa sukhamayatAne, jagatanA cha eka mAtra ajJAnane kAraNe ja prApta karI zakatA nathI. bhagavAna zrI arihaMtadevoe janatanA jIvane duHkhathI mUkAvAnA ane sukhane pAmavAnA sAcA mArganuM dAna karyuM. je mArganuM jJAna nahi hovAnA kAraNe ja jagatane ja unmArge mahenata kare che, te mArga zrI arihaMta paramAtmAoe darzAvyuM. je je jIvoe e mArgane se, teo duHkhathI saMpUrNa paNe mUkAyA ane saMpUrNa sukhamaya avasthAne pAmyA. Ama zrI arihaMta paramAtmAo mArgadarzaka tarIke ajoDa ane zreSTha upakArI hovAthI, pAMca parameSThiomAM prathama parameSTI tarIke pUjya che, stavanIya che, namaskaraNIya che. bhagavAna zrI arihaMtadevee jagatanA upara karelA A upakAranA rahasyane jANanArAo, jyAre jyAre maMgalane AcaravAne Icche, tyAre tyAre teo sauthI pahelAM e tArakane ja yAda kare. e tArakenA upakArane jANanArAonA haiyAmAM, e tArake sadAne mATe stavanA ja pAmatA hoya, paNa avasare avasare e stavanA pragaTa rUpane paNa pAme. tadanusAra, A zrI bhagavatIjI sUtranI TIkAnI racanA karavAnA pavitra ane
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ za zrI bhagavatI sUtranAM vyAkhyAtA lagIratha kArya ne karavAne mATe ughukta thayelA AcArya bhagavAna zrImad abhayadevasUrIzvarajI mahArAjAnA haiyAmAM te| zrI ahiM tadevAnI stavanA cAlu ja hatI, paNa A nimittane pAmIne, e mahApurUSanA haiyAmAM rahelI e stavanA, A TIkAnA mArabhamAM pragaTapaNAne pAmI che. sarvajJA siddha thaye ja devatattvamAM gaNAya ane -zrI ariha devA teA te pahelAM ya devatattvamAM gaNAya " bhagavAna zrI ahiM devAnI stavanA karatAM, sarvajJa evuM paheluM vizeSaNa vAparavAmAM e paNa eka kAraNa che kee tArakA peAtAnA zrI ariha'ta tarIkenA bhavamAM, sajJapa zAne prApta karyA vinA, peAtAnAM cAre ya ghAtI karmone kSINa karI nAkhIne sarvajJa anyA vinA, tIrthanI sthApanA karatA nathI. tAre e tI . jIvAne duHkhathI sarvathA mukta anavAnA ane zAzvata tathA saMpUrNa evA sukhane pAmavAnA e vAstavika keATinA mALa, te tI. bhagavAna zrI arihaMtaraiye avazya sarvajJa heAya che, parantu saghaLA ya sarvajJA zrI arihaMta kahevAtA nathI. zrI arihaMtadevAnI gaNanAmAM te te ja sajJo gaNAya che, ke jeo aizva yukta hAya. A khAdbhu aizvaryanI vAta che. cAra ghAtI karmonA kSINa thavAthI vItarAgatva ane sarvajJatva Adi rUpa Atmika aizvaryaMtA sarva kaivalajJAnI AtmAe pAme ja che, parantu jenI tAle kAInuM pUrNa aizvarya AvI zake nahi evuM khAhya azvaya te, zrI rihanta paramAtmAone ja prApta thAya che. vaLI je kAI
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ C pahele bhAga-zrI jinastuti 167 AtmAo pitAnAM ATheya karmone kSINa karI nAkhIne muktAvathAne prApta kare che, te sarva AtmAo zrI siddhAtmAo gaNAya che ane saghaLA ca siddhAtmAone samAveza devatattavamAM thAya che, paraMtu je kaI AtmAo potAnAM cAra ghAtI karmone kSINa karI nAkhIne vItarAgapaNAne ane sarvagrapaNAne pAme, teo sarvene samAveza devatatvamAM thatuM nathI. teo siddhigatine pAmatAM teone samAveza devatavamAM thAya, paNa kevalajJAnane upArjavA mAtrathI dareka kevalajJAnI AtmAne samAveza devatatvamAM thAya ja e niyama nathI. jyAre zrI arihanta paramAtmA te jyArathI kevalajJAnane pAme che, tyArathI te niyamA te tArakone samAveza devatattvamAM thAya che. zrI arihaMta paramAtmA sivAyanA kevalajJAnI AtmAone samAveza devatatvamAM thato ja nathI. prazna te kevalajJAnI bhagavantone samAveza kyA tamAM thAya che? zrI arihanta nahi evA kevalajJAnI bhagavantane samAveza, te puNyapurU zrI siddhigatine pAme nahi tyAM sudhI mATe, gurUtattvamAM thAya che ane zrI siddhigatine pAmyA pachIthI, te zrI siddho tarIke teono samAveza devatattvamAM thAya che. bhagavAna zrI jinezvaradevane udezIne TIkAkAra maharSi A zrI jinastuti karI rahyA che, mATe pahelAM sarvajJa evA vizeSaNa dvArA, asarvajJa evA jinenI A stuti nathI-tema sUcita kyuM tema ja jina zabdathI bedhita thatA kAmadevAdinI paNa A stuti nathI-ema sUcita karyuM. have A "Izvara'
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ -- 168 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne evA vizeSaNa dvArA, TIkAkAra maharSi evuM sUcita kare che kemAtra sarvajJa evA jinenI paNa A stuti nathI, paraMtu bAhya aizvaryayukta sarvajJa evA zrI jinenI, eTale ke-bhagavAna zrI arihantanI A stuti che. bhagavAna zrI arihantade. venA sarvajJapaNAne stavyA bAda, A "Izvara" vizeSaNa dvArA TIkAkAra maharSie, bhagavAna zrI arihaMtadevanA bAhya ezva "nI paNa stavanA karI che. bhagavAnanuM bAhya adhiI paNa tAraka praznasaMsAranA tyAgane ane mokSanI sAdhanAne ja upadezadenArazAsanamAM bAhya ezvaryanI ATalI badhI mahattA? - hA, Atmika aizvaryane pragaTAvanArA puNyAtmAonI, bAhI aizvaryazAlitA paNa, upakAraka ja bane che. pragaTelA Atmika ezvaryanA pratApe, jagatanA jIvone je parama upakAra sadhAya che, temAM e tArakenuM bAhya aizvarya paNa ghaNe aMze sAdhaka bane che. bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAnA zrI IndrabhUti Adi gaNadhara bhagavAnene, bhagavantanI pAse AvavAne vicAra thaye, temAM nimitta karyuM? bAhya aizvarya. sAdhune samavasaraNanA darzananI khAsa AjJA karI che. je sAdhue samavasaraNanuM darzana karyuM na hoya, te sAdhune AjJA karI ke-je bAra kezamAM bhagavAnanuM samavasaraNa racAyuM hoya, te tyAM avazya javuM! kema? e paNa samyagdarzananI nirmalatAnuM kAraNa che mATe! bhagavAnanuM bAhya aizvarya paNa samyagdarzananI prAptinuM ane tenI nirmalatAnuM prabala kAraNa che. jemAM purUSa
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga zrI jinastuti 169 vizvAse vacanavizvAsa' kahevAya che, tema "mANasa sAre te tenuM badhuM ja sAruM -ema paNa kahevAya che. udAranI lakSamIne vakhANAya suzIlanA rUpane vakhANAya; dayALunA balane vakhANAya, nyAyaparAyaNa rAjavInA rAjyasaMcAlanane paNa vakhANAya, ema bhagavAnanA bAhya ezvaryanI mahattAne paNa jarUra varNavI. zakAya. e tArakenuM bAhya aizvarya paNa tAraka che, jagadupakAraka che. e aizvaryamAM ezvaryanA tyAganI vRttine janmAvavAnI tathA e vRttine piSavAnI tAkAta che. e aizvarya muMjhavatuM nathI, paNa muMjhAelAonI mUcchAne utArI nAkhe che. e aizvarya bhalabhalAnA abhimAnane utArI nAkhe che. AthI, bhagavAna zrI arihaMtadevanuM bAhya aizvarya paNa stavavAne yogya ja heya che. bI tIrthakara nAmakarma : bhagavAna zrI jinezvaradevone je bAhya aizvarya prApta thAya che, te e tArakee nikAcelA zrI tIrtha karanAmakarmanA udayathI ja prApta thAya che. bhUmi paNa sundara hoya, bIja paNa sundara hoya ane sIMcana paNa sundara hoya, te bIjamAMthI jema sundara vRkSa ja pedA thAya che ane e vRkSanAM phale jema madhura ja hoya che, tema zrI tIrthakara nAmakarma baMdhAya che paNa evI rItio ane nikAcAya che paNa evI rItie ke e karmanA phalasvarUpa je kAMI prApta thAya, te te AtmAne te lAbha kare, paratu jagatanA saghaLA ya jIvane lAbha ja kare. zrI arihaMtAdi vIsa sthAnakenI utkaTa keTinI ArAdhanA, e ja zrI tIrthaMkara nAmakarmanuM bIja che. jenuM
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - 1che zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne aMntaHkaraNa sva-paranI dayAthI vAsita nathI banyuM, te jIva e sthAnakanI evI ArAdhanA karI zakatuM ja nathI, eTale e bIja vivekahIna-dayAhIna bhUmimAM te sthAna ja meLavatuM nathI. vivekasampanna banIne sva-paranI dayAthI vAsita antaHkaraNavALo banelo jIva, joIe to vAsa sthAnakenI utkaTa ane nimala ArAdhanA kare-joIe to te vIsa paikInA ekAdinI tevI ArAdhanA kare, paNa te ArAdhanAnA yoge ja te vivekI ane dayALu jIva, zrI tIrthaMkara-nAmakarmanAM daLIyane upAI zake che. zrI tIrthakara nAmakarmanAM daLIyAne upAjIne paNa tenI nikAcanA karavI paDe che, eTale ke-e nAmakarma vagara bhegabe nirjarI javA pAme ja nahi, evuM ene jaDabesalAka karavuM paDe che. praznaene artha te e thayo ke-zrI tIrthaMkara-nAmakamane bAMdhavA chatAM ya, je tene nikAcyuM na hoya, to te vagara bhegavAye nirjarI javA paNa pAme! ja barAbara che, je kaI AtmA zrI tIrthaMkara-nAmakarmanAM daLIyAne upaje, te tene avazya nikoce ane tethI tene avazya bhegave, e niyama nathI. koI evuM nimitta maLI jAya ane ethI zrI tIrthaMkara-nAmakarmanAM daLIyAne upArjanAre AtmA je ArAdhanA bhraSTa thaI jAya, patana pAmI jAya, te tenAM upAjelAM zrI tIrthaMkara-nAmakarmanAM daLIyAM vikharAI paNa jAya. zrI kamalaprabha nAme eka mahAna AcAryabhagavAna thayA che. sarvajJazAsananA e parama upAsaka ane parama rakSaka hatA. e AcArya bhagavAne kuvAdione ane utsavaprarUpane parA
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ 171 pahele bhAga-zrI jinastuti sta karIne anupama zAsanaprabhAvanA karI hatI. temaNe zrI tIrthakara-nAmakarmanAM daLIyAne upArjita karyA hatAM, parantu eka vAra duzamanee jALa racI, temAM e phasAI gayA ane temaNe utsavakathana karyuM ethI temanA AtmAe upArjelAM zrI tIrthakara nAmakarmanAM daLIyAM vikharAI javA pAmyAM. ahIM te cAlu prasaMga e che ke-zrI tIrthaMkara-nAmakarmanA udaya vege prApta thatuM bAhya ezvarya paNa parama tAraka bane che, tenuM kAraNa e che ke tenuM upArjana paNa sundara. prakAre ja thaI zake che ane tenI nikAcanA paNa sundara prakAre ja thaI zake che. vIsa sthAnake agara e vIsa pikInAM ekAdi sthAnakanuM dravyArAdhana te, avivekI ane hiMsakabhAvathI virAma nahi pAmelo AtmA ya karI zake che, paNa tevA dravyArAdhanathI kAMI zrI tIrthaMkara-nAmakarmanuM upArjana thatuM nathI. zrI tIrthakara-nAmakarmanA upArjana mATe te, bhAvArAdhana ja joIe ane zrI tIrthaMkara-nAmarmanA upArjana mATe samartha ane evuM bhAvArAdhana te, vivekasampanna ane sva-paranI dayAthI vAsita antaHkaraNavALA AtmAe ja karI zake che. zrI tIrthaka-nAmakarmanuM upArjana thayA pachIthI, tenI nikAcanA zAthI thAya che, te te tame jANo cho ne? "je mArAmAM zakti hoya, te sArA ya saMsAranA ane huM bhagavAna zrI jine zvaranA zAsananA rasika banAvI dauM!"--evI dayAbhAvanAnI utkaTatAthI ja zrI tIrthakara--nAmakarmanI nikAcanA thAya che. zAsana pratye e apUrva zraddhAbhAva ke-"A dukhI ane sukhane mATe jhuratA jagatane, duHkhamukta ane sukhamaya banA
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ 172 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna vavAnI tAkAta eka mAtra A zAsanamAM ja che ane sAthe, dayAbhAva e ke-je mArAmAM zakti hoya, te A jagatanA eka paNa jIvane A zAsanane rasika banAvyA vinA huM rahuM nahi eTale ke keIne ya huM dukhI rahevA dauM nahi ane saune ya sukhI banAvI dauM! A bhAvadayA che ane A bhAvadayAnI utkaTatAthI ja zrI tIrthaMkara-nAmakarmanI nikAcanA thAya che. AvI rItie baMdhAelA ane nikAcita karAelA zrI tIrthaMkara -nAmakarmane udaya, tenA svAmIne ajoDa ezvaryane svAmI banAve, emAM ya navAI pAmavA jevuM kAMI nathI ane e azvaya jagatanuM tAraka bane, emAM ya navAI pAmavA jevuM kAMI nathI. bhagavAnanA AtmAonI sarvottamatA? puNyakarmanA aneka prakAro che, paNa zrI tIrthakara-nAmakarma rUpa puNyakarma, e to puNyakarmane sarvottama kaTine prakAra che. A prakAranA puNyakarmanA pratApe jeTaluM ane jevuM aizvaya prApta thaI zake che, teTaluM ane tevuM ezvarya bIjA keIpaNuM prakAranA puNyakarmanA pratApe prApta thaI zakatuM nathI-e vAta jema sunizcita che, tema e ya sunizcita che ke-A prakAranA puNyakarmanA pratApe prApta thayeluM aizvarya jeTaluM ane jevuM sva-paranuM upakAraka nivaDe che, teTaluM ane tevuM upakAraka bIjA keI paNa prakAranA puNyakarmanA pratApe prApta thayeluM Azvarya nivaDatuM nathI. AthI paNa samajI zakAya tema che ke-je puNyAtmAo AvA puyakarmane nikAcita karavAmAM saphaLa nivaDe, te puNyAtmAonI tathAbhavyatA keI ajoDa ja hoya. bhavyAtmAonI bhavyatA jema
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 pahale bhAga-bI jinastuti anAdikAlIna che, tema tathAbhavyatA paNa anAdikAlIna che. AthI ja, jJAnI mahApurUSe pharamAve che ke bhagavAna zrI jinezvaranA AtmAo, sarva kAlane mATe, anya sarva AtmaothI uttama ja gaNAya che. jema kAcanA malane kADhI nAkhIne tene svaracha karyo hoya ane pela vigere pADIne tene sundara AkAravALe temaja suzobhita banAvyuM hoya, te paNa tenI te kiMmata upajI zakatI nathI, ke je kiMmata khANamAM paDelA ane malathI AvarAelA paNa sAcA maNinI upajI zake che. jema khANamAM paDele ane malayukta hovAthI malina e paNa maNi kiMmatI gaNAya che ane svaccha, suzobhita tathA sundara AkAravALe banela e paNa kAca, pelA malina maNinI apekSAe kiMmatI gaNAtuM nathI, tema nigodamAM rahelA, paNa bhagavAna zrI tIrthaMkaradevanA AtmAo kiMmatI gaNAya che, paraMtu e tArakenA AtmAonA karatAM anya AtmAo 'kiMmatI gaNAtA nathI. tyAM kevaLa vartamAna sthitine ja jovAtI nathI, paNa svAbhAvika yogyatAne ya jovAya che. evI rItie vicArAya che ke-jevI ane jeTalI sAmagrI anya AtmAone maLI, tevI ane teTalI sAmagrI je zrI tIrthakaranA AtmAene maLI hoya, te anya AtmAone prabhA karatAM e AtmAenI prabhA keI guNI vadhAre pragaTayA vinA rahe ja nahi. jema kAcane nirmala, suzobhita ane sundara AkAravALe banAvavAne mATe jeTalo zrama le paDe che, teTalo ja zrama je jAtivaMta maNine nirmala, suzobhita ane sundara AkAravALo banAvavAne mATe levAya, to e kaca karatAM e maNinI
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna seMkaDe, hajAre, lAkhe, abajo guNI kiMmata upajI zake che; tema bhagavAna zrI tIrthaMkaradevenA AtmAone jyAre tyAre sAmagrI maLe che, tyAre tyAre te AtmAonI te AtmAomAM rahelI svAbhAvika evI ajoDa gyatAthI, ajaba jevI khIlavaTa thayA vinA rahetI ja nathI. bhagavAna zrI jinezvaradevanA AtmAone paNa, pitApitAnA tathA prazarinAM karmonA vegathI, saMsAramAM cAre ya gatiomAM ane kAla paribhramaNa karavuM paDe che, paraMtu jJAnio kahe che ke-e tArakonA AtmAo saMsAranA paribhramaNamAM paNa uttama uttama sthAne pAme che. pazu tarIke utpanna thAya te uttama jAtinA pazu tarIke ane paMkhI tarIke utpanna thAya te uttama jAtinA paMkhI tarIke utpanna thAya. ema sarvatra samajI levAnuM che. zrI arihaMto ane anya AtmAo vacce -samyagdananI prAptimAM paNa taphAvataH bhagavAna zrI jinezvaradevonA AtmAo samyagdarzana rANane pAme che, temAM paNa anya AtmAonI darzanaprApti karatAM viziSTatA hoya che. e tArakenA AtmAone samya-darzana guNanI je prApti thAya che, temAM paNa e tArakenI pitAnI yogyatA ja pradhAnatA bhagavatI hoya che. e tArakenA AtmAone samyagdarzana guNanI je prApti thAya, temAM . sazune sadupadeza sAmAnya nimitta bane, paNa te tenuM pradhAna kAra gaNAya nahi. gurUne sadupadeza, e sAmAnya nimitta ane e tArakonI pitAnI yogya ,e ja pradhAna naraNAthI
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga -zrI jinastuti paNa e tArakene mahApurUSoe svayaMsaMbuddha tarIke stavyA che. vaLI, e tArakanA AtmAomAM pragaTato samyagdarzana guNa paNa, anya AtmAothI zreSTha prakAranuM hoya che. e tArakanA samyagdarzanane-badhine,e bAdhi bhagavadubhAvanivardhaka hevAthI, vadhi tarIke oLakhAvAya che. vaLI, bhagavAna zrI jinezvaradevanA AtmAo, potAnA atima bhAvathI trIjA bhavamAM te avazyameva badhine pAme che. e tAraka pitAnA atima bhavathI trIjA bhava pahelAM bedhine pAme-evuM paNa bane, paNa chevaTamAM chevaTa te trIjA bhavamAM te e tArake avazyameva badhine pAme. te trIjA bhavathI pUrva e tArakene bodhinI prApti thaI hoya, te punaH mithyAtvano udaya thaI jAya e ya zakya che; parantu te trIjA bhavamAM bodhinI prApti thayA pachI te, punaH mithyAtvane udaya thAya ja nahi. te trIjA bhAva pUrve bodhi prApta thayuM hoya ane pachI kadAca mithyAtvano udaya thaI gayuM hoya, to paNa e tArakenA AtmAone e trIjA bhavamAM bodhinI punaH prApti thayA vinA rahetI ja nathI. bhagavAna zrI jinezvaradevanA AtmAone mATe A badhuM suniyamita, jyAre e sivAyanA anya AtmAone mATe AvuM kAMI ja nahi. anya AtmAo che, je bhAvamAM pite muktine pAmavAnA heya, te bhavamAM paNa bodhine pAme eca zakya che. anya AtmAonA antima bhAvapUrvanA badhA ja bho mithyAtmanA udayavALA heya-ema paNa bane ane te AtamAo bodhine pAmyA hoya paNa pachIthI mithyAtvanA u vALA banyA che to cheka antima bhava sudhI bedhine
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne pAme nahi ane antima bhAvamAM bodhine pAme-ema paNa bane. muddo eTalo ja che ke bhagavAna zrI jinezvaradevanA AtmAonA antima traNa bha samyagdarzanaguNathI rahita heya nahi-e sunizcita hoya che, jyAre anya AtmAone mATe ene Ii nizcaya hetuM ja nathI. ezvaryanI prApti trIjA bhavathI -ane kevalajJAna thatAM paripUrNa ezvaryazAlitA potAnA antima bhAvathI trIjA bhavamAM te avazyameva varabodhine pAmIne, bhagavAna zrI jinezvaradevanA AtmAo, zrI tIrthaMkara-nAmakarmanAM daLIyAne upAIne, te puNyakarmanI nikAcanA kare che. zrI tIrthaMkara-nAmakarmanI nikAcanA paNa mAtra * pagavAna zrI arihantadevanA AtmAo ja karI zake che. e yAtmAo paNa zrI tIrthaMkara-nAmakarmanI nikAcanA pitAnA antima bhavathI trIjA bhavanI pUrve karI zaktA ja nathI. varu mAdhine vahelA pAme e bane, paNa zrI tIrthakara nAmakarmanI 'nikAcanA te antima bhAvathI trIjA bhavamAM ja thAya. puSya karmanA nikAcita evA paNa bIjA prakAranA karatAM, A zrI tIrthaMkara-nAmakarma rUpa puNyakarmanA prakAramAM e paNa eka viziSTatA che ke- puNyakarmanA bIjA prakAre jyArathI nikAcita karAya che tyArathI pitAnA prabhAvane darzAvavAne samartha nivaDI rAkatA nathI, paNa te prakAre pitAnA vipAkedayanI veLAe ja pitAnA ravAmine sukha samRddhi cAdi prApta karAvavAne mATe
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zro jinastuti 177 prakAra tA, jyArathI ene nikAcita karAya che,tyArathI ja peAtAnA prabhAva darzAvavAne samatha nivaDe che. zrI tIrthaMkara-nAmama nikAcita thayA pachIthI, antarmuhUtta mAtramAM ja e puNyakama nA pradezadaya zarU thaI jAya che, eTale e puNyakama ne nikAcita karanArA puNyAtmAonA anvaya nA Ara bha tyArathI zarU thAya che; parantu e aizvaryanI paripUrNatA tA sarvajJadazAmAM ja anubhavAya che; kAraNa ke e AtmAe antima bhavamAM jyAre potAnAM cAre ya ghAtI karmone kSINa karI nAkhIne kevalajJAnane upAje che, tyArathI ja e tIrthaMkara-nAmakama rUpa puNyanA vipAkAdaya zarU thAya che ane jyAM sudhI e AtmAe peAtAnAM AkInAM cAra aghAtI karmone kSINa karI nAkhatA nathI, tyAM sudhI e tIrthaMkara-nAmakarma rUpa puNyakama nA vipAkAdaya cAlu rahe che. Ama bhagavAna zrI jinezvaradevAnA AtmAone sa'pUrNa jJAna rUpa Atmika aizvaryanI prApti thavAnI sAthe, adbhuta evA bAhya azvaryanI paNa prApti thAya che; ane ethI ja, e tArakAne sarvajJa tarIke stabyA pachIthI tarata ja, TIkAkAra paramiSae, e tArakAnA khAdya ane cAI karIne, e tArakAne 'Izvara' tarIke stanyA che. antimathI mIjA bhavamAM ya zreSThatA ApaNe joI AvyA ke-zrI tIrthaMkara nAmakama rUpa puNyakrama nI jyArathI nikAcanA karAya che, tyArathI e puNyakamanA pradeze-ca zarU thaI jAya che ane e pradezadaya paNa avasare avasare peAtAnI alakane batAvyA vinA rahetA nathI. antima 15
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatI cha sUtranAM vyAkhyA thI trIjA bhavamAM, bedhine pAmatAM pUrve je AyuSyakamane dha paDe na hoya, te te e tArakenA AtmAo tyAMthI karIne rahevakamAM ja utpanna thAya che. bhagavAna zrI jinezvaradevene mATe e paNa niyama ke-e tArake animathI trIjA bhave manuSya atimAM ja hoya ane antimathI bIjA bhave kAM te devagatimAM hoya ane kAM to narakagatimAM hoya. e tArakene animathI trIjA bhavamAM deva, naraka, tiryaMca gatio na ja hoya ane anitamathI bIjA bhAvamAM manuSya-tiryaMcagatio na ja heya. antimathI bIjA bhavamAM e tArake niyama mati, mRta ane avadhijJAne sahita hoya tema ja vairAgyamaya dazAne gatA heya. je sthAne hoya te sthAne e AtmAo, te sthAnanA anya AtmAothI alaga tarI Ave ja, kAraNa ke samyagdarzana tathA simyajJAna sAthe zrI tIrthara-nAmakarmane pradezeAdaya paNa che. - bIjAone muMjhave tevI sAmagrImAM e muMjhAtA na hoya ane bIjAone trAsa pamADe evI sAmagrImAM e trAsa pAmatA naheya. antima bhavanuM ezvarya e tArakenA atimabhavamAM te zrI tIrthaMkara-nAmaka pradezadaya ane kevalajJAna pachI tene vipAkeda, ajoDa ezvaryane sAkSAtkAra karAve che. e tArakenuM cyavana paNa kalyANa 'kArI gaNAya, e tArakane janma paNa kalyANakArI gaNAya, e tArakenI dIkSA paNa kANakArI gaNAya, e tArakAnuM kevalajJAnanuM pragaTIkaraNa paNa kalyANakArI gaNAya ane e tArakenuM nirvANa paNa kalyANakArI gaNAya. sadAkALa duHkhane ja anubhava
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti kastA nAraka ne paNa, e kalyANakanA samaye AnaMda ApanAra nivaDe che, eTale anya gatinA jIvana mATe te pUchavuM ja zuM? antima bhAvamAM, e tArakenI eka paNa dazA agara pravRtti, keIna paNa akalyANane mATe hotI nathI. e sarake ekAnta kalyANamaya jIvanane jIvanArA hoya che. antima bhAvamAM Ave tyArathI e tArake devothI ane denA svAmI IndrothI levAya che. e tArake janme eTale Indra jAte AvIne e tArakane meragiri upara laI jAya, tyAM IndrAdi deva-devIo e tArakanI bhakti kare ane pachI Indra jAte e tArakane pAchA mUkI jAya. bhagavAna traNa nirmala koTinI zAne sahita hoya che, eTale e tAraka, indrAdike je sevA kare che tene jANe, paNa jarA ya usekane pAme nahi. manamAM aMze paNuM khUmArI Ave nahi. atima bhavamAM jJAnapradhAna jIvanane jIvamArA e tArake eka paNa anucita pravRttine AdaratA ja nathI. ahIM e tArakonA bAhya aizvarya pUratI ja vAta che, eTale ApaNe vadhu vigatemAM utaratA nathI; bAkI te e tArakenuM antima bhavanuM samasta jIvana ati sundara hoya che. ' bhagavAnanA cotrIsa atizaH bhagavAna zrI jinezvaradevanuM adharyuM te juo ! jane tyArathI ja e tArake cAra atizayethI sampanna heya. - (1) e tArakene puNyadeha addabhuta evA rUpa ane aMdhA heya, Arogyayukta hoya ane parasevAthI malina thanAro na hoya.
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ 80 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne : -(2) e tArakene zvAse zvAsa paNa kamalanI sugaMdha je sugaMdhayukata hAya. - (3) e tArakenA dehamAM rahela lehI ane mAMsa paNa gAyanA dUdha jevAM sapheda temaja durgadhathI rahita hoya. . : () e tArakene AhAra-nihArane vidhi paNa cama kuMthI adazya hoya pachI e tAra kevalajJAnane pAme, eTale A cAra atizayamAM karmakSayanA ge utpanna thanArA agIAra ane vikRta ogaNasa-ema trIsa atizane umere thatAM, e tArake cotrIsa atizayothI yukta bane. che. (5) samavasaraNa janapramANa bhUmimAM hoya, paNa temAM kaTAkeTimanuSya, de ane tiryane sukhe samAveza thaI zake. . (6) e tArake dezanA de ardhamAgadhI bhASAmAM, paNa e tArakanI vANI manuSyane mATe, dene mATe ane tiryane mATe potapotAnI bhASAmAM pariNAma pAme. . (7) e tArakanA ziranI pAchaLa sUryamaMDalanI zobhAne paNa viDambanA pamADe evuM tejomaya bhAmaNDala heya. (8) e tArake je sthale virAjatA heya, te sthalathI cAreya dizAomAM pacIsa pacIsa pejane sudhInA temaja upara tathA nIce sADA bAra sADA bAra jana sudhInA prade, zamAM roga utpanna thavA pAme nahi. | (9) e tArake hoya tyAM paraspara vairabhAva thavA pAme nahi. . (10) dhAnyane upadrava karanAra kIDAonI upadravakArI utpatti na hoya.
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti 181 (11) rogacALA phATI nIe apeziyariza makavA mAMDe, evuM bane nahi. (12) ativRSTi na thAya, kAMka (13) anAvRSTi pachIna na ze (14) dukALa paDe ni (15) ane rASTrAmAM eka-bIja mIla rASTrane bhaya upaje nahi. A agIAra atizayA ghAtI karmonA kSaya yAge utpanna thAya che. have devakRta ogaNIsa atizayA (16) AkAzamAM dharmaprakAzaka cakra rahe. (17) AkAzamAM e mAjI cAmaro vIMjhAyA kare. (18) AkAzamAM sphaTikamaya siMhAsana sAthe hAya, (19) AkAzamAM chatranA sthAne traNa chatrA hoya. (20) AkAzamAM ratnamaya dhvaja hAya. (21) pagaluM jamIna upara paDe nahi, paNa AgaLa suvarNa - kramale racAtAM jAya ane tenA upara ja paga paDe, (22) samavasaraNa ratnanA, suvarNanA ane cAMdInA--ema traNa prakAranA traNa killAethI suzobhita hoya, (23) samavasaraNamAM bhagavAna dezanA devAne mATe pU. dizA sanmukha bese, parantu cAreya dizAe bhagavAna sAkSAt sAme beThA hoya evuM jonArane lAge, evI racanA thAya. (24) azeAka vRkSanI chAyA hoya. (25) bhagavAna viharatA hAya, tyAM kAMTAo adhamukha anI jAya.
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne (27) rare saMbhaLAya te dubhine nAda thate heya. (2) vAyu anukULepaNe vahete hoya. (29) pakSio pradakSiNA ke. (30) sugaMdhavALa nI vRSTi thatI heya. (31) pAMceya varNonI nI jAnu pramANa vRSTithatI heya. (ra) vALa ane nakha vadhavA pAme nahi, (33) jaghanyathI paNa kroDa devatAo, eka nikAyanA nahiM paNa cAre ya nikAyanA, bhavanapati-vyantara-tiSkavimAnikanA maLIne ochAmAM ochI keDa devatAo te, e tArakonI samIpe rahe ja. (34) hatuonuM pravartana paNa anukUla ja heya. parIza guNamayI vANI A cotrIsa atize uparAnta bhagavAnanI vANI pAMtrIsa guNae yukta hoya che. sAMbhaLanArane ema lAge kemAlakoza rAgamAM kaI dIvya gAna cAlI rahyuM che. kayAM , zI khelanA na hoya ane madhuratA pAra vinAnI hoya. sudhA, tRSA, tADha, tApa, saMtApa Adi sarvane bhUlAvI de ane sAMbhaLanArane tanmaya banAvI de, evI e vANuM heya. sAMbhaLanArane prAyaH saMzaya pedA thAya nahi ane saMzaya pedA thAya che, peDhA thatAMnI sAthe ja e saMzaya chedAI jAya, e e vANIno atizaya hoya che. e tArakanI mAtra vANI paNa kAne paDatAM, duHkhIjane dakhane visarI jAya, e e vANIno prabhAva hoya che.
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ = = 183 pahele bhAga-thI jituti bhagavAnanI vANInA prabhAvane darzAvanArUM eka udAharaNaH A saMbaMdhamAM eka kathA jANavA jevI che. eka zeThane tyAM gharaDI uMmaranI eka bAIdAsI tarIke kAma karatI hatI. enuM kAma e hatuM ke-eNe jaMgalamAM jaIne lAkaDAne bhAre laI Ave ane e bAI lAkaDAno bhAre laI Ave, te ja zeThANa ene khAvAnuM Ape. pApane udaya heya, te AvI dazA paNa thAya. vRddhAvasthA che, majurI mahA muzkelIo thaI zake evuM zarIra thaI gayuM che, paNa pApane udaya e che ke-jyAM sudhI jaMgalamAM jaIne lAkaDAMne bhAro laI Ave nahi, tyAM sudhI peTa bhara vAne lukha-sukko reTa paNa maLe nahi. evI dazAmAM mana je anubhave te kevIka vedanA anubhave? kharekhara, kalpanA karI levA jevI A vastu che. e pApane udaya keIne ya prApta na thAo, paratu dhAre ke-evA ja prakAranA pApano udaya bhogavavAne vakhata AvI lAge, te zuM thAya? bahAranI vedane sAthe mananI vedanA bhaLe che, tyAre e vedanA bahu ja kAramI banI jAya che ane sahanazakti hoya nahi tema ja vivekazakti na hoya, te bahAranI vedanA sAthe mananI venAne bhaLatAM vAra lAgatI nathI. puNyanA udayavALA kALamAM lAla sAheba thaIne pharanArA, pApa karatAM pAchuM vALIne nahi jenAra, pitAne maLelI tathA maLatI ddhine puNyanuM phaLa nahi mAnatAM, ene pitAnI ja huMzIyArI-AvaData vagerenuM phaLa mAnIne, abhimAnamAM rAcanArA tathA puNyanI avagaNanA karanArA ane dIna-duHkhI jane, jI tarapha anukampazIla
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna banavAne badale, temanA tarapha tucchakAra tathA tiraskAra batAvavAmAM ja moTAI mAnanArA AtmAo, pitAnA bhAvIne bhayaM. kara banAvI rahyA che. evA AtmAone jyAre pApane udaya bhegavavAno vakhata Avaze, tyAre temanI kayI gati thaze? yAda rAkhe, tamane je kAMI sAruM maLyuM che, te puNyanA udayathI maLyuM che. lAbhAntarAya hoya te lAbha thAya nahi. de e ja meLave. jo dila udAra rAkhaze, udAratAthI AtmAne keLavaze, te sukha paNa tamArA tarapha udAratAthI kheMcAze. ApavAmAM jeTale saMkeca rAkhaze, teTale maLanArA sukhamAM paNa saMkeca thavAne. dAna karavuM, dAna karAvavuM ane dAtAranI anumodanA karavI temaja keInA ya lAbhamAM kadI paNa ADe AvavuM nahi. dhananI mamatA evI che ke-hajI aAI karI le, paNa ATha rUpIA dharmArtha kADhavAnA heya, matalaba ke zakti mujabane dhanavyaya sanmArge karavAne heya, te prAya: tarata mahuM pharI jAya che. sAra e che ke-dhana jeTaluM vahAluM che, teTale dharma vahAle nathI; paNa pariNAmane vicAra karavAnI jarUra che. je DesInI ApaNe vAta karIe chIe, te DesI dukhI zAthI? enI keTalI dayApAtra dazA? ane tenuM kAraNa zuM? pUrve dIdheluM nahi ane koIne antarAya karelo mATe ne? have eka divasa evuM banyuM ke-e DesI jaMgalamAM lAkaDAM levA te gaI paNa pUrAM lAkaDAM maLyAM nahi ane vakhata ghaNe vahI gaye, eTale bhUkha-tarasa lAgI. AthI te DosI jeTalAM lAkaDAM maLyAM teTalAne laIne, nagaramAM zeThane ghera AvI. rAja karatAM lAkaDAM ochAM hatAM, eTale zeThANI
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga--zrI jinastuti 15 tene kahe che ke- Aje tane khAvAnuM nahi maLe. khAvAnuM joItuM hAya tA bAkInAM lAkaDAM laI Ava !' DosIe zeDAzrIne vinavavAnA prayatna karyo, paNa zeThANI ekanI e thaI nahi. zeThANIe DosInI vRddhAvasthA, thAka ane taDakAnA vicAra ja karyuM nahi. 'DosInI pIDA DAsI jANe; mAre zuM ?'-evuM zeThANInA manane hatuM. vicArA ke-zeThANInI kRpaNutA kevI kAramI che ane DosInA nI kaDaNAI paNa kevI kAramI che? paNa temAMnI eka kAramA pariNAmane ApanArA kamane pedA karI rahI che ane bIjInuM tevuM karma khapI rahyuM che! zrImaMta gharanI strI A bhavamAM yadi AvI kRpaNu thAya, tA te khIjA bhavamAM dAritravALA kulamAM peDhA thavAnuM nakkI kare che. maLyuM hoya te udAratAne keLavIne maLelAne sArthaka karA! hAthe te sAthe ! udAratA guNa vinA dAnadharma Ave nahi. zeThANI jo jarAka dayALu manI hAta, tA cheTa eTaluM te karata ke-pahelAM khAvA Apa! ane pachI ThaMDA paheAre lAkaDAM levA melata ! asala vAta te e che ke AvAM vRddha strI-purUSone madada rUpa banIne zrImantAe AzIrvAdya meLavavA joIe. temanI pAsethI kAma levAmAM dayAnA ghAta na thAya, te jovuM joIe. pelI zeDANIe te bhUkhI, tarasI ane thAkelI-pAkelI DAsIne pharI pAchI jaMgala tarapha dhakelI. DAsI pAse paNu peTane bharavAnA khIje kAI upAya nahotA, eTale DIsI lathaDIyAM khAtI khAtI paNa pAchI jaM galamAM gaI ane jyAM tyAMthI teNIe bAkInAM lAkaDAMne ekaDAM karyAM. e lAkaDAMne
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne ekaThAM karIne, tene bhAre bAMdhIne DosIe mAthe mUkyo. - divasane ce pahera zarU thavA AvyuM hatuM. te vakhate jaMgalamAMthI DesIe nagara tarapha cAlavA mAMDyuM. DesI thoDuMka cAlI, tyAM tenA bhAgamAMthI eka lAkaDuM nIce paDI thayuM. mAthA uparanA bhArAne pakaDI rAkhIne, DosI pelA paDI gayelA lAkaDAne levAne mATe nIcI vaLI. barAbara te ja vakhate, bhagavAnanI dezanAne vani tenA kAnamAM paDaze. bhagavAnanI dezanAne e avani eTalo badhe madhura, karNapriya hato ke-DesI nIce paDelA lAkaDAne levAnuM bhUlI gaI, pitAnI bhUkha-tarasanI pIDAne visarI gaI, thAkanuM teNIne bhAna rahyuM nahi ane samayane paNa teNIne khyAla rahyo nahi. mAthe bhAre ane vAMkI vaLelI-evI avasthAmAM ne evI avasthAmAM ja e DesIe bhagavAnanI dezanAnuM zravaNa karyA karyuM. samavasaraNanI bahAra paNa bhagavAnanI vANIne A prabhAva! keTalI badhI madhuratA haze, tyAre AvuM banyuM haze ? puNyasAmagrI karmanirjarAmAM sahAyaka banI zake? kahevAnuM tAtparya e che ke-vANInA A pAMtrIsa guNe ane janmathI cAra tathA kevalajJAna prApta thayethI cotrIsa atizaya, e sarva asAdhAraNa koTinuM cizvarya che. AvuM addabhuta aizvaryA mAtra zrI arihaMta paramAtmAone ja prApta thAya che. tIrthanI sthApanAmAM ane dharmadezanAmAM paNa zrI tIrthakara-nAmakarmane prabhAva che. adhyAtmanA nAme dharmakiyAene niSedha karanArA ane dharmakriyAonA niSedhane mATe
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti 180 'puNyabaMdha e paNa krama badha che ane ApaNe te kanija - zanA ja prayatna karavAnA che evuM kahenArAoe, puNyanA prabhAvanI A vAta vicAravA jevI che. puNya e paNa eka prakAranuM karma ja che ane muktine pAmavAne mATe sava karmothI sarvathA rahita banavuM jarUrI che, parantu puNyaka evA prakAranuM paNa hAya che ke-enA udaya ceAge prApta thatI sAmagrI nija rAnI sAdhanAmAM sahAyaka nivaDe che. mahA puNyAya vinA manuSyabhava maLatA nathI ane manuSyabhava sivAyanA kAI paNa bhavamAMthI meAkSane pAmI zakAtA nathI. dharmakriyAonA niSedha karavAne mATe, puNyanA dveSa karanArAone krIthI manu Syabhava maLaze zI rItie ? ahIMthI marIne te sIdhA te mekSe jaI zake tema nathI; ane ahIM dharmakriyAone tajI dIdhI, dharmakriyAone tajI dIdhI eTaluM ja nahi paNa anekAne dharmakriyAonA tyAga karAvyo, pApakriyAne tajI nahi ane puNyanA dveSa karyAM karyo e dazAmAM kevA prakAranA krama badha thAya ane ethI evA AtmAe ahIMthI marIne daivI gatine pAme, e tA vagara kahye paNa samajAI jAya tevuM che. evA AtmAone durgatimAM dhama zravaNanI sAmagrI paNa cAMthI maLavAnI ? ceArAzInA cakrAvAmAM caDhI javAthI peAtAnI kevI hAlata thaze, tene teee vicAra karavA jevA che. dha prApti AdimAM puNya sahuAyaka bane che prazna puNyanA hetuthI dharma karavAnA ? sAdhuone puNyanuM arthipaNuM rAkhavAne niSedha karavAmAM
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne AvyuM che. sAdhuonuM dhyeya mAtra karmanirjarane ja sAdhavAnuM heya; paNa sAdhuo puNyanA dveSI na heya-puNyane niSedha karanArA na hoya-"amane puNyane baMdha thAo ja nahi -evI vRttivALA paNa na hoya. Ama chatAM paNa, sAdhuo samajatA ja heya che ke-karmanijaranI sAdhaka kriyAo zubha puNyanI sAdhaka paNa bane che. gRhastha te puNyadharmanA athI paNa heI zake. A badhuM chatAM, zrI tIrthaMkara-nAmakarmanI nikAcanA mATe prayatnazIla banavAne te saune adhikAra che. e puNyakarma hevA chatAM paNa, e sva-paranuM ekAte upakAraka ja bane che. dharmanA upadezamAM, dharmanA pracAramAM paNa puNyakarma sahAyaka nivaDe che. manuSyabhava, Aryadeza, AryakuLa, paMcendricapaTutA, Arogya ane dharmazravaNanI sAmagrI vigere puNyathI maLe che ane e badhuM ja vivekI AtmAo, laghukamI AtmAone dharmaprApti, dharmasAdhanA tathA dharmapracAramAM sahAyaka bane che. puNyanA bhege mANasanuM vacana upAdeyatAne pAmI zake che. ane enA vacanane prItithI sAMbhaLavAnuM mana thAya che. vacana suMdaramAM suMdara kahe evI AtmAnI uttamatA prApta thaI haya, te paNa je tevA prakAranA puNyane ga na hoya ane pApane udaya hoya, te loka enA sArA paNa vacanane sAMbhaLe nahi. enuM vacana sAruM hoya te chatAM ya, enA pitAnA pApodayane kAraNe, anyane e karNapriya banavAne badale karNakaTu bane. pune dveSa karanArAo je vicAra kare, te teo pitAnA unmArgane pracAra paNa pitAnA pUrve upArjelA puNyanA baLe ja karI zake che. jo puryodaya na
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti - 180 hata, te evAne kaI sAMbhaLatAM ja nahi ane evAne je thoDuM-ghaNuM mAna-pAna maLe che, te paNa maLatI nahi. mUkha paNa gerakara puthI -rAjamAnya ane gAmadhaNI banyaH puNyadayanA ge mUkhe e paNa mANasa vidvAna tarIke janatAmAM paMkAvA pAme che ane taddana mUrkhAibharyA kRtya karavA chatAM paNa kAdarane pAtra bane che. pelA gaurIzaMkaranI goLInI vAta jANe che? enI jheLI puNyAIthI bharelI hatI, te enI nepALAnI geLI paNa, ene mAnapAna tathA addhi apAvanArI nivaDI. gaurIzaMkara nAme eka mUrkha brAhmaNa hato. garIba hate. ane dhadhA vagara hatuM. eNe vaidyane dhaMdho karavAnuM vicAra karyo. eNe vAMcyuM hatuM ke- sarva roganuM mULa peTane mala che. piTamAM mala vadhI jAya rega thAya. peTa sApha te badhuM sApha ane peTa bagaDeluM te badhuM bagaDeluM. AthI teNe nepALAnI geLIo banAvI. nepALAnI goLI zuM kare, e te jANe che ne? peTane mala te kADhI nAkhe, paNa jarA vadhu prama NamAM levAI jAya te peTanAM AMtaraDAne paNa kADhI nAkhe. e gaLI jene-tene apAya nahi. nabaLAM AMtaraDAM hoya to e goLI mANasane kadAca pokanuM prayANa paNa karAvI de. AvI goLI pelA gaurIzaMkare banAvI ane dhaMdhe zarU karavAne mATe pitAne tyAM je Ave tene, e goLI ApavA
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ mae zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAno mAMDI. leke paNa sArA nazibavALA che ane gaurIzaMkaranuM bhAgya paNa jAgyuM che, eTale gaurIzaMkara pAsethI je kaI e geLIne laI jAya che ane khAya che, tenuM darda maTI jAya che. AnI pAse to eka ja prakAranI goLIo che ane loka AvIne game te daI kahe, paNa A to e ja goLI saune Ape che. bhAgya jAgRta hoya, puNya pAMsaruM hoya, tyAre uMdhA nAkhelA pAsA paNa sIdhA paDe. dhIre dhIre gaurIzaMkarane tyAM dardionI bhIDa jAmavA lAgI, kema ke-ragInA rega enI koLIthI nAbUda thavA lAgyA. e kAMI kiMmata leto nahi, paNa jenuM darda maTatuM te ene kAMIne kAMI ApI gayA vinA rahetuM nahi. Ama tenI pratiSThA paNa vadhavA lAgI ane tenA gharamAM dhana-dhAnyAdi paNa vadhavA lAgyuM. dhIre dhIre leka ema paNa mAnavA lAgyuM ke-A badhe camatkAra gaurIzaMkaranI goLIne nathI, paNa gaurIzaMkarane che, kema ke-gALI badhAne sarakhI Ape che, chatAM jene je roga hoya te nAbUda thAya che! goLIne camatkAra amuka dardImAM hoya, badhAM dardomAM na hoya ane A te eka ja jAtinI goLIthI saune sAjA kare che, mATe A camatkAra goLIne nathI paNa gaurIzaMkarane che." gIrIzaMkara camatkArI mANasa tarIkenI khyAtine pAme, eTale ene AMgaNe mAtra regI mANase ja Ave evuM rahyuM nahi. kaIne kaI bI muzkelI Ave, eTale e jhaTa gIrI zaMkarane zodhate Ave. gaurIzaMkara ene ya nepALAnI ja roLI Ape, paNa gaurIzaMkara nazibadAra e ke-e goLI khAnAranI muzkelI TaLI jAya ane jaza gaurIzaMkarane maLe.
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDelA bhAga-zrI jinastuti 192 eka vAra eka kuMbhAranu gadheDuM' khAvAyuM, teNe peAtAnA gadheDAnI ghaNI zeAdha karI, paNa tenI bhALa maLI nahi. kuMbhAra thAco eTale AvyA gaurIzaranI pAse ke gaurIza ne eNe peAtAnu gadheDuM' khAvAyAnI vAta karI, eTale gaurIza kara tA jhaTa daIne ene paNa nepALAnI gALI ApI. nepALAnI gALI khAdhI, eTale pelA kuMbhArane sakhta julAba lAgyuM. eNe lATA bharavA mAMDavA. ghaDIe ghaDIe ene ukaraDe javu paDatuM. bhAgyayeAge banyuM evuM ke-enu gadheDuM' rakhaDatuM rakhahatuM. acAnaka e ukaraDAnI pAse AvI pahoMcyuM ane kuMbhArane peAtAnuM gadheDu' maLI gayuM ! Ama peAtAnuM gadheDuM' maLI javAthI, kuMbhAranA hR nA pAra rahyo nahi. je maLe tene e gaurIza kanA camatkAranI vAta karavA lAgyA. puNyanA prabhAva ajaba hoya che. leAkeA vAta-vAtamAM gaurIzaMkaranI pAse AvatA ane gaurIza kara paNa akaLAyA vinA puNyanA bharAse saune e ja gALIe dIdhe rAkhatA. tenA puNyayeAge, AvanArAonu paNa temanI IcchAnusAra kAma thatuM, eTale sau koI tene yathAzakti sArU InAma ApatA, satyotA, sanmAnatA! puNyAI hAya tyAM sudhI mANasa sAmAnya kAryathI paNa sArI siddhi meLave che, nukazAnanA ThekANe lAbhane pAme che ane puNyAI paravAre tyAre enA e ja mANasa paNa vizeSa kArya mAM ya pAche paDe che, nukzAnane pAme che, phITakArane pAme che ! kA mAM maLatI saphalatA e pAMsA puNyanI nizAnI che ane kAryamAM maLatI niSphaLatA e pu* paravArtAnI "palaTAtA dinanI nizAnI che. pRthvIrAja mAnatA hatA
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne ke-mArUM bANa khAlI jAya nahi, paNa eka vAra enuM bANa khAlI gayuM, eTale e jhaTa samajo ke-mAro dina palaTaye. huM ene e chuM, paNa mAre dina ene e puNabharyo nathI ! puNya, e pUrve karelAM sArAM kRtyonuM pariNAma che. sAruM paNa kRtya jevI jevI vRttithI ane zatithI karyuM hoya, tevuM puNya baMdhAya. e puNya hoya tyAM sudhI jAhojalAlI hoya. AvuM samajanAre, puNya tapatuM hoya tyAre te, sArA kAryo sArI vRttithI ane sArI rItie, sArA pramANamAM karavAM joIe. . haju te gaurIzaMkaranA puNyane prabhAva jANavA jevuM che. gaurIzaMkarane enA puNya rAjamAnya paNa banAvyuM ane gAmadhaNI paNa banAvyuM. emAM paNa upAya te nepALAnI gaLI ja; bIjuM kAMI nahi. bAhya gALI te nimitta hatuM, jyAre badhuM kArya puNyanA ja prabhAvathI thatuM hatuM. eka vAra e nagaranA rAjAnI eka aNamAnItI rANIne vicAra Avyo ke huM mAruM duHkha gaurIzaMkarane kahuM kema ke gaurIzaMkaranA camatkAra viSe e rANIe paNa ghaNuM ghaNI te sAMbhaLI hatI. rAjAnI e aNamAnItI rANIne rAjAnI mAnItI banavuM hatuM, eTale gaurIzaMkarane teNIe pitAnI sana kAmanA siddha karI ApavAnI vinaMti karI. gaurIzaMkara pAse nepALAnI goLI sivAya kAMI ja hatuM nahi, eTale eNe te uMdhuM ghAlIne-je thaze te kharUM ema samajIne, rAjAnI e aNamAnItI rANIne paNa nepALAnI gaLI daI dIdhI. rANIe paNa gaurIzaMkaranI goLIne zraddhApUrvaka khAdhI. pachI te pUchavuM ja zuM? goLIne kAMI dANInI zarama
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga -zrI jinastuti 193 aDe evuM hatuM ja nahi. rANIne jhADA vachUTyA. jhADA vachUTyA te evA vachUTayA ke jene kAMI AMka na maLe. eka to rANInI suke maLa kAyA ane temAM ATalA badhA jhADA, eTale e te letha thaIne paDI. AMkhe taNAvA lAgI. marI ke mare che, ema badhAne thaI gayuM. dAsIo gabharANI. temaNe jhaTa rAjAnI pAse jaIne khabara ApI ke-devI maravA paDI che, hamaNAM ja khalAsa thaI jaze." e rANI rAjAnI mAnItI nahatI, paNa rAjAne ema thayuM ke-maratI veLAe ene saMbhALI levI. jIvatAM bhale dUra rAkhI, paNa ene maratAM te AzvAsana jarUra ApavuM. rANInuM paNa puNya jAgavAnuM hatuM ane gaurIzaMkaranuM paNa mAna vadhavAnuM hatuM, eTale rAjAne e aNamAnItI rANI tarapha paNa lAgaNI thaI AvI.rAjA gaye aNamAnItI rANInA mahele. rANI nepALanI asaramAMthI mukta thaI gaI hatI, paNa azakti ghaNI AvI gaI hatI. rAjAne pitAnI pAse jaIne, ene eTalo badho AnaMda thayo ke-badhI azaktine e bhUlI gaI. enuM duHkha visarAI gayuM. ene je joItuM hatuM te maLI gayuM-enA harSamAM teNIe avanavo utsAha anubhavyo. rAjA paNa teNIne ati azakta joIne, teNInI pAse ne pAse rahevA lAgyA. reNIe taka maLatAM rAjAne prasanna karI dIdho. rANIe rAjAne evo vaza karI dIdhuM ke-atyAra sudhInI aNamAnItI rANI e mahAmAnItI thaI gaI. have te rAjAne A rANI tarapha prema jAgyo hato, eTale gaurIzaMkaranA upAyathI A pariNAma AvyuM che evuM jANIne, ema thayuM ke amArA be vacce 13
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatI sUtranAM vyAkhyAne je meTe aMtarAya hate, te A gaurIzaMkaranA camatkArathI TaLI gayo! rAjAe ane rANIe, bannee gaurIzaMkarane sAruM InAma ApyuM ane tyArathI gaurIzaMkara rAjamAnya banI gaye. A pachI keTaloka samaya vItyA bAda, zatruonI meTI senA e nagara upara caDhI AvI. rAjAe nirNaya karyo hate. ke-harake I muzkelIne upAya gaurIzaMkarane pUchavo ane gaurIzaMkara je upAya batAve, te upAyane pUrepUrI zraddhAthI Acaravo." AthI, rAjAne jyAre khabara maLI ke-zatru rAjAnI mATI senA nagara upara caDhI AvI che ane nagaranI najadikamAM e senAe paDAva nAkhyo che, tyAre rAjAe bIjuM kAMI ja nahi karatAM, gaurIzaMkarane bolAvIne e hakIkata jaNAvI ane gaurIzaMkare paNa have te nibhIMpaNe rAjAnA AkhA ya sainyane nepALAnI geLIo khavaDAvI dIdhI. pariNAma Ave? eke eka sainike leTA bharavA mAMDyA. nagaranI bahAra jyAM juo tyAM sainike ja sinikenI hAra jAmelI hoya. eka eka sanika vAraMvAra leTe javA jAya, eTale mANasa 500 hoya te paNa bhIDa 5000 nI thAya ne? banyuM evuM ke-zatrurAjAe A rAjAnI hIlacAla tapAsavAne mATe je guptacare rAkhyA hatA, temaNe jaIne potAnA rAjane vAta karI ke-A rAjAnI yuddha mATenI meTI taiyArI che. A rAjAe hajAre senikane ekaThA karI rAkhyA che ane ApaNuM sainya te capaTImAM caLAI jAya eTaluM nAnuM che!" AvI bAtamInA AdhAre zatrurAjAe humale karavAno vicAra mAMDI vALyo ane pitAnA sainyane laIne potAnA nagare
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga -zrI jinastuti ' 195 pAchA cAlyA javAmAM salAmatI mAnI, te cAlyo gayo. AthI, rAjA gaurIzaMkaranA camatkArathI evo aMjAI gayo. ke tene cAra gAma bakSIsa ApI dIdhAM; ane ema, eka vakhatane taddana daridrI brAhmaNa cAra gAmane dhaNuM banI beThe. ene samRddhi paNa maLI ane sattA paNa maLI. ahIM vicAravA jevI vAta e ja che ke-gaurIzaMkaranuM puNya pAsaruM na heta, te zuM thAta ? sainike e laDavAne mATe je vakhate susajaja banavAnuM hatuM, te ja vakhate te sainikane gaurIzaMkaranI gaLIe lathapatha karI nAkhyA hatA. kaikanA te hoza uDI gayA hatA. zatrurAjAe je e samaye AkramaNa karyuM hatuM, te A rAjAnuM sainya zatrunyane thoDo paNa sAmane karavAne zaktimAna nahotuM. sainyamAM je zakti hatI, te te gaurIzaMkaranI geLIe chInavI lIdhI hatI, eTale sAme rAjA je AkramaNa karatA, te te nahi jevI mahenatamAM, te nagarane jItI laIne A rAjAne baMdIvAna banAvI zakta. paNa rAjAnuM ane prajAnuM puNya hatuM, tene gaurIzaMkaranA puye yArImadada ApI. gaurIzaMkare sainikane Apele nepALane reca kharI rItie zatrurAjAne lAgyo. puNya joradAra hoya te AvuM paNa bane ane AthI adhika paNa bane. pApAnubaMdhI puNyaH prazna puNya baMdhAya dharmathI ane te unmArganA pracAramAM sahAyaka bane, te tenuM kAraNa zuM? dharma evA prakAre karyo hoya mATe ! dharma karIne pAcha
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - 196 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAno nathI virAdhanA karI hoya, dharma karatAM paNa AdarabhAva rAkhe na hoya temaja dharma karavAmAM AzayanI malinatA hoya, te evAM evAM kAraNethI dharma dvArA baMdhAeluM puNya, jyAre udacamAM Ave tyAre, te pitAnA svabhAva mujaba jAhojalAlI vigere te Ape, paNa e puNya svAmI dharmane bhUlI jAya. dharma karyo eTale dhameM phaLa ApyuM, paNa anAdara AdinuM phaLa e ke-dharma bhUlAye ane dubuddhi sujhI. dharma ayogya prakAre karyo hoya, te enAthI upAjelA puNyanA bhegavaTA vakhate, e puNyane svAmI viSaya ane kaSAyanI AdhInatAmAM jakaDAIne ghera pApane paNa upAje. pApAnubaMdhI puNya pitAnA udayakALamAM potAnA svAmIne pApa tarapha preranAruM bane che, jyAre AzaMsAthI rahitapaNe ane vidhinA AdarapUrvaka karelA dharmathI puNyAnubaMdhI puNya baMdhAya che ane te puNyane udayakALa, tenA svAmI AtmAne virAgakALa hoya che. e puNya sAmagrI ghaNuM Ape, sArI Ape ane ene svAmI e sAmagrImAM muMjhAyA vinA, e sAmagrIne sadupayoga kare. keTalAka dhanavAne dhananI mUrachamAM dharmane karI zakatA nathI, paropakArane AcarI zakatA nathI, are pitAnA bhogamAM paNa potAnA dhanane upayoga karI zaktA nathI, e sUcave che ke AzaMsA, anAdara, aviveka AdinI sAthe ja emaNe dharmane sevele tamAre paNa vicAra karavAne che ke tamAruM puNya kevA prakAranA dharmathI baMdhAeluM che? kama sAme jaMga mAMDanAra jarUra jItI zake? prazna jevA prakAranuM puNya hoya tevA prakAranA ja vicAre sujhe ne?
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga zrI jinastuti 197 - jene puNyathI maLelI sAmagrIne sadupayoga karavAnI vAta veLAe Avo ja vicAra Ave, tenuM puNya kadAca bhAre prakAranuM pApAnubaMdhI hAya ! nahitara, keIvakhate AtmA baLavAna, te kaI vakhate karma baLavAna. karma game tevuM baLavAna hoya, paNa ApaNe te e karmanI sAme ja jaMga khelavAne mATe ughukta rahevAnuM! azubha karmane haMphAvavA jatAM, te je joradAra hoya te ApaNe hAMphI jaIe ane hArI jaIe ema paNa bane; paraMtu saravALe te AtmAnI ja jIta thAyaH kAraNa ke-karmanI sAme je jaMga khelya, tenuM bhaviSyamAM sAruM pariNAma AvyA vinA rahe ja nahi. tame karmanI jaDane ja ukheDavAne mATe prayatnazIla bano ane karma tamArI sAme kAMI na kare, e kema bane? karma paNa pitAnuM jora te ajamAve ja, paNa tame mathyA rahe te saravALe tame ja phAvo, kAraNa kekarma nAzavanta che ane tame zAzvata cho; karma anitya che ane tame nitya cho! vAta eTalI ja ke-game teTalA pachaDAIe, pAchA paDIe, hArIe, paNa prayatna cAlu rAkhavo! ema thAya te pelA kaLIyAnI jema tame paNa tamArI muktinI bhAvanAne saphala karI zake ! kaLI keTalIya vAra niSphaLa nivaDyo, paDyo, paNa eNe enI dhAraNAne pAra pADavAne prayatna jArI rAkhe, te e enI jALa bAMdhI zakyo. bAkI e vAta paNa ekkasa che ke-je bhAre prakAranuM, daDha, pApAnubaMdhI puNya hoya, to ene lAkha upadeza maLe te paNa, enI viSayagRddhi ane kaSAyAdhInatA ochI thAya ja nahi, badhAnuM pApAnubaMdhI puya evuM hotuM nathI. prayatnathI temAM pheraphAra
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ 198 zrI bhagavatI sUtranAM vyAkhyAne upajAvI zakAya tevuM paNa hoya che. ApaNe nathI jANatA ke ApaNuM puNya kevA prakAranuM che, mATe ApaNe te bhagavAne darzAvelA mArgane anusaravAne ja prayatna karyo karavAne ! dareka kArya pAMca kAraNenA ge bane che : puNyanI bIlakula sahAya na hoya ane kaI paNa jIva dharmane pAmI zakyA heya, ArAdhI zakyo hoya ane muktine pAmI zakya heya-evuM banyuM ya nathI, banatuM ya nathI ane bane tema paNa nathI. kAla, svabhAva, niyati, prArabdha ane purUSArtha-e pAMca kAraNenA yoge ja dareka kArya bane che. e pAMca kAraNomAM ke Ivakhate keI kAraNanI pradhAnatA hoya, te kaI vakhate kaI kAraNanI pradhAnatA heya. vega pAMce ya kAraNone heya, paNa pradhAnatA keI kaI kAraNa vizeSanI heya. ApaNe te abhavya, jAtibhavya, durbhavya ane bhavyamAM paNa gurUkama tathA laghukama-ema paNa jenA aneka bhedane mAnanArA chIe. abhavya AtmAo svabhAvathI "muktine pAmavAnI lAyakAtathI rahita hoya che. jAtibhavya AtmAo svabhAve "muktine pAmavAnI lAyakAtavALA hoya che, paNa e jIvanuM tathAbhavyatva evA prakAranuM hoya che ke-e jIvane muktimArganI sAmagrIne vega thatuM ja nathI. jAtibhavya jI kaI paNa kALe avyavahAra-rAzimAMthI vyavahAra-rAzimAM AvI zakatA ja nathI. bhavya svabhAvavALo jIva vyavahArarAzimAM Ave, te samajavAnuM ke-e jIvanuM tathAbhavyatva evuM che ke te game tyAre paNa avazya muktine pAmavAne.
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ - pahele bhAga zrI jinastuti 199 avyavahAra-rAzimAM bhavya, abhavya ane jAtibhavya, ema traNa prakAranA cha hoya; jyAre vyavahAra-rAzimAM bhavya ane abhavya, ema be prakAranA cha hoya. bhavya mAM paNa pitAnuM tathAbhavyatva bhinna bhinna prakAranuM hoya che. bhavya hovA chatAM paNa, avyavahAra-rAzimAMthI vyavahAra-rAzimAM kaI jIva vahelo Ave te keI jIva meDe Ave; vyavahArarAzimAM AvyA pachI paNa, keI bhavya jIva vahele muktie jAya te kaI bhavya jIva meDe muktie jAya; tema ja ke jIva vahelI samyaktvAdine pAme ane keI jIva meDe samyakutvAdine pAme; e badhuM jIva-jIvanA svatanna evA tathAbhavyatvanA yoga bane che. vyavahAra-rAzimAM AvelA bhavya jIvane paNa jyAM sudhI eka pudgalaparAvarta kAlathI adhika saMsAramAM bhaTakavAnuM hoya che, tyAM sudhI te jIvane durbhavya kahevAya che. e jIva svabhAve bhavya hovA chatAM paNa, bhagavAna zrI jinezvaradevanA upadezathI paNa mekSane Azayane pAmI zakto nathI. ene mekSatatvamAM zraddhA ja pedA thatI nathI. mekSanI abhirUci te ja bhavyAtmAmAM pragaTI zake che, ke jene saMsArakALa eka pagalaparAvarta kAlathI adhika na ja hoya, paNa ethI kAMI ke ya uNe heya. evI ja rItie, je bhavyAtmAone saMsArakALa ardha pugalaparAvartA kalathI kAMIka paNa ocho hoya che, evA ja AtmAo samyagdarzana guNane pAmI zake che. Ama chatAM paNa, bhavyAtmAo je gurUkamI hoya che, te ardha pudgalaparAvartathI paNa ghaNuM ochA pramANavALe saMsArakALa bAkI heya, te
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ 200 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna chatAM paNa te ja mokSanI rUcine ane samyagdarzanane pAmI zakatA nathI. keIka vAra cheka chellA bhavamAM ya samyaktvAdine pAme che. eTale dareka kAryamAM pAMceya kAraNene ga jarUrI che. tIrthasthApanA paNa puNyanA ge ja: bhagavAna zrI jinezvaradevane AtmAonuM tathAbhavyatva evA ajoDa prakAranuM hoya che ke e tArake zrI tIrthaMkaradeva thaIne ja muktine pAme. pite pitAnuM sAdhIne muktie javuM-evuM e tArakenA saMbaMdhamAM bane ja nahi. popakAranI svAbhAvika gyatAne dharanArA AtmAo, sAmagrI maLatAM saunA upakAranI bhAvanAvALA ane ethI evA prakAranI zakya pravRttivALA paNa banyA vinA rahe ja nahi. e tArake buddhAdhita na hoya, paNa svayaMsaMbuddha hoya ane bIjA tIrthakaranA tIrthamAM taranArA na hoya, paNa jagattAraka tIrthane sthApIne, anekane tArIne tathA anekane mATe taravAnA mAne vaheto rAkhIne taranArA heya. e tArakenA upakArathI aneke tare, paNa koIne upakArathI e tare nahi, AvI gyatA e tArakamAM anAdikAlathI hoya che ane ethI ja e tArake pitAnA antima bhAvathI trIjA bhavamAM zrI tIrthakara-nAmakarmanI nikAcanA karI zake che. enA yoge ja, e tArake tIrthane sthApaka bane che. e tArakenuM bAhya aizvarya, sarvajJa thanAra sau keIne mATe labhya hatuM ja nathI. Izvara avazya sarvajJa hoya, paNa badhA sarva Izvara na hoya. aizvaryayukta sarvajJa te, bhagavAna zrI jinezvaradeve ja hoya.
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 201 eTalA ja mATe, sarvajJa vizeSaNathI zrI jinane stavyA bAda, TIkAkAra paramaSie zrI jinane Izvara vizeSaNathI stavyA che. zvara che paNa ane nathI paNa AvA keI Izvara A kAlamAM che ke nahi?" che paNa kharA ane nathI paNa kharA. mahAvideha kSetranI apekSAe kahIe, te A kAle paNa aizvaryayukta sarva vidyamAna che ane ApaNuM A bharata kSetranI apekSAe kahIe, te A kAlamAM aizvaryayukta sarva vidyamAna nathI. A kAlamAM, ahIM te, aizvaryayukta sarva paNa nathI ane atIrthaMkara evA sarva paNa nathI. tIrthaMkara vidyamAna na hoya-evA samayamAM paNa, ApaNe tyAM sarvanI vidyamAnatA te heI zake che, paraMtu hAlamAM te te ya ApaNe tyAM nathI. asi, mazI ane kRSine jyAM vyavahAra hoya che, evI karmabhUmie paMdara gaNAya che. A karmabhUmie ja dharmabhUmio banI zake che. karmabhUminI bahAranI bhUmi dharmabhUmi banI zakatI nathI. paMdara karmabhUmio kayI? pAMca bharata kSetra, pAMca airavata kSetra ane pAMca mahAvideha kSetra-e paMdara karmabhUmio che. A paMdara karmabhUmio paikI, pAMca bhAratanI ane pAMca airavatanI-ema daza kSetronI bhUmio evI che, ke jyAM dina-pratidina zubha evA zabdarUpa-rasa-gaMdha-sparzanI kramazaH hAni thayA kare, e kALa paNa Ave che ane dina-pratidina zubha evA zabda-rUpa-rasa-gandha-sparzanI kamazaH vRddhi thayA kare, e kALa paNa Ave che. je kALamAM zabdAdi pAMcanI dina
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne pratidina hAni thayA kare, te kALane avasarpiNI kALa kahevAya che ane je kALamAM zabdAdi pAMcanI dina-pratidina vRddhi thayA kare, te kALane utsarpiNI kALa kahevAya che. utsarpiNI kALa ane avasarpiNI kALa, bannenuM kAlapramANa samAna hoya che. daza keDAcheDI sAgaropama pramANu kALa utsarpiNIne hoya che ane eTale ja eTale daza keDA keDI sAgaropama pramANu kALa avasarpiNIne hoya che. A bannenA kAla pramANane ekaThAM karavAthI, kula visa keDIkeDI sAgaropama pramANa kAlanuM eka kAlacaka bane che. cakanA jema bAra ArAo hoya che, tema kAlacakranA paNa bAra ArAo hoya che. caka jyAre ubhuM gatimAna hoya, tyAre evuM ke tenA eka bAjunA ArAo eka ekathI uMce jatA hoya che ane tenI bIjI bAjunA ArAo eka ekathI nIce jatA hoya che. temAM eka Aro cheka nIce hoya che, te eka Are cheka uMce hoya che. AvuM ja kAlacakranA bhramaNanuM bane che. kAlacaka eka samaya paNa thaMbhyA vinA gatimAna rahe che, eTale kAlacakanA cha ArAo zubha evA zabdAdinI vRddhi ja thayA kare evA hoya che ane cha ArAo zubha evA zabdAdinI hAni ja thayA kare evA hoya che. pAMca bharata kSetromAM ane pAMca airavata kSetromAM, lacakranuM pari. jamaNa AvuM caDatI-paDatIvALuM thAya che. cakane jamIna upara ubhuM ubhuM calAvIe, te ja ArAemAM uMce javuM ne nIce AvavuM-ema thayA kare; paNa cakane je jamIna upara ADuM nAkhIne bhamAvIe, to eka paNa A
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - -- -.. 203 pahele bhAga -zrI jinastuti caDatIne ke paDatIne sUcaka rahe nahi. badhA ArAo samAna ja jaNAya. pAMca mahAvideha kSetramAM kAlacakanuM paribhramaNa evA prakAranuM che. tyAM amuka kAlamAM divase divase hAni ane amuka kAlamAM divase divase vRddhi-ema paDatI ne caDatI thatI nathI, eTale ke-kAlanA yoge amuka kALamAM kamazaH caDatI ane amuka kAlamAM kamazaH paDatI-evuM tyAM banatuM nathI. | mahAvideha kSetromAM kAlanuM paribhramaNa evA prakAranuM hoya che, eTale tyAM keIja kAla e AvatuM nathI, ke jyAre tyAM bhagavAna zrI jinezvaradevene sarvathA viraha hoya. pAMca mahAvideha kSetromAM thaIne vIsa tIrthapati bhagavanto te tyAM viharamAna hoya ja che. e paNa samaya tyAM hoya che, ke jyAre pAMca mahAvideha kSetramAM thaIne kula eka se ne sAITha tIrthapati bhagavato viharamAna hoya. eka eka mahAvideha kSetranA batrIza batrIza vibhAge che. te dareka vibhAgamAM jyAre eka eka tIrthapati viharamAna hoya, tyAre tyAM kula eka se ne sAITha tIrthapati bhagavanta viharamAna hoya che. Ama, eka mahAvideha kSetramAM, eka samaye vadhumAM vadhu batrIsa ane ochAmAM ochA cAra tIrthapati bhagavatte viharamAna hoya che jayAre pAMca bharata kSetromAM ane pAMca eravata kSetromAM, je tIrthapati bhagavAna viharamAna hoya te, eka samaye, eka eka kSetramAM, mAtra eka eka ja tIrthapati bhagavanta viharamAna hoya che, eTale daza kSetromAM thaIne kula daza tIrthapati bhagavanta eka samaye viharamAna hoya che. - Ama sakala lokamAM thaIne, utkRSTapaNe 170 tIrthakara
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne bhagavanta viharamAna hoya che, jayAre ochAmAM ochA 20 tIrthapati bhagavanta viharamAna hoya che. hAla mAtra 20 tIrtha pati bhagavanta pAMca mahAvideha kSetromAM viharamAna che. jyAM tIrthakara bhagavanta viharamAna heya, tyAM atIrtha. kara sarvajJo te hoya ja. pAMca bharata kSetre ane pAMca eravata kSetromAM te hAla tIrthakara bhagavanta paNa viharamAna nathI ane atIrthakara evA sarvajJa paNa viharamAna nathI. A bharata kSetramAM chelle chelle bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmA tIrthakara bhagavAna thayA ane zrI jakhkhasvAmIjI atima kevalI thayA. have te jyAre zrI tIrthakara bhagavAna thaze ane e tAraka aizvaryayukta sarvajJa banIne dharmatIrthanI sthApanA karaze, tyAre ja A bhArata kSetramAM anya AtmAo potapotAnAM ghAtI karmone kSINa karavA dvArA kevalajJAnane upArjanArA banaze. bhagavAnanA dehapramANadine ya kAlanI asara thAya che? pAMca bharata kSetromAM ane pAMca airAvata kSetromAM-e dazeya kSetro paikI pratyeka kSetramAM dareka kAlacakArdhamAM vIsa covIsa tIrthakara bhagavate thAya che. utsarpiNI nAmanA kAlacakAImAM paNa cAvIsa ane avasarpiNI nAmanA kAlacakAImAM paNa vIsa ja. hAla avasarpiNI nAme kAlacakIdhuM cAle che ane temAM tene pAMcame Are cAle che; eTale ghaNe aMze paDatane kALa AvI gayo che ane jema jema divase jatA jAya che, tema tema vadhAre paDatI thatI jAya che. jamInanA, phaLenA ane mANasenA paNa divase-divase rasakasa ghaTatA
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga -zrI jinastuti 205 jAya che, e te tamArA paNa anubhavanI ja bInA che. varSa pUrve jeTale rasa-kasa hatuM, teTalo rasa-kasa Aje nathI. rasa-kasa te pratyeka samaye ghaTatuM jAya, paNa ApaNane ene khyAla te mATe pheraphAra thAya tyAre Ave. bhagavAna zrI jinezvaradevonA dehapramANa, AyuSya pramANa AdimAM paNa utsarpiNI kALamAM kramazaH vRddhi thatI jAya che ane avasarpiNI kALamAM kramazaH hAni thatI jAya che. utsarpiNImAM pahelA bhagavAna karatAM bIjA bhagavAnanuM, bIjA karatAM trIjA bhagavAnanuM-ema kramazaH covIse ya bhagavAnanuM, dehapramANa tathA AyuSya pramANa Adi vRddhi pAmatuM jAya che ane avasarpiNImAM ethI ulaTuM banatuM jAya che; e kAraNe, avasarpiNInA covIsamA tIrthapatinuM ane utsarpiNInA prathama tIrthapatinuM, avasarpiNInA tevIsamAM tIrthapatinuM ane utsarpiNInA bIjA tIrthapatinuM-ema eka tarapha utaratA krame ane bIjI tarapha caDhatA krame AvatA bhagavatenA AyuSyAdinI samAnatA hoya che. pAMca bharata kSetro ane pAMca evita kSetro-e daza kSetromAM dareka utsapiNI kALamAM ane dareka avasarpiNI kALamAM rAga-dveSano kSaya karIne, vItarAga banI sarvajJapaNane te asaMkhyAtA AtmAo pAme che; paNa dareka utsarpiNI kALamAM ke dareka avasarpiNI kALamAM, Izvara te mAtra vIsa ja thAya che. dareka avasarpiNImAM ane dareka utsapiNamAM -cAvIsa ja paramAtmA kema thAya tene khUlAsa : prazna dareka kALamAM zrI arihanta paramAtmA.covIsa ja thAya che, enuM kAraNa zuM?
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAtA kAniyata, svabhAvaniyata bAbatAmAM praznane sthAna ja hAI zake nahi. pANI ThaMDaMDu kema ane agni uSNu kema, evA prazna na heAya, kema ke--je jenA svabhAva. AtmA sakala konA cAgathI rahita evI siddhAvasthAne pAmI zake che ane je koI AtmA siddhAvasthAne pAme che, te AtmA kAi paNa kAle, koI paNa saMcAgAmAM, kamanA yAgavALA punaH banatA ja nathI. have kAI pUche ke--evA svabhAvavALA AtmA kathI lepAyeA ja kema ? sakala karyAMnA rahitapaNAthI AtmAnI je avasthA pragaTe che, te AtmAnI svAbhAvika avasthA che; te avasthA kAMI pAchaLathI utpanna thatI nathI; e avasthA pragaTe che eTaluM ja; tA evI avasthAvALA AtmA kathI lepAyA zI rItie ? ahIM ApaNe e ja samAdhAna upara AvavuM paDe ke AtmA pahelAM kAI kALe kama rahita hatA ane pachI kama sahita khanyA evuM nathI, paNa anAdikAlathI AtmA kamasahita ja hatA. jema mATI ane sAnu ekameka kathAre anyAM ? tevA prakAranI mATImAMthI sAnAne ja duM paDAya che, eTale mATI bUdI ane senu jUduM ema nakkI thAya che, parantu e mATI ane senAnA cAga kayAre thayA? e ceAga tA hatA ja, ema kahevuM paDe. jema geATalA vagara AMkhA saMbhave nahi ane AMkhA vagara gATalA sabhave nahi, tA AMbA cAranA ema kahevuM paDe ke--anAdinA ! AvI kAlasiddha, svabhAvasi vastuomAM 'Ama zAthI banyuM ?-evuM na pUchAya, kema ke-e teA hatuM ja. e ja rItie, eka utsarpiNI kAlamAM ke eka avasarpiNI kAlamAM, daza kSetrAne viSe cAvIsa ja tI pati
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga -zrI jinastuti 207 bhagavanta thAya. ene koI banAvanAra nathI, ke jethI enA hetu viSe prazna karAya. jJAnioe te je bane che te darzAvyuM che. je cAvIsane badale pacIsa thatA heta, te pacIsa kaheta ane asaMkhyAtA thatA hatA, te asaMkhyAtA kaheta. ema kahyuM heta to paNa, tame te ema ja pUchata ne ke-pacIsa kema thAya? asaMkhyAtA kema thAya? tyAre kahe ke-covIsa thAya che, mATe covIsa thAya che-ema kahyuM che. tamane ja keI pUche ke-divasanA covIsa kalAka kema?" te tame zuM kahe? kadAca tame kahe ke-divasanA covIsa kalAka havAnI ghaDIyALa sAkSI Ape che, te tamane ema pUchavuM paDe ke divasanA covIsa kalAka hatA, mATe covIsa kalAkane jaNAvanArI ghaDIyALa banAvAI ke vIsa kalAkanI ghaDIyALa hatI, mATe divasa covIsa kalAkane che, ema nakkI karAyuM? ghaDIyALa pahelethI hoya te paNa divasa 22, 23,25, 26 ke vadhu-ochA kalAkane nahi ane vIsa kalAkane kema? zuM ghaDIyALa divasane covIsa kalAkane banA? nahi ja. ghaDIyALe te eTaluM ja jaNAvyuM ke-divasanuM kAla pramANa vIsa kalAkanuM che. basa, evI ja rItie anantajJAnioe kahyuM che ke-daza kSetre paikI dareka kSetramAM, dareka utsarpiNI kAlamAM temaja dareka avasarpiNI kAlamAM zrI arihanta paramAtmAe te covIsa ja thAya che. divasanA covIsa kalAkamAM jema ghaDIyALa pramANa banI zake che, tema zrI arihanta paramAtmA jevIsa ja thAya che e vAtamAM jyotiSa zAstra paNa pramANa banI zake che. daza keDIkeDI sAgarepama pramANu utsarpiNI kAlamAM tathA daza kevAkeDI
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne sAgaropama pramANe avasarpiNI kAlamAM, zrI bharatAdidaza kSetrone. viSe, e ucca grahone vega vIsa ja vakhata Ave che, ke je ucca grahone vega bhagavAna zrI arihaMta paramAtmAnA janmasamaye hoya. keI kaheze ke-enI khAtrI zI? te kahevAya ke-je bane che te nizcita che, eTale tenA uparathI anumAna karI zakAya ane anumAna e paNa eka pramANa gaNAya che. citrIsa atizayovALA, vANInA pAMtrIsa guNovALA ane devendro tathA narendrothI sevAnArA AtmAo alpa saMkhyAmAM ja thAya, e svAbhAvika che. jema jema pada ucca hoya, tema tema te padane vibhUSita karanArA AtmAo cheDA ja hoya, te te Aje paNa tame ane ame anubhavIe chIe. vaLI eka sAmAnya yukti paNa paramAtmAnA jevIsa aMkane siddha kare che. tame paramAtmA zabda lakhIne, te akSara na hoya ne aMke hoya-ema kalpI, tene saravALe karI jUo, te cAvIsa thaze. "panA pAMca, "ranA be, "manA sADAcAra, ta" aDadhe che tethI tenI AgalI ubhI lITI kADhatAM "" bane che tenA ATha ane chellA "mAnA sADAcAra-ema jatAM para+kA+8+4=24 thAya che. Ama parama vizeSaNathI yukta e AtmA paNa vIsane ja saMketa batAve che; bAkI te anAdithI ema ja banatuM AvyuM che, eTale AvI vAtamAM ema kema?"--evA praznane avakAza ja rahe nathI.
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDelA bhAga-zrI jinastuti , bhagavAnanI ananta tarIke stuti 20 A stuti anantA jinAnI cheH eke eka bharata kSetramAM ane eke eka airavata kSetramAM, dareka utsarpiNI kAlamAM ane dareka avasarpiNI kAlamAM, 'Izvara' evA 'sarvajJa' bhagavantA te cAvIsa cAvIsa ja thAya che; parantu kula Izvara keTalA ? atyAra sudhImAM, anantAM kAlacakro eTale anantI utsarpiNIo tema ja anantI avasarpiNIo paNa thaI gaI; hAla avasarpiNI kAla cAlu che; ane have pachIthI paNa, anantI utsarpiNIe tathA anantI avasarpiNIo thavAnI che. kAlane Adi paNa nathI ane anta paNa nathI. kAlacakra bhamatuM hatuM, bhame che ane bhamyA ja karaze ! anantI utsarpiNIo-avasarpiNI thaI tathA anantI thavAnI, tA ka kAlacakrAnAM 24, 24 zrI jinezvaradevA gaNatAM paNa kula keTalA zrI jinezvaradevA thayA ane keTalA thavAnA? pAMca bharata kSetrA ane pAMca airavata kSetre emAM darekanA cAvIsa, eTale thayA 240, avasarpiNInA 240 ane utsapiNInA 240, eTale thayA eka kAlacakramAM 480. AvAM 'tA anantAM kAlacakro vahI gayAM ane anantAM kAlacakro vaheze, chatAM kAlapravAha cAlu raheze, eTale zrI tIrthaMkara bhagavAnA paNa anatA thayA che ane anantA thavAnAM che. vaLI mahAvideha kSetramAM sadA kALa zrI tIrthaMkara bhagavAnAnuM viharamAnapaNuM hoya che, eTale tyAM paNa anantA thayA che, haeNli vIsa hiMmAna che ane anantA thaze. A rItie vicAra 14
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ 210 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAnA karIe, teA paNa A zrI jinastutimAM TIkAkAra paramavuM AcArya bhagavAne, sarvajJa ane Izvara evAM e vizeSaNeAthI zrI jinane stabyA khAda, 'ananta' evA trIjA vizeSaNathI zrI jinanI je stavanA karI che, te susaMkalita che-ema ApaNune jaNAI Ave che. TIkAkAra paramaSie, A zrI bhagavatIjI sUtranI TIkAnI racanAnA prAraMbhamAM, je zrI jinastuti karI che, te zrI arihaMta paramAtmAone uddezIne karI che, parantu amuka ahinta paramAtmAne uddezIne agara teA A avasarpiNI kAlamAM A bharata kSetramAM thayelA zrI RSabhadeva bhagavAna Adi cAvIsa tIrthaM patione uddezIne karI nathI. atyAra sudhImAM thayelA, hAla viharamAna ane have pachI thanArA-ema sarva kSetrAnA ane sarva kAlanA, sarva zrI arihaMtadevAnI A stuti che; eTale ke anantA zrI jinezvaradevAnI A stuti che. Ama hoIne, 'ananta' evA trIjA vizeSaNa dvArA ' aizvaya yukta sarvajJA anantA hoya che, evuM sUcavyuM che--ema paNu kahI zakAya. Izvare sasArane rAjya nathI : tame kadAca gUjarAtImAM zIkhavAtI pelI kavitA gAmo haze ke- A Izvara ! teM' eka che, sarjyo te sa'sAra.' Izvara eka che-e vAta paNa khATI che ane Izvare sa'sArane sarjyo che e vAta paNa kheATI che. 'Izvara eka che'-evI mAnyatA, AtmAnI mAnyatA viSe bhrama phelAvanArI che. Izvara eTale paramAtmA. AtmA zabdanuM parama e vizeSaNa che ane e vizeSa
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 211 rNane AtmAnI sAthe javAthI ja paramAtmA zabda bane che. keI paNa zabdane vizeSaNa prApta thAya, to te vizeSaNa pAchaLathI prApta thAya che, pahelethI hetuM nathI. je AtmA parama dazAne prApta kare, te AtmAne paramAtmA kahevAya. have jo anAdikAlathI eka ja Izvara hoya ane teNe potAnA AtmAne parama banAvyo heya, te prazna e che ke-e pahelAM e kevo hato ane e parama bane eTale kevo banyo? jeo eka IzvaranI vAta kare che, teo Izvare sRSTi sajI ema kahe che. Izvare sRSTi sajI-ema kahevAmAM, teo ema kahe che ke koI paNa vastu tene banAvanAra na hoya te banatI nathI. have je kaI paNa vastu tene banAvanAra na hoya to bane ja nahi-e siddhAntane mAnya rAkhIe, te Izvara paNa banAvyA vinA bane nahi, evuM mAnavuM paDe eTale Izvarane koNe banAve? bIjI vAta. Izvare parama Atmatva prApta karatAM pUrve saMsArane saryo ke saMsArane saryA pachI parama Atmatva prApta karyuM ? je parama Atmatva pAmatAM pahelAM saMsArane sajIne teNe parama Atmatva prApta karyuM hoya, te saMsAranA sarjana jevuM mahA bhayaMkara pApa karanAra, parama Amatvane pAmya zI rItie? je e pahelethI ja paramAtmA hato, eTale ke-eNe paramAtmA banyA pachI sRSTinuM sarjana karyuM hoya, te AvI sRSTine sarjanA mAM paramAtmApaNuM heI ja zake nahi. Izvarane IcchA paNa na hoya ane lIlA paNa na hoya, kAraNa ke-jenAmAM rAga ane dveSa hoya, tene te paramAtmA manAya ja nahi. je loke jagatanA sarva AtmAone IzvaranA aze tarIke mAne che,
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' ' . 22 zrI bhagavatI sUtranAM vyAkhyAna teo IzvaranA samagra rUpane keTaluM badhuM kadarUpu kalyuM che? e. samagra rUpa kyAMka kAmAdhInatAthI te kyAMka kapAdhInatAthI, kyAMka anItithI, te kyAMka anAcArathI-ema keTaluM badhuM doSapUrNa lAge? Izvara je saune banAvanAra hoya ane saunI kalyANanI cAhanAvALe hoya, te e keIne paNa duHkhI banAve ja nahi. Izvara je duniyAne sarjaka hoya, te te ekane sukhI ne bIjAne duHkhI, ekane rAjA ne bIjAne raMke, ekane regI ne bIjAne puSTakA,ekane khUzakhUzAla ne bIjAne mAryo mAryo pharate cItharehAla kaMgAla-ema banAve zAne? ene ya eka upara rAga ane bIjA upara zreSa? kaI kadAca kahe ke "darekanAM karmonusAra Izvara tema kare che te paNa e prazna ubhuM thAya ke-game tevAM karmone sarjaka te e Izvare ja che ne ? athavA te "kukarmone karavAnI buddhi Izvare kema ApI?' athavA te "Izvare kukarmone karavAnI buddhine keme harI lIdhI nahi ?" IMzvara pApIne saje ane pachI enA pApanI ene sajA Ape, evAM Izvarane dayALu kahevAya che vidA kahevAya? jIva hiMsAdike pepa karanAra che-evI khabara paNa je Izvarane na hoya, evA ajJAna IzvarathI keInuM paNa tyAM sadhAya zI rItie? kaI kaheze ke Izvara jANa te hete ja e pUchavAnuM ke- je Izvara jANate je hate, te eNe e pApI AtmAnA ane bIjA AtmAonA sukhane, mATe, ene pApathI re kema nahi? zuM pApathI karavAne mATe te asamartha hate tame paNa tamArAM chokarAMene peTe raste jatAM rokavAno prayatna kare che ane Izvara * * * : - :: >> * 8 *
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga- zrI jinastuti 3 ' jevo Izvara tevo prayatna kare nahi ? jIvane jANI joIne pApa karavA de, jIvane pApa karatAM roke nahi ane pachI ene pApanI sajA kare, ene te Izvara kahevAya ? kahe che ke zvecheta jache vA vA zyAmava'IzvaranI preraNAthI prANI svargamAM tathA narakamAM jAya che! IzvaranI preraNA kevI? ekane bhAga bhAgavavAnI ane bIjAne duHkha bhogavavAnI ! A mAnyatA mUrkhAibharI che. uMcA AtmA teA bIjAne uMce ja caDhAve. e vaLI kAIne pADe kharA ? AtmAnA saMsArane kApanAra Izvara hoya ke AtmAnA sasArane sarjanArA Izvara hoya ? Izvara batAvanAra che-manAvanAra nathI: *** 1 Izvara eka ja hAya, tA pachI dhamakamanuM prayAjana paNa zuM ? paNa tema nathI. Izvara eka paNa nathI ane Izvara siSTanA sarjaka paNa nathI. ajJAnie nAhaka Izvarane mAthe doSano TopalA DhALe che. kama nuM phala pAmavAmAM IzvaranI jarUra ja paDatI nathI. A saMsAra anAdikAlathI che. jIvanuM astitva, ajIvanuM astitva ane jIva tathA ajIva evAM karmonA saMcAganuM astitva anAdikAlathI che. jIva ane kamanA saceAga e ja saMsAra che ane jIva ane kamano viyeAga e ja mukti che. jIva saMsAramAM che ane tene peAtAnA prayatnathI ja muktine pAmavAnI che. khIjA tA mArga batAve, preraNA kare, prayatna karanArane zakaca sahAya kare, paNa jIvane sa'sAramAM 5 potAnAM karmonuM phUla bhAgavavAnuM che ane sa'sArathI mukta anavAno prayatna paNa jIve pAte ja karavAno che. potAnI
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ 214 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne svargagati ane narakagati, pitAnI sadgati ne durgati, jIva pite ja pitAnAM karmothI saje che. sArAM karmothI sadgati maLe ane bUrAM karmothI durgati maLe. bUrAM karmothI bacavAnI, sArAM karmomAM pravRtta thavAnI ane AtmAne karmanA bhegathI mukta banAvavAnI preraNA Izvara kare. Izvara te saMsAranuM svarUpa kevuM che ane AtmAnuM svarUpa kevuM che e batAve, jIvanA, jaDanA ane jIva tathA jaDa karmanA saMganA svarUpane samajAvIne, Izvara jIvane jaDa karmonA vegathI rahita banAvavAne upAya batAve, e upAyane AcaravAmAM kevI kevI muzkelIo Ave ane te te muzkelIothI kema pAra pAmI javAya, teno upAya batAve; jIva jaDa karmonA vegathI rahita banavA prayatna karavA chatAM paNa jyAM sudhI te jaDa karmonA gathI rahita bane nahi, tyAM sudhI te kema duHkhathI bacI zake ane kema sukhane pAmI zake e batAve. Ivara sarvajJa hovAthI samasta lokAlokano daSTA che ane jagatanA jIvone lokAlekanA svarUpanuM bhAna karAvanAra che. Ivara suSTa nathI paNa daSTA che ane banAvanAra nathI paNa batAvanAra che. bALakanA hitanI takedArI jarUrI cheH Ivara zabda dhAtuthI banelo che. dhAtu evayeno sUcaka che. Ikavara zabda saMsAranA sajananuM sUcana karatA ja nathI. "o Ivara! tuM eka che, sajaryo te saMsAra-evI kavitA nAnapaNamAM zIkhAyate tenI asara keTalI badhI rahe? evA vakhate dareke dhyAna ApavuM joIe ke-pitAnAM
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - pahele bhAga-zrI jinastuti 215 bALake, pitAnAM AzritomAM beTI samaja rUDha banavA pAme nahi! Aje paNa ghaNuM pAThaya pustakamAM ghaNI ghaNI uMdhI vAta zIkhavADavAmAM Ave che. tame tevAM pAThaya pustakane aTakAvI zako agara sudharAvI zako, te te sArI vAta che, paNa je tamArAthI tema bane nahi, to paNa tame tamArA bALakone to khoTA zikSaNathI bacAvavAno prayatna karI zako ne? bALakonA zikSaNa tarapha te cAMpatI dekharekha rAkhavI joIe. bALakonA magajamAM beTI vAto rUDha thaI gayA pachI, tene kADhavI bahu bhAre paDe che. bALakone nAnapaNathI ja je sAruM zikSaNa, sArA saMskAra ane sAruM vAtAvaraNa maLe che, te bALakonuM ghaDatara sundara thAya che. bALako pApI nivaDe, anAcArI nivaDe, dharmavirodhI nivaDe, temAM tamArI javAbadArI paNa ochI nathI. tenAM pApakarmonA bhAgIdAra tame paNa bano cho. te pApI bane nahi ane sadAcArI bane-e mATe jo tame tamArAthI banatI takedArI rAkhI hoya, te ja tame enAM pApakarmomAMthI bhAgIdAra banatAM bacI zake cho. tame enAM pApakarmonA bhAgIdAra bane, eTale enAM pApakarmo kAMI ghaTe nahi; ene te enAM pApakarmo bhogavavAM ja paDe; paNa tenAM pApakarmonA ge tamane je pApakarmo lAgatAM hoya, tenAthI tame dhAre to tame bacI zako. e mATe te maratAM ya badhuM vosirAvI devAnuM vidhAna che. jIvatAM na chUTe te chevaTa maratAM pahelAM te badhuM vosirAvI devuM, nahi te pAchaLa rahelAnuM pApa ApaNane pApathI lepAve. sirAvyuM na hoya, te na karIe, na jANIe, te chatAM ya pApa lAge.
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ chabata ajayaka 216. zrI bhagavatIjI satranAM vyAkhyAne bhagavAnane ananta vizeSaNa zA mATe? ApaNe te mAnIe chIe ke je kaI AtmA prayatna kare ane pitAne prayatnanA balathI pitAnAM cAra ghAto kane kSINa karI nAkhe, te AtmA sarvajJa banI zake che temaja sarvajJa banyA bAda pitAnAM bAkInAM cAra aghAtI karmone kSINa karI nAkhIne siddha paNa banI zake che. AvI rItie siddha bananArA AtmAomAM thoDAka AtmAo evA paNa hoya che, ke jeo jagatamAM jenI joDI na maLe evA ezvaryane pAmIne, e ezvaryanA kAraNabhUta puNyakarmanA peMge tIrthanI sthApanA karIne, pachI ja siddhigatine pAme che. siddhigatine pAmavAne mArga svatantrapaNe darzAvanArA to evA ja AtmAo hoya che ane ethI ja evA AtmAone zrI siddhAtmAothI paNa pahelAM stavAya che. e tArakana upakAranI keI sImA nathI. e tArakee darzAvela mekSamArga jeone rUce che, teo e tArakenI tarapha ananya bhaktivALA banI jAya che. nAnA ke moTA kAryamAM, maMgala tarIke, e AtmAoe zrI arihaMta paramAtmAone ja stare che, vade che. A TIkAkAra maharSie paNa tema ja karyuM che. prArabhamAM ja maMgalAcaraNa karatAM paMdara vizeSaNothI zrI arihanta paramAtmAone ratavyA che. e tArake sarvajJa paNa hoya che ane Izvara paNa hoya che. e be vizeSaNa vAparyA pachIthI, TIkAkAra maharSie "ananta evuM trIjuM vizeSaNa vAparyuM che. trIjA vizeSaNane aMge kaI kaheze ke "emane ananta kema kahevAya? kema ke-nIrthakara nAmakarmanA udayanI sAdi-sAntatA gatine pArAvAra, pachI
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga zrI jinastuti che, vaLI zrI tIrthaMkara siddha te thavAnA, thavAnA ne thavAnA ja, eTale tIrthaMkarapaNAne anna thAya che, ema te mAnavuM ja paDe te emane ananta zI rItie kahevAya ?' A paNa eka samajavA jevI vAta che. zrI tIrthakarade paNa siddha thAya, eTale e tArakena arihaMtapaNAne anna Ave che, e te taddana sAcI, sIdhI ane sArI vAta che, Ama chatAM ya, ahIM ananta" vizeSaNa vaparAyuM che, te te bhagavAna zrI jinezvaradevenI kyI antarahitatAne spaSTa kare che?--e ApaNe vicAravuM joIe. A vizeSaNa evuM nathI ke mAtra tIrthakara jinene ja sUcave ane kevalijinene sUcave nahi. bhagavAna zrI arihaMtadeva kevalajJAnI to che ja, eTale kevalajJAnI banatAM AtmAnI je svabhAvadazA pragaTatI hoya, te vabAvadazAne lakSyamAM rAkhIne paNa, bhagavAna zrI arihantadevenI stuti karI zakAya. cAra ghAtI karmono kSayathI AtmAnI je svAbhAvika avasthA pragaTe che, AtmAnuM je aizvarya pragaTe che, te anta vinAnuM ja hoya che. e guNe anantA kAle paNa AvarAtA nathI. e guNamAM nathI te ochapa AvatI ke nathI te e guNone anna Avata. sarvajJa vizeSaNane vAparIne, jJAnAvaraNIya karmanA sarvathA kSayathI utpanna thatA ananta jJAnaguNane uddezIne stavanA karAI che eTale ahIM pradhAnatA antarAya karmanA sarvathA kSayathI utpanna thatA guNanI che. antarAya karmanA pAMca prakAre che. dAnAntarAya, lAbhAntarAya, bhogAntarAya, upalegAntarAya ane vIryantarAya. A pAMceya prakAranA antarAyAne karanAra atarAya-kamane sarvathA kSaya
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ 218 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyA thavAthI, bhagavAna zrI jinezvara ane sarva kevalajJAnI bhagavate ananta evA dAnAdinA guNane pAme che. emanuM dAna,emane lAbha, emane bhega, emane upabhega ane emanuM sAmarthya ananta. kaI kaheze ke-ene e upaga kare ke na kare? AtmAnI zakti pragaTI, paNa jenAmAM jeTalI zakti hoya teTalI zaktino te upayoga ja kare evo niyama nathI. ApaNe te emanAmAM ananta guNe che eTaluM ja kahI zakIe temaja pragaTelA e guNane kadI paNa anta nathI ema kahI zakIe. guNa ane guNIne kathaMcida abheda hovAthI, ananta guNonA svAmI athavA te jemanA guNone anta ja nathI, evA AtmAone ananta tarIke stavI zakAya che. e vAta paNa dhyAnamAM rAkhavA jevI che ke-TIkAkAra paramarSie zrImada jinane huM prayatnapUrvaka stavuM chuM ema kahyuM che. A stuti koI paNa eka bhagavAnane uddezIne karavAmAM AvI nathI, paNa saghaLA ya zrI jinezvaradevane uddezIne karavAmAM AvI che. saghaLA ya zrI jinezvaradevanI stuti eTale ananta jinenI stuti. ananta jinenuM sUcana "eka ja IzvaranI mAnyatAne khoTI TharAvanArUM banavA dvArA paNa sArthaka Thare che. kevalI bhagavanta dAnAdi kare ke nahi ? A praznara zuM arihanta bhagavAne athavA anya kevalI bhagavAne dAnAdi kare ja nahi? " AvuM vaLI koNe kahyuM? cAra ghAtI karmo kSINa thayAM che ane mAtra cAra aghAtI karmo ja bAkI che, evI avasthAmAM
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 219 je je prakAranAM dAnAdi, jeTalA jeTalA pramANamAM saMbhavita heya, teTalA teTalA pramANamAM tene prakAranAM dAnAdi jarUra kare. jema ke-jJAnanuM dAna. dharmopadeza e paNa jJAnadAna ja che. bAkI tame je dunyavI daSTie, padgalika dRSTie dAna, lAbha, bhega, upaga ane vIryanA upayoganI vAta karatA he, te jeonAM cAra ghAtI karmo kSINa thaI gayAM che, teone mATe e saMbhavita che? antarAya karma gayuM, eTale antarAya karanAra keI rahyuM nahi, paNa bhUlavuM nahi ke-mohanIya kaya sarvathA kSINa thaI gayuM che. ahIM e AtmAonI avasthAne khyAla rAkhIne vicAra kare joIe. jo tema karavAmAM na Ave, te vicAraNAne unmArge vahI jatAM vAra lAge nahi. . dareka vastune uDANathI vicAra karavo joIe: - A te zuM, paNa dareka vAtane vicAra saMga-sthiti Adine lakSyamAM rAkhIne kara joIe. bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAe kheDutanA jIvane pratibodhavAne mATe gaNadharabhagavAna zrI gautamasvAmijIne mokalyA. e mahApurUSe kheDutenI pAse jaIne tene pratibaMdha pamADyo ane kheDute tarata ja bhAgavatI dIkSAne svIkAra karyo. e kheDuta munine laIne, gaNadharabhagavAna zrI gautamasvAmIjI mahArAjA, bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAnI pAse AvyA. e kheDuta munie jevA bhagavAnane joyA ke tarata ja bhagavAnanA AtmA pratyene tene vairabhAva jAgRta thaI gayA ane ethI te kheDuta muni raharaNane pheMkI daIne tyAMthI bhAgI gayo. ahIM khyAla
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtramAM vyAkhyAma 1. karavA joIe ke-kheDuta munine te vakhate zrI ahi tuM paramAtmA pratye dveSa thayA hatA ke mAtra bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmA pratye je bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAnA sthAne anya kAI ahinta paramAtmA hota, teA kheDuta muni rajoharaNane pheMkIne bhAgI jAta nahi; eTale ene dveSa mAtra bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmA pUratA ja gaNAya. bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmA pratye dveSa thavAmAM paNa kAraNa, pUrvabhavanA vairabhAva hatA, nahi ke-e tArakanuM ahintapaNuM ! zrI arihannadevAnA guNonI ane e tArakAnA dharmanI vAta te ene ekadama rUcikara thaI gaI hatI ane ethI ja teNe gaNadharabhagavAna zrI gautamasvAmijInA upadezathI tarata ja dIkSAne grahaNa karI hatI. jo ke e vAta jarUra che ke--AvuM nimitta maLI jatAM, jIvane mADhu paNa nukazAna thaI jAya che; paNa saMcAga ane sthitinA vicAra karIe, to samajAya ke-e kheDuta munine dveSa mAtra bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAnA AtmA tarapha ja ubhaLyeA hatA ane e dveSanA Avezane AdhIna banI javAthI, e jIva peAtAnA hitAhitane vicAra karI zakayA nahi. vaira bahu ja bhayaMkara vastu che. vere kevuM nukazAna karyuM ? dIkSita banelA ane zrI arihanta paramAtmAnA darzanane pAmelA jIva, jotajotAMmAM patita thai gayA ! A te ApaNe saMcAga-sthitinA vicAra karavAnI vAta cAle che. khUda gaNudharabhagavAna zrI gautamasvAmijInA ja, bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmA pratyenA, rAganA vicAra karI ne ? bhagavAna pratye emane snehurAga hatA, e sAcuM, paNa tethI temane bhagavAna
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 221 pratye guNarAga nahote ja, ema kahevAze?nahi ja. bhagavAnanA guNe pratye to e rAga hatuM ke-bhagavAnanA eka paNa vacana mATe emanA aMtaramAM zaMkA udbhavatI nahi. temanI pachInA dikSitAmAM ghaNA kevalajJAnI thayA, temanA haste dIkSita thayelA badhA ya kevalajJAnI thayA ane temane kevalajJAna thayeluM nahi! eka vAra bhagavAne kahyuM ke-pitAnI labdhithI zrI aSTApadagirinI yAtrA te ja karI zake che, ke je tabhavamukitagAmI hoya; eTale liMgavAnanA e vacana upare ya emane evI zraddhA udbhavI ke teo jhaTa pitAnI labdhithI zrI aSTApadagirinI yAtrA karI AvyA. bhagavAne potAnA nirvANa pahelAM zrI gautamasvAmijIne, eka ThekANe upadeza devAne javAnuM kahIne vihArakarA bhagavAna upara saneharAga hato, paNa guNarAga e hatuM ke te cAra jJAnanA dhaNI hovA chatAM paNa, ene upaga mUkIne javuM ke nahi -e vicAra ja karyo nahi. matalaba e che ke-dareka vastune uMDANathI vicAra karavo joIe. upakArioe kahyuM che ke-sUkamabuddhithI dhamane jANavuM joIe, anyathA dharmanI vRttithI paNa adharmane sevanArA banI javAya che. tema sUkaMmabuddhithI vicAravuM joIe ke-anantadAnAdi guNe te pragaTaya, paNa dunyavI daSTie padgalika dRSTie tene upayoga te puNyA bhAo kare, tevI koI sthiti-sAmagrI teone mATe hoI zake kharI? eTale ema ja kahevAya ke-cAra ghAtI karmo na hoya ane cAra aghAtI karmo hoya, e sthitimAM jeTaluM dAnAdi zakya hoya teTaluM kare. vaLI muktine pAmyA pachI te cAra aghAtI karmo paNa che ja nahi, te tyAM dAnAdi kyAMthI
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ 222 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne thavAnuM? vAta eTalI ja ke-dAnAdi thAya ke na thAya, paNa e tArakamAM ananta dAnAdinI zakti kharI ! 7. bhagavAnanI asaMga tarIke svatanA bhagavAna asaMga kema? A zrI bhagavatIjI sUtranI TIkAnI racanA karavAne mATe 'ughukta thayelA parama upakArI, AcAryabhagavAna zrImad abhayadevasUrIzvarajI mahArAjAe, TIkAnA prAraMbhamAM maMgalAcaraNa karatAM, bhagavAna zrI jinezvaradevenI paMdara vizeSaNathI stavanA karI che. e paMdara vizeSaNemAM paheluM sarvajJa, bIjuM Izvara ane trIjuM ananta-e traNa vizeSaNenA saMbaMdhamAM ApaNe keTalAka vicAra karI AvyA. have zuM vizeSaNa che-asaMga! asaMga eTale saMgarahita, evA zrI jinanI huM prayatnapUrvaka stuti karuM chuM, ema TIkAkAra paramarSi pharamAve che. bhagavAna zrI jinezvarade asaMga kema?, e vAta ApaNe vicAravAnI che. keI kaheze ke-"bhagavAna zrI jinezvaradevane asaMga kema kahevAya? kAraNa ke-haju te e tArakene audArika tejasa ane kAmaNa e traNe ya prakAranAM zarIrane saMga te che jI muktine pAmyA pahelAM paripUrNa asaMgatA saMbhave ja nahi!" te tame zuM kaho? tene kahevuM ke-ame je bhagavAna zrI jinezvaradevane asaMga tarIke stavIe chIe, te ghelachAthI ke pakSapAtaLI stavatA nathI. e tArake asaMga banyA che, mATe ja e tArakene ame asaMga tarIke stavIe chIe.
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti raraka prazna. e tArakA ghaNe aMze tA sagarahita banyA ja che ne ? e vAta sAcI che, paNa jo evI vAta kahIe te kadAca sAme dhI-AithI ema paNa kahe ke nigeAdamAM jIve ghaNA saMgAthI rahita hoya che. jo ke evAne ya ApaNe kahI zakIe ke-nigAhanA jIvA ghaNA saMgAthI rahita hoya che, paNa e jIvAe ghaNA saMgAne tajelA hotA nathI. emanI karmajanya avasthA evI che ke emane ghaNA saMgeA na hoya, jyAre A tArakAe tA jJAnathI ane purUSAthI ghaNA saMgAne tajelA che. 'parantu ApaNe tA ema kahIe chIe ke-asaMga evA vizeSaNathI 'bhagavAna ghaNe aMze sa'garahita che'-evuM sUcavAyuM nathI, paNu 'bhagavAna saMganuM je mULa kAraNa rAga ane dveSa-tenAthI sadaMtara rahita che'-e mATe bhagavAnane asaMga tarIke stavAyA che. rAgAdinA sagathI rahita vo ja tArI zake ja rAgAdinA saMgathI jee savathA rahita banI jAya che, temanA zarIrane ane cAra aghAtI karmonA saga vadhu samaya TakI zakatA ja nathI. rAgAdinA saMgathI sa thA rahita bananAra, te ja bhavane ante muktigAmI ane che. vItarAga ane savajJa anelA AtmAe ja, vAstavika rItie saMgarahita AtmA che. saMgasahitane Izvara mAnavAmAM Ave, paramAtmA tarIke pUjavAmAM Ave, te e tAre zI rItie ? pAte taryA vinA svatantrapaNe tAranArA banI zakAya ja nahi. jo ke-saMgasahita AtmAe paNa tAranArA anI zake che, pazu te kayAre ? saMga khaTakayo hoya, saMgarahita banavAnI bhAvanA pragaTI hoya,
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna saMgarahita banavAne mATe saMgarahita banelA bhagavAnanA mArgane svIkAryo hoya ane saMgarahita banelA paramAtmAe kahelA mAMgane kahetA hoya tyAre ja ! Itare rAgI evA devane mAne che. rAga tathA dveSa te rakhaDAvanAra che. vItarAga deva ja tAranAra che. eka ThekANe ThIka ja kahyuM che ke " strota mATe, vAghag | japamAlA'sarvakSatvaM, azauca ca kamaNDaluH // 1 / " . strInA saMgavALA deva hoya te paNa e deva kAmane saMgI che, ema tene strIsaMgathI kalpI zakAya che, kaI paNa prakAranA hathIyAranA saMgavALe deva hoya te paNa e deva devI che, ema enA hathIyAranA saMganA AdhAre kalpI zakAya che, jIpamALAne jene saMga hoya, te deva hoya te paNa te deva sarvajJa nathI-ajJAna che, ema tenI japamAlAne joIne kalpI zakAya che. kema ke jene pitAnA jApanI gaNatrI karavAne mATe ke gaNavI rAkhavAne mATe japamAlAnI jarUra paDe, tenAmAM jJAnanuM paripUrNa paNe nathI, ema mAnavuM paDe ane jene kemaDalane saMga che, te deva hoya te paNa te apavitra che ema kalpI zakAya che. kAraNa ke-jala zauca mATe jarUrI che ane jala jarUrI hovAnI kamaDaluM rAkhavuM paDe che. zrI vItarAga paramAtma "ii Adi bAhya saMgothI te hita ja hoya che, paNa kharI vAta to e che ke e tArakenA AtmAone rAgAdine saMga bIlakula hota nathI, mATe ja e tArakone asaMga kahevAya che. "asa" evA vizeSaNane vAparIne, TIkAkAra maharSie, e bInA paNa rayaMSTa karI che ke duniyAmAM jeo strI AdinA saMgavALA hovA
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga -zrI jinastuti 225 chatAM paNa deva tarIke pUjAya che, tevA devAnI A stuti nathI temaja lIlA ke kIDAmAM mastAna banelA hovA chatAM ya deve tarIke pUjAtAonI A stuti nathI. lIlA, e te rAgakIDA che eTale bAlakrIDA che ane bAlakrIDAmAM mastane te, je taddana bAla hoya te ja pUje. samajadAra te evAne pUje nahi. deva te rAgAdi dethI rahita ja hoya. emane vaLI lIlA kevI ? zrI AnaMdaghanajIe kahyuM che ke "deSarahitane lIlA navi ghaTe, lIlA deSavilAsa." bhagavAna zrI vItarAga paramAtmA te niHsaMga che, asaMga che, mATe raMgarahita che. emane rAgane saMga nathI, eTale tene raMga paNa nathI. zrI arihanta paramAtmAnI stavanA karatAM, zrI padmavijayajI mahArAja kahe che ke, "rAma gaye tuja mana thakI, temAM citra na keya; - rUdhira AmISathI rAga gaye tuja janmathI dUdha sahedara heya. prathama jinezvara praNamIe - saMganA raMgane te A saMsAra che. ApaNe saMgarahita banavuM che ane saMgarahita banavAne mATe asaMga evA para mAtmAnA ja zaraNane svIkAravAnI AvazyakatA che. zrI vItarAganI zraddhA mAtrathI pazu: -chAsaTha lAkha nionuM parikramaNa aTakI jAya che " je AtmAone evI zraddhA thaI jAya che ke-paramAtmA te vItarAga ja eTale asaMga ja hoI zake ane ethI evA paramAtmAnA mArge cAlanArA gurUo paNa nircantha ja heI zake temaja e paramAtmAe asaMga banavAnA upAya rUpa batA
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna vele dharma ja vastutaH dharma hoI zake, e sivAyanA mA tAraka deva gaNAya, na gurU gaNAya, na dharma gaNAya; te zraddhALu mANasa ke tiryaMca vaimAnika devagatithI ochA agara anya gatinA AyuSyane bAMdhe ja nahi. zrI vItarAganI avirAdhita zraddhA sahita je mare, te chevaTamAM chevaTa vaimAnika deva te thAya ja. zrI vItarAga paramAtmA pratyenI zraddhA mAtrathI ja narakagati ane tiryaMcagati rokAI jAya che. zrI vItarAga paramAtmA pratye zraddhAvALe banela chava, narakagatimAM ke tiryaMcagatimAM jAya ja nahi, sivAya ke-eNe zraddhALu banatAM pahelAM ja AyuSyakamane upAryuM hoya agara to e potAnI zraddhAne gumAvI bese. jyAM sudhI zraddhA TakI rahe ane saMsAramAM paribhramaNa karavAnuM haiyuM, te e jIva kAM te devagatimAM jAya, kAM te manuSyagatine pAse, paNa tiryagatine ke narakagatine te e jIva pAme ja nahi. rAga ane dveSathI rahita evA devanI mAtra sAcI zraddhA thaI jAya, te paNa ATale badhe lAbha thAya che. saMyamane svIkAryA vinA nibhramaNanuM sarvathA nivAraNa na thAya e kharuMparibramaNathI sarvathA chUTavAne IcchanAre saMyamane svIkAryA vinA chUTake ja nathI, tathApi jene mAtra zrI vItarAga devanI sAcI zraddhA thaI, tene paNa chAsaTha lAkha nionuM paribhramaNa kapAI ja jAya che baMdha thaI jAya che. ene pharavAnuM hoya te mAtra aDhAra lAkha yoniomAM ja hoya che. jIvAni corAzI lAkha che, temAMthI mAtra aDhAra lAkha peniomAM ja parikSamaNa rahe, eTale e jIvanA paribhramaNanAM kSetro cethA bhAgathI paNa ochAM rahyAM ne? jyAre zraddhA mAtrathI paNa Ave, ATalo
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti 220 moTA lAbha thAya che, teA pachI e tArakAe pharamAvyA muja anA AcaraNathI thanArA lAbhane mATe te pUchavAnuM ja zuM hoya ? zrI vItarAga pratyenI sAcI zraddhA zrI vItarAganA mArganA AcaraNane lAvyA vinA rahetI nathI, eTale zrI vItarAga pratye pragaTelI sAcI zraddhA ne kharAkhara TakI rahe; ekadhArI vizuddha banI rahe, sthira rahe, te tA e jIva mAtra sAta-ATha bhavAmAM ja vItarAga avasthAne pAmI jAya che, dhama mA mAM--dharma zraddhAmAM sthirIkaraNa, e paNa eka sadguNa che. e zraddhAnI sAthe jo zrI vItarAgakathita ucca cAritra prApta thaI jAya, svIkArI levAya, AtmAne sparzI jAya, te te ja bhavamAM paNa mukti maLI zake che. sAcI zraddhApUrvaka saMyamanA svIkAra, e ja muktine meLavavAnI sAcI yukti che, ekanI eka yukti che. muktinI vAta te dUra rahI, paNa devagatimAM pAMca anuttara vimAnAmAM paNa, zrI vItarAgadeva pratyenI sAcI zraddhA vinAnA jaI zakatA nathI. zrI vItamagadeva pratyenI sAcI zraddhA pragaTI, AtmAne sparzI, te ja kSaNe maryAdAtIta evA paNa saMsAra, ene mATe maryAdita anI jAyuM che. vadhumAM vadhu-pUrA ardha pudgalaparAvatta jeTalA kADha sukhI paNa tenuM sa MsAranuM paribhramaNa TakI zakatuM nathI. zrI vItarAganI sevAthI lAbha kema maLe ? kAI tamane pUche, tarka kare ke-rAga ane dveSathI rahita evA tamArA vItarAgadeva tamArUM ke amArUM bhaluM zI rItie karavAnA ?"-tA tame zuM kaheA ? vAta jarA samajI levA jevI che. r
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ 228 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne je vItarAga hoya, te bhaktithI prasanna paNa thAya nahi ane AzAtanAthI aprasanna paNa thAya nahi, te pachI e deva bhaluM zuM kare? bhaktithI prasanna thatA hoya, te te e deva ApaNI vidone hare ane ApaNA duzmanane jera kare, paNa je deva sevAthI prasanna thAya nahi ane AzAtanAthI aprasanna thAya nahi, te deva ApaNuM bhaluM ane ApaNA duzmananuM bhUMDuM kare zI rItie? ApaNe paNa kahIe chIe ke- evA deva ApaNuM evuM bhaluM ane duzmananuM evuM bhUMDuM karI zake ja nahi, te pachI emanI sevAthI phAyade ? ApaNe emane tAraka kema mAnIe? Ane khUlAse e che ke-zrI vItarAgadeva pratye sAcI zraddhA pedA thavAthI, duzamanAvaTanI bhAvanA ja bhAgavA mAMDe che. duzamananuM paNa bhUMDuM karavAnI vRtti TakI zakatI nathI. keInuM ya bhUMDuM thAya ane e rItie mAruM bhaluM thAya, evI mane vRtti tarapha abhAva pragaTe che. pitAnuM bhaluM paNa zrI vItarAga banavAmAM ja che, ema lAge che. zrI vItarAga banavA mATe, zrI vItarAgadeva ApaNu samakSa AdarzarUpe rahe che. jema jema e tArakanI bhaktimAM ApaNuM citta parovAya che, tema tema ApaNI vItarAga banavAnI bhAvanA sateja banatI jAya che ane ethI zrI vItarAga-praNIta mAgane AcaravAne ApaNe utsAha vadhatuM jAya che. zrI vItarAga devanI bhakti AvuM anupama phaLa Ape che. sukha ane duHkhane sarjaka Izvara nathI, paNa pitApitAnA mana-vacana-kAyAnA gonAM pravartane sukha-duHkhanAM sarjaka che. mana-vacana-kAyAnA genuM pravartana jevuM hoya tevuM pariNAma Ave. zrI vIta
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti 229 rAga devanI zraddhApUrvaka bhakti karavAnuM mana-vacana-kAyAnuM pravastana evuM che ke-enAthI duHkha bhAgyA vinA rahenahi ane sukha sAMpaDayA vinA rahe nahi. vItarAga te na rIjhe ke na khIjhe, paNa ApaNA AtmA jeTaleA enAmAM tallIna bane, teTalA ApaNane ApaNI e tallInatAthI phAyado thAya. tallIna anavAne mATe vItarAgathI sArU kAI sthAna nathI. eka mahApurUSa kahyuM che ke " citta prasange re pUjanala karyuM, " zrI vItarAganI pUjAnuM kula cittanI prasannatA upara nirbhara che. citta zrI vItarAgabhAvane pAmavAnA ullAsathI pulakti ane, e enA pUjananuM asAdhAraNa koTinuM phala che. jene zrI vItarAgatAnA khapa nathI, kevaLa dunyavI kAmanAomAM ja je mazagula che, tene A vastu na samajAya e banavAjoga che. zAnti AtmAmAM rahelI che rAga ane dveSathI mukta banavuM, e ja sAcI zAntine pAmavAnA sAcA upAya che. rAga ane dveSamAM AtmAne zAnti ApavAnuM sAmarthya ja nathI. tame duniyAnI koI paNa vastune vicAra karo, tameAe mAnelI tamArI jarUrIyAtAnA vicAra karA, emAMnI koI paNa vastumAM sAcI zAnti ApavAnI tAkAta ja nathI. strIbhAga zAnti Ape che, ke strIbhAganI cchiA zamavAthI zAnti maLe che ? khAvAnuM zAnti Ape che, ke khAvAthI khAvAnI zAnti zame che mATe zAnti maLe che? dhananA lAbha zAnti Ape che, ke dhananA lAbha thatAM dhananI
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ 230 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAnI IcchA zamavAthI zAnti maLe che? tame jarA tamAra anubhavane ja jo jhINavaTathI vicAra karA, te paNa tamane samajAya ke-zAnti tA AtmAmAM rahelI che ane AtmA jema jema rAga-dveSathI mukta anatA jAya che, dunyavI AzAone tathA IcchAone tajatA jAya che, tema tema zAntinA anubhava thatA jAya che. tamane tamArI nAnI-meATI IcchAe zamavAthI kSaNika zAntinA anubhava thAya che, paNa eka IcchA zamI na zamI, tyAM te bIjI IcchAe jora kare che, eTale zAnti TakatI nathI. e sUcave che ke jo dunyavI sukhanA rAga na hAya ane jyAM rAga na hoya tyAM dveSa tA niyamA na ja hoya, tyAM ja sAcI zAntinA anubhava thaI zake che. yogavAziSTamAMnuM kathana : ' ceAgavAziSTa ' nAmanA hindu dharmanA grantha che. temAM paNa zrI rAmacandrajInA mukhamAM evA zabdo mUkAyA che ke " nA'haM rAmo na me vAJchA, viSayeSu na ca me manaH / zAntimAdhAtumicchAmi, svAtmanIva jino yathA // 1 // " zrI rAmacandrajI kahe che ke-rAma evuM nAma mArUM bhale hA, paNa huM rAma eTale ramamANu nathI. saMsAramAM, saMsAranA sukhamAM huM ramamANu paNa nathI ane saMsAranA sukhamAM mamANu eTale ramatA banavAnI mArI IcchA paNa nathI. vAMchAAthI te| viDaMbanAonI parAkASThA che. viDaMbanAnuM mULa vAMchA che ane vAMchAnuM mULa viSayAnA rAga che. AthI zrI rAmacandrajI 'huM saMsAranA sukhamAM ramamANu nathI ane
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 231 mane tenI vAMchA nathI "--evuM kahyA pachIthI, kahe che keviSamAM mAruM mana nathI." eTale viSayasukhothI huM udvigna banyo chuM. viveka jAgyA pachI viSayamAM mana rahe nahi ane viSaye tarapha mana derAya te te game nahi. pachI kahe che ke-"huM te mArA AtmAmAM zAntine dhAraNa karavAne IcchuM chuM ane te paNa evI rItie, ke jevI rItie zrI jine pitAnA AtmAmAM zAntine dhAraNa karelI che." sAcI zAntinA dAtAra zrI vItarAga ja cheH AtmAmAM zAntine dhAraNa karavI heya, AtmAne sAcI zAtine anubhava karAve haya, AtmAne kevaLa zAtimaya banAvI de heya, te te mATe saMsAranAM sukhamAM ramaNa karavAnuM je vyasana vaLagyuM che tene tyAga kara joIe. saMsAranA sukhanI icchA mAtrane tajI devI joIe ane manane evuM saMyamI banAvI devuM joIe, ke jethI mana viSa tarapha khIMcAya ja nahi. zrI vItarAga devamAM ja sAcI zAnti hoya che, evuM samajIne zrI vItarAga devanI upAsanAmAM ja cittane paravavuM joIe. zrI vItarAga devanA svarUpane sAco khyAla Ave ane e manane rUce, tyAM ja zAntinI jaDa che. pachI saMcamAdithI paripUrNa zAntinA svAmI banI zakAya che. kahe, zrI vItarAga devanI bhakitathI thate A lAbha, e je-te lAbha che? AnAthI caDhIyAta kaI lAbha hoI zake khare? nahi ja. zrI vItarAgadevane ApaNe sAcI zAntinA dAtAra jarUra kahIe chIe, paNa te kayA kAraNe kahIe chIe, te
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ 232 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne samajavuM joIe, ApaNI zAnti ApaNane ja AdhIna che. ApaNI zAnti ApaNA AtmAmAM ja rahelI che. zAnti mATe bahAra phAM--kAM mAravAM, e ajJAna che. sAcA jJAnanA abhAve ja. jIvA zAntine mATe bahAra phAMphAM mAre che ane zAntine meLavavAnA hetuthI dha mAcakaDI macAvIne azAntine ja upArja che. je cIjanI IcchA azAnti upajAve; jene meLavavAnI mahenata azAnti upajAve; je maLe te tene bhAgavatAM azAnti upajAve; je bhAgavAya tA ya bhAgI jAya nahi enI cintA rUpa azAnti upajAve; je maLe, rahe, paNa bhAgavAya nahi tA ya azAnti upajAve ane je cAlI jAya ta| ya azAnti upajAve; AvI cIjone meLavavA vigerene mATe zAntinA nAme mahenata karavI, e DahApaNu che ke kairU gAMDapaNu ja che? zrI vItarAga paramAtmA, e paramAtmAnI bhakita, AtmAne peAtAnA AvA gAMDapaNanuM sAcuM bhAna karAve che temaja AvA gAMDapaNuthI mukta banavAnA prayatna karavAne prere che, e zuM zrI. vItarAganI bhakitathI thatA masAdhAraNa keArTinA lAbha nathI? kaheA ke"sAcI zAntinA dAtAra zrI vItarAga ja che, viSayAnI viSathI ya vadhu bhayaMkaratA : viSanI lAlasA karatAM paNa viSayasukheAnI lAlasA bhaya kara che. viSanuM bhakSaNa karavAnI lAlasAmAM prANa heravAnI tAkAta nathI, jyAre viSayanI lAlasA mAtramAM ya bhAvaprANane haravAnI tAkAta che. viSayasukhanI lAlasA AtmAne malina banAve che ane malina banele AtmA malina eTale azubha evAM karmone
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga--zrI jinastuti 233 ' upAje che. viSanA bhakSaNuthI paNa bahu bahu te A jIvananA anta Ave, paNa jene viSayA haNe che, tenuM te hanana keTalA ca bhavA sudhI cAle che. AthI teA upakArI mahApurUSAe viSayAne viSathI paNa bhayaMkara tarIke varNa nyA che. viSa zabdamAM '4'ne umeravAthI viSaya zabda bane che. tame jANatA teA haze| ja ke-ca'nA prayAga ghaNI vAra ' ja' tarIke paNa thAya che, jema kendra 'yaza ne badale ' jaza ' khelAya che. ema viSayane paNa viSa ja kahA ne? evuM bhayaMkara viSa kerIkhAvI rImAvIne mAre ane vAravAra mAre, A saMsAramAM ApaNe anAdikAlathI vidyamAna chIe. atyAra sudhImAM ApaNAM anantAM maraNo thaI gayAM. eka eka jIvanamAM vAraMvAra bhAvamA thayAM, e vAta te jArI che; paNa Ame ya ApaNAM anantAM maraNA thayAM che, te e kayA kAraNe thayAM viSayAnA rasane kAraNe ! pAMceya indriyAnA zabda-rUpa-rasa-gaMdha-sparza e pAMceya viSayAnI leAlupatAe ApaNane sa'sAramAM rakhaDAvyA che, rakhaDAve che ane jyAM sudhI e nahi chUTe tyAM sudhI saMsAramAM rakhaDavAnuM nizcita che. viSayasukhanI lAlasA tamane kevI satAve che ? viSayasukhanI lAlasAthI mANasa keTakeTalA dhanaya kare che? tame tamArI jIMdagImAM viSayasukhAne mATe keTalA dhanavyaya karyo haze ? ghaNo ! utsAhathI ke nA chUTake ? utsAhathI ! viSayasukhAne mATe jeTalA dhanavyaya karyo, teTaleA dhanavyaya paNa Atmasukhane mATe karyAM? nahi ja! AtmasukhanA hetuthI dhanavyaya karyAM hAya, te paNa te pelAnA hisAbe te bahu * thoDA ja ne ? bahu theADA paNu e dhanavyaya utsAhathI ja
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne karyo che? pelAmAM to "uThAva, uDAva, thAvA gho-ema ane Atmasukha mATe? kRpaNutA jeTalI Atmika sukhanI sAdhanAmAM naDe che, teTalI viSayasukhanI sAdhanAmAM naDe che? viSayasukhanI sAdhanAmAM kheMcAIne kharca ane dharmamAM kharcavAnI vAtamAM manane pAchuM paDI jatAM vAra lAgatI nathI, kema ke-viSayasukha tarapha je AkarSaNa che, te AkarSaNa Atmasukha tarapha nathI. lADa ke lADu duniyAmAM viSayasukhanI lAlasAnuM sAmrAjya prabaLapaNe pravartI rahyuM che. emAM viSamatAne pAra rahyo nathI, chatAM enI laganI evI che ke-tyAM dukho paNa sahelAIthI veThAya che athavA te enAM duHkhamAM ya jANe sukha lAge che ! viSayasukhanI viSamatAne anubhava tamane nathI evuM nathI, paNa ene rasa badhI viSamatAo tarapha AMkha ADA kAna karAve che. bAkI duniyAmAM paNa kahevAya che ke "para pIDAe mare ane kuMvAro keDe mare !" paraNelAne jaMjALa mAre ane nahi paraNelAne paraNavAnA keDa hoya che te mAre! viSayasukhamAM sukhanI kalpanA karanArAone, paraNIne ya pastAvAnuM ane vagara paraNya paNa pastAvAnuM! nahi paraNele paraNelAnA kaMI kaMI AnaMdanI kalpanA kare ane paraNelAnuM te mana ja jANe che ke- thoDI majA mATe paNa kevI sajA bhogavavI paDe che! A te "lakakaDa ke lADu, mAyA se bhI pastAyA aura na khAyA so bhI pastAyA'--e ghATa che. kahevAya che ke-kaI eka pUrve loTane adale lAkaDAne veratAM je vera paDe che, jhINe bhUkako paDe che,
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti 235 tenA lADu banAvyA. e dhRttane e lADu mahAmUlye vecavA hatA, eTale e lADune eNe jotAMnI sAthe ja AMkhane khI'ce evA rUpALA tathA dUrathI paNa sugaMdha Ape evA sugaMdhIdAra manAvyA. jyAM AMkhane ane nAkane AkarSaNa thAya, tyAM mana leAlupa banyA vinA rahe ? viSayeAnA rasIyAnuM mana tarata ja lAlupa ane. e dhRtta everanA lADune laIne bhara ajAre vecavAne mATe aMThA. je Ave te cAle, levAnuM mana kare ane kiMmata pUche. dhRtta paNa eka lADavAnI ki'mata pAMca sA rUpIA ja batAvatA. e kiMmate paNa AkarSaNa karyuM. mUkha leAkeAe vicAra karyuM ke- ATalI bhAre kiMmata kahe che, mATe jarUra A lADumAM kAMika ajaba tattva samAyeluM haze !' paNa jemanI pAse eTalI kiMmata kharcavA LagAM nANAM nahotAM, te zu kare ? bIcArA nirAza thaI ne AgaLa cAle. lADunI sugaMdha dUra sudhI AvyA kare, eTale jatAM jatAM ya temanuM mana te e lADumAM ja cAMTayu rahe. nagaramAM garIba hoya tema dhanika paNa hAya, eTale pelA dhRtta ne enA lADu pAMca se pAMca sA rUpIAnI kiMmata ApIne paNa kharIdanArA mUrkhA maLI gayA. e pachI dhrUtte tA tarata ja tyAMthI cAlatI pakaDI, kAraNa ke--tta pote pariNAmane sArI rIte jANatA hatA. pelA dhanikAe ghare jaine e lADavAne bhAMgI TukaDA pAtAnA ja meDhAmAM mUkyo. AvI kiMmatI cIja kAMI bIjAne khAvAne mATe apAya ? indriyasukhAnA gulAmeAne tA, indriyAne Ana'Dha ApanArI cIjo upara trApa mAratAM vAra lAge nahi. mIjAne pahelAM ApavAnI udAratA paNu bhAgye ja Ave. jeTalAe
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ 236 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAno veranA lADu moMDhAmAM mUkyA, te badhA ya tarata ja ghU ghU karavA maMDyA, paNa have A vAta belAya tevI kyAM hatI? manamAM ghaNA ya khIjAyA, paNa meMThe bele nahi, kema ke je bele te lekamAM mUrkha Thare! pAMca se rUpIA gayA, meMDhuM bagaDayuM ane e belI batAvavA jogI sthiti paNa rahI nahi. ahIM sthitine vicAra kare. jeo e lADune kharIdI zakyA nahi, teo paNa pastAyA; manamAM duHkha anubhavatA rahyA ane e lADune kharIdanArAone paNa pastAvAnuM thayuM! e lADumAM AkarSaNazakti hatI, paNa tattva nahotuM. AvI ja rItie, paraNelAne paNa pastAvAnuM thAya che ane nahi paraNelAne paNa pastAvAnuM thAya che. nahi pastAvAnuM, paraNavAnI lAlasA vinAnAne mATe ja, anAmata rahe che. sevyanI sevA sevya jevA banAveH saMsAranAM saghaLAM ya sukhe, badhAM ya viSayasukhe AvA prakAranAM che. e muMjhave evAM che, paNa zAnti Ape tevAM nathI. sAcI zAnti te vItarAgathI maLe, vItarAganI upAsanAthI maLe, vItarAga-bhAvane pAmavAthI maLe. A mATe sevavA lAyaka deva te te ja gaNAya, ke je vItarAga heya. zrI vItarAganA Adarzane hRdayamAM dhAraNa karIne vairAgyane pAmanArane sukhanI relamachela che. citAmaNi ratna, kAmakuMbha ane kalpavRkSa devAdhiSThita hoya che. e jaDa hevA chatAM paNa devAdhiSThita hovAne kAraNe, je kaI tenI vidhipUrvaka upAsanA - karIne yAcanA kare che, tenAM dunyavI manavAMchito pUrAya che.
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 237 evI ja rItie. zrI vItarAga pite saMgarahita che, paNa e tArakanA guNomAM-e tArakanA guNonI stavanAmAM, e tArakanA guNane AzrayIne e tArakanI upAsanA karavAmAM atula phila ApavAnI tAkAta che cintAmaNi vigerenI bhAremAM bhAre sevA karavAmAM Ave, te paNa te sevakane pitAnA samAna banAve nahi; anyanAM vAMchitone pUravAnI tAkAtavALA banAve nahi; jyAre zrI vItarAganI upAsanA te vItarAga banAve. enI upAsanAthI ApaNe enA jevA banI zakIe. je deva bhaktithI rIjhe ane AzAtanAthI khIjhe, te deva ApaNI pAse paNa rIjhavAne ane khIjhavAne ja Adarza rajU kare ne? evA devanI sevA lAlasAthI karavI e bhakti nathI, paNa sade che. niSkAma sevA e ja sAcI bhakti che. bhakti mATe je bhaktane niSkAma banavuM paDe, te te bhakta "bhagavAna niSkAma hovA jA joIe eTaluM na samaje? have je bhagavAna niSkAma hoya, te bhaktithIe rIjhe evuM bane zI rItie? rAgI ane dveSI devanI bhakti tAre nahi, paNa DUbAve. sevAnuM kharuM phaLa kayuM ? sevaka sevya je bane te! rAgI-dveSI devane sevaka paNa rAga-dveSI ja bane. ApaNe te rAga-dveSathI mukta banavuM che, kAraNa ke rAga ane zreSamAM sukha nathI paNa duHkha che, ane ethI ja ApaNe zrI vItarAganI ja deva tarIke upAsanA karIe chIe. saMgane raMgaH bhagavAna asaMga che, mATe ja bhaktinuM aMga che. zrI jinabhakita mekSArthe che. zrI vItarAganI sevAthI vItarAga thavAya che, mATe tenAthI mukti meLavI zakAya che. rAga durgatidAyaka
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ 238 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyA che, jyAre sAco tyAga sadgati ane prAte pAMcamI gati, mukitadAyaka che. rAga durgatimAM mArga karI Ape che, jyAre sAce tyAga saMsAranI Agane bujhAvIne mukitane mArga karI Ape che. AkhuMye jagat saMgI che, saMganuM raMgI che, saMgamAM mAnanAra che, saMganuM sahakArI che ane jaMga paNuM saMgane aMge che. saMga chUTe te anaMga bhAvanA tUTe ane abhaMga raMga zUTe pachI te te AtmAmAM rahelI che ananta zakitaone kam AdhIna banAvI dIdhela che, te zakitaone (Te ja lUTe ane na khUTe evA anata AnaMdane pAmIne pApanagarane parihAra karI mukitapurIne bheTe, zivazadhyAmAM leTe. saMganA raMganA pratApe ja AtmaguNa AvarAelA che. saMganA aMge ja jIvanane taraMgamaya banAvI dIdhuM che. janma-maraNanA pravAhane vega, saMganA raMgane AdhIna che. bhava rUpajaMgalamAM baLatarA saMganA raMganI ja che. saMganA raMgamAM rAcanArA bhaMga paDatuM pAgala bane che, paNa saMgane raMga ja pAgala banAve eve che. saMgane raMga cheDavA jevo che evuM lAgyA vinA vItarAgane bhaMga karavA jevuM lAgatuM nathI. rAgane saMga te che, paNa e saMgane raMga che, e saMgamAM ja abhaMganI IcchA che, mATe zrI vItarAgane saMga thaI zakate nathI. saMga khaTakyA vinA, asaMga evA zrI vItarAga, vastutaH game ja zAnA ? thI vItarAya pratyenA rAgathI nipajatuM pariNAma keI kaheze ke eka tarapha te tame rAgane saMga bhaya kara che ema kahe che ane bIjI tarapha pAchA tame ne tame ja
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zro jinastuti 239 zrI vItarAganA rAga karavAnuM, eTale ke-zrI vItarAga taraphanA zaMganA saMga karavAnuM kahe cho; tA e paraspara-virodhI vAta kema nahi ?' ane kahevuM keyA rAga kevuM pariNAma lAve che, enA vicAra karavA joIe, rAga kenuM nAma ? kAI kaheze ke mane amukane rAga che, te tame ene ze| atha kare? jenA rAga che, tene meLavavAnI icchA che, tenI sAthe rahevAnI icchA che, tenAmAM ja lIna manI javAnI icchA che ane tenAthI kadI paNa vikhUTA paDAya nahi evI icchA che, evuM ja kahevAya ne ? vicAra karI ne, tamane ghaNI vastuone rAga che, eTale te vastuone mATe tamArA aMtaramAM tevA bhAva che ne ? basa, have vicAra kareA ke-zrI vItarAga tarapha rogavALA anAya, teA kevuM pariNAma Ave? zrI vItarAga taraphanA ApaNo rAga, ApaNA antaramAM kevAka bhAva pedA kare ? vAravAra e ja yAda AvyA kare; ene ja jovAnuM mana thayA kare; vAraMvAra ene sevavAnuM mana thayA kare; enAthI vikhUTA paDavuM game nahi; enAthI vikhUTA paDayA vinA chUTako na hoya, teA paNa mana enAmAM ja parAvAeluM rahe; kAI enI sArI vAta kare, tA tegame; enI virUddha khelanAranAM vacana kAnane apriya lAge ane manane becena banAve; enI jAheojalAlI Ate karavAnuM mana thAya ane kAI enI jAheAjalAlI karatuM heAya, teA enA upakAra mAnavAnuM, ene page lAgavAnuM paNa mana thAya ! AchuM AvuM ja thAya ke bIjuM kAMI thAya ? zrI vItarAga pratye rAma pragaTe, te AvuM pariNAma Ave ane AvuM pariNAma Ave, tA ethI AtmAne lAbha thAya ke nukazAna thAya rAganA
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ 240 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne saMga choDavAne zA mATe? AtmAne herAnagati thAya che. mATe ne? AtmAne duHkhathI mukta banAvIne sukhamAM jhIlate karavAne mATe ja rAgane saMga cheDavAnI vAta che. e hetunI sAdhanAmAM zrI vItarAga taraphane rAga sahAyaka ja bane che, mATe ja "rAgane saMga bhayaMkara che--evuM upadezanA upakArI mahApurUSoe, rAganA saMgane choDavAnA upAya tarIke, asaMga evA zrI vItarAga pratyenA rAgane saMga karavAnuM pharamAvyuM che. prazasta ane aprazasta rAga-dveSaH rAga ane dveSane saMga vajaryuM che. rAga ane dveSane saMga gayA vinA-rAga ane dveSathI sarvathA rahita banI gayA vinA, kevalajJAna pragaTe e zakya ja nathI ane e vinA mukti nathI. Ama chatAM paNa, rAga ane dveSanA saMgathI sarvathA mukta banavAne upAya ? pahelAM te rAga ane dveSanA saMgane je raMga che, te raMga ja joIe. emAM je sukhanI, upAdeyapaNAnI kalpanA che, te javI joIe. pachI e rAgane ane e dveSane evA sthAne cha devA joIe, ke je sthAne cAjelA rAga ane dveSa, rAga ane dveSanI jaDane ukheDI nAkhavAmAM sahAyaka bane. A mATe zrI jaina zAsanamAM praza sta ane aprazasta, evA be vibhAga pADavAmAM AvyA che. viSayasukhane rAga,e aprazasta rAga ane e rAganA be pragaTate je Sa, te aprazasta dveSa. muktisukhano raMga, e prazasta rAga ane e rAganA yoge pragaTate je te prazasta . viSayasukhane rAga hevAthI viSayasukhanAM je koI sAdhano
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ 241 pahele bhAga zrI jinastuti che agara te je kaI paNa vastuo viSayasukhanAM sAdhane banI zake tema che evuM lAge, te sAdhanono rAga e aprazasta rAga. muktisukhane rAga hovAthI muktisukhane pamADanArAM, muktisukhane pAmavAmAM sahAyaka thanArAM sAdhanono muktisukhanI sAdhanAnA hetuthI je rAga thAya, te prazasta rAga. rAgamAM ane zreSamAM prazastapaNuM Ave, paNa te kyAre? muktisukhanI abhilASA jAge tyAre! mukitasukhano roga thAya ane e rAganA kAraNe ja e sukhanAM sAdhanono rAga thAya, e prazasta rAga kahevAya. kema prazasta je dhyeyane siddha karavuM che, temAM e sahAyaka bane che mATe! prazasta rAga-dveSa karI paNa vItarAga banavAmAM antarAyabhUta bane nahi. rAga-dveSane prazasta banAvavA, ene artha e che ke-enAthI ja enI jAtino cheda kara ! AvaData joIe. yogasAdhaka dazAmAM prazasta rAga-dveSa Avazyaka che. tattvatrayI ane ratnatrayIne tathA tenAM paNa sAdhanene rAga, vItarAga dazAne pAmavAne mATe je karmakSaya kare paDe che, te karmakSayane sAdhavAmAM sahAyaka bane che. e rAga paNa mukitasukhanA lakSya dvArA prazastapaNane pAme che. viSayasukhanA arthipaNAthI karAte koI paNa prakArane rAga-dveSa, vAstavika rItie prazastapaNAne pAmI zakatuM ja nathIviSayasukhanA ja arthipaNAthI, kadAca "dharmane rAga ane adharmane dveSa karAya, te ya te rAga ane te dveSa prazaratanI kaTimAM jAya nahi, mATe rAga-dveSane je prazasta banAvavA hoya, to pahelAM viSayasukhanuM arthipaNuM-temAM upAdeyabhAva, tene dUra karyuM, kADhaye ja chUTako che.
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAtA saMtasamAgamanI jema prazasta rAga-dveSa phaladAcI ane cheH jema kAI paNa vyaktinA saMga nahi karavA joie, paNa satsaMga jarUra karavA joie; kAraNa ke-satsaMga e paheluM kAma tA e kare che kejhUrA saMgAthI dUra kare che, pUrA sa`geAthI 6 karIne, bhUrA saMgeAnI khUNaine samajAve che. pUrA sa MgAnI bUrAIne samajAvIne, pUrA saMgAthI jema ane tema AghA rahevAnI preraNA kare che. dhIre dhIre evI hAlata pamADe che ke-bhUrA saMganA sarva prakAre tyAga karAvIne, saMtasamAgamamAM rAkhI sata banAve che. satsaMganA A prabhAva che. tema prazasta rAga-dveSa paNa pahelAM teA aprazasta rAga-dveSa tarapha napharata pedA kare che, pachI ene kADhavAne mATe AtmAne utsAhita anAve che ane AtmA jyAM uyagata dazAmAM kevaLa prazasta rAga-dveSavALeA ane che, eTale te enA svAmI anI jAya che. pachI AtmAnI rAga-dveSanA kSayanI pravRtti joradAra banI jAya che ane ante rAga-dveSa kSINa thai jAya che. rAga-dveSa rUpa maLane kADhavAne mATe, prazasta rAga-dveSa rUpa dIvela Adine reca levo paDe che. e reca zuM kare che? mAtra malane kADhe che--ema nahi, paNa malanI sAthe peAte paNa nIkaLI jAya che. dIvela vigere pIvAthI, e dIvela vigere peTamAM jaIne malanI sAthe bhaLI jAya che. kaThina malane DhIle anAvI de che. e malane bahAra nIkaLavAmAM madada kare che. pachI malane ahAra kADhavAne mATe pAte paNa sAthe ja bahAra nIkaLI jAya che. prazasta rAga-dveSa paNu AvuM ja kArya kare che, mATe ja ene prazasta kahevAya che. jyAM rAga-dveSathI thatI hAninuM varcuna 242
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga--zrI jinastuti 243 hAya, enI khUrAInuM varNana hAya, enA tyAganuM varNana hAya, tyAM samajI levuM ke-e badhuM aprazasta rAga-dveSane aMge ja che. prazasta rAga-dveSa aprazasta rAga-dveSane kADhIne pAte pazu nIkaLI jAya che. ene kADhavAnI mahenata karavI paDatI nathI, paNa eno sAtha hoya che teA ja AtmA rAga-dveSathI sa thA mukta manavAno joradAra prayatna karI zake che. prazasta rAgadveSanA ceAge AtmA tattvayI ane ratnatrayImAM lIna banI jAya che ane krame karIne rAga-dveSa sarvathA jatAM, te AtmA ratnatrayImaya anI jAya che. `nA khoDA kADhavA hoya tA manane paramAtmAnI prItimAM jo! dunyavI padArthono saMga aprazasta che. prazasta bhAvanAoe temAM sthAna levuM ghaTe. prazasta sa'ganA abhAve AtmAmAM aprazasta saga sthAna le che, sthAna jamAve che, sthira thAya che. sAMsArika sukhane mATe duniyAnA padArthAne meLavavAnI jeTalI bhAvanAo che, te tamAma aprazasta che. prazasta sa`ga, duniyAnAM dardIne daphanAvIne, muktinI mukammIla AjhAdI apaNu sare che. aprazasta saMga muktinAM ananta sukhAthI AtmAne dara karIne, tene duHkhamaya dardI banAvIne barabAdI bakSe che. duniyAno sa'ga rAga-dveSa hoya teA ja game che ane te paNa aprate zasta prakAranA ! duniyAmAM vera-jhera, kalaha, yuddho Adi rAga- dveSanA dhArako ja vadhAre che. sasAramAM sasaraNa karAvanAra rAga tathA dveSa che. prItinI nItimAM duniyA samajatI nathI, tethI te paudagalika, puddagalAnI ja prItimAM mastI dharAve che;
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 244 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne durgationA sthAnamAM pitAnI jAtane TherAve che. pudagalanA saMgane viSe aprIti hevI joIe tathA paramAtmA pratye prIti pragaTavI joIe. jeTalI prIti karavI hoya, rAkhavI heya, teTalI prIti paramAtmA pratye, e tArakanI AjJAnI ja ArAdhanAmAM rakta gurUo pratye ane e tArakee pharamAvelA dharma pratye karavI ane rAkhavI joIe. je kaDavI dazAne anubhava kare na hoya, te sAcI prItinA sthAna amAna jJAnadAnanA samarpaka paramAtmA ja che. enI prIti jeTalI vadhAre, teTalI prIti pudgalanI ochI thAya. pudgalanI bAjImAM rAjI banI, pitAnA AtmAne bhAjInI kiMmate telAvanAra, paramAtmAnI prItithI bhAganAra che, mATe prabhukathita pAvana jJAnavicAronA cegAnamAM tAjI tAjI bhAvanAo bhAvI prabhuprItimAM-enI AjJAomAM rAjI banaze, te ja saghaLI ya bAjI sAjI raheze. prabhuprItiparAyaNe, paramAtmA taraphanI prItimAM parAyaNa banelAo, saMsAranI ApattimAM paNa, te tArakenI AjJAone mATe gAjI uThe che. prabhupremamAM AtmAne otapreta banAvanAra, je kaI prabhunA mArgamAM kAMTAo veratA hoya te nArAja te thAya-emAM navAI nathI, paNa mAtra nArAja thaIne besI nahi rahetAM, tenI etarAja kare! ALasane tathA kAyaratAne khaMkherI nAkhI, jeTalI hoya teTalI zaktino upayoga karIne pratIkAra kare !! zrI jinarAjanI ArAdhanAmAM, zrI jinazAsananI ArAdhanAmAM prANa vArI che, ekavAra de, tana-mana-dhana saghaLuM chAvara karI de!!! emAM bIjA koInI sahAyanI paNa apekSA rAkhe nahi.
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga--zrI jinastuti 245 e te zurA subhaTanI jema kUdI paDe ane verAyelA kAMTAone uThAvI phagAvI de tathA verAtA kAMTAone ekadama rokI de. AvI prIti jyAM sudhI AtmAmAM jAge nahi, tyAM sudhI mAruM bhAge nahi; tyAM sudhI rAga-dveSa jAya nahi. A tamAmamAM pudgalAnA saMganA raMga ghaTe tyAre ja banI zake, mATe manane pudgalanI prItithI cheDAvIne paramAtmAnI prItimAM joDe ane e prakAre kADhavA mAMDA kamanA khADA ! tr 9 prIti puddagalataNI cheDA, prabhunA dhyAnamAM joDA ; akhatarA tA kare. caiADA, nIkaLo karmanA khADA kamanA khADA kADhavA heAya, te jarUra che. paramAtmAnI prItine thADA zAnti ApavAne mATe samatha che. A akhatarA karavAnI paNa anubhava meTI bhakti nirAzasa bhAve karA : jagatamAM evI kaI siddhi nathI, ke je zrI vItarAga paramAtmAnI bhaktithI prApta thAya nahi. zrI vItarAga paramAtmAnI bhakti dvArA dunyavI sarva siddhie tema Atmika sava siddhie sulabha bane che. zrI vItarAganI prItithI karAtI bhakti, bAhya ane Abhyantara RddhinI prAptinuM kAraNa che, kAraNa ke--e jema kanirjarAnI sAdhaka che, tema zubha puNyanI paNa sAdhaka che. bAhya siddhione mATe purUSArtha karAya, paNa e purUSArtha saphala tA ja ane, ke jo lAbhAntarAya kama naDe nahi ane zubha prakAranuM bhAgala kama eTale puNyaka upArjeluM hAya. Ama chatAM paNu, e vAta dhyAnamAM rAkhavAnI che ke-zrI
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ 246 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna vItarAganI bhakti viSayasukhanI, pagalika sukhanI abhilApAthI karavAnI nathI; parantu Atmika sukhanI, mokSasukhanI abhilASAthI ja karavAnI che. viSayasukha tarapha anupAdeyabuddhi pragaTayA vinA, e sukhanI pRhA paNa duHkhadAyI che-evuM lAgyA vinA, viSayasukhane bhagavaTe e bAlakIDA che evuM lAgyA vinA ane viSayasukha tarapha ghaNA bhAva pragaTayA vinA, zrI vItarAga paramAtmAnI bhaktimAM dattacitta banI zakAtuM nathI. zrI vItarAganI bhakti vItarAga banavA mATe karavAnI ! nirAzaMsabhAve karavAnI! dunyavI sukhanI AzaMsA, e mahAdeva che. e deSa zrI vItarAganI bhaktimAM AvI jAya nahi, tenI te khAsa kALajI rAkhavAnI. jagatamAM pravartI raheluM AzAnuM dAsatva: AzAnA dAsa banIne zrI vItarAga paramAtmAnI bhakti karavAnI nahi; paNa AzAne dAsI banAvIne, kadI paNa AzA karavI ja paDe nahi athavA te AzA thAya ja nahi-evI AtmadazAne prApta karavAne mATe-pragaTAvavAne mATe ja,zrI vItarAga paramAtmAnI bhakti karavAnI che. kahyuM che ke "ApA , te rANAH sarvocA sArA vAlI jeva, tevi rANAyate ro: II" jeo AzAnA dAsa bane che, teone sarvalokanuM dAsatva svIkAravuM paDe che ane jeo AzAne pitAnI dAsI banAve che, teonA dAsapaNAne leka svIkAre che. tamAre dAsa banavuM che ke leka tamAro dAsa bane e tamane game che? lokane dAsa
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 247 banAvavAnI AzA paNa dAsatva saje che. ApaNe te evI AzA paNa nahi joIe. AzA mAtrane tyAga, ApoApa, anyone tamAruM dAsatva svIkAravAne preraze. AzAnA yoge AdamI kevI kevI gulAmIo kare che, te zuM tamArAthI ajANyuM che? bhaDavIre jevA bhaDavIre paNa mAyakAMgalAonA hukamone uThAve che, te konA pratApe ? buddhizAlIo paNa alanA othamIranI sevA kare che, te kenA pratApe? vidvAne paNa ajJAnanI vAtamAM hAjI pUre che, te kenA pratApe? ucca pade rahelAo paNa dhanavAne mAna Ape che, te kenA pratApe? dhanavAne paNa sattAdhikArI mANasone khUza rAkhavAno prayatna kare che, te tenA pratApe ? ArAmapriya mANaso paNa avasare ne avasare rAtri-divasa deDadhAma kare che, te kenA pratApe ? nehaghelA ne kAmaghelAo paNa kuTuMba-ghabAra-dezane tajIne paradezane veThe che, te konA pratApe? dhanavAna ane sattAdhArio kuTaDI ane nAdAna paNa strIonI AjJAone tAbe thAya che, te konA pratApe ? Ama jagatamAM lagabhaga sarvatra, eka athavA te bIjA rUpamAM, dAsatva ja dAsatva pravatI rahyuM che ane te pratApa bIjA keIna ya nathI, paNa AzAne che! saMsAranA sukhanI AzAmAM ne AzAmAM mANasa jhure che, aNagamatAnI paNa AjJA uThAve che; gamatAne khUza rAkhavAne gulAmI kare che; ane tema chatAM paNa saravALe te tene nirAza ja thavuM paDe che. koI divasa saghaLI AzAo pUrAtI nathI. vaLI saMsAranA sukhanI AzAne svabhAva ja evo che ke-e phaLe nahi tyAM sudhI gurave ane phaLe eTale udvigna banAve ane udvigna
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ 248 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne banAvIne tene pAcho navI navI AzAothI surate banAvI de kAraNa ke-saMsAranuM sukha game teTaluM maLe te ya adhurUM ne adhuruM ja lAge che. saMsAranA sukhanI AzAe doDadhAma karanAre eve eka paNa mANasa nathI, ke je ema kahe ke mAruM mana mane maLelA sukhathI bharAI gayuM che ane have mane kazI ja AzA agara to IcchA nathI. AzayabhedathI dharmAnuSThAnA pAMca prakAro : AvI AzAone gulAma banyA rahIne tame zrI vita rAga paramAtmAne seve, e tArakanI bhakti kare, te paNa tamane enuM jevuM phaLa maLavuM joIe, tevuM phaLa maLe ja zI rItie? e tArakena vItarAga-bhAvanuM samyagdarzana tamane thAya zI rItie? AthI ja, bhagavAna zrI jinezvadevoe mekSanA hetuthI pharamAvelAM dharmAnuSThAnene nirAzaMsabhAve karavAnI AjJA che. upakArioe dharmAnuSThAnA pAMca bhede varNavyA che, ane te pAMca bheda e dharmAnuSThAnane AcaranAra AtmAonA Azaya vizeSane anulakSIne ja varNavavAmAM AvyA che. viSAnuSThAna, garAnuSThAna, anyonyAnuSThAna, taduhetu-anuSThAna ane amRtAnuSThAna-evA e pAMca bheda che. Ihalaukika pigalika sukhanI kAmanAthI je dharmAnuSThAna karAya, tene upakArio viSAnuSThAna kahe che, pAralaukika pagalika sukhanI kAmanAthI je dharmAnuSThAna karAya, tene upakArio garAnuSThAna kahe che, ane gatAnugatipaNe je dharmAnuSThAna karAya, tene upakArio ananuSThAne agara te a nyAnu
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 249 ThAna" kahe che. dharmAnuSThAnanA A traNeya prakArene "asaddha anuSThAne" tarIke varNavIne, upakArioe tene tyAga karavAnuM pharamAvyuM che. arthAta-e upakArioe ema pharamAvyuM che ke-je dharmAnuSThAna kare, te Ihilaukika padagalika sukhanA AzayathI karo nahi, pAralaukika pagalika sukhanA AzayathI karo nahi agara te atAnugatikapaNe paNa kare naDi! tyAre kayA AzayathI dharmAnuSThAna karavAnuM? mokSanA AzayathI: mekSanA AzayathI vidhibahumAnapUrvaka je dharmAnuSThAna karAya, te dhamanuSThAnane tahetu-anuSThAna kahevAya che ane mokSanA AzayathI traNeya gonI pUrepUrI vizuddhine sAdhIne yathAvidhi je dharmAnuSThAna karAya, tene upakArioe amRtAnuSThAne kahyuM che. taduhetu-anuSThAna ane amRtAnuSThAna, e bane ya sa6 anuSThAno che ane ethI ja upakArioe A be prakAranAM dharmAnuSThAnene ja AcaravAnI preraNA karI che. dharmAnuSThAnA Azayane sAro banAvo: prazna. A lokanA agara te paralokanA sAMsArika sukhanA AzayathI dharmAnuSThAna karatA hoIe, te ene tyAga karI de ? dharmAnuSThAnane tyAga kare nahi, paNa A lokanA tathA paralekanA sAMsArika sukhanA Azayane tyAga karIne, te dharmo nuSThAnane eka mAtra mekSasukhane meLavavAnA AzayathI ja karavuM. prazna paNa sAMsArika sukhane Azaya nIkaLate na hoya ane mokSano Azaya Avato na hoya, te zuM karavuM?
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ === = 250 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne - to paNa sAMsArika sukhanA Azayane tajavAnI ane mokSasukhanA Azayane pedA karavAnI vRtti rAkhIne dharmAnuSThAna karyA karavuM. manamAM evo vicAra vAraMvAra kare ke-mAre A pApa Azaya kyAre TaLe ane kyAre mArAmAM mokSane Azaya pragaTe. praznaevI vRtti paNa pragaTatI na hoya te? sAMsArika sukhane mAre Azaya TaLe te sAruM ane mekSa-sukhane meLavavAne Azaya mArAmAM pragaTe te sArUM" -e bhAva paNa jo haiyAmAM pragaTate na hoya, te tame ja vicAra kare ke-e dharmAnuSThAnene AcaravA chatAM paNa, tame dharmanI ane mokSanI ArAdhanA kare che ke arthanI ane kAmanI ArAdhanA kare che? kahevuM ja paDaze ke-vastutaH e dharmanI ke mokSanI AMzika paNa ArAdhanA nathI, jyAre e arthanI ane kAmanI ja ArAdhanA che e nizcita che, te sAdhuo tamane evA prakAre dharmAnuSThAna karavAnI hA zI rItie pADe? kema karIne paNa sAMsArika sukhane Azaya jaze ane mokSasukhane Azaya pragaTaze ema lAge tyAM sudhI te ThIka, paNa eka mANasa samajaNapUrvaka artha-kAmane Azaca rAkhe ane mokSane Azaya mArAmAM pragaTe te sAruM -emeya I che nahi, tene ya dharmAnuSThAna karavAmAM saMmati, eka mAtra mokSamArga rUpe ja sthapAelA zrI jinazAsananA gurUo zI rItie Ape? na ja Ape. sAMsArika sukhanA AzayathI thatA dharmathI -pApa baMdhAya ke puNya baMdhAya? prazna sAMsArika sukhanA AzayathI dharmAnuSThAna kare
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga -zrI jinastuti 251 te tene pApane baMdha thAya ke puNyane baMdha thAya? tenA AzayathI tene pApane ja baMdha thAya ane dharmAnuSThAnI kriyAthI tene puNyane baMdha thAya, paNa te ya puNya pApAnubaMdhI puNya baMdhAya. e puNyathI devagati AdinAM sukho maLe e zakya che, paNa e sukhasAmagrI vacce paNa e jIva ghaNI asamAdhine bhagavato hoya che. vaLI e sukhasAmagrImAM e jIva eTale badhe Asakta banI jAya che ke pachI tene ghaNuM kALa paryanta durgatiomAM bhaTakavuM paDe che. dharmanI AzAtanA karavAthI, tene dharmanI prApti durlabha banI jAya che. sAMsArika sukhane Azaya AvI jAya, mokSasukhane Azaya na paNa Ave, te paNa "mokSasukhane Azaya maLe pragaTe te sArUM evI vRtti hoya athavA te sAMsArika sukhanA Azaene ja Agraha na hoya, tyAM sudhI ya mArge caDhAvI zakAya paNa samajapUrvaka sAMsArika sukhanA Azayane ja Agraha hoya, te mAnavuM paDe ke-A jIva kAM to abhavya che, kAM te durbhavya che ane kAM to bhavya hovA chatAM ya atizaya bhArekamI che! kAraNa ke-jIva dharmAnuSThAnane pAmyo che, kSamArgane samajAvanAra sagurUnA sadupadezane yoga thaye che, e mUDha ke abodha nathI ke kazA ja sArAsArane samajI zake nahi, chatAM paNa mokSanA Azayane nahi lAvavAno Agraha rAkhe, e sUcave che ke-mekSanI rUci pragaTe eTalI paNa yogyatA e jIvamAM pragaTI nathI. nahitara to e kahe ke-"sAMsArika sukhanA Azayane kADhavAnI ane mokSasukhanA Azayane pragaTAvavAnI have huM mahenata karIza." dhyAnamAM rAkhe ke-dharmAnuSThAnone taja
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25ra zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAtA vAnI A vAta nathI, paNa dharmAnuSThAnonA AcaraNamAM peThelA adhamabhAvane tajavAnI A vAta che. sAMsArika sukhanA AzayathI ja -zuM sAMsAIka sukhanI sAmagrI maLavAnI che? prazna. sAMsArika sukhanI sAmagrI vinA samAdhibhAva TakatA nathI ane dharma ne AcaravAno utsAha pragaTatA nathI, mATe sAMsArika sukhanA AzayathI dharmAnuSThAno karatA hoya te? tA teA hetu e thayeA ke-mane samAdhibhAva maLe te sArUM', ke jethI dharmane huM dharma rUpe AcarI zakuM ! eTalA pUratA te Azaya sArA gaNAya ne? evA AzayavALA dharmAnuSThAnone te Acare ja che; mAtra sAMsArika sukhanA AzayathI Acare che-eTaluM ja; paNa ethI enAmAM dharmane AcaravAno utsAha pragaTatA nathI--ema nahi kahI zakAya. ema ja kahI zakAya ke-dhama ne dharma rUpe AcaravAnA utsAha pragaTatA nathI, ane evA utsAha nathI pragaTatA e ene DaMkhe che. jo Ama ja hAya, teA evA mANasane mAne pAmavAmAM bahu ochI muzkelI naDe che. ene tA ema paNa samajAvI zakAya ke-duHkhamAM dInatA e jema asamAdhi che, tema sukhamAM lAlupatA e paNa asamAdhi che. samAdhi ta AtmacintanamAM rahelI che. du:khanI bhAremAM bhAre sAmagrI vacce paNa, AtmacintanamAM rakata anelA mahAtmAe samA dhine TakAvIne mukitane sAdhI zakayA che ane sukhanI bhAremAM bhAre sAmagrI vacce paNa, paudgalika sukhamAM ja sarvasva mAna
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti 253 nArA tathA AtmAne bhUlI janArA pAmarI, asamAdhimaya dazAne bhAgavIne, enA ceAge upArjelA pApathI gheAra narakamAM cAlyA gayA che. AthI sAMsArika sukhanA Azayane tajI de ane je kAMi sAmagrI maLI hoya, te sAmagrInA ceAgamAM paNa AtmAnA sukhane kema pragaTAvI zakAya, eno vicAra kara. vaLI jo tane khAtrI ja che ke-A dharmAnuSThAnomAM sAMsArika sukha rUpalane ApavAnI paNa zakti che, teA tU' zuM ema mAne che ke-sAMsArika sukhano Azaya nahi rAkhavA mAtrathI ja ane meAkSano Azaya rAkhavA mAtrathI ja, A dharmAnuSThAno tane sAMsArika sukha rUpa phUla Apaze ja nahi ? tU' je AvuM mAnatA hA, te te khATu' che. sAMsArika sukhanA AzayathI te tane niyamA nukazAna thaze, jyAre sAMsArika sukhanA Azayane tajI daI ne eka mAtra mokSasukhanA AzayathI tU. dharmAnuSThAnone sevavA mAMDaze, teA tane A bhavamAM samAdhino lAbha thavA sAthe, parabhavamAM paNa dharmanI prAptine sulabha banAve tevI ane uttama keATinI sAMsArika sukhanI sAmagrI paNa prApta thaze. prazna. mokSamArganI ArAdhanA huM sArI rItie karI zakuM, e mATe mane svajanAdinI ane dhanAdinI sAmagrInI anukULatA thAya, evA Azaya dharmAnuSThAnone sevavAmAM hoya te ? emAM te meAkSamA nI ArAdhanA karavAnI vRtti che ja, evuM sunizcita thaI jAya che; parantu evI vRttithI paNa svajanAdinI tathA dhanAdi sAmagrInI anukULatA thAo-evA je Azaya AvI jAya che, te paNa eka prakAranI nabaLAIne ja sUcave che. evI zUratA keLavavI joIe ke game tevI prati
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ 254 zrI bhagavatIjI satranAM vyAkhyAna kULatA vacce paNa mAre tA meAkSamAganI ja ArAdhanA karavI che. me kSamAganI ArAdhanA karavAnI icchAne prakhala manAvA. tamArI je IcchA khUba khUba prakhala banI jAya che, te icchAne pAra pADavAne mATe tame snehione, saMbaMdhione, dhanane ane keTalAka teA dharmane paNa gaNatA nathI; tema jo meAkSamAne ArAdhavAnI IcchA prabala banI jAya, te pachI AvA nabaLA vicAra Ave ja nahi, sAMsArika sAmagrInI anukULatAnA Azaya tame rAkhazeA tA ja dharmAnuSThAneAthI tamane sAMsArika sAmagrInI anukULatA maLaze, ema mAnA che ? UlaTu', jeTalI AzayanI zuddhatA haze, tenA pramANamAM dharmAnuSThAnanuM sArUM phaLa maLaze. A kAraNe, ApaNe pahelAM ja vicAryuM ke'jagatamAM evI kAI siddhi nathI, ke je zrI vItarAga paramAtmAnI bhaktithI prApta thAya nahi.' ane te pachI e vAta spaSTa karI ke-zrI vItarAga paramAtmAnI bhakti viSayasukhanI-paud galika sukhanI abhilASAthI karavAnI nathI, paNa Atmika sukhanI-mAkSasukhanI abhilASAthI karavAnI che. rAgAdinA kSaya thAya ja nahi, evu* mAnanArAe paNa che : A zrI bhagavatIjI sUtranA TIkAkAra paramarSi AcAya bhagavAna zrImad abhayadevasUrIzvarajI mahArAjAe, A sUtranI TIkAnI racanAne prAraMbha karatAM, mAMgalAcaraNa karatAM, zrI jinastuti karI che. te stutimAMnA ceAthA 'asa'ga' vizeSaNane vicAra cAle che. ApaNe teA mAnIe chIe ke-jaDa ane caMtananuM astitva jema anAdikAlIna che, tema jaDa ane cetananA yAga paNa anAkiAlIna che. karmo jaDa che ane te
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ panDulA bhAga-zrI jinastuti 255 karmonA yAgathI ja cetananA svabhAva AvarAelA che. svabhAve anantajJAnI evA paNu AtmAne jema jJAnAvaraNIya ka lagabhaga jJAnazUnya manAvI zake che, tema meAhanIya karma svabhAvathI sa thA arAgI evA paNu AtmAne rAga ane dveSavALA ja nahi, paNa rAga ane dveSane AdhIne ya khanAvI zake che. kamanA cega AtmAnA svabhAvane Avare che . ane AtmAne geraste paNa dore che. Ama chatAM paNa, e kamAM, AvaraNa ja rahe che, eTale ke-AtmAnA svabhAvane naSTa karavAnuM sAmarthya e AvaraNAmAM nathI, koI paNa vastuna!-jaDanA ke cetananA svabhAvane kAIthI paNa sava thA naSTa karI zakAtA nathI ! AvaraNa tA evI vastu che ke-ene dUra karI zakAya che. Ama heAvAthI ja, ApaNe mAnIe chIe ke- varaNanA abhAva thavAthI AtmAnA anantajJAnAdi gugA paNa pragaTI zake che. sarvajJa vizeSaNanA vivecananA prasaMgamAM jema kahyuM hatuM ke--keTalAke AtmAmAM sarvajJapaNuM pragaTI zake tema mAnatA nathI, tema A asaga vizeSaNane aMge paNa dhyAnamAM rAkhavAnuM che ke-' keTalAkA ema mAne che ke AtmA paripUrNa vItarAga dazAne pAmI zake ja nahi.' sajJa te ja banI zake che, ke je paripUrNa vItarAga dazAne prApta kare, eTale jJAnanA paripUrNa pragaTIkaraNane ane jJAnanA anantapaNAne nahi mAnanArAo, vItarAgapaNu` ripUrNa paNe pragaTI zake che e vAtane mAnavAnA paNa inkAra kare che. anAdizcaMta AkAza nAza pAmatu nathI tema --anAdimAna nAgA detA kSaya na thAya e mAnyatA kheATI cheH jee 'vItarAgapaDyuM pariNlR paNe pragaTI zake che'- e
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ 256 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna vAtane mAnavAne InkAra kare che, te pitAnA InakAranA samarthanamAM ema paNa jaNAve che ke"raagaadyo na kSayamAvizanti anAdimattvAta , ggnvt|" AmAM traNa vastuo che. (1) pitAnI mAnyatA, (2) pitAnI tevI mAnyatAne hetu ane (3) te hetunA samarthana mATenuM udAharaNa, zagAdika kSayane pAmatA nathI, e temanI mAnyatA; rAgAdika anAdimAna che, e hetu; ane "gaganavata' eTale "AkAzanI jema" e udAharaNa "AkAza jema anAdimAna che, tema rAgAdika anAdimAna che ane tethI AkAzane jema kSaya thato nathI, tema rAgAdikane paNa kSaya thatuM nathI. -A vAkyamAM mAnyatA, hetu ane udAharaNa--e traNeyane samAveza thaI jAya che. AvA prasaMge ApaNe pahele vicAra udAharaNane kare paDe, eTale ke-je udAharaNa ApavAmAM AvyuM che, te baMdhabesatuM che ke nahi?-e jevuM paDe. pachI te sAthe ApavAmAM Avelo hetu, te hetu je mAnyatAne siddha karavAne mATe ApavAmAM Avyo che te mAnyatAne siddha karanAre che ke nahi-e tapAsavuM paDe. ApavAmAM AveluM udAharaNa baMdhabesatuM hoya nahi ane ApavAmAM Avele hetu paNa, te hetu je mAnyatAne siddha karavAne mATe ApavAmAM Avyo hoya, te mAnyatAne siddha karI zake tema na hoya, te te mAnyatA ApoApa asiddha thaI jAya che, beTI hovAnuM pUravAra thaI jAya che. rAgAdikano kSaya nathI thaI zakato, evI pitAnI mAnyatAne siddha karavAne mATe vAdie ApeluM gagananuM CSTAnta susaMgata banatuM nathI, kema ke--ahIM dRSTAnta-dAntikanuM
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 257 vaiSamya che. rAgAdika paNa anAdimAna che ane gagana paNa anA dimAna che, ema ekadezIya sAmyane aMge vAdI gagananuM daSTAnta ApavAne mATe lalacAya che, paraMtu anAdimAna evI saghaLI ya vastuone vicAra karavAmAM Ave, te mAlUma paDe ke-anAdimAna evI vastuone aMge thatuM paryAyAntara bhinna bhinna prakAranuM hoya che. paryAyAntarane pAmatAMnI sAthe ja, pUrvanA paryAya rUpa vastune ekadama nAza thaI gaye-e paNa bhAsa thAya che ane paryAyAntara thavA chatAM paNa, pUrvanA paryAya rUpa vastu kAcamanI kAyama rahI hoya-e paNa bhAsa thAya che. AkAzamAM paryAyAntara thavA chatAM paNa, AkAza kAyamanuM kAyama rahe che ane te ApaNane jaNAya che; jyAre bIjI vastuonuM paryAyAntare vinAzane bhAsa karAve che, kema ke-tene paryAya ati parivartana pAme che. A kAraNe, ema kahI zakAya keAkAzanuM je dRSTAnta ApavAmAM AvyuM che, te ApavAmAM dRSTAnta-dAcchantikanuM vaiSamya che. vaLI AkAzanI jema rAga e koI svataMtra vastu nathI. AkAza svatatra dravya che. rAga svatanca dravya nathI. AtmAnA svabhAvane AvaranAruM ane AtmAne vibhAvadazAmAM rAkhanAruM je mehanIya karma che, te karmanA yoge ja AtmA rAgavALe bane che. e mehanIya kamane ema AtmAnI sAthe anAdikALathI che, paNa anAdikALathI jevA prakAranuM mehanIya kama hatuM, tevA ja prakAranuM ane te ja mehanIya karma, sarva kAle I zakatuM nathI. emAM jUnuM kama vAya ane navuM karma baMdhAya, ema thayA ja kare che. mohanI kamanI utkRSTa sthiti sIttera keDIkeDI sAgaropamanI che, eTale
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ 258 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAtA je mAhanIya kama baMdhAyuM hoya, te jo Take te vadhumAM vadhu sIttera kADAkADI sAgaropama kAla paryanta Take, e daramyAna navAM navAM meAhanIyanA prakAranAM karmo baMdhAya e mane, paNa enuM e kama tA Take ja nahi. jema dIpakalikA eka naSTa thAya paNa khIjI dIpakalikAne utpanna karatI jAya, tA dIpakalikA kAyamanI kAyama rahe; paNa pahelI je dIpakalikA hatI, tenI te ja rahe nahi. dIpakalikA badalAtI gaI, paNa dIpakalikAnuM kArya cAlu rahyuM. AthI ajJAna jIvAne evA bhrama thAya ke'A enI e ja dIpakalikA che' e sa'bhavita che; parantu, vastutaH dvIpakalikA enI e ja hotI nathI. rAgAdikanuM paNa Ama ja ane che. anAdikAla pUrve paNa rAgAdika hatA ane Aje paNa rAgAdika che, parantu Aje je rAgAdika che, te anAdikAla pUrve jevA prakAranA hatA ane jeTalA pramANavALA hatA tevA prakAranA ane teTalA pramANavALA ja che--evuM nathI kAraNa ke tenA kAraNuM mAhanIya kama mAM vAravAra paryAyAntara dvArA parivarttana thayA karyuM che. Ama tenA prakAra ane pramANamAM pheraphAra thatA hAvAthI, tenA savathA kSaya thAya e paNa susaMbhavita che. prazna. eTale zuM rAgAdinA astitvanA sava thA abhAva ja thaI jAya? : rAga e vastutaH jaDa karmonuM kAya che. A zarIra jaDe che, paNa emAM AtmA rahelA che, mATe A zarIra sukha-duHkhane anubhava kare che. zarIra jaDa hovA chatAM ya, su'TI khaNA te vedanA thAya che, e pratApa mahIM AtmA raheleA che tene a Mge che. tema rAga e mehanIya kamanuM kAya che, mAhanIya kama e
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti 25 jaDa che, mAhanIya kama nA paNu AtmA sAthe leAha-agni jevA ceAga hAvAthI, mAhanIya kamanA ceAge AtmAmAM rAga pragaTe che, mAhanIya kama kSINa thatAM rAga kSINa thaI jAya che, mAhanIya krama kSINa thAya che, eTale zuM ? e prakAranA paryAyane pAmeluM jaDa dravya AtmAthI vikhuTu paDI jAya che. AtmA sAthenA enA ekameka svarUpa cAgane anta AvI jAya che. Ama chatAM paNu, jaDa tarIkenuM enuM astitva kAMI mITI jatuM nathI. e jaDa vaLI navA paryAyane pAme che. jagatamAM anAdikAlathI je che, te Aje paNa che ane anantAnanta kAle paNa te rahevAnuM ja che. jagatamAM je che, tenA vinAza nathI ane je nathI, tenI utpatti nathI. mAtra avasthAomAM ja pheraphAra thayA kare che. vibhAva dazAvALA AtmA svabhAvadazAne pAme, svabhAva dazAne pAmIne AtmA saMsAramAM paribhramaNa karatA aTakI jAya, paNa tenI hayAti tA kAyamanI kAyama ja rahe. tema jaDanA paryAyeA pharyAM kare. rAgAdinA savathA kSaya thAya, eTale rAgAdikanuM astitva jagatamAMthI mITI jAya nahi tema ja tenuM kAraNa ke je jaDa aNuonA ceAge anela hoya te aNue mULamAMthI nAza pAme nahi; parantu tenA amuka AtmA sAthenA je ceAga hoya, te yAga naSTa thaI jAya. Aje je paramANuonA ceAgathI ghaDA banyA, te paramANuethI ghaDA ja banI zake--evA niyama nahi. e paramANue mATInAM ja paramANu tarIke kAyama rahe, evA paNa niyama nahi. eka vAra je paramANue ghaDA banavAmAM upayogI thayAM hoya, te ja paramANue kAlAntara vastra banavAmAM paNa upayogI nivaDe, AkAza mATe AvuM anatuM
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ } zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAtA nathI. evA prakAranA svarUpAntarane AkAza pAmI zakatuM nathI. AkAza kAI kALe ghaDA ke gheADo banI gayuM ema banatuM nathI. eka AkAza naSTa thAya ane enI jagyAe -navuM AkAza utpanna thaI jAya, eme ya banatuM nathI. AkAza AkAza ja rahe che. temAM pheraphAra keTalA thAya che ? Aje AkAza amuka sthale ghara, ghaDA vigerethI reAkAeluM hAya, tA thADA vakhata pachI e sthala khAlI hoya ane anya sthala rAkAeluM hoya; paNa ghaDA vigerenAM paramANuonuM paryAyAntara jevA prakAranuM thayA kare che, tevA prakAranuM paryAyAntara AkAzanuM thatuM ja nathI. AthI, anAdikAlIna vastuomAM paNa e bheda pADavA joIe. vaLI AkAza e kAI paNa prakAranAM paramANu vizeSathI anelI vastu nathI, paNu anAdikAlathI te eka svatantra dravya tarIke vidyamAna che; jyAre rAganuM mULabhUta kAraNa je meAhanIya kama, te teA jaDanA paryAya rUpa ka vaNAothI utpanna thayela che. AthI ema kahI zakAya ja nahi ke-jema AkAza anAdialIna hovAthI nAza pAmatuM nathI, tema rAgArdika paNa anAdi kAlIna hAvAthI kSaya pAmatA nathI. anAdikAlIna vastunA paNa paryAyasvarUpanA nAza thAya che: AkAzanuM anAdikAlIna astitva apravAhAtmaka che ane rAgAdikanuM anAdikAlIna astitva pravAhAtmaka che, je je vastu amuka svarUpamAM apravAhAtmaka na hAya, paNa yAhAtmaka hovAthI jenA paryaMcA bhinna bhinna svarUpane dhAraNa karatA haiAya, tevI vastuonA tenI pravAhAtmaka dazAnA ge
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelo bhAga-zrI jinastuti 261 utpanna thatA paryAya ane tenI asara jarUra naSTa thaI zake che ane tema chatAM paNa jagatamAMthI te vastuo keI kALe mULa mAMthI naSTa thatI nathI tema ja tene mULabhUta svabhAva paNa badalAtA nathI. jema nadIne pANune pravAha. pANI vahetuM heya che, eTale hoya te paNa jAya che ane tenI jagyA AvanAruM pANI le che. A pravAhane baMdha bAMdhIne agara to tevA anya keI upAyathI aTakAvI zakAya che. bIja ane vRkSanuM daSTAnta vicAre. bIja tathA vRkSa anAdimAna che. bIjathI vRkSa ane vRkSathI bIja. A pravAha anAdine che, paNa badhAM ja bIje vRkSapaNane pAmatAM nathI. je bIje bIja rUpe naSTa thaI jAya che, temAMthI vRkSo thatAM nathI. vRkSamAM paNa keTalAMka evAM thaI jAya che ke temAMthI bIja pedA thatAM nathI. bIjane paraMparAnI daSTie je vicArIe, te bIja anAdikAlIna Thare. e bIjane keI zekI nAkhe te ? jamInamAM bIjane vAvyuM hoya, paNa tene kaI jIvaDuM khAI jAya te ? jIvaDAnI vAta bAjue rAkhe, paNa khArAzavALI jamIna namAM bIja paDe to? kahe ke-bIja nAza pAmI jAya ane ethI e bIjanI je anAdikAlIna bIja tarIkenI paraMparA hatI, te ya nAza pAmI jAya. mANasane vicAra kare. e enA bApane dIkare che. ene bApa vaLI enA ya bApane dIkare hate. ema pitA-putranI paraMparA anAdikAlathI cAlI AvelI nakakI thAya che. have kaI mANasa paraNe nahi to paraNe, paNa bAI vAMjhaNI rahe to? mANasa janme ne vahele marI jAya to? e saMtatinI paraMparA anAdinI hovA chatAM paNa, te
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ 262 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne naSTa ja thaI jAya. AvI rItie rAgAdikane paNa kSaya thaI zake che, e ApaNe muddo che. samatA dvArA rAga-dveSanA pravAhane rUMdhI zakAya che ane samyajJAna tathA samyakracAritra dvArA tenA nAzane paNa sAdhI zakAya che. AtmAmAM je viveka pragaTe, tene potAnA svabhAvano khyAla AvI jAya, pitAnI vibhAva dazA khaTake ane svabhAva dazAne pAmavAnuM mana thAya, te te pitAnI vibhAva dazAnAM kAraNene TALavAne mATe purUvArthazIla bane ane evA purUSArthazIla AtmAne mATe pitAnA rAga-dveSano sarvathA kSaya e keI azakya vastu ja nathI. daSTirAganI bhayaMkaratA? duniyAmAM bhAremAM bhAre rAga viSayasukhane che. je keviSayasukhanA roga karatAM eTale kAmarAga karatAM paNa, dRSTirAga vadhAre bhayaMkara che. daSTirAga eTale mithyAdarzanane rAga. darzananA svIkAramAM mAdhyaya bhAva ane vivekabuddhi joIe. AtmAne vistAra jenAthI sadhAya, tevA darzanane samajapUrvaka svIkAra karavAnI taiyArI joIe. evI AgrahazIlatA nahi joIe ke huM je darzanane mAnuM chuM, te sivAyanA darzana nanI vAta mAre jANavI ke vicAravI ja nahi" zrI jaina zAsanamAM te vadarzananuM jJAna meLavavAnuM vidhAna che ane pUDadarzananuM vivekapUrvakanuM jJAna zrI jaina darzana pratyenI AtmAnI zraddhAne nirmala banAvanAruM che, ema paNa upakArio pharamAve che. anya darzanenuM jJAna thavAthI, te te dizAmAM kevI kevI truTio che te samajAya che temaja khAtrI thAya che ke tenA
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 263 prarUpaka asarvajJa hatA eTale ema ja bane. vaLI ema paNa thAya che ke-zrI jaina darzanamAM chavAchavAdi tanuM je varNana karAeluM che, te eTaluM badhuM vAstavika che ke ethI paNa samajI zakAya ke A kathananuM mULa sarvajJatA che. zrI jaina darzananA jJAtA banelAo, kadI paNa anya darzananI vAtone, pite vAMcavA-vicAravA Adine InakAra karatA nathI ane teo ema kahe che ke ame jaina chIe mATe ame zrI jaina darzananA pakSapAtI nathI, paNa zrI jaina darzana e ja eka sAcuM darzana che, mATe ame zrI jaina darzananI upAsanAmAM AvyA chIe ane kalyANanA abhilASI evA sau koIne zrI jene daza nanI upAsanAmAM lAgI javAnI bhalAmaNa karIe chIe." daSTirAge jemanAM vivekacakSune paDaLa caDhAvela che, teo AcaraNamAM kadAca ghaNA meTA santa paNa jaNAtA hoya, viSayasukhanI tarapha najara sarakhI paNa na karatA hoya, te paNa teo sadarzanane pAmI zakatA nathI ane ethI ja parama upakArI kalikAlasarvajJa AcAryabhagavAna zrImadda hemacandrasUrIzvarajI mahArAjAe pharamAvyuM che ke "garag uriAga, ratAmaNi >> daSTirAga e e bhayaMkara roga che ke-sapurUSe paNa pitAnA daSTirAgane ucchada mahAmuzkelIe karI zake che. rAgamAM thatA pheraphAra: A dRSTie joIe, te daSTirAga e bhAremAM bhAre bhayaMkara rAga che, paraMtu jagatanA jIva bahulatayA kAma
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranI vyAkhyAne rAgane ja AdhIna che. kAmarAgane AdhIna thayelA ghaNuM ane kAmarAganA ge kukarmo karanArA paNa ghaNA ! kAmAdhIna mANasa chatI AMkhe AMdhaLe bane che. ene viveka kAmanI vAta Ave, eTale jyAM saMtAI jAya che. AvA paNa kAmarAgane jItanArA hoya che ke nahi? ekAda AMcake Ave ane kAmarAganA aMdhApAne khyAla AvI jAya, te mahArAgI jane paNa mahA virAgI banI jAya che. bIja, vRkSa, saMtati vigerenAM daSTAne te jANe vastune spaSTa karavAne mATe kahyA, paNa anubhava jevuM bIjuM daSTAnta kayuM? anubhavanuM jJAna AbAda hoya che. tamArA haiyAmAM jenA pratye atizaya rAga hoya che, te ja mANasa jyAre tamAre vizvAsaghAta kare che, tyAre tamane zuM thAya che? enA pratyene rAga osarI jAya che ne? eka pratye atizaya rAga heya, ene rUpamAM pite ghelA banyA hoya, tyAM ene ya TapI jAya evA rUpanuM darzana thAya to? rAganuM pAtra badalAI jAya che ne? tyAre rAga eAsarI paNa jAya che ane rAganuM pAtra badalAI paNa jAya che, e te tamArA pitAnA ja anubhavanI bInA che. rAganuM svarUpa paNa badalAya che. dhanane khUba rAga hoya, paNa je kAmane khUba rAga thaI jAya che, te dhanane rAga ghaTe che ane kAmane khUba rAga hoya, paNa je dhanane rAga joradAra banI jAya che, te kAmane rAga ghaTe che athavA dharmane rAga thatAM dhana tathA kAmane rAga ghaTe che, eTale rAganuM svarUpa badalAya che, tene ya tamane anubhava che. AvI rItie vividha parimane pAmate rAga kSaya pAme ja nahi e vAta khetI che.
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti zrRMgArazataka ane vairAgyarAtaka: 'rAgAdikano kSaya thAya ja nahi '-evuM mAnanArAoe rAjA bhartRharinA prasaMgane vicAravA jevA che. rAjA bhartRhae racelA zrRMgArazatakane vAMcatAM, te jevA sAkSAt kAmamUrti sameA lAge che, tevA ja te tenA racelA vairAgyazatakane vAMcatAM vairAgyamUrti samA lAge che. enuM zrRMgArazataka vAMcanAra jo jarAka bhAnabhUlA ane, tA ene kAmanI pIDAthI pIDAvA mAMDatA vAra lAge nahi, evuM eNe emAM varNana kareluM che. pAse strI na hAya, kAmabhoganI koI sAmagrI na hoya, te chatAM paNa, zrRMgArazatakanuM varNana jarAka bhAna bhUle tene pAgala banAvyA vinA rahe nahi evuM che. eNe je kAmanI eka eka ceSTAonuM ane kAmanI sAmagrInuM tathA kAmanAM vividha aMgeAnuM varNana karyuM che,tene vAMcatAM vivekI AtmAe kalpI zake ke-Ane rUADe rUADe kAmano vAsa hovA joI e. enI buddhi kevala kAmarAgathI ja otaprAta banelI haze, evI kalpanA janme. enA e ja rAjA bhartRharinA vairAgyazatakane vAMcatAM thAya ke--AnA lakhanAramAM bhArebhAra vairAgya ja bharelA che. mANusa jo jarAka zANA thaIne e vairAgyazatakane vAMce, teA e vAMcanAranA haiyAne vairAgya spardhA vinA rahe nahi. sneharAganI ane kAmarAganI game tevI pIDA hoya, paNa AtmAne jarAka sthira ane zANeA banAvIne je mANasa vairAgyazatakane vAMce, te enA sneharAgane ane kAmarAgane osarI jatAM vAra lAge nahi. sneharAga ane kAmarAga, e kevI AtmavacanA che tenA khyAla AvI jAya. 26ma
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne rAjA bhartuharine amara phaLane prasaMga eka ja mANasanI racanA ane te AvI paraspara viredhavALI, tenuM kAraNa zuM? e ja ke-enI racanA karanAra eka kALe kAmarAgathI bharapUra AtmadazAne bhegavate hatuM ane anya kALe e ja mANasa vairAgyathI bharapUra AtmadazAne bhegavate hate ! A kAraNe, enuM udAharaNa, jeo "rAgAdikane kSaya thAya ja nahi--evuM mAne che, teone mATe te khAsa upayegI nivaDe tevuM che. bhartuhari mAlavadezane pratApI gaNAte rAjA hate. rAjA hovA chatAM paNa, e asAdhAraNa keTine vidvAna hatuM. enA jIvanamAM eka e prasaMga bane, ke je prasaMge tene ekadama jAgRta karI dIdho. kAmarAga keTale badhe bhayaMkara che, tenuM ene bhAna thayuM. e satvazIla te hate ja ane pAcho vidvAna paNa asAmAnya kaTine have, eTale jyAM ene kAmarAganI bhayaMkaratAne khyAla Ave, ke tarata ja eNe rAjyAdikano paNa tyAga karI dIdho. mAtra rANane ja cheDI ema nahi, paNa kuTuMbane ane rAjayAdino paNa tyAga karyo. enA viSe eka kavie TUMkamAM kahyuM che ke - sema nAma vipravara, girijA ke vara kara; lIne sudhAphaLa kara, dIne naranAha ke. 1. nRpati sapatani ko. teNe nija mitahike; teNe dIne gItakI ke, nIke phaLa cAha ke. 2. Age gaNikA sarAge, dharAnAtha Age dhare; dharAnAtha mAtha dhunA, sUnA dhUnA tAha ke. 3. hA!hA! kAminI ke hi, hite kAminI ke aba; tehi taje tAhi bhaje, ziza zazi jAya che. 4."
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ 267 pahele bhAga -zrI jinastuti Ama te rAjA bhartuharinA zaga ane tyAganI vAta jUdA jUdA rUpamAM pracalita che, paraMtu te dareka vAtamAM sAra, te e ja hoya che ke-jema ene rAga utkaTa keTina hatuM, tema enA rAgano tyAga paNa utkaTa keTino hato. rAga karyo tyAre e karyo ke-evI rItie rAgamAM keIka ja lapeTAI zake. rAganAM pUtaLAMne rAgamAM lapaTAvAnuM te ghaNuM ya mana thAya, paNa eTalI sAmagrInuM puNya ane eTalI AvaDatano kSapazama kAMI badhAne na hoya. e ja rAjA bhartRharie jyAre rAgane lAta mArI, pitAnA haiyAmAMthI rAgane bhagADI dIdhe, tyAre paNa evuM zaurya vAparyuM ke-evA prakAre zauryano upaga karanArAo virala maLe. eka cIjanI viSamatAne khyAla AvavA chatAM paNa, ene takSaNa tyAga karavAnuM sAma saunuM na hoya. rAjA bhartuharine te kAmanI bhayaMkaratAne khyAla Avyo, eTale eNe te takSaNa rAgane bhagADI dIdhuM ane rAganI sAmagrIne paNa takSaNa lAta mArI dIdhI. e prasaMgane aMge ema kahevAya che ke-rAjA bhartRharinI rAjadhAnI dhArAnagarI, ke je hAla ujajayinI nagarI tarIke prasiddha che, temAM eka garIba brAhmaNa vasate hate. koI kahe che ke-e brAhmaNanuM nAma "ema" hatuM ane kaI kahe che ke-e brAhmaNanuM nAma "nArAyaNa" hatuM. e brAhmaNa sAva daridrI hevAthI, pitAnI daridratAne TALavAne mATe ane samRddhine meLavavAne mATe, teNe, koI kahe che ke "girijA" nAmanI devInI ane keI kahe che ke "amarI"nAmanI devInI upAsanA AraMbhI. dhana viSe jagatanA jIvene khyAla e vicitra
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ 268 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne che ke-garIba ane tavaMgara, dhanane meLavavAne mATe ane maLelA dhanane TakAvavAne mATe jenI upAsanA karavI ThIka lAge, tenI upAsanA karavAne taiyAra thaI jAya che. je dhana dhAyuM maLe nahi, dhAryuM rahe nahi, dhAryuM bhogavAya nahi ane maraNa vakhate jene mUkIne kacavAte mane paNa paralekanI musApharIe cAlatA thavuM paDe-evA dhanane mATe jagatamAM doDadhAma cAle che. dhanane mATe jyAM dhanike paNa lobhIyA ja rahetA hoya ane ghaNuM dhana hoya te ya bAkInuM dhana meLavavAne mATe game tevAM kALAMdhaLAM karatA hoya, tyAM garIba mahenata kare, emAM te navAI pAmavA jevuM che ja zuM? dhanane meLavavA AdinI mahenatathI athavA dhanane meLavavA AdinI mahenata karavI paDe te ya temAM anIti AdithI, te ja bacI zake ke-je dhanane saMgharavA jevuM nahi, paNa tajavA jevuM mAne. praza0 dhana vinA jagatamAM kAMI maLatuM nathI, eTale "dhana meLave nahi te garIba AjivikA kema calAve ? evuM paNa jIvana che, ke je jIvanamAM dhananI jarUra ja nathI. sAcuM sAdhujIvana vagara dhane jIvAya che, paNa sAdhujIvanane jIvavAne badhA lAyaka paNa na hoya ane badhA zaktimAna paNa na hAya, eTale AjivikAnA nirvAhane mATe dhananI jarUra paDe parantu kharekhara AjivikAnA nirvAha pUrate ja dhanane meLavavAne prayatna thAya che? dhana na hoya tyAre AjivikA pUrata vicAra Ave, paNa dhana maLavA mAMDe eTale bIjI keTakeTalI ya IrachAe jora kare che. AjivikA mATe gRhasthAe bhikSAvRttine svIkAravAnI hoya nahi, paraMtu dhanane meLavavAnA prayatnamAM ya
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti 269 anIti AdinA tA tyAga karavAnuM lakSya rAkhavuM jAIe ne ? prazna. anIti vinA dhana maLe tema na hoya tA ? dhananA leAbhathI ja dhanane meLavavAnI jene IcchA nathI ane anItine AcaravI nathI-evA jenA niNaeNya che, tene nItipUrvakanA prayatna karavA chatAM paNa na ja maLe. agara te jarUrI karatAM ochuM maLe evuM AchuM bane, chatAM te ya asa bhavita tA nathI; parantu evA prasa Mge evA mANasa pAte kema AchAmAM ochI jarUra nibhAvI zake, tenA ca prayatna kare che. bhUkhyA maravuM te hA, paNa anItine to nahi ja AcaravI, AvI maneAdazAvALA AtmAo paNa hoI zake che. dhana karatAM dhamane adhika mAnanArathI kadAca anIti AcarAI jAya che, tA ya tene anIti khUba khUba Dakhe che. Aje Avo anubhava virala banI gayA che. gRhasthAne mATe zAstre evuM vidhAna nathI karyu" ke dhana kamAvuM ja nahi' paNa ' dhanAja - namAM nyAyanA tyAga karavo nahi-evuM vidhAna tA jarUra karyuM. che. A vidhAnanuM pAlana dhananA ati leAbhIthI khane nahi. ahI te vAta e cAle che ke pelA brAhmaNa daridra che, dhana tene joIe che, dhana meLavavAnA tenI pAse upAya nathI athavA dhanArjananA upAya tene sukhtA nathI ane ethI. te devInI pUjA - upAsanA kare che. enI upAsanAthI daivI prasanna thAya che ane prasanna thayelI devI tene eka suMdara AkAravALuM temaja rasabharapUra phaLa Ape che. ya leAkamAM ema kahevAya che ke devIe e brAhmaNane amara phaLa ApyuM. e phaLane amara phaLa kahevuM hoya te pazu kahI
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ 200 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAnA zakAya, kema ke devatAo paNa amara kahevAya che. amara zabda 'deva'vAcaka paNa che. amara eTale deva agara devI ane teNe ApeluM je phaLa te amaraphaLa, AvA artha thaI zake; paNa lAkamAM A amara phaLanA atha evA prakAre pracalita banelA che ke--amara phaLa eTale evuM phaLa, ke je phaLane khAvAthI mANasa amara ane, kadI paNa mRtyune pAme nahi! amara phaLano Avo artha karanArAo, eTaleA paNa vicAra karatA nathI ke-kAI paNa mANusa mare ja nahi, e vastu zakaya che kharI? mANasa kadI paNa mare ja nahi, e vastu jo zakaya hAya, te ApaNane tevo ekAda mANasa paNa jovA maLe ke nahi? A jagat yAranuM ? anAdikALathI A jagat che ane anantA kALa vahI gayA che, te ekAda mANusa paNa amara banelA kema jovAmAM AvatA nathI? je janme te niyamA mare, ema tA AkhI duniyA kahe che. A zarIra teA nAzavanta ja che. bhagavAnanA jIva paNa A zarIramAM ne zarIramAM ja zAzvata kALa rahe, evuM banI zakyuM nathI. e banI zake evuM ja nathI. hA, eka vastu jarUra che. AtmA pote te amara ja che. A zarIranA cAga amara nathI, eTale A zarIrane choDIne AtmA kadI paNa janma-maraNa thAya nahi evI avasthAne pAmI zake che, jene ApaNe siddhAvasthA hIe chIe. A kSetramAM A kALamAM ahIMthI marIne siddha gatine pamAya, e zakaya nathI; paNa niyama tarIke vicArIe tA, A zarIranA tyAga karavA sAthe AtmA janma-maraNathI rahita evI avasthAne jarUra pAmI zake che. evI avasthA
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti 201 kAMI kAI devatAI phaLa khAvAthI prApta thaI zakatI nathI. evI avasthAne pAmavAne mATe te sakala karmonA ceAgathI rahita evI dazAne peAtAnA vivekapUrvakanA purUSArthanA khale prApta karavI paDe che. vivekapUrNa jJAna ane tene anusaratI kriyA dvArA ja evI dazAne pragaTa karI zakAya che. tyAre pelA brAhmaNane devIe je phaLa ApyuM, tenI asara zI hatI? AyuSya kama evuM che ke-e kama jeTalA kALanA AyuSya mATenuM hoya, teTalA kALathI adhika te zarIramAM AtmA TakI zake nahi ja; parantu kAI kAraNa vizeSathI jeTalA kALa mATenuM AyuSya hAya, teTalA kALathI echA kALamAM te AyuSya karma bhAgavAi jAya e zakaya che. evA AyuSya kama ne sApakrama AyuSya kama kahevAya che. prazna vadhAre kALa Take nahi e cAkkasa ane AchA kALamAM pUruM thaI jAya tema ane, e kevI rItie ? jema ke eka dIpaka che. e dvIpakanA phADIyAmAM mAneA ke eka kalAka sudhI cAle teTaluM tela paNa che ane teTalI temAM krIyeTa paNa che, chatAM paNa e dIpaka koI kAraNa vizeSathI eka kalAkathI ochA samayamAM AlavAI jAya evuM ane ke nahi ? e dIpaka eka kalAkathI vadhu samayane mATe saLagatA rahI zake nahi e nizcita, kema ke--ethI vadhu sAmagrI nathI; jyAre havAnA joradAra susavATAthI ke evA kAI kAraNathI e dIpaka eka kalAka pahelAM paNa olavAI jAya, e manavAga che. e dIpakane jo phAnasa vigeremAM surakSita sthale mUkavo hAya, teA te akAle AlavAya nahi, aDI kAI tarka kare
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27ra zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne ke-havAnA jera vigerethI je dIpaka olavAI jAya che, te dIpakanA keDIyAmAM tela ane vATa rahI jAya che, te zuM tema vaheluM mRtyu thAya te AyuSya karma rahI jAya? AvAne kahevuM paDe ke-daSTAnta ekadezIya sAmyane aMge hoya che. AghAta vizeSathI AyuSyanA kAne vahelo anna ane havAnA jhapATA, vigerethI dIpakanuM vaheluM olavAI javuM, e daSTAnta-dArthAntikanuM sAmya sUcave che. Ama chatAM paNa, jo te mAne nahi te tene bIjuM udAharaNa paNa ApI zakAya. keTaleka sthale bALavAmAM beyAM vaparAya che. tene bhAre baMdhAya che. je eka eka beyAne kamavAra bALavAmAM Ave, to e bhAre kalAkanA klAka sudhI cAle; parantu havAnA jhapATA vigerethI saLagatA bayAnI jhALa je e bhArAne lAgI jAya, te e Akhe ya bhAre DIka mInITamAM baLIne khAkha thaI jAya che. tevI ja rItie, AyuSya karma je sepakrama heAya ane AghAta lAgI jAya, te te AyuSya karma jeTalA kALamAM bhegavI zakAya tema hoya, tenAthI ghaNA ja alpa kALamAM bhagavAI jAya che. jeTalA kALane mATenuM AyuSya karma hoya, tethI adhika kALane mATe AyuSya karmane laMbAvI zakAtuM nathI ja, paNa tethI ochA kALamAM te AyuSya karma bhagavAI jAya e zakya che. amara phaLa AyuSyane aMge asara kare, te te eTalI ja ke-jeTalA kALanuM AyuSya karma hoya, teTalA maLathI ochA kALamAM AyuSya kamajogavAI javA pAme nahi. vAta Ave te ja AvelA AghAtane asarakAraka nivaDavA de nahi, zarIra e nIrogI ane majabUta bane ke-AyuSyane
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ 273 pahele bhAga zrI jinastuti pUrNapaNe bhegAvI zakAya; vacce AyuSya tUTe nahi. A phalanuM bhakSaNa karavAthI, Ane bhakSaNa karanAranA AyuSyane bahAranA kAraNathI bAdhA pahoMcatI nathI, jindagIne bhegavaTo pUrNapaNe karI zakAya che, vacce jIvanaderI ekI sAthe bhegavAIne tUTI jatI nathIATaluM ja amara phaLanuM mAhAmya hoI zake, bAkI amara phaLanuM bhakSaNa karavAthI A dehane bhega amara bane, evI mAnyatA te taddana khoTI che. bhartRharie amara phaLa khAdhuM hatuM, chatAM Aje bhatRharinuM nAma mAtra che-enA dehane te vilaya ja thaI gayela che. A jagatamAM evI eka paNa vastu che ja nahi, ke je vastu A dehamAM ne A dehamAM amaratva pamADe. je evI kaI vastu vidyamAna hatA, te duniyA e vastune meLavavAne mATe pAgala banI hatI. amara banAtuM ja nathI, maravAnuM che e nakkI vAta che, A deha jarUra chUTI javAne che-e vigerene jANavA ane mAnavA chatAM paNa, Aje duniyA A zarIranI ALapaMpALamAM keTalI badhI guMcavAI gayelI che? rAta-divasa zarIranI sevA cAlu ne cAlu ja ! je zarIra mAMsa, rUdhira ne hADakAMthI bhareluM che ane je zarIramAM gayele sArAmAM sAre padArtha paNa mala-mUtrAdipaNane pAmI jAya che, te zarIrane svaccha, suMvALuM, AkarSaka, majabUta ane smRtivALuM banAvavAne mATe, duniyAnA cha keTalI badhI mahenata kare che? kyAMka marI javAya nahi, tenI keTalI badhI kALajI rAkhe che? mRtyune aTakAvyuM aTakAvI zakAvAnuM nathIema jANavA chatAM ya, maraNane dUra dhakelavAne mATe jIve keTakeTalI bhAre jahemata uThAve che? vicAra ke- jIvana jIvavuM
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ 274 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne e keTaluM badhuM pasaMda che ane maravuM e keTaluM badhuM nApasaMda che?' AvA jIvA jo jANe ke-A dehamAM ne A dehamAM amaratva pamADe evI keAi vastu jagatamAM hAI zake che, tA teo ene meLavavAne mATe zuM kare ane zuM na kare te kahevAya nahi; paNa evI koi vastu ja jagatamAM vidyamAna nathI. maraNa nizcita ja che, jenA janma nathI, tenuM ja maraNa nathI. maraNu na joIe, teA janmathI khacavuM joIe ane janma nahi joIe, te koInA ya janmamAM nimitta banatAM aTakI javuM joIe. tamane A vAta pAlave evI che ? kAinA ya janmamAM nimitta nahi banavuM hoya, teA jIvanane kevuM banAvavuM paDe? kAInA ca janmamAM nimitta nahi banavAnI pratijJAvALA, kAInA ya maraNumAM nimitta banAya nahi, evI rItie jIve. sAcA sayama vinA e zakaya che. sAcA sayama, e ja sAcuM amara phaLa che. have pelA brAhmaNane yAda karI. e daridra brAhmaNe devInI upAsanA karI, te devIe tene eka sundara AkAravALu' ane : madhura rasathI bhareluM phaLa ApyuM. devInI pAsethI e phUlane maheNu karIne, te brAhmaNe te devIne pUchyuM' ke-' devI ! A phUlathI ane ze| lAbha thavAnA ? Aje te huM Ina ane duHkhI chu. lakSmI vinA jIvatarane karavAnuM zuM ? lakSmI na hoya te jIvatAM mRtyuthI paNa adhika pIDA bheAgavavI paDe che, ' 3 devI e brAhmaNane AzvAsana ApatAM ane sAcI hakIkata samajAvatAM kahe che ke tArI IcchAne huM jANuM ', tArI sthitine huM samajI zakuM chuM, paNa e khAmatamAM huM nirUpAya chuM; kema ke| ghaNI lakSmInA svAmI banI zake, evuM
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelo bhAga-zrI jinastuti 275 tAruM bhAgya nathI. Ama chatAM paNa, huM tane kahuM chuM ke-tuM svastha bana ane svastha banIne tAre ghera jA. have tuM Ave ne A daridrInahi rahe. tane thoDuM-ghaNuM paNa dhana avazya maLaze." A vAta paNa sAMbhaLI-nahi sAMbhaLI karavA jevI nathI. bhAgya na hoya te prasanna thayelI devI paNa dhanavAna banAvI zakatI nathI. dhananA prayatna anIti AdithI phaLe che, ema na mAnatA. bhAgyane vega hoya te ja anIti AdithI paNa dhananA prayatno phaLe che. anIti Adine AcaravAthI dhana maLatuM heta, te Aje prAyaH keIdhanahIna na heta! Aje anItine sarvathA tyAgI ane nItinA ja pAlanane AgrahI na ja maLe-ema te nahi, paNa evA maLavA durlabha-ema to kharuM ja. Ama chatAM paNa, dina-pratidina bekArInI ane bhUkhamarAnI rADa vadhatI jAya che. anIti karavAthI paNa dhana maLe, te samaje ke-bhAgyane vega hate mATe maLyuM ane e paNa vicAre ke mAruM bhAgya kevuM azubha, ke jethI te anIti vinA phaLyuM nahi! pahelAM mArI pAse mArA e bhAgye pApa karAvyuM ane pachI e phaLyuM ! AvA bhAgyane saphala karavA karatAM, enI saphalatA vinA calAvI levuM ja zuM huM, ke jethI bhaviSya te bagaDe nahi!" che. khera, devIe jyAre pelA brAhmaNane tenI bhAgyahInatAnI vAta kahI, eTale e brAhmaNa svastha banI gaye. je maLe temAM saMtoSa mAnavAne teNe nirNaya karyo ane devIne namaskAra karIne te brAhmaNa, tyAMthI ravAnA thaIne, devIe ApelA phalA sAthe, pitAnA sthAne AvyuM.
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAta peAtAnA sthAne AvIne e brAhmaNe snAna karIne devapUjA karI; ane te pachIthI te devIe ApelA phUlanuM bhakSaNa karavAne mATe beTho, snAna karIne devapUjA karyA vinA khAvuM nahi, evA niyama tamAre kharA ? savAre uThIne pahelAM devane yAda karA ke cahAdevIne yAda karo ? bhagavAnanI stuti AdinA svAdhyAya karA ke chApAMonA abhyAsa karo ? deva-gurU-dhama taraphanuM ApaNuM valaNa divase divase kevuM banatuM jAya che, e vAtane lakSyamAM levAnI jarUra che. 206 devIe ApelA phUlanuM bhakSaNa karavAne mATe peleA brAhmagu kheDA tA kharo, paNa e ja vakhate e brAhmaNane vicAra Avyo ke mArA jevA daridra bhikhArI A phaLane khAIne adhika kALa sudhI jIve, teA paNa tethI phAyado ze! thavAnA ? A phaLane huM na khAuM ane jo A phula rAjAne khAvAne mATe ApuM, te| ethI jagatane sukha maLe.' nyAyaparAyaNa ane prajApAlaka rAjA ghaNuM jIve, te e prajAne sukhanuM ja kAraNa che ne ? brAhmaNa che, daridrI che, chatAM vicAra kevo kare che? kevaLa udarabharI hota tA? e phaLane khAvAthI kAMI nahi teA paNa, te vakhate enI jIbhane pUrve kadI nahi karele evo svAdano anubhava teA maLata ja ane peTanI eTalI bhUkha paNa bhAgata, eTaluM teA banavAnuM nakkI hatuM ne? paNa jagatanA sukhanA ane vicAra Ave che ane ethI te brAhmaNa svAda ravAnI ane bhUkhane bhAgavAnI IcchAne cheADIne, e phaLa rAjAne ApavAne taiyAra thaI jAya che. dhArAnagarImAM te vakhate rAjA tarIke bhartRhari che, eTale
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ ne pahele bhAga- zrI jinastuti 277, te brAhmaNa rAjA bhartuharinI pAse jaIne tene te phaLa arpaNa kare che. ahIM devInuM vacana phaLe che. devIe te brAhmaNane kahyuM hatuM ke moTA dhanavAna thavAnuM tAruM bhAgya nathI, paNa thoDuMghaNuM dhana tane jarUra maLaze." rAjA bhartuharie te brAhmaNe ApeluM phaLa lIdhuM ane tenA badalAmAM brAhmaNane dakSiNa tarIke keTaluMka dhana ApyuM. rAjAe ApelA dhanane laIne pelo brAhmaNa ravAnA thaye, eTale rAjA brAhmaNe ApelA phalanA viSe vicAra karavA lAgyo. rAjA vicAra kare che ke-"AvuM dIrgha jIvitane ApanArUM phaLa huM khAuM, temAM phAyado za? huM lAMbe kALa javuM, paNa mane atyanta priya evI mArI paTTarANa je mArA karatAM vahelI marI jAya, te enA vinA mAruM jIvatara te dhULa samAna che! e na hoya, te huM te jIvatAM muelAnI dazAne ja pAmuM! pachI mArA jIvataramAM AnaMda jevuM rahe zuM? mATe A phaLane huM nahi khAtAM, A phaLa huM mArI paTTarANIne ja khavaDAvuM, ke jethI mAre te maratAM sudhImAM eka kSaNane mATe paNa teNInA viyegane sahavo paDe nahi!" jUo ke-rAjA bhartuharine pitAnI paTTarANI tarapha keTale badhe rAga che? rAjAne pitAnuM jIvita priya che, paNa te paTTarANIne vega hoya te! ene parANanA viyegamAM jIvavAnI IcchA ja nathI. rAjAnA rAganuM A je barAbara yAda rAkhavAnuM che, kema ke e jyAre sAvadha banaze tyAre A rAgano eka aNu paNa tenA eke ya rUMvADe rahevAno nathI. rAgano kSaya thatuM nathI, e mAnyatA ja khoTI che. rAgane jyAre
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ge zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyA kSaya thAya che, tyAre tA bhalabhalA camatkAra pAmI jAya kendra Avo palaTA Ave ja zI rItie ?-evuM paNa ane che. ahIM e vAta pazu vicAravA jevI che ke-rAgAnya jano peAtAnA ja svArthamAM keTalA badhA mazkula hAya che? rAjAne peAtAnI virahavedanAno vicAra Ave che, paNa peAtAnI paTTarANInI virahavedanAno vicAra AvatA nathI. ' paTTarANInA abhAvamAM huM nahi jIvI zakuM '-e vicAra rAjAne Ave che; paNa 'paTTarANI mArA vinA kema jIvI zakaze ?' -evo vicAra rAjAne AvatA nathI. prazna. rAjAne ema lAgatuM hoya ke jevI prIti mane paTTarANI tarapha che, tevI gADha prIti paTTarANIne mArA upara nahi hoya, tA ? e vastu zakaya ja nathI. sAmA pAtramAM teTalI gADha prIti hoya ke na heAya e vAta jUdI che, parantu rAgAndha banelA mANasane te evrA ja khyAla hoya che ke jema enA pratye mArA manamAM gADha prIti che, tema tenAmAM paNa mArA pratye gADha prIti che ja. sAmA pAtramAM mArA pratye gADha prIti che, evI mAnyatA ja gADha prItine sajAvI zake che ane TakAvI zake che. gADha prItivALI vyakti, sAmI vyaktinI pAtA pratyenI mItinI AchAzane sahana karI zakatI ja nathI. rAjA bhartRhari te ema ja mAne che ke-jevI gADha prIti mane paTTarANIne viSe che, tevI ja gADha prIti te paTTarANIne mArA viSe che ane ethI ja e gADha prItie evI maneAdazA janmAvI che ke paTTarANI vinA huM jIvI zakuM ja nahi ! ApaNI vAta te e
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - pahele bhAga-zrI jinastuti 279 che ke-rAjAne pitAne viraha vedanAne sahavAne vakhata AvI lAge te gamatuM nathI, paNa sAthe sAthe virahanA ge paTTarANInI kayI dazA thaze, tene vicAra rAjAne AvatuM nathI. praznagADha prItivALA jIvana paNa daI de che ne? gADha prItinI ghelachAmAM bhAna bhUlelAone, prItipAtrane mATe prANanuM balidAna daI devuM, e saheluM bane che; paNa teo tenA viyegane sahavAne taiyAra hotA nathI. prANanuM balidAna devAmAM te, evAone pitAnI gADha prIti anta sudhI jALavI rAkhyAne ane jenA tarapha gADha prIti che-tenA viyegane nahi sahyAne AnaMda hoya che athavA pitAnI gADha prIti pAse e potAnA jIvanane tuccha samaje che; paraMtu jenA tarapha gADha prIti hoya, tene sukha khAtara pite viyegane sahI levAnI tAkAta, gADha rAgI janemAM prAyaH hotI nathI. mANasane jeTaluM pitAnuM sukha ISTa hoya che, teTaluM pitAnA ati prItipAtranuM sukha paNa bhAgye ja ISTa hoya che. jIve, viga ja bhegave ane prItipAtrane sukhI thavA de, evuM to bhAgye ja bane; e te gurI murIne mare. pitAne pitAnA sukha karatAM paNa pArakuM sukha ISTa hoya, evuM te mahA vivekI ane saMtajanene mATe ja banI zake che. bAkI te svArtha pahela. rAjA bhartRharinI vicAraNAmAM jema paTTarANI pratyenI gADha prIti taravare che, tema uDe uDe svArthanI mAtrA paNa taravare che ! rAgamAM bhAnabhUlA bananArAoe emAMthI A paNa vicAravA jevuM che. ghaNA kahe che ke-huM to amukanA vagara jIvI zakuM ja nahi paNa moTe bhAge emAM satya hetuM nathI. kALa
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ 280.. zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAno jatAM, gaI gujarIne bhUlI janArA ja ghaNA hoya che. jeo ema bhUlI zaktA nathI, teo jhurI jhUrIne mare che. Ama rAga eka yA bIjI rItie paNa duHkhanuM ja kAraNa bane che. AtmAmAM viveka pragaTe, te ja rAganI satAmaNIthI bacI zakAya. rAjA bhartuhari brAhmaNe ApelA phaLane pite khAta nathI, paNa paTTarANInI pAse jaIne, e phaLa tene khAvAne mATe Ape che. parANe paNa, je rAjA bhartuharie vicAra karyo hate, te ja vicAra kare che. rAjA bhartuhari je paTTarANanA rAgamAM abdha banelo hato, te ja paTTarANI rAjAnA hastipAlakane viSe ane kaI kahe che ke-rAjAnA azvapAlakane viSe rAgAdha banelI hatI. rAjAne lAgatuM hatuM ke huM mArI paTTarANI vagara jIvI zakuM nahi" ane e rANIne lAgatuM hatuM ke huM mArA yAra vagara jIvI zakuM nahi!" saMsAranI A dazA te jUo! strIonA caritranI kalpanA te karo! rAjA bhartuharine tenA upara gADha rAga have, mATe te paTTarANI pade TakIne vadhumAM vadhu rAja su ne upabhoga karI zakatI hatI. enuM mAna, enA bhegepaga, e vigere badhuM enA taraphanA rAjAnA rAgane aMge hatuM. Ama chatAM ya, e rANIne rAga rAjA tarapha nahi ane rAjAnA cAkara tarapha gADha rAga ! e rANI rAjA sAthe keTalI badhI kuzalatAthI vartatI haze? rAjAne ema ja lAgyA kare ke-paTTarANane mArA upara gADha rAga che. kadI paNa rAjAne rANInI prItimAM ochapa lAge nahi ane rANI tarapha leza mAtra paNa zaMkA Ave nahi, tyAre rANIne vartAva rAjA sAthe keTalo badhe sAvadhagIrIvALe ane kuzaLatAvALo haze? viSaya
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 281 laMpaTa jane jyAre viSayasukhane mATe daMbha karavA mAMDe che, tyAre kamAla kare che ne? pite eka ane pitAnA be ! eka dekhAvane ane eka aMtarane ! chatAM bemAMthI ekane paNa ema lAge nahi ke A strI anyane cAhe che. strIcaritra AvuM paNa hoI zake che. saMsAramAM rahevuM paDe te paNa saMsArathI kevA aLagA rahevuM, te vastune samajavAmAM paNa A caritra upayogI che. rAjA tarapha rAga nahi hovA chatAM paNa ane rAjAnA nekara tarapha gADha rAga hovA chatAM paNa, paTTarANuM pitAnA sthAnane tajI zakavAne samartha nahatI mATe e sthAnamAM rahetI ane rAjAne rIjhavatI, chatAM mana rAjAnA nokaramAM ja rAkhatI. evI ja rItie samyagdaSTi AtmAne nirUpAye je saMsAramAM rahevuM paDe te tene bahArane vartAva saMsArane rIjhavavA je heya, paNa enuM mana te dharmamAM ja hoya. rANIne rAjA taraphane vartAva daMbha rUpa hato, jyAre samyagdaSTine saMsArio taraphane vartAva daMbha rUpa hoto nathI paNa vivekapUrNa hoya che. sAvadhagIrI ane kuzalatA banne ya ThekANe jarUrI bane che, paNa eka ThekANe te DUbAve che ane bIje ThekANe te tAre che. sAvadhagIrI ane kuzaLatA supAtre heya, te ja prazaMsAne yogya gaNAya; kupAtre heya, te e kevaLa anarthane ja nipajAve. rANIe vicAra karyo ke-"mArA jIvatA rahevA chatAM paNa je mAre yAra hastipAlaka marI jAya, te huM jIvatI heluM te paNa zuM ane huM marI jAuM te paNa zuM? huM te pachI, vagara mete paNa marelI jevI ja banI jAuM!" A vicAra karIne rANIe peluM phala pitAnA yAra hastipAlakane ApyuM.
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne e hastipAlakanI dazA paNa evI ja hatI. e paTTANIne sevatA hatA, te svArtha khAtara ! paTTarANI mAnatI hatI ke-'hastipAlaka mAro che' paNa hastipAlaka teNInA nahotA. hastipAlakanA rAga eka vezyA upara hatA, eTale rAjAne paTTarANI mATe jevA vicAra AvyA ane paTTarANIne hasti pAlaka mATe jevA vicAra AbyA, tevA ja vicAra e hastipAlakane peAtAnI mAnItI vezyAne mATe AbhyA. AthI hastipAlake te phaLane paTTarANInI pAsethI laI jaIne pelI vezyAne ApyuM ! jUe, ekanuM eka phaLa keTakeTalI jagyAe pharyuM ? brAhmaNe. rAjAne ApyuM, rAjAe paTTarANIne ApyuM, paTTarANIe hastipAlane ApyuM ane hastipAle vezyAne ApyuM ! 2 devIe ApeluM phaLa che, AkAramAM sundara che, madhura rasathI bharapUra che ane khAnArane asAdhAraNa guNa kare evuM che; chatAM, e phaLane kAI khAtuM nathI ane e phaLa ekathI khIjA pAse ane khIjAthI trIjA pAse-ema pharyA ja kare che. A amara phaLanuM nimitta bhartRharimAM amara bhAvanAne pedA karavAnuM che. bhartRharinI bhavitavyatA sArI che, mATe ja Ama mane che. have vezyA ze| vicAra kare che, te jA. hastipAlane vezyAnA rAga hatA, paNa vezyAne kAnA rAga hoya ? vezyA DhAI ekamAM gheADI ja badhAelI rahe ? hastipAle ApelA. amara phaLane joine, vezyAne kAI jUdA ja vicAra Ave che. ene ema thAya che ke-'mArA jevI strI vadhAre jIve temAM phAyado ze| ? A phaLa huM khAuM teA mane eTaluM ja phaLa maLe
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 pachIthIyA rAja mATI pahelo bhAga-zrI jinastuti ke-huM vadhAre jIvuM, paNa e te kAMI phAyado che? AvuM phaLa mArA hAthamAM ja AvyuM che, e mAre bhAgyodaya sUcave che. A phalaprAptine e upayoga karuM, ke jethI mane asAdhAraNa phaLanI prApti thAya. A phaLa huM anya keIne ya nahi paNa rAjAne ja ApuM ane ethI je rAjA mArA upara prasanna thaI jAya, te mArA bhAgyane sItAre camakyA vinA rahe nahi." A vicAra karIne te vezyA rAjA bhartuharinI pAse Ave che; hastipAle ApelA amaraphalane rAjAne caraNe dhare che, A phaLa kevuM camatkArI che, tenuM varNana kare che, ane te pachIthI rAjAnI prasannatAne yAce che. vezyA rAjAnA prasanna mukhanI rAha joI rahI che ane rAjAnA antaHkaraNamAM moTI gaDamathala cAlI rahI che. vezyA hastaka amara phalane joIne rAjA kSobha pAme che ane vicAra kare che ke "je amara phaLa meM mArI priyatamAne ApyuM hatuM, te amara phaLa A vezyA sudhI pahoMcyuM zI rItie ? rAjA vezyAne pUche che ke A amara phaLa tane keNe ApyuM?" vezyA tarata te sIdhe javAba de nahi, paNa sAme rAjA hatA ane e je khIjAya to mRtyudaMDa paNa daI de eTale zajAe jyAM sAcI vAta kahI devAne hukama karyo, eTale vezyAe kahI dIdhuM ke mane A phaLa ApanA hastipAle ApyuM che.' AthI rAjAe hastipAlane pUchayuM hastipAlane pUchatAM jaNAyuM ke-pitAnI priyatamA paTTarANIe ja A phala tene ApyuM hatuM. rAjA vastusthiti samajI gayo. ' rAjA vidvAna paNa hatuM ane vicAraka paNa hate.
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ 284 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna mAtra enI vicAraNAnI dizA UlaTI hatI, te A prasaMgathI sulaTI thaI gaI. viSayanA rAganI bhayaMkaratAneA tene khyAla AvI gayA. peAte kevA bhAnabhUleA anyA hatA, te ya tene samajAI gayuM. enAmAM viveka pragaTatho ane e viveke enA e rAgane mULamAMthI ukheDI nAkhyA. enuM haiyuM vairAgyapUNa khanI gayuM. rAjA bhartRharie e ja vakhate vicAryuM ke " yAM cintayAmi satataM mayi sA viraktA; sA'pyanyamicchati janaM, sa jano'nyasaktaH / asmatkRte ca parituSyati kAcidanyA; dhik tAM ca taM ca madabaM ca, imAM ca mAM ca // 1 // rAjA bhartRhari vicAra kare che ke--mArI je priyatamAnuM huM satat cintana karyAM karUM chuM, te mArI priyatamAne mArA upara rAga nathI; mArI te priyatamAne mArA upara rAga nathI, paNa teNIne anya jana eTale hastipAla upara rAga che; jyAre te hastipAla vaLI anya strImAM eTale A vezyAne viSe rAgavALA che! ane je vezyAne viSe hastipAla Asakta manavALA che, te vezyA mane prasanna karavAne cAhe che. khare khara, mArI te priyatamAne paNa dhikkAra hA, tenA yAra hastipAlane paNa dhikkAra ho, AvI viDaMbanAne sarjanAra madanane paNa dhikkAra hA, A vezyAne paNa dhikkAra heA ane mane paNa dhikkAra hA! A prasaMge, rAjA bhartRharinA antaHkaraNamAM ajaba jevA palaTA ANI dIdhA. rAjAne bevaphA tA mAtra paTTarANI ja nivaDI hatI, paNa mevaphAinA e eka prasage rAjA bhatR hirane
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 285 vairAgyamaya banAvI dIdho. ene pitAnI paTTarANI taraphane rAga naSTa thaI gaye-eTaluM ja nahi, ene kAmarAga naSTa thaI ga-eTaluM paNa nahi, paraMtu ene sArA saMsAra pratye virAga janme. e rAjAe pitAnA aMtarine tyAga karyo, kuTuM bano tyAga karyo ane rAjyane paNa tyAga karyo. je ene kAmarAga gayo na heta, te e rAjA rANIne zikSA karata ane anyane viSe premALa banata, paNa rAjyAdikane tyAga karata nahi. kAmI janane jenA upara gADha prIti hoya che, te vyakti je bevaphA nivaDe che, te te temanAthI sahAtuM nathI. are, bevaphA nivaDavAnI vAta te dUra rahI, paNa sAmI vyaktimAMthI potAnA pratyene rAga ghaTyo che-eTaluM paNa jo jaNAya, to ya te sahAtuM nathI. evA vakhate pahelAM jenA upara ovArI javAtuM hoya, tene ghAta karI nAkhavAnI tatparatA paNa AvI jAya che. evA prasaMge paNa ghaNA banyA che, paraMtu je evA nimittane ya pAmIne antaHkaraNamAM viveka pragaTe che, te kAma tarapha ja arUci pragaTe che. zaga thA vinA guNa pragaTe ja nahi? - A prasaMgamAM ApaNe muddo te eTalo ja che ke-rAgane kSaya thave e azakya nathI. viveka pragaTayA vinA rAgane kSaya sAdhI zakAya nahi, paraMtu vivekI mATe rAgane kSaya sAdhave e keI azakya vastu nathI. rAjA bhatRharine pachI rAjyanA maMtrio vigeree bahu bahu vinavaNIo karI che, paNa e rAgamAM lapaTAyA nathI. rAga anAdimAna che, eTalA ja
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne kAraNasara tene kSaya azakya che-e mAnyatA ja beTI che rAga anAdimAna hovA chatAM paNa, rAganA janaka kAraNane tapAsavuM joIe. rAganuM janaka kAraNa AtmAnI sAthe mehanIya ka ga che. AtmA karmavargaNAnAM pudgalene grahaNa kare che ane te ja pudagale karma rUpe AtmA sAthe ekameka jevA rogane pAme che. AthI AtmA ane karma pRthapha pRthapha te che ja. jema haMsane pANIvALuM dUdha pIvA ApyuM hoya, te te dUdhane pII jAya che ane pANI ja mAtra rahI jAya che, tema je AtmA vivekI bane, te AtmA karmonAM yogathI mukta banI zake che. mehanIya karmanA yoge ja rAga che, eTale e karmane AtmAnI sAthe yoga naSTa thaI jatAM, rAga ApoApa naSTa thaI jAya che. - bhagavAna zrI jinezvaradee, rAgathI sarvathA rahita banIne, rAgathI sarvathA rahita kema banAya, te darzAvyuM che. bhagavAna zrI jinezvaradee darzAvele rAgarahita banavAne mArga, e anubhavasiddha mArga che. rAgAsakta janene e mAga rUce nahi, emAM navAI pAmavA jevuM kAMI ja nathI. je rAjA bhartuharine eka kALe ema lAgatuM hatuM ke- "mArI paTTarANI vinA huM jIvI zakuM ja nahi te ja rAjA bhartuhari eka kALe e pazaNane tajI zakyo ke nahi? paTTarANI taraphanA gAda zAgathI yukta banI zakyo ke nahi? zrI jaina zAsanamAM te, bhAganA upara vijya meLavIne paripUrNa vItarAga dazAne pAyatamArA AtmAonA udAharaNone kaI to ja nathI. : rAganA kSayane nahi mAnanArAoe, guNanI prAptine paNa
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti 285 azakaya mAnavI paDaze, kAraNa ke--jema jema rAganA kSaya thato jAya che, rAgamAM ghaTADA thatA jAya che, tema tema ja guNA pragaTI zake che. rAga jyAre enI utkaTamAM utkaTa mAtrAmAM hAya, tyAre kAI paNa guNa pragaTelA hAya e zakaya ja nathI. ApaNe joie chIe ke-guNA pragaTI zake che; ane ethI sAbIta thAya che ke-rAga ghaTI zake che. AkAzamAM evI vadha-ghaTa thayA karatI nathI temaja e kAI pudgaleAnA ke pradezAnA samUhanI banelI vastu nathI, eTale 'rAganA kSaya thAya ja nahi'-evuM siddha karavAne mATe, AkAzanuM je dRSTAnta ApavAmAM AvyuM che, te asthAne che. astu. A te prasaMga pUratI gheADIka vAta karI dIdhI, ke jethI kAI prasaMge kAInI sAthe rAgAdinA kSayanI vAta nIkaLI paDe ane sAme mAsa 'rAgAdikanA kSaya na ja thAya'--ema kahe, tA tame tene samajAvI zakA athavA to tame muMjhAI javA pAmeA nahi! Aje tA tattvacarcAonA yuga lagabhaga AthamI gayA che; bAkI pUrvakALamAM te tattvacarcAe ghaNI thatI ane ethI paNa dareka dharmanA "anuyAyIo peAtAnA ane anyAnA dharmanI mAnyatAonA saMbaMdhamAM abhyAsa karatA. evA samaye, A 'asa'ga' evA vizeSaNanA paNa virodha karanArA maLI Ave. 'asaga' eTo rAgAdikanA saMgathI rahita' banI zakAya ke nahi ane navI zakAya teA kevA prakAre banI zakAya, enI vAdapara paNa cAle. ahIM kAMI evuM che nahi, eTale ApaNe paNa have A vAtane lakhAvatA nathI. ApaNe to A cethA asa`ga' vizeSane pazu lakSyamAM rAkhIne, asaMga evA zrI vItarAga paramAtmAnI
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ 288 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne cAlI rahelI stavanAmAM sUra pUrIe chIe ane IcchIe chIe ke e tArakanI jema ApaNane paNa evuM asaMgapaNuM vahelAmAM vahelI take prApta thAya !" 8. bhagavAnanI acya tarIke stavanA bhagavAna zrI jinezvaradevonI sarvapradhAnatAH navAMgI TIkAkAra-AcAryabhagavAna zrImadda abhayadevasUrIzvarajI mahArAjAe, A zrI bhagavatIjI sUtranI TIkAnuM bhagIratha kArya zarU karatAM, maMgalAcaraNa karyuM che ane A maMgalAcaraNanA pahelA lekamAM saghaLA ya bhagavAna zrI jinezvaranI stuti karI che. TIkAkAra paramarSie ahIM bhagavAna zrI jinezvaradevenI stuti karatAM, pandara vizeSaNe vAparyA che. ahIM ApaNe haju te maMgalAcaraNanA pahelA lekamAM ja chIe. e paMdara vizeSaNe viSe ja ApaNe vicArI rahyA chIe. atyAra sudhImAM ApaNe sarvasa, Izvara, ananta ane asaMga-ema cAra vizeSaNenA saMbaMdhamAM vicAryuM. have pAMcamuM vizeSaNa che,adhya. accane artha ? zA mavama ti aal sauthI AgaLa paDatI vastu agara te vyaktine mATe AvuM vizeSaNa vAparyuM hoya, te ja te sArthaka gaNAya. A vizeSaNa pradhAnatAnuM sUcaka che. TIkAkAra AcAryabhagavAna, bhagavAna zI jinezvaradevane ahIM "sarva pradhAna tarIke stave che, kema bhagavAna zrI jinezvaradeve ja sarva pradhAna hoya che ane TIkAkAra AcAryabhagavAna bhagavAna zrI jinezvaradavene sAcA
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti : 289 rUpamAM oLakhI zakyA hatA! "bhagavAna zrI jinezvarade ja sarvapradhAna hoya che e nirNaya karyo AtmA karI zake? vivekI AtmA ke avivekI AtmA ? kahe ke-vivekI AtmAo ja "bhagavAna zrI jinezvaradeve ja sarvapradhAna hoya che -e nirNaya karI zake. jene guNa kene kahevAya ane doSa kone kahevAya-enuM bhAna nathI, jene AtmAnuM svAbhAvika svarUpa kevuM che ane e svarUpa zAthI AvarAeluM che-e viSenI sAcI samaja nathI, evA AtmAo "sarvapradhAna te bhagavAna zrI jinezvarade ja hoI zake evA prakArano nirNaya, svatantrapaNe, mAtra potAnI samaja upara ja AdhAra rAkhIne, karI zakatA nathI. bhagavAna zrI jinezvaradevene sarva pradhAna tarIke oLakhavAne mATe, guNanI ane deSanI parakha joIe. jJAnI pratyenI zraddhAnA baLe paNa sarvapradhAna te bhagavAna zrI jine zvarade ja heya"--evI mAnyatAne haiyAmAM dharIne, bhagavAna zrI jinezvaranI bhakti karanArA AtmAo hoI zake che, paraMtu e tArakene e tArakenA sAcA svarUpamAM pichAnIne e tArake ja sarvapradhAna che"--evA mAnasika nizcayane dharanArA AtmAonI te balihArI che. TIkAkAra AcArya bhagavAna samajapUrvakanA nizcayane dharanArA hatA. bhagavAna zrI jinezvaradeve kevA sarva doSarahita ane kevA sarvaguNasaMpanna heya che, e vAtane TIkAkAra AcAryabhagavAna sArI rItie samajatA hatA. A vAta e mahApurUSe vAparelAM pahelAM cAra vizeSaNothI paNa siddha thAya che. bhagavAna zrI jinezvaradevone sarvajJa tarIke, Izvara tarIke, ananta tarIke ane asaMga tarIke 10
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyA stanyA pachIthI, e mahApurUSe bhagavAna zrI jinezvaradevonI sarvapradhAnatAnuM sUcaka evuM A vizeSaNa vAparyuM che. e mahApurUSe bhagavAna zrI jinezvaradevone sarvajJa tarIke paNa oLakhyA, Izvara tarIke paNa oLakhyA, ananta tarIke paNa oLakhyA ane asaMga tarIke paNa oLakhyA; pachI A badhI oLakhanA baLe, e mahApurUSe nirNaya karyo ke-je AtmAemAM sarvajJatA heya, aizvarya heya, anantatA hoya ane asaMgatA hoya, teo avazyameva sarvapradhAna kahevAya athavA te sarvapradhAna te teo ja kahevAya, ke jemAM sarvajJatA, ezvarya, anaMtatA ane asaMgatA heya. sarvajJatA Adi guNathI rahita AtmAomAM sarvapradhAnapaNuM saMbhave ja nahi. bIjAothI kAMI paNa nyUnatA heya nahi ane bIjAonA karatAM kAMIka paNa adhikatA hoya, tyAre ja sarvapradhAnapaNuM saMbhave ne? A vAta tamAre paNa barAbara samajI levA jevI che. bhagavAna zrI jinezvaradevonI TIkAkAra AcAryabhagavAnane sAcI oLakha hatI, eTale e mahApurUSe bhagavAna zrI jine cadevonI stutine maMgalAcaraNa mATe pasaMda karI ane e tArakinI stuti karatAM evo ullAsa Avyo ke-e mahApurU e tArakene paMdara vizeSaNathI stavyA. temAM ya, cAra vizeSaNa vAparyA pachI, "sarvapradhAnatAnuM sUcaka vizeSaNa vAparyuM. e mahApurUSanA haiye bhagavAna zrI jinezvaradevo pratye AvI bhaktine bhAva zAthI utpanna thayo? sAcI oLakha thaI mATe ne? bhagavAna zrI jinezvaradevomAM sunizcitapaNe sarva pradhAnapaNuM che, paNa jemane e tArakenA svarUpanI sAcI oLakha
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 291 thaI nathI, temane te, e tAraka sarvapradhAna hovA chatAM paNa sarvapradhAna lAge nahi te te svAbhAvika che ne ? sAcI oLakha thayA vinA, sArAmAM sArA paNa sthAne sAce samarpaNabhAva AvavA pAme, e banavAjoga vastu nathI. jene oLakha nathI, te te sArAmAM sArA sthAnanI paNa avagaNanA kare, te te ya svAbhAvika che; tema ja te kharAbamAM kharAba sthAnane ya sArAmAM sAruM sthAna mAnavAnI bhUla kare, te te paNa svAbhAvika che. TIkAkAra AcAryabhagavAnane te bhagavAna zrI jinezvaradevonI sAcI oLakha thaI hatI, eTale e mahApurUSe bhagavAna zrI jinezvaradevone sarvajJa Adi tarIke stavavAnI sAthe sarva pradhAna Adi tarIke paNa stavyA che. anya zrI jinezvarathI pradhAne ya nahi ne samAne ya nahi? bhagavAna zrI jinezvaradevonuM svarUpa ja evuM hoya che ke-je keIe tArakenA svarUpane sAcA rUpamAM pichAnI zake, teo e tArakone sarva pradhAna mAnyA vinA rahI zake ja nahi. kaI kahe ane ethI e mAne-ema nahi athavA bhagavAna kahe ke-hUM mane sarva pradhAna mAna ane ethI e e tArakene sarvapradhAna mAne-ema paNa nahi, paraMtu jene bhagavAna zrI jinezvaradevonA svarUpanI sAcI oLakha thaI jAya, te e tArakene sarva pradhAna mAnyA vinA rahI zake ja nahi. enuM antaHkaraNa ja pokAre ke-jagatamAM sAcI rItie sarvapradhAna tarIke oLakhAvAne lAyaka, stavAvAne lAyaka, pUjAvAne lAyaka A ja hoI zake ! bIjA naDi ja !" bhagavAna zrI jinezvara
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ 292 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne devo ja sarva pradhAna che. "jakArane bhagavAna zrI jinezvaravonI sAthe paNa jI zakAya ane pradhAna zabdanI sAthe paNa ejI zakAya; paNa jevo artha sUcavavo che, tevA arthane sUcavavAne mATe "jakArane bhagavAna zrI jinezvaradevonI sAthe ja ja, e vyAjabI che. e ja saMgata che, susaMgata che. jakArane bhagavAna zrI jinezvaradevonI sAthe javAmAM Ave, eTale tevA prakAranA prAdhAnyane abhAva, e tArake sivAyanAomAM siddha thAya che; ane pradhAna zabdanI sAthe ja'kArane javAthI prAdhAnyane bhagavAna zrI jinezvaradevomAM saMbaMdha siddha thAya che. bhagavAna zrI jinezvaradevo pradhAna ja hoya che - ema kahevAthI, e sivAyanA keI pradhAna hatA ja nathI-evo artha ekadama tAravI zakAya nahi; jyAre "bhagavAna zrI jinezvaradevo ja pradhAna hoya che -ema kahyuM, eTale e sivAyanA keI tevA pradhAna hatA nathI, ema sIdhuM spaSTa thaI jAya che. ahIM siddhihetu karyo che? bhagavAna zrI jinezvaradevomAM pradhAnatA hoya che-evuM sUcavavA pUratuM ja hetuM nathI, paNa jevI pradhAnatA bhagavAna zrI jinezvaradevomAM hoya che, tevI pradhAnatA anya keImAM paNa hotI nathI-evuM sUcana karavAne hetu che. bhagavAna zrI jinezvaradevo evA pradhAna che ke-e tArakenI pradhAnatAnI sarakhAmaNImAM, keInI paNa pradhAnatA AvI zake ja nahi. anya AtmAo game te prakAre ane game teTalA pramANamAM pradhAnatAvALA hoya, te paNa teo koI rItie bhagavAna zrI jinezvaradevonI tole AvI zake ja nahi. jagatamAM jenA jenA yoge, kharekhara pradhAnatA
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 263 che-ema gaNI zakAya, evI kaI paNa vastunI uNapa bhagavAna zrI jinezvaradevomAM asaMbhavita ja hoya che. sAcI pradhAnatAnI sUcaka evI eke eka vastune suga, pUrNa suga je kaI paNa vyaktimAM je hoya, te te bhagavAna zrI jinezvaradevamAM joI lo. pradhAnatAmAM jema bhagavAna zrI jinezvaradevethI vadhIne koI paNa vyakti haI zakatI nathI, tema e tArakenI samAnatAmAM AvI zake evI paNa kaI vyakti heI zakatI nathI. bhagavAna zrI jinezvaradethI kaI pradhAna paNa nahi ane e tArake sAthe keI samAna paNa nahi. bIjA badhA ya e tArakanI heTha. bhagavAna zrI jinezvaradeva samAna te bhagavAna zrI jinezvaradeva ja AkAza samAna AkAza ja kahevAya. jagat samAna kANa? jagatu; bIjuM keI nahi. tevI ja rItie, bhagavAna zrI jinezvaradeva samAna bhagavAna zrI jinezvaradeva ja; anya kaI nahi! bhagavAna sAthe bIjAonI sarakhAmaNI na hoya bhagavAna zrI jinezvaradevamAM prAdhAnya te hoya che, paNa e tArakenuM prAdhAnya evA prakAranuM hoya che keenAthI adhika nahi ane keIenAthI samAna nahi! A pradhAnatA jevI-tevI che? jene AvA deva maLyA hoya, tene bIjA kahevAtA devane sevavAnuM mana thAya kharUM? A devane je sAcA rUpamAM oLakhI zake, te anya kahevAtA dene kadI paNa sudeva nahi mAnatAM kudeva ja mAne, temAM navAI nathI! bhagavAnanA sevakane bhagavAnanI AvI sAcI oLakha thavI
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ 294 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne joIe. bhagavAnanI AvI eLakha thayA vinA, samyagdarzana guNa cheTe che. samyagdarzana guNa, e ja vastutaH sarva guNenI jaDa che. guNanuM kAMIka paNa, AchuM AchuM ya paNa sAcA rUpanuM pragaTIkaraNa, kyAre thAya che? jyAre AtmA samyagdarzana guNanI sanmukha dazAne pAme che, tyAre ja ! e vinA kahevAtA guNe paNa prAyaH dezanI garaja sAranA hoya che. samyagdarzana guNa Ave, eTale te bhagavAna zrI jinezvaradeve ja sarvapradhAna che ema lAge. pachI game tenI sarakhAmaNI e tArakenI sAthe karavAnuM mana thAya nahi. Aja kAla to keTalAka mUrkhAo sAmAnya mANasanI paNa sarakhAmaNI bhagavAna zrI jinezvaradevenI sAthe kare che. mithyAtvanA ge mehamAM muMjhAI rahelA ane ajJAnamAM sabaDI rahelA AtmAone bhagavAna zrI jinezvaradevanI sAthe sarakhAvavAnI dubuddhi, kenAmAM pragaTe ? mithyAtvathI gherAelA ane ethI bhagavAna zrI jinezvaradevane nahi pichAnI zakelA AtmAo ja evI bhUla kare ne? jeno te evI bhUla kare ja nahi ane je evI bhUla karanArAo potAne jena tarIke oLakhAvatA hoya agara loko temane jaina tarIke oLakhatA hoya, te kahevuM paDe ke-"emanA bApA, vigeremAMthI koI jaina haze ane emanA vaMzamAM e janmelA hoIne jaina kahevAtA haze, puratu e kharekhara jaina nathI. jaina zabda banyo kyAMthI? jina zabda vinA jaina zabda bane nahi. jinane jina tarIke mAnIne, e tArakone sAcA bhAve je sevanAre na hoya, te jaina kahevAya nahi. zrI jinane je jina tarIke mAne, samaje,
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-bI jinastuti 295 te te bhagavAna zrI jinezvarade ja sarva pradhAna che ema mAne. vItarAga ane sarvajJa banelA evA paNa AtmAo karatAM, bhagavAna zrI jinezvaradeve pradhAna hoya che, te pachI rAga-dveSamAM pheselAo ane ajJAna Adi doSathI bharelAonI sarakhAmaNI bhagavAna zrI jinezvaradevenI sAthe kema ja thaI zake? jaina eTale bhagavAna zrI jinezvaradevane upAsaka, e tArakone sevavAmAM gaurava mAnanAra, e vaLI evI sarakhAmaNI kare khare? kaho ke- jainapaNane pAmelo te kadI paNa evI sarakhAmaNI kare nahi. bhagavAna zrI jinezvaradeva maLI te gayA che - tame emane pAmyA che kharA? tame jena che ne? tame kahevAe te jaina; parantu tame jaina paNAne pAmelA che, e mATe jaina che ke jenakuLamAM jagyA che, e pUratA ja jena che? tamArA puNyadaye tamane jaina kuLamAM janma maLI gayo che, tamAre janma jainakuLamAM thavAthI tamane jainapaNAne pAmavAnI suMdaramAM suMdara taka maLI gaI che, AvI suMdara sAmagrIne pAmele jIva, jenapaNane bahu ja sahelAIthI pAmI zake, eTale tame jenapaNane pAmyA cho ke nahi? tamane bhagavAna zrI jinezvaradevane deva tarIke mAnavA -pUjavAnuM te maLI gayuM che, paNa tame e tArakene pAmyA che ke nahi-A vastu barAbara samaje. bhagavAna zrI jinezvara devenI vAtamAM, "A amArA deva"-ema sAmAnyataH tame mAne che paNa kharA ane belo che paNa kharA, paNa e pratApa
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ 296 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne kevaLa jainakuLane che ke bhagavAna zrI jinezvarade sudeva tarIke tamArA haiyAmAM vasavA pAmyA che, tene e pratApa che? tamane bhagavAna zrI jinezvaradevenI AchI AchI paNa sAcI oLakha thaI che ke nahi? bhagavAna zrI jinezvaradevenI sAcI oLakha jene thAya, tene enA je kaI tAraka deva nathI, ema thAya. bhagavAna zrI jinezvaradevene ane zrI siddhabhagavAnene ja e devatatvamAM che. e sivAyanA je kaI deva tarIke oLakhAtA heya, te deva nathI paNa kudeva ja che-ema e mAne. bhagavAna zrI jinezvaradevanI sAcI pichAna thatAM, AtmAne bhrama bhAMgI jAya che. ema thaI jAya che ke- deva te te ja, ke jemAM deSane leza nahi ane guNanI aMze paNa khAmI nahi! kaI deSa e nathI, ke je A devamAM hoya ane kaI guNa eve nathI, ke je A devamAM na hoya evuM bhagavAna zrI jinezvaradene mATe lAge. pachI ema thAya ke-"mAre deSathI mUkAvuM che ane mAre mArA guNone pragaTa karavA che, mATe mAre A tArakenA ja zaraNane svIkAravuM joIe. deSanAza ane guNavikAsa sAdhavAne mATe, Azraya levA gya sthAnamAM sarvottama sthAna A che. Ane AdhAra jyAM sudhI na levAya, tyAM sudhI guNapUrNatAe kadI paNa pahoMcAya nahi. durguNene vamavAne mATe ane guNone pAmavAne mATe, A tArakenA ja zaraNane svIkAravuM joIe. AvuM lAge, eTale bhagavAna zrI jinezvaradevanI AjJAnI ArAdhanA karavAnI vRtti keTalI prabaLa bane? ghaNuM ja. tamane AvI asara thaI che agara te thAya che kharI? ApaNe parama puNyadaya che ke-ApaNane AvA deva maLyA che, paNa
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga--zrI jinastuti 297 AvA deva maLavA chatAM paNa, ApaNe jo AvA devane pAmIe nahi, aMtaramAM sthApIe nahi, savapradhAna tarIke pichAnIe nahi, teA ApaNeA AtmA keveAka bhAre gaNAya ? bhagavAna zrI jinezvaradevAnI AjJAnI ArAdhanA karyA vinA kalyANu nathI. bhagavAna zrI jinezvaradevAnI AjJAnI ArAdhanA karavAne mATe, e tArakAnI AjJAnI samaja meLavavI joIe, tamane lagavAna zrI jinezvaradevAnI AjJAne samajavAnI kALajI keTalIka che? jo e tArakAnI AjJAne samajavAnI paNa pUrI kALajI na hoya, te e tArakAnI AjJAne ArAdhavAnI kALajI tA hoya ja kacAMthI ? bhagavAnanI AjJAne samajavAne mATe AvAM sUtrAnuM zravaNu ane manana nira Mtara karavuM joie ne ? keTalAkAne te sUtrAnI vAtA sAMbhaLavAmAM ya kaMTALA Ave che; pachI samajavAnI, vicAravAnI ane AcaravAnI vAta te rahI ja kayAM ? duniyAnI vikaTamAM vikaTa samasyAone paNa samajavAnA-ukelavAnA prayatna karatAM kaMTALA nathI AvatA ane ahIM kaMTALA kema Ave che? kAraNa eka ja ke-tyAM rasa che, prema che; ahIM te nathI. jo tamArA hRdayamaMdiramAM bhagavAna zrI jinezvaradeva bhagavAna zrI jinezvaradeva tarIke vasyA hoya, te sUtrazravaNanA prema hoya ne ? hRdayamAM A dhruva vase kacAre ? A devanuM svarUpa ane A devanI AjJAe samajAya tyAre ne ? bhagavAna zrI jinezvaradevAnI AjJA samajAI jAya, tA eka paNa kaleza ubheA rahI zake nahi. pachI teA e dazA paNa Ave ke-e tArakanI AjJAnuM pAlana karavAnI vAtamAM tame na jUo dhananI sAme ke na Ae prANunI sAme ! bhagavAna
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ 98 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne zrI jinezvaradeve pamAyA pachI te, "jina" "jina" raTaNa thaI rahyuM hoya. rAvaNa jyAre sItAjIne upADI gayA, tyAre sItAjInA haiye rAmane ja vAsa hatuM tema jainapaNAne pAmela harAjAnI kedamAM heya, to ya tenA heye bhagavAna zrI jinezvaradevane ja vAsa hoya. cAtaka megha mATe talase, tethI paNa adhika jinaprIti hevI joIe. ghaNe bhAge evuM che ke-tamane bhagavAna zrI jinezvaradeve maLyA che kharA, paNa tame e tArakane pAmyA nathI. bhagavAna oLakhAI jAya ane pamAI jAya, te pachI badhI ja gUMcavaNo ukela AvI jAya. pachI e tArakenI AjJAne samajavA ane sAMbhaLavA AdinI vAta sivAyanI vAtamAM kaze rasa Ave nahi. ema ja thayA kare ke-"Amane ArAdhIne mAre AmanA jevA ja banI javuM che !' tamane bhagavAna zrI jinezvaradeve jevA sarvapradhAna banavAnI IcchA to kharI ne? mANase jevI sthitimAM sukhanI kalpanA karI hoya, tevI sthitivALA banavAnI mANasanI IcchA hoya. evA banI zakAya evuM nathI-ema lAgatuM hoya, te paNa haiyAmAM uDe uDe ya ema thAya ke ApaNe evA banIe te sArUM! mANasamAM svAbhAvika rItie unnatinI cAhanA hoya che. viveka hoya te unnatinI kalpanAmAM ane unnatinA AzayamAM bheda paDe, paNa saune pitAnI unnatinI cAhanA che, e te matabheda vinAnI vAta che. tame paNa tamArI unnatine IDe ja che, paNa tame zAmAM tamArI unnati mAnI che? dhanAdikanA rogamAM tame tamArI unnati mAnI che ane ethI tame e prakAranI unnatine meLavavAnA AzayathI prayatnazIla
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ = = = pahele bhAga -zrI jinastuti banelA che. bhagavAna zrI jinezvaradeve je prakAranI unnatine pAmyA, te prakAranI unnatine tamane rasa nathI, kema ke-e prakAranI unnati e ja sAcI unnati che, ema tamane haju samajAyuM nathI. dhanAdikanA vegamAM ja unnatine mAnanArAo, bhagavAna zrI jinezvaradeve AdinI sevA karatA hoya te paNa, te bhagavAna zrI jinezvaradevenI sAcI sevA karatA nathI, kema ke temane Azaya bhagavAna zrI jinezvaradevanI sevAthI bhagavAna zrI jinezvaradee jemAM unnati kahI che-tene pAmavAno nathI, paNa bhagavAna zrI jinezvaradeve jemAM AtmAnI barabAdI mAne che-tevI sthitine pAmavAne temane Azaya che. A sUcave che ke bhagavAna zrI jinezvaradevenI sarva pradhAna tarIkenI je eLakha thavI joIe te thaI nathI. AtmAnI unnati e ja sAcI unnati che. AtmAnI unnati sAdhanAre sarva prakAranI unnati sAdhI che. AtmAnI unnati na sadhAI, te bIjI badhI AbAdI e barabAdI karanArI che. nyAyavizArada navya. nyAyavinyAsaka, parama upakArI upAdhyAyajI zrImadda yazevijayajI gaNivara eka sthale pharamAve che keAmAvata che, je joDa phiroH bhrAmyanti mUDhalokAH, kevalamAkArabhedena // 1 // " duniyAmAM zAstro ghaNAM kahevAya che, paNa jeTalAM zAstro e badhAM upakAraka ja evuM nathI. kahevAtuM heya zAstra, paNa te je AtmajJAnathI rahita hoya, to te vastutaH zAstra nathI. evA zAstramAM ane hiMsaka zastramAM vastutaH kAMI bheda nathI. zastra zabdamAM "za" mAM akAra che ane zAstra zabdamAM "zA"
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne che temAM 'zU' mAM AkAra che eTale ja bheda che. eTalA AkAranA ja bheda mAtrathI mUDha leAkA muMjhAI jAya che. emanI mati bhamI Aya che. eTale ke-je mUDha hAya che, te ja AtmajJAnathI rahita evA zAstramAM ane zastramAM bheDha mAne che; bAkI teA zastra jema ghAtaka che, tema AtmajJAnathI rahita evuM zAstra paNa ghAtaka ja che, je granthAmAM, vANImAM, lekhamAM, kAvyamAM, adhyAtma jJAnanI-AtmAnI vAtA che, vItarAganAM varNana che, vItarAganA bhAveA che, e ja granthA zAstra che. jo AvAM zAstrAnA-AvA granthAno ghare ghare pracAra thAya, gAme gAma AvAM zAstrAnA jJAnanA pracAra karanArAM dhAme sthapAya, AvI jJAnanI parakheA maMDAya, te AjanI du:khI duniyAne ApaNe ghaNe aMze sukhI jovAne mATe bhAgyazAlI khanI zakIe. A jJAnanA prasArathI, duniyAmAMthI aMdhAdhUMdhI cAlI jAya; vera-jhera zamI jAya; zAnta sudhAsAgaramAM sau haLI-maLIne rahe. zrI jinazAsana rUpa parama sUryodayane prakAza jo pRthvItala upara vistRtapaNe patharAya, te vaira-virAdhAnAM vAdaLAMo verAI jAya. vAta vAtamAM hiMsAnA sUra nIkaLatA hAya, hiMsApASaka lekhA lakhAtA hoya, emAM adhyAtmajJAna nathI. adhyAtmajJAnamAM utpAtane utpanna karanArI vAtA na hAya. adhyAtmajJAnanA pracArathI utpAtA zamavA mAMDe. adhyAtmajJAnIne gulAMTa mAravI na paDe, ene AMTha sAcavavA gallAM-tallAM karavAM na paDe, adhyAtmajJAnI te sakaLa duniyAnAM-samasta prANionI rakSAnA saMdeze pAThavanArA hoya. enAmAM phAInA ya nAzanA pracAranI nIca 300
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zro jinastuti 301 khAsIyataneA-krUra prakRtinA aMze ya na hoya, jagatamAM ahiMsakabhAva vyApI jAya, tA mamatAnA vAvaTA nakke, paNa samatAne zAMta-prazAMta vijayadhvaja lahare; laDAi-jhaghaDA na rahe, paNa mitratAnAM AcarA AcarAya. .Aje AvAM zAstrAnA Adara paNa tevA keAI kismatanA ceAge Ache che, tA pachI enA abhyAsanI tA vAta ja zI ? Ane rasathI sAMbhaLavAnI vRttivALA paNu gaNatrInA ja rahyA che. AvI dazAmAM bhagavAna zrI jinezvaradevAnI sAcI oLakha thAya zI rItie ? zastra jevAM zAsrAnA zekha vadhI gayA ane AtmajJAna karAvanArAM zAstranuM zravaNa paNa lagabhaga madha jevuM thaI gayuM, eTale paudgalika unnati e sAcI unnati nathI ane Atmika unnati e ja sAcI unnati che evA khyAla paidA thAya zI rItie e vinA bhagavAna zrI jinezvara DhavA sapradhAna heAvA chatAM paNa, e tArakA ja sapradhAna che-evuM samajAya zI rItie ane e vinA e tArakAnA jevI dazAne pAmavAnuM mana paNa kayAMthI thAya ? bhagavAna zrI jinezvaradevAnA zAsananI sAmagrI tamane maLI che, chatAM paNa tamane 'mAre jina banavuM che'ema je na thatuM hoya, tA tenuM kAraNa A ja che ne? AtmAnuM lakSya Ave, AtmAnuM svarUpa kevuM che-te samajAya, AtmAnA svarUpane pragaTAvavAnA mArganuM bhAna thAya, tA tA bhagavAna zrI jinezvaradevA ja sava pradhAna che' evuM samajAyA vinA paNa rahe nahiM ane 'mAre harakoi prayatne e tArakAnA jevA ja khanavuM che'-evI bhAvanA pedA thayA vinA paNa rahe nahi. '
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ - -- zrI bhagavatI sUtranAM vyAkhyAno dayApUrNa ane vivekapUrNa evI utkaTa keniI -bhAvanAne aMge paNa sarvapradhAnatAH ke bhagavAna zrI jinezvaranAM caritrane jo tame abhyAsa karo, te tamane jaNAyA vinA rahe nahi ke e tArakenA AtmAo sarva dizAmAM sArI rItie pradhAna hoya che. saMsAripaNe paNa e tArakenA AtmAo pradhAna hoya che ane kevalI avasthAmAM paNa e tArakanA AtmAo pradhAna hoya che. Abhyantara trAddhinI apekSAe paNa e tArakenA AtmAo pradhAna hoya che ane bAhya RddhinI apekSAe paNa e tArakenA AtmA pradhAna hoya che. bhogamAM paNa pradhAnatA ane tyAgamAM paNa pradhAnatA, e e tArakanA AtmAnI viziSTatA che. e tArakanuM bhogasukha evuM ke-ene jeTa maLe nahi ane sAthe ja e tArakene virAga paNa e ke-ene jeTa maLe nahi. e tArakanA AtmAnI pradhAnatA anAdikAlathI hoya che, e vAta te ApaNe vicArI AvyA chIe. e tArakenuM anta:karaNa jevuM dayApUrNa banI zake che, tevuM cApUrNa antaHkaraNa anya kaI paNa AtmAonuM banI rAtuM ja nathI. e tArakenA AtmAo je bhavamAM mekSane pAmavAnA hoya che, te bhavathI trIjA bhave te e tArakenuM antaHkaraNa dayAbhAvanI parAkASThAe pahoMcI jAya che. jagatane eka paNa jIva, e tAzkanA dayAbhAvamAMthI bAkAta rahe te nathI. e sUcave che ke-e kALe e tArakenA AtmAomAM saMsAranA eka paNa jIva pratye dveSabhAva athavA durbhAva hato nathI. dayAbhAva tyAre ja AvI zake, ke jyAre dveSabhAva agara
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI mnistuti durbhAvanA abhAva hoya ane paranA hita mAtranI ja cintA hAya. jagatanA anantAnanta jIvAmAMthI eka paNa jIva pratye sAmAnya prakAranA paNa durbhAva nahi ane jagatanA eke eka jIvanA hitanI ja cintA, e sAmAnya vAta che ? e tArakAnA haiyAmAM e ja eka bhAva pedA thAya che ke-A jagatanA saghaLAya jIvA sukhI thAo; koI duHkhI raheA nahi! e tArakAnA antaHkaraNanA AveA bhAva paNa vivekavALA hAya che. e tArakAnA e DhayAbhAva kAMI khAlI bhAvanA bhAvavA pUratA ja hAtA nathI. peAte jANatA hoya che ke-pAte je bhAvanA bhAve che, te bhAvanA saphala kevA prakAre banI zake! jagatanA jIvAne du:khathI chUTavuM che ane sukhamaya avasthAne prApta karavI che; A tArakAnI bhAvanA paNa e che ke jagatanA jIvA paikI koI paNa jIva duHkhI rahe nahi ane sa jIvA sukhI thAya ! A zuM che ? jagatanA jIvA jevI sthitine Icche che, tevI ja sthitine jagatanA jIvA pAme, evI bhAvanA che; paNa A vastu zakaya kayAre ane? e tArA samajama hatA ke--A mATe tA saue prayatnazIla banavuM paDe! duHkhathI sa thA chUTavuM hoya ane sadAne mATe sukhamaya avasthAne bhagava dvArA khanavuM hoya, te AtmAe peAte ja nirmala banavuM joie. e mATe AtmAe peAtAne vaLagelI saghaLI ca malinatAone dhAi nAkhavI joie. A kArya evuM che ke dareke dareka AtmAe peAte ja karavuM paDe. kaI kaInA AtmAne niva anAvI zake nahi. bIjAo tA, bahumAM mahu, AtmAne ni a anAvavAnA upAya batAvI zake; e upAyane sevavAnI preraNA 303
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ 304 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna ApI zake; e upAyane sevatAM manAbhAva DhIlA paDI jatA hAya, tA te bhAvAne kema sthira karavA, te mATe upadezAdi daI zake; parantu dareke dareka AtmAe peAtAne nimala tA pAte ja anAvavA joie. bhagavAna zrI jinezvaradevAnA AtmAe A vastune jema sArI rItie samajatA hatA, tema e tArakA AtmAe AtmAne nirmaLa banAvavA hoya, teA zuM karavuM eI e'-e vastune paNa sArI rItie jANatA hatA. AtmAne niLa manAvavA eTale zuM ? AtmAne sakala kama nA yAgathI rahita manAvavA. je AtmA kama mAtranA yAgathI rahita mane, te ja AtmA paripUrNa paNe nila banyA kahevAya ane te ja AtmAne kAI paNa prakAranuM duHkha hAI zake nahi. e AtmA pachI te| sadA kALane mATe sva svabhAvamAM ramaNutA rUpa parama sukhanA bhAktA ane. AvA AtmAone muktAtmAe kahe vAya che. AthI bhagavAna zrI jinezvaradevAnA AtmAe evI bhAvanA bhAve che ke- sau kAi mukta aneA ! sau kAI saMsArathI sUkA ane meAkSane pAme !' hajI paNa e bhAvanA AgaLa vadhe che. sau meAkSane pAme'-e bhAvanA te kharI; paNa sau sAkSane pAme zI rItie ? koI paNa jIvane mATe meAkSane pAmavAnA upAya eka ja che ane te upAya e ja kezrI jinazAsananI ArAdhanA karavI. zrI jinazAsana, e ja meAkSane sAcA ane ekanA eka mArga che. AthI, e tArakonA AtmAone ema thAya che ke--jagatanA saghaLA ya jIve zrI jinazAsanane pAme ane ArAdhe, te sArUM!' e vicAre che ke-'AvA mokSamArga vidyamAna hovA chatAM paNa, jagatanA javA " (
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ -- - - -- - -- - --- --- - - - pahele bhAga-zrI jinastuti - 305 sukhane mATe A mArgane nahi ArAdhatAM, bIje badhe phAMphAM kema mAryA kare che?' kAraNa e ja ke-jagatanA jI A mArgane jANatA nathI ane A mArgane sAmAnyapaNe jANunArAomAM paNa A mArgane rasa nathI. AthI e tArakonA AtmAo nirNaya kare che ke-"jagatanA ja je zrI jinazAsananA rasIyA banI jAya, te ja teo A mArgane ArAdhI zake ane A mAne Are che te ja teo muktine pAmI zake!" Ama e tArakonA AtmAo nirNaya te kare che ke-jagatanA cha zrI jinazAsananA rasika bane te sAruM paNa jagatanA jIne zrI jinazAsananA rasika banAve koNa? pite paNa jUe che ke-atyAre pitAmAM paNa evI zakti nathI ke-te jagatanA sarva jIne zrI jinazAsananA rasika banAvI zake. AthI e tArakonA AtmAo, jagatanA jIva mAtranA hitanI cintAnI bhAvanAmAM caDhate caDhate, evI bhAvanAmAM ekatAna banI jAya che keje heve muja zakti isI, savi chava karUM zAsanarasI !" A bhAvanAnI utkaTatAnA ge, e tArakonA AtmAo zrI tIrthaMkara-nAmakarmanI nikAcanA kare che. bhAvanA e paNa Abhyantara Rddhi che ne? e tArakenA AtmAonI A paNa jevI-tevI pradhAnatA che? jagatanA sUphamamAM sUkSma dehadhArI jIvane mATe paNa AvI bhAvanA ane jagatano eka paNa jIva A bhAvanAthI para nahi, e aDatA ja che ne ? dayApUrNa tAnI sAthe pAchI vivekapUrNatA paNa kevI ? mULa vAta e kekeI jIva duHkhI rahe nahi ane jIva mAtra sadAne mATe
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne sukhamAM magna rahenAra bane, paNa e bhAvanAne saphala karavAne mATe bhAvanA e bhAvI ke kyAre mArAmAM evI zakti Ave, ke je zaktinA ge huM jagatanA jIva mAtrane zAsananA rasika banAvI dauM !" AvI bhAvanA utkRSTapaNe e tArakenA AtmAemAM ja pragaTe che. anya AtmAomAM jagatanA jIva mAtranA hitanI cintA pragaTee zakya che; sarva jI zrI jinazAsanane pAme tathA seve te sAruM, ema paNa bIjA AtmAenA antaHkaraNamAM uge e zakya che; parantu "kyAre huM e zaktizALI banuM, ke jethI jagatanA jIva mAtrane zrI jinazAsananA rasika banAvI dauM! -AvI bhAvanAmAM utkRSTapaNe taraLa anta:karaNavALA banI javAnI zakyatA che, bhagavAna zrI jinezvaranA AtmAo sivAya anya keIpaNa AtmAne mATe zakya nathI. bhagavAna zrI jinezvaradevane sarvapradhAna tarIke stavavAmAM, e tArakonA AtmAomAM, e tArakanA anitama bhavathI trIjA bhavamAM pragaTatI, A dayApUrNa bhAvanA paNa eka meTA kAraNa rUpa che. uttama AtmAomAM pare pakAranI bhAvanA avazya pragaTe. je AtmAmAM paropakAranI bhAvanA nathI, anya jInA hitanI cintA je AtmAonA antaHkaraNamAM pragaTI nathI,evA AtmAone "uttama AtmAo kahI zakAya ja nahi. anya jIvanA hitanI cintA te kharI, paNa te kAmacalAu duHkhanivAraNanI ke alpakAlIna athavA pariNAme duHkha pamADe evA sukhanI prAptinI paNa cintA nahi. sadAnuM duHkha jAya ane sadAne mATe nirdoSa sukhanA bhaktA bane, evI hitacintA! jagatane jIva mAtrane mATe AvI hita
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga zrI jinastuti 307 cintA karanArA javalle ja maLe ane A te ethI paNa AgaLa vadhyA. enA upAyamAM utaryA ane jagatanA jIva mAtrane e upAyanA rasika banAvavAnI bhAvanA bhAvI! e antaHkaraNa ja evuM ke-je e tArakenuM cAlatuM hota, zakyatA hata, e tArake jagatanA eka paNa jIvane duHkhI rahevA deta nahi! bhagavAna zrI jinezvaradevanA AtmAonI AvI dayApUrNa ane vivekapUrNa utkaTa keTinI bhAvanAne jANanArAo, e tArakene sarva pradhAna tarIke stave, temAM navAI zI che? dharmatIthanI sthApanA Adine aMga -vItarAga ane sarva karatAM paNa pradhAnatA hoya che? - A te ApaNe bhagavAna zrI jinezvaradevanA AtmAenI antimathI trIjA bhavanI bhAvanAnI vAta karI, paraMtu e tArakonI e bhAvanAne amala paNa evA ja prakAre thAya che, ke jethI paNa e tArako ja "sarva pradhAna tarIke stavAvAne yogya che, ema mAnavuM paDe. e tArakonA AtmAna onI bhAvanAnI jema ajoDatA che, tema e bhAvanAnA amalanI paNa ajoDatA che. e tArako vItarAga bane che agara te sarvajJa Adi bane che, emAM kAMI e tArakonI sarvapradhAnatA samAI jatI nathI. vItarAgapaNane ane sarvajJapaNane pAmanArA AtmAo te ghaNA hoya che. jene jene bIjAe paNa pAmI zakatA hoya, tene tene aMge kAMI bhagavAna zrI jinezvaranA AtmAonI sarvapradhAnatA gaNAya nahi. sarvapradhAnatAne nirNaya karavAne mATe te, evI evI
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ 308 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne vastuo athavA vigate zodhI kADhavI joIe, ke je mAtra bhagavAna zrI jinezvaradevAmAM ja saMbhave ane e tAraka sivAyanA keImAM paNa saMbhave nahi. e mATe ja, ApaNe e tArakanI sarva jIvene zAsananA rasika banAvI devA saMbaMdhI bhAvanAnI vAta karI ane have ApaNe e tArakethI thatA e bhAvanAnA amalanI vAta karavI che. tame jANatA te hazo ja ke- dareke dareka bhagavAna zrI jinezvaradeva dharmatIthanI sthApanA kare che. bhagavAna zrI jinezvaradeva sivAyane kaI paNa AtmA tAraka dharmatIrthanI sthApanA kare che khare? nahi ja. mithyAdaSTi chatAM amuka amuka zaktione pAmelAo potapotAnA tIrthanI sthApanA kare che, paNa vastutaH e tIrtha e tIrtha hetuM nathI. anyatIthikanuM tIrtha, e tIrtha kahevAtuM hevA chatAM paNa kutIrtha che, kAraNa ke enAmAM AtmAne paripUrNa paNe tAravAnI zakti nathI ane enI mamatAmAM phaselAone kUbAvavAnI enI zakti che. tIrthane sthApaka pate tIrtha rUpa banyuM na hoya, taryo na hoya, te enuM sthApeluM tIrtha bIjAone tAranArUM bane ja zI rItie? pate taryA vinA, kaI paNa AtmA svataMtrapaNe tAraka mArgane darzAvI zake, e zakya ja nathI. anya tIrthonA sthApako pote taryA nahi hevAthI, teoe tIrthanA nAme paNa aneka hiMsAtmaka vidhAne karyA che. tyAga batAvyuM hoya, paNa temAM ya mArga evo cI hoya ke emAM rahele tyAgI aneka jIvene bhakSaka bane. kema? jIvenI kyAM kyAM hayAti che, enuM jJAna joIe ne? phaLa-kula, lIla-sevALa Adine khAvAnuM vidhAna koNa kare?
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga--zrI jinastuti 309 emAM keTakeTalA jIve che--enuM jo jJAna hoya ane e jIvA pratye paNa jo dayAbhAva hAya, tA evuM vidhAna karAya kharUM? bhagavAna zrI jinezvaradevAe je dharmatIrthanI sthApanA karI che, temAM te bhArAbhAra jIvayA bharelI che. je kAI e dhamatInI ArAdhanA kare te te duHkha mAtrathI mUkAya, paNa enA cAge jagatanA jIva mAtraneya lAbha thAya. e jIva saMsAramAM bhaTakatA hoya ane hiMsAdikamAM pravatatA hoya, tA jagatanA jIvAne enA taraphathI AvanArA duHkhanA bhaya khaza ne ? paNa A dhama tItha teA evuM ke-A dhamatI nI ArAdhanA ja ahiMsaka bhAvathI zarU thAya, ahiMsAnI vAte to ghaNA kare, paNa ahiMsA pedA karavI e saheluM nathI. vAtA ahiMsAnI karavI ane jIvAne viSaya-kaSAyanA rasika banAvanArA mArga cIMdhavA, e te hiMsaka bhAvanI vRddhi karavA samAna che. AthI bhagavAna zrI jinezvaradevA peAtAnA antima bhavamAM dharmatIrthanI sthApanA kare che kharA, paNa te peAtAnA rAga, dveSa ane meAhane savathA kSINu karI nAkhyA pachIthI ja dhamatI nI sthApanA kare che. potAnA vItarAgapaNAne ane sarvajJapaNAne pragaTAvyA vinA, kAI paNa zrI jinezvaradeva dhama tInI sthApanA karatA nathI. e tArakAnA AtmA kAInA paNa upadezathI pratibeAdhane pAmatA nathI. e tArakAnA AtmAe peAtAnA antima bhavamAM jyAre mAtAnA garbhamAM Ave che tyAre paNa matijJAna, zrutajJAna ane avadhijJAnae traNa jJAne sahita Ave che. e tArakAnAM e traNeya jJAnA nirmala koTinAM hoya che. nimala keATinAM traNa jJAnane
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ 310 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyA sAthe ja laIne AvelA e tArakenA AtmAo, mAtAnA garbhamAM ane gharamAM paNa jJAnapradhAna jIvanane jIvanArA heya che. e tArakenA gRhavAsa daramyAna paNa, e tArakenI eka paNa pravRtti evI hatI nathI, ke je pravRttine anucita kahI zakAya. A pachI, e tArake jyAre saMsArane tyAga karIne saMyamane svIkAre che, tyAre paNa teo anya keInA upadezathI saMyamane svIkAra karatA nathI. e tArakene saMyamamAM pravartavAne mATe ke saMyamamAM pravartamAna rahevAne mATe, gurUnI AvazyakatA hotI ja nathI. e tArake pitAnA vivekabaLe ja saMyamane pAme che, potAnA vivekabaLe ja saMyamane ArAdhe che ane potAnA sattvane pitAnA vivekathI ja vikasAvIne cAra ghAtI karmone kSaya karavA dvArA vItarAgapaNAne ane sarvapaNAne pragaTAve che. e tAraka saune AdhAra bane che, paNa keInA ya AdhArane e tArake grahaNa karatA nathI. Ama vItarAga ane sarvajJa banyA pachIthI, e tArake dharmatIrtha nI sthApanA kare che. bIjA keI paNa AtmAo AvI rItie vItarAga ane sarvajJa banI zakatA nathI ane bhagavAna zrI jinezvadevenA AtmAo sivAya anya kaI paNa AmA tAraka dharmatIrthanI sthApanA karavAne mATe samartha banI zakti nathI. dharmatIrthanI sthApanA karyA pachIthI, bhagavAna zrI jinezvarade, pite sadehe jIve tyAM sudhIne mATe roja be prahara jeTale samaya eTale Azare cha kalAka jeTalo samaya dharmadezanA Ape che, e dharmadezanAnA pratApe, anekAneka AtmAone pitAnA svarUpanuM bhAna thAya che, ethI pitAnA
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ kara === pahele bhAga-bI jinastuti mikSane sAdhavAnI IcchA thAya che ane ethI teo bhagavAne darzAvelA mekSamArganI ArAdhanAmAM ekatAna banI jAya che. bhagavAna sadehe vidyamAna hoya, te samayamAM paNa ane AtmAo e tArakanA upadezathI pratibaMdhane pAmIne, ekSamArgane ArAdhavA dvArA pitAnA AtmAne sakala karmonA gathI rahita banAvI de che ane azarIrAvasthA rUpa mekSane pAme che. Ama, e tArakenA upadezathI anekAneka AtmAo pitAnA vItarAgapaNane ane sarvajJapaNAne pragaTAve che tema ja e tArake nirvANane pAmyA pachIthI paNa, e tArakoe upadezelA mekSamArganI ArAdhanA karIne anekAneka AtmAo pitAnA vAstavika TinA kalyANane sAdhanArA bane che. anya AtmAo vItarAga ane sarvajJa banI zake che, paNa tenuM ya mULa te bhagavAna zrI jinezvaradeve ja che; eTale bhagavAna zrI jinezvaradeve jagatanA anya cha karatAM te pradhAna che ja, paraMtu vItarAga ane sarvajJa banelA anya AtmAe karatAM paNa e tArake pradhAna ja che. bAhya RddhinI apekSAe ya sarva pradhAnatAH bhagavAna zrI jinezvaradevenI bAho trAddhinI pradhAnatA paNa jevI-tevI hatI nathI. e tArake evuM puNaya upAjIne Ave che ke-e tArake mAtAnA garbhamAM Ave tyArathI, IndrAdika deve paNa, e tArakenI sevA karavAne maMDI paDe che. garbhamAM rahelA paNa bhagavAnanI Indro zrI namutthaNuM dvArA tavanA kare che. e tAraka garbhamAM rahyA paNa mAtAne pIDA na thAya, tenI
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ 312 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAta kALajI rAkhe che ane e tArakonA puNyaprabhAvathI e tArakonI mAtA guptagarbhA rahe che. e tArako janme tyAre indro e tArakone zrI megiri upara laI jaIne jalAbhiSeka kare che e tArako je rAjagRhe janmyA hAya, tyAM devatAe sAnaiyAnI vRSTi kare che. e tArakonA sAMsArika kriyAnA mahetsavA paNa IndrAdika AvIne kare che. e tArA A badhuM jANe che, jAe che, chatAM paNa e tArakAnuM haiyuM. jarA ya utsekane anubhavatuM nathI. 'mArI sevA indrAdika devA kare che-evI khUmArI emanA haiyAnA eka khUNAmAM paNa pragaTatI nathI. ajaba gajabanA vaibhava chatAM paNa, prabhu rUMAMDe ya byAmeAhita thAya nahi. kevalajJAna pAmyA pachInI paNa bAhya Rddhi kevI ? azoka vRkSa Adi A prAtihAryo sAthe ne sAthe ja. cAle tyAre devatAo jamIna upara paga paNa paDavA de nahi. mAkhaNathI paNa mulAyama evAM suvarNa kamalA e tArakAne paga mUkavAne mATe geADhavAce ja jAya. jyAM dezanA devAnI hAya, tyAM devatAe samavasaraNanI racanA kare. A badhI mAhya Rddhi paNa evI hoya che ke--emAM paNa kAI e tArakAnI hADa karI zake nahi. evI puNDAinA ceAga bhagavAna zrI jinezvaradevA sivAyanA koI paNa AtmAne thatA nathI, eTale e apekSAe paNa bhagavAna zrI jinezvara devAnuM saCpradhAnapaNuM sAbIta thayA vinA rahetuM nathI. je tArakanI mUttinuM darzIna paNa pAvanakArI che te tArakanI sapradhAnatAmAM zA ja zI ? bhagavAna zrI jinezvaradevA jema sava pradhAna che, tema e
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga zrI jinastuta 313 tArakenuM zAsana paNa sarva pradhAna ja che. vItarAga ane sarvamAM paNa pradhAna evA e tArake je kahe, tenI tulanAmAM bIjA keIe prarUpela dharmatattva AvI zake ja nahi. tizcare ghaNA che, paNa tamAma jyatiththaramAMthI keIpaNa sUryanI heDa karI zakato nathI, karI zake nahi, karI zake tema nathI, tema bhagavAna zrI jinezvara-prarUpita dharmatatvanI anupamatAne vicAratAM, zrI jaina darzananI heDa paNa koI darzana karI zake tema nathI, eTale bhagavAna zrI jinezvaradeve pote prarUpelA darzananI rUIe paNa sarva pradhAna ja kare che. je tArakenI vitarAgatA duniyAne Adarza banI, je tArakoe prarUpeluM darzana rAganA khADAmAM gabaDI rahelI duniyAne adhika uDe gartAmAM paDatAM aTakAve che ane enI aMdara paDelI duniyAne bahAra kADhe che, AvA devanI heDamAM keNa ubhuM rahI zake ? are, zrI vItarAganI mUrtinA darzananI anumodanA mAtra paNa jo sAcA bhAve thaI jAya, te paNa AtmAne saMsAra kapAI jAya ! evA bhagavAna zrI jinezvarade ja sarva pradhAna hoI zake, evA bhagavAna zrI jinezvaradeve ja sarvapradhAna kahevAI zake, emAM navAI pAmavA jevuM kAMI nathI. bhagavAna zrI jinezvaranA darzane eka jaina jaI rahyo che. ene rastAmAM enA eka mitrane bheTa thaI jAya che. e mitra jaina nathI. e pUche che ke-kyAM jAya che?' darzane janAra kahe che ke huM bhagavAnanA darzane jAuM chuM." mitra pUche che ke-"bhagavAnanA darzane? bhagavAnane ze upakAra che ke bhagavAnanA darzane javuM?"
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAtA AvuM tamane koI tamArA mitra pUche, te tame zuM kahe ? bhagavAnanA ApaNA upara, jagatanA jIva mAtra upara keve upakAra che, te tame samajAvI zake! kharA ? bhagavAnanI mUrtinA darzanathI ApaNane, zubha bhAve bhagavAnanI mUrtinAM darzana karanAra mAtrane zuM lAbha thAya, te tame va vI zake| kharA ? tame je AvuM jJAna meLavyuM hoya, tA tame tamArA mitrAnA, sa'kha'dhiAnA anupama upakAra sAdhI zake. ApaNe mAnela devatattva, gurUtava ane dharmatattva-e traNe ya kalyANakArI tattvA evAM che ke enI harAlamAM kAI paNa AvI zake ja nahi; mAtra tamAre tA jANavuM ane kahevuM joIe. 31 je jaina bhagavAnanA darzane jatA hatA, teNe potAnA mitrane samajAvyuM. eNe kahyuM ke-'tuM jANe che ke huM jaina .. zrI vItarAga devane mAnanArA amai guNapakSapAtI chIe. amArA deva jina. rAga-dveSane jItanAra, eTale ke-rAga ane dveSathI sava thA rahita, te jina evA jinane mAnanArA te jaina. jaina jina sivAyanAne deva mAne nahi. amArA devanI mUrtine jotAM pazu lAge ke A vItarAganI mUrti che. amArA devanA meTAmAM mATI upakAra e ke-e tAke rAgAdi zatruone jItavAnA mArga darzAvyA. e tArakanI mUrtinAM daza na karavAthI, ApaNane ApaNA rAgAdi upara vijaya meLavavAnI preraNA maLe. e tAraka kevA rAgAdithI rahita hatA-e vicAratAM, ApaNe kevA rAgArttithI sahita chIe-enA ApaNane khyAla Ave . ane e pachI rAgAdi upara kema vijaya meLavavA e mATe e tArake je kahyuM che, tenA amala karavAnuM ApaNane mana thAya. e deva
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga zrI jinastuti - 315 evA sarvottama koTinA che ke e devane je sAcA bhAve mAne, pUje, te paNa sarvottama kakSAe pahoMcyA vinA rahe nahi. je devane pUjavAthI pUjakane AtmA e devanA je ja nirmala bane, evA koI deva hoya te te zrI jina deva ja che. e deva kevA hatA? jItanArane jina kahevAya, paNuM te kone. jItanAra? mAtra bAhya zatruone jItanAra, Antara zatruothI te parAjaya pAmI rahyo che, eTale e jItanAra ja nathI. Antara zatruone jIte, te jina. e deve koIne saMhAra karyo nathI, AkhI duniyAnA viSayane lAta mArI che, zAne cheDI dIdhAM che, AtmakalyANanAM ja zAstrane nirUpyAM che ane sAcuM jJAna ApIne jagatano uddhAra karyo che. AtmajJAna ApavAthI ApanAra, lenAra, sAMbhaLanAra, saMbhaLAvanArane beDo pAra thaI jAya che. AvI rItie samajAvAya, te sAmA upara asara thaI jAya ne? "konA darzane jAo che?"-e praznanA javAbamAM "zrI jinanA darzane" kahevAya, e jina zabda ja vastutatvane samajAvavAne samartha che. pachI jinanI vyAkhyA karAya. e pachIthI samajAvAya ke prabhue AtmajJAna ApyuM che, mATe prabhu pradhAna che. jemanI pAse strI, mALA, cakra Adi rAga, dveSa ke ajJAnanuM koI paNa cihana nathI, evA A deva che. evAM cihune paramAtmAne na chAje, pAmarAtmAne chAje. tyAM mejamajAhanI vAta nathI. kazuMe utpAta thAya, evuM vAtAvaraNa nathI. karmanI sajA kema bhegavAya che, temAMthI rajA kema maLe, chUTA kema thavAya,-evI evI vItarAgatAne pamADanArI vAtane ja tyAM sAkSAtkAra che."
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ 316 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne ATalI vAta karavAthI, sAme je lAyaka hoya ane haThAgrahI na hoya, te ene zrI vItarAganI mUrtinuM darzana karavAnuM mana thaI jAya. vItarAgatAne meLavavAnuM mana nikaTabhavIne ja thAya; ane vItarAgatAne pAmavAne mATe vItarAganI mUrtinuM darzana karavAnI bhAvanA paNa nikaTabhavIne ja thAya. bAkI jeo abhavya hoya, durbha hoya, bahula saMsArI heya athavA bhArekamI hoya-evA AtmAone te zrI vItarAganI vAta rUce ja nahi. teo te "yathA viSe tathA brahmA bhALe che. pitAnuM nAstipaNuM nahi nihALatAM, bIjAne tevA dekhe che. evuM lakhanArA ane belanArA paNa che ke-narito ghera Ama kahIne keTalAke jenene nirdo che, paNa e vAta beTI che. jene kadI paNa jJAnane nindatA nathI. jene ajJAnane, mithyAjJAnane jarUra nide che eTale mithyASTiene e pilAtuM nathI. jene te AtmajJAnanA parama upAsaka che, eTale kharekharA Astika che; paNa mithyAtvanA jorathI jenI sundara vAte paNa jemane gamatI nathI, tevAo yatheccha praja5vAda kare che. jene te jJAnAdi guNonA evA upAsaka che ke-jagatamAM enI paNa joDI maLe nahi. zrI jaina darzanamAM amuka ja deva" "amuka ja gurU" ane "amuka ja dharma" -ema nathI kahyuM, paraMtu deva kevA hoya, gurU kevA hoya ane dharma ke haya, e batAvIne kahyuM che ke-je keI AvA heya te deva kahevAya, je kaI AvA hoya te gurU kahevAya ane je kaI AvA svarUpavALe hoya te dharma kahevAya. Ama kahIne, bhagavAna zrI jinezvarade AdinI devatattvamAM,
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti 317 sAcA nintha sAdhuonI gurUtattvamAM ane bhagavAne pharamAvela mArganI dhama tattvamAM gaNanA karI khatAvI che. AvI parIkSAmAM utaravAnuM mithyAdRSTiene phAvatuM nathI, kema ke-tattvanI vAtamAM temanuM ThekANuM nathI. deva jevA deva lIlA kare ema mAne, eTale evA devamAM vItarAgatAnI siddhi thAya zI rItie ? ApaNe tA kahIe chIe ke-deva na rAgI hoya, na dveSI hAya, na ajJAna heAya. e te vItarAga ane sarvajJa ja hoya. amArA deve tA duniyAnA saghaLA ya vaibhavAne tajIne saMyama, indriyanigrahanA mAga svIkAryAM. kaSAyAne jItI lIdhA. rAjapATa Adine tajIne evuM jIvana svIkAryuM ke enA jevuM ahiMsApradhAna khIjuM kAI jIvana hAI zake ja nahi. pelA darzana karavAne jatA jaine potAnA mitrane samajAvIne kahyu ke- huM evA devanA darzane jAuM chuM, ke je devanuM svarUpa cintavatAM paNa AtmA Thare. amAre tyAM tA kahyuM che ke" sarasazAntisudhArala sAgaraM, zucitaraM guNaratnamahAgaram / bhavikapaGkajaboghadivAkaraM, pratidinaM praNamAmi janezvaram // 1 // " eTale ke- huM te bhagavAna zrI jinezvaradevane rAja rAja praNamuM chuM', ke je bhagavAna zrI jinezvaradeva zAnti rUpa sudhArasa, tenA maneAhara sAgara rUpa che; guNu rUpa ratnAnI parama pavitra khANa rUpa che; ane bhavyAtmAe rUpa kamaleAne vikasita karavAmAM--badha pamADavAmAM sUrya rUpa che! je devanA darzane huM jAuM chuM, te deva AvA parama prazAnta che, parama guNasaMpanna
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ 315 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAnA che ane ethI bhavya jIveAne peAtAnA sAcA Atmika vikAsa sAdhavAmAM te sUcanI garaja sAranArA che.' A khadhuM sAMbhaLIne, enA mitrane asara thAya che. zrI vItarAga devanuM darzana karavAnuM tene mana thAya che. ene ema thAya che ke-vItarAganA Alakhana vinA vItarAga manAya zI rItie ? AthI te peAtAnA jaina mitranI sAthe zrI vItarAga devanA darzane javAne taiyAra thAya che. tyAM enA khIjo mitra AvI pahoMce che. e paNa jaina nathI. e pUche che ke-' banne jaNA sAthe kayAM cAlyA ?' jaina mitra ene javAba Ape, te pahelAM ja A kahe che ke--AnI sAthe huM zrI vItarAga devanA darzane jAuM chuM !" navA Avela mitra ekadama enA hAtha kheMce che, jarA Athe lai jAya che ane te pachI ene kahe che ke- ApAthI tyAM te javAtuM haze? e te jenAe mAnela deva che. gItAjImAM zuM kahyuM che, tenI tane khabara nathI ? svadharme niyana eya, paNamAM macAva:| ema gItAjImAM kahyuM che te bhUlI gayA ? potAnA dhamamAM maravuM e sArUM che, paNa paradhamA~nA svIkAra karavA, e tA ethI paNa vadhAre bhayaMkara che; mATe rahevA de tyAM javAnuM ne cAla mArI sAthe !' AvuM samajAvIne te bIjo mitra tene pAtAnI sAthe laI gayA. vivekanuM nAma nahi ane Agrahano pAra nahi, tyAM AvuM ane emAM navAI nathI. pAchaLathI AvelA jainetara mitra e vAta samAvI zakayo nahi ke-zrI vautarAganuM darzana zA mATe nahi karavuM? vItarAgamAM ze| doSa che? vItarAgamAM
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 319 doSa che-ema te kahevAya nahi ane kadAca kahe te e vAta ubhI rahI zake nahi, eTale eNe judI ja rItie vAta karI. eNe je vAta karI, te vAta paNa je jaina mitra sAMbhaLI zake ane tene khUlAse ApI zake-evI rItie karI hota, te kadAca pariNAma juduM ja Avata, kema ke-capa nidha eya, ghAgha macAva:" e be caraNeno sAce artha zrI jaina zAsanane anukULa che. e caraNane vAstavika artha jeone vicAra hoya, teo mATe to ApaNI pAse sIdhI vAta che. AtmAne dharma e ja AtmAne mATe svadharma che, ane pugala e AtmAthI para hovAthI, AtmA ane pugala bhinna bhinna havAthI, AtmA cetana che ane pugala te jaDa che, eTale pugalane je dharma, te AtmAne mATe paradharma che. dharma eTale zuM? vastune svabhAva e dharma che, eTale AtmAno svabhAva e AtmAno dharma ane jaDano svabhAva e jaDano dharma. ATaluM samajIne pelAe kahelA gItAnA caraNano artha vicAre. svadharmamAM eTale ke AtmamaMmAM ramamANa rahetA, tyAga-vairAgya-jJAna-dhyAna-zata-pajApa-tapa-saMyamAdimAM rata rahetAM je maraNa paNa thAya, te paNa te zreSTha che-kalyANakArI che; parantu "A mArI baya, A mArI havelI, A mAre putra" karatAM karatAM, "mA" "mAruM" karatAM karatAM, arthAt hAyaya karatAM, eTale ke-AtmA mATe e pagalika bhAva rUpa paradharmamAM javuM e bhayAvaha che, kAraNa ke-te durgatidAyaka che. AtmA potAnA dharmamAM ja ramata rahe ane paradharma eTale jaDanA dharmano chAMye na le,
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna te enuM niyamA kalyANa thAya. AtmAnA dharmane sevatA rahe vAnI jIMdagIbharane mATe pratijJA karI cUkelA mANasa, viSaya ane kaSAyanI AdhInatAmAM phasI javAne badale maraNane pasaMda kare, te ene mATe zreyaskara che, paraMtu te svadharmane choDIne ane viSaya-kaSAyane AdhIna banIne e paradharmamAM jAya, te bahu ja bhayAvaha che. gItAnA e caraNene A artha ja samartha che. Avo artha nahi karatAM, je pelAe sUcavyuM te ja artha karavAmAM Ave, potapotAnA kulAdi krame maLela dharmamAM maravuM e ja zreyaskara che evuM ja je mAnI levAmAM Ave, te te pachI koI dharma mATe kazuM ya balavAnuM, upadezavAnuM vigere rahe che ja kyAM? kasAI kaheze ke- hiMsA karavI e mAre kuLagata dharma che, mATe huM hiMsA karatA karate maruM, e ja mAre mATe zreyaskara che, paNa mAre hiMsAne tajavIe te mAre mATe bhayAvaha che!" Ama keIne kAMI paNa karatAM, te adharma kare che- ema kahevAya nahi; dharmanA svarUpa viSe kaze ja nirNaya karI zakAya nahi, eTale e artha sAcA nathI. artha paramAthathI samajavuM joIe. mAtra zabdArthane vaLagavAthI vaLagADa vaLagI jAya che. pelAe je artha karyo, te artha karanArathI dayAno upadeza ApI zakAya khare? saMyamano upadeza ApI zakAya khare? nahi ja, eTale gItAmAM je kAMI upadeza apAye che, tethI gItA paNa khoTI Thare ne? paraMtu haiyAmAM dveSa hoya, tyAre vivekapUrvaka vicAra karI zakAtuM nathI. hRdaya kaluSita heya, tyAM udhe artha karIne paNa dveSane poSavAnuM bane. zrI jaina darzananA DreSane lIdhe eka ThekANe ema paNa kahyuM che ke
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti 321 hastinA tADyamAno'pi na gacchejjainamaMdiram / " enA mAnanArAone e samajAve che ke-tame raste cAlyA jatA ho ne sAmethI unmatta baneleA hAthI AvatA hoya; tamane lAge ke--A hAthI mane mArI ja nAkhaze, mATe huM kacAMka bharAi jAuM tA ja khacI jAuM; paNa jo bharAI javAnI jagyA bIjI kAI na hoya ane jaina maMdiramAM ja bharAI javAya evuM hAya, tA evA vakhate paNa mAtra khacAva khAtareya jaina maMdiramAM pesavAne badale, hAthI mAre te sahana karI levuM sArUM! zrI jaina darzana pratye A hRdayanI keTalI badhI kaluSitatA ? ApaNe te AvI vAtAne paNa sIdhA atha mAM vicAravI. bhagavAna zrI jinezvaradevanI mUrtino paNa mithyAdRSTione keTalA badhA Dara lAge che? bhagavAna zrI jinezvaradevanI mUrti evI che ke-enuM darzana karatAM yAgya AtmAone vItarAgatAnuM bhAna thAya. rAga, dveSa ne ajJAnane sUcavanArAM cihnovALI-raudra svarUpavALI mUrtine jeNe joI hoya, pUcha hoya, tenI najare jo AvI prazama rasamAM nimagna-vItarAgabhAvanI dyotaka mUrti dekhAya, te e vicAra tA kare ne ? e jo dharmano athI hoya, tA ene thAya ne ke-dharma to kharo ahIM dekhAya che?' AvuM lAge, eTale e jo dharmatattvano zodhaka bane, tA mithyASTi maTe ane samyagdaSTi ane ! mithyAdazananA AgrahIone A Dara mATAmAM moTA che, eTale teee pAtAnA anuyAyiomAM evA ja saMskArone dRDha karavAno prayAsa karyAM che !-hAthInA AkramaNamAM AvI javAtuM hoya te tema paNa thavA devuM, paNa enAthI bacavAne 1 66
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ hira zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne mATe ya jainamaMdiramAM pesavuM nahi ! zrI jaina maMdiranA vAtAvaraNano keTale jabarajasta prabhAva che, tenI A rItie ghera miLyAdaSTioe kabUlAta paNa karI lIdhI che. zrI jaina maMdira javA chatAM athavA to zrI jaina darzananI chAyAne pAmavA chatAM paNa, jene zrI jinamUrtinA AvA prabhAvanuM darzana thAya nahi, te te mahA kamanasiba che. - ApaNe pelA mitronI vAtane yAda kare, pAchaLathI AvelAe pelAne cheTuM samajAvI dIdhuM ane ethI mAtra jainane ekalAne ja zI jinamaMdire AvavuM paDayuM. e jene bahu bhAllAsathI prabhunAM darzana karyA ane prabhunI stavanA karI. - pachI te bahAra nIkaLe, eTalAmAM ene jJAnI maLyA. enA manamAM pelI vAta ghelAtI hatI, eTale teNe pUchyuM ke-"he bhagavana ! zrI vItarAga paramAtmAnA darzanane mATe mArA eka mitre paga upADyo, paNa eTalAmAM ene bIje mitra maLI che ane teNe tene ulaTuM samajAvavAthI te ahIM darzane A nahi, te tene zrI vItarAga paramAtmAnA darzana mATe paga upADavA pUratI thayelI bhAvanAthI kAMI lAbha thayo khaze? jJAnI kahe che ke tene mahAlAbha thaI gaye. vItarAgapaNane pAmavAnuM bIja nakhAI gayuM ! e zukalapAkSika thaI gaye. eka pulaparAvartathI paNa ochA kALamAM te vItarAgapaNAne ane sarvagrapaNAne pAmIne mokSane pAmaze !' sarva darzananA jJAtA Ava zrImadda haribhadrasUrIzvarajI -mahArAjA paNa ema ja kahe che: ApaNe muddAne vicAre. bhagavAna zrI jinezvaradevenI
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ 323 pahelo bhAga zrI jinastuti sarvapradhAnatAne ApaNe vicAra karI rahyA chIe. bhagavAna zrI jinezvaradevanI mUrtinA darzananI sAcI bhAvanA paNa, mekSa rUpa phalane pedA karanArA vRkSanA bIjanI garaja sAre che. mULa vAta e che ke-bhagavAna zrI jinezvaradeva ja sarva pradhAna hoya che, evuM e tArakanA jIvanamAMthI, e tArakenA upadezamAMthI ane e tArakenA AkAra AdimAMthI paNa jaNAI Ave che. je keIniSpakSapAtapaNe, sUkSama buddhithI ane viveka pUrvaka devAdi tatvatrayInuM avalokana kare, tene kabUla karavuM ja paDe ke-"saMsAramAM sadA kALane mATe sarva pradhAna to bhagavAna zrI jinezvaradeve ja heca che." suvihitaziromaNi, parama gItArtha, AcAryabhagavAna zrImadda haribhadrasUrIzvarajI mahArAja zrI jaina darzananA sAdhupaNAne pAmyA, te pahelAM mibAdaSTi hatA. mAtra mithyAdaSTi ja nahi, paNa ghera miyAdaSTi hatA. ghora mithyAdaSTi havA sAthe, mithyA darzananA te moTA AdhAra rUpa hatA.vidvattAmAM emane jeTe maLavo e muzkela hatuM ane pAchA e rAjamAnya hatA. bhagavAna zrI jinezvaranA zAsana pratye, zrI jinamUrti pratye, emanA haiyAmAM bhAre napharata hatI. eka te jabarajasta vidvAna hatA ane pAchA rAjamAnya hatA, eTale emane jenA pratye aNagamo heya, tenI hAMsI karatAM emane reke keNa? eka vAra keI prasaMge bhagavAna zrI jinezvaradevanI mUrtinI mazkarI karatAM paNa te acakAyA nahatA. AvA ghera miAdaSTine paNa jayAre zrI jaina darzana samajAyuM, tyAre emaNe khUlaM khUllA kahyuM che ke-jagatamAM sarva pradhAna te bhagavAna zrI jinezvaradeve ja hoya che. e mahApurUSe te,
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ 324 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne jANe mithyASTione AhavAna karatA hoya, evI rItie pratipAdana karyuM che. e mahApurUSe kahyuM che ke jagatamAM jeTalA de gaNAya che, temanAM zAstrane joIe; te zAomAMthI te te denA guNene jaIe; te te denA svarUpane joIe; te paNa jaNAI Ave ke-bhagavAna zrI jinezvaradeva ja sarvapradhAna hoya che! e mahApurUSa kayA nimitte bhagavAna zrI jinezvaradevenA zAsanane pAmyA, e vAta te tame sAMbhaLI haze, badhAe nahi te ceDAe paNa sAMbhaLI haze; paNa te ahIM kahIe, eTale saunI jANamAM AvI jAya. ' haribhadra nAme e cIttoDanA rAjapurehita hatA. emanuM buddhibaLa evuM hatuM ke-cauda cau vidyAonA e pAragAmI banyA hatA. te samaye pracalita evI sarva bhASAonA e jANa hatA. kaI paNa mANasa, keI paNa bhASAmAM, je kAMI paNa bele, tene samajavAmAM emane vAra lAgatI nahi. - AthI temane lAgyuM ke mArAthI adhika kaI bhASAjJAnane niSNAta hoI zake nahi ane kharekhara ja je kaI mArAthI adhika e bhASAjJAnane niSNAta hoya, te mAre enA ziSya banI javuM joIe !" pitAnA jJAna upara e rAjapurohita haribhadrane eTalo badho vizvAsa hato ke- sau koI mArA ziSya banavAne lAyaka che, paNa keImane ziSya banAvI zake e lAyaka nathI !'-AvuM e mAnatA hatA. AthI e rAjapurohita haribhadra nirNaya karI lIdhuM ke-"je keIne paNa vacanane huM samajI zakuM nahi, tene huM ziSya banI jAuM!' temane A nirNaya mAnasika hatA, paNa te pratijJA samAna
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti 35 hatA. peAtAnI e pratijJAne e kAI hisAbe cUke evA nahAtA. tamane lAgatuM haze ke e keTalA badhA ghamaMDI hatA ? paNuM emanI hakIkata vicAro, tA tamane lAge ke--emanI pratijJAmAM ghama'DanA tattva karatAM pazu, pAtAnA jJAna uparanA peAtAnA vizvAsanuM tattva vizeSa hatuM! AjanA keTalAka mithyAbhimAnIo jevA e nahi hatA. peAtAnA jJAnanuM peAtAne bhAna hovA chatAM paNu, e ziSya thavAne taiyAra tA hatA ja ! pote mAnatAM hatA ke-game te kaI paNu, game tevuM vacana mele, te paNa te mane samajAya nahi-evuM bane ja nahi; parantu jo koInuM ya vacana mane samajAya nahi, te e vacanane samajyA vinA huM jhuMpu nahi. jenuM vacana samajAya nahi, tenA vacanane samajavAne mATe tenA ziSya anI javuM joie, ema e mAnatA hatA. emanI A lAyakAta jevI-tevI nahAtI. have eka vAra banyuM evuM ke-te haribhadra koI kArya vaza rAjagRhamAM gayA hatA. e rAjapurAhita hatA, eTale emane rAjagRhamAM vAravAra javuM paDatuM. te divase rAjagRhamAM temane mahuM mADu' thaI gayuM. moDI rAtrie teo peAtAne ghera javAne mATe nIkaLyA. je rastethI rAjapurAhita haribhadra rAtrinA samaye pasAra thaI rahyA hatA, te rastA upara eka pauSadhazALAnuM makAna hatuM ane e makAnamAM zrI jinazAsananI sAdhvIoe vidyAra karatAM karatAM AvIne nivAsa karyAM hatA. sAdhue ane sAdhvIe rAtrinA samaye zuM kare? mAtra ArAma ja kare? athavA ADI-avaLI vAtA ja karyAM kare?
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna ADI-avaLI vAte te sAdhu-sAdhvIthI divasanA samaye paNa. thAya nahi. sAdhu-sAdhvI divasanA bhAgamAM sayamasAdhanAnI jarUrI kriyAo karatAM je samaya kharca temAM abhyAsa kare ane rAtrinA bhAgamAM sAdhu-sAdhvI pAse dIvA teA hAya nahi, eTale teo saMyamasAdhanAnI jarUrI kriyAene karIne, jyAM sudhI zarIrane khAsa ArAma ApavAnI jarUra lAge nahi, tyAM sudhI svAdhyAya kare. prazna. sAdhu-sAdhvIthI dIvA na vaparAya, tenuM kAraNa zuM ? agnikAyanA jIvAnI rakSAne mATe sAdhu agara sAdhvI kRtrima prakAzanA koI paNa sAdhananA upayAga kare nahi. kRtrima prakAza jyAM jyAM prasAra pAmatA hoya che, tyAM tyAM agnikAyanA jIvA hAya che. dIvA saLagAvavA, e agnikAyanA jIvAnI utpattinuM ane ethI e jIvAnI virAdhanAnuM kAraNa che. dIvA kAI e saLagAvyo hoya, teA paNa tenA prakAzamAM sAdhu-sAdhvI rahe nahi; kema ke-agnikAyanA e jIvA jyAM zarIrane sparze, eTale e jIvA mare, agnikAyamAM jIvA pedA thayA kare ane maryA kare. AthI te sAdhuone krAI vakhate dIpaka AdinA prakAzamAM thaIne pasAra thavuM ja paDe tema hoya, tA teo peAtAnA zarIrane garama kAmaLIthI DhAMkI de che, ke jethI agnikAyanA jIveAnuM rakSaNa thaI zake. zrI jaina zAsanamAM jIvanrayAnuM kevuM anupama ane ajoDa pratipAdana che, te A uparathI paNa samajI zakAya tema che ane A uparathI paNa kahI zakAya ke--AvA zAsananA sthApakA ja savapradhAna hAI zake. 326
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 327 ApaNe te rAjapurohita haribhadranI vAta karatA hatA. teo je samaye pelA pauSadhazALAnA makAna pAse AvI pahoMcyA, te vakhate pauSadhazALAmAM rahela sAdhvI svAdhyAya karatAM hatAM. svAdhyAya karate karate teo AvAcakanI "a pi" evI eka gAthA che tyAM ane rAtrinA zAnta vAtAvaraNamAM e gAthAnA uccAraNane vani haribhadra purehitanA kAna sudhI pahoMcI gayA. haribhadra purohite e AkhI gAthA sAMbhaLI, paNa temane e gAthAne artha samajA nahi ane e gAthAne artha samajAya nahi, eTale haribhadra purohita tyAMnA tyAM ja thaMbhI gayA. jyAM sudhI A gAthAne artha samajAya nahi, tyAM sudhI mArAthI eka DagaluM paNa AgaLa vadhAya nahi, ema emanA manamAM ugyuM. zatri ghaNuM vItI gaI hatI ane ghera pahoMcavAnI utAvaLe ca hatI, paNa kAne sAMbhaLelI gAthAne artha samajAyA vinA ghera javAya ja zI rItie? vidyAnA ghamaMDa sAthe AvI mAnasika jAgRti, e sAmAnya vastu nathI. sAdhvIjI je gAthA belyAM hatAM, te gAthA kAMI bahu arthagaMbhIra nahotI, enI bhASA ke enI racanA vidvAnane na samajAya, tevI paNa nahotI; parantu temAM cakavatIo AdinI gaNanA hatI ane tene khyAla nahi hovAthI ja, e gAthAne artha haribhadra pure hitane samajA nahi. vicAra karatAM, manana karatAM paNa jyAre haribhadra purehitane e gAthAne artha samajAya nahi, eTale te pelI padhazALAnuM bAraNuM ughADIne temAM paThA. aMdara jaIne
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ 328. zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne jUe che, te eka vRddha sAdhvIjI svAdhyAya karI rahyAM che. e sAdhvIjInI pAse jaIne haribhadra purahita kahe che ke mAtA! AjathI huM Apane ziSya chuM. Apa hamaNAM je cAra Tupa AdivALI gAthA bolyAM, te gAthAne arthe Apa ApanA ziSya evA mane samajAve !" sAdhvI e gAthAnA arthane te jANatAM hatAM, paNa sAthe maryAdAnAM ya e jANa hatAM. e jANatAM hatAM ke kaI paNa purUSane mArAthI ziSya banAvI zakAya nahi, bhaNAvI zakAya nahi ane AvA samaye te khAsa karIne ekAntamAM tenI sAthe vAta paNa karI zakAya nahi. vaLI emaNe vicAra karyo ke-"A mANasa jema mATe vidvAna have joIe, tema ghaNe lAyaka paNa have joIe; nahi te AvA vakhate raste cAlatAM eka gAthA saMbhaLAI jAya ane e gAthAne artha samajAya nahi, eTalA mAtrathI ziSyabhAvane dhAraNa karIne, e gAthAne artha samajavAne mATe Ave nahi!" A vicAra karIne sAdhvI haribhadra purohitane kahe che ke-"tamAre je A gAthAne artha samaje heya, te amArA gurUnI pAse javuM joIe ane e mahApurUSanA tamAre ziSya banavuM joIe." sAdhvIjI pAsethI haribhadra puhite jANI lIdhuM kepitAne kayA mahApurUSanI pAse javAnuM che ane te pachI purohita e pauSadhazALAmAMthI nIkaLIne potAne ghera gayA. - bIje divase haribhadra purohita AcAryabhagavAna zrImad jinabhaTTa mahArAjAnI pAse pahoMcyA ane teone potAnI hakIkata jaNAvI. AcArya bhagavAna dravya-kSetra-kAla-bhAvanA jANa
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ 329 pahele bhAga-zrI jinastuti hatA. haribhadra puhitane paNa teo jANatA hatA. e puNyapurUSe Avela haribhadra purohitanA kalyANa ane prabhuzAsananI prabhAvanAne vicAra karyo. "A vidvAna, A jijJAsu ane A lAyaka je bhagavAna zrI jinezvaradevanA zAsanane abhyAsa kare, te jarUra e taravA sAthe ane kene tAranAre bane."-ema e puNyapurUSane lAgyuM. AthI e mahApurU haribhadra purohitane kahyuM ke tamAre je e gAthAne artha jANa haya, te tamAre zrI jaina zAsananI sAdhudIkSA grahaNa karavI joIe ane sAdhudIkSAne grahaNa karIne tamAre zrI jaina zAne yathAvidhi abhyAsa kare jaIe." kharekhara, zrIharibhadra purahita meTA nazibadAra hatA, parama bhAgyavAna hatA, mATe ja temane je sAdhvI maLyA te ca ghaNI uttama keTinAM maLyAM ane je gurUmahArAja maLyA te ya ghaNuM uttama keTinA maLyA ! bhavitavyatA sArI heya, te pega paNa sAre maLI jAya, gurUmahArAjAe temane sAdhu dIkSA laIne vidhipUrvaka zAstrAbhyAsa karavAnuM kahyuM, eTale kSaNanA paNa vilaMba vinA, zrI haribhadra purahita zrI jaina zAsananI sarvavirati rUpa bhAgavatI dIkSAne grahaNa karavAne mATe taiyAra thaI gayA. e ema paNa pUchatA nathI ke- paNa eka gAthAne artha samajavAne mATe, zrI jaina zAsananI dIkSA levAnI jarUra zI? kAraNa ke-e kALamAM Itara zAsanamAM paNa zAstravidhinA pAlanane khUba ja Agraha rakhAtuM hatuM. jene jJAnanI, dhamanI darakAra hoya, tene vidhi pratye bahumAna na hoya-e bane
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ 330 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne ja nahi. dareke dareka zramanI saphalatA, tenA vidhinI apekSA rAkhe che. rasoI paNa bAIo vidhi mujaba kare che, mATe tamAre khAvA lAyaka bane che. bajAramAM-zarAphImAM tame vidhi. mujaba varte che, tyAM sudhI ja tamArI AMTa jaLavAya che. Ama chatAM paNa, Aje devasthAmAM ane anya dharmasthAnamAM vidhi pratye bahu bahu bedarakArI AvatI jAya che. reja dharma kriyA karanArAomAM paNa vidhi pratyenI bedarakArI bahu dekhAya che. dharmasthAnamAM dharma buddhithI AvanArAo paNa dharmasthAnemAM kema vartAya, e vidhine jANavAnI paNa upekSA ghaNe aMze seve che. jJAna meLavavAnA athae paNa vidhi mujaba jJAnArjana karavuM joIe, e vAtane lagabhaga bhUlI gayA jevuM che. vidhine sevavAno prayatna karavA chatAM paNa, avidhi AcarAI jAya te e kSantavya che, paNa vidhi pratye bahumAna ja na hoya, te te cAlI zake nahi. haribhadra purohita te jANatA hatA ke-je zAsananA zAstrane abhyAsa kare che, te zAsananA zAe, zAstranA abhyAsane aMge je vidhi darzAvyo hoya, te vidhi mujaba avazya vartavuM joIe. AthI teone gurUmahArAje pahelAM dIkSita banavAnI jarUra batAvI, te teo dIkSita banavAne mATe paNa taiyAra thaI gayA ! zrI haribhadra purohite dIkSita banIne, zrI jaina zAsananA vidhi mujaba, zrI jinAgamAdi jaina zAstrane sArI rItie abhyAsa karyo. zrI jaina zAsane prarUpelAM tanA e samartha jJAtA banyA, eTaluM ja nahi, paNa zrI jaina zAsane prapelAM tanI suvikasita prarUpaNa karavAne mATe paNa e samartha
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga -zrI jinastuti 331 banyA. e mahApurUSe evuM sAmarthya prApta karyuM, pitAnA AtmAnuM evuM sAmarthya pragaTAvyuM, ke jenA yoge e mahApurUSe pitAnA jIvanakALamAM 1444 granthanI racanA karI. Aje e mahApurUSe racelA saghaLA ya grantha upalabdha thatA nathI, mAtra thoDAka ja granthA upalabdha thAya che, paraMtu paraMparAe evI vAta cAlI Ave che ke e mahApurUSe 1444 granthanI racanA karI ! e mahApurUSa AvA samartha banyA, te chatAM paNa teo te sAdhvInA upakArane visaryA nathI, ke je sAdhvIe svAdhyAya karatAM uccArelI gAthAne artha temane samajAye nahi hate. e jANatA hatA ke-je e sAdhvIjIe mane gurUnI pAse maka na heta, te AvuM sundara pariNAma Avata nahi!" AthI ja, parama upakArI AcAryabhagavAna zrImada haribhadrasUrIzvarajI mahArAjAe, pitAnA dareka granthamAM pitAne yAkinI -mahattarA-sUnu' eTale ke cAkinI nAmanI mahattA kahetAM viziSTa sAdhvI-tenA putra tarIke oLakhAvela che. e sAdhvIne ATale badhe upakAra temaNe yAda karyA karyo, enI pAchaLa ghaNAM kAraNe che. eka te emAM pitAnI pratijJAnuM pAlana che. te zI rItie ? emanI pratijJA e hatI ke-jenA uccArelA vacananA arthane huM samajI zakuM nahi, tene huM ziSya banI jAuM !" emane AvI pratijJA hatI, paNa sAdhvIe temane pitAnA gurUnI pAse mokalyA ane sAdhvIe kahyuM hatuM mATe temaNe e mahApurUSane gurU tarIke svIkAryA, AthI temaNe potAnI pratijJA rada na jAya e mATe, pitAne e sAdhvInA putra tarIke oLakhAvyA. .
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAmA AcArya bhagavAna zrImad haribhadrasUrIzvarajI mahArAjAmAM jo kRtajJatA guNa na heAta, tA paNa A rItie te e sAdhvInA upakArane yAda karata nahi, eTale sAdhvInA upakArane yAda karavAmAM, emane kRtajJatA guNa e paNa kAraNa che. A che kAraNA heAvA chatAM paNu, jo trIjA kAraNanA yAga thavA pAmyA na heAta, tA A banne kAraNeA jevAM kArya janaka anyAM, tevAM kAya janaka manI zakacAM na heAta! e trIjA kAraNane khAsa lakSyamAM levA jevuM che. kayu e kAraNa ? bhagavAna zrI jinezvaradevAnuM zAsana jevA prakAre haiye vasavuM joie, tevA prakAre ja temanA haiyAmAM vasavA pAmyuM, e trIjuM kAraNa che. bhagavAna zrI jinezvaradevAnuM zAsana pAmavAnA ceAge, e mahApurUSanA haiyAmAM khUba ja Ananda pragaTyo. emane ema thaI gayuM ke jo huM A zAsanane pAmyA na heAta, tA kharekhara ja gheAra saMsAramAM rakhaDI jAta !' e mahApurUSe eka sthale kahyuM che ke- jo zrI jinAgama na heAta, te duHSamakALanA doSathI kRSita evA amArA jevA jIvA, bhagavAna zrI jinezvaradevAnI AjJAne pAmI zakata zI rItie ?' A sUcave che ke-e mahApurUSane bhagavAna zrI jinezvaradevAnI AjJA jANavAne maLI, enA emane atizaya Ananda hatA ! emane khAtrI thaI gaI hatI ke bIjuM badhuM pAmavA chatAM paNa, jo A zAsanane huM pAmyA na heAta, te mArI saghaLI ca vidvattA ane A mAMthI mAnava jIMdagI paNa eLe jAta !' bhagavAna zrI jinezvaradeveAnA zAsanane pAmavAthI, e mahApurUSanA haiyAmAM AvA sundara bhAva pedA thavA pAmyA, eTale bhagavAna zrI jinezvaradevAnA 332
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDelA bhAga-zrI jinastuti 332 zAsanane pAmavAmAM parama nimitta evAM e sAdhvIne khUba khUba upakAra mAnavAnuM mana thaI jAya ne ? paNa jo bhagavAna zrI jinezvaradevAnuM zAsana emane A prakAre upakAraka na lAgyuM hAta, tA emane e sAdhvInA emaNe je prakAre upakAra mAnyA che, te prakAre upakAra mAnavAnuM mana thAta kharUM? nahi ja. mATe kaheA ke emaNe yAkinI nAmanI sAdhvInA je upakAra mAnyA che, temAM A trIjA kAraNanI ghaNI prabaLatA che. AcArya bhagavAna zrImad haribhadrasUrIzvarajI mahA vidvAna hatA, te chatAM paNa jJAna sa`pAdana karavAnI temanI bhAvanA keTalI badhI prakhaLa hatI, e vAta paNa bhUlavA jevI nathI. jJAna saMpAdana karavAnI temanI bhAvanA ati prakhala hatI, mATe ja teo zrI jaina zAsananI sAdhudIkSAne sahelAIthI pAmI zakayA. sAdhvIe nirdiSTa karela gurUnI pAse e, sAdhvIe uccArela gAthAnA artha mAtrane ja jANavAne mATe gayA hatA ke dIkSA levAne mATe gayA hatA ? pAte pAtAne gherathI nIkaLyA, tyAre temane kalpanA paNa naheAtI ke-mAre dIkSA levAnI che ! pazu gurU mahArAjAe kahyuM ke e gAthAnA artha jANavA hAya, te sAdhudIkSA laIne vidhipUrvaka zAstrAbhyAsa karavA paDaze? te teo tema karavAne paNa taiyAra thaI gayA ne? jaina sAdhupaNAnI dIkSA levI, e ramata vAta che? dhana-dhAnya, gharakhAra, kuTuMba-parivAra AdinA jIvanabharane mATe tyAga karavAnA ne ? viSayasukhanI abhilASAne paNa tajI devAnI ne ? kevaLa AjJAMkita jIvana ja jIvavAnuM ne? eka gAthAnA atha paNa samAyA vinA rahI jAya nahi, te mATe ATalA meTA.
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ * laka zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne tyAgane svIkAra keNa kare? bIjA keIema kare ke na kare, paNa zrI haribhadra purohite te tatkAla eTalA meTA paNa tyAgane svIkAra karI ja lIdhe! tyAre emanI jJAna saMpAdana kavAnI bhAvanA keTalI badhI utkaTa koTinI haze? A uparathI e paNa vicAravuM joIe ke-emanA jevA jJAnanA athI jIvane koI anya sthale sAruM dekhAyuM heta, te e ene svIkAra karyA vinA rahI zakyA hota? kahe ke nahi ja! eTale emanA vacananI kiMmata bahu moTI gaNAya. e mahApurUSe eka thele kahyuM che ke"prtykssto na bhagavAn RSabhona viSNu rAlokyate na ca hara na hiraNyagarbhaH / teSAM svarupaguNamAgamasaMprabhAvAt , zAsvA vicArayata ko'tra parApavAdaH // 1 // ". parama upakArI AcArya bhagavAna zrImadda haribhadrasUrIzvarajI mahArAjAe A vAta bahu ja madhyasthabhAve uccArI che ane zuddha madhyasthabhAve A vAtane vicAranAtha jainetarane paNa gavAna zrI jinezvaradeve ja sarva pradhAna che ema lAge, evI Dhabe A vAta uccArI che. pote bhagavAna zrI jinezvaravinA parama upAsaka banelA che. pahelAM brahmA, viSNu ane mahezanA parama upAsaka hatA. AthI teo jaina ane jenesara dharmazAstronA jJAtA hatA. bhagavAna zrI jinezvaradevanA zAsananAM zAstromAM bhagavAna zrI jinezvaradevanA svarUpanuM varNana karAeluM che tathA e tArakAmAM kayA kayA guNe hatA, tenuM paNa temAM varNana karAeluM che. e ja rItie Itara
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti 331 zAstromAM brahmA, viSNu ane mahezanA svarUpanuM ane temanA guNAnuM varNana karAeluM che. AvI rItie maLI AvatA,devAnA svarUpavana ane guNavarNana tarapha e mahApurUSa saunuM lakSya dAra che. teozrI kahe che ke-ApaNe bhagavAna zrI RSabhadevasvAmijIne paNa pratyakSapaNe joI zakIe tema nathI ane brahmA, viSNu tathA mahezane paNa pratyakSapaNe joI zakIe tema nathI. emAMnA koI ja pratyakSapaNe jovAtA nathI, paNa temanuM svarUpa kevuM hatuM tathA temanAmAM kevA kevA guNeA hatA, e jANavAnuM sAdhana te che ja. e sAdhana che, te te sapradAyanA AgamagranthA! e AgamagranthAmAM jemanuM je svarUpa ane je jhulu vadhu vAelA che, tenA AdhAre temanuM svarUpa kevuM hatuM ane temanAmAM kevA guNA hatA, e jANIne vicAra kare ke-vAstavika kATinuM devatva, kAnAmAM ghaTe che ane kAnAmAM ghaTatuM nathI ! AvI rItie vicAra karavA, emAM bIjAnA apavAda karavA jevuM-IjAnI nindA karavA jevuM kAMI che ja nahi ! padma upakArI AcArya bhagavAna zrImada haribhadrasUrIzvarajI mahArAjAe jANe ke-mithyAdaSTine AhvAna karyuM hoya, evA rUpamAM A vAta kahI che ! pAtAnA abhiprAya uccAryA vinA, peAtAnA abhiprAya keTalA badhA sAcA che, te A rItie pUravAra karyuM che ! jo ke-pachI tA e mahApurUSe potAnA abhiprAyeya kahyo che; paNa ahIM te| mithyAdaSTiene e mahApurUSa kahe che ke-tamArAM mAnelAM dharma zAstranA AdhAreja,tamArA mAnelA devAnA svarUpane ane temanA guNane vicArIe,te paNa temanAmAM sAcu devatva ghaTI zake tema nathI; jyAre jaina zAstromAM bhagavAna ',
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatocha sUtranAM vyAkhyAne zrI jinezvaradevanA svarUpanuM ane guNenuM je varNana che, tene vicAre te tamane paNa lAge ke-e tArakamAM ja sAcuM devatva ghaTe che ! AzlekamAM AcAryabhagavAna zrImadda haribhadrasUrIzvarajI mahArAjAe mAtra bhagavAna zrI jhaSabhadevasvAmijIne ullekha karyo che, kAraNa ke vartamAna avasarpiNImAM A dakSiNA bharata kSetramAM thayelA covIsa tIrthaMkara bhagavAnemAM pahelA zrI trASabhadevasvAmijI che. e AvyA, eTale vartamAna vIsInA badhA ja tIrthakara bhagavAne AvI gayA athavA te kahe ke-saghaLA ya, anantA tIrthakara bhagavAne paNa AvI gayA; kAraNa ke-saghaLA ya bhagavAna zrI jinezvaramAM , bhagavAna zrI jinezvaradeva tarIkenI saghaLI ya viziSTatAomAM, kaze paNa bhedabhAva heta nathI. ApaNI vAta te e hatI ke duniyAmAM gaNAtA ane mAtA saghaLA ca denA svarUpane tathA guNene sArI rItie jANanArA evA parama upakArI AcAryabhagavAna zrImadda haribhadrasUrIzvarajI mahArAjAe pAchuM evuM ja pratipAdana karyuM che ke sAcuM devatva bhagavAna zrI jinezvarade sivAya, anya keI paNa deva gaNAtAmAM ghaTI zakatuM nathI, bhagavAna zrI jinezvaramAM ja sAcuM devatva ghaTI zake che ane ethI e tArake ja sarva pradhAna che. - jevA hoya tevI mUrti ghaDAyaH tame je bIjAonI ane bhagavAna zrI jinezvaradevenI, bhaktoe banAvelI mUrtione joIne vicAra kare, te paNa tamane lAge ke-bhagavAna zrI jinezvaradeve ja sarva pradhAna che. je
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-bI jinastuti 337 jevA heya, tevuM temanuM svarUpa citrAya che. paMjAbamAM gurU nAnaka bhajana karanArA hatA, te temanA anuyAyIoe temanA citramAM temanA hAthamAM mALA ApI che. zIe emanI mUrti evI banAvI, ke jene jotAM lAge ke-A vyakti bhagavAnanA bhajanamAM magna rahenAra haze. enA e ja zIkhee gurU geviMdanI mUrti judA prakAranI banAvI che. gurU goviMda kutarAone laIne zikAra karavAne mATe jatA hatA, te temanI mUrtimAM paNa e bhAva vyakta karavAmAM Avyo che. hAthamAM bhAlo che, pite ghaDesvAra che ane pAchaLa kutarAe sAthe deDI rahyA che, evA dekhAvanI gurU geviMdanI mUrti banAvAI che. gurU nAnaka ane gurU govida-banne ya zIkhenA ja gurU hovA chatAM paNa, A bheda kema che? bannenA jIvananI karaNIomAM bheda hato mATe. evI ja rItie brahmA, viSNu ane mahezanI mUrtio joI lo ane te pachI te kevA haze tenI kalpanA kare! buddhanI mUrtimAM evuM koI apalakSaNa dekhAtuM nathI, kema ke-buddha rAjapATane ane strIparivArAdine tyAga karyo hate ! bhagavAna zrI pAzvanAtha bhavAmijInA ziSyane buddhane bheTe thaye hato, eTale e saMganA saMskArenI asara tyAM dekhAya che. buddha je tapathI kaMTALyA na hatA ane zuddha dharma-mArganA upAsaka banI zakyA hatA, te te kadAca e vItarAgapaNane pAmI zakata, evI kalpanA thaI zake. have bhagavAna zrI RSabhadevasvAmijI Adi zrI jinezvaradevanI mUrtione jUe, te tamane temAMthI vItarAgabhAva nItarato lAge, kema ke-e vItarAga hatA.
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ 238 zrI bhagavatI sUtranAM vyAkhyAne svarUpane ane guNene jANavAne mATe -jIvanane ane upadezane abhyAsa karavuM joIe? mUtio uparathI paNa Ama kalpanA thaI zake, paraMtu pheIna paNa svarUpane tathA guNane jANavA heya, te e mATe temanA jIvanane ane temanA upadezane abhyAsa kare joIe. jIvanane abhyAsa kare ane upadezane abhyAsa kare nahi, te paNa temAM bhUla thavAne ghaNuM saMbhava che ane upadezane abhyAsa kare, paNa jIvanane abhyAsa kare nahi, te paNa temAM bhUla thavAne ghaNe saMbhava che. jIvananI ane upadezanI eka ja dizA joIe ane te paNa unnata koTinI avasthAnI sUcaka joIe. jIvanamAM tyAga-tapa Adi dekhAya, paNa ajJAnatA-ha-lokeSaNA Adine aMge upadezamAM ethI UlaTA prakAranuM pratipAdana dekhAya, e jema zakya che tema e paNa zakya che ke-lakAdara AdinI kAmanAthI, upadeza devA rise tyAre sArI sArI vAte kare, paNa enA jIvananuM vaheNa enA ja upadezathI UlaTI dizAnuM hoya. zAsananA Adi puramAM te jevuM AcaraNa te ja upadeza ane je upadeza tevuM ja AcaraNa, AvI dazA heya! enA anuyAyiomAM upadeza evA ja prakArane heya ane AcaraNa pUrNapaNe kadAca te mujabanuM ja na hoya, paNa AcaraNanA vicAronuM vaheNa te e dizAnuM ja heya. bhagavAna zrI jinezvaradevanA jIvanane eka eka prasaMga e sundara hoya che ke ene vAMcanAra je vivekI heya, to e tArake kevA pradhAna hatA tene tene khyAla AvI jAya. eka vakhata rAmamitra nAmanA paMDite kAzImAM vyAkhyAna
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ 339 pahele bhAga -zrI jinastuti karatAM kahyuM ke jyAre sItAjIne kAgaDAe cAMca mArI, tyAre rAmacandrajIe bANa cheDIne e kAgaDAnI AMkhene vIMdhI nAkhI; paranta zrI mahAvIra bhagavAnane khUdane caMDakauzika nAga karaDyo, tyAre temaNe e nAgane paNa potAnA upazamabhAvathI ane ene " "" "dha pAma, bedha pAma' ema kahIne tene bodha pamADyo!' e paMDitanuM kahevuM ema hatuM ke-pitAnI priyAne kAgaDAe cAMca mArI, temAM rAmacandrajIne gusso AvI gayA ane ethI temaNe e kAgaDAnAM netraratnane harI lIdhAM, jyAre bhagavAna zrI mahAvIrane potAne ja caMDakezIye sarpa Daspe, chatAM paNa temane gusse Avyo nahi ane dayA ja AvI, ane hRdayamAM dayA vasavAthI temaNe mIThI vANIthI e sarSamAM paNa evuM hIra pragaTAvI dIdhuM, ke jethI enAM ghaNAM duSkarmo cIra cIra thaI gayAM. enA ge e sarpa zAnta bhAve marIne AThamA devaloke gaye. : na samajadAra mANase jIvanane vAMce, te tenA uparathI kevI tAravaNI kADhI zake che, e jovA jevuM che. tame AvI rItie bhagavAna zrI jinezvaradevanAM caritrene vAMcyAM che kharAM? meTe bhAge nahi ja! tame jaina kuLamAM janmyA, devAdhidevane pUjanArA banyA, nigraMtha saddagurUone tamane vega maLI gayA ane zrI jinazAsananA saMskAre tamane maLyA te chatAM paNa tamane bhagavAna zrI jinezvaradevanAM caritrane ya jANavAnI darakAra nahi, e keTaluM badhuM zocanIya che? zAmamitra paMDite rAmacaritramAMthI ane zrI mahAvIra caritramAMthI vAMcelI vAta kahI, paNa e sabhAmAM bAhmaNe ghaNA
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ 340. zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna hatA. emane A vAta rUcI nahi, kema ke-emanA haiyAmAM mithyAbhAvane Agraha hato. sabhAmAM kolAhala macI gaye. paMDita rAmamizra vidvAna hatA, jabarA hatA, eTale brAhmaNe emanI sAme tatkAla phAvyA te nahi, paNa pariNAma e AvyuM ke- paMDita rAmamizra banArasane choDIne navadvIpa-baMgALamAM jaI vasyA. che A te eka hakIkata pUratI vAta kahI, paraMtu samajavAnuM e che ke tamAre bhagavAna zrI jinezvaradevanA jIvananA tathA upadezanA jJAtA banavuM joIe ane te pachI ItaramAM devo tarIke pUjAtAonA jIvananA tathA upadezanA jJAtA banavuM joIe. tame je AvA prakAranA jJAtA bane, te "bhagavAna zrI jinezvaradeve ja sarva pradhAna hoI zake - A vAtanuM paNa tame sArAmAM sArI rItie samarthana karI zake. pachI tamane game te vidvAna paNa uMdhe mArge derI zake nahiM ane tame ane kone sanmArge derI zake. tame AvA jJAtA bane, emAM ekAte -paranuM kalyANa ja che. 9. bhagavAnanI sAvIya tarIke stavanA vartamAna zAsananA sthApaka bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAnA agIyAra gaNadharadevo paikI pAMcamA gaNadharabhagavAna zrImAM sudharmAravAmijI mahArAjAe racelAM bAra aMgasUtre pakInA zrI bhagavatIjI sUtranAmanA pAMcamA aMgasUtranuM vivaraNa lakhavAne mATe ughukta thayelA AcArya bhagavAna zrImadda abhaya
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti jana devasUrIzvarajI mahArAjA, e vivaraNanA Ara'bha karavAne mATe, AdimAM ja ma MgalAcaraNa kare che; ane maMgalanuM AcaraNu karavAne mATe e mahApurUSa pahelA leAka bhagavAna zrI jinezvara DhavAnI stavanAtmaka banAve che. A aAkamAM, e mahApurUSa, bhagavAna zrI jinezvaradevAne paMdara paMdara vizeSaNothI stavavApUrNAMka, e tArakAne prayatnapUrvaka praNAma kare che. ApaNe haju tA bhagavAna zrI jinezvaradevAne ja aMge ceAjAelAM e paMdara vizeSaNone a Mge vicAra karI rahyA chIe. bhagavAna zrI jinezvaradevAne age ceAjAelAM e paMdara vizeSaNo paikI ApaNe sarvajJa, Izvara, ananta, asaMga ane agya-e pAMca vizeSaNone aMge kAMIka vicAraNA karI AvyA. have AjathI ApaNe bhagavAna zrI jinezvaradevAne age ceAjAelAM pa'dara vizeSaNo paikInA chaThThA vizeSaNane a MgenI vicAraNA zarU karIe chIe. bhagavAna zrI jinezvaradevAne aMge, TIkAkAra AcAyabhagavAna zrImad abhayadevasUrIzvarajI mahArAjAe yeAjelAM paMdara vizeSaNomAM, T' vizeSaNa che--sAcIyam / maMgalAcaraNa traNa prakAre maMgalAcaraNa traNa prakAranAM hoya che. eka namanAtmaka cA stutyAtmaka maMgalAcaraNa, khIjuM AzIrvAdAtmaka maMgalAcaraNu ane trIjuM vastunirdezAtmaka maMgalAcaraNa. je magalAcaraNa rUpa stutimAM 'namaH" athavA 'namAmi' athavA stana' ADhi namaskaraNanA sUcaka athavA stutisUcaka prayAge vaparAyA hoya, te maMgalAcaraNane 'namanAtmaka cAM stutyAtmaka' maMgalAcaraNa
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ sara zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAtA kahevAya che; je maMgalAcaraNa rUpa stutimAM 'nayatu ' eTale 'jayavantA varta' evA prakAranA sUcaka prayAgA vaparAyA hAya, te magalAcaraNane ' AzIrvAdAtmaka' ma'galAcaraNa kahevAya che; = ane je maMgalAcaraNamAM abhidheya AdinuM spaSTIkaraNa hAya, eTalo ke--pAte je kAMI paNa vastune kahevAne ughukta thayA hAya, te vastune a Mge spaSTIkaraNa karAyuM hoya, evA ma'galAtharaNune 'vastunirdezAtmaka' ma'galAcaraNa kahevAya che. ahIM rIkAkAra AcArya bhagavAne je maMgalAcaraNa karyuM che, te namanAmake maMgalAcaraNa che; kAraNa ke--A maMgalAcaraNanA leAkamAM 'prathataH praLaumi ? eTale prayatnapUrvaka stuti karUM chuM' esa kahevAmAM AvyuM che. vasaMta ane parasa~pat vizeSaNA : maMgalAcaraNa jema traNa prakAre thAya che, tema vizeSaNo pazu e prakAre hAya che. jenI stuti karavAmAM Ave che, tenI peAtAnI sa'pattinAM sUcaka vizeSaNone svasa'pat prakAranAM vizeSaNo kahevAya che ane jenI stuti karavAmAM Ave che, tene aMge paranI sapattinAM sUcaka evAM je vizeSaNo hAya, tene parasa'pata prakAranAM vizeSaNo kahevAya che. koine tame 'parama mukhI' Adi tarIke varNavA, tyAre te vizeSaNane svasa padma vizeSaNu kahevAya, ane kAIne tame anekeAnA rakSaka mAdi tarIke varNavA, tyAre te vizeSaNane parasa pad vizeSaNa hevAya. A stutimAM, TIkAkAra AcArya bhagavAne, bhagavAna zrI jinezvaradevAne mATe A banne ya prakAranAM vize
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga -zrI jinastuti paNone pravega kare che, kAraNa ke bhagavAna zrI jinezvaradevenuM jIvana jevuM svasaMpadmaya hoya che, tevuM pasaMpadamaya paNa hoya che. taranArA ya pite ane tAranArA ya pite be pAmelA ca pite ane bedha pamADanArA ya pote; temaja mukta banelA paNa pite ane mukta banAvanArA paNa pite ! prabhunA je guNanuM varNana karatAM paranuM varNana apekSita rahe nahi, te saMpanI kakSAmAM jAya ane prabhunA je guNanuM varNana karatAM paranuM varNana apekSita rahetuM hoya, te parasaMpanI kakSAmAM jAya. bhagavAna zrI jinezvaradeva sarvaguNasaMpanna hoya che, eTale e tArakanI stuti karatAM je vizeSaNa vaparAya, temAM svasaMpata rUpa vizeSaNa paNa hoya ane parasaMvat rUpa vizeSaNo paNa hiya, te svAbhAvika che. ananta jinezvara thavA chatAM, jagatanA jIvone anantamo bhAga ekSane pAme che, te sAvIya vizeSaNa kema ghaTe? chaTakuM vizeSaNa che-"zAvavA 'tAvIjane arthaze? sarvamyo futati sAvacA, te sAvacanuM pAMcamA vizeSaNa sahAyaka evuM A vizeSaNa che, kAraNa ke-bhagavAna zrI jinezvarade jagatanA sarva prANionuM, prANI mAtranuM hita karanArA che, evuM pratipAdana A vizeSaNa dvArA karavAmAM AvyuM che. A vizeSaNane parasepa vizeSaNa kahevAya. parasaMpadmaya AvizeSaNa che. saMpatti kenI ? te kahevuM paDe ke-e saMpatti te bhagavAna zrI jinezvaradevenI ja, paNa e saMpattinuM sthAna kayuM? te kahevuM paDe ke-jagatanA saghaLAya che. jagatanA saghaLA ja
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ *:, = 344 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne januM hita karavA rUpa A saMpatti che, paNa mAtra pitAnA ja guNanA pragaTIkaraNa ane pitAnA ja Aga rUpa A saMpatti nathI, eTale A vizeSaNane parasaMpaH vizeSaNa kahevAya. ahIM ApaNe pahele vicAra te e kare che ke-bhagavAna zrI jinezvaradevene A vizeSaNa ghaTe che kevI rItie ? TakAkAra AcArya bhagavAne te "jaMgatanA sarva prANionuM hita karanArA evA bhagavAna zrI jinezvaradevene huM prayatnapUrvaka stavuM chuM - ema lakhI dIdhuM che ane "bhagavAna zrI jinezvaradeve jagatanA sarva prANionuM hita karanArA hoya che e vAta paNa yathArtha ja che; parantu e vAta ghaTe che kevI rItie, e te tamAre samajavuM joIe ne? bhagavAna zrI jinezvade e kAMI jagatanA saghaLA ya prANione tArI dIdhA nathI. bhagavAna zrI jinezvarAe je jagatanA saghaLA ya prANione tArI dIdhA hatA, te tame ame ahIM heta nahi; tame paNa mekSane pAmelA hatA ane ame paNa mekSane pAmelA heta. mAtra tamArI ne amArI vAta ja zuM karavAne? bhagavAna zrI jinezvaradee je jagatanAM prANI mAtrane tArI dIdhA heta, te A jagatuM AvuM heta nahi. jagatamAM mAtra jIvanuM ane mAtra jaDanuM ja astitva heta, paratu keI jIvanuM jaDa sAthenA ekameka jevA bhegavALuM astitva hota ja nahiH kAraNa ke-sarva cha mekSane ja pAmI gayA hatA. ApaNe badhA athavA te atyAre saMsAramAM jeTalA jIva vidyamAna che, e badhA jI. pahelAM mekSane pAmyA hatA ane pharI pAchA saMsAramAM AvyA, evuM te tame mAnatA nathI ne? je jIva mokSane pAmI
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti 345 jAya, te jIva pharIthI kadI paNa saMsAramAM rajhaLanArA ane ja nahi. jIvane saMsAramAM rajhaLAvanAra kANu che? kama. karmathI badhAya kANu ? je jIva rAgAdithI sahita hAya ane zarIradhArI hAya, te ja jIva kamane upAje che. rAgAdithI sava thA mukta thai gayelA heAvA chatAM paNa, je jIvA zarIradhArI DAya che, te jIvAne c sAtA vedanIya karmanA baMdha tA cAlu ja hAya che. mokSane pAmanArA jIvane paNu, te meAkSane pAme te pahelAM, mAtra pAMca hrasvAkSaranuM uccAraNa karatAM jeTalA samaya lAge teTalA samayane mATe ja, akriya avasthA prApta thAya che. tyAre karma baMdha TaLe che. ene caudamu' guNusthAnaka kahe vAya che. meAkSane pAmanArA jIvA A caudamA guNasthAnakane pAmIne ja mAne pAme che. cauDhamA gurusthAnakanA kALa pUro thatAMnI sAthe ja, e puNyAtmAe zarIramukta banI jAya che. e mahAbhAgeAne zarIranA ceAga sadAne mATe chUTI jAya che. audyArika zarIra paNa emane nahi ane kAmaNu zarIra paNa emane nahi, emane koI zarIra ja nahi, eTale tA zrI siddhAtmAne azarIrI kahevAya che. caudama' gujIsthAnaka pAmatAM pahelAM rAgAdika te sarvathA kSINa thaI gayelA ja hoya che ane caudamA guNasthAnakane ante azarIrAvasthA prApta thAya che, eTale je keAI jIva meAkSane pAme, te jIva kadApi kALe mane upAje ja nahi ane kamanA yAga thayA vinA saMsAra saMbhave ja nahi. AthI A sasAramAM je jIvA vidyamAna che, te jIvA pahelAM meAkSane pAmelA hatA ane pharI pAchA sa'sAramAM AvelA che evuM che ja nahi, atyAre sasAramAM je
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ xt zrI bhagavatojI sUtranAM vyAkhyAne jIve vidyamAna che, te sarva jIvA anAdikALathI ja saMsAramAM vidyamAna che. te pachI, vAta e cAle che ke-' bhagavAna zrI jinezvaradevA jagatanA prANI mAtranuM hita karanArA ja hoya che' evI e tArakAnI stavanA ghaTe zI rItie ? atyAra sudhImAM A saMsAramAM keTalA jinezvaradevA thai gayA ? anantA. anantA zrI jinezvaradevA A sasAramAM atyAra sudhImAM thaI gayA, te chatAM paNa jagatanA jIveAnA samUhanA keTalAme bhAga atyAra sudhImAM meAkSane pAmyA che ? jJAni kahe che ke'jagatamAM jeTalA jIvA che, te jIvAnA anantame| bhAga ja atyAra sudhImAM meAkSane pAmele che.' eTaluM ja nahi, parantu A saMsAramAM eTalA badhA anantAnanta jIvA vidyAmAna che ke have pachI anantA kALa jAya ane te anantA kALamAM anantA zrI jinezvaradevA thai jAya, te chatAM paNa jagatamAM jeTalA jIvA vidyamAna che, te jIvAnA anantamA bhAga ja meAkSane pAmavAnA che. anantAnanta kALa vahI gayA. pachIthI paNa, jo kAI jJAnine ema pUchavAmAM Ave ke--huM bhagavan! A saMsAramAM keTalA jIvA vidyamAna che ane A saMsAramAMthI keTalA jIvA atyAra sudhImAM muktine pAmyA ' tA e jJAnI ema ja kahe ke hajI paNa A saMsAramAM anantAnanta jIvA vidyamAna che ane atyAra sudhImAM jeTalA jIvA meAkSane pAmyA che, te badhA ya jIvAne lakSyamAM rAkhIne saMsAramAM vidyamAna tathA meAkSane pAmelA jIvAnA pramANano kayAsa kADhIe, te sa'sAramAM vidyamAna jIvAthI meAkSane pAmelA jIvA anantamA bhAge che. ' AthI ApaNe e vAta vicArI
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti 34 rahyA chIe ke- anantA zrI jinezvaradevA thAya te chatAMya je saMsAramAM vidyamAna jIvAno anantamA bhAga ja meAkSane pAme che, te pachI dareke dareka bhagavAna zrI jinezvaradevane * sArvIya' eTale ' jagatanA sarva jIvAnA hitane karanArA tarIke stavAca ja zI rItie ? athavA tA, bhagavAna zrI jinezvaradeveAnI evA prakAre eTale ke evA vizeSaNathI stavanA pharavAmAM, kayA prakhaLa hetu rahelA che ?' sanA bhalAnI bhAvanAH atyAra sudhImAM je je vAtA kahevAI gaI che ane 'sapradhAnatAnA sUcaka' vizeSaNane aMge tAjetaramAM je je vArtA kahevAI che, te te vAta jo tamArA khyAlamAM hoya, te tame A praznanA ghaNI ja sahelAIthI javAba ApI zake. bhagavAna zrI jinezvaradevAne, kevA prakAranI bhAvanAnI utkaTatAnA ceAge, antima bhavathI trIjA bhave zrI tIrthaMkara-nAmakramanI nikAcanA thAya che, e vAta; temaja bhagavAna zrI jinezvaradevA peAtAnA antima bhavamAM svataMtrapaNe je dhamanI prarUpaNA kare che te dhama kevA prakAranA che, e vAta; A banne ca vAtAne lakSyamAM rAkhIne tame A ' sArvIya ' vizeSaNano vicAra karA, trIjA bhavanI bhAvanAmAM e tArakAnI vicAraNA kevI DAya che? sarva jIvA zAsananA rasika mano; mArAmAM jo evI zakti AvI jAya, tA huM sarva jIvAne zAsananA rasika manAvI dauM'; evI ja vicAraNA hoya che ne ? satra jI zAsananA rasika bane, evI bhAvanA pAchaLa e puNyapurUSano
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 348 zrI bhagavatI sUtranAM vyAkhyAna Azaya kayo? kaI duHkhI na rahe ane sau sukhI bane, e ja ne? A bhAvanA sarva jInA hitanI che ne? che ja. kaI paNa mANasa tamArA bhalAne vicAra kare che, evI je tamane khabara paDe, te tamane ethI AnaMda thAya che ane teno upakAra mAnavAnuM mana thAya che. tame kahe che ke-e mAre hitasvI che. e ja rItie, bhagAna zrI jinezvaradeve jagatanA saghaLA ya jInA bhalAnI bhAvanA bhAve che, mATe e mahAbhAge jagatanA prANI mAtrane hitasvI hoya che, ema kahevuM e taddana sAcuM ja che. sarvanA hitane ja upadezaH vaLI, pitAnA antima bhAvamAM bhagavAna zrI jinezvadevoe dharmatIrthanI sthApanA karatAM, svatantrapaNe je dhamanI prarUpaNa karI, te dharma paNa kevA prakAra che? zrI AcArAMga nAmanA prathama aMgasUtramAM kahyuM che ke je savAre ja ghagar, je ca zAmida arahaMtA bhagavaMto te savve evamAikkhanti, evaM bhAsaMti, evaM paNNaviti, evaM parUviti-savve pANA satre bhRyA savve jIvA savve sattA na hatavyA, na ajAveyavvA, na pariSitavvA. na pariya veyamvA, na uddaveyamvA, esa dhamme suddhe niira sAsae samicca loyaM kheyaNNahi pvehe|" - atyAra sudhImAM je anantA tIrthaMkara bhagavAne thayA che, teoe kene dharma kahyo che. vartamAnamAM pAMca mahAvideha kSetramAM vicAratA zrI tIrthakara bhagavAne paNa dharma kene kahe che, ane bhaviSyamAM je anantA tIrthaMkara bhagavAne thavAnA
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zro jinarAMta 349 che, teo paNa dhama kAne kaheze; eTale ke zuddha dharmanuM kevA prakAranuM pratipAdana karaze, tenuM A pAThamAM varNana karAeluM che. e saghaLA ya tArakA prarUpatA hatA, prarUpe che ane prarU paze ke kAI paNa jIvanI hiMsA karavA ceAgya nathI. prANI zabda, bhUta zabda, jIva zabda ane sattva zabda ekA vAcI tarIke paNa graDaNa karI zakAya che ane prANI zabdathI eIndriya, teIndriya tathA caturindriya jIvA, bhUta zabdathI vRkSA Adi vanaspatikAyanA jIvA, jIva zabdathI cAreya gatimAM rahelA paMcendriya jIvA ane sattva zabdathI bAkInA eTale pRthvIkAya, akAya, teukAya ane vAyukAyanA jIvA-evA prakAranA arthane paNa grahaNa karI zakAya che. Ama saMsAramAM rahelA sarva jIvAmAMthI eka paNa jIvanA prANAnuM haraNa nahi karavuM joIe; eTaluM ja nahi, paNa emAMnA koI paNa jIvane tADanAdi nahi karavuM joIe; keAI jIva upara baLajabarI nahi karavI joI e; koI paNa jIvane pAtAnA ja gulAmanI dazAmAM nahi mUkavA joie; yAva-kAI paNa jIvane zArI rika agara te mAnasika paNa paritApa nahi upajAvavA joIe. A dharma zuddha paNu chai, nitya paNa che ane zAzvata evA meAkSapadane denArA paNa che. saMsAramAM javA duHkha rUpa sAgaramAM DUbI gayelA che; e jIveAnA duHkhane jANIne, e jIvAnuM duHkha chedAya e mATe, eTale ke--saMsAranA jIvA duHkha rUpa sAgaranA pArane pAmI jAya e mATe, sarva jIvAnA hitane karanArA evA bhagavAna zrI jinezvadevAe AvA prakAranA dharmanI prA karI che. bhagavAna zrI jinezvaradavAnA zAstra :
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - - 750 zrI bhagavatIjI sutranAM vyAkhyAne namAM jeTa-jeTalAM teno upadeza apAyo che, te sarva temAM 'hiMsAviramaNa vratanI ja pradhAnatA che. sAdhuonAM mahA temAM paNa paheluM mahAvrata "hiMsAviramaNanuM ane dezavira tidhara zrAvakenAM bAra aNuvatemAM paNa paheluM aNuvrata "skUla hiMsAviramaNa saMbaMdhI ja che. bIjAM badhAM ya vrate A vatanI rakSA, puSTi ane vRddhine mATe che. jyAM sudhI hiMsAthI virAma pAmavAne bhAva pedA thAya nahi, tyAM sudhI kaI paNa bata sAcA vrata tarIkenuM phala ApavAne samartha banI zakatuM nathI. AvA prakArane dharmopadeza ApIne, AvA prakAranA dharmanA mArge ja jagatanA jIvane ravAne ajoDa purUSArtha karanArA bhagavAna zrI jinezvaradevane "sarva jIvonA hitakArI tarIke stavAya, temAM Azcarya pAmavA jevuM kAMI che ja nahi. evI Adi cAra bhAvanAo - bhagavAna zrI jinezvaradevenA zAsanamAM cAra bhAvanAenuM pratipAdana paNa karavAmAM AvyuM che. e cAra bhAvanAo che-mitrI, prada, karUNya ane mAdhya.... mitrI bhAvanA eTale zuM?vharitA eka mitrI bhAvanAmAM ramanA koNa kahevAya? je saghaLA ya jIvonA hitanI cintA kare, paNa keInA ya ahitanI cintA kare nahi, ene mATe ja ema kahevAya ke enuM mana maMtrI bhAvanAmAM ramaNa karI rahyuM che. maitrI bhAvanA pachI pramoda bhAvanA. gung gama guNavAna jene joIne antaHkaraNa pramAdathI nAcI uThavuM joIe. emAM mArA-tArA karavAnA nahi, paNa guNa tarapha ja
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 351 najara rAkhavAnI. tamane kene joIne AnaMda thAya? jemAM tamAre svArtha na haya, mArApaNuM na hoya, kaze saMbaMdha na hoya athavA te tamArA pratye ene sAre bhAva na hoya, te paNa e guNasaMpanna che-ema je tamane mAlUma paDI jAya, te ene joIne tamane AnaMda ja thavuM joIe. "mAre mATe sAre-e mantavya mUrkhAonuM hoya che ane 'sAre mATe mAro -evuM mantavya vivekI janenuM hoya che. trIjI bhAvanA vuiM parva che. dIna, duHkhI, aneka doSathI pIDAtA jIvene mATe bhagavAne kevI bhAvanA bhAvavAnuM kahyuM? bhagavAne evA ja pratye karUNALu antaHkaraNavALA banavAnuM pharamAvyuM che. guNavAnene joIne rAgavALA banavuM e guNa, paNa doSavALAone joIne roSavALA banavuM e doSa, dIna, duHkhI, deSita AdinI pratye te karUNAzIla ja banAyaka ane karUNAzIla banIne e nA duHkhanA tathA deSanA nivAraNane mATe yogya prayatna thAya. deSAdikanA nivAraNane mATe karUNAzIla banIne prayatna karavAmAM Ave, te paNa keTalAka ja evA ja hoya che ke-e jIve cheSamukta banI zake ja nahi; evA apratIkArya doSavALA kahevAya che, evA ja pratye paNa reSavALA banavAnI bhagavAne manAI karI che. bhagavAne te evA jIvo pratye madhyastha kAva mAdhyaya bhAvane dhAraNa karavAnuM pharamAvyuM che. je bhagavAne AvI mitrI Adi cAra bhAvanAothI bharapUra ane karaNavALA banavAnuM upadezya che, te bhagavAnane "sArvIya tarIke stavavAmAM Ave, te taddana vyAjabI ja gaNAya.
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35ra zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne bhagavAnanA sAvIyapaNuM aMga -zaMkA ane samAdhAnanA rUpamAM keTalIka vicAraNA have ahIM koI kaheze ke bhagavAna zrI jinezvaradee tame kahe che tevI sarva jIvane zAsanarasika banAvavAnI bhAvanA bhAvI haze-enI nA nathI ane tame kahe che tema e parama purUSoe hiMsAviramaNa Adine tathA maitrI Adi bhAvanAone bhAvavAne upadeza Ape haze-enI paNa nA nathI; paNa ethI kAMI jagatanA saghaLA ya jIvonuM dAridra phATI gayuM nathI. jagatanA badhA ya jene kAMI bhagavAna zrI jinezvaradee kevI bhAvanA bhAvI hatI tenI khabara nathI temaja badhA jIvoe e tArakAnA upadezane sAMbhaLe che ema paNa nathI. jagatanA nI saMkhyAnA hisAbe kazI ja gaNatrImAM na AvI zake, eTalI saMkhyA bhagavAna zrI jinezvaradevanA upadezanuM zravaNa karanArAonI haze. emAM paNa, jeTalA jeTalA cho e mahAbhAganA upadezane sAMbhaLe, te badhA ja jIe e upadezane pitAnA jIvanamAM utAryo nathI. je chae e upadezane potAnA jIvanamAM utAryo che, e jIvomAM paNa e upadezane paripUrNapaNe pitAnA jIvanamAM utAranArA thoDA. A hakIkata tamane kamala hovA chatAM paNa, tame bhagavAna zrI jinezvaradevane "sAya' tarIke sta, e kema ghaTI zake? je bhagavAna zrI jinezvaranI bhAvanAthI, teozrIne upadezathI athavA te teozrInA parizramathI jagatanA sarva je mekSane pAmyA hatA, te te teone "sAyaH tarIke stavavA e barAbara che." AvA prakArane prazna, vastunI spaSTatA karAvavAne mATe paNa kaI pUchI zake, kahevAnI vAtane barAbara samajI levAne mATe paNa keI AvA prakArane prazna pUchI zake ane "sAva"
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-bI jinastuti 353 vizeSaNa pratye azraddhA vyakta karavAne mATe paNa keI AvA prakArane prazna pUche e saMbhavita che. pahelo vicAra te e karavA lAyaka che ke-praznamAM kahevAyuM che tema ja sarva jIve muktine ja pAmI gayA hate, te te bhagavAna zrI jinezvaradene "sAvaya" tarIke stavanAra paNa keI raheta nahi ane keIne bhagavAna zrI jinezvaradevane stavavAnI jarUra paNa rahe nahi. bhagavAna zrI jinezvaradevoe, sarva jIvo mekSane pAme-evA prakAranI bhAvanA bhAvI ane e tArakoe mekSamArgane upadeza paNa Ape, te chatAM jagatanA saghaLA jI muktine pAmyA nathI, e vAta te cakkasa ja che, paraMtu jagatanA saghaLA je muktine pAmyA nathI, temAM khAmI kenI? bhagavAna zrI jinezvaradevenI ke jagatanA jIvanI, e vAta vicAravI joIe. bhagavAna zrI jinezvaradevIe jagatanA jIne tAravAne mATe pitAnAthI zakya eTaluM badhuM ja karI lIdhuM che. eka gheDAne pratibodha pamADavAne mATe bhagavAna zrI munisuvratasvAmIjIe eka rAtamAM 240 kezene vihAra karyo hato ane e jIvane pratibodha pamADayo hate. bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAe eka kheDutanA jIvane pratibodha pamADavAne mATe, pitAnA prathama gaNadhara zrI gautamasvAmIjIne, e kheDuta jayAM haLa laIne kheDate hatuM tyAM mekalyA hatA. AvAM aneka udAharaNe bhagavAna zrI jinezvaranAM cArimAMthI maLI Ave che. kevaLajJAnane pAmIne tIrthanI sthApanA karyA bAda, bhagavAna zrI jinezvarade, potAnA nirvANa paryanta eka paNa divasane khADe pADyA sivAya reja be
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ == = === = 354 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne prahara tei dharmadezanA de che ane ja eka prahara e tArakenA gaNadhara dezanA de che. divasanA cAra prahara temAM pahelA praharamAM bhagavAna pite dezanA de bhagavAna dezanA daIne virAma pAme, eTale bIjA praharamAM gaNadharabhagavAna dezanA de che, ane jyAM trIje prahara pUre thAya, eTale cothA praharamAM bhagavAna pote dezanA de. divasane mAtra trIjo prahara ja dezanA vinAne khAlI! bhagavAna zrI jinezvaradevenI dezanA sAMbhaLanArA jImAM paNa keTalAka evA hoya che, ke jemane bhagavAne kahele dharma rU nahi. jema magamAM keraDu hoya che ne? maga DI vAramAM caDhI jAya ane keraDu tapelImAMnuM badhuM ya pANI baLI jAya athavA te culAne agni bujhAI jAya, te paNa caDhe nahi, agnimAM ane pANImAM magane caDhAvavAnI tAkAta che, paNa keraDu enAthI caDhe ja nahi. tyAM zuM kahevAya? agnimAM ane pANImAM tAkAtanI khAmI che-ema na kahevAya, paraMtu keraDunI jAta nAlAyaka che, ema kahevAya. vaLI dardomAM dardI jema sAdhya hoya che, tema asAdhya paNa hoya che. sAdhya dardomAM paNa keTalAMka dardo evAM ja hoya che, ke je kAlakSepanI anivArya apekSA rAkhatA hoya. darda sAdhya hAya, paNa jyAM sudhI kALa pAke nahi, tyAM sudhI e darda asAdhya jevuM ja gaNAya. AvI ja rItie, jagatamAM jeTalA jIve che, te badhA ja jIvamAM mokSane pAmavAnI lAyakAta hetI nathI. jagatamAM evA paNa ghaNA jIve che ke-je jemAM mokSane pAmavAnI lAyakAta nathI. je jImAM mokSane pAmavAnI lAyakAta che, te jIvemAM paNa ghaNA jIve evA che,
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * - - 355 pahele bhAga-zrI jinastuti ke jemanI bhavitavyatA kAla Adi pAkela na hoya. jema rogane maTADavAnuM acUka sAmarthya dharAvanArA dhanvantarI vaidyo, je dadionAM dardo svabhAvathI ja asAdhya hoya che, te darti enAM dardIne maTADI zakatA nathI temaja je dardionAM dardo sAdhya hovA chatAM paNa TAIpheDa AdinI jema kALakSepanI ja apekSA rAkhanArAM hoya che, te dardIne teno kALa pAkyA pahelAM maTADI zakatA nathI, tema bhagavAna zrI jinezvara ghaNe ghaNe parizrama kare che, zakya eTalo parizrama kare che, te chatAM paNa asAdhya dardavALAonI jevA abhavya che kadI paNa mokSane pAmI zakatA nathI ane sAdhya dardavALA hevA chatAM paNa kALakSepanI apekSAvALA dadionA jevA durbha tathA gurUkama Adi bhavyo paNa tatkAla mekSane pAmI zakatA nathI. bhagavAna zrI jinezvaradeve je bhAvanA bhAve che ane je upadeza Ape che, tene jotAM koI paNa DAhyA mANasane ema kahevuM paDe ke-je mokSa e evI vastu heta ke-keinI ApI koI laI zake, te bhagavAna zrI jinezvarade keIne paNa saMsAramAM rahevA de evA hatA ja nahi. paraMtu mokSa evI cIja ja nathI ke-ekanI ApI bIjAthI laI zakAya. e te nija nijanA purUSArthathI ja sAdhya tattva che. je jIva pite ja purUSArtha kare nahi, te jIva kadI paNa pArakA purUSArtha mAtrathI mokSane pAmI zake nahi. bIjAo to mokSa purUSArthane sAdhavAne upAya batAvI zake ane ene enI sAdhanAmAM jarUrI hoya te bAhya anukULatAe karI ApI zake, paNa pitAnA AtmAne zuddha te AtmAe pote ja
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ 356 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna banAva paDe. ame mahenata karIe, eTalA mAtrathI tamAre AtmA zuddha banI jAya nahi. amArI mahenata mAtrathI ja tamAre AtmA zuddha banI zakato hota, te ame tamane Ama viSaya ane kaSAyanI AdhInatAmAM paDelA, saMsAranA sukha pAchaLa pAgala banelA rahevA deta kharA? nahi ja. A pratyakSa udAharaNa che. ame tamane Atmazuddhine, saMyamazIla banavane keTakeTale upadeza ApIe chIe? rajanI reja e vAta ja thAya che ne? chatAM tame haju saMyamI banyA nathI, tenuM kAraNa zuM? emAM amAre ekalAne purUSArtha kAma lAge ja nahi; tamAre purUSArtha paNa joIe ja. upadezanA zravaNa AdithI tamArAmAMnA je je je ceDA ke vadhAre pramANamAM antAkaraNanI zuddhatAvALA bane che agara te saMyamanI bhAvanAvALA banIne saMpUrNa saMyamane pAmavAne mATe yathAzakya saMyamane Adare che, te paNa zAthI? emAM kevaLa amArA purUSArthane ja prabhAva nathI. amAre upadeza, pari caya, e vigere nimitta kharuM, paNa emAM emane AtmA jAge ane purUSArthane sevanAre banyo, mATe ja e jIne mATe eTaluM paNa sAruM pariNAma AvyuM! pitAnA AtmAne zuddha banAvavAnI bhAvanA jAge, potAnA AtmAne zuddha banAvavAnA sAcA upAyanI zraddhA thAya ane e upAyane sevavAne AtmA purUSArtha paNa karavA mAMDe, te pachI ya AtmA saMpUrNapaNe zuddha bane, e saheluM nathI. AtmAne zuddha banAvavAne mATe, AtmAne vaLagelAM karmonI nirjarA sAdhavI paDe che ane pitAnAM karmonI nirjarane sAdhavAne mATe udya
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 357 mazIla banelA AtmAne haMphAvavAne, pAchA pADavAne, enA purUSArthane joradAra nahi banavA devAne prayatna paNa enAM pitAnAM ja karmo kare che. karmo te jaDa che, ene kAMI vicAra Adi nathI, paNa ene udaya bahu bhayaMkara hoya che. karmanA udaye caude cauda pUrvenA dhaNu AtmAone paNa paTakI dIdhA ane cheka naraka-nigodamAM pahoMcADI dIdhA. ame paNa haju karmonA gavALA chIe, haju te amArI karmothI chUTavAnI mahenata cAle che; e mATe ja ame A zrI vItarAganA zAsananA zaraNe saMyama lIdhuM che, paNa amArA AtmAnI parama zuddhi te kyAre thaze, e jJAnI ja kahI zake. ApaNe te eTaluM kahI zakIe ke-have mArge caDyA chIe, mArganI sAcI pichAna thaI gaI che, eTale vahelA ke meDA paNa ApaNe mekSane jarUra pAmavAnA ! eTale vastusthiti ja evI che ke-mekSane te ja che pAmI zake che, ke je jI pite ja mekSanA abhilASI bane che, mekSanA sAcA upAyane jANIne tenA upara zraddhAvALA bane che ane te pachI e upAyane sevavAne purUSArtha karate karate potAnA AtmAnA parama zuddha svarUpane pragaTAvI zake che! kudaratI rItie, svAbhAvika rItie vastusthiti AvI ja che, eTale "bhagavAna zrI jinezvaradevenI je bhAvanA hatI ke-jagatanA sarva jI muktine pAme, te e tArakee jagatanA saghaLA jene mekSe pahecADI dIdhA kema nahi?"--e prazna ja asthAne che. kudaratanA kAnunanI sAme prazna hoI zake nahi. e prazna TakI zake nahi. sarva zaktimAna paNa agnine zItatAvALa banAvI zake?
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ 358 zrI bhagavatIjI sUtramAM vyAkhyAtA nahija. agnine ThArI zakAya, agni rUpe miTAvI zakAya, paNa agnine zItalatAvALA manAvI zakAya ja nahi, jaDamAM koi cetanatA lAvI zake ? nahi ja. AvaDatavALA, kArIgarIvALA, sAmavALA jayanAM aneka rUpakA anAvI zake; cetananI pAsethI laI zakAya te karatAM ya jaDanI pAsethI vadhAre kAma laI zake; kaLathI hAlatAM, cAlatAM te avAja karatAM putaLAM vigere banAvI zake; paNa kAI evA sama thayA nathI, che paNa nahi ane thavAnA paNa nathI, ke je jaDane motanAvALu manAvI zake. eTale bhagavAna zrI jinezvaradevAnI bhAvanA teA e ja ke-jagatanA saghaLA ya jIvA muktine pAme, parantu e tArakAnA cAgathI paNa te ja jIvA muktine pAmI zake, ke je jIvAmAM muktine pAmavAnI svAbhAvika yeAgyatA hAya ane te uparAnta temanI bhavitavyatA AdinI anukULatA thavA pAmI hAya! bhagavAna zrI jinezvaradevAnA upadezathI paNa AvA lAyaka jIvAja, peAtAnA AtmAne parama zuddha banAvavAnA prayatna karI zake che; e jIvA paNa meAkSane pAme che, te peAtAnA purUSArthanA ja maLe; tyAre bhagavAna zrI jinezvaradevAnA e jIvA upara upakAra keTalA ? sAcA mAkSamArga darzAvyA, e ja e jIvA upara bhagavAna zrI jinezva rahevAnA parama upakAra | kAI kaheze ke bhagavAne mAtra meAkSane mA` ja darzAvyA che, bhagavAna mAkSa tA ApatA nathI, te| pachI emane tAraka kema kahevAya ?" paNa kRtajJa AtmAe tA ema ja kahe. vyavahAramAM 64
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 35 paNa ema ja melAya che. dhAro ke-tame rastAmAM bhUlA paDI gayA. rastA ghaNA hoya ane kayA rastA kAM jAya che, tenI tamane kazI mAhitI ja na hoya; tA tamAre ghera paheAMcavAne mATe athavA te tamAre je sthAne javuM hoya te sthAne paheAMcavAne mATe, koInI sahAya levI paDe ne ? tamAre jyAM javuM hoya, tyAM pahoMcavAnA rastA kayA che, e tamAre kAI rastAnA jANakArane pUchavuM paDe ne ? evA vakhate tamane phAI maLI jAya ane tamAre jyAM pahoMcavuM hoya tyAM pahoMcavAnA sIdhA raste tamane caDhAvI de, te tame tamArA icchita sthAne pahoMcyA bAda zuM kaho che ? 'huM teA bhUlA paDI gayA hatA, paNa eka sArA mANasa mane maLI gayA ane eNe mane ahIM pahoMcADayo. mane jo evA koI mANusa na maLyo hota, tA huM ravaDI marata !'-AvuM tame khele che ne? hA, tA kema evuM khelA che ? tame cAlyA tA tamArA page, tame jo cAlyA na heAta tA tamArA ghare athavA teA tamAre jyAM pahoMcavuM hatuM tyAM tame paheAMcI zakata nahi, te chatAM paNa tame ema ja kahe che ke-mane amuka mANase ahIM paheoMcADavo !" kAraNa ke tame je vakhate bhUlA paDI gayA hatA, te vakhate paNa tamArI cAlavAnI kriyA tA cAlu ja hatI; cAlavAnI tamArI kriyA cAlu hovA chatAM paNa, tame tamArA Icchita sthAna tarapha jaI rahyA nahotA, paNa tamArI cAlavAnI kriyA ja tamane tamArA icchita sthAnathI dU ne dUra laI jatI hatI; jo tamane pelA sArA mAsa maLyA na heAta ane eNe tamane tamArA icchita sthAne pahoMcavAne mAga khatAbyA na hota, te tame ghaNuM
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ 360 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna ghaNuM cAlavA chatAM paNa, tamArA Icchita sthAne pahoMcyA na hatA ane cAlI cAlIne letha thaI gayA hota tathA ravaDI maryA hota ! tamane AvI samaja hoya che, mATe tame kaho che keje ke-cAle te huM ja chuM, paNa mane ahIM pahoMcADanAra e mANasa ja che !" AvI ja rItie, tame bhagavAna zrI jinezvaradevanA mokSamArgane darzAvavA rUpa upakArane mATe vicAra kare, te tamAre paNa kahevuM paDe ke-je je mekSane pAme che, te jIvane mekSe pahoMcADanArA, e jIvane tAranArA bhagavAna zrI jinezvaradeve ja che " saMsAra, e te mahA aTavI che. jagatanI bhayaMkaramAM bhayaMkara aTavI paNa enI tole AvI zake nahi, evI e mahA bhayaMkara aTavI che. jagatanA jI e aTavImAM bhUlA paDI gayA che, phasAI gayA che. emanA duHkhane pAra nathI. saMsAramAM sukha vastutaH te che ja nahi ane je sukha saMsAramAM che te paNa vakhANavA jevuM nathI. dAMta vagaranA bahu bhUkhyAne sukko keTale lukhe paNa maLI jAya, te ya tene temAM AnaMda Ave che. reTa lukhe ya che ane sukko paNa che, eTale cAvatAM pIDA, meMDhAmAM mamarAvatAM pIDA, gaLe utAratAM pIDA ane pacAvatAM paNa pIDA, chatAM bahu bhUkhyAne e reTa khAtAM paNa AnaMda Ave che; tema saMsAranA che je sukhane anubhava kare che, te AvA prakAranuM che. bhUkha vinA khAvAnuM sukha bhogavI zakAya nahi, tarasa vinA pIvAnuM sukha bhogavI zakAya nahi, uttejanA thayA vinA viSayasukha bhegAvI zakAya nahi-ema saMsAranuM tame mAneluM eke eka sukha evuM che ke-e sukhane je tamAre
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 361 sukha tarIke anubhava kare che, te te pahelAM tamAre duHkhane anubhava kare joIe. saMsAranA sukhamAM jema pahelAM duHkhanI pharajIyAta jarUra paDe che, tema saMsAranA sukhane bhegavaTe paNuM duHkha bhagavate bhegavate ja thAya che. hAtha bagaDe, meMThuM bagaDe ane zrama paDe, te ja saMsAranA sukhane bhegavaTo karI zakAya ne? saMsAranA sukhanA bhegavaTAne pariNAme paNa zuM? duHkha ja ne ? saMsAranA sukhanA bhagavaTAthI pApa baMdhAya ane e pApane udaya thAya tyAre duHkha bhegavavuM paDe-e te kharuM ja, paNa e sivAyanuM duHkhe ya kharuM ke nahi? parigrahamAM ane zarIrabala AdimAM uNapa AvyA vinA rahe kharI ? AvA pUrve dukhavALA, jogavatAM duHkha denArA ane pariNAme paNa duHkha denArA sukhane mATe ya, jagatanA ghaNA ne te phAM-phAM ja mAryA karavAM paDe che. ghaNuM te AzAmAM ne AzAmAM ja rIbAyA kare che. AvA duHkhamAM ja rIbAtA jIvone pitAne je sukha joIe che, te kayI avasthAmAM che ane e avasthA kema prApta thAya-enI khabara nathI, kema ke saMsAra e mahA aTavI che. emAM ja aTavAyA ja kare che. saMsAranA jIne duHkha joItuM nathI ne sukha joIe che, e nakkI bInA che. je sukha joIe che, te paNa duHkhanA aMzathI rahita joIe che, pUrepUruM joIe che ane maLyA pachI kadI paNa cAlyuM na jAya-evuM joIe che. jagatanA jInI duHkhamaya avasthAne ane emanI sukhanI abhilASAne jANIne, bhagavAna zrI jinezvaradee zuM karyuM? e tArakee joyuM ke-dukhathI sarvathA . rahita, saMpUrNa sukhavALI ane zAzvatakAlIna keI avasthA
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ 312 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne heya, te te eka muktAvasthA ja che eTale e mahAbhAgee jagatanA jIne pitapatAnI mukhtAvasthAne pragaTa karavAne upadeza Ape tema ja muktAvasthAne pragaTa karavAne upAya zuM che, e upAyanA kevA sevanathI muktAvasthAnI prApti thAya, te paNa darzAvyuM. muktAvasthAne pAmavAne upAya darzAvatAM, e parama purUe e paNa lakSya rAkhyuM ke-muktinI abhilASAvALe ane mukti mArganI zraddhAvALe asamarthamAM asamartha jIva hoya, te paNa te kAMIka ne kAMIka aMze ca muktimArganI ArAdhanA karI zake. nagaramAM bhUlA paDelAne agara te aTavImAM bhUlA paDelAne pitAne kyA sthAne pahoMcavuM che-tenuM bhAna hoya che, jyAre saMsAranA jIvone to eTaluM ya bhAna nahi ke-mAre mekSe pahoMcavuM che. AthI bhagavAna zrI jinezvaradevee te jagatanA jIvamAM mokSanI IcchA pragaTAvavAnuM kArya paNa karyuM ane mokSane upAya-kSe pahoMcavAne sIdhe mArga paNa darzAvyo eTale bhagavAna zrI jinezvarade jagatanA jInA tAraka che-mekSanA dAtA che, ema paNa jarUra kahI zakAya. ATaluM samajAvavA chatAM paNa, kadAca keIema kahe ke tame kaho che te badhuM ya kabUla; bhagavAne koInuM ya ahita karyuM nathI, e kabUla; emanI bhAvanA saunA hitanI hatI, e paNa kabUla; e tArakonA upadezathI jeo mokSane pAmyA che, pAme che ane pAmaze, e badhA jIvonuM e parama purUSoe ja hita karyuM che, e vAta paNa kabUla; parantu tame to emane "sarva jIvonA hitane karanArA tarIke stavo che, eTale tamAre e to batAvavuM joIe ne ke- emaNe mtanA saghaLA ya jIvonuM karyuM hita karyuM?"
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 363 AvI zaMkAnuM paNa vyAjabI samAdhAna karI zakAya tema che. mokSamArganI svataMtrapaNe prarUpaNA bhagavAna zrI jinezvaradeve ja kare che. jyAre jyAre je je kSetromAM kaI paNa bhAgavAna zrI jinezvaradevanuM zAsana vidyamAna hetuM nathI, tyAre tyAre te te kSetramAne keI paNa jIva mokSane pAmI zakato nathI athavA to mokSane ane mokSanA upAyane jANI zakato paNa nathI. AthI e vAta te siddha ja che ke-je koI jIve mekSane pAmyA che, mokSane pAme che ane mokSane pAmaze, temAM nimitta to bhagavAna zrI jinezvaradeva ja hatA, che ane raheze. have tame e vAtane vicAra kare ke-kaI paNa jIva mekSane pAme, ethI jagatamAM enI zI asara thAya? keI paNa jIva mokSane pAme, ethI jagatanA jIne lAbha thAya, hAni thAya ke lAbha-hAni kAMI paNa na thAya? tyAM tamAre kahevuM ja paDaze ke kaI paNa jIva mokSane pAme, ethI jagatanA jIvone hAni kazI ja thAya nahi ane lAbha avazya thAya. keI paNa jIva mokSane pAme, eTale e jIva jagatanA jIne mokSane pAmavAnI preraNA ApanAre bane che. zrI navakAra maMtramAM bIjuM pada kayuM che? me vizva eTale ke-zrI siddha bhagavAnane mAre namaskAra he! zrI arihaMta bhagavAnane ane AcAryo, upAdhyAye tathA sAdhuone namakAra kare, emAM te e puNyapurUSa pratyakSapaNe upakArI che eme ya kahI zakAya, paNa zrI siddha bhagavAnane mATe zuM kahI zakAya? kahevuM ja paDe ke-je e pada na hota, to zrI arihaMta bhagavAnane upadeza paNa nakAmIyAba nivaData. phaLanA AdhAre
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne ja vRkSanI kimata aMkAya che. AMbAnuM vRkSa sAruM kema? enA upara kerI utpanna thAya che mATe ! tema zrI arihaMta bhagavAna AdinA upadezAdinI kiMmata siddhipadanI prApti rUpa phalane AdhAre che. zrI siddha bhagavAnanuM astitva jagatanA jIvane avinAzI padane-mekSapadane pAmavAnI preraNA ApanAruM nivaDe che; ane e upakAra paNa vAstavika rItie to bhagavAna zrI jinezvaradevane ja che! paNa ahIM ApaNe ATalo ja vicAra karIne aTakavAnuM nathI, kema ke-jagatanA saghaLA ya jI kAMI avinAzI padane pAmavAnI preraNAne pAmatA nathI, pachI bhale ne te temanI potAnI ja khAmIne aMge evI preraNAne pAmatA na hoya! ApaNuM te ema kahevuM che ke-eka paNa jIva mekSane pAme, te ethI jagatanA saghaLA ya januM hita avazya sadhAya che, kAraNa ke-je jIva mokSane pAme che, te jIva pitAnA taraphathI te avazyameva jagatanA saghaLA ya jIvone abhayanuM dAna kare che!bhagavAna zrI jinezvaradevee pharamAvelA mokSamArganI ArAdhanAmAM ekAte ekatAna banI gayelA ane cheDIne, A jagatamAM bIjA koI evA che kharA,ke je jImAM anya jIvanI hiMsA karavAnI zakti hoya ane pitAnA svArtha Adi mATe anya jIvenI hiMsA karavAnI temane jarUra lAgatI hoya, te chatAM paNa kaI ja jIvanI hiMsA na karatA hoya? jagatamAM hiMsAnuM te sAmrAjya vyApI raheluM che. tame tamAre ja vicAra kare ne ? tamArA ge keTakeTalA pRthvIkAya, apakAya, telakAya, vAyukAya ane vanaspatikAya Adi nI virAdhanA thAya che? gharamAM lIla vigere thatA athavA raste lIla vigere
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 365 upara paga Adi AvI jatAM, anaMtakAyanI virAdhanA paNa thAya che ne? upayogazUnyatA, mojamajAha, davAo Adine aMge beIndriyAdi jenI hiMsA paNa keTalIka thAya che? Ama tame 50-100 varSanA AyuSyamAM paNa keTakeTalAjIne duHkha denArA, temane paritApa upajAvanArA ane temanA prANane haranArA bane che? AnI kaI divasa kalpanA sarakhI paNa karI che? tame je AnI kalpanA kare, te ya tamane kaMpArI Ave ane gRhavAsa, e ke pApamUlaka che-enuM bhAna thAya tema ja saMyamI banavAnuM tAna jAge. A te eka nAnI zI jIdagInI vAta karI, paNa A saMsAramAM jIva mAtranuM astitva anAdikAlathI che. anAdikAlathI saMsAramAM jIva mAtranuM astitva che, eTale je jIva muktine pAme te jIve paNa saMsAramAM to anantAnanta kAla vitA ne? eTalA kALamAM e jIve kayA kayA jIvane paritApa Adi nahi upajAvela heya? ane jo e jIva muktine pAmyuM na hatuM, te jagatamAM enuM astitva jagatanA saghaLA ya jIne kALe kALe paNa paritApa Adine upajAvanAruM nivaDyA vinA raheta kharuM? kahevuM ja paDaze ke-nahi ja. AthI siddha thAya che ke-je jIva muktine pAye, tenA taraphathI susaMbhavita evA duHkhamAMthI jagatanA saghaLA ya jI ugarI gayA. chAnuM astitva cauda rAjalakamAM che, eTale ja ema kahevAya che ke-je jIva muktine pAme, te jIva cauda rAjalokanA jIne abhayane dAtA banya. saMsAravata jIva koI paNa jIvanI virAdhanA thavA pAme nahi-enI pUrepUrI kALajI rAkha heya ane evA
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne ja prakAre e saMyamazIlapaNe vartate heya, te paNa enA zarIranA vegane pAmIne kAMInahi te chevaTe vAyukAyanA jI paNa haNAya e saMbhavita che; je ke-kaI paNa jIvanI virAdhanA thavA pAme nahi-enI enA manamAM pUrepUrI kALajI che ane e mATe e kevaLa saMyamazIlapaNe ja vate che, eTale ene e prakAre thatI hiMsAne doSa lAgato nathI agara te e hiMsA eNe karI ema paNa kahevAya nahi, paraMtu vAta te e vicAravAnI che ke-e paNa jIva jyAM sudhI dehadhArI hoya che, tyAM sudhI enA dehathI kAMI paNa virAdhanA nipajavAne saMbhava che; jyAre je jIva mekSane pAme, te jIvathI te koI paNa kALe, koI paNa jIvanI virAdhanA sIdhI rItie ke paraMparAe paNa thavAne avakAza ja rahetuM nathI. Ama eka jIva paNa mekSane pAme, te paNa jagatanA jIva mAtranuM hita ja sadhAya che, te pachI eka eka bhagavAna zrI jinezvaradenA zAsanamAM paNa saMkhyAbaMdha jIve mokSane pAme che, eTale bhagavAna zrI jinezvarade te jagatanA jInuM-jagatenA jIva mAtranuM, bIje kaMI paNa jIva kadI na paNa sAdhI zake evuM hita sAdhanArA hoya ja che, AthI e tArakete sArvIya" evuM vizeSaNa barAbara ghaTI zake che. zuddhine rAga ane azuddhine tyAga kare | sarvane mATe hitakara hoya, te ja sAcA prabhu che. bhaktanuM bhaluM kare ane abhaktanuM bUruM kare, dene khUza kare ane daityone nAza kare, ene prabhu na kahevAya. prabhu bhaluM ja kare
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga zrI jinestuti 367 keInuM paNa bhUMDuM kare nahi. prabhu te tAranArA ja hoya; mAranArA hoya ja nahi. AvA zuddha prabhune sevanArathI zuddhi kara rahI zake nahi. AvA prabhunA nAmathI jenuM tana romAMcita thaI jAya, nayane vikasita thaI jAya, dila bhaktinA bhAvathI bharapUra banI jAya ane ethI jene AvA prabhune guNene gAvAnuM mana thaI jAya, te eka divasa ekasa vItarAga thaze. eTale prabhunuM sarva kAMI jagatanA jIne mATe hitakArI ja che. ekanuM bhaluM karavuM ane bIjAnuM bUruM karavuM-emAM to rAga ane dveSa che. ApaNA deva te vItarAga che. vItarAga pote kAMI ApatA nathI, paNa vItarAganI sevAne bhAva je sundara phaLa ApI zake che, tevuM sundara phala bIjuM kaMI ja ApI zakatuM nathI. AvA vItarAga devanA caraNamAM je leTI jAya, pitAnA mana-vacana-kAyAnA gene samarpita karI de, te pitAnI azuddhine jarUra dUra karI zake. "he prabhu! anAdikALathI huM rAga ane reSamAM phasele che, kAraNa ke mAre viveka AvarAI gayeluM hatuM. have tU vItarAga maLe che. tArA AlaMbane mAre paNa vItarAga banavuM che. mAre tAre ja banavuM che- tArA jevA ja banavuM che, mATe mane bacAva! bacAva!!" -AvI hArdika prArthanA jenA hRdayamAM pragaTe, te durgatidAyaka durvyasanethI jarUra bacI zakaze, sadagatine pAmI zakaze ane ane jarUra tarI jaze! je zuddhine rAgI bane, tene azuddhi tarapha cIDa Ave; ene azuddhine kADhavAnuM ane zuddhine pedA karavAnuM mana thAya; ema karatAM e e zuddha banI jAya ke-ene keI upara ke kazA upara rAga ke rIsa rahe nahi,
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - 368 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne e mATe ApaNe zrI vItarAganA AlaMbananI jarUra che. tame saMsAranA saMgI che, pApanA saMgI che, viSayanA raMgI cho, chatAM sAdhuone vaMdana kare che ne? zA mATe? eka ja hetu joIe ke-aMtarathI tame muktinA raMgI che ane tethI guNenA paNa tevA ja raMgI che. duniyAmAM tamane je je cIjo vahAlI che, te tame jemane name che temaNe choDI dIdhI che; tame paNa e cIjone choDavAne Icche te che ja; cheDI zakatA nathI e vAta alaga! munione namavAmAM bhAvanA viSayavAsanAnA lIlukhyane vamavAnI hoya ke ene pAmavAnI heya? bhAvanA te vamavAnI ja joIe ane e bhAvanAthI namavAmAM Ave, te ja e namaskAra kiMmatI che. tyAgIone namaskAra tyAga mATe che. puNyazAlio eTale ke vivekaguNane pAmelA puNyavate, saMsAramAM eka kSaNa paNa nahi rahe. vAnI bhAvanAvALA hoya che, eTale teo munijanene dvAdazAvarta Adi vandana kare che. paramahaMta zrI kumArapAla mahArAjA, parama upakArI-kalikAlasarvajJa-AcAryabhagavAna zrImadda hemacandrasUrIzvarajI mahArAjAne haMmezAM dvAdazAvatta vandana karatA. aDhAra dezane mAlika tyAgIne name kema? e mATe ke-tyAga vagara zuddhi nathI ! jyAM sudhI azuddhine rAga rahe che, tyAM sudhI azuddhi rUpa DAkaNa bharakhI khAya che ! hiMsA, asatya, corI, abrahma ane parigrahane jo tame umadA mAnatA haze, te tame ene cheDI zakaze nahi ane ethI tamane azuddhi cheDaze nahi. azuddhi jyAM sudhI sArI lAge che, choDavA jevI lAgatI nathI, tyAM sudhI deva-gurU
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga zrI jinastuti --dharma gamavAnA nahi. zuddhine rAgI ja tyAgIne sAcI rItie mAnI zake che. tamArA deva-gurU dharma rAga karAvanArA nathI, paNa tyAga karAvanArA che. e je prazasta rAgane karavAnuM kahe che, te paNa tyAgane mATe kahe che. AvA deva-gurU-dharmanI upAsanA rAga ane reSathI mukta banavAne mATe kare! mAnavayAne ya dATa vAH jagatanA jInA hitane mATe bhagavAna zrI jinezvara dee ahiMsAne parama nAda guMjate karyo. emAM kaI paNa jIvane bhedabhAva rAkhe nahi. mANasane jIvADavA ane pazuone saMhAra kare, evuM e tArakee kahyuM nathI. parepakAranI sAcI ane vizada bhAvanA pragaTe, eTale bIjAne bacAvavAnuM mana sahaja rItie thaI jAya. pachI e guNa svabhAvagata banI jAya. emAM zrImaMta ke garIbanA bhedane sthAna nathI. sarva nI rakSA karavAnI sundara bhAvanAmAM svane ke para bheda heya nahi; mAnavane ke pazune bheda hoya nahi; emAM dUdhALAM ke dUdha nahi denArAM prANI-e bheda hoya nahi. samAjane upayogI ke nirupayegI-evA bhedavALI bhAvanAne emAM sthAna ja na hoya, tyAM te mAtra eka ja bhAvanA ke. prANI mAtranI rakSA karavI. prANuM mAtranI rakSA karavAnI bhAvanA je tamAma chamAM AvI jAya, te lUMTa-phruTanI, phiTakAradhikkAranI, mAraphADanI vRtti rahe nahi ane jyAM evI vRttine vilaya ja thaI jAya, pachI evI pravRtti te pragaTe ja zAnI? ema thAya te, A duniyA kevA ucca jIvanavALI banI jAya
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ 70 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAA mAne dAna phITIne deva banI jAya. Aje manuSyarakSAnA miSe, manuSyajagatanI utkAntinA miSe, lAkhe niraparAdhI prANione ghANa nIkaLI rahyo che, temanA nAzanA saMdezAo apAI rahyA che tevA kAyadAo ghaDAI rahyA che ! AnuM kAraNa zuM? e ja ke-sAcI popakAstiA samajAI nathI, sAce ahiMsakabhAva Avyo nathI ! mAnavanI ja dayA karavI, e saMkucita vRtti che ane enuM pariNAma e AvyuM ke-vAta AgaLa vadhIne bIjAnI dayAnA nAzamAM vRtti vaLI, pravRtti thaI, jethI vastutaH mAnava vivekI mAnava ja na rahyo, dAnava thaye, eTale mAnavadayAne paNa dATa ja vaLI gaye! sudharma ane dharma : ( vizAla vRttithI tamAma prANionI rakSAmAM sAce dhama che. sarva prANionuM hita karanAra ja sarvane Iza gaNAya. denA ne denA, mAnavanA ne pazuonA, nArakanA ne sarva prANionA je Izvara hoya, te ja Izvara gaNAya. amukana ja Izvara, e vastutaH Izvara nathI. IvaranA utkRSTa purathI e paNa balihArI che ke e tArakenA dareke dareka kalyANake, duHkhanA sAgaramAM DUbelA mArakIone paNa, sukhane dvIya kSaNa vArane mATe sAMpaDe che te kSaNe temane anirvacana nIya sukha thAya che. prabhunA janmadivasathI ja, are, prabhu garbhamAM Ave tyArathI ja jagatanuM hita thAya che-jagatanuM hita thayA kare che. prabhunI pravRtti je sarvanuM hita karanArA che. stavanAra ke nindanAra, sarvanA sukhanI ja emanI pravRtti che. jyAM sAro dharma hoya che, tyAM sarva ne sukha pamADa
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga--zrI jinastuti 371 vAnI IcchA haiAya che. sava jIvA jIvavAne icche che. maravAne phrAI IcchatuM nathI. viTAmAM rahelA kIDAnI tathA surAlayanA svAmI surapati IndranI paNuM jIvavAnI IcchA samAna che. 'lo jhIyA vi 1nti kavinuM na OMi' sarva jIvA jIvavAne icche che, paNa kAI jIva maravAne IcchatA nathI, AvuM bhagavAne anantajJAnathI joyuM ane dhama paNa ene ja anukULa kahyo. vadhAremAM vadhAre duHkha prANavirahanu che. dhananA viraha, strInA viraha, jIvana Take teA sahAya che; muzkelIe paNa e virahe| sahAya che, pazu jIvananA virahe zuM? kahevAya cheke-"jIvana prakRtti jayaMti" jIvatA nara bhadrA pAmaze, muA pachI kAMI nahi maLe. 'bhAva mudde va pheniyA e kahevatamAM rahe sya che, je sare tene mATe AkhI duniyA marI ja gayelI che ne ? jIvana prathama rahevuM joI e. darekane adhikamAM adhika vallabha jIvana che. saMyama-cAritra paNa jIvanane akSaya manAvavAne mATe ja che. akSaya jIvana sayamanI sAdhanAthI ja sAMpaDe che. akSaya jIvana meAkSamAM ja che ane e mekSa saMyama sivAya che kayAM ! AthI ja sayamIonA caraNe bhUtA thavuM joIe ane evA thavAya teA ja sasAranI mAyA mUkA thavAya. sasAranI mAyAne te ja mUkI zakayA che, ke je sayamIonA caraNe jhukI cUkayA che. saMcamImAM tyAganuM prAdhAnya che. je gurU saMsArano tyAgI na hoya te kugurU kahevAya. ja varabArI che ane 'su' te koInI yArI-pyArI vigere pheki karatA nathI. dayAno ja AlApa jemAM hoya te sudhama; hiMsA pralApa karanAra kudharma.
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranA vyAkhyAnA ra bhagavAne AcaryuM ane upadezyuM : prabhue sanuM hita prathama vANI dvArA karyuM ke AcaraNa dvArA karyuM ? AcaraNa dvArA ! prANI jyAM sudhI upadezanI vANIne AcaraNamAM mUkavAne prayatnazIla banatA nathI, tyAM sudhI tenI vANI kAma karatI nathI. kevaLa vANIthI nyAmAha na pAmeA, kema kebraSTA paNa vANI to koI vakhata keLavIne evI, khele ke--duniyA DhaMgAI jAya, bhalabhalA lALavAI jAya. aMtara jotAM zIkhavuM joie. aMtaranuM nirIkSaNa karatAM zIkhIzuM, tyAre ja sAcA parIkSaka khanI zakIzuM. vANI mAtrathI khUza thanAra, vahetuM mUkanAra taNAI jAya che, mAra khAya che, kema phe-ttAnI dhUrtAI ajaba gajabanI hoya che. emanuM svarUpa jANavuM kaThina che. teo bahAranA judA ane aMdaranA dA! krUttanAM lakSaNAne jANanArAo paNa pUthI ThagAI jAya, e manavAjoga che. krUttanA lakSatru viSe kahyuM che ke " mula. padmatha, vArA nazItA, hRdayaM karttarinulyaM caitad dhUrttasya lakSaNam // 1 // " mukha kamaLanA daLa jevuM khIleluM hoya, maneAhara hoya, haMsatuM hoya, dveSabhAvanI chAcA paNa na hoya ane premanA ubharA AvI rahyo che- evuM dekhAtuM hoya; AvuM mukha hoya ane te sAthe vANI paNa kevI hoya ? . canhana jevI zItala ! mAtra vAMdhA kayAM ? vAMdhA mAtra haiyAmAM ja ! mAtra hRdaya ja kAtara jevuM mAsa AvA hoya. mukha upara prazAnta premabhAva jhaLahaLa to dekhAya ane enI vANI paNa evI madhurI hoya ke--e vANI ene sAMbhaLanArAnA haiyAmAM canhana jevI zItalatA upave.
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti e je dhUrta hoya, te sAmAnA haiyAne kemaLa banAvI de, paNa pitAnA haiyAne kaThera rAkhe. jenA haiyAmAM "AnI sAthe mIThe saMbaMdha rAkhIne, vakhata Avye enI khabara laI nAkhuM-AvI bhAvanA ramyA karatI hoya, te pUrva kahevAya. dhUrta pitAnA mukhAkArane kemaLa rAkhatA hoya ane vANI mIThI madhurI late hoya, paNa kharI rItie te e sAmAne jALamAM phasAvavAnI ja peravI karatA hoya ! sAmAne dhUtavAne avasara e joI ja, tAkI ja rahyo hoya. mAyAne tajavAne upadeza ApatI sajhAyamAM paNa e upakArI mahApurUSe zuM kahyuM che? e ja ke "mukha mATe juThe mane cha phUDa kapaTano re koTa; jIbhe te cha cha kare che, cittamAMhI tAke coTa re, prANI! ma karI mAyA lagAra." mAyAvI jIva mukhane mIThe heya, paNa manane ju heyaH kAraNa ke- e kuDa kapaTathI bhareluM hoya che. ene keDa, mane ratha kUDa kapaTa karavAne heya. jIbhe te e "jI, " ema bele, paNa enuM citta te sAmAne ceTa lagAvavAne ja tAkI rahyuM hoya! duniyAmAM AvA mIThAlA paNa hoya che, eTale vANInI madhuratA mAtrathI chetarAI javA jevuM nathI. tema ahiMsAnI vAte te ghaNA kare, paNa emanA haiyAmAM ahiMsaka bhAva che ke nahi, enI parIkSA karavI joIe. jenA haiyAmAM ahiMsaka bhAva heya, te keInI-keI paNa nAnA ke meTA jIvanI hiMsAmAM dharma manAve nahi. mANasone jIvavAne mATe mAchalAM khAvAnI e salAha Ape
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ cha4 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne nahi, mAchImArone mAchalIone pakaDavAnI jALe pUrI pADavI emAM upakAra che, ema e kahe nahi. hiMsAthI bacavA mATe e pate sahana karavAnuM pasaMda kare ane sahana karIne paNa jIvahiMsAthI bacavuM joIe ema ja kahe. Ama te sarva Astika darzanakAroe ahiMsAne pradhAna pada ApyuM che, paNa mAM emanA jIvananA ane emaNe karelA vivecananA uMDA NamAM utare, eTale samajAI jAya ke-emaNe pitAnI ahiMsAnI vAtane pite ja pitAnA vartanathI ane vivecanathI kalaMkita karI che. ahiMsAne mAnanArA yAdimAM paNa chavahiMsAnuM vidhAna kare nahi. ahiMsAne mAnanArA vanaspati AdinA jIvonuM bhakSaNa karavAnuM paNa upadeze nahi dAnane ya mAravAnI vAta e kare nahi. ahiMsAnA pAlana mATe, jIve kyAM kyAM che ane e chAnuM rakSaNa kema thAya e jANavuM joIe. e kAM te sarvajJa jANI zake athavA te sarvajJanA kahelAne je pramANa kare te jANI zake. AMkhanA palakArA jeTalA samaya mAtramAM jemanA ekatRtIyAMza-adhika sattara bha thaI jAya, evA je paNa hoya che. carmacakSuthI joI zakAya nahi, evA zarIravALA paNa jIva hoya che. sAyanI aNanA agrabhAva upara anantA jI rahI zake, e paNa zakya che. anantajJAnI sivAya AvuM badhuM svatantrapaNe koNa jANI zake? bhagavAna zrI jinezvaradee te evA jInI paNa hiMsA karavI nahi joIe-ema upadezya che, tyAM dAna vene mAravAnI, pazuone homavAnI ane vanaspati AdinA bhakSaNanI salAha ApanArA-emAM dharma banAvanArA paNa
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ - = pahele bhAga -zrI jinastuti - 375 ahiMsAdharmanA ja upadezake che, evuM manAya ja kema? bhAgavAna zrI jinezvaradee te jevuM kahyuM che tevuM pALI batAvyuM che. bhagavAne lakSmInI, rAjavaibhavanI, kAyAnI upekSA karI che ane apekSA saMyamanI rAkhI che. saMyamamAM chae javanikAra canI rakSA che. pRthvIkAya, akAya, teukAya, vAyukAya vanaspatikAya ane trasakAya-A tamAma nikAyanA jInA bhagavAna rakSaka banyA ane temAM ya bhagavAne te uMcAmAM uMcuM cAritra pALyuM, eTale chelle teo agI thaIne gayA. jIva mAtrane, kaI paNa jIvane duHkha na thAya tevuM prathama AcaraNa karyuM ane te pachI bhagavAne sAthe vIvA ja a" evI vANI kADhI. nimitta ane samavAyI kAraNa: keIne mAravA nahi-e siddhAntathI, koIne paNa dukha na ApavuM athavA te koIne paNa zatru nahi mAna-e paNa siddha thaI jAya che. jIvagaNa eTale ApaNuM kuTuMba. kuTuMba sAthe to haLI-maLIne rahevuM joIe ne? kuTuMbanA koI paNa sabhyane koI paNa sabhyathI nAza karAya? ene dukha devAya? enA hitanI ja kALajI rakhAya ne? tyAre ApaNane koI jIvane mAravAnI, duHkha devAnI preraNA koNa kare che? kaSA. kapAye zAthI thAya che ? viSayasukhanI lAlasAthI ane karmanA gathI. karmane vega na hoya, to viSayalAlasA paNa na hoya ane kaSA paNa na hoya. AthI karmane haNavAne ja prayatna zIla banavuM. 4, e kuTuMba. tene zatru manAya ja kema?
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ 376 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne spezInI sagati nathI. AkhI duniyAmAM rahelA jIne kuTuMba mAnIe, te ja sArvIya evA A bhagavAnanA anu. yAyI banI zakIe. "sarva mitra che ne ke zatru nathI"AvI bhAvanA prabhune stavatAM thAya. koIne paNa zatru tarIke kyAre kapAya? ApaNe koIne paNa ApaNuM kharAba karanAra tarIke kalpIe tyAre ne ? "ANe mAruM kharAba karyuMathavA te "A mAruM kharAba karaze'-AvI koI kalpanA, mAnyatA Ave che, tyAre ja cha bIjAne zatru tarIke mAne che ne? paNa cha samajatA nathI ke-tamAre koI kharekhara zatru hoya, to te tame pote ja che. tame je tamArA pitAnA zatru bane nahi, te duniyAmAM koInI paNa tAkAta nathI ke tamAruM bagADI zake. nimitta tathA samavAyIne oLakhe. karma samavAyI che ane bIjI badhI avasthAo nimitta che. samavAyI kAraNuM vinA hajAre daSTha bhegA thAya, hajAre mAna bhegA thAya, paNa teTalA mAtrathI ghaDAnI ke putranI utpatti thaI zake nahi. lAkhe nimitte kAraNe hevA chatAM, je eka samavAyI kAraNa na hoya, te eka paNa nimitta kAMI paNa kArya karI zake nahi. tethI ja, samajI le ke-kevalI bhagavo game tevA sthAnamAM hoya, te paNa teo zukla zyAmAM ja rahe che. kaSA, zatrubhAvanAo utpanna thavAmAM nimitta game te hoya, paraMtu samavAyI karma hoya che, mATe ja kaSA-zatrubhAvanAo utpanna thAya che. A vastunuM bhAna thaI jAya, te Si AvatAnI sAthe reSa upara ja reSa utpanna thavA pAme ane ethI karmanA piSane zeSa thaI jAya. rega thaye eTale
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelo bhAga zrI jinastuti 377 duHkha utpanna thayuM, duHkha bhegavavAne avasara AvI lAge, paNa rega thaye zAthI?vaidyaka kahe che ke- lasUDhA upAya | rase ja vyAdhinuM mULa che. jeTalA rase ochA, eTalA rogo ochA. ApaNe te ethI ya AgaLa jaIe chIe. raso te rega thavAmAM nimitta kAraNa banyA, paNa enuM ya mULa kAraNa kayuM? pahelAM tevA prakAranuM karma upajeluM ane te udayamAM AvyuM, eTale rasanA nimitte rega thaye. vaidyo zArIrika daSTie mULa kAraNa tarapha jue che. e kahe che ke-je sukhanI AkAMkSA heya, te rasa upara kAbU meLave. vidyaka daSTie vyAdhinuM mULa kAraNa rasa che, rasAsvAda che. phalANe phalANA regathI maryo, ema kahe che, damathI maryo kahe che, paNa vicAre te samajAya ke-damathI maryo ke gama na rAkhI mATe maryo? rasanI lolupa tAthI AyuSyane vahela ana Ave ema paNa bane. sepakama AyuSya nimittane pAmIne vaheluM paNa khatama thaI jAya. Ama chatAM ya gAdika thavAmAM ya mULa kAraNa te karma ja che. tame amuke mAruM bagADyuM'--ema jue che, paNa zAthI e tamArUM bagADI zakyo e jotA nathI. tame nimittane juo che, paNa samavAyIne jatA nathI. nimittane nahi jotAM, samavAyIne barAbara jotAM zIkho ! amuka tamArI virUddha bole, varte, temAM prabaLa evuM koI kAraNa kharuM ke nahi? e karyuM kAraNa? tevA prakAranA tamArA karmane udaya. tame prathama tevA prakAranAM karmone upAjelAM, e nakkI. sAmAnI virUddhatA, e ja e karmonI pAkI sAbItI che. jene tevA prakAranAM karmone udaya nathI hote, tenI virUddhatA koI karatuM ja nathI. :
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 378 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne pAna vRttine tajIne sihattine keLavo dharmane nahi samajelA, rAga ane reSamAM ja mazagula rahenArAo kahe che ke badhA jIvone mitra rUpa manAya kema? bagADanAranuM na bagADIe te cAle kema?" paNa AvuM mAna nArA mUkha che, ajJAna che. teo rahasyane samajI zakyA nathI. duniyAmAM jene zatru manAya che, te te kalpanAnA zatru che. kharA zatru te AtmA sAthe sthAna jamAvI beThelA che. mahIMnA zague pedA karelA bahAranA zatru che. asalamAM zatru karma che. je karma na hoya, te bahAra koI zatru bane ja nahi. siddhone koI zatru nathI. samAjamAM AvatAM samajanArAe namasya' e jApa japatA thAya che, paNa koI aNasamajune siddhine lepa karI nAkhavAnuM mana thatuM nathI. zrI vItarAga-darzanamAM zatruone mAravAnI vAta jarUra che, ja aritA ema kahIne sauthI pahelo namaskAra, zatruone haNanAra tathA zatruone haNavAnA mArgane darzAvanArA bhagava tene karAya che, zatruone haNI nAkhyA vinA-jaDamULathI ukheDIne pheMkI dIdhA vinA, jIva mokSane pAmavAne ja nathI, eTale zatruone haNavAnI manAInathI, paNa zatruone barAbara oLakhI levAne pUrepUro Agraha che. AtmAnA kharekharA. zatruo te rAga ane DeSa che. rAga ane dveSa gayA vinA AtmAnuM saMpUrNa jJAna pragaTe nahi. rAga ane dveSakarma rU5 zatrune pedA kare che. jyAM sudhI karma rUpa zatru heto nathI, tyAM sudhI bIjo koI zatru heta nathI. rAga-dveSa paNa kamane vega che mATe ja TakI zake che. jo ke zrI vItarAga banelAne cAra aghAtI karmone
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga--zrI jinaratuti 379 tr ceAga hovA chatAM paNa rAga-dveSa pedA thatA nathI, paNa jene kramanA cega na ja hoya, tenAmAM rAga-dveSAdi paNa hoya ja hi. AthI kharekharA koI zatru hoya, to te krama che. kama e ja zatru-e siddhAnta je sAMgeApAMga jIvanamAM AvI jAya, tA tA jIvana pUjavA lAyaka banI jAya; pachI dhrujavA lAyaka na rahe. e vAta bhUlyA tA saMsAramAM lavAnuM che. " sava jIvane na mAratA, temanI rakSA karaje, arthAt-koI paNa jIvane na mAratA; krarmone ja haNavAnAM che, karmone haNavAne ja udyamazIla aneA; jyAM sudhI karmone haNAya nahi, tyAM sudhI saMsAra sAyama ubhA rahe !''-aa tamAma bhagavAna zrI jinezvaradavAe kahyuM che. 'koI jIvane na mAravA '- ema kahyuM, eTale 'koI paNa jIvane zatru na mAnavA'-e bhAva paNa AvI ja gayA. A bhAvanA AvI jAya, tA joI paNa jIva pratye vera-jhera rahe nahi. haNavAM joie kamane,jyAre tame ho cho vAne ane tethI ja tame janma-maraNAne vaNA cho. sAcA jaina hArdika zatrutA karmanI sAthe ane enA kAraNa rUpa kAma-krodhAdinI sAthe pe; paNa koi paNa jIvanI sAthe sAcA jaina hArdika zatrutA kalpavAmAM zreya mAne nahi. zrI jinanA hukameAmAM-zrI jinanI AjJAomAM sAcI zraddhAvALA bananAre ja sAcA jaina thaI zake che. zatruone hajuvAnI bAbatamAM tame siMha jevA khanA, eTale ke--siMhavRtti keLavA. siMhane kAI gALI mATe agara tA bANu, patthara vigere mAre, tA siMha kadI paNa ene marAela gALI, khANa ke pattharane bacakuM nahi bhare; e teA ene gALI, mANu ke patthara mAranAra kANu che e joro ane enA upara
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ 380 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne daSTine tAkIne phALa mAraze. siMha paNa pazu che ane kutaruM paNa pazu che, paNa beyanI rIta judI judI che. kutarAne keIe patthaze ke bIjuM kAMI chUTuM mAryuM hoya, te e enA tarapha je cIja pheMkAI hoya che, te cIjane bacakuM bharavAne deDe che. siMhavRttimAM ane zvAnavRttimAM A taphAvata che. keIe tamane gALa dIdhI, keIe tamAruM apamAna karyuM, keIe tamAruM kAMI paNa lUMTI lIdhuM, e vakhate tamAre zo vicAra kare joIe? "mArA tevA prakAranA karmanA udaya yoge ja Ama banavA pAmyuM che -e vAta tarapha tamAre lakSya ApavuM joIe. 'tamArA karmanA udayathI tamane evA aniSTa yoganI prApti thaI evA yoganI prAptimAM pele nimitta bane, paNa te ya tenA tevA prakAranA karmodaya vinA nimitta banatuM nathI. AvuM samajIne tevA prasaMge pite ThaMDe paDe, naramAza rAkhe, te sAme -game teTale garama thayo hoya, te paNa tene narama thaye ja chUTake thAya! ApaNe narama te badhA ya narama; ApaNe garama te badhA ya garama. kahevata paNa rUDha che ke-Apa bhalA te jaga bhalA." ahIM te e vAta che ke-sAmo thAya Aga, tyAM ApaNe thavuM pANI. "gALo ApanAra zatru che - evuM tamane tamArA ajJAnathI bhAna thAya che, mATe tamane A jJAna apAya che ke-e bhAna cheTuM che. "pheMkanAra kezu che?"--e tarapha daSTi thaI jAya, arthAta-"sAco zatru karma ja che-e - samajAI jAya, te prANI pAvana banI jAya tathA karmanuM lAvana - chedana thaI jAya. e mATe siMhavRttine keLavavAnuM nakkI kare ane lAkaDI vigerene bacakAM bharavA jevI dhAnavRttine tyAga
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ : - 381 pahele bhAga-ko jinastuti kare. keIne paNa zatru mAne nahi. tamArA pratye je kaMI zatrune chAjatuM kArya kare, te samajo ke-khare zatru e nathI, paNa mArA pitAnA ja karma zatrune chAjatuM A kArya utpanna karyuM che. sarva jIvo pratye metrIbhAva ja joie -paNa ke jIva pratye verabhAva nahi joIe : tame paramArtha daSTie vicAra karanArA bane, te tamane paNa lAge ke-vastutaH jIva jIvane zatru hoI zakatuM ja nathI. e to kuTuMba che. kauTumbika vyaktinI sAthe je rItie vartAvuM joIe, evI rItie ApaNane vartavA na de, e kAma karma che. evA karmo A jIve pUrve upAryo hoya, tethI ja jIva jIva vacce zatrutA jAge. AthI nirNaya karo ke-karma ja eka haNavA lAyaka che ane kamane haNavAne mATe kAma-krodhAdi tathA siMkhyAtva-mahAdi Antara zatruo ja haNavA lAyaka che, parantu kaI chava-nAnAmAM nAnA zarIrane dharanAre jIva paNa haNavA lAyaka nathI. jagatanA tamAma prANione viSe te kevaLa maitrIbhAva ja keLave. emAM jarA paNa bhUla thaI javA pAme, te jhaTa khamo ane khamAve, paNa keI paNa jIvanI sAthe verabhAva na baMdhAI jAya tenI kALajI rAkhe. "khAmi samva jIve, savve jIdhA khamastu me / tti che kaag, I a nzA' ' . -AvI gAthA kezubele che? sAdhu ane zrAvaka bane 2 keyAra kyAre A gAthA chelAya che ? reja savAre ane sAMje pratikramaNamAM to cokkasa ja A gAthA bolAya che. A gAthA lavAne mATe bolavAnI che ke A gAthA khelavA pAchaLa
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne kaI hetu che? A gALAmAM je bhAva darzAve che, te lAve A gAthAne belanAre pitAnA haiyAmAM pedA karavAne che ane te pachI e bhAvane A gAthAnA uccAraNa dvArA vyakta karavAne che. A gAthAmAM kaye bhAva darzAve che? sarva jene khamAvuM chuM ane sarva jIvo mane kSamA kare ! sarva jInI sAthe mAre maitrI che, paNa vaira keInI ca sAthe nathI ! zramaNusUtra tathA zrAddhasUtranuM A mAkhaNa che. AmAM keI javane bAkAta rAkhe nathI. mitrIbhAva sarva jI pratye ane verabhAva kaI jIva pratye nahi, A bhAvane ja haiyAmAM sthApita karavAne che. "amuke mAruM Ama karyuM che ne amuka mane tema kare che. evA evA vicAra karIne, keInA ya pratye vairavirodhanA bhAvane utpanna karavAno nathI. koI paNa jIva pratye veravirodhanI bhAvanA e duSita bhAvanA che. e duSTa bhAvanAne dUra kare ! bhaga vAna zrI mahAvIra paramAtmAnA zAsanane pAmIne, kaI paNa chevanI sAthe aMgata virodhabhAva keLavavAno na hoya, paNa virAdhabhAvane TALavAno heya. navA virodhane khALavAno hoya zivane junA virodhane TALavAne hoya. ahIM koI ema pUchaze ke midaSTie pratye vidhabhAva khare ke nahi? zAsanamAM pratyenIke pratye vidhabhAva khare ke nahi? prabhuzAsananA parama sitAthI viparIta-bhAvane pracAranArAo pratye virodhabhAva khare ke nahi ? ApaNe kahIe ke viradhabhAva khare, dhANa virodha nahi. e cha pratye paNa bhAva nahi. che enuM paNa kalyANa thAya, evI bhAnA. e ja ubhAga na taje ane sanmArgane pAmIne kayANa sAdhe, evI ja
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - pahele bhAga-zrI jinastuti ura4 ApaNI abhilASA. e jIne emanA mithyAtvanA pravA 2mAM, zAsanane nukazAna pahoMcADanArA kAryamAM, usUtraprarU5NAdimAM jarA paNa puSTi maLI javA pAme nahi-enI ApaNe kALajI rAkhIe, ApaNuM cAlatuM hoya te e jIne evAM sva-paranA hitanAM ghAtaka kAryo karavAmAM asamartha banAvI daIe; yathAzakti tathA yathAsAmagrI temane tema karatAM rokIe; ane temanAthI anya jIvone tathA prabhuzAsananA siddhAntone hAni pahoMce nahi, e mATe ugramAM ugra virodha paNa karIe te chatAM paNa, evA ja pratye ya ApaNe ApaNA haiyAmAM vairabhAvane pedA thavA daIe nahi. keI paNa jIva dvArA Apa thane aMgata nukazAna thAya, tyAM to ApaNe ApaNA tevA prakAranA karmanA udayane lakSyamAM laIe, paraMtu e jIva pratye viravirodhanA bhAvane AvavA daIe nahi; e cha bagADavuM e mUrkhatApUrNa vicAra sarakhe ca karIe nahi; sahana karI laIe, ene kSamA ApI daIe ane enA paNa hitanI cintA rUpa enA pratyenA maitrI bhAvane jIvanta zIkhIe. ApaNA apakAramAM aneka vAra nimitta bananAra ane ApaNe bUDAnI bhAvanAne sevanAza upara paNa je ApaNane upakAra karavAno avasara AvI lAge, te ApaNe tenA upara upakAra karyA vinA rahIe nahi. AvI modazA ApaNe A sAvaja prabhune pAmIne keLavavI joIe. bA leDanA ane aramAnA lAlabI : -prApti saMbaMdhI eka udAharaNa " apakArI upara upakAra karavAne mATe, hRdayanI ghaNI
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ 384 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne vizAlatA joIe che. keInA ya upara upakAra kare, e uMcI vastu che; paNa apakArI upara upakAra kare,e te sauthI uMcI vastu che. hRdayane prazamabhAvamAM magna karyA vinA, para dvArA thayelA agara thatA apakArane visarI zakAya nahi ane e vinA enA upara upakAra karI zakAya nahi; paNa AvA che te A jagatamAM viralA hoya che. virala jane ja lAlane pAmI zake che. lAla eTale ratna. sarva jenA pratipAla banavAnI bhAvanAvALAone A lokanuM lola paNa sulabha bane che ane AtmAnuM lAla paNa sulabha bane che. e mATe eka zeTha ane temanA traNa putranuM eka udAharaNa joIe. ' eka zeTha pAse khUba saMpatti hatI. lAkha rUpiyAne te mAlika hatuM. tene traNa putro hatA. zeThanI bhAvanA evI hatI ke-mArA dIkarAo duniyAmAM sArAmAM sAruM kAma kare. . bApanI bhAvanA te game teTalI sArI hoya, paNa chokarAomAM tevA prakAranI lAyakAta joIe ne? . . . pitAnAM saMtAnone mATe, pitAnAM dIkarA-dIkarIone mATe jenanI bhAvanA thI hoya? sAce jaina, ke je bhagavAna zrI jinezvaradevanA zAsananA paramArthane pAmela hoya, enuM haiye kayI cIjane mATe talasatuM heya sAcA jenanuM haiyuM ratnatrayIne pAmavAne ane sevAne mATe ja talasatuM heya. A mAnavabhavane pAmIne mAre mATe meLavavA cogya ke varatu heya, sevavA emya koI varatuM hoya, te te eka navayaja che -evuM sAcA jainanA haiyAmAM ketarAIgayeluM ja heya. AthI te je kuTuMbAdikanI agavaDane aMge, javAba
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ ---- -- - pahele bhAga-bI jinastuti dArIne aMge saMsArane tajI zakatuM na hoya, te tene zuM lAge? "bALapaNamAM, ATha varSanI vaya thatAM saMyamane huM pAmI zakyo nahi, te kharekhara chetarAI gayo ! je huM ATha varSanI vayane thatAM dIkSAne pAmyuM hatuM, te mAre A gRhasaMsAranA saMcAlananA pApamAM paDavuM paData nahi. mAre mAthe A badhA rakSaNa ane piSaNanI javAbadArI AvI paData nahi! atyAre mAre A badhAnI sevA karavI paDe che, paNa huM je sAdhu thaye heta, to mane mahA pavitra evA munijanenI sevAno lAbha maLata! Aje mAre pharajIyAta asaMya. mIonA piSaNa AdimAM mArI zaktione vyaya karavo paDe che, jayAre huM je bAlapaNamAM sAdhu thaI gaye heta, te huM atyAre saMyamI mahAtmAonI karmanirjarAne ja karanArI sevAne lAbha pAmI rahyo heta ! sAcA jainane gharamAM rahevuM paDayuM heya, gharamAM e rahetuM hoya ane gharanuM saMcAlana paNa karatA hoya, paNa ene A vicAra te AvyA kare ne? tamane A vicAra Ave che khare? tamane je ratnatrayI e ja eka A bhavamAM meLavavA gyA che ane sAdhavA cepagya che e vAta hai jacI jAya, te tamane A vicAra AvyA vinA rahe nahi. have jenA haiyAmAM AvA vicAre ramatA hoya, te jenanI pitAnAM saMtAnone mATe bhAvanA kevI hoya? huM jema bAlapaNumAM saMyamane nahi pAmavAthI ThagAI gaye, tema mArAM A saMtAno paNa ThagAI na jAya te sArU evI ja ne? eTale ke-mArAM saMtAno saMyamane pAme to sAruM, evI bhAvanA sAcA jainanI hoya.
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ 386 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne - zrI kRSNa mahArAjAnI bhAvanA kayI hatI? emanI rANIo dIkarIone emanI pAse mekalatI, tyAre zrI kRSNa mahArAjA pUchatA ke- svAminI thavuM che ke dAsI chekarI svAminI thavAnuM ja kahe ne? svAminI banavAnuM ja saune game ne? dAsI banavAnuM keIne game kharuM? eTale je dIkarI AvatI, te kahetI ke-"mAre svAminI banavuM che." zrI kRSNa mahArAjA ene kahetA ke-"je sAcI svAminI banavuM hoya, te tuM bhagavAna zrI neminAtha svAmijIne zaraNe jA! bhagavAne upadezelA saMyamanI sAdhanAmAM tArI jIndagInuM samarpaNa karI de! zrI kRSNa mahArAjAnI dIkarIo paNa evI bhAgyazAlinI hatI ke-jhaTa samajI jatI ane jaIne sAdhvI banI jatI! kSAtravaTa te hatI ja, eTale huM pALavAne mATe prANa ApavA paDe te prANa ApatAM paNa acakAya nahi ane temAM sArI bhavitavyatA AdinA ge samajAI jatuM ke svAminI banavAno khara upAya te A ja che!" svAminI eTale zuM? pitAne sau mAne. sevavA yogya pote ane dAsadAsI badhAM! sAcuM svAmipaNuM te saMyamathI ja maLe ne? puNyathI svAmipaNuM maLe, paNa te alpakAlIna ane pachI sevakapaNuM Ape evuM! saMyamanA mege je svAmipaNuM maLe, te evuM ke-kadI paNa sevakapaNuM Ave nahi ! saMyamathI mekSa maLe ane jene mokSa maLe te sadAkALane mATe sevavA lAyaka ja banI jAya. zrI kRSNa mahArAjAnI badhI rANIone khabara paDI gaI ke-je je rAjaputrIne vayaskA thatAM mahArAjAnI pAse mokalIe chIe, te te rAjaputrIne mahArAjA "tAre
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ 380 pahele bhAga-zrI jinastuti svAminI thavuM che ke dAsI thavuM che?--ema pUche che ane jyAre jyAre rAjaputrIo "svAminI thavuM che-ema kahe che, tyAre tyAre mahArAjA te badhIne bhagavAna zrI neminAthasvAmijInA zaraNe ja javAnuM kahe che. AthI eka rANIe potAnI dIkarIne barAbara zakhavIne mekalI. tene kahyuM ke-mahArAjA tane ema pUchaze ke-tAre svAminI thavuM che ke dAsI ?" tane evuM pUche, tyAre tAre kahevuM ke-"mAre dAsI thavuM che!' e rAjaputrI zrI kRSNa mahArAjAnI pAse AvI. pitAnI bhAvanAne anusarIne zrI kRSNa mahArAjAe to teNIne paNa e ja pUchyuM ke-"tAre svAminI thavuM che ke dAsI?" tarata ja pelI rAjaputrIe javAba dIdho ke-dAsI." zrI kRSNa mahArAjA pitAnI putrInA AvA javAane sAMbhaLIne, kSaNa vAra coMkI gayA. pachI samajI gayA keAnA haiyAmAM jhera reDI devAmAM AvyuM che. jyAM sudhI A jhera nahi nIkaLe, tyAM sudhI Ane uddhAra thaze nahi!" AthI zrI kRSNa mahArAjAe teNIne kahyuM ke-"tAre dAsI banavuM che, to te mATenI goThavaNa karIza." Ama kahIne teNIne vikrama karI. e rAjaputrI khUza thatI thatI potAnI mAtA pAse gaI tene badhI vAta kahI ane A vAtane sAMbhaLIne e rANI paNa khUza thaI. paraMtu banyuM ethI UlaTuM ja, beyanI khUzI bhAgI jAya evuM. zrI kRSNa mahArAjAe vIrA sALavIne zodhI kADhayo ane tenI sAthe pelI rAjaputrInAM lagna karyA. e sALavI, pitAnI patnI banelI evI paNa rAjaputrI pAsethI kAMI kAma lete nahi ane enI ja anukULatAne jALavavAno prayatna karate. zrI kRSNa mahArAjAne e vAtanI khabara paDI
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ 388 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna gaI, eTale sALavIne bolAvIne pitAnI te putrI pAse badhuM ja kArya karAvavAnI, zrI kRSNa mahArAjAe sALavIne AjJA karI ke - prazna Ama karavuM, e balAtkAra na kahevAya? pitAne Ama karavuM, e chAje kharuM? AvuM karavA pAchaLa zuM Azaya che, te jovuM joIe. dAsIpaNuM e zuM vastu che, e vAta pitAnI dIkarIne samajA vavI che ane teNIne sAcA sukhanA mArga tarapha deravI che. prazna paNa AvI rItie te kAMI saMyamanA mArge vaLAya ? . AmAM saMyamanA mArge vALavAne savAla nathI. parANe saMyamI banAvavAno savAla ja nathI. AvI sthiti te e rAjaputrIe dAsIpaNuM mAgyuM, emAMthI ja upasthita thavA pAmI hatI. pitAnI kaI paNa dIkarIne, zrI kRSNa mahArAjAe, balAtkAra karIne dIkSA apAvI ja nathI. je rAjaputrIo saMyama grahaNa karavAne gaI, ne saMyamanI sAcI bhAvanA temanA haiyAmAM pragaTavAthI ja gaI che. mahArAjA zrI kRSNa te temane yuktipUrvaka samajAvI eTaluM ja. e ja putrIoe je ema kahyuM heta ke "sAcI rANI banavAne upAya te saMyama ja che, paNa amArI bhAvanA u9lAsa pAmatI nathI te zrI kRSNa mahArAjA temane zikSA paNa karatA nahi ane parANe dIkSA levAne paNa mokalata nahi; parantu pitA tarIkenA aucityane samajIne te putrIone ceAgya sthale saMbaMdha joDI Apata ! A rAjaputrIe paNa je saMyamane grahaNa karavAnI azaktine dekhADI hata, te zrI kRSNa mahArAjA ene mATe Avo upAya jata ja nahi.
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinAstuti 389 A te e putrIe 'dAsI thavAnI IcchA che-e javAba dIdhe, eTale AvI paristhiti utpanna thavA pAmI. zrI kRSNa mahArAjanI yuktinI sAme je rANIe yukti ajamAvavAnI rIti akhatyAra karI na heta, mahArAjAnI bhAvanAne niSkala anAvavAne mATe rANIe je potAnI dIkarIne "dAsI banavuM che -ema kahevAnuM na zIkhavyuM hatuM ane je saMcamanI azakti ja dekhADAvI heta, te kadI paNa AvuM pariNAma Avata nahi. dharmane pamADavAnA mArgo, saMgo ane sthitinI vicAraNAnI apekSA rAkhe che. rAjAne dharma pamADe hoya te prajAthI kema vartAya ane prajAne dharma pamADe hoya tyAre rAjA kema varte, evI ja rItie, patine dharma pamADe hoya tyAre patnI kema varta ane patnIne dharma pamADe hoya tyAre pati kema varte, temaja saMtAnane dharma pamADe hoya tyAre pitA kema varte ane pitAne dhama pamADa hoya tyAre saMtAna kema varta; emAM paraspara je rIti akhatyAra karavAnI che, temAM ghaNe bheda hoya che. pitAnA ane sAmAnA sthAnane, parasparanI maryAdAne joyA vinA cAle nahi. rAjA, pati ke pitA prajA, patnI ke saMtAna pratye jema varte, tema kAMI prajA, patnI ke saMtAnathI rAjA, pati ke pitA pratye vartAya nahi. zrI kRSNa te mahArAjA paNa che ane pitA paNa che, eTale e potAnA saMtAnane dharma pamADavAne mATe Ama varte te zele, paraMtu emanI bhAvanAne niSphala banAvavAne mATe rANIe je upAya , te upAya ja, e pramANe rAjAne sAmane kare, e rANIne zobhe nahi. ApaNI vAta e hatI ke
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ 390 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna "sAcA jena pitAnA haiyAmAM saMtAnane mATe kevI bhAvanA heya?" rAjAne te prajA paNa saMtAna tulya ja che ne ? te chatAM paNa, zrI kRSNa mahArAjAe pitAnA saMtAnane mATe je upAya ajamAvyuM, te upAya keI nekara athavA te prajAjanane mATe ajamAvyo nathI. tyAre zuM prajAjane dharmane pAme ane saMyamane ArAdhanArA bane-evI zrI kRSNa mahArAjAnI IcchA nahatI? zrI kRSNa mahArAjAnA haiyAmAM evI IcchA te hatI ja, paNa temaNe tyAM potAnI maryAdAne vicAra karyo ane maryAdAne chAjate upAya che. zrI kRSNa mahArAjAe pitAnA prajAjane saMyamane ArAdhanArA bane, e mATe zrI thAvastrAputranI dIkSAnA samaye DhaDhare pITA ke-"je koIne paNa bhagavAna zrI nemanAthasvAmijInI pAse dIkSA levI hoya, te khUzIthI dIkSA le ! je kaI dIkSA leze, tenI pAchaLa rahelAM saghaLAM kuTumbIjanene huM dIkSA lenAranI jema sAcavIza. dIkSA lenAranA putrane putranI jema jALavIza ane dIkSA lenAranA pitAne pitA jevA mAnIne jALavIza. dIkSA lenAranA abhAvamAM huM keIne kazI ja takalIpha paDavA nahi dauM ane temanI badhI muzkelIonuM nivAraNa huM karIza !" vicAravA jevuM e che ke zrI kRSNa mahArAjAnA haiyAmAM saMyama pratye ke bhAva hato temaja e saMyamanI prabhAvanA karavAnI emanA haiyAmAM kevI tAlAvelI hatI? pote kevA hatA? zrAvakanA eka azvatane paNa nahi AcaranArA ! viratine aMze paNa karanArA nahi! ANuvratAdinuM grahaNa ane pAlana athavA te sAmAnya paNa virati, e kema nahi karatA hoya?nahi karavA mATe ke
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ -- - --- ------- - pahelo bhAga-zrI jinastuti nahatA karI zakatA mATe? emane aviratino e ghera udaya hato, mATe ja e viratine eka aMze paNa AcarI zakatA nahotA ! AvA aviratinA udayavALA paNa je sAcA jaina hoya, to emanI bhAvanA kevI hoya, e samajavAne mATe zrI kRSNa mahArAjAno A prasaMga khUba khUba yAda rAkhavA jevuM che; vAraMvAra vicAravA jevuM che, emanI bhAvanAnuM vAraMvAra manana karavA jevuM che. AvI ja rItie, aviratinA udayathI bApane gRhasaMsAra calAve paDate hoya, bApa tyAgI na banI zakti hoya, saMyamane na sevI zakato hoya, paraMtu e je sAce jaina hoya, te enA haiyAmAM pitAnAM saMtAnone kaye mArge vALavAnI bhAvanA hoya? "mArAM saMtAna saMyamane pAme te sArUM"--evI bhAvanA te jaina mAApanA haiyAmAM heya ne? pachI saMtAnomAM tevI cogyatA na hoya, saMtAnone paNa tevA prakAranA karmodaya vartate hoya ane ethI teo saMyamI na bane, te jenA mAtA-pitA e saMtAna rakhaDela banI jAya nahi, sadAcArabhraSTa banI jAya nahi, e mATe emanAM lagnAdi paNa kare. mAtA-pitA te kahevAya, ke jemanA haiyAmAM saMtAnanA bhalAnI ja bhAvanA hoya ane ethI je mAtA-pitA jaina hoya, sAcA vivekane pAmelAM hoya, temane ema te jarUra thAya ke-"amArAM saMtAno saMyamane pAme te sAruM !" ApaNe je udAharaNa jevuM che, temAM e zeThanI bhAvanA e hatI ke-"mArA dIkarAo sArAmAM sAruM kAma kare ane mArA dIkarAomAMthI je kaI sArAmAM sAruM kAma karanAre nivaDe, tene ja mAre mArI saMpattino meTo bhAga Apa."
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ 392 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne AvI bhAvanA hatI, eTale e zeThe pitAnA dIkarAonI parIkSA karavAno vicAra karyo. e mATe e zeThe pitAnA traNe ya dIkarAone, e traNeyane nirvAha sArI rItie thAya eTaluM dhana ApIne, darekane judA karyA. pitAnI sAthe ke IdIkare nahi ane bhAI-bhAI paNa sAthe nahi. A pramANe karyA pachIthI, pitAnI pAse je moTI saMpatti bAkI rahI, temAMthI pitAnA nirvAhajoguM dravya rAkhI laIne, e zeThe pitAnA bAkInA dravyanuM eka mahA kimatI lAla (tna) kharIdI lIdhuM. lAla eTalA mATe kharIdI lIdhuM ke-jyAre mana thAya tyAre jhaTa ApI zakAya ane kone kyAre ApyuM, te kaI jANuM paNa zake nahi. pitAjIe ratna kharIdI lIdhuM che, e vAtanI chekarAone khabara hatI. pitAjIe mahA mUlyavAna eka ja ratna kharIdI lIdhuM, eTale chokarAone vicAra to thAya ne ke-pitAjI e patnanuM zuM karavAne Icche che? je traNeya bhAIone sarakhe bhAge ApavAnuM hota, te pitAjI eka nahi paNa traNa ratno kharIda karatA paNa kharIda karyuM che eka ratna, eTale e ratna traNamAMthI kaI ekane ApI devAnuM che ke pitAjI e ratnane kaI bIje ja upayoga karI devAne Icche che ?" eka vAra e zeThanI pAse e zeThanA traNeya dIkarAo beThA hatA ane judI judI vAta karatA hatA. emAM vAte vAte meTA chokarAe zeThane pUchyuM ke-"pitAjI! Ape je eka ratna kharIdyuM che, te kene ApavAnuM che?" - zeTha samajI gayA. zeThe tarata ja kahyuM ke-"mAre vicAra
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti 39 e ratna tene ja ApavAnA che, ke je AtmAnA kharekhara pratipALa hoya! je kAI bhalAInuM uMcAmAM uMcu kAma karaze, tene huM e ratna prasanna thaIne ApIza.' zeThe AvA javAba ApyA, eTale traNeya dIkarAomAMthI kAI te vakhate teA kAMI khelyuM nahi, paNa meATA dIkarAe te nirNaya karyo ke taka maLI jAya teA jhaTa pitAjInA manane prasanna karI dauM ane emanI pAsethI amUlya ratnane huM ja laI lauM !" A banAva banyA pachIthI, keTalAka divaseA vahI gayA. traNe ca dIkarA pAse zeThanI ApelI eTalI sapatti che ke--temano sukhe nirvAha thayA kare; paNa ema te kAMI vANIyAno chekare besI rahe? ene dhA karyAM vinA cena paDe ? sAdhanasa'panna hoya te nivRtti ja bhagave, e badhAne mATe zakaya che ? nivRttino jene rasa hAya, te tA sAdhana maLatAM nivRtti taraph vaLe, paNa jenA lAbhane cAbha na hoya, te zuM kare? nivRttino rasa hAya, tA mANasane thADA sAdhane paNa calAvI laIne, sahI zakAya tema hoya teTaluM sahI laIne paNa, nivRttinA sukhane bhAgavavAnuM mana thAya. ApaNe tyAM nivRtti e kAMi edIpaNAnA prakAra nathI. khAya-pIe ane ArAmathI mAja-zAkha leAgaLyA kare, e sAcI nivRtti nathI. ApaNe tyAM te nivRtti pApanivRtti rUpa che ane dhama pravRtti rUpa che. je puNyAtmAo dharmanI sAdhanAmAM, meAkSanA upAyane AcaravAmAM tatpara banelA che, e ja sAcA nivrutta AtmAe che. evA nivRtta AtmAe A leAkamAM paNa
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna anupama evA nirUpAdhika Atmasukhane bhegavanArA bane che ane emane paraloka paNa sudhare che. zeThanA dIkarAone A nivRttidharma samajAye nathI, eTale teo sAdhanasaMpanna hovA chatAM paNa baMdha kare che. emAM je nAne dIkare che, te paNa baMdha kare che khare, paNa dhaMdho karavAmAM ya te nItine cUkatuM nathI ane dhanane lebha karyA vinA garIbone dAna paNa sArI rItie karyA kare che. have eka divasa banyuM evuM ke e gAmamAM eka meTuM saravara jevuM taLAva hatuM ane e taLAve snAna karavAne mATe zeThane meTa dIkare gayo hate. e taLAve snAna karavAne mATe ghaNuM mANasa AvyA hatA. taLAvanI pAra baMdhelI hatI, taLAvamAM utaravAnAM pagathIyAM bAMdhelAM hatAM, eTale badhA loke taLAvanAM pagathIyAMo upara besIne snAna karatA hatA. emAM nAnI uMmarane keIgarIbane cheka paNa snAna karatA hatA. e kare te jarA ramatIyALa ane taLAvanA pANImAM pagathIyA upara lIla jAmI gaI hatI, eTale ramata karatAM karatAM te chokaro jyAM jarA nIce utaravA gaye, ke tarata ja ene paga lapasyuM ane e DUbavA lAgyo. ene DUbate joIne, nahAnArAomAM he-hAkAra macI gaye. zeThanA moTA putre paNa e tarapha joyuM ane ene pelA lAlanI (ratnanI) vAta yAda AvI gaI. ene thayuM ke-"A chokarAne je huM bacAvI lauM, te A vAta jANavAthI pitAjI jarUra prasanna thaze ane pitAjI prasanna thaze eTale e peluM mahA mUlyavAna ratna mane Apaze."
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti pitAjInI pAsethI mahA mUlyavAna ratnane meLavavAnI A sundaramAM sundara taka che, ema samajIne e zeThanA meTA putre taLAvamAM jhaMpalAvyuM. ene taratAM te AvaDatuM ja hatuM, eTale jhaTa pelA DUbatA chekarAne eNe pakaDI pADayo ane tene jALavIne taLAvanI bahAra kADhayo. ke te zrImaMtaputranA papakArI kAryane najare nihAnIne AphriIna pikArI gayA. jemAM zrama paNa hoya ane jokhama paNa hoya, tevuM popakAranuM kArya je keI sukhI mANasa kare, te loke tenI vadhAre prazaMsA kare che. AkhA gAmamAM vAta phelAI gaI ke-"Aje to eka garIbane kare taLAvamAM DUbI jatA hatA, paNa amuka zeThanA putra mardAnagI batAvI ane taLAvamAM paDIne e chokarAne DUbate bacAvI lIdho !" Ama AkhuM ya gAma prazaMsA karI rahyuM hatuM, paNa pelA. zrImaMtaputrane ethI kAMI vizeSa AnaMda thato nahate. e te eka ja cintAmAM hatuM ke-"kyAre mArI bhalAInI A vAta pitAjIne kAne pahoMce ane kyAre pitAjI mane bolAvIne piluM lAla (ratna) Ape!" pitAjInA kAne A vAta pahoMcI ke nahi, enI e tapAsa karyA karato hato. pitAjIne A vAtanI khabara paDI gaI che, evuM eNe anekenI pAsethI jANyuM, paNa manamAM cintA e hatI ke "haju pitAjI mane belAvatA kema nathI? kadAca lAlanI vAta bhUlI gayA haze? athavA te hakIkata emanA jANavAmAM barAbara nahi AvI hoya? bhalAI kevaLa bhalAI mATe ja hota, to e zrImaMta putranI.
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ 296 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAno AvI dazA thAta nahi! e je cintAnI rIbAmaNabhegavI rahyo hato, ene badale potAnA hAthe eka ghaNuM sAruM parepakAranuM kArya thaI gayuM"--ene e AnaMda anubhavato hota ! paNa e AnaMda te te ja anubhavI zake, ke jene bhalAInuM kAma gamatuM hoya ane enA badalAnI apekSA na hoya! ANe te lAlanA lobhe ja e kAma karyuM hatuM! paisAne labha mANasa pAse zuM nathI karAvate? kamaLa kAmAvALe mANasa paNa pisAvA lobhe kevAM mahenatanAM paNa kAma karavAne taiyAra thaI jAya che ane bhAre jokhamo paNa uThAve che? paiso ghaNe hoya, paNa lebha je joradAra heya, te e mANasa haju vAcA ne kAyAthI thAya tevAM kAma karI Ape, paNa mAyAne (paisAne) choDavAnI vAta Ave te bhAgI ja jAya. duniyAmAM lebhIyAone mATe kahevAya che ke-camaDI tUTe paNa damaDI na chUTe!" A zrImaMta putra paNa emane ja hate. eka be divasa vahI javA chatAM paNa jyAre zeThe potAnA te meTA dIkarAne lAvye nahi, eTale e jAte ja pitAjInI pAse gayo. zeTha bahu samaju ane jamAnAne khAdhelA mANasa hatA. e samajI gayo ke-A bhAI zA mATe AvyA che? eTale zeThe pote te kAMI vAta ja kADhI nahi. zeThanA e moTA dIkarAe paNa pahelAM te bIjI-trIjI vAta karI ane rAha joyA karI kepitAjI pelI vAta kADhe, paNa jyAre zake e vAta kADhI ja nahi, eTale pite ja e vAtane cheDI. eNe kahyuM ke-"pitAjI! pele garIbano chokare taLAvamAM DUbate DUbate bacI gaye, e vAta te Ape sAMbhaLI ne?
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga zrI jinastuti 37 zeThe tarata ja enI vAtane AgaLa vadhatI aTakAvI dIdhI. zeThe kahyuM ke-"teM ja taLAvamAM paDIne e chokarAne DUbate bacAvI lIdho, e te meM parama divase ja sAMbhaLyuM hatuM ? hindune dIkaro thaIne tuM, tane taratAM AvaDatuM hoya te chatAM paNa koIne DUbate bacAvI le nahi, e to bane ja nahi ne?" | maTe choka lAlane lAlacu che, eTale kahe che kepitAjI! Apa mArA e kAmathI prasanna te thayA ne? Apa prasanna thayA, eTale mAruM badhuM kArya saphala thaI gayuM." zeTha kahe che ke zuM teM e chokarAne mArI prasannatA khAtara ja bacA? mane prasanna karavAne na heta, te tuM ene bacAvata nahi ? A te mANasAInuM kAma che. AvaData hoya ane zakti hoya, to kasAI paNa DUbatAne bacAvI le! hiMdunA kulamAM te A saMsAre svAbhAvika hoya. kabutara pAchI kutaruM paDyuM hoya, te hindu kutarAne hAMke ane kabuta rane bacAve, emAM navAI nathI. hindu je eTaluM paNa kare nahi, te e hindu zAne? nibaLa uparavA sabaLA AmaNathI mAMsAhArI sulacamAM paNa hAhAkAra thaI jAya che! koIne ya duHkhI joIne, enA duHkhanA nivAraNanI zakti heya te enA duHkhane nivAravAno prayatna kare, e bhaluM kAma jarUra che; paNa emAM koI vizeSatA na gaNAya! eTaluM ya jenAmAM na hoya, tenAmAM to mANasAI ja nathI. huM kAMI tamArI pAsethI mAtra mANasAInI ja apekSA rAkhatuM nathI. sAmAnya janene durlabha evuM kAMIka tame karanArA bane, te huM prasanna thAuM zeThanI AvI vAtane sAMbhaLIne, meTo dIkaro te ThaMDe
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ 398 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAtA ja paDI gayA. e AvyA hatA tA AzAbhera, paNa thaI gayA ekadama nirAza! pachI ghera pAchA pharatAM, ene aneka vicA AvyA. 'huM ja mUkhta. nAhaka me talAvamAM jhaMpalAvyuM. emAM jo huM maryAM hota to jIvathI jAta. acce pelA ane mane maLyuM kAMI nahi ! TAsAe mArA kAmanI kazI kadara karI nahi !" AvAne manuSyarakSAnA dayAmaya kArya thI paNa phAyado thAya kharA ? sukRta sArA bhAve, nirAza Msa bhAve, kevaLa bhalI buddhithI karavuM joIe ane sukRta karyA pachIthI, pAchaLa kadI paNa pazcA ttApa nahi karavA joIe, paNa sukRtanI anumeAdanA karavI joI e sukRta karatAM pahelAM sArA bhAva na hoya athavA tA sukRtane AcarIne paritApa anubhavAya, te ethI sukRta malina ane che, tame ahIM beThA che ane ahIM kAI sArA kAmanI TIpa AvI lAge, te tamane zuM thAya ? lakSmInA sazrcaya karavAno, pApathI maLelI ane pApa karAve evI lakSmIthI puNyane upArjavAno sAro avasara AvyA, eve manamAM umaLakA Ave kharA ? ke pachI- Aje ja kayAMthI A TIpa AvI? krUsAI paDacA. badhAnI vacce beThA chIe, eTale ApavuM te paDaze. ja'-ema thAya ? e vakhate tame dhAryuM hoya ke-- A rIpamAM mAre ochAmAM ochA sA rUpIA te ApavA ja paDaze.' pazu zarUAta tA tame 25 ke 50thI ja karo ne ? emAM jo TIpa bharAvanArA 50 ke 75mAM mAnI jAya, te tamArA manamAM ze vicAra Ave? 'ThIka thayuM, 50 ke 25 rUpIA bacI gayA'-ema thAya kharUM ne ? AvuM je thatuM hoya, tA te sukRta zuM phaLa Ape ? pachI te kahevuM paDe ke- 50 "
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 399 ke 25 bacI gayA ema nahi, paNa 50 ke 75 gumAvyA." kema? ApyA, paNa te baLatA haiye ApaNA mATe! ApyA tenI anumodanA thaI nahi ane dhArelI rakama karatAM jeTaluM ochuM apAyuM-tenI anumodanA thaI! keTalAka mANaso vaLI utsAhathI ApI dIdhA pachIthI paritApane sevIne dheLAne dhoI nAkhe che. pachI vicAra Ave ke Aje ApaNe nAhaka bhAvanAnA vegamAM taNAI gayA. TIpamAM rakama lakhAvavAmAM utAvaLa thaI gaI !" AvA prakAranA vicAro Ave, e paritApa kahevAya. paritApa sukRtanA phaLane dhULamAM meLavI de. zeDanA moTA dIka ne te sukRta AcaratAM pahelAM lAlanI lAlaca hatI ane pAchaLathI ema thayuM ke-"A kAma na karyuM hatuM, te sAruM thAta!" sukRtane AcaravA chatAM paNa, AvA prakAranI manetRttinA ge, ajJAna mANase sukRtanA uttama phaLane gumAvI de che. - have lAlane meLavavAne mATe e zeThane bIje dIkare zuM kare che, te joIe. zeThanA bIjA dIkarAe pitAnA meTA bhAIne aMge banelI hakIktane sAMbhaLI hatI. eNe vicAra karyo ke-lAlacu TharAya nahi ane pitAjI prasanna thAya, evuM koI kAma karavuM joIe." evuM kAma karyuM hoI zake, te e vakhate te tenA dhyAnamAM AvyuM nahi; paNa te te divasathI evI koI takanI rAha jovA lAgyA. bajAramAM enI meTI dukAna hatI. jaththAbaMdha mAlano ene vepAra hate. ghaNA ADatIyAo ene tyAM AvatA utaratA ane ethI enI peDhImAM paisAnI moTI levaDa-devaDa cAlatI rahetI. emAM eka vAra evuM banyuM ke-eka ADatI
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________ 400 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna hisAba karatAM karatAM lagabhaga pacIsa hajAra rUpIA jevI miTI rakama enI dukAne bhUlI gayo ane e potAnuM kAma patAvIne pitAne gAma cAlyA gaye. zeThanA bIjA dIrAnA hAthamAM e rakama AvI, eTale teNe e rakamane pitAnI tIjorImAM judI mUkAvI rAkhI. divaso upara divaso gayA, paNa koInI pharIAda AvI nahi. je ADatI A rakamane bhUlI gayo hato, te ADatIyAne potAne ghera pahoMcyA bAda hisAba meLavatAM e rakama paTelI jaNAI, paNa pite e rakama kyAM bhUlI gayA che, tenI tene kalpanA AvI nahi. teNe te, kazuM sUjhayuM nahi eTale dhAryuM ke- rakama kyAMka paDI gaI thoDAka divase gayA bAda, zeThano bIjo dIkaro vicAra kare che ke-"peDhImAMthI hAtha AvelI pArakI rakamanuM karavuM zuM? hajama karI javI ke jenI che tene pahoMcADI devI? paNa Ama anAyAse ane koI jANe nahi evI rItie hAtha AvI gayelI AvI moTI rakamane pAchI ApI devAnI mUrkhAI koNa kare ? e AvA vicAra karatuM hatuM, tyAM ene khyAla A ke-"pramANika tarIke paMkAvAne ane sAthe sAthe pitAjInA manane prasanna karI devAno paNa A bahu ja sAre upAya che. 25 hajAra jaze paNa lAkhanI kiMmatanuM lAla mArA hAthamAM Avaze ane bajAramAM moTI nAmanA thaI jaze che vadhArAmAM! bahu ja sarasa yukti che, eka paMtha do kAja! tarata ja e uThaze. gaye munIma pAse. kahyuM ke- "amuka ADatIyAne hamaNAM ja cIThThI mokalAve ke tame tamArI 25
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelo bhAga zrI janastuti 401 hajAra rUpIAnI rakama ahIM amArI peDhI upara bhUlI gayA hatA, te amArA hAthamAM AvatAM ame amArI tIjorImAM jaddI rAkhI mUkI che. ATalA divasa tamArI rAha joI ke-tame kAMI nahi te tapAsa karavA paNa Avaze, parantu tame AvyA nahi, to tame A cITI tamane maLe eTale tarata ja ahIM Avaze ane tamArI rakama laI jaze" A zAhukArI kahevAya? duniyA zAhukArI kahe, paNa ane zAhukArInuM-pramANitAnuM sAcuM phaLa maLe kharUM? nahi ja, kAraNa ke AvI rakama nyAya khAtara sAmAne pAchI pahoMcADavAnI ja zAhukAranI te vRtti hoya, paNa zeThanA A putranI e vRttimAM vikRti maLI hatI ! AnA haiyAmAM lAlanI lAlaca na heta, te e rakama enA dhaNIne pAchI maLatA nahi. pilA ADatIyAne e cIThThI maLI, eTale ene vAMcIne einA Anandane pAra rahyo nahizeThanA chokarAnI pramANiktAnAM e bhArobhAra vakhANa karavA lAgyuM. je maLe tene zeThanI cIThThI vaMcAve ane kahe ke-khare zAhukAra AnuM nAma.. ATalI moTI rakama, khovAI gayelI rakama, jenI pAchI maLI vAnI AzA mUkI dIdhelI, e rakama leza paNa kaleza vinA para beThe pAchI maLe, ethI ADatIyAnI prasannatAnI kAMI sImA rahe. ane enI jeTalI prasannatA vadhe, teTalI ja e A zeThanA chokarAnI prazaMsA vadhAre kare ne raste paNa kAma ThAma prazaMsA karato e A zeThanA gAmamAM ane ahIM paNa e dukAne dukAne zeThanA chekarAnI prazaMsA karavA lAge. AkhuM ya bajAra ulALe caDyuMgAmamAM ghare ghare A vAta
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________ 402 zrI bhagavatI sUtranAM vyAkhyAne thavA lAgI ane sau keI zeThanA A dIkarAnI prazasti gAvA lAgyuM. kharekhara, apramANika mANaso paNa e ja che che ke-bIjA badhA pramANika heya te sArA. vyabhicArI mANasa paNa Icche che ke-bIjA badhA zIlasaMpanna hoya te sArA. bhalamanasAI nahi karanArAo paNa Icche che ke--bIjA badhA bhalA hoya te sArUM! kema Ama eka to sadAcA ne e prabhAva che ane bIjuM temAM ja pitAnuM paNa hita che. apramANika mANasa bIjA badhAne pramANika Icche che, kAraNuM ke bIjA paNa apramANika heya, to ene chetaravAne, lUMTAvAno saMbhava khare ne? vyabhicArI mANasa bIjA badhAne zIlasaMpanna Icche che, kAraNa ke bIjAo je durAcArI hoya, te tethI pitAnI vahu, beTI, mA, bena vigerenI phasAmaNIne Dara ubhe rahe ne? tame jeje, tapAsa karajo, apramANika ane vyabhicArI mANase paNa, apramANika ane vyabhicArI mANasenI sAthe gharavaTane saMbaMdha rAkhavAne khUzI nahi hoya ane pramANika tathA sadAcArI mANasonI sAthe ja gharavaTane saMbaMdha sAMdhavAne rAjI haze ! emAM bIje paNa phAyado che. sArA mANase jeDe saMbaMdha hoya, te evAone apramANita katAne ane anAcArane AcaravAnI prAyaH vadhAre taka maLe che. bAkI te sAmAnya rItie, AryadezamAM te khAsa karIne, ajJAna mANasane paNa sadAcAra game che. sadAcArane e prabhAva che ke-durAcArine paNa bIjAne sadAcAra AkA , gAmamAM badhe ya vAta phelAI gaI ane ThAma ThAma pitAnI prazaMsA thavA lAgI, eTale bIje kare paNa zeThanI pAse gaye.
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahale bhAga-zrI jinastuti Yoak zeTha zANe che. pagalA uparathI mANasane pArakhI zake e huMzIyAra che. e samajI gayA ke A chokare paNa lAlane lAlacu banIne AvyuM che. zeDa ene Avele joIne kAMI che nahi, paNa pilAe te AvIne besatAM veMta ja pUchayuM ke-"pitAjI! Ape sAMbhaLyuM ne?" ' zeTha kahe che ke-"hA, bhAI ! badhuM vigatavAra sAMbhaLyuM. zAhukAra zAhukArI sAcave, emAM navAI na kahevAya. zAhukArana bajAramAM zAhukAra tarIke besanAre AvI ja rItie vartavuM joIe. mane to te e rUpIA zeDo divasa tArI pAse rAkhI mUkyA, te ya gamyuM nahi; paNa ene bolAvIne te enA rUpIA pAchA ApI dIdhA, e bahu sAruM karyuM. bAkI je tuM ema mAne ke te navAI karI che, te jenA rUpIA hatA tene te pAchA ApI dIdhA, emAM kazI navAI karI nathI, ke te prazaMsA kare, paNa ApaNe samajavuM joIe ke-ApaNe anItinI eka pAI paNa pArakI saMgharIe, to ethI ApaNI zAhukArIne baTTo lAge." zeThe A pramANe javAba dIdhe, eTale lAlanI gAlane (vAtane) yAda karavAnI taka paNa kyAM rahI? A bIjA bhAI sAheba paNa pahelA bhAI sAhebanI jema DhIlA thaIne vIlA mukhe lAlane meLavavAnI AzAne tajIne pAchA pharyA ane manamAM vicAra karavA lAgyA ke "ApaNe nazibanA bhAra AkarA ! pacIsa hajAra rUpIA paNa hAthathI gayA ane lAla paNa jAlamAM AvyuM nahi ! Ane badale je pelAne rUpIA
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________ 06 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne pAchA na ApyA hatA, te eTalI muDI te vadhatI A te ApaNI "lene gaI pUta ane be AI khasama" jevI be ya bAjuthI rakhaDI paDyAnI hAlata thaI !" zeTha pitAnA ane moTA dIkarAonI manodazAne jANIne nArAja thaye, ghaNI nirAzA thaI. have mAtra mAne cheka zuM kare che, te jovAnuM hatuM. nAnI chokare bhalAInAM kAme karyA karate hatA, eTale zeThanA manamAM ene mATe kAMIka AzA hatI, paNa pitAnA ane moTA putronI svArtha parAyaNatAne joIne, zeTha potAnA nAnA chokarAnI bAbatamAM paNa zaMki 1 WI . "kadAca nAno paNa kaI lAlacano mAryo bhalAI karate haze ?_AvI zaMkA pedA thaI, paNa pAchanirNaya ke ke- "enI parIkSA mATe rAha jovI joIe." - bIjI tarapha zeThanA nAnA chokarAnI manodazA kaI judA ja prakAranI che. tene paNa pitAe kahela e vAta yAda che kepitA lAla kene Apaze paNa pite lAlane levAnI cintA vakhate ja nathI. e te pitAnA takadIra ane pitAnA sArA purUSArtha upara bharoso rAkhanAra mANasa che. mA-bApanuM -ApyuM ja maLe ane je maLe te Take, evuM e mAnate ja nathI. mA-bApa dvArA ke anya dvArA, mahenata karavAthI ke pUgara mahenate, vahepAra karavAthI ke corI karavAthI-ema game te prakAre, DI ke vadhu, paNa je kAMI saMpatti maLe, te ApaNe pitAnA ja puNyakarmanA udaya vinA maLe ja nahi, e saMpatti Take paNa ApaNA puNyakamane vega hoya te ja ane e saMpatti bhagavAya paNa ApaNA puNyakamane ga
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti heya to ja, evuM e mAne che anIti vigerene e Aza. rato nathI, te eTalA mATe ke ethI pApakarma baMdhAya nahi ane dayAdAnanAM kAryone te Acare che, te eTalA mATe keethI puNyakarma baMdhAyA kare. enI e daDha mAnyatA che ke je mAre koI paNa apakAra kare, te te mArA pUrvakAlIma pApakarmanA udaya vinA karI zake ja nahi. keI mAre apakAra kare, te e sUcave che ke atyAre mAruM pApakarma utyamAM vartI rahyuM che, ane pApakarma udayamAM vatI rahyuM che, eno artha e che ke e pApakarma mArA AtmAthI vikhUTuM paDI rahyuM che. e pApakarma gayuM, eTale e pApakarmanA yoge AvavA saMbhavita evI Aphatane bhaya paNa gaye. AvI enI mAnyatA hevAthI, e apakAra karanAra upara paNuM khIja karato nahi. ene ema thatuM ke-A bIcAre nAhaka pApakamane upAI rahyo che. mAruM pApakarma cAlyuM jAya che ane Ane pApakarma baMdhAye jAya che! enA yoge bIcArAne bhavidhyamAM dukha bhegavavuM paDaze. e vakhate zeThanA nAnA chekarAne AvI dayA AvatI hatI ane pitAne apakAra karanAra upara paNa ene upakAra karavAnuM mana thatuM hatuM, kAraNa ke ethI puNyakamane ghaNe saMcaya thAya, evuM e mAnate hate. AvI rItie vartanAra mANasane keI duzmana heya kharuM? ene mana te kaI duzamana hoya ja nahi, paNa mATe bhAge enA pratye paNa koIne duzamanAvaTa heya nahi. Ama chatAM paNa, karmanA svarUpa Adine jANanArA jJAtie pharamAve che ke-evI rItie vartana karanAra mANUsanA pratye
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________ 06 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne paNa koIne duzmanAvaTa thAya, te tethI Azcarya pAmavA jevuM nathI.' kema ? kAraNa e ke--atyAre tA e sArI rItie varte che, paNa pUrva bhavAntarezamAM eNe bhUla karIne pApakama upAjyuM hoya ane e pApakama atyAre uyamAM Avyu hAya, tA zuM thAya ? enA e pApakarmanA udayathI, enA pratye duzmanAvaTa rAkhanArA maLI Ave, e saMbhavita che. jenuM eNe bhaluM ja karyuM hoya ane jenuM te bhaluM ja karavAne IcchatA hoya, tevA pazu mAjIsa enA pratye duzmanAvaTa zakhanArA ane, e sa'vita che ane temAM kAraNa, tenA pAtAnA ja pUrvakAlIna pApakamanA udaya che. bhagavAna zrI jinezvaradevAnA AtmAone paNa, e tArakonA antima bhavamAM ya upasarga karanArA, kalaMkita TharAvavAne mathanArA maLI jAya che, te zAthI? mANasa taddana zuddha AcAravALA hoya, taddana zuddha hRdayanA hAya, te chatAM paNa enA upara anAcAranuM kalaMka Ave, e paNu ane ane anAcArI tarIke te pakAca, ema paNa ane; jo keevuM thADu bane, paNa pUrva kAlIna pApakarmanA udayathI evuM paNa mane! tame duzmanAvaTa rAkhA tA ja kAI tamArA pratye duzmanAvaTa rAkhe, evA ekAnta niyama nathI. tamArA haiyAmAM koi pratye duzmanabhAva na hAya, te chatAM paNa tamArA pUrvakAlIna pApakarmAMnA udayathI, tamArA pratye duzmanAvaTa rAkhanArA hoya--evA paNa maLI Ave, e saMbhavita che. e vakhate paNa enA pratye duzmanabhAva Ave nahi ane enA pratyenA dayAbhAva akhaDa banyA De, emAM ja tamArUM kalyANu che.
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti 407 pelA zeThanA nAnA dIkarA pratye gAmanA lekene ghaNe sadabhAva hata; sau kaI enA dayA-dAnAdi guNenI tArIpha karatuM hatuM, paNa eka AdamI e paNa hatuM ke e AnuM kAsaLa kADhI nAkhavAnI ja peravImAM hate. . e mANasa zarAbI hate. zeThanA nAnA chokarAnA gharanI pAse ja e rahetuM hatuM. vAraMvAra e zarAba pIIne Avate ane gharamAM dhIMgANuM macAvato. enI AI tathA enAM bAla-baccAM paNa enAthI kaMTALI gayAM hatAM. zarAbInI dazA kevI thAya che, e te jANe che ne? ene AtmA pAyamAla thaI jAya che-eTaluM ja nahi, enAmAM guNa heya te ya te nAsI jAya che ane aneka durguNa enAmAM pesI jAya che-eTaluM ja nahi, paNa e zarIrathI ya pAyamAla thaI jAya che ane dhanathI ya pAyamAla thaI jAya che. nathI guNa rahetA, nathI Ijajata rahetI, nathI zarIrasvAcya rahetuM ke nathI dhana rahetuM. zarAbanI jyAre tAlAvelI lAge che, tyAre zarAbane meLavavAne mATe, e bhayaMkaramAM bhayaMkara paNa anAcArane AcaratAM acakAtuM nathI. zarAba te mANasane bebhAna banAve che, paNa zarAbanI jeradAra talapa paNa mANasane bebhAna banAve che. pilA zarAbInI paNa evI ja dazA thaI che. pitAnI pAse je kAMI dravya hatuM, te eNe zarAbImAM gumAvI dIdhuM. te pachI gharamAMthI vAsaNa-kusaNa vigere cIjo paNa eNe vecavA mAMDI. enI strI ene samajAvavAno ane aTakAvavAne mathatI, to e ene paNa methIpAka Apate ane gharanI cIjo
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna lAI jatuM. ema karatA karatAM badhuM khalAsa thaI gayuM, eTale eNe pitAnI strI pAse, tenA saubhAgyanA cihana rUpa je kaMkaNe teNInA hAthamAM hatAM, te paNa mAgyAM. strIe e kaMkaNe ApavAnI nA pADI, eTale pelA zarAbIe mArajhuDa zarU karI. sAmAnya mArathI paNa A vAra enI strI mAnI nahi, eTale eNe pitAnI strIne evA nirdaya prakAre mAra mAravA mAMDyo ke- sahI zako nahi ane ethI e "bacAve, bacAve'nI bUma pADavA lAgI. pelA zeThanA nAnA chokarAe A strInI bUmene sAMbhaLI. tarata ja te tyAM AvyA. zarAbIne ene samajAvavA mAMDI, te zarAbIe ene paNa gALa daIne gharamAMthI cAlyA javAnuM kahyuM. ema chatAM paNa zeThane nA kare, bAIne bacAvavA gayo, te zarAbIe enA upara paNa humalo karyo. zeThane nAne chAkare eTalAthI paNa gabharAye nahi. eNe bAIne bacAvI lIdhI. jyAre zarAbInuM kAMI cAlyuM nahi, tyAre zarAbIe kahyuM ke nIcA, nA ja jainA, hai kAna che ' Ama kahIne, gussAmAM ne gussAmAM, te e vakhate te cAlyA gaye. enA gayA pachI, zeThanA nAnA chokarAe bAIne hakIkata pachI ane tyArathI mAMDIne e kuTuMbanA bharaNa-pazune je, zeThanA nAnA dIkarAe upADI lIdhe. A vAtanI pelA zarAbIne jANa thaI, eTale ene zu vaLI vadhI ga ane eNe zeThanA nAnA chokarAne mArI nAkhavAnI dhamakIo mekelavA mAMDI. keTalAka divasa bAda, eka mATe parvadivasa AvyA. e
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________ - pahele bhAga-zrI jinastuti vot divase lekamAM gAma bahAra jaMgalamAM AvelA eka mandira darzana karavA javAno rivAja hatuM. te divase e jagyAe mATe meLo jAmate. badhA ca toke kaI darzana karavAnI AzayathI tyAM jatA nahi. meLe jevA, meLAmAM mahAlavI paNuM ghaNuM mANasa jatA. ApaNAM tIrthonA utsavamAM, meLA emAM paNa keTalAka prabhubhakti, tyAga, Adine mATe Ave che ane keTalAke tUhala Adine mATe paNa Ave che ne? moja mANavA Ave che ne? tIrthasthAna prabhunI bhaktimAM ekatAna thavA mATe che, kamane zUravA mATe che, chatAM ya Aje tyAM havA khAvAnA ane lahera karavAnA hisAbe janArA ya paDyA che ne? AtmAne jagADavAnI, pApane bhagADavAnI ane cittane paramAtmAmAM lagADavAnI jagyAe, pApakarmone upajevAne mATe javuM, e keTalI badhI bAlIzatA che? e divase pelA zeThanA traNa dIkarAomAMthI nAne dIkarI e maMdire darzana karavAne mATe nIkaLe. eno Azaya te mAtra bhagavAnanuM darzana karavAno ja hato. bhagavAnanuM darzana karavuM ane pavitra thavuM, e enI bhAvanA hatI. tame roja devavaMdana, gurUvaMdana Adi kare che ne? jemAM paNa badhA ja devavaMdana ane gurUvaMdana niyamita kare che, evuM nathI ane jeo devacaMdana ane gurUvaMdana Adi kare che, teo ya enAthI kayA phalanI apekSA rAkhe che? apekSA te karmanirjarAnI ja rAkhavI joIe. karmakaMdananuM nikaMdanuM kADhavAne mATe devavaMdana, gurUvaMdana Adi vihita che. jene karmakaMdananuM nikaMdana kADhavuM hoya, tene devavaMdana, gurUvaMdane
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________ = === = = - - - - - 410 - zrI bhagavatIjI satranAM vyAkhyAne AdimAM bahu AnaMda Ave. pratikramaNa pApane pachADanAra che, tapa tApa-saMtApane taracheDanAra che, kSamA ja jALanA jhaMjhAvAtane zAMta karanAra che ane japa-jApa junI karmajaMjIrane jALanAra che, mATe huM A badhuM karuM -AvI tamAma bhAvanAo tene heya, ke jene karmanuM bhISaNa tANDava teDavuM hoya. jyAM AvI keI bhAvanA nathI, tyAM bhavanI bhavAI che. pelA bhavai. yAnuM AMgaNuM te pa-25 hAthanuM che, nAnuM che, ane ApaNe bhavanI bhavAI khelavAne mATe te A AkhuM jagata e vizAla gAna che. sAmAyika AtmAmAM samabhAva pragaTAve che ane pratikramaNathI karma dhrujI uThe che. prabhunI sAcI pUjA e badhAnuM bhAna karAve che. huM kevo chuM ane mAre kevA banavuM joIe, e vicAra zuddha devanA darzana ane pUjanathI Ave, te meha dhrujI uThe; paNa pUjAmAM ya mArAmArI karavAmAM Ave te? tame kone dhruje che? jIvane ke mahine? dharmakriyAthI karmanije. rAnI ja IcchA kare; puNyanI paNa IcchA kare nahi ane puNyanI IcchA AvI jAya te puNyAnubaMdhI puNyanI ja IcchA kare. Aje meTe bhAge A hetu visarAI gayo che, lakSyamAM rakhAte nathI, eTale zrI jinamaMdiramAM kema vartAya ane upAzrayamAM kema vartAya, e ghaNAne AvaDatuM nathI ane jeone AvaDe che, teo ya meTe bhAge ene upaga bIjAne samajAvavAmAM kare che, paNa pitAnA AcaraNamAM utAravAne mATe prAyaH tene upaga karatA nathI. keTalAke zrI jinamaMdiramAM traNa vAra nisIhI belAya eTaluM jANe che, paNa kyAre kyAre nisahI belAya te jANatA
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti 411 nathI. derAsaramAM pesatAM ja keTalAko khele che ke nisIhI, nisIhI, traNa vAra nisIhI.' paNa ema kadAcit traNa vAra khelAtI nisIhI paNa eka ja gaNAya che. traNeya nisIhI sAthe nathI hotI. dareka nisIhI melavA pAchaLa viziSTa Azcaya rahelA che. zrI jinamaMdiramAM praveza karatI vakhate pahelI vAra 'nisIhI' ema elavAnuM che ane e pahelI nisIDI khelavA dvArA, zrI jinama`diramAM praveza karanArAM srI-purUSo sa'sAra sabaMdhI mAnasika, vAcika ane kAyika e traNeya prakAranI pravRttinA tyAga kare che. kharI rItie te| zrI jinamandire javAne mATe gherathI paga upADayo, tyArathI ja haiyAmAMthI sa'sAranA bhAvane kADhI nAkhavA joIe ane ekalA ja zrI vItarAga paramAtmAnA svarUpa saMbaMdhI bhAvane haiyAmAM sthApita karI devA joIe. zrI jinamaMdiramAM pesatAM nisIhI kahIne te e pratijJA karAya che ke- have huM saMsAra sabaMdhI vicAraNAnA pazu tyAga karUM chuM.' zrI jinamadiramAM praveza karIne zrI jinamaMdira saMbaMdhI ja cintA karavAnI hoya, bhama tImAM krUratAM kAM ya azuddhi jaNAya to te dUra karavAnI haiya tathA AkhA ya zrI jinamAMdarane tapAsI, jo kAMI AzAtanAnuM kAraNa--kacarA vigere paDela hoya, tA te sApha karavAnA hoya, Ama zrI jinamandira sabaMdhI cintA karyo pachIthI, ' e cintAno paNa huM tyAga karUM chuM''-evI pratijJAne karavAne mATe, bIjI vAra 'nisIhI' ema bolavAnuM che. bIjI vAra 'nisIhI' rUpa pratijJA karyA bAda, dravya-pUjanAdinI kriyA pharavAnI che. bhagavAna zrI jinezvaradevAnuM uttama, manahara "
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAmAM jala, caMdana, kesara, puSpa khAdithI AThe ya prakAre pUjana karyAM mADha, bhAvapUjanamAM pravata vAne mATe draSyapUjanano tyAga karavA joI e ane e mATe trIjIvAra nisIhI ema elavAnuM che. trIjI dhAranI nisIDI dvArA evI pratijJA karAya che ke have huM draSyapUjananA paNa tyAga karUM chuM.' bhAvapUjana sudhI paheAMcavAne mATe, kramasara saMsAra saba'dhI cintAnA, zrI jinamaMdira saMbadho cintAnA ane drabyapUjana sabaMdhI cintAno paNa tyAga karavAne mATe ja, krame karIne traNa vAra ' nisIhI ' rUpa pratijJA karavAnI che. nisIhI traNa vAra elavAnI che ema tA ghaNu jANatA haze, paNa te kayAre kayAre khelavAnI che ane dareka nisIhI AlavA dvArA kayA kayA prakAranI mana-vacana-kAyAnI pravRttinA niSedha karAya che, e vAta keTalA jANatA haze? gheADA, ane temAM paNuM e samajane amalamAM mUkanAra tA ghaNA thADA ! mATeA bhAga to 'nisIDI' khelatA ja nathI ane keTalAka Ave che te * nisIhI,nisIMhI, traNa vAra nisIhI ema eka sAmaTI traN ya nisIhI melI nAkhe che. AvuM calAvI zakAya? dareka kriyA vidhipUrvaka karavAnI che. tamAma kriyAvidhipUrvaka karavAno Agraha rAkhavA joIe. jema zrI jinadarzanAdi dareka dharmakriyA pratye bahumAna joIe, tema dareka kriyAnA jJAnioe darzAvelA vidhi pratye paNa bahumAna joIe. treya nisIDI ekI sAthe khelI nAkhavI, e tA pelA gAmaDIyA gamAra jevuM karyuM kahevAya. r eka gAmaDIyA zaheramAM eka DokaTarane tyAM davA levA mAnyA. DaeNAkaTare tene tapAsyA ane eka mATA khATalA mA sara
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zI jinaparastuti vIne, te bATalAmAM tene sAta divasanI davA bharI ApI. rejanA traNa bhAga levAnA, eTale sAta divasanA ekavIsa bhAganA AMka paNa kAgaLanI kAtarelI paTI ceDhIne pADI ApyA. kahyuM ya kharUM ke-A sAta divasanI davA che ane ja traNa vAra nizAnI mujabane eka eka bhAga davA levAnI che. gAmaDIyA reja davA levAne mATe gAmaDethI AvI zake nahi, e mATe DaoNkaTare A pramANe karyuM. gAmaDIye davAne bATalA laIne ghera gayA. ghera jaIne e davA pIvA beThe, gamAra che, eTale e davAnA bATalAne joIne vicAra kare che ke--AmAM bahu bahu te eka kaLazayA jeTaluM davAnuM pANI che. ATaluM pANI pIvAne mATe sAta dahADA zuM karavA che? huM te ATaluM pANI eka taDAke pII jAuM ! ja pIvAnI mAthAkuTe ya nahi ane rega paNa jhaTa jAyaA vicAra karIne, e gAmakI te davAne Akhe ya bATale tarata ja paI gaye. eka te davA teja hatI ane temAM ekavIsa TaMkanI davA eka vakhate ja pII javAya, te pariNAma kevuM Ave? thoDI vAra thaI tyAM te e gamArane ekadama darda upaDayuM. na kheMcAvA mAMDI. magaja bhamavA mAMDyuM. gharamAM te le-mela thaI paDI. leke thaI gayA bhegA. koIne ya khabara nathI ke- ANe zuM karyuM che? "savAre davA levA gayele ane AvIne davA pItAnI sAthe ja AvuM thayuM"--ema badhA bole che, paNa koI tapAsa karatuM nathI. gAmaDIyAne darda vadhavA ja mAMDayuM, eTale be. jaNa zaheramAM pelA DaoNkaTaranI pAse gayA ane kahevA lAgyA ke tamArI davAe te dATa vALyo. e to maravA paDayo
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________ vix Yix zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne che, mATe jhaTa amArI sAthe cAle ane ene bacAve." oNkaTarane navAI te lAgI, paNa kare zuM? eka te teDA AvyA ane apajaza AvavAnI bIka paNa kharI, eTale ThekaTara tarata ja e gAme AvyA. tyAM pahoMcIne eNe paheluM ja e kahyuM ke "davAne bATale lAve!" bATale je te khAlI hatuM, eTale tapAsa karavA mAMDI ke-sAta divasanI davA gaI kyAM khabara paDI ke A gamAra badhI ya davA ekI sAthe pII gayo. DokaTara kahe che ke-"bevakUpha, mane doSa detA hatA? sAta dahADAmAM ekavIsa vAra sudhI niyama mujaba pIvAnI davA eka vAramAM ja pII jAya, te mare nahi te bIjuM thAya paNa zuM?" Ama kahIne DaoNkaTare tarata ja pAchA vAraNanA upacAre ajamAvyA ane pelAne maratAM bacAvI lIdhe. DekaTare kahyuM te mAnyuM nahi ane uMdhuM karyuM, te DekaTare ja ApelI davA pIvA chatAM paNa, gamArane maravAne vakhata AvI lAgyuM. e te sAruM thayuM ke-DaoNkaTara maLyo, e Ta Avye, nidAna barAbara thayuM ane upacAre lAgu paDyA bAkI zuM thAta? e bacI te gaye, paNa herAna keTalo thayo ane paisA keTalA gayA? tema, dharmakiyA e paNa bhagavAne ApelI davA che. dharma, kriyA rUpa davAne vidhipUrvaka sevavAnI kALajI rAkhavI joIe. jANavA chatAM, jenA haiyAmAM vidhibahumAna nathI,vidhinI darakAra nathI, te je avidhinuM sevana kare che, temAM te bhagavAna zrI jinezvaranI AjJAnI virAdhanA che. dharmakiyAne karavA chatA paNa, AvI rItie bhagavAnanI AjJAnI virAdhanA rUpApamAM
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________ 415 pahelo bhAga-zrI jinastuti paDI javAya nahi, tenI ya khAsa kALajI rAkhe. ApaNuM cAlu vAta te e hatI ke-zeThane dIkare gAma bahAranA maMdire darzana karavA nIkaLyo, temAM enI bhAvanA te e ja hatI ke-"bhagavAnanuM darzana karavuM ane pavitra thavuM." zeThane nAne dIkare jyAre e maMdiranI pAse pahoMcyA, tyAre tyAM ghaNAM strI-purUSe ekaThAM thayAM hatAM ane temAM moTAM khAna-pAna karatAM gAmagapATA hAMkatAM hatAM, te nAnAM ramata-gamatamAM kALakSepa karatAM hatAM. zeThanA nAnA dIkarAe A badhuM AMkhe joyuM, chatAM na joyA jevuM karyuM ane maMdira tarapha cAle. e maMdiranI cheka najadikamAM AvI pahoMce, tyAM enI najara nadIne pele pAra lathaDIyAM khAI rahelA zarAbI upara paDI. te e ja zarAbI hatuM, ke jeNe A zeThaputranuM khUna karI nAkhavAnI dhamakIo kahevaDAvI hatI. maMdiranI pAse ja nadI vahetI hatI ane nadIne oLaMgavAne mATe eka nane be IMTavAte pula bAMdhela hato. na chUTake ja keIe pulane upayoga karatuM, kAraNa ke- jarAka cUka thAya te gabaDIne nadInA agAdha jaLamAM paDatAM vAra lAge nahi, e e pula ha. pele zarAbI e pula tarapha ja AvI rahyo hate. zeThaputre ene lathaDIyA khAte joIne vicAra karyo ke e A pula upara e Ave, te e nadImAM ja paDavAne ane nadImAM paDayo te jAnathI javAne !' eTale tarata ja zeputre bUma pADI ke- bhI jA, bhI jA." paNa zarAbanA ghenamAM caDhelo, enI bUmene sAMbhaLe kyAMthI? putra evA bhAdaka ane joradAra avAje bUmo
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne mArI hatI ke-enI bUmone sAMbhaLIne, AjubAjunA leke, zuM che te jovA-jANavAne ekaThA thaI gayA, leke te pelA zarAbIne joIne bolavA lAgyA ke-"Aja e sAlAnuM AvI nyuM che. badamAza e ja dAva che. zarAba pIIne jene tene herAna kare che ane sAmA thanArane mArI nAkhavAnI bIka batAve che. enAM bairI chokarAMne ya eNe rajhaLatA karI mUkyAM che. A zeThajInA dIkarA jevA sArA mANasane ya mArI nAkhavAnI vAta karatA hatA. A halakaTa mANasa kamete na mare, to bIjuM thAya paNa zuM? maravA de, sAlAne !" AvI vAto karatA sau te, e zarAbInA maraNane tamAzo jevAne ja jANe ulA rahyA. zeThapurathI e khamAyuM nahi. e te tarata ja pula tarapha che, kema ke pelo zarAkhI pulanI najadikamAM eTalo badho AvI gaye hatuM ke-je jarAka moDuM thAya, te ene pula upara caDhatAM ane pula upara caDhIne nadImAM paDatAM vAra lAge nahi. zeThaputra te deDIne pula pAse gayo ane jhaDapathI paNa jaLavIne pelAne bacAvavAne mATe pulane pele pAra javA lAgyo. loko te pAchA vaLe, zeTha! pAchA vaLe, evA nAdAnane bacAvavAne hoya nahi."--evI bUme ja mAratA rahyA, kAraNa ke- ajJAna lekanI e mAnyatA hoya che ke zatrune mArA ja joIe." eTale "zatru je enI meLe marato hoya te tene bacAva, e te meTI mUrkhAI che -AvuM ja ajJAna lokanuM lavuM thAya che. AvA paNa ajJAna loke, avasare te pAchA apakArI upara upakAra karanAranI muktakaMThe prazaMsA ja kare
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________ -- pahale bhAga-zrI jinastuti 417 che ane ethI ya sAbIta thAya che ke kSamAyukta pare5kArano ajaba je mahimA che! zeThaputre jaIne pelA zarAbIne pakaDI lIdho. pitAnA jAnanA jokhame ene pakaDIne bacAvI lIdho. zarAbanA nazAmAM e kAMI mAne te nahato, eTale ene jhAlIne e pAche maMdira pAse laI AvyA. tyAM AvatAM zarAbI lathaDIyuM khAIne nIce jamIna upara paDI gaye. zeThaputre zarAbIne zarAbane nazo utare, e mATe lIMbu lAvIne tene rasa zarAbIne pIvaDAvI dIdho tathA tenI sAravAra karIne tene bhAnamAM A. leke te A badhuM jotA hatA ane aMdara aMdara zeThaputranI tArIpha karatA hatA. kahetA hatA ke- duniyAmAM upakAra karanArAo ja thoDA hoya che, paraMtu AvI rItie pitAnA duzamana upara upakAra karanArA te viralA ja hoya che." zarAbI jarA bhAnamAM AvyuM, eTale zeThaputra te pitAnA nirNaya mujaba maMdiramAM darzana karavAne mATe cAle gaye. Aje ene bhagavAnanuM darzana karatAM paNa ghaNo AnaMda AvyuM. eNe prArthanA karatAM pitAnI ane saunI pavitratA mAgI. darzana karIne je e bahAra nIkaLyo, ke tarata ja pele zarAbI enA pagamAM paDI gaye ane kahevA lAge ke "mere bhagavAna to tumho ho / Aja tumane mere ko nayA jIvana pradAna kiyA / tumane kisa taraha se, kitanA bar3A bhArI jokhama uThA kara ke aura merI kitanI sevA. suzruSA kara ke tumane muje bacAyA, so to maiMne ina logo se suna liyA hai| tuma ko to itanA upakAra karane para bhI mere pAsa upakAra manAne kI icchA nahI tho| maiM jitanA adhama
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________ 418 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna i * ', | hU~ utane hI tuma uttama ho / Aja se maiM kabhI zarAba nahI pIuMgA | aba muje bhagavAna ke darzana kraao|" zarAmImAM AvI gayelA AvA adbhuta hRdaya-parivatta nane joI ne, zeThaputranA Anandano pAra rahyo nahi. tarata ja te e zarAkhIne potAnA mitranI jema madiramAM laI gayA, bhagavAnanAM darzana karAvyAM ane te pachI peAtAnI sAthe ja ene gAmamAM laI jaIne ene ghera pahoMcADI dIdho. e zarAnAM khairI-che paNa, peAtAnA dhaNI ane pitAmAM Ave sudhArA thaI gayA che, e jANIne harSathI phulyAM samAyAM nahi. AvI vAta te gAmamAM vAyuvege ja prasarI jAya ne ? zeThanA kAne paNa, peAtAnA trIjA dIkarAnA bhalAInA kAnI, AtmAnA pratipAlananA phAyanI vAta tarata ja paheAMcI gaI. e vAtane sAMbhaLIne, zeDanI chAtI paNa harSoMthI gaja gaja uchaLavA lAgI. 'Aja mArUM pitApaNu saphaLa thayuM'--'Aja mArI mahecchA pUrNa thaI.'AvA tA aneka vicArA e zeDe karI lIdhA ane pelA lAlane (ratnane) bahAra kADhIne potAnI pAse rAkhyuM, ke jethI jevA trIjo chekarA Ave ke tarata ja ene chAtI sarasA cAMpIne e bahumUlya lAla ApI zakAya. ' / ' ojI tarapha zeThanA nAnA dIkarAne acAnaka sugurUnA yoga thai gayA. e sugurUe tene dharmatattva samajAvyuM. sukRtanI anumAdanA kema thAya, te ya zIkhavyuM. ethI nA nAnA chokarA to, potAnA AnandramAM khUba masta banI gayA che.peAtAthI thayelA sukRtanI e khUba khUba anumAdanA karyAM kare che. ene ema thAya che ke mAre mana te kaI duzmana nAte, paNa mAtra A
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________ .F ; ' * ke : * kat , * * * * * pahele bhAga-zrI jinastuti I ! zarAbI sivAya keIne ya mArA pratye dumanabhAva nahote. Aje mArA mATe bhAgyodaya ke enA haiyAmAMthI paNa mArA pratyene duzamanabhAva nIkaLI gaye. A eka jIva nirarthaka mArA nimitte pApakarmone upAse hato, te pApakarmane upajatAM aTakI gaye. mArA nimitte kaI pApakarmane upAjo nahiM AvA vicAramAM mazagula banI gayelA tene te lAlanI vAta paNa yAda AvatI nathI, jyAre tene lAla ApavAne mATe tene pitA usuka banI raoN che. jema jema samaya jate jAya che, tema tema tenA pitAnI becenI vadhatI jAya che. hajI AvyuM nahi, haju AvyuM nahi-ema ene thayA kare che. jarAka avAja thAya te kalpanA kare che ke-e Avyo ane ene nahi jotAM nirAza thAya che. ghaDIe ghaDIe bArIe jAya che ane rastA upara cheka dUra sudhI, jyAM sudhI pahoMcI zake tyAM sudhI najara nAkhe che ane jUe che ke-"kyAM ya e Avate dekhAya che kharo? Ama rAha joI joIne e zeTha thAkyo ane AzA nahi phaLavAthI e zeThanI becenI vadhI gaI. tyAM ene vicAra Avyo ke - 'e zAne Ave? pelA be moTA dIkarAe te AvyA hatA, kAraNa ke-e lAlanA lAlacu hatA. mAne che ke te guNavAna che. jenA havAmAM apakArI upara paNa upakAra karavAnI ja bhAvanA che, mAravA mathanArane paNa jIvADavAnI ja bhAvanA che, te lAlacu hoI zake nahi. vaLI tenA AvA bhalAInA kAmanI je mAre kadara karavI hoya, te mAre ja ene ghera javuM joIe. kadara ene karAvavI hota to e Avata, paNa kadara karAvavAne mATe eNe bhalAI karI nathI. kadara te mAre karavI che, mATe huM ja jAuM',
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyA htt AveA vicAra karIne zeTha tarata ja kapaDAM paherIne taiyAra thayA ane cAlyA nAnA TekarAnA ghara tarapha ! rastAmAM e zeThanA ane ya mATA chokarAonAM gharo AvatAM hatAM. e DhAkAe zeThane, pAtAnA pitAne, peAtAnA nAnA bhAInA ghara tarapha jatA joyA, eTale emanA haiyAmAM phALa paDI. cAkkasa, pitAjI peluM bahumUlya lAla ApavAne mATe ja ApaNA nAnA bhAIne ghera jAya che' ema e bannene lAgyuM; kAraNa keemaNe paNa nAnA bhAInI bhalAInI vAta sAMbhaLI hatI. e anenA haiyAmAM IrSyA peDhI. lAbhanuM jora vadhI gayuM. le te potAnA mitra krodhane paNa madadamAM khelAbyA, ane ya cheka rAe vicAravA lAgyA ke-'pitAjIe ApaNane te thADu thoDuMka ja ApyuM che. mATI muDI to temaNe peAtAnI pAse rAkhI hatI ane tenuM lAla lIdhu hatuM. te lAla pitAjI ekalA nAnA bhAI ne ApI de, e kema cAle ? eNe bhalAInuM kAma karyuM che, te ApaNe paNa kayAM nathI karyuM ? ApaNA kAmanI, ApaNe pitAjI pAse gayA tA ya, pitAjIe kadara karI nahi ane nAnA bhAI ne sAmethI ApavA cAlyA. jarUra, pahelethI ja pitAjInA manamAM ema haze ke-badhI muDI mAre nAnA chekarAne ApI devI, eTale ja emaNe AvuM kapaTa karyuM haze. atyAra sudhI ApaNane khakhara paDI nahi, paNa have jo ApaNe bhUlyA, teA muDI gaI samajo. have te je thavuM hoya te thAya, paNa dareka upAye ApaNe lAlamAM bhAga te levA, levA ne levA ja !' AvA vicAra karIne, zeThanA banne ya dIkarAe pazu zeThanI pAchaLa pAchaLa peAtAnA nAnA bhAIne ghera gayA. 420
Page #433
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga--zrI jinastuti karata zeTha jevA peAtAnA nAnA dIkarAnA gharamAM peThA, ke tarata ja nAnA dIkarAe emane joyA ane vinayazIla evA te, ekadama sAme doDI AvIne peAtAnA pitAnA pagamAM paDI gayeA. zeThe ene AzIrvAda ApIne peAtAnA hAthe ulA karyAM, chAtI sarasA cAMkhyA ane SanAM AMsu vahAvyAM. pachI Asana upara besIne zeThe kahyuM ke-mArA kuLane, mArA nAmane ujALanArA tUM pAkayo. te mArA maneAratha, huM dhAratA hatA te karatAM paNa savAI rItie, pUrNa karyo.' Ama kahIne zeThe peAtAnA presane cheDe bAMdheluM lAla kADhyuM ane te peAtAnA nAnA chekarAne ApatAM kahyuM ke--AnA kharI hakkadAra tu ja che. zeThanA mATA e dIkarA gharanI bahAra ubhA ubhA A badhu joI ane sAMbhaLI rahyA hatA. zeThane lAla ApatA joI ne ane AnA kharA hakkadAra tu ja che'-ema kahetA sAMbha LIne, emanA haiyAmAM dAvAnaLa saLagI uTheco, meAMDhAM lAlacALa thaI gayAM. ekadama te banne aMdara dhasI AvyA. tyAM te temanA nAnA bhAI pAtAnA pitAjIne kahI rahyo che keApa prasanna che| e ja mAre mana sauthI vadhu mUlyavAna lAla che. A lAlane mAre zuM karavuM che ?' zeThanA ane ya mATA dIkarAo elI uThayA ke--tAre A lAla joItuM hAya, te ya amArI hakka jAya kayAM? pitAjI tArA mehamAM amAro hakka DUbAvI de, te ame nahi calAvI laI e.' A sAMbhaLIne zeThane eTalA aSo AghAta thayA ke zeTha
Page #434
--------------------------------------------------------------------------
________________ 422 zrI bhagavatI sUtranAM vyAkhyAne tyAM ne tyAM ja DhaLI paDayA. zeThanA be ya moTA dIkarAe ekadama khasIyANA paDI gayA. bane che, pitAnA pitAne ThIke rotie suvADIne vicAravA lAgyuM ke ahIM, A tuccha lekamInI lAlasA mANasane keTale badho adhama banAvI de che? saMsAra asara che ane asAramAM sara mAnanArA sArane pAmI zakatA nathI. mAre koI nahi joIe." Ama bhAvanAe caDhatAM, e puNyavane kevaLajJAna upanuM ! kevalajJAnane pAmelA e mahAtmAe, patAnA bane bhAIone sadupadeza Ape. pitAnA anAcArathI pitAnuM mRtyu thavA pAmyuM, ethI e bannene AghAta te lAgyuM hatuM ane temAM sadupadezanuM zravaNa karavAnuM maLyuM, ethI e bannenI vRtti paNe pharI gaI. saMsAra asAra ja che, ema e bannene paNa lAgI gayuM. . rAtie krodhane tejavAthI, kSamAne dhAraNa karavAthI ene AtmAnuM pratipALa banavAthI zeThane nAno chokare dunyavI lAlane paNe pAmI zakayo ane Atmika lAlane eTale ke kevalajJAna rUpa AtmAnA guNaratnane paNa pAmI zakyo. A vAta haiyAmAM jaDAI javI joIe - bhagavAna zrI jinezvaradevoe je vAlo 4 graSya' -evo upadeza ApavA dvArA paNa, jagatano che ke je na karI zake evuM hita karyuM che. keI paNe jene huM ne heya koI paNa jIvane dukhI kare che, koI paNa ' ' ' ' +
Page #435
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinestuti jIvane zArIrika agara te mAnasika paNa pIDA upavavI ne haiya, te saMsArane tyAga karIne ratnatrayInI ArAdhanAmAM ja lAgI javuM joIe, ema bhagavAna zrI jinezvaradevee pharamAvyuM che. e mATe haiyAne nirmala banAvavuM joIe. koI paNa jIva pratye dveSa-bhAva hoya, veravidhi-bhAva heya, duzamanabhAva hoya, te tene kADhI nAkha joIe. nakkI karI levuM joIe ke-"mAruM bhaluM ke bhUMDuM karanAra vastutaH bIje kaI nathI, paNa huM pite ja chuM. meM tevA prakAranAM karmonuM upArjana karyuM hoya, te ja te te karmonA udaya ge mane aniSTa evAM apamAnAdinAM dukhe sAMpaDe. mArA pApano udaya ne hoya, te mane kaI duHkhI karI zake, mArA tarapha keI AMgaLI cIMdhI zake, e banavAjoga vastu ja nathI. karmano yoga na hoya, te ja mane duHkha ne hoya ane sukha heya. koI paNa jIvanI mArAthI hiMsA thatI hoya agara te kaI paNa jIvanI hiMsAmAM huM nimitta thato houM, te te pratApa paNa mArA karmanA yogane ja che; eTale karmane vega, e ja mArAM saghaLAM duHkhanuM ane saghaLAM pApanuM mULa che. AthI mAre te mAM AtmAnI sAthe vaLagelAM karmone ja jaDamULathI ukheDI nAkhavAno prayatna karI joIe. AtmAnI sAthenA karmonA gane TALavAno sAro upAya, eka mAtra bhagavAna zrI jinezvaradee je batAvyuM che eTale mAre e tArake e darzAvelA mArgane sevavAmAM je, mArI saghaLI zaktione ane saMghaLI sAmagrIono sadupayoga karanArA banI javuM joIe." A nirNaya tame te karI lIdhuM ne? A nirNayano amala
Page #436
--------------------------------------------------------------------------
________________ 424 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne ochA-vadhu pramANamAM thAya--e bane athavA te tatkAla A nirNayano amala na paNa thaI zake, paraMtu tamArA haiyAmAM A vAta evI jaDAI javI joIe ke-ratnatrayInI ArAdhanAnuM ke ratnatrayIne pamADanAruM je kArya, e sivAyanAM eke eka kAryo karatAM tamane ema thayA ja kare ke-"A kAryo mAre karavA lAyaka nathI. mAre sevavA lAyaka te eka ratnatrayI ja che. je ratnatrayIne seve, te pite duHkhathI chUTe ane ananta sukhano bhaktA bane temaja ene dvArA athavA te enA yege jagatanA jInI je hiMsA thatI hatI, te aTakI jAya; eTale jagatanA jIve upara paNa upakAra thAya. AthI, AvA ratnatrayInI ArAdhanAnA mArgane upadezanArA bhagavAna zrI jinezvaradene, TIkAkAra AcAryabhagavAne "sArvIya" eTale sarva jIvonA hitane karanArA" tarIke je stavyA che, te yathArtha ja che ema sAbIta thAya che. 10 bhagavAnanI amara tarIke stavanA, sArvIya evA vizeSaNathI bhagavAna zrI jinezvara nI stavanA karyA bAda, vartamAna zAsananA nAyaka bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAnA pAMcamA gaNadharabhagavAna zrImata sudharmAsvAmijIe racelAM bAra aMgasUtro paikInA pAMcamA aMgasUtra evA A zrI bhagavatIjI sUtranI TIkAnI racanA karavAne mATe ughukta banelA, parama upakArI AcAryabhagavAna zrImadda abhayadevasUrIzvarajI mahArAjA, bhagavAna zrI jinezvara
Page #437
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 425 devenI "amara' evA vizeSaNa dvArA stavanA kare che. bhagavAna zrI jinezvaradevenI prayatnapUrvaka stavanA karavA rUpa maMgalakAryanA kiraNamAM pravartelA e TIkAkAra AcAryabhagavAne, sauthI pahelAM te "sarvajJa" evuM vizeSaNa vAparyuM. sarvajJa vizeSaNa dvArA e mahApurUSe ema sUcita karyuM ke-bhagavAna zrI jinezvaradeve saghaLAM ya jIva dravyanA ane saghaLAM ya achavadranA , traNe ya kAlanA-vartamAna kAlanA, anaMtA bhUtakAlanA ane anantA bhaviSyakAlanA, saghaLA ya dravya-paryAnA jJAtA hoya che. pachI TIkAkAra AcAryabhagavAna kahe che ke bhagavAna zrI jinezvarade mAtra "sarvajJa ja hatA nathI, paraMtu "Izvara' paNa hoya che. e tArakenuM bAhya aizvarya paNa evuM adbhuta heya che ke-kyAM ya kadI paNa ene jeTe maLI zake nahi. pachI TIkAkAra AcAryabhagavAna pharamAve che ke-sarvajJa ane Izvara evA bhagavAna zrI jinezvaradeve anata heya che. e tArake punaH avatArane pAmanArA agara te avatAra lenArA hatA ja nathI. e tArake ananta guNonA svAmI hoya che. vaLI anantA kALamAM e tArakanI saMkhyA paNa ananta ja hoya che. AgaLa vadhIne, TIkAkAra AcAryabhagavAna pharamAve che ke-bhagavAna zrI jinezvaradeva jema sarvajJa hoya che, Izvara heya che ane ananta hoya che, tema "asaMga paNa hoya che. rAgAdikanA saMgathI e bhagavanta rahita hoya che. jyAM sudhI gAdino saMga hoya, tyAM sudhI anantaguNI banAya nahi. AgaLa cAlatAM TIkAkAra AcAryabhagavAna kahe che ke-bhagavAna zrI jinezvaradeve acya paNa hoya che. pite keInA ya AlaMbana
Page #438
--------------------------------------------------------------------------
________________ ka26 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne vinA mahemArgana svIkAra ane tenuM ArAdhana karIne seva Adi bane che ane te pachIthI jagatanA ane mokSamArga dezana karAvavAnI AgevAnI le che. bhagavAna zrI jinezvara devenI stutimAM AgaLa vadhatAM, TIkAkAre AcArya bhagavAna kahe che ke- e tAraka "sAvaya paNa hoya che. jagatano eka paNa jIva evuM nathI, ke jenuM hita bhagavAna zrI jinezvara devee karyuM ne haya. e mahAbhAgae jagatanA saghaLA ca januM hita cintavyuM eTaluM ja nahi, paNa jagatanA saghaLA e ivenuM hita karyuM paNa kharuM! A sarvisa, Izvara, ananta, asaMga, aM ane sAviya-A che vizeSaNone AzrayIne ApaNe keTaleka vicAra karI AvyA. A vizeSaNamAM eTale badhuM samaya gayeethI keTalAkane ema paNa thatuM haze ke-TIkAkAra AcArya bhagavAne karelA maMgalAcaraNanA prathama lekamAM ja je Ama thAya che, te sUtra che ke jANe kyAre ya zire thaze. jo ke- sAmAnya rItie dhAravAmAM Ave ethI vadhAre samaya A stutimAM gaye che, paNa bhagavAna zrI jinezvara te evI cheSarahita ane evA guNe saMpanna che ke- e tArakena guNonuM varNana karavAmAM IdagIonI jIdagIo vahI jAya, te paNa e puNyapurUSanI guNonuM pUrepUruM varNana keIthI paNa thaI zake ja nahi; tyAM ApaNe jevA kicinmAtra zaktine pAmelAo te zuM varNana karI zakavAnA hatA? ApaNe te bahuM ja, bahuM je TUMku varNana karyuM che. Ama te ApaNe mAtra paiDI mInITamAM paNa A zrI jinestutino artha karI zakIe, paNa ethI, tamAre sAmAnya rItie paNa je jANavuM
Page #439
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-kA jitastuti kareche joI e, te jANavAnuM rahI joya. A te temane A rItie sUcavI dIdhuM ke- have bane teTaluM ochuM lakhANa thAya, enI kALajI rAkhavAmAM Avaze. haju te maMgalAcaraNanA pahelA kalekamAM TIkAkAra AcAryabhagavAne je paMdara vizeSaNothI bhagavAna zrI jinezvaradevenI stuti karI che, te vizeSaNa paikInAM cha vizeSa thayAM che ane AjathI "asmaraevA sAtamA vizeSaNa saMbaMdhI vicAraNA zarU thAya che. kAmanA kAraNathI paNa rahita amara eTale, marane che abhAva jemanAmAM evA ! vArita sAro rasa, soDAH " smara eTale kAma. jemanAmAM kAmanuM nAma paNa nathI, te amara kahevAya. bhagavAna kAmanA vijetA ja banyA-ema nahi, paraMtu bhagavAne te kAmanA kAraNane ja sadAne mATenI vidAyagIrI ApI dIdhI. kAmanuM kAraNa vidyamAna , te chatAM paNa kAmane je karavA de nahi ane kAma jera karavA jAya te tene dAbI de-e judI vastu che ane kAma kadI paNa utpanna thaI zake nahievI avasthAne prApta karavI, e judI vastu che. bhagavAna zrI jinezvaradeve nirvedAvasthAne pAmelA hoya che. vedanA udayanuM nAma ja kAma che. purUSada, strIveda ane napuMsakaveda -ema vedanA traNa prakAre che. strI, purUSa ane napusaMka, e traNe prakAre vedayanA sUcaka che. e vedanuM kAraNa tevA prakAranuM kama che. bhagavAna jayAre pitAnA kevalajJAnarUpa guNane pragaTAvavAne mATe kSepakeNi mAMDe che, tyAre kema karIne ghAtI karmone ghAta
Page #440
--------------------------------------------------------------------------
________________ 428, zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne karatA jAya che ane e daramyAna navamA guNasthAnake e tAraka vedanA kAraNa rUpa karma prakRtine paNa mULamAMthI ghAta karI nAkhe che. A rItie nirvedIpaNAne pAmyA bAda ja, kramasara e mahAbhAge bAramA guNasthAnake vItarAgapaNane pAmIne kevalajJAna pAmI teramAM guNasthAnake AvI pahoMce che. mahAdeve kAmane bALe ke kAme mahAdevane bALyA? prazna mahAdeve paNa kAmane bALI mUkyo hato ne? pahelAM te e samaje ke-kAma e zuM che? vededayanA vege utpanna thatI kAmanA vizeSa, e kAma che. vedayanA yege purUSa strIne bhega mATe Irache, strI purUSane bhega mATe Iche ane napuMsaka strI-purUSa ubhayane bhega mATe Icache, ene kahevAya chekAmAbhilASA ane e abhilASAne saphala banAvavAne mATe thato bhega, e kahevAya che kAmasevana. kAma eTale mukhyatve sparzanendriya saMbaMdhI sukhane bhegavaTe. sparzanendriya saMbaMdhI sukhanA bhegavaTAne mATe rasanendriya, dhrANendriya, cakSurindriya ane zravaNendriyane upayoga paNa thAya che. anya Indriyo sparzanendriya sukhanI abhilASAmAM nimitta bane che. AthI viSayasukha e kAmasukha che ema paNa kahevAya. have vicAra kare ke-A kaI evI vastu che, ke jene bALI mUkI zakAya? nahi ja. Ama chatAM paNa, purANamAM kahevAya che tema je kAma nAmanI vyaktinuM astitva hatuM-A vAtane temaja e kAmanAmanI vyaktine mahAdeve bALI mUkI hatI e vAtane paNa mAnI
Page #441
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti levAmAM Ave, te jagatamAMthI kAmanuM astitva nAbUda thaI gayuM, ema ja mAnavuM paDe ne? paNa jagatamAMthI kAmanuM astitva nAbUda thaI gayuM che kharuM? Aje jagatanA jImAM kAma che ke kAmAbhAva che? kahe ke-jagatanA jImAM meTe bhAge kAmanuM ja sAmrAjya vyApI rahyuM che. jagatanA che kAmanI kAramI pIDAne bhegavI rahyA che. kAmasukhanI lAlasAmAM bhAna bhUleluM jagata keTalI majurI kare che, keTalI gulAmI kare che, keTakeTalA anAcAne seve che, e vigere kAMI varNavavuM paDe tema che? je kAma e zarIrI hAta ane mahAdeve tene bALI mUkyo hota, te Aje paNa mANasamAM ane pazu-paMkhIomAM ce kAmanI je kAramI pIDA hovAnuM jaNAya che, tenuM nAmanizAna paNa heta ja nahi. ( purANamAM te ema paNa Ave che ke-mahAdeva ane pArvatIne pati-patnIne saMbaMdha hate. eka vAra pArvatIe mAyAthI keI eka rUpALI bhIlaDInuM rU5 aMgIkAra karyuM ane mahAdevanI najare pArvatI bhIlaDI rUpe caDhI. mahAdeva e bhIlaDIne joIne mohita thaI gayA. pArvatIe mahAdevanuM pArakhuM karI lIdhuM. pArvatIne thayuM ke-"A te kevA che?' AvI te purANomAM keTalI ya vAte Ave che. bhIlaDImAM meha pAmanAra mahAdeva e kAmane bALe? mahAdeve kAmane nahote bA, paNa kAme mahAdevane bAvyA hatA, ema kahevuM paDe. khA mahAdeva keNa? mahAdeve kAmane bALyo, eTale pitAnA haiyAmAMthI enuM
Page #442
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - 430 kepa che " zrI bhagavatIjI sUtranA vyAkhyA sthAna kADhI nAkhyuM, e artha karIe te paNa, mahAdeva kAmane bALyAnI vAta baMdhabesatI thatI nathu. mahAdeva eTale mahAdeva tarIke je pakAya che tenI vAta na le ane mahAdeva aTale 'rAyAdagaH bhayamupagatA yasya, mahAdevaH sa ucyte|' -evI je vyAkhyA karIe, te vAta baMdhabesatI thAya. mahAdeva te kahevAya, ke jemanA rAgAdi kSINa thaI gayA che. evA mahAdeve kAmane bALe, ema kahI zakAya kema ke--kAmanI abhilASAne paNa tajI daIne, kAmanA kAraNane paNa kSaya karI nAkhyA pachIthI ja, AtmA rAgAdikane paripUrNapaNe kSaya sAdhI zake che. saMsArane tajIne, zula dhyAnane sajIne, rAgane dveSane kSaya karI, zrI tIrthakara-nAmakarmanA udayathI samavasaraNamAM virAjamAna thaIne jagatane jIvene je pAvana karI rahyA che, te ja kharA mahAdeva che. A mahAdeve pitAnA kAmane bALyAnI vAta sAva sAcI che. mahAdevanI mUrti paNa zuM sUcave che? mahAdevane vizeSaNa tarIke gaNI, e vizeSaNathI viSya evA deve kAmane bALyAnI vAtane InakAra nathI, paNa saMjJAdhArI mahAdeva, mahAdeva tarIke Itire jene pichAne che, te te pite ja kAmathI baLatA-jhaLatA hatA; e mahAdevane vagara te gamatuM nahotuM, tethI te pitAnuM adhaga temaNe pArvatIne arpaNa karyAnuM kahevAya che. jemAM eka ghareNAM ene zokhIna AdamI pitAnA zarIranA dareka avayave AbhUSaNo lagAvI de, tema A mahAdeve pArvatIne pitAnI
Page #443
--------------------------------------------------------------------------
________________ -- pahele bhAga-zrI jinastuti 431 adhaganA banAvI che. emanI mUrtione jUe ne! pratyakSa pramANu!! enA uparathI paNa nakakI thAya che ke-mahAdeve kAmane bALyuM nahotuM, paNa kAme ja mahAdevane bAnyA hatA. keI kaheze ke-mahAdevanI pUrvAvasthAmAM pArvatInI sAthe badhe saMga banyuM haze, paNa pAchaLathI pArvatIpati mahAdeve kAmane bALI mUkele-te evI yukti paNa ahIM TakI zake tema nathI. mahAdevanI mUrtinA AkArathI ja e yukti asambaddha che, khATI che, evuM sAbIta thAya che. mahAdeva tarIke satyakInI pUjA kema zarU thaI? ' jagatamAM mahAdevanI evA prakAranI mUrtinI pUjA ke rItie zarU thaI te saMbaMdhI ApaNe tyAM, jaina zAstramAM, gulAse Ave che. satyaka nAme vidyAdhara bahu ja lupa hatuM. eNe rUpaparivartinI Adi ghaNI vidyAo siddha karI hatI. vidyAnA aLathI rUpane badalI nAkhIne, e game te rANuM agara gaNe te sInI pAse pahoMcI jatA ane garbhagavate ghaNu rAjAonAM anta purone eNe A rItie bhraSTa karI nAkhyAM hatAM. kaI paNa strI satyanI najare caDhI ane je ene e gamI gaI, te khalAsa! e bIcArInuM zIla akhaMDita rahe ja nahi. e strInA patinuM rUpa laIne ja satyakI e strIne bhegavI Ave ane pAchaLathI ja e strIne khabara paDe ke-mane legavanAra mAre pati nahoto, paNa mArA patinA rUpane dharIne Avela keI badamAza purUSa hatuM ! . .
Page #444
--------------------------------------------------------------------------
________________ = = zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne satyakInA AvA prakAranA anAcArathI, rAjAo paNa trAsI uThayA hatA. satyakIne jAna levAne mATe, je kAMI lega Apa paDe tema hoya te bhega ApavAne mATe ane je kAMI jokhama kheDavuM paDe tema hoya te jokhama kheDavAne mATe paNa rAjAo taiyAra hatA; paNa kare zuM? emAM umA nAmanI eka vezyAe e bIDuM jhaDapyuM. umA saundaryavatI te hatI ja ane temAM pAchI vezyA hatI, eTale enA hAva-bhAvanuM pUchavuM ja zuM? reja banI-ThaNIne e umA vezyA pitAnA makAnanI agAzImAM ubhI rahetI. satyakInI najara pitAnA deha upara paDe, enI ja umA rAha jetI hatI. umAne jotAMnI sAthe ja, jenA kAmavihuvala banI jAya, evuM enuM vastraparidhAna paNa hatuM. thoDA ja divasamAM enI AzA phaLI. satyakIe ene joI ane jevI ene joI te ja e mohita thaI gaye. A e umA pAse. ahIM kAMI veSabadala karavAnI jarUra nahotI, kAraNa ke-umA vezyA hatI ane tene IcchatI hatI, umAe e satyakIne pitAnA cenacALAthI e vaza karI lIdhe ke-satyakI vAraMvAra kAmI banIne umAnI pAse AvavA lAge. dhIre dhIre umAe satyakInA haiyAmAM vizvAsa jamAvyo. jANe satyakI vagara pite marI ja jAya, e satyakI upara ene rAga che-evI eNe satyakInA haiyA upara chApa pADI dIdhI. pachI eka vAra umAe satyane kahyuM ke tame mArI jaze, te mArUM thaze zuM? tamArA dumane ghaNA che. rAjAe paNa tamane mArI nAkhavAno ja lAga zodhI rahyA che. AmAM
Page #445
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelo bhAga-zrI jinastuti 433 je tame marI gayA, te huMhatI-nahihatI ja thaI javAnI' satyakI kahe che ke-"tuM enI cintA karIza nahi. keInAmAM ya mane mArI nAkhavAnuM sAmarthya nathI. jyAM sudhI mArI vidyAo mArI pAse che, tyAM sudhI te kaI mAre vALa paNa vAMke karI zake tema nathI." - umA kahe che ke-"te nAtha! tame tamArI vidyAone kadI paNa kyAM ya visArazo nahi, eTalI ja A dAsInI vinaMti che, paNa Apa uMghatA he tyAre ya ApanI vidyAo ApanI pAse hoya che?' satyakI kahe che ke-"hA, ema ja che. mAtra eka ja e prasaMga che, ke je vakhate huM mArI vidyAone vegaLI mUkuM chuM. jyAre jyAre huM saMga karuM chuM, te vakhate ja huM mArI saghaLI vidyAone kere mUkuM chuM. e vakhate je keI mArA upara prahAra kare, te huM marI jAuM; paNa A vAtanI keIne ya khabara nathI ane huM sAvadha rahuM chuM, eTale cintA karavA jevuM kAMI che ja nahi." umA vezyAe AvA keI prakAre satyakInI pAsethI satyakInA maraNane upAya jANI lIdho ane pachI te upAya teNIe rAjAne kahyo. rAjA bahu khUzI thaye, paNa e upAya karavAmAM te umAnA jAnanuM jokhama hatuM. umAe te moTA InAmanI lAlace A badhuM karyuM hatuM, eTale e pitAnI sAthe jyAre satyakI bhega bhegavato hoya, te vakhate ja tene mArI nAkhavAnI vAtamAM zAnI sammata thAya? talavAranA je jhATake satyakI kapAya,
Page #446
--------------------------------------------------------------------------
________________ 434 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne te ja jhATake umAne paNa kApI nAkhe, te zuM thAya? ' rAjAe umAne khAtrI karAvavAne mATe eka kuzaLa purUSane bolAvyo. pAMdaDAMnI eka moTI thappI goThavIne, e purUSane umAnI hAjarImAM rAjAe hukama karyo ke- A pAMdahAMnI thapImAMthI se pAMdaDAMne kApI nAkha ane bAkInAne rahevA de." e purUSe pitAnI talavAra e pAMdaDAMnI thappI upara calAvI ane pachI gaNuM joyuM ke eNe karelA talavAranA vAthI mAtra so pAMdaDAM ja kapAyAM hatAM ane e thappImAMnAM bAkInAM pAMdaDAM akhaMDa rahyAM hatAM. A pratyakSa dAkhalo batAvIne, rAjAe umAne kahyuM ke tuM kahe tyAre A puruSane huM tAre tyAM mokaluM. A purUSane tuM tArA zayanagRhamAM chUpAvI rAkhaje ane je vakhate satyakI barAbara tArI sAthe bhega bhegavavAmAM lIna banaze, te vakhate A purUSa pitAnI talavAranA ghAthI ene kApI nAkhaze ane tArA zarIrane veza mAtra IjA thavA deze nahi? pitAne khAtrI thaI gayelI hovAthI, rAjAne e rItie prasanna karavAnI vAta umAe kabUla karI. pitAnI kabUlAta mujaba, e purUSane umAe pitAnA zayanakhaMDamAM evI rItie saMtADI dIdho ke satyakIne A goThavaNInI gaMdha sarakhI paNa Ave nahi, vaLI satyakIne umA upara eTalo badho vizvAsa besI gayuM hatuM ke-umAnA khaMDamAM e nirbhayapaNe suI jato. AthI rAjAe je taka dhArI hatI te AvI gaI, paNa pelA purUSe te pitAnI talavAranA jhATakAthI satyakInI sAthe umAnuM paNa khUna karI nAkhyuM!
Page #447
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 435 pahele bhAga-zrI jinastuti Ama satyakIne anta te AvI gayo, paraMtu satyakIne eka vyantara devatA sAthe mitrAcArI hatI. e vyantara devatAne jyAre khabara paDI ke mArA mitra satyakIne AvI rItie kapaTajALa bIchAvIne saMhAra karI nAkhavAmAM AvyA che, tyAre e khUba kopAyamAna thayo. eNe e nagaranA rAjAne ane saghaLA prajAjanene evA upadravita karavA mAMDayA ke badhA trAsI gayA. A trAsamAMthI bacavAne mATe, sarve lekee e devane ja enA kepanA nivAraNane upAya pUchayo. deve paNa vicAra karyo ke-"mArA mitrane saMga karatI veLAe sajAe marAvI nAkhyo che, mATe saunI pAse enA liMganI ja pUjA karAvavI." vyantara deve lekene satyakI rUpa mahAdevanI liMgapUjA karavAnuM kahyuM ane kee paNuM upadravathI bacavAne mATe mahAdevanA liMganI pUjA karavAnuM zarU karI dIdhuM. pachI mahAdeva ane umA eTale pArvatInI saMyukta mUrti banAvIne paNa leke e mUrtine pUjavA lAgyA. have vicAra karo ke-mahAdeve kAmane banyAnI vAtane meLa ja kyAM maLe che ke stutimAM vaparAelAM vizeSaNane Azaya * TIkAkAra AcAryabhagavAne, bhagavAna zrI jinezvaradevenI stavanA karatAM je "asmara" evuM vizeSaNa vAparyuM che, te vizeSaNa evuM nathI, ke je vizeSaNane bhagavAna zrI jinezvarade sivAya anya koInI ya sAthe ja zakAya ja nahi. Izvara, acya ane sArvIya-e vigere vizeSaNe evAM che ke-e vizeSaNone mAtra bhagavAna zrI jinezvaradevenI sAthe ja
Page #448
--------------------------------------------------------------------------
________________ 436 zrI bhagavatIjI satranAM vyAkhyAne ejI zakAya; jyAre sarvajJa Adi vizeSaNo evAM che kekevalajJAnI evA sarva jinene mATe paNa e vizeSaNane jI zakAya. je vizeSaNa kevalajJAnI evA sarva jinene mATe paNa yojI zakAya evAM hoya, tevAM vizeSaNane upaga bhagavAna zrI jinezvaradevanI stutimAM karAya, te tethI zuM "ativyApti rUpadeSa pedA thato nathI ?"--A prazna, keI nyAyane bhaNele heya, te te upasthita kare e saMbhavita che, paraMtu je vizeSaNo kevalajJAnI evA sarva jinene mATe paNa jI zakAya tevAM hoya, tevAM vizeSaNane paNa upayoga, bhagavAna zrI jinezvaradevanI stutimAM karavA pAchaLa, stutikAra mahApurUSane Azaya kevA prakAra hoya che, te samajyA vinA deza-adezanI carcA karavI, e vyAjabI nathI. kevalajJAnI evA jinemAM, je je guNenuM jeTaluM jeTaluM pragaTIkaraNa thayeluM hoya che, te te guNonuM teTaluM teTaluM, eTale ke-te te guNonuM saMpUrNa prakAranuM pragaTIkaraNa bhagavAna zrI jinezvaramAM paNa avazyameva thayeluM hoya che, eTale bhagavAna zrI jinezvaradenA svarUpanuM jyAre sAmAnya prakAre varNana karavAnuM hoya, tyAre e tArakenA tevA paNa guNonuM varNana karavAmAM Ave, te temAM "ativyAptideSanI vAtane avakAza ja maLatuM nathI. ativyApti' deSanI vAtane te tyAre ja avakAza maLe che, ke jyAre anya kevalajJAnI jine karatAM paNa bhagavAna zrI jinezvaramAM keTakeTalI viziSTatAo hoya che-enA ja varNanane prasaMga hoya ane tevA prasaMgamAM evAM vizeSaNa vaparAyAM hoya, ke je vizeSaNe sAmAnya zrI kevalI jinemAM
Page #449
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga zrI jinastuti 437 paNa vyApta thatAM hoya ane zrI arihaMta rUpa jinemAM paNuM vyApta thatAM hoya! vaLI atre bhagavAna zrI jinezvaradevanI stuti maMgalane mATe karavAmAM AvI che. granthanA AraMbha AdimAM maMgalanuM AcaraNa karavuM joIe ane ISTa devanI stuti e sarva maMgalemAM zreSTha maMgala che, evuM te mithyASTi zAstrakAre paNa mAne che. jeTalAM Astika darzane kahevAya che, te darzanenA dharmagranthane tame juo, te temAM paNuM AraMbhamAM pitAnA mAnelA ISTa devAdinI stuti, temane namaskAra Adi karAyela ja che, ema tamane jaNAI Avaze. AthI e deve ane ame je dene mAnIe chIe te deve vacce ke pharaka che, e vAta paNa spaSTa thaI jAya, e AzayathI paNa TIkAkAra AcAryabhagavAna pitAnA ISTa devanI stutimAM "sarvajJa Adi vizeSaNa vApare te sthAne ja gaNAya. ahIM kAMI kevalI jina ane arihaMta jina vaccenA taphAvatane spaSTa karavAno Azaya nathI, paraMtu e Azaya te jarUra che ke bhagavAna zrI jinezvaradevanA guNonuM varNana paNa thAya ane te sAthe A stuti athavA te A namaskAra bIjA kaI ja nAmanA, duniyAmAM gaNAtA devene aMge nathI ja, e vAta paNa spaSTa thaI jAya. be ya hetu sare. bhagavAna zrI jinezvarade mAM je je guNo che, te te guNe dvArA ja e tArakenI stuti thAya ane jemanAmAM AvA guNa nathI, tevA duniyAmAM deva tarIke pUjAya che, paNa tevA dene deva tarIke mAnavAne ame taiyAra nathI, vastutaH tevA deva tarIke mAnavAne yogya ja nathI, evuM paNa phalita thAya.
Page #450
--------------------------------------------------------------------------
________________ 438 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne kahevA muddo e che ke-sAmAnya kevalI jinemAM paNa jevI ucca koTinI guNasampannatA hoya che, tevI guNasampannatA paNa Itire jeone deva tarIke pUje che, teomAM hatI nathI. ethI AgaLa vadhIne ApaNe to ema paNa kahI zakIe tema chIe ke-vItarAgapaNane ane kevalajJAnane nahi pAmelA evA zrI jinazAsananA chazvAstha muniomAM paNa je guNasaMpanatA heya che, te guNasaMpannatA paNa Itaree mAnelA devAmAM paNa hetI nathI. are, je guNadaSTinI apekSAe vicAra karavAmAM Ave, te bhagavAna zrI jinezvaradevenA zAsananA mane pAmelA gRhasthAmAM paNa je guNadaSTi hoya che, te guNaSTi paNa Itie mAnelA devAmAM hatI ja nahi, evuM ApaNe sAbIta karI zakIe. dharma sAmagrInI kiMmata samajAI ja nathI: - tamane je dharma sAmagrI maLI che, te dharma sAmagrInI sAcI kiMmatane tame samajI zakyA nathI, eTale Aje tame je parama bhAgyane pAmelA chetene tamane khyAla AvatuM nathI; paNa tame je dharma sAmagrIne pAmyA che, te dharmasAmagrInI sAcI kiMmatane tame je samajI zake, te tamane ema ja lAge ke-AkhA jagatanA mAlika banavA jegA bhAgyane je pAmyuM hoya, tenuM bhAgya paNa mArA bhAgyanI pAse tuccha che. ane te sAthe tamArAmAM e jAtine manebhAva paNa jAge ke-"mAre mArI A jIMdagInI pratyeka kSaNa sudeva, sugurU ane sudharmanI ArAdhanAmAM ja khacI nAkhavI joIe. A
Page #451
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga zrI jinastuti 439 jIndagI TUMkI che ane bhavAntaramAM AvI dharma sAmagrI maLaze ke nahi, te huM jANato nathI, mATe A jIndagImAM huM kamathI kama sudeva-sugurU-sudharmanI evI ArAdhanA te avazya karI lauM, ke jethI bhavAntaramAM paNa mane AvI sAmagrI te avazya prApta thAya !" tamArA haiyAmAM je Ave manebhAva pragaTe, te tame sudevanI pUjA karavAmAM pramAda seve kharA? sudevanI pUjA karavAne mATe uttattama dravyane meLavyA ane vAparyA vinA rahe kharA? pachI zrI jinamandiranA sAdhAraNa khAtAmAM lagabhaga dareka ThekANe je teTe dekhAya che, te dekhAya khare? tame samRddha che ane zrI jinamaMdire jIrNa heya, e bane kharuM? sugurUonI sevA ane sadharmanI ArAdhanA karavAne mATe tame "kurasada nathI, anukULatA nathI-evI vAte AjanI jema bele kharA? paNa muzkelInI kharI vAta e che keATalI anupama dharma sAmagrI maLavA chatAM paNa, tamArA haiyAmAM je bhAva pragaTa joIe te bhAva pragaTyo nathI ane tenuM mULabhUta kAraNa e ja che ke-A dharma sAmagrInI sAcI kiMmata tamane haju samajAI ja nathI. zrI bhartuharie kAmane namaskAra karavA dvArA . -paNa kAmane tiraskAra karyo cheH | TIkAkAra AcAryabhagavAne "asmara" tarIke bhagavAna zrI jinezvaradevane stavyA che ane A stavanA dvArA ema paNa sUcavI dIdhuM che ke duniyAmAM manAtA bIjA de "amara nathI. bIjA de "amara nathI, evuM mAtra ApaNe ja kahIe
Page #452
--------------------------------------------------------------------------
________________ 440. zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne chIe-evuM paNa nathI. mithyAtvanI mandatAnA ge, daSTinA samyakapaNAne pAmavAnA mArge caDhele ane tINa buddhine pAmele kaI paNa virAgavRttivALo AtmA Ama ja kahe. dAkhalA tarIke rAjagI bhartuharine le. bhartuhari kaI jenapaNAne pAmelA nahetA, paNa virAgI jarUra hatA ane virAgI havA sAthe vidvAna ane buddhinidhAna paNa hatA. zrI bhartuharie devamUrtione aMge kahyuM che ke-keIe strIne ardhAga ApyuM che, te keIe strIne utsaga Ape che, jayAre lalanArahita te eka jina ja che. e zrI bhartRharie pitAnA racelA vairAgyazatakamAM kAmane bhagavAna kAmadeva kahIne namaskAra karyo che! emanA jevA buddhinidhAne kAmane-smarane bhagavAna kAmadeva ama nathI kahyo. emaNe zA mATe kAmane mATe "bhagavAna kAmadeva" ema kahyuM che, tene khUlAse vastutaH te e lekanI ja bIjI paMktiomAMthI maLI jAya che. kAmane "bhagavAna kAmadeva" kahIne namaskAra karatAM, zrI bhartuhari kahe che ke"musvAmu jaLakSAnA yenA'kriyanta satataM gRhkrmdaasaaH|| vaacaamgocrcritrvicitriyaay|| tame to mAre kusumapulAva ( ra !" zrI bhartuhari brahmA, viSNu ane mahezanAM caritramAM zuM zuM Ave che, te jANatA hatA. e caritronA vAMcana uparathI, zrI bhartRharinA hRdaya upara kevI chApa paDI hatI, te zrI bhartuharinA racelA A leka uparathI jaNAI Ave che. e
Page #453
--------------------------------------------------------------------------
________________ - pahelo bhAga zrI jinastuti 441 kahe che ke-je bhagavAna kAmadeve zambha, svayambha ane hari e traNeyane hamezane mATe strIonA dAsa, dAsa paNa kevA ? gRhakarma karanAra evA dAsa banAvI dIdhA ane ethI je kAmadevanuM vicitra caritra vANIthI varNavyuM varNavI zakAya tevuM nathI, evA bhagavAna kAmadevane mArA namaskAra he! bhatuMhari jevAe kAmane bhagavAna kahIne namaskAra kema karyo? e mATe ke-duniyA jeone deva tarIke mAne che, pUje che, evAne paNa kAme strIonA gulAma banAvI dIdhA hatA ! eTale tAkAta kenI vadhAre e kahevAtA devenI ke kAmanI? je evA dene ja deva tarIke pUjavA hoya, te te evA dene paNa gulAma banAvI denAra kAmane ja deva tarIke pUja, emAM khoTuM zuM che? Ama kahIne paNa, zrI bharyuM harie te kAmanI bhayaMkaratA ja varNavI che. zrI bhartuharie kAmane namaskAra karyo che khare, paNa te ke? duniyAmAM jema durjanane mATe kahevAya che ke-tane nava gajanA namaskAra, e! namaskAra bolavA dvArA paNa tiraskAra vyakta karI zakAya che. A lekamAM zrI bhatRharie, vastutaH kAmane namaskAra nathI karyo, paNa kAmane tiraskAra karyo che. namana namanamAM bhedaH namaskAra mAtra bhaktithI ja thAya che, haiyAnA bahumAnathI ja thAya che, e niyama nathI. mAtra namaskAranI kriyA tarapha nahi jevuM joIe, paraMtu namaskAra karanAranA bhAva tarapha jevuM joIe. jema tiraskAra karavAne mATe paNa namaskArane
Page #454
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne. upayoga karAya che, tema puraskAra meLavavAne mATe paNa namaraphArane upayoga karanArA hoya che. ethI AgaLa vadhIne kahIe te, chetarapIMDI karavAne mATe paNa namaskArane upaciga karanArA hoya che. kahevAya che ke "nakhara namana era hai, na to tu tuSAra; dagalabAja dUnA name, cIttA ghora .mAna.'' - catura ane sajana mANase namana karavA gya sthale namana karyA vinA rahI zakatA ja nathI; paNa e namanamAM ane dagalabAja mANasanA manamAM phera hoya che. jema cIttAne ceTa lagAvavI hoya, tyAre te pahelAM te pitAnA zarIrane evuM vALI de che ke-e bahu bhAre namana karatuM hoya evuM lAge, cAra paNa gharanI ItamAM bAkoruM pADIne gharamAM pesavAne mATe namIne ja kAma sAdhe che ane kamAnamAMthI bANa choDavAne mATe pahelAM kamAnane vALavI ja paDe che; AvI ja rItie, dagalabAja mANaso bevaDuM namana kare che. sAmAne zIzAmAM utAravAne mATe, ene aMdhArAmAM rAkhIne enuM paDAvI levAne mATe, ene sarvanAza karI nAkhavAne mATe, svArthaparAyaNa mAyAvI mANase ene namana paNa kare mATe namana kevA prakAranuM che, tenI pAchaLa namana karanArane bhAva ke che, e jovuM joIe ! namana karanAranA bhAvane nahi pichAnI zakanArAe ane namana mAtrathI muMjhAI janArAone phasAI jatAM vAra lAgatI nathI. "name te saune go-ema duniyAmAM kahevAya che ane e kahetI sUcave che ke duniyAnA jIvane pitAne keI name, e bahu ja game che. mAna nAmanA.
Page #455
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti 443 kaSAyane duniyAnA jIvA keTalA badhA AdhIna banelA che, tenA kayAsa A kahetI uparathI kADhI zakAya che. namana, e haiyAnA bahumAnane vyakta karavAnI kriyA che. adhikaguNIne namana karavAnuM mana guNajJAne thAya ja. nAnAe meTAne namana kare ja, AvuM namana e guNu kahevAya. adhikaguNIne ane murabbIone namana karatAM jene AMcakA Ave, te guNahIna che ane guNune pAmavAne lAyaka paNa nathI; gurunA athI AtmAoe te adhikaguNI AtmAone tathA varDaaAne ullAsathI namana karanArA banavuM joie; haiyAmAM guNu pragaTayo hAca te adhikaguNI AtmAne ane gurUjanone sahaja rItie namana thai jAya; parantu saghaLAM ya namanonI pAchaLa haiyAnuM bahumAna ja hAya, ema mAnI levA jevuM nathI, haiyAnI kuTIlatAthI paNa namana thAya, e susabhavita che. **** bhagavAna zrI jinezvaradevA peAtAnA thAritramAha kane -kevA prakAre kSINa kare che ? TIkAkAra AcArya bhagavAne bhagavAna zrI jinezvaradevAnI stavanAmAM vApareluM 'asmara' evuM vizeSaNu e prakAranAM sUcana kare che. eka te bhagavAna zrI jinezvaradevA asara' che ja ane bIjI duniyAmAM manAtA bIjA devA amara nathI. bhagavAnane 'asmara' evA vizeSaNathI stavAya, eTale itara duniyAnA devAnI A stavanA nathI, ema paNu samajAI jAya. bhagavAna zrI jinezvaradevA mara eTale kAmanA vijetA te pahelethI hAya che, e tArakA antima bhavamAM bhAga legave te
Page #456
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyA paNa te kAmane poSavAne mATe nahi, paNa kAmanA kAraNano nAza karI nAkhavAne mATe ja, zrI jinezvaradevA kAmamAM ramatA nathI, paNa kAmane ramADe che. e mahAbhAgA bhAga bhAgave teA ya kAmAdhIna banIne bhAga bhAgave nahi, paNa evI rItie bhAgAne bhAgave ke jema jema bhAga bhegavAtA jAya, tema tema paNa kAmanA kAraNa rUpa karma bhAgatuM jAya. cAritramAha karmanA udaya vinA koIthI paNa bhAgane bhogavI zakAya nahi, cAritramAha kamane bAhya ane Abhyantara tapa Adi dvArA kSINu karI zakAya che; parantu keTalAka AtmAonuM cAritramAha maiM evA nikAcita prakAranuM hAya che ke e kama game tevA tapa dvArA pazu nijaeNrI zake ja nahi, paNa udayamAM AvelA e ka ne samabhAve bhAgavI levAthI ja ekama nija rI zake. cAritramAha kama, e meAhanIya ka`nA ja eka prakAra che. cAra ghAtI karmomAM meAhanIya kama mukhya che. mAhanIya kama kSINa thayA vinA, e sivAyanAM traNa ghAtI karmone kSINa karI zakAtAM ja nathI; ane cAre ya ghAtI karmone kSINa karyA vinA, vItarAgapaNAne ane kevalajJAnane pAmI zakAtuM nathI. je je AtmAone vItarAgapaNuM pAmavuM hAya ane kevalajJAna pragaTAvavuM hoya, te te AtmAoe cAra ghAtI karyAM paikI meAhanIya karmano dhAta sauthI pahelA karavA ja paDe che. meAhanIya kanA abhAvamAM, AtmAnA guNAne AvaravAnI, khIjA ghAtI karmomAM paNa vizeSa tAkAta hAtI nathI. jema jhADanuM thaDa kapAyuM, eTale jhADanAM DALAM pAMkhaDAMno nIce paDye ja chUTakA thAya che; tema meAhanIya kramanA jyAM kSaya thayA, eTale bIjA karmonA kSaya 444
Page #457
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga- zrI jinastuti 445 thayA vinA rahetuM ja nathI. khare parizrama te mehanIya karmane kSINa karavAne mATe ja kare paDe che. have e mehanIya karma je evuM ja baMdhAeluM hoya ke-ene bhagavyA vinA e kSINa thaI zake ja nahi, te kSINakarmA banavAnI bhAvanAvALA AtmAe, e karmanA udayane bahu sItathI bhegavI le, e ja DahApaNa gaNAya. mehanIya karmane kSINa karI nAkhavAne mATe, A upAya paNa ajamAva paDe-e saMbhavita che bhagavAna zrI jinezvaradeve jevAnA AtmAoe paNa jarUra paDI te A upAya ja ajamAvyuM che; parantu zAstrakA e AvA upAcanuM nIca upAya tarIke ja varNana kareluM che. nIca zatrune jItavAne mATe jema keI vAra nIca upAyane paNa Adara paDe, tema mahA vivekI ane traNa jJAnanA dhaNa evA paNa AtmAone ya tevA prakAranA mohanIya karmane belahIna karI nAkhavAne mATe, bhega bheLavI levA rUpa nIca upAya paNa Adara paDe che! bhagavAnanA bhegane paNa ApaNe tyAM lIlA AdinA nAme bacAva karavAmAM AvyuM nathI, paNa enuM varNana karIne, ene naca upAya tarIke ja oLakhAvela che. saunuM cAritraha karma kAMI AvA prakAranuM hetuM nathI ane je AtmAonuM cAritrameha karma AvA prakAranuM paNa hoya che, te AtmAonuM ca saghaLuM ya sattAgata cAritrameha karma kAMI AvA ja prakAranuM hetuM nathI. moTe bhAge cAritraha karmane amuka bhAga ja e hoya, ke jene bhege bhogavavA Adi dvArA kSINa karI nAkhavuM paDe. bAkInA bhAgane te bAhya-Atmantara tapa Adi dvArA kSINa karAya, je Ama na mAnIe, te
Page #458
--------------------------------------------------------------------------
________________ 446 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne bhego bhagavate bhagavate evA AtmAonuM saghaLuM ja cAritrameha karma kSINa thaI javAnuM mAnavuM paDe, paNa bhagavAna zrI jinezvaradeva te avazyameva saMsArane tajIne dIkSita ane che ane te pachIthI ja tapazcaryAdi dvArA pitAnA mehanIya karmane saMpUrNapaNe kSINa karI nAkhIne, bAkInAM traNa ghAtI karmone paNa saMpUrNapaNe kSINa karI nAkhe che ane e prakAre vItarAga tathA sarvajJa bane che. jo ke keIkeI AtmAone bhaMga bhagavate bhagavate paNa cAritraha karma saMpUrNapaNe kSINa thaI jAya che, paraMtu evA vivekI AtmAo bhega paNa cAritrameha karmanA udayathI ja ane cAritrameha karmane kSINa karavAne mATe ja bhegavatA hoya che, eTale bAhyathI bhoga bhegavavA dvArA ane antarathI zuddha dhyAna rUpa tapa dvArA e AtmAe pitAnA cAritrameha karmane kSINa ja karatA hoya che. karmane kSINa karavAnA nIca upAyane sevavA sAthe karmane kSINa karavAnA ucca upAyane paNa teo sevatA ja hoya che. bhagavAna zrI jinezvaradevene mATe A niyama ja ke-tevA prakAranuM cAritrameha karma heya, te ja e tArake bhegane bhegave ane e tArake te pachI saMsArane tajIne ane dIkSita banIne ja mehanIya karmane saMpUrNapaNe kSINa kare. e tArakene bhega bhagavate bhogavate kevalajJAna thAya ja nahi. ' ApaNI vAta te e che ke-bhagavAna zrI jinezvara kaI paNa upAye "asmara" bane ja che. pote sammara hoya te chatAM paNa teo dharmatIrtha nI sthApanA kare, evuM banatuM ja nathI. vastutaH te pite sammara paNa nathI hotA, kAraNa
Page #459
--------------------------------------------------------------------------
________________ -- - ------- ----- 47. pahele bhAga-zrI jinastuti ke-smaranA balathI e kaMpatA nathI, paNa marane sevavA chatAM paNa, smara emanAthI ja kaMpato rahe che. samaranI sevA laIne paNa smarane ja nAza karavAne, smaranA bhAvane pedA karanArA karmane nAza karavAne ja prayatana e puNaya-purUSakaratA hoya che. bAhAthI bhegI evA paNa e tArake, aMtarathI to gI ja hoya che. ' zrI nanDipeNa prazna naSeiNe pitAnA cAritraha karmane kSINa karavAne mATe A upAya kema ajamA nahi? - - zrI nAdiSaNane paNa pitAnA cAritramehakamane kSINa karI nAkhavAne mATe, pAchaLathI te, A ja upAcanuM AlaMbana levuM paDayuM che. A upAya, e e upAya che ke-kaI paNa vivekI AtmA, pitAnAthI jyAM sudhI zakya hoya tyAM sudhI te, AvA nIca upAyanuM AlaMbana levAnuM pasaMda kare ja nahi. cAritrameha karmane kSINa karI nAkhavAnI bhAvanA pragaTe kyAre? saMsAranA sukha pratye, viSayajanita tathA kaSAyajanita sukha pratye, aMtaramAM khUba khUba dhRNA pragaTe, tyAre ja pitAnA cAritrameha karmane kSINa karI nAkhavAnI ane e mATe zakya eTalI mahenata karavAnI AtmAmAM vRtti pragaTe. jyAM sudhI pigaeNlika sukhane rasa hoya, padgalika sukhane sukha rUpe gavavAnI bhAvanA hoya, tyAM sudhI pitAnA cAritraha karmane kSINa karI nAkhavAnI bhAvanA ane e mATe mahenata karavAnI vRtti pragaTe ja nahi. AtmAne bhogasukha tarapha ghaNA upaje
Page #460
--------------------------------------------------------------------------
________________ 448 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna ane mAkSa-sukhanI tAlAjelI lAge, tyAre ja AtmA peAtAnA cAritramAha kanekSIjI karI nAkhavAnI mahenata karavAne utsAhita bane. vicAra karI ke jenA haiyAmAM bhogasukha tarapha AvI ghRNA pragaTI hAya ane mAkSasukhanI jene tAlAvelI lAgI hoya, tene kadAca bhoga bhogavavA paDe, teA ya te kevI rItie bhogAne bhogave? tame jema bhogavA che ema nahi. tame tA evA che ke-bhogAne tame bhogavA che ke bhogA tamane bhogave che, enA niNa ya karavA paDe. eTale tame jema bhogAne bhogavA che tema e bhogAne bhogave nahi, paNa tame jema rAgAne bhogavA che tema e bhogAne bhogave. tamane jevA aNugamA rAga tarapha che, tevA aNugamA evA AtmA Ane bhoga tarapha hAya, tame rAgane bhogavatAM jevI asahanazIlatA dAkhavA che, tevI asahanazIlatA e bhogAne bhogavatAM dAkhave nahi, kAraNa kesamajI che ane lakSya te peAtAnA tevA prakAranA cAritramAha mane kSINa karI nAkhavAnuM che. eTale vAta e che ke jyAM sudhI cAle tema hAya, tyAM sudhI tA vivekI AtmA kAi paNa kAraNasara bhogane bhogavavAnuM pasaMda kare ja nahi, suvivekI AtmA bhogane bhogave, to te na chUTake ja bhogave ane jo ethI UlaTI maneAdazA hoya tA tene suvivekI kahevAya ja nahi. prazna. nardiSeNu bAra bAra varSo sudhI vezyAne tyAM rahyA ane vezyAnI sAthe temaNe bhAga bhAgavyA, te zuM peAtAnA cAritramAha kamane kSINu karI nAkhavAne mATe ja ? ema ja mAnavuM paDe. mahAtmA zrI nandipeNanA caritrane
Page #461
--------------------------------------------------------------------------
________________ 49 paNa temAM kALA patana mATe jAti pahele bhAga-zrI jinastuti e tame dhyAnapUrvaka vAMce ane vicAre, te tamAre paNa AvA ja nirNaya upara AvavuM paDe. emane bhogamAM sukha dekhAyuM hatuM, emane viSayasukhanA bhegavaTAnI meja mANavAnuM mana thaI gayuM hatuM athavA te saMyamathI e kaMTALI gayA hatA, evuM kAMI ja hatuM nahi. saMyamane te emanA haiyAmAM bhArebhAra rasa hatuM, ane ethI emanA haiyAmAM viSayasukhe, bhego pratye bhAre ghaNu hatI. chatAM paNa, emane pitAnA cAritraha karmane kSINa karI nAkhavuM ja hatuM ane emaNe jyAre joyuM ke- bhegone bhegavyA vinA mAruM cAritraha. karma kSINa thAya evuM che ja nahi. tyAre paNa thAkIne ja ane te paNa tevA prakAranuM nimitta AvI maLatAM, temaNe bhegene bhogavavAmAM kALa pasAra karavAno nirNaya karyo hate. praznaDa naMdipeNa je pitAnA cAritraha karmane kSINa karI nAkhavAnA hetune bara lAvavAne mATe ja vezyAne tyAM rahyA hatA, te pachI temane patita, cAritrabraNa Adi kAma vAya ja nahi ne? ' jarUra ema kahI zakAya ke-e patita thayA, cAritrabraha, thayA. emaNe dIkSA lIdhI te vakhate je pratijJA grahaNa karI hatI, te pratijJAthI te emanuM patana thayuM ja ne? dareka dIkSArthine dIkSA letI vakhate pAMca mahAvratanuM pAlana karavAnI pratijJA grahaNa karavI paDe che. zrI nardiSeNe paNa dIkSA grahaNa karatI vakhate pAMca mahAvratanuM pAlana karavAnI pratijJA grahaNa karelI ja, eTale pachI game te kAraNasara, game tevA sArA hetuthI paNa, temaNe gRhavAsane svIkAryo hoya, te chatAM paNa
Page #462
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 450 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne je pratijJA emaNe dIkSA letI vakhate grahaNa karI hatI, te pratijJAmAMthI temanuM patana ja thayuM kahevAya ane ethI teo cAritrabhraSTa thayA, ema paNa kahevAya. patita thayA, cAritrabhraSTa thayA, evuM vastasvarUpanA varNanane aMge bolI zakAya, bAkI patita ane cAritrabraNa Adi kahIne nindA karI zakAya nahi. evI nindA karanAre athavA te e rItie tiraskAra karanAre te pApa ja bAMdhe. e paDyA hatA, paNa emane paDavuM paDyuM hatuM. e paDyA che tevA prakAranA karmanA mege paDayA, paNa kAme temane pADyA evuM nathI. kAmane AdhIna thavuM paDe, te pahelAM te e mRtyune bheTavAne taiyAra hatA; paNa emanuM cAritraha karma evuM joradAra hatuM ke-je e kane kSINa karavuM ja hoya te, e karmane kSINa karavAne mATe paNa, emane bhega bhegavyA vinA chUTake thAya ja nahi. prazna te te pachI ema ja kahevuM paDe ke-naMdiSeNa paDyA te paNa caDhavAne mATe ja paDayA | _ }; ; . ema kahe te paNa te cheTuM nathI, kAraNa ke-emaNe thAkIne ja gRhavAsa svIkAryo hate ane lega bhegavatAM paNa emanuM mana te tyAgamAM ja ramatuM hatuM. e vinA e vezyAne ghera rahevA chatAM paNa reja raja daza daza mANasone pratibaMdha pamADIne dIkSA levAne mokalI zake ane te je rItie e vezyAne tajIne cAlI nIkaLyA te rItie e vezyAne tyAga karI zake, e zakya ja nathI. che. praznakAra zrI naMdiSeNane prasaMga je Apa varNave, te tethI ghaNuM jANavAnuM maLe.
Page #463
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti tamArA badhAnI IcchA hoya te ema karavAmAM paNa vAMdho nathI. samaya jaze eTaluM ja. zrI naMdiSeNa mULa te rAjakumAra hatA. zrI zreNika rAjAnA e putra hatA. zrI zreNika koNa hatA ? zrI zreNika, vartamAna zAsananA nAyaka bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAnA parama bhaktamAMnA eka hatA ane kSAyika samyaktvanA svAmI hatA. jema zrI kRSNa mahArAjA kSAyika samyagdaSTi hevA chatAM paNa ghora aviratinA udayavALA hatA, tema zrI zreNika mahArAjA paNa sAyika samyagdaSTi hovA chatAM paNa ghera aviratinA udayavALA hatA. e bannene pitApitAnA cAritraha karmane e jabare udaya hato ke-keme karI e AtmAo viratine pAmI zake ja nahi, paraMtu emanuM mithyAtvameha karma kSINa thaI gayeluM, eTale je emanA antaHkaraNane tapAsI zakAya, te ema ja lAge ke-A puNyAtmAone ratnatrayI sivAyanuM kAMI ja paNa upAdeya lAgatuM nathI. eka vAra bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmA rAjagRha nagarInA udyAnamAM samesaryA. bhagavAnane rAjagRhI nagarInA udyAnamAM samesarelA jANIne, rAjakumAra zrI naMdiSeNa bhagavAnanI pAse gayA. bhagavAna rAjagRhI nagarInA udyAnamAM samosaryo te pahelAM, tAjetaramAM ja, e prasaMga banela kensecanaka nAmano nAmane hAthI, ke je koIne paNa vaza thate nahete zrI zreNika) mahArAjAe potAnI senA sAthe vanamAM jaIne e secanaka hAthIne balathI tathA chalathI vaza karavAno prayatna karela, A
Page #464
--------------------------------------------------------------------------
________________ 45ra zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne paNa je hAthI temane vaza thayela nahi; te hAthI rAjakumAra zrI naMdiSeNane jene-rAjakumArazrInaMdiSeNane jotAnI sAthe ja, vaza thaI gayela; snehabhIno banIne vaza thaI gayelo, AthI rAjakumAra zrI naMdiSeNane lAgeluM ke-Ama thavAmAM jarUra keI gUDha kAraNa tevuM joIe." eTale, jyAre te bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAnI pAse gayA, tyAre bhagavAne ApelA dharmopadezane sAMbhaLyA pachIthI, pitAne AzcaryabhUta lAgelA hAthInA prasaMga viSe, rAjakumAra zrI naMdiSeNe bhagavAnane pUchyuM. e praznanA uttaramAM bhagavAna zrI naMdiSeNane, te hAthInI sAtheno tene pUrvabhavanA saMbaMdha kahI saMbhaLAvyo. te sAthe bhagavAne ema paNa kahyuM ke-"pUrve te sAdhuone dAna devA dvArA je vipula puNyane upArjeluM, tenA ge ja tuM ahIM rAjaputra tarIke janme che." - A vAta pUrI thaI, tyAM te zrI zreNika vigere paNa prabhunI pAse AvI pahoMcyA. teoe paNa bhagavAnanA zrImukhethI dharmadezanAne sAMbhaLI. bhagavAnanA zrImukhethI apAtI dharmadezanAnuM zravaNa karavAnA ge, rAjaputra zrI naMdiSeNa pratibodha pAmyA ane pratibaMdha pAmelA temaNe, tarata ja, bhagavAnanI pAse pitAne saMyamI banAvavAnI mAgaNI karI. rAjakumAra zrI naMdiSeNe, bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAnI pAse saMyamanI mAgaNI karatAM, bhagavAne pharamAvyuM ke-vatsa! tAruM cAritrameha karma haju bahu baLavAna che, tAre haju evuM bhegaphala karma che, ke jene aMge tAre bhega
Page #465
--------------------------------------------------------------------------
________________ - pahelo bhAga-zrI jinastuti 453 bhagavyA vinA chUTake thAya nahi; mATe tuM hamaNAM ja dIkSAne levAne mATe samutsuka bana nahi!" bhagavAne A pramANe vAravA chatAM paNa, rAjakumAra zrI naMdiSeNa mAnyA nahi ane dIkSAne grahaNa karavAne mATe taiyAra thaI gayA. e vakhate AkAzamAM paNa divya vANI thaI ke-"tU dIkSAne grahaNa kara nahi, kAraNa ke-haju tAre bhegane avazya jogavavA ja paDe, evuM karma vidyamAna che." bhagavAne niSedha karyo ane AkAzamAM divya vANI karIne devatAoe ya niSedha karyo, te chatAM paNa rAjakumAra zrI naMdiSeNane dIkSAne grahaNa karavAne utsAha eTalo badhe adamya hatuM ke temaNe dIkSA grahaNa karI ja. dIkSA levAne taiyAra thAya, tyAre tene bhagavAna Ama niSedha karI zake? bhagavAna niSedha kare ane ethI dIkSA grahaNa karavAne mATe utsAhita banele saMsAramAM rahI jAya, te tethI bhagavAnane pApa lAge? AvA prazno koI uThAve, te kahevuM joIe ke evA prasaMge bhagavAna avazya niSedha karI zake ane bhagavAna niSedha kare ethI pele saMsAramAM rahe, te eTale samaya te saMsAramAM rahe tenuM pApa bhagavAnane lAge ja nahi; kAraNa ke-bhagavAna jANe che keje A dIkSA leze, te AnuM patana avazya thavAnuM che anai pratijJAbhaMganuM e pApa paNa sAmAnya koTinuM nathI. praznaA to bhagavAnanI vAta che, paNa e jagyAe atyAranA jevA keI chavastha hoya, te te zuM kare? chadmasthane kAMI evuM jJAna te nathI ja ke-sAmAnuM
Page #466
--------------------------------------------------------------------------
________________ 454 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne cAritraha karma kevA prakAranuM che, ane te jANI zake, eTale chae te tenI yogyatAnI tapAsa prazna, kathA ane parIkSA dvArA ja karavAnI hoya. prazna, kathA ane parIkSA dvArA kevI rItie dIkSArthI jIvanI gyatAnI parIkSA thAya, e viSayamAM paNa zAstromAM vistArathI varNana karAeluM che. ahIM je ApaNe e varNanamAM utarIzuM, te vaLI samaya vadhAre jaze ane have te ApaNe jema bane tema jhaTa sUtranuM vAMcana zarU karavuM che. zAstroe pharamAvelA vidhi mujaba dIkSArthInI gyatAne tapAsatAM, je "te dIkSArthI ayogya che-ema mAlUma paDI jAya, te tene ame paNa tatkAla dIkSA ApavAnI nA pADI zakIe ane pachI prayatna karavA chatAM paNa je tenAmAM dIkSA mATenI yogyatA pragaTe nahi, te tene niSedha paNa karI zakIe. AvI rItie tatkAla dIkSA nahi ApavAthI amuka kAlane mATe ane pachI paNa agya ja jaNAya te niSedha karavAthI, kadAca jIvanabharane mATe te asaMyamI rahe, te paNa amane ethI enA asaMyamanuM pApa lAge nahi, paNa bhagavAnanI AjJAnA pAlananuM ja phala maLe. prazna paNa pelAne lAbha thato aTakI jAya ne? lAbha thatuM aTakI jAya nahi, paNa geralAbha thato aTakI jAya. bhagavAnanI AjJAnI virAdhanA karavAnA ghora pApathI lepAtAM e bacI jAya. UlaTuM ema kahe ke-te ayogya che ema jANavA chatAM, dakSAne laIne pALI zake e nathIema jANavA chatAM paNa, je ame ene dIkSA ApIe ane te pachI te bhagavAnanI AjJAnI virAdhanA karanAre nivaDe,
Page #467
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 455 te ethI e virAdhanAthI jema e pApane upAje, tema ame paNa pApanA bhAgI banIe; jyAre ame je zAstronI AjJA mujaba joI zakAya teTalA pramANamAM dIkSAthanI gyatA joI hoya ane ene egya mAnIne ja sva-paranI anugrahabuddhithI tene dIkSA ApI hoya, te e pachI kadAca e bhagavAnanI AjJAnI virAdhanA karanAre nivaDe, te paNa amane e virAdhanA aMge pApa lAge nahi ane bhagavAnanI AjJAnA pAlananuM ja phaLa maLe. - prazna zrI naMdiSeNa pratijJA bhraSTa thavAnA ja che, ema jANavA chatAM paNa bhagavAne temane dIkSA kema ApI ? " tevA prakAranA bhAvibhAvane joIne bhagavAna zrI naMdipeNane dIkSA ApI hatI. bhagavAna zrI jinezvarade paNa bhAvibhAvane anyathA karI zakatA nathI. "bhagavAne kadAca emAM ja naMdipeNanuM hita bhALyuM haze-ema te kahevAya ja nahi, kema ke-je emAM ja bhagavAne naMdiSeNanuM hita bhALyuM hata, te pahelAM je niSedha karyo, te niSedha karata nahi. ahIM e vAta paNa dhyAnamAM rAkhavI joIe ke-ApaNe te bhagavAnanI AjJAne ja anusaravAnuM che. e tArakenI AjJAne vegaLI mUkIne, e tArakee karyuM te karavAnA cALA karavA javAya, te ArAdhanA rahI jAya ane virAdhanA pale paDI jAya. e tArakanI AjJAnusAra dAnAdika dharmone sevavAmAM ApaNA haiyAmAM utsAha pedA thAya-e mATe ApaNe e tArakoe sevela dAnAdika dharmone yAda jarUra karIe, mAre evI ja utkRSTa rItie dAnAdi dharmone sevavA che-evA mane
Page #468
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna rathe paNa jarUra karIe, paraMtu ApaNe je kAMI karIe, te te e tArake ApaNe mATe kahelA prakArene lakSyamAM rAkhIne ja karIe. ApaNe bhagavAnanI AjJAnA pAlake banIe, paNa e mahAbhAgoe kareluM karavAnI vAta karavA dvArA e puNyapurUSanI AjJAna bhaMjaka banavA jevuM te karIe ja nahi. bhagavAne khUde ane divya vANI dvArA devatAe paNa niSedhavA chatAM, zrI naMdiSeNe dIkSA lIdhI ja hatI, tyAre te vakhate e mahAnubhAva kevA bhAvamAM vartatA haze? bhagavAna paNa kahe che ane divya vANI paNa kahe che ke tAre bhega bhegavyA vinA chUTe evuM tAruM karma nathI te chatAM ya jyAre zrI naMdiNa bhega mATe lAlAyita thatA nathI, bhegasukha tarapha najara sarakhI paNa karatA nathI, tyAre te vakhate temane bhegasukha pratye keTalI badhI ghaNA haze ane temanA haiyAmAM mekSasukhane meLavavAnI keTalI bhAre tamannA jAgI haze? zrI naMdiSeNe bhagavAnanA vacananI uparavaTa thaIne dIkSA lIdhI-enI A prazaMsA nathI; paNa temaNe je kAMI karyuM, te karatI veLAe temane manebhAva ke prazaMsanIya hatuM, tenI A vAta che. jema gozALa jyAre bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmA upara tejezyA mUkavAne mATe AvI rahyo hato, tyAre bhagavAne gaNadharabhagavAna zrI gautamasavAmIjI Adi sarva munione AghA khasI javAnuM ane vacce nahi AvavAnuM kahyuM hatuM, tema chatAM ya, nakSatra ane sunakSatra nAmanA be munio, gazALe bhagavAna upara je upadrava karato hato, tene sahI zakyA nahi ane vacce paDyA, te tyAM zuM javAya? emanA haiyAmAM
Page #469
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga zrI nituti bhagavAna pratye rahelA bhaktibhAve uchALo mAryo, ema ja kahevAya ne? e munione jema AjJAbhaMjakanI kakSAmAM mUkI zakAya nahi, tema zrI naMdiSeNane paNa AjJAbhaMjakanI kakSAmAM mUkI zakAya ja nahi, kema ke-zrI naMdipeNanA haiyAmAM bhagavane pharamAvelA dharmanI ArAdhanA karavAne ja utsAha hate. emane ema hatuM ke-'baLavAna evA paNa cAritraha karmane huM teDI-DI nAkhIza!' koI kaheze ke bhagavAne jyAre kahyuM ke e karma ema tUTe evuM ja nathI, pachI te bhavuM joIe ne?" paNa jyAre utsAhane joradAra Avega AvI gaye heya che, tyAre mANasane e vicAra sujhato ja nathI. ghaNe uMcethI nIce paDIe te hADakAM bhAgI jAya ane marI javAya athavA te kuvAmAM paDIe te bhAre vedanA bhogavavI paDe ane marI javAya--evuM jJAna jeone hoya che, teo paNa je krodhane joradAra AvezamAM AvI jAya che, te ucethI nIce athavA nIcethI kuvAmAM paNa paDatuM mUke che ne? joradAra Aga, e vastu ja evI che ke-e pratikULa vicArane gaNakAravA ja de nahi. zrI naMdiSeNanA haiyAmAM pitAnA cAritrameha kamane kSINa karI nAkhavAne joradAra Aga pragaTayo hate. "bhegane bhegavIne kamane kSINa karavuM, emAM zUravIratA karI che? bhegane lAta mArIne ane tapa-saMyamane sevIne kamane kSINa karavuM, emAM ja kharekharI zUravIratA che.' -A vicAra paNa evA utsAhanA AvegamAM caDhelA AtmA ene Ave, e saMbhavita che. jo ke AveganuM jora vivekane avarodhanArUM hoya che, paraMtu zrI naMdiNanA AvegamAM kAraNa
Page #470
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne ve evuM che, ke je kAraNa prazaMsA mAgI le che. rAjakumAra zrI nardiSeNe vairAgyanA AvegamAM ne Ave gamAM dIkSA laI lIdhI ane te pachIthI temanA vairAgyane Avega ghaTI gayA, evuM paNa anyuM nathI. bhagavAne emane dIkSA ApI, tethI teA emanA AnaMdanA pAra rahyo nahi. peAtAnuM cAritrameAha krama kevuM khaLavAna che, e viSe je cetavaNI maLI hatI,te cetavaNInA temaNe kharAkhara khyAla rAkhyA ane jyArathI dIkSA lIdhI tyArathI ja temaNe karmanI sAme ghAra saMgrAma AdarI dIdhA. cha ane aThThama Adi tapamAM tatpara banIne te, bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAnI sAthe avizrAntapaNe viharavA lAgyA. teo tapanA sevanamAM jema tatpara banI gayA, tema jJAna- dhyAnamAM paNa tatpara banI gayA. anityAdi khAra bhAvanAone bhAvatA teo, bAvIsa parISaheAne paNa suMdara prakAre sahana karatA hatA. Ama zrInardiSaNa munivara peAtAnAM karmAne kSINa karI nAkhavAne mATe kevA purUSArtha kare che, e bhUlavA jevuM nathI. rAjakumAra hatA, eTale emanuM zarIra keTaluM kAmaLa haze ? e kAmaLa zarIrane kaThora banAvyA vinA ja chaThTha ane adbhUmAdi tapazcaryA cAlu rahI zakatI haze ? tapazcaryA sAthe jJAnArjanano prayatna paNa satat cAlu eTale ALasanuM teA nAma paNa nahi ne ? yuddhe caDhelA vIra ArAma zeAdhe kharA ? enI AMkha sAme te zatru upara vijaya meLavavAnuM dRzya ramyA kare ne? tema A munivaranuM lakSya paNa eka ja hatuM ke-tapathI, jJAna-dhyAnathI ane parISaheAnA sahunathI krama rUpa zatrune bhagADI devA!
Page #471
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 459 AvI rItie, pitAnAM karmone kSINa karI nAkhavAnI sAdhanAmAM ekatAna banI gayelA munivara zrI naMdiSeNane, krame karIne, temanA cAritramoha karmane udaya satAvavA lAge, cAritraha karmanA udaye, zrI naMdiSeNa munivaranA haiyAmAM bheganI IcchA pragaTAvavA mAMDI ane zrI naMdiSeNa munivare bhoganI IcchAne janmAvanAra karmanA udayane niSphaLa banAvI devAne mATe, bhoganI IcchAne dAbI devAne-kacaDI nAkhavAne mATe, pahelAM karatAM paNa prabala e tapa karavA mAMDayo. saMyamane bAdha na pahoMce, evI AtApanA paNa karavA mAMDI. ATaluM ATaluM karavA chatAM paNa, munivara zrI naMdiSeNuM bhoganI abhilASAne potAnA haiyAmAM uddabhavatI aTakAvI zakyA nahi. cAritramoha karma emane bheganA khUba khUba abhilASI banAvI daIne bhogone bhogavatA banAvI devAnI peravImAM hatuM, jyAre zrI naMdiSeNa munivara e kamanuM mULamAMthI kAsaLa kADhI nA khavAnI peravImAM hatA. evA samaye emanA aMtaramAM virAgabhAva ane karmodaya vacce, kevuM bhayaMkara yuddha cAlatuM haze, tenI to kalpanA karavAnI rahe che. cAritraha karmanI sAthenA yuddhamAM jyAre zrI naMdiSeNuM vijaya meLavI zakyA nahi, tyAre e mahApurUSe nirNaya karyo ke dehane pADI de, paNa dehane bhogamAM te paDavA ja de nahi!" e nirNaya karIne teoe eka parvata upara caDhIne nIce jhuMpApAta karyo, paraMtu parvata uparathI paDatA temane eka devatAe jhIlI lIdhA ane anyatra mUkI dIdhA. pachI devatAe kahyuM ke-"maravAne vRthA prayatna zuM kAma kare che? tame
Page #472
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna bhogone bhogavyA vinA te marI zake tema paNa nathI !' munivara zrI naMdiSeNe, devatAnA AvA vacanane paNa chANakAI nahi ane pitAnA cAritraha karmane kSINa karI nAkhavAne mATe, e mahAtmAe, ekAMtavAsamAM rahIne pahelAM karatAM paNa tIvra tapane AdaravA mAMDyo. A mahAtmAnA jIvanamAM, kyAMya, tamane karmane kSINa karI nAkhavAnI tAlAvelI sivAyanI kaI tAlAvelI dekhAya che? have A munivaranA patanane prasaMga Ave che. A mahAmuni eka vakhata vaheravAne mATe nIkaLyA che.' pite hatA tyAre rAjaputra hatA, paNa atyAre te muni che ne? munie saMyamanA nirvAhane aMge jIvana-nirvAhane mATe je kAMI vastra, pAtra ane anna-pAnAdi joIe, te bhikSAthI ja meLavavAnuM hoya che. zrI vItarAganA zAsananI A maryAdA che. A maryAdAne munivara zrI naMdiSeNa samaje che, eTale ghera ghera pharIne pAtramAM bhikSA levAnI pravRttine AcaratAM jarA paNa saMkeca pAmatA nathI, leza paNa lajAyamAna thatA nathI. munimArgane samajanArAone bhikSAe javuM-gocarI mATe javuM, e hiNapatabharyuM lAge ja nahi. bhagavAna zrI jinezvarae upadezelI saMyamadharmane aMgenI saghaLI ya kriyAomAM nirjarA samAelI che. saMyama nirjarA mATe levAya che, karmonA nAza mATe levAya che ane bhikSA paNa dIkSAnuM eka aMga ja che; paNa zarata eTalI kharI ke-bhikSA vidhipUrvaka grahaNa karavI joIe ane e bhikSA saMyama-roganA nirvAha khAtara ja hevI joIe, AhAragRddhi ke rasalaulupya
Page #473
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - pahele bhAga-zrI jinastuti khAtara nahi. AhAragRddhi ke rasalaulukhya khAtara karAtI bhikSA kaSTa rUpa che, nijerAne aTakAvanAra che ane ethI e mekSane paNa aTakAvanAra che. tyAgIomAM zRMgArarUpa, anekavidha siddhionA svAmI, mahAna tapasvI ane jAgrata saMyamI evA munivara zrI naMdiSeNuM bhikSA grahaNa karavAne mATe nIkaLyA che. UMca-nIcanA bhea vinA gocarI levAnA vidhinuM pAlana karanAra A mahAmuni, eka moTA mahAlayamAM praveza kare che. uMca-nIcane bheda nahi, eno artha "zrImaMta ke raMkane bheda nahi--e che. pisAvALAo ke khAnadAna gaNAtAoevA uccane tyAM javuM, ane sAmAnya sthitivALAne tyAM javuM nahi, e bheda carI levA jatAM muni rAkhe nahi. Agamika bhASAmAM pisAvALAne ucca' kahevAmAM Ave che ane eka bhASAmAM paNa eka zodanA aneka artho hoya che. nAmane "geAtra zabda sAthe "ucca zabdane javAmAM Ave, te ucca gotra e ya artha thAya ane "pUjavA yogya che genna jenuM e arthe ca thAya. Aje keTalAke ucca-nIcane varNabhedamAM artha ghaTAvIne, "sAdhuo aDhAre ya varNanI gocarI letA hatA"--evuM pracAre che paraMtu temane te artha cheTe che, kema ke--zrI vyavahAra sUtramAM sAdhu AzrI amuka kulane varjavAnuM spaSTa kathana che. munivara zrI nadiSeNe je mahAlayamAM praveza karyo hato, te mahAlaya eka vezyAnuM nivAsasthAna hatuM. anArathI ja munivara zrI naMdiNathI e mahAlayamAM praveza thaI gaye hate.
Page #474
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne zrI nardiSaNa munivare e mahAlayamAM praveza karIne dhamalAbha' ema uccAryuM, sAdhue kAi paNa gharamAM bhikSArthe pese, ke tarata ja 'dharma lAbhanA ja uccAra kare, paNa bIjo kAI uccAra kare nahi. AnI pAchaLa paNa hetu che. sAdhuonI IcchA peAtAne mATe paNa dharmanI che ane jagatanA jIvAne mATe paNa dharmanI ja che. 'huM dharmane pAchuM ane jagatanA jIvA dharmane pAme'-e ja sAdhu mAtranI bhAvanA hoya che. dha lAbha'nA uccAra sUcave che ke-bhikSArthe AvelA mane tame je bhikSA Ape, te dharmane pAmavAnA hetuthI Ape| / bhikSA ApanAra upara prasanna thaine ApavAne mATenA A AzIrvAda nathI. tamArA gharamAM huM AbhyA che, tethI tamane dharmanA lAbha thAya--evA hetune sUcavavAne mATe dharma lAbhanA uccAra che. AthI tA, je gharamAMthI bhikSA maLatI nathI, je gharavALA bhikSA ApatA nathI athavA te bhikSA ApavAne taiyAra hoya che, paNa munine bhikSAmAM levI kalpe nahi evI cIjo hAya che,te gharamAMthI bhikSA lIdhA vinA ja nIkaLatAM paNa, munie dharma lAbha ja uccAre che, Ape tene ya dharmalAbha thAo ane na Ape tene ca dharmalAbha thAe ! sArUM Ape, ghaNu' Ape, tene ca dharmalAbha thAo ane sAmAnya Ape, gheADu Ape, tene ya dharmalAbha thA ! AvI ja maneAvRtti sAdhuonI hAya che. ya munivara zrI nadiSaNe 'dharma lAbha' evA uccAra karyo. e sAMbhaLIne vezyA munivaranI pAse AvI ane hasatAM hasatAM AlI ke-dharma lAbhanuM mAre zuM prayeAjana che? huM teA dharmathI 462
Page #475
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelo bhAga zrI jinastuti 462 maLatA sukhane nahi, paNa arthathI-paisAthI maLatA sukhane IcchanArI chuM; mAre te artha lAbha joIe." | vezyA AvuM belI, e munivara zrI naMdiSeNathI khamAyuM nahi. manamAM tIkhAza AvI gaI. mAna kaSAye jera karyuM. emane thayuM ke mArI mazkarI ane te paNa A kare? zuM mArI pAse paisA nathI, dhana nathI, mATe huM bhikSAe nIkaLe chuM? Ane batAvI ApuM ke-mArI pAse te evI siddhio che ke-taNakhaluM phekuM ne eneyA varSe ! mAna ane mAnathI AvelA krodhanA jeramAM AvI jaIne, zrI naMdiSeNe jamIna parathI eka ghAsanuM taNakhaluM laIne jevuM pheMkyuM, ke tarata ja emanI tapolibdhithI ekadama AkAzamAMthI bAra koDa nI vRSTi thaI gaI vezyA paNa, kSaNa vAra te, A akalpya vRSTine joIne hebatAI gaI. tamane A prabhAva je-te nathI, paNa je tapamAM muktine ApavAnI tAkAta che, te tapamAM nene varasAda varasAvavAnI tAkAta hoya, emAM navAI pAmavA jevuM nathI. ahIM duHkhada bInA te e che ke-zrI naMdiSeNa jevA mahA munivara paNa, eka nahi jevA nimittane pAmIne, abhimAnanA AvezamAM taNAI gayA. abhimAnanA Aveze temanI pAse nahi karavA jevuM A kAma karAvI dIdhuM ! abhimAnathI sarvasva hArI javAya che. abhimAna rUpa ajagara sarva guNone gaLA jAya che, teno nAza kare che. abhimAna AvyA pachI pote koNa che-enuM bhAna rahetuM nathI, tethI pitAne mATe kartavya zuM che ane akartavya zuM che, ene paNa visarI javAya che
Page #476
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAtA munivara zrI nardiSaNa upara mAna kaSAye kAranuM AkramaNa karyuM, 'e ttArI, a lAbhanI mAgaNInA miSe zuM A vArAManA vyaMgathI mArI avajJA kare che ? ahIM mArI pAse zI *sInA che? ene paNa khatAvI dauM ke-mArI tapeAlabdhimAM rahelA anidhAnanI pAse te tArA A mahAlaya vigere kAMI kazI ja gaNanAmAM nathI !' ATale badhe uce caDhelA e mahA munivarane have abhimAna Ama paTakI de che! rAjavaibhavanA tyAgIne, vezyAnA bhAgamAM vikSubdha banAvavAnI jALa, vidhi AvA prakAranA abhimAnane nipajAvavA dvArA cAje che. asAra mAnIne je dhanane vasyuM hatuM, te ja dhananI tAbdhinA ceAge vRSTi karI dekhADIne, vezyAne camatkAra khatAvavAnuM A mahAmuninA manamAM abhimAna pedA thAya che. vizva AkhAnuM bhAna bhUlAvanArI vezyA jyAmAha pAmI, e bhAna bhUlI e kharuM, paNa e te viSayanI putaLI hatI, jyAre A tA. mahAmuni hatA ne ? vezyA bhUla kare eTale mahAmuni paNa bhUla kare ? anya kAI bhUla karI bese tA ya munie peAte zUla karavAnI hAya nahi, tyAM vaLI vezyA bhUla kare eTale suni paNa bhUla kare, ema prema ja kahI zakAya ? paNa A sahAmuni, jemaNe viSayAno tathA kaSAyAno parihAra karyo hatA, tene mULamAMthI ukheDI nAkhavAne mATe jemaNe saMyamano mane tapano svIkAra karyAM hatA, te bhUlyA; kharekhara, mahAmuni bhUlyA. muninA dhama mAtra dharmalAbha ApavAno che. tee rAIne atha lAbha Ape nahiM, A mahAmuni vedAdayanA pari NAmathI khacavAne mATe tA, atyAra sudhI gajakhanAka prayatna y
Page #477
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 465 zIla rahyA hatA, eTale ja temane pADavAne mATe vidhiecAritraha kameM abhimAna subhaTa dvArA kAma lIdhuM. ratnonI thayelI vRSTine vezyA visphArita netrothI joI rahI che, tyAM te zrI nadiSeNa ene kahe che ke A dhanathI tane sukhano lAbha thAo !" ane ema kahIne zrI naMdiSeNuM pAchA vaLavA jAya che, paNa have vezyA emane javA de? zrI naMdiSeNa eka to rAjakumAra hatA ane temAM ya atyAre yauvana vaya che. tapathI zarIra kRza baneluM che, paNa zarIranI kAnti te tejomaya banelI che. AvA sukumAra, yuvAna, rUpALA ane labdhisaMpanna purUSanA vegane, kayI viSayalolupa strI Icche nahi? vezyAe nirNaya karI lIdhuM ke-have te A mahAmunine javA devA ja nahi." vyAhita thaI gayelI vezyA rUpa balA have te munine vaLagI. atyAra sudhI bhale e bhAna bhUlelI hatI, chatAM aLagI hatI, paNa have te barAbara vaLagI. AvA bheda bhAgyavaMtane, AvI bhAna bhUlelI bhAmA, have tyAMthI eka DagaluM ya casakavA de kharI ? | muni je keIne arthanI AzA baMdhAve, te ya tenA muninA durgatinA vAsA thAya. munie to mAtra dharmalAbha ja - Apa joIe. munie pite svIkArelA dharmanI maryAdA toDI, arthAtu-artha lAbha ApavAthI Aphata vahorI ! vezyA dhananI pUjArI heya, dhana mATe mahA pApane AdaranArI hoya; dhana mATe jiMdagIbhara jene-tene dehavikya karanArI heya, evI vezyA nArI AvI arthasiddhine najare najara nihALe, eka taNakhalAne teDIne pheMkatAM kroDe ratnane Dhagale thaI gayela 30
Page #478
--------------------------------------------------------------------------
________________ 466 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne bhALetemAM purUSa paNa juvAna ane rUpALe haya, pachI e vezyA potAnA strIcaritrane ajamAvavAmAM, pitAnI vArAMganA kaLAthI vaza karavAmAM pAchI paDe kharI ? ADI kahevAtI vezyA, have te kharekhara muninA mArgamAM ADI paDI. kahe che ke have jAva che kyAM? tame to mArA prANanAtha che ! tame jaze te have huM marI ja javAnI ! ATalAM badhAM tapa karyo, te tamArAmAM mRdutA che ke nahi ? have te kRpA kare, ahIM ja rahI jAo ane mArI sAthe ene bhegA vezyA ADI paDI; raDI paDI; kharekharI naDI. e ja kahevA lAgI ke A dhanane varSAvanAra tame che, eTale A dhananA svAmI paNa tame che ! nyAya-nItinI rUIe, A dhananA bhogavaTAnA hakkadAra tame che. have ahIM rahe ane bhega. A sevikA ApanI sevAmAM taiyAra che. A dAsIne ApanA saMsargathI pAvana kare. anyathA, mAre te maraNa ja zaraNa che. te chatAM ya je Apane mArI dayA na AvatI hoya, te tame khUzIthI jAo, paNa Apa ApanuM varSAveluM A dhana cayApanI sAthe ja laI jAo !" kevI Aphata? kevI sIta! "Ava balA, pakaDa galA-jevuM ja thayuM ne? pite varSAveluM dhana vaLagyuM gaLe, mahAlaya ane madabharI yauvana sahita ! vezyA jayAre AvuM AvuM bolI rahI hatI, tyAre zrI - nadiSeNa jude ja vicAra karI rahyA hatA. zrI naMdiSeNe bhAgone bhegavavAnuM kema svIkAryuM, tene emanI A samayanI vicAraNAmAMthI khUlAse maLe che. "dunivuja mAruM
Page #479
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti 467 AvA saMga baizyAmadoSaje !' bhagavAne paNa je kahyuM hatuM ane devIe paNa je kahyuM hatuM, te karmanA udayanA A pratApa che! e krama mane cheDe tema nathI. bhAgAne bhAgavyA vinA e krama jAya evu nathI. AveA vicAra karIne zrI nardiSa vezyAnA svIkAra karyAM. have vicAra karo ke-zrI nardiSaNane pADavA kANe emane kAme pADavA ke kame pADyA ? kahevuM ja paDaze ke zrI nadiSaNane temane tevA prakAranA krame ja pADacA, je ke--zrI nardiSaNane kAme pADacA evuM na ja kahI zakAya ema nahi, kAraNa ke-emanA kane puN emane kAma dvArA ja pADyA hatA. kAmane sevavAnI pragaTelI IcchAne jyAre e kAI paNa rItie dabAvI zakathA ja nahi, tyAre AvA cAga maLI jatAM, emane bhAgAne bhAgavI levAnA niNaeNya karavA paDayo hatA. Ama chatAM ya, emanA patanamAM mukhya vastu kAma nathI paNa kama` ja che, e vAta bhUlavA jevI nathI. zrI nardiSaNane kAme pADayA, ema te kayAre kaDI zakAta ? vezyAne joI ne e bhAganI lAlasAvALA banI gayA hota! emane ema thaI gayuM hota ke-kayAre A mane vaza thAya ? paNa vezyAne vaza karavAnA emaNe prayatna karyo ja nathI. ratnAnI vRSTi paNa vezyAne vaza karavA nimitte nahAtI ! vaLI jo emane bheAga lAgavI ja levA che--evuM manamAM thayuM hota, te emane ghera emanI sevA kare, emanA haiyAne satANe, evI pAMcase kulavadhUe hatI. zrI nadiSaNa jyAre dIkSita thayA, te vakhate te pAMcaseA strIone tajIne dIkSita thayA hatA. e pAMcaseA kevI
Page #480
--------------------------------------------------------------------------
________________ 468 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna haze ? A vezyA karatAM rUpamAM, guNamAM, badhAmAM caDhIyAtI ja haze ne te chatAM paNa, zrI naMdiSeNe pAchA ghera javAne vicAra karyo nathI ane haiyAmAM udabhavelI kAmecchAne yena kena kacaDI nAkhavAno ja prayAsa karyo karyo che. A badhI vigatene lakSyamAM rAkhIne, vicAra kare ke-zrI naMdiSeNe vezyAno svIkAra karyo, emAM prabaLatA konI? kAmanI ke karmanI? kahevuM ja paDaze ke-e mahApurUSanuM karma je eTaluM badhuM joradAra na hata, te kAmamAM evI kaI ja tAkAta nahotI ke-e e mahApurUSane paTakI nAkhe ! karma je eTaluM badhuM joradAra na ta, te emaNe kAmane te capaTI mAtramAM cALI nAkho heta ! A te Ave che. AvI maLe, eka prakAranI vicitra phasAmaNa ubhI thaI gaI ane pitAne paNa lAgyuM ke-"mArA cAritramoha kamane huM bhogene bhogavyA vinA bhedI zakuM, e zakya ja nathI tyAre ja zrI naMdiSeNe vezyAno savIkAra karyo. AvI rItie, AvA saMjogomAM paNa zrI nadiSeNe vezyAne svIkAra karatAM, kevI pratijJA karI hatI ? muniveSane mUkIne vezyAnI sAthe rahevAnuM zarU karatAM pahelAM, zrI naMdiSeNe abhigraha grahaNa karyo ke-reja jyAM sudhI daza daza mANasone pratibaMdha pamADIne huM temane dIkSA levAne mATe mokalI Apu nahi, tyAM sudhI mAre bhajana karavuM nahi.' ' bhogane bhegavavAno ullAsa heya, te A abhigraha prahaNa karI zakAya khare? haiyAmAMthI mokSamArganI ArAdhanAnI vAta bhUla-cUke paNa visAre paDI jAya nahi, enI
Page #481
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga--zrI jinastuti 469 " keTalI badhI kALajI che? kayAre mArUM bhAgala kama tUTa ane kayAre hu A bhAgamAMthI bhAgI chUTu'-AvI bhAvanAmAM ja e paDatAM paDatAM paNa ramatA hatA, mATe ja emaNe Ave abhigraha grahaNa karyAM hatA. AvA abhigraha karIne, zrI nardiSeNe peAtAnA deha uparathI muniveSane utAryo. e samajatA hatA ke--jo A zarIra munipaNAnA AcArAnuM pAlakana heAya ane A zarIra jo munipaNAne nahi chAjatA evA AcArAne AcaratuM hAya, teA A zarIra upara suniveSane rAkhI zakAya nahi. muniveSa, e evA pavitra veSa che ke enI paNa avagaNanA thaI javA pAme nahi, enI kALajI rAkhavI joie. jema sainikA Adino veSa game tenAthI paherAya nahi ane sainika paNa e veSane paherIne jo sainikane nahi chAjatuM vartana kare teA te vadhAre daMDAya; tema A muniveSa mATe paNa samajI leA. muniveSane zarIra upara dharI rAkhIne anAcArAne sevavA, e tA bhagavAnanA zAsananI bhayaMkara kATinI virAdhanA che. Aje keTalAka anAcArio munipaNAnA AcArone pALatA nathI, munipaNAne tajI beThA che, jyAMtyAM jema-tema bhaTake che, te chatAM paNa muniveSane tajatA nathI ane muniveSanA cage maLatA dunyavI lAbha uThAve che. te bhayaMkara kaiATino zAsanadroha karI rahyA che ane e rItie teo ghAra pApakarmane ja upAjI rahyA che. muniveSa rAkhavA hAya, te munipaNAnA AcArAnuM pAlana karavA tarapha pUratuM lakSya rAkheA. bhUla thaI jAya teA prAyazcitta laI le ane krI bhUla na thAya tenI takedArI rAkhA. rahevuM muniveSamAM ane
Page #482
--------------------------------------------------------------------------
________________ 70 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne sevavA anAcAre, e te anAcAranA pApane eTaluM badhuM vadhArI de che ke-e pApanA pariNAme keTalo ya kALa durgati. omAM bhaTakavuM paDaze ane durgatiomAM paNa kadAca chelAmAM chellI keTinAM duHkhene bhegavavAM paDaze. pavitratAnA pratIka rUpa, saMyamAcaraNanI ja sAkSI ApanArA A muniveSamAM rahIne anAcArenuM IrAdApUrvaka sevana te, ati nirvasa pariNAme haiyAmAM pedA thaI jAya te ja banI zake che. IrAdo na hoya ane anAcAra sevAI jAya, te prAyazcittAdithI chUTAya; paNa muniveSamAM rahIne anAcArane AnaMda mATe sevanArA baja nArane te, koI prAyazcitta paNa ugArI zake nahi, e mANasa te jema AtmAne chetare che, tema jagatane ane dharmazIla jane paNa chetare che. je muniveSane bhaktithI hAtha joDavAthI paNa lAbha thAya, pavitratAne haiyAmAM saMcAra thAya, pavitra banavAnI bhAvanA jAge, AvA pAvana ane pAvanakArI yuniveSane chAMye anAcArene AcaravAnI dubuddhi te, bhayaMkara keTinA pApAtmAomAM ja pedA thaI zake. zrI naMdiSeNe te vezyAne sparza paNa karatAM pahelAM, jema abhigrahane grahaNa karyo hato, tema muniveSane utAryo hate. muniveSane utArIne zrI naMdiSeNe e veSane e mahAlayamAM ja eka pavitra sthAne mUkyo ane te evI rItie mUkyo kepate paNa reja e veSanAM darzana karI zake ane vezyA paNa ja e veSanAM darzana karI zake. e veSanuM darzana paNa yAda Ape de-tAre sAdhavAnuM te A veSathI ja che!" A pachI, zrI naMdiSeNa tyAM rahIne vezyAnI sAthe bhegone
Page #483
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelo bhAga zrI jinastuti 471 jogavavA lAgyA. vezyA paNa have te vezyA maTI jaIne gRhiNuM banI gaI che. zrI naMdiSeNane prasanna rAkhavAnI kALajI rAkhyA ja kare che. AvI bhegasAmagrInI anukULatAnI vacce paNa, zrI naMdiSeNa pitAnA abhigrahanuM barAbara pAlana karyuM kare che. vezyAne mandire beThAM beThAM paNa, emaNe te dIkSAnI ja prabhAvanA zarU karI che. gharamAM te pote eka peThA, paNa reja daza-daza mANasane pratibaMdhIne ghara bahAra kADhe che ane saMyamanA upAsaka banAve che. bhegane bhegavavA chatAM paNa, e bhegane je raMga jevA na mAnatA hota, reganI jema nirUpAye jo e bhegane bhagavatA na hota ane bhogasukhamAM ja je emanuM dila lAgI gayuM hota, reja dharmopadeza daIne dazane saMyamI banAvavA, e emanAthI banI zake kharuM? emanAmAM upadezadAnanI labdhi jarUra haze, paNa e labdhine AvI rItie pheravavAnuM emane sujhe, e zuM sUcave che? e sUcave che ke pote je bhogane bhegavatA hatA, te nirUpAye ja bhegavatA hatA ane bhegone bhegavavA pAchaLa paNa emano Azaya te pitAnA tevA prakAranA bhegaphala karmane kSINa karI nAkhavAno ja hate. reja e jayAre dharmopadeza detA haze, tyAre emane evuM pUchanArA paNa nahi maLatA hoya ke-A manuSyajanmane pAmIne je saMyama ja ArAdhavA gya che ane bhege tajavA rogya ja che, te tame ahIM kema paDI rahyA che evuM pUchanArA maLe, e saMbhavita che. tevA vakhate e ema ja kahe ke-huM paNa A bhegane tajavAnI ane saMyamane sAdha
Page #484
--------------------------------------------------------------------------
________________ 402 zrI bhagavatIjI sutranAM vyAkhyAne vAnI peravImAM ja chuM. mArI keAI evI bhayaMkara kaiATinI bhavitavyatA che ke mAre A bhega rUpa narakamAM paDayA rahevuM paDe che. A narakamAM nahi paDavAne mATe, meM teA mArAthI banyuM teTaluM karyuM, paNa mArA cAritrameha kame mane lAcAra banAvI dIdhA.' zrI nardiSe vezyAne tyAM kAMI me-cAra dahADA ke e-cAra mahinA sudhI ja rahyA nathI. zrI nadiSeNu bAra bAra varSo sudhI vezyAne ghera rahyA che. e khAra varSanA lAMbA gALAmAM eka paNa divasa evA gayA nathI, ke je divase emaNe dazane pratikhAdhIne dIkSA levAne mATe mekalyA na heAya ! kAi paNa divasa, temaNe dezane pratidhIne dIkSA levAne mATe ravAnA karyAM pahelAM, AhAra grahaNa karyA nathI. prazna. AvA abhigraha grahaNa karavA pAchaLa temanA kAI Azaya haze kharA? cAritramAha kamane teDavAno A paNa eka sArAmAM sArA upAya che. khIjAonA haiyAmAM cAritra pratye AdarabhAva upajAvavA, khIjAone cAritranuM pAlana karanArA banAvavA, cAritranI bhAvanAmAM ramavuM, e cAritramAha kamane haLavuM banAvI daI ne, ene kSINu karavAnI yeAgyatAne soMpAdana karavAnA upAya che. zrI nadiSaNa bhAgAne lAgavavA dvArA paNa peAtAnA cAritrameha kamane haLavuM banAvI rahyA hatA, tevuM vidhAna temanA A abhigrahanA pAlananI vAtathI puSTa bane che. samaya jema jema vItatA gayA, tema tema zrI nadiSeNunuM nikAcita bhAgakula kama kSINa thatuM gayuM. have e tUTavAnI aNI upara AvI gayuM hatuM. e kama jevuM tUTyuM, ke tarata ja
Page #485
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti 473 zrI nadiSaNane bhAgAne tajIne bhAgI javAnI ane punaH saMyamaramaNIne bheTI paDavAnI taka maLI gaI. khara varSe eka vAra evuM banyuM ke-zrI na'kriSaNa peAtAnA nityanA krama mujaba dazane pratikheAdhIne dIkSA levAne mAkalavAne mATe dharmopadeza karI rahyA che. e divase temanA dharmopadezathI pratibodhane pAmIne, nava jaNA te| dIkSA levAne mATe cAlyA gayA, paNa dazame koI maLatA nathI. emanA dharmopadezane sAMbhaLanAramAM have eka mAtra seAnI ja rahyo che ane zrI nardiSaNe ghaNI ghaNI mahenata karavA chatAM paNa e palaLatA nathI, pratikheAdha pAmatA nathI. leAkamAM sAnInI jAta dhRtta gaNAya che. 'sassA re sAnIne vizvAsa na kIje-evI ukti paNa leAkamAM pracalita che, saskRta bhASAmAM sAnIne 'pazyato dUra' kahevAya che. mATe bhAge vAta paNa kharI che. tame jotA rahe| ane ku ke seAnuM uDAvI de, uThAvI le, A krUttatA kama che ? paNa sAnInI ADAi, zrI nadiSeNene mATe teA, punaH pAtAne pravrujita thavAmAM nimitta bane che. zrI nadiSeNunA balavAna evA bhAgala karmanA udaya pUrA thavAnI aNI upara che, eTale ja kadAca temane AvA sAnI maLe che. zrI nardiSaNanI upadezalabdhi sAnIne pratikhAdhavAmAM saphaLa nivaDatI nathI, chatAM zrI nardiSeNu ene samajAvavAnI mahenata karye jAya che; kAraNa ke-dazane pratiAdhIne dIkSA levAne mATe meAkalyA vinA leAjana nahi karavAnA abhigraha che ane Aje navane tA pratimAkhIne dIkSA
Page #486
--------------------------------------------------------------------------
________________ 474 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne levAne mATe mokalyA che, paNa dazama sanI sivAya kaI nathI, ke jethI ene paDato mUkIne bIjAne pratibedhavAne vicAra paNa kare. Ama karatAM karatAM bhejanaveLA vItI gaI. vezyAe eka vAra karelI raI kADhI nAkhI ane bIjI vAra tAjI raI karI, paNa zrI naMdiSeNu bhejana karavAne uThayA ja nahi. vezyAne ya bhUkha lAgI che, paNa te zrI naMdiSeNanA jamyA vinA jame zAnI? dhaNI bhUkhe beTho hoya ane dhaNIyANI khAya, e bane kharuM? jUo ke-vezyA paNa kevI namra banI gaI che ? | zrI naMdiSeNa e vicAra paNa karatA nathI ke Aje dazame na maLyo te kAMI nahi; meM te mArAthI banatuM badhuM karyuM, paNa A na mAne temAM huM zuM karuM? AvatI kAle dezane badale agIArane pratibaMdhIne dIkSA levAne mokalI ApIza." bhoga bhegavavAne je jarA paNa rasa hoya, te A vicAra AvyA vinA rahe? bheganI lAlasAe mANase pote lIdhelA miyamanA, bhagavAnanI sAkSIe saddagurU samakSa lIdhelA niyamenA paNa kevA bhUkA karI nAkhe che, te zuM tamArAthI ajAhyuM che? jarAka takalIpha AvI, thoDI zI pratikULatA naDI, eTale lIdhelA niyamanuM pAlana neve mUkAI jatAM vAra lAge nahi, AvAo paNa hoya che. zrI naMdiSeNa te mAtra pote ja grahaNa karelA abhigrahanA pAlanamAM paNa daDha che. sonI pala te nathI ne zrI naMdiSeNa bhejana karavAne uThatA nathI. te divase vezyAe bIjI vAra banAvelI raseI paNa kADhI nAkhI ane trIjI vAra tAjI raI banAvI. trIjI vAra
Page #487
--------------------------------------------------------------------------
________________ 475 pahele bhAga-ko jinastuti tAjI raI banAvIne, te zrI naMdiNa pAse AvIne ubhI zahI. zrI naMdiSeNane kAMI gusso karIne te kahevAya evuM nathI, paNa vezyA vyAkuLa banI gaI che. e vyAkuLatAnA yoge, hasatAM hasatAM vezyA akamAtra evuM balI jAya che ke svAmInAtha! Apa have uThe ane jamI le. Aje te dazamA Apa pite ja thAva te che !' basa, vezyAnuM AvuM bolavuM thavuM ane zrI naMdiSeNamAM punaH pravrajita thavAne utsAha jAgave, e sAthe ja thayuM. zrI naMdiSeNa ekadama ubhA thayA. pite mUkI rAkhelA pitAnA sAdhuveSane grahaNa karI lIdho. bhajana karavAne paNa thelyA vinA zrI naMdiSeNa cAlI nIkaLyA. vezyA karagaratI rahI gaI, paNa zrI naMdiSeNe teNInI sAme joyuM ja nahi. zrI naMdiSeNe bhagavAnanI pAse AvIne samyaga AlocanA grahaNa karI, dIkSA lIdhI ane tIvra tapane tapavA dvArA sakala karmone kSINa karI nAkhIne siddhisukhane sAdhyuM. saghaLAM dukhenuM mULa-bhegasukhanI lAlasADa bhagavAna zrI jinezvaradeva asmAra banyA hatA ane huniyAmAM deva tarIke pUjAnArA tathA pUjAtA deve amara nathI, ethI TIkAkAra AcAryabhagavAne bhagavAna zrI jinezvaradevene "asmara" tarIke paNa stavyA che. asmara banavAne mATe, pahelAM te kAma upara vijaya meLavI paDe che. kAma upara vijaya meLavavAne mATe, mAnuSI ane devI bhegasukhe tarapha ghaNAbhAva pedA tha joIe. "bhegasukhanI lAlasAe
Page #488
--------------------------------------------------------------------------
________________ 476 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne ja mane atyAra sudhI A saMsAramAM bhaTakAvyuM che-ema barAbara lAgI javuM joIe. "mane je bhegasukhane aNagame hata, te mane koI duHkha heta ja nahi kAraNa ke-bheganI lAlasAthI ja pApa pedA thAya che ane pApa duHkha ApyA vinA rahetuM nathI. jyAM sudhI mArI bhegasukhanI lAlasA nahi jAya, tyAM sudhI mAruM duHkha paNa nahi jAya.--AvI samaja jenAmAM AvI jAya ane jene "eka mekSasukha ja meLavavA jevuM che-ema lAge, te ja kAma upara sAce vijaya meLavI zake che. bAkI te kandarpa darpa dharIne phare che. kandarpa kahe che ke game tevA zuravIrane paNa strInA caraNe cATate banAvavo, e mAre mana ramata vAta che. eka kavie __"mattebhakumbhadalane bhuvi santi shuuraaH| kecit pracaNDamRgarAjavadhe'pi dakSAH // kintu bravImI balinAM purataH prsaa| parvane vinA manuSya ?" kavie A kathanamAM kharI vAta kahI dIdhI che. e kahe che ke-madathI unmatta banelA hAthIonA gaDasthalone phADI nAkhanArA zUravIre te A duniyAmAM che, keTalAka te vaLI praca7 siMhane vadha karI nAkhavAmAM paNa dakSa, samartha che, paNa evA zUravIranI-baLavAnonI zI kiMmata che? evA aLavAnonI sAme hAtha uce karIne, dAva karIne huM kahuM chuM ke--kaMdarpanA daIne, kAmanA garvane moDanArA, teDanArA, pheDanArA, jItanArA te viralA ja che, keIka ja che.
Page #489
--------------------------------------------------------------------------
________________ - pahele bhAga-zrI jinastuti 477 bhegasukhanI parAdhInatAH meTI senAonI sAme ekalA jhajhumIne vijayane varanArA ane siMha ke hAthIne vaza karavAnuM sAmarthya dharAvanArA paNa jyAM kAmasukhanI lAlasAvALA bane che, eTale emanuM badhuM khamIra dabAI jAya che. jenI sAthe bhegasukhabhegavavAnI lAlasA thaI, tene manAvavA, rIjhavavA, enA pagamAM paDatAM ya acakAtA nathI. bhegasukha e sukha ja evuM che ke-e sukhane jIva ekale pite ja bhegavI zake nahi. bIjAne yoga joIe ja. bIjAne vega joIe, eTale parAdhInatA ubhI thaI. Atmika sukha sivAyanuM kaI ja sukha svAdhIna nathI. bhegasukha maLavAmAM, TakavAmAM ane bhogavAvAmAM puNyane vega joIe ja. puNyano vega na hoya, te bhogasukhanI lAlasA jeTalI vadhAre, teTalI pIDA ja vadhAre ane pIDAmAM maravAnuM paNa maLavAnuM kAMI nahi. sukha potAne bhogavavAnuM ane eno AdhAra bIjA upara. paranI apekSA ubhI thaI, eTalI dInatA Ave ja, Atmika sukha svatannapaNe bhogavAya evuM. e sukhanI AkAMkSA jAge eTale mANasamAM khamIra Ave. kAraNa zuM? bhogasukhamAM bIjAnI prasannatA Avazyaka che, jyAre Atmika sukhanI AkAMkSA jAge, eTale karmane kSINa karI nAkhavAnI jarUra lAge che. bhegasukha mATe AMkhamAM ne haiyAmAM parANe paNa mIThAza lAvavI paDe che, jyAre Atmasukha mATe karmanI sAme karaDI najara karavI paDe che. AthI game tevA zUravIre paNa bhogasukhanA sAdhana pAse te namAlA jevA ja banI jAya che.
Page #490
--------------------------------------------------------------------------
________________ 478 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne bhegasukhanI lAlasA zuM kare che? na bhogasukhanI lAlasA jIvane tatkAla te dInatAvALe banAvI de che, paNa pachIthI ya enA ge ghaNI upAdhio pedA thAya che. bhogasukhanI lAlasA jIvamAM IrSAne pedA karI de che. bhayane pedA karI de che. mArA bhogasukhanA sAdhanane kaI bhogave nahi enI cintA ane ene keI upADI jAya tene bhaya paNa khare. bhogasukhanI lAlasA bIjAnA bhogasukhanA sAdhanane chInavI levAnI vRtti paNa pedA kare che ane ethI jIva anekavidha hiMsAdika pApane saMgI banI jAya che. bhogasukhanI lAlasA che, mATe ja duniyAmAM hiMsAdi bhayaMkara pApo jorazorathI pravartI rahyAM che. duniyAmAM kahevAya che ke- jara, jamIna ne jerU, kajIyAnAM traNa rU." paNa je jerUnI, strInI lAlasA marI jAya, te jara ne jamInanI keTalIka jarUra paDe? jara ane jamInanA kajIyAe paNa mATe bhAge jerUnI lAlasAmAMthI ja janmelA hoya che. zAMtine bale azAMti kema vadhe che? - Aje duniyAmAM zAMti sthApavAnI vAta te ghaNI cAle che, chatAM duniyAmAM azAMti vacce ja jAya che. kAraNa kebhogasukhanI lAlasA dina-pratidina vadhatI jAya che, maryAdA mUkIne vadhatI jAya che. bhogasukhanI lAlasA upara niyaMtraNa bhUkyA vinA, keI zAMtine bhogavI zako ja nathI. duniyAmAM zAMtine prasAra kare che, te bhogasukhamAM ja sAcuM sukha mAnI rahelA jagatane, AtmasukhanI sAdhanA tarapha vALavuM
Page #491
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga zrI jinastuti 479 joIe jyAre Aje te Atmasukha tarapha AkarSanArAM sAghane tarapha paNa dveSabhAva keLavAI rahyo che. deva-gurU-dharma tarapha bahumAna vadhe-evuM karavAne badale, duniyAnA cha deva-gurUdharmane visarI jAya, evA prakArano pracAra cAlI rahyo che. A AdezamAM Atmasukha tarapha lakSya deranAruM je vAtAvaraNa hatuM, te vAtAvaraNane ghaNe aMze badalI nAkhavAmAM AvyuM che. Arya saMskRti, ke je bhogasukhanI lAlasA upara kAbU meLavIne sahana karavAnuM zIkhavatI hatI, te Arya saMskRtinA mULa upara ja, Aje te bhayaMkara keTinA kuThArAghAta thaI rahyA che. zrI nadiSeNa sAthe secanaka hAthIne pUrvasaMbaMdha: A duniyAmAM bhegasukhanI lAlasAe te bhayaMkara anAthI saryA che. mANaso te zuM, paNa pazue ya bhogasukhanI lAlasAnA yoge bhayaMkara pApane seve che. munivara zrI naMdipeNa, ke je mahApurUSanI vAta ApaNe karI AvyA, temanA pUrvabhavanA saMbaMdhamAM paNa AvI ja vAta Ave che. - zrIpura nAmanuM eka nagara hatuM. te nagaramAM makhapriya nAme eka sukhI brAhmaNa ane bhIma nAme eka daridrI brahANa hate. makhapriya sukhI brAhmaNa hato ane dAnanI rUcivA hate, eTale eNe eka lAkha brAhmaNane bhojana karAvyuM. lAkha brAhmaNene bhojana karAvavAne mATe nokaro joIe, eTale teNe bhIma brAhmaNane nokara rAkhyuM hatuM. zarata evI hatI ke-bhIme pitAnA kAmanA badalAmAM ja brAhANene - jamADatAM je bhajana vadhe te laI javuM. bhIma paNa dAnarUci
Page #492
--------------------------------------------------------------------------
________________ 480 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAtA vALA tA hatA ja, paNa tene ema thatuM hatuM ke dAna tA mAdhuone devuM joIe.' AthI te peAtAne je kAMI maLatuM, te sAdhuone detA. Ama dAnathI e ane brAhmaNNAe puNyakama tA upAjyuM, paNa emanA puNyakamamAM moTA taphAvata rahyo. bhIma brAhmaNa marIne svarge gayA ane svaga mAMthI cyavIne mahArAjA zrI zreNikane tyAM rAjakumAra zrI nardiSaNa tarIke utpanna thayA. pelA makhapriya brAhmaNa paNa potAnA puNyakamanA ceAge kaiTalAka bhavAmAM viSayasukhanI sAmagrIne pAmyA. eyane viSayasukhanI sAmagrI te maLI ja, paNa viSacamukhanI sAmagrI maLavA chatAM ya zrI nardiSaNamAM virAgabhAva pragaTayo, kAraNa ke--e puNyavAnanuM puNya puNyAnubaMdhI hatuM; jyAre makhapriya brAhmaNe je puNya upArjyuM hatuM, te pApAnudhI hatuM, eTale e puNyathI ene bhogasAmagrI teA maLyA karI, paNa e sAmagrImAM e lubdha ja anate gaye. ghaNA bhavAmAM bhamIne, e makhapriya brAhmaNunA jIva hAthIpaNe utpanna thayA. hAthIpaNe utpanna thayelA e jIvatA kema rahI zakayo, enA puNye ene jIvita rahevAmAM kevI sahAya karI, e jANavA jevuM che, e hAthInA pitA hAthI, hAthINIonA eka moTA DhALAnA adhipati hatA. dhaNI hAthINIone sAthe laIne ja e vanamAM bhamatA hatA ane badhI hAthINIone peAte ja bhAgavatA hatA. emAM enA manamAM evI vRtti pragaTI ke
Page #493
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-bI jinastuti - 481 A hAthINIone bIje kaI adhipati thavuM ja joIe nahi; AhAthINIone bhegavanAre bIje kaI pAka joIe ja nahi." e hAthamAM AvI vRtti pragaTavAthI, e hAthIe pitAnI hAthINIonAM badhAM ja nara baccAne janmatAMnI sAthe ja mArI nAkhavA mAMDyAM. hAthIomAM evuM hoya che ke-hAthInuM baccuM juvAna thAya, eTale jeramAM Ave ane jeramAM Ave eTale bIjAne mArIne paNa pote bhoga bhogave.hAthInI jAtamAM kAmavAsanA ghaNI tIvra hoya che. hAthIone pakaDanArAo, hAthIone pakaDavAne mATe, hAthINIne upayoga kare che. nakakI karelI jagyAe khADo khodIne, tenA upara ghAsa DhAMkI de. pachI e tarapha hAthI deDate Ave evI rItie hAthINIne bAMdhI rAkhe. hAthI je e hAthINI pAse pahoMcavA jAya, tyAM te e pelA khADAmAM paDe. - pele hAthI pitAnAM ja baccAne janmatAMnI sAthe mArI nAkhate hate. kAmasukhanI lAlasAnA cege Ave hiMsakabhAva paNa pedA thAya ne? hAthI pitAnAM badhAM ja nara baccAMone mArI nAkhe che, e vAtanI badhI hAthINIone khabara hatI. emAM eka hAthINI, ke je sagarbhA hatI, teNe vicAra karyo ke mAre A vAra to jarUra mArA baccAne bacAvI levuM." ene ema paNa thayuM ke-"mane A garbhamAM rahelA kalabhane bacAvavAnuM mana thAya che, ethI ema lAge che ke-A kalabha moTuM thaIne badhA zatruone namAvanArUM thaze." AthI e hAthINIe nakkI karyuM ke mArA peTamAM rahelA
Page #494
--------------------------------------------------------------------------
________________ 482 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne kalabha janme ke tarata ja tene anyatra mUkI daIne tenuM rakSaNa karavuM." pazuomAM paNa pitAnAM baccAMne mATe ke moha hoya che? - e hAthINIe tyArathI mAMDIne kapaTa AcaravA mAMDayuM. ja te mAyAthI, pagamAM vA AvI gayuM hoya tema, lathaDatA page cAlavA mAMDI. lathaDatA page cAlatI te hAthINuM pitAnA TeLAthI pAchaLa paDI jatI, paNa pAchI moDI moDI ya te TeLA bhegI thaI jatI, ke jethI hAthIne kaze vahema paDe e nahi. hAthI paNa, e hAthINuM bahu pAchaLa rahI jatAM bIjA koI hAthInA bhogavaTAmAM AvI jAya nahi, evI vRttithI enA AvavAnI rAha jovAne mATe thobhate. che paNa have te A rojanuM thayuM. pelI hAthaNI dhIre dhIre bahu dUra paDavA lAgI ane hAthI rAha joIne thobho, eTale te kaI vAra bIje divase te kaI vAra trIje divase paNa ToLA bhegI thatI. Akhara hAthIne mana vALavuM paDayuM. ene thayuM ke "mArI A patnI vAtagrasta thaI gaI che, eTale bIjuM thAya paNa zuM? Ama hAthI jarA bedarakAra banyo ane pelI hAthINIe eno lAbha lIdhe. . prasava samaya najadika AvyuM che, ema jANIne hAthI dUra rahI gaI ane jyAM tApase eka Azrama hatuM tyAM gaI. tApanA AzramamAM jaIne e evuM dIna mukha karIne ubhI rahI, ke jethI tApane lAgyuM ke-"A bIcArI zaraNane vAcI rahI che. AthI tApasee tene bolAvIne kahyuM ke tuM ahIM nirbhayapaNe rahe."
Page #495
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 483 - tyAM te hAthINIe eka lakSaNavaMtA hAthIne janma Ape. pachI te hAthINI pAchI pitAnA ToLA bhegI thaI gaI. pitAnA TeLA bhegI thaI javA chatAM paNa, e hAthINI pAchaLa paDI jaIne pitAnA baccAne dhavaDAvavAne mATe vAraMvAra AvI jatI hatI. - tApasIe paNa hAthInA te baccAne ghAsa khavaDAvIne ucheryuM. te bAlahAthI tApasabAnI sAthe gela karate. tApasabAlene vRkSane pANInuM sIMcana karatAM joIne, e bAlahAthIe paNa pitAnI suMDhamAM pANI bharIne, te pANIthI vRne sIMcavA mAMDyAM.AzItApAe tenuM secanaka evuM nAma pADyuM. A hAthI, e ja pelA mekhapriya brAhmaNano jIva che. enuM puNya hatuM te e AvI rItie paNa pitAnA pitAnA hAthe maraNane zaraNa thatAM bacI gaye; paNa enuM puNya pApAnuM badhI hevAthI, enA haiyAmAM kevA bhayaMkara durbhAve saMcAra karyo, te jovAnuM che. secanaka hAthI kame karIne mATe thaye. eka vAra che nadIkAMThe pANI pIvAne mATe gayA hate. bhavitavyatAnA ye e ja nadIkAMThe eno pitA hAthI pitAnI hAthINIonA ToLAne laIne pANI pIvAne mATe AvyA. secanakanI ane enA pitA hAthInI najarenajara maLatAM, beyanI AMkhamAMthI taNakhA jharavA lAgyA. secanakane thayuM ke A hAthIne mArIne huM A hAthINIonA juthano svAmI banuM" ane secanakanA pitA hAthIne thayuM ke Ane mArI nAkhIne huM mArI hAthINIonA bhagavaTAmAM nimaya banuM. kAra che hato. bhavita dezaLAne laira eno pitA
Page #496
--------------------------------------------------------------------------
________________ ver zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAmA Ama kAmaleganI lAlasAe pitA-putra banne hAthIonA haiyAmAM vairabhAva ane hiMsakabhAva pedA karI dIdheA. e ane vacce tarata ja yuddha jAmyuM. e yuddhamAM secanaka hAthI jItyA ane enA pitA hAthI mAryAM gayeA. have secanaka e badhI hAthINIonA TALAno svAmI banyA. Ama badhI hAthINIonA svAmI banyA bAda, secanakane potAnA pitA hAthI, zA mATe peAtAnAM badhAM ya baccAMone janmatAMnI sAthe ja mArI nAkhatA hatA'-tenI khabara paDI; tema ja 'pAtAnI mAtA hAthINIe, kevI rItie tApaseAnA AzramanA Azraya laIne, peAtAne pitAnA hAthe maratAM bacAvI lIdheA hatA.'-tenI paNa secanakane khabara paDI. kamanazie jevI vRtti tenA pitA hAthImAM hatI, tevI ja vRtti secanakanA haiyAmAM janmI. evI vRtti pedA thavAthI, secanake, tApaseAnA Azramane ja bhAMgI nAkhavAno nirNaya karyo. je AzramanA sahAre e sukhe janmI zakayo, janmIne jIvI zakyo, jIvIne meTA thaI zakyo ane moTA thaIne ATalI badhI hAthINIeno ekadama svAmI banI zako; e mAzramanA guNane bhUlI jaIne, e AzramanA tApasAe karelA upakArane visarI jaIne, secanake e Azramane nestanAbUda karI nAkhavAno niNaeNya karyAM. A pratApa phAno ? kAmavAsanAnI tIvratAno pazu e pratApa gaNAya ane sAthe sAthe 2 puNye A badhI sAmagrI ApI, te puNya pApAnu dho vhetuM, teno paNa e pratApa gaNAya, secanake eTalA mATe ja tApaseAnA te Azramane bhAMgI
Page #497
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelo bhAga zrI jinastuti 485 nAkhavAno nirNaya karyo ke-"keI hAthINI mArA pitA hAthInI jema mane paNa chetarIne, A Azramano Azraya laIne, mArI jema mArA baccAne jIvADI zake nahi!" secanaka hAthIe jyAre potAnA Azramane bhAMgI nAkhavA mAMDyo, eTale tApase rAva laIne mahArAjA zrI zreNikanI pAse gayA. temanI hakIktane sAMbhaLIne, rAjA pite hAthI upara besIne moTA sainya sahita vanamAM pahoMce. vanamAM pahoMcIne e secanaka hAthIne yena kena prakAreNa vaza karavAne mATe, zrI zreNika mahArAjAe ghaNuM baLa paNa ajamAvyuM ane ghaNuM chala paNa ajamAvyuM, paraMtu secanaka hAthIne te vaza karI zakyA nahi. secanaka hAthIne vaza nahi karI zakavAthI, zrI zreNika rAjA khinna thaI gayA. - temane khinna thayelA joIe, temanA putra zrI naMdiSaNa, secanaka hAthIne vaza karavAne mATe te hAthInI sAme gayA. secanaka hAthIe zrI naMdiSaNane joyA ane emane jotAnI sAthe ja, sacanaka hAthInA haiyAmAM snehabhAva pragaTayo. secanaka hAthI vicAra karavA lAgyo ke-"mane mArI nAkhavAne athavA te mane pakaDI pADavA mATe AvatA A mANasane joIne mArA haiyAmAM premabhAva kema pragaTe che?" e vicAramAM ne vicAramAM secanaka hAthIne jAtismaraNa jJAna thAya che. jAtismaraNa jJAna utpanna thavAthI, e secanaka hAthIne khyAla Ave che ke eka vAra ame banne, A ane huM, zrI pura nAmanA nagaramAM brAhmaNa hatA ane amAre zeTha-nokarane premabharyo saMbaMdha hato. jAtismaraNa jJAnanA ge secanaka hAthIne pitAnA
Page #498
--------------------------------------------------------------------------
________________ 486 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna pUrvabhavone ane temAM zrI naMdiSaNa sAthenA pitAnA saMbaM dhano khyAla Avyo, eTale secanaka hAthI zrI naMdiSaNane sAme AvatA joIne zAMta ubho rahyo ane temane vaza paNa. thaI gayA. pachI zrI nadiSeNe e secanaka hAthIne lAvIne zrI zreNika mahArAjAne se ane zrI zreNika mahArAjAe te hAthIne lakSaNavaMte joIne paTTahasti banAvyuM. jAtismaraNa jJAna pragaTavA chatAM paNa, e secanaka hAthI maryA bAda pahelI narake gaye che, kema ke eNe je puNya bAMdhyuM hatuM, te pApAnubaMdhI hatuM. e puNya bhegasAmagrI Ape, paNa e bhogasAmagrImAM lubdha banIne jIva pApakarmane upArja ane ethI enI durgati thAya. ApaNI vAta te e hatI ke-smarane AdhIna banelAM pazuomAM paNa AvA bhayaMkara manobhAva pedA thAya che. manu khe te pazuonA karatAM vadhAre akakalavALe gaNAya ne? paNa manuSya jyAre smarane AdhIna bane che, tyAre te pitAnI badhI akkala-huMzIyArIne upaga pApa karavAmAM ja kare che. eka bhegasukhanI lAlasA mANasanA badhA ya guNone harI javAne samartha banI jAya che ane je bhegasukhanI lAlasA kAbUmAM AvI jAya ane nAza pAmI jAya, te mANasane guNone samUha pAmavo, e te eka sAmAnya vAta banI jAya che. bhegasukhanI lAlasAthI thatA apAta saMbadhI -siMhaguphAvAsI muninuM udAharaNa bhogasukhanI lAlasAmAM te bhalabhalAne adhapAta karI
Page #499
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 487 nAkhavAnI zakti che. mahAmunio paNa je keI nimittane pAmIne bhegasukhanI lAlasAmAM phasAI gayA, te evA gabahayA che ke-emanI hInatAnI keI sImA ja rahI nathI. zrI saMbhUtivijaya nAmanA sUrivaranA ziSya ane zrI sthUlabhadrajInA gurUbhAI siMhaguphAvAsI munino prasaMga te tame ghaNuM vAra sAMbhaLyuM haze. bheganI lAlasAe e munine keTalI badhI halakI dazAe pahoMcADI dIdhA hatA! e muni kAMI kama ArAdhaka nahotA. emanuM sAmarthya jevuM-tevuM nahotuM. jemAsAnA cAre ya mahinA emaNe upavAsa ja karelA. nahi kAMI khAvAnuM ke nahi kAMI pIvAnuM. saMyamanI zakti evI keLavelI ke-cAra cAra mahinAo sudhI AhAra te baMdha paNa nihAre ya baMdha. zarIrane nahi halAvavAnuM ke nahi calAvavAnuM. mAtra kAryotsargamAM ja rahevAnuM. uMghavAnuM paNa nahi ne besavAnuM paNa nahi. pitAnA zarIrane jaDa jevuM banAvI daIne, siMhanI guphAmAM cAra mahinA pasAra karavAnA. sihanI trADa sAMbhaLIne bhaya pAmavAnuM nahi ane kadAca siMha phADI khAya te ya sahana ja karI levAnuM. AvuM e karI zakyA hatA, tyAre emaNe saMyamanI keTalI badhI adbhuta zakti meLavI haze? AvA sAmarthyavAna muni, saMyamane neve mUkIne, bhara comAse vezyAne pitAnI karavAnA hetuthI ratnakaMbala levAne mATe gayA, e pratApa kene? kevaLa viSayalAlasAne ja ne? gurUe karelA zrI sthUlabhadrajInA bahumAnane e sahI zakyA na hatA ane zrI sthUlabhadrajInI sarasAI karavAne mATe
Page #500
--------------------------------------------------------------------------
________________ 488 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna e kezA vezyAne tyAM comAsuM rahevAne mATe gayA hatA. vezyA samajI gaI ke-"zrI sthUlabhadrajInI hoDa karavAne mATe ja A muni ahIM AvyA che. kezA jANatI hatI ke-- A munie dussAhasa karyuM che, kema ke-ahIM mArI pAse rahIne, zrI sthUlabhadrajInI jema saMyamamAM TakavAnI tAkAta bIjA keI muninI nathI paNa muni AvyA ja, eTale kare zuM? kezA vezyAe zrI sthUlabhadrajIne je citrazALAmAM utAro Apyo hata, te ja citrazAlAmAM e munine utAro Ape zrI sthUlabhadrajIne je samaya AhAra reja vaherAvyuM hatuM, te ja basamaya AhAra AvelA munine harAvyuM ane te pachI te jema sthUlabhadrajInI pAse jatI hatI, tema A muninI pAse paNa abhuta zRMgArane sajIne vilAsanA aMga rUpa aMgamaroDa Adi hAva-bhAvane karatI AvI pahoMcI. kezA vezyAnI citrazALA paNa evI hatI ke viSayavikArane pedA karavAnI, e citrazALAnAM citromAM paNa gajabanI zakti hatI; emAM muninA peTamAM basamaya AhAra paDelo; ane sAme kezA jevI rUpavatI, hAva-bhAvamAM nipuNa, kAmakaLAmAM kuzaLa vezyA adbhuta zRMgArane sajIne AvI pahoMcI! AvA sagAmAM kema TakI zakAya? pelA muni, ke je siMhanI guphAmAM cAra cAra mahinAo sudhI upavAsa karIne kAryotsargamAM rahevAnI zaktine sAkSAtkAra karAvI cUkyA hatA, te muni kezA vezyAnA darzana mAtrathI calavicala banI gayA. pite keNa che, pite ahIM zA mATe AvyA che, pitAne sAdhavAnuM zuM che, e badhAne e muni
Page #501
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 489 visarI gayA ane kAmAtura banI gayA. kAmAtura banIne e muni, e vezyAnI pAse yAcanA karavA lAgyA. juo ke-bheganI lAlasA zuM kAma kare che? haiyAmAM ene sthAna ApyuM ke-dInatA ane hInatA AvI ja samaje. je muninAM caraNomAM hajAronAM mAthAM jhuke, e muni bheganI lAlasAne vaza thaIne kezA vezyAnI pAse bheganI yAcanA kare che. kezA vezyAe te zrI sthUlabhadrajInI pAse paNa karyuM hatuM ke rAjA prasanna thaIne mArI pAse je purUSane mekake, te sivAyanA sarva purUSe AjathI mArA bhAI samAna che. eTale A vezyA kAMI game teTaluM dhana maLe tema hoya te ya anya keIna bheganuM sAdhana bane evI rahI ja nahotI, parantu ene te A munine ema samajAvavuM hatuM ke-"zrI sthUlabhadrajI te eka ja che. emanI spardhA karavAne nIkaLelA te, mArI pAse rAMkaDA banI jAya." AthI, e vezyAe bheganI yAcanA karatA pelA siMhaguphAvAsI munine kahyuM ke "ahIM te paisA joIe, pisA ! pisA vinA AvA bhegane kaI paNa bhogavI zake nahi!" kAmavaza banelA muni kahe che ke- paNa sundarI! hAla mArI pAse dhana nathI. huM tane jarUra dhana lAvI ApIza." kezA vezyAe joyuM ke A muni te mArA nimitte khalAsa thaI jaze. AthI, e munine pratibaMdha pamADavAne mATe, kozA vezyAe e munine kahyuM ke je bheganI ja IcchA hoya te nepAla dezamAM jAo. tyAre rAjA tenI pAse je keI na sAdhu jAya che, tene lakSamUlya ratnakaMbala
Page #502
--------------------------------------------------------------------------
________________ 490 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne Ape che. tame tyAM jaIne e ratnakaMbala laI Ave ane te pachI tame tamArI IcchAne pUrNa kare." bheganI lAlasAne tRpta karavAno A upAya e munine kezA vezyAe batAvyuM, eTale kAmAtura muni te tyAMthI nIkaLyA ane comAsAmAM ja gayA nepAla dezamAM. tyAM jaIne, rAjAnI pAsethI ratnakambalane meLavIne, tarata ja kezA vezyAnI pAse AvavAne mATe e muni nIkaLyA. rastAmAM ceranI pallI AvatI hatI. e palInA patie badhA mArgoe pALelA pipaTe mUkelA. e pipaTo je kaI vaTemArguonI pAse kiMmatI vastuo hoya, tene jANI jatA ane pallIpati samajI jAya tema e vAta bolatA. e popaTe pelA kAmAtura sAdhune ratnakala laIne e mArgethI pasAra thatA joyA, eTale "RkSa jAti, yati' evuM uccArIne, palIpatine sUcanA ApI dIdhI. ceree AvIne e muninI pAsethI ratnakaMbala laI lIdhI. e vakhate kAmAtura muninA haiyAmAM kevI ane keTalI vedanA thaI haze? ratnakaMbala laIne jayAre e muni rAjAnI pAsethI nIkaLyA haze tyAre ane tyArathI mArgamAM Dagale Dagale, e munie AzAnA taraMgamAM keTakeTaluM bhegasukha jogavyuM haze? kAmalAlasA, e evI bhayaMkara lAlasA che ke-e jema akkaDane page paDate banAvI zake che, zUravIrane salAma bharate banAvI zake che, tema vidvAnane hevAna banAvI zake che. muni lUMTAI gayA eTale vaLyA pAchA, kema ke-ratna
Page #503
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga zrI jinastuti kaMbala lIdhA vinA ja jAya te kAMI vaLe ema nathI, evI emane khAtrI che. munine rUpanuM parAvartana karatAM AvaDatuM hatuM, eTale emaNe pitAnA rUpane badalIne rAjAnI pAse jaIne bIjI ratnakaMbala meLavI. pitAnI pAse ratnakaMbala che-enI koIne ya khabara paDe nahi ane pharIthI lUMTAI javAno avasara AvavA pAme nahi, e mATe e munie vAMsanI eka lAkaDI banAvIne, enA pilANamAM ratnakaMbalane saMtADI dIdhI. e pachI muni nepALathI ravAnA thayA, paNa jayAM cerenI pallIvALA mAge AvI pahoMcyA, eTale popaTe pUrvavat "yAti, jAti e uccAra karyo. ceree AvIne muninA zarIranI ane muninI pAsenI badhI vastuonI jaDatI lIdhI, paNa temane kAMI hAtha lAgyuM nahi. AthI munine cheDI dIdhA. munie jyAM cAlavA mAMDayuM, eTale pelA popaTe pharIthI e ja zabdo uccAra karyo. e pharIthI munine barAbara tapAsI lIdhA, paNa koI hAtha lAgyuM nahi. pachI munie jyAM pAchuM AgaLa cAlavA mAMDyuM, eTale pelA popaTe trIjI vAra paNa e ja zabdo uccAryA ane eroe trIjI vAra muninI tapAsa karI. Akhara thAkIne ghere cAlyA gayA ane muni bhara comAsAmAM nepALa dezanI musApharI karIne ratnakaMbala sAthe kezA vezyAne AMgaNe pahoMcI gayA. kezA vezyAne tyAM pahoMcIne munie ratnakaMbala tene ApI. kezA vezyAe e ratnakaMbalane jevI hAthamAM lIdhI,
Page #504
--------------------------------------------------------------------------
________________ 492 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne tevI ja eka kSaNanA paNa vilaMba vinA ane jarA paNa kha'cakAyA vinA, e ratnaka khalane peAtAnA AvAsanA khALamAM pheMkI dIdhI. muni vezyAnA A akRtyane joIne ekadama vihvaLa banI gayA. jorathI elI uThyA ke--AvI mahAmUlya ratna* khalane khALamAM pheMkI devAnI mUrkhAI te kema karI ?' kAzA vezyA kahe che ke mUrkhAI te mArI che ke tamArI che? A eka ratnaalane meM khALamAM nAkhI dIdhI, tenuM tamane duHkha thAya che ane bahu kabje karIne upAjelA zuddha cAritrayukta evA tamArA A manuSyajanmane, mArA zarIra rUpI apavitra malathI bharelI khALamAM pheMkI detAM tamane duHkha nathI thatuM ?' kAzA vezyAnA AvA zabdone sAMbhaLIne muni ekadama cAMkI gayA; bhAnamAM AvI gayA. bhAganI lAlasAne vaza banIne pAte kevA dIna ane hIna banI gayA hatA, e emanA khyAlamAM AvI gayuM. bhAganI lAlasA emane jhera jevI lAgI gaI. emanI kAmAturatA bhAgI gaI. ekadama e svastha khanI gayA. have enA e ja muni kAzA vezyAne kahe che ke-mahAmAhanI jAlamAM sAine anaMta duHkhamAM DUbI jatA evA mAre, te satprapa'cane karIne uddhAra karyo che, te mArA gurUnuM kAma karyuM che. have teA huM mane lAgelAM pApothI chUTIne nirmala anavAne mATe, punaH gurUdevanI pAse jAu chuM.' kAzA vezyAe paNa kahyuM ke--me' je kAMi karyuM, te ApanA brahmavratanA rakSaNane mATe ja karyuM hatuM. Apane pratikhAdha
Page #505
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga zrI jinastuti 493 pamADatAM, mArAthI ApanI je kAMI AzAtanA thavA pAmI hoya, tene mATe mane kSamA kare" anta kezA vezyAne "dharmalAbha rUpa AzISa saMbhaLAvIne, e muni pitAnA gurUnI pAse pAchA AvyA. TIkAkAra AcArya bhagavAna zrImadda abhayadevasUrIzvarajI mahArAjAe, bhagavAna zrI jinezvaradevane stavatAM asmara tarIke e tArakane stavyAne prasaMga cAle che, eTale ahIM ApaNe smaranA vijayanI ane ramaranA nAzanI vAta karI rahyA chIe. duniyAmAM gaNAtA bIjA de amara nathI, samara che, jyAre bhagavAna zrI jinezvarade amara hoya che. bhagavAna zrI jinezvaradeve ammara banyA-eTaluM ja nahi, paNa e tArake e je mArgane upade, te mArga paNa e che ke-je koI A mArgane ArAdhavAmAM ujamALa rahe, te sAdhu te ThIka, paNa gRhastha hoya te ya te smarane vijetA banI zake. Itaro jemane deva tarIke mAne-pUje che, temanAM caritromAM jevuM jitendriyapaNuM najare caDhe nahi, tevuM jitendriyapaNuM bhagavAna zrI jinezvaradevonA mArgane pAmelA ane A mArganI ArAdhanAmAM udyata banelA gRhasthanAM caritramAM paNa najare caDhe. prazna. siMhaguphAvAsI muni te bhagavAne kahelA mArganA samartha ArAdhaka hatA, te e kAmAtura kema banI gayA? bhagavAne kahelA mArganA ArAdhananI vismRti thavA pachIthI ja e kAmAtura banyA hatA. veSa bhale sAdhune have, paNa haiyuM sAdhunuM rahyuM nahotuM. haiyuM je sAdhunuM rahyuM hatuM, te
Page #506
--------------------------------------------------------------------------
________________ 494 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne e munine kAmAtura banAvavAne mATe, lAkha kezAo paNa samartha banI zakata nahi. e ja kezA vezyAne tyAM Agale comAse munivara zrI sthUlabhadrajI rahyA hatA. je saMyoga siMhaguphAvAsI munine maLyA, tethI adhika sago zrI skUlabhadrajIne maLyA hatA. gRhasthapaNe zrI sthUlabhadrajI e kezAne tyAM bAra varSa paryata rahyA hatA ane kezAnI sAthe bhege bhagavyA hatA. siMhaguphAvAsI muni tarapha kozA rAgavatI nahotI, jyAre zrI sthUlabhadrajI tarapha te kezA evI rAgavatI hatI ke kyAre zrI sthUlabhadrajI mArI bheganI bhUkhane saMtoSe, e enA haiyAmAM talasATa hatA. kezAe zrI sthUlabhadrajIne vAraMvAra bhega mATe AmaMtraNa karyuM hatuM, vinaMti karI hatI. keI rItie zrI sthUlabhadrajInuM haiyuM pIgaLe, e mATe kezA vezyA jAte ja navanavI rasamaya vAnakIo banAvIne vahorAvatI, kAmettejaka padArthone khavaDAvatI; reja avanavAM vastro ne AbhUSaNo sajatI; kazI paNa zarama rAkhyA vinA cenacALA karatI; gAtI, nAcatI ane Akhara thAkatI tyAre retI. AvA saMgomAM paNa zrI sthUlabhadrajInuM eka rUMvADuM ya pharayuM nathI. kAraNa? emanI najara e badhA tarapha hatI ja nahi, najara hatI mAtra bhagavAna zrI jinezvae pharamAvelA mArga tarapha. AthI te kAjaLanI keTaDIne paNa ujvala banAvI zakyA ane jevA paDA hatA tevA ja niSkalaMkapaNe bahAra nIkaLI zakyA. pelA muni paNa je bhagavAne kahelA mArganI ArAdhanAne ja lakSyamAM rAkhI zakyA hatA te bacI zakta. e vAta paNa bhUlavA jevI nathI ke-nimittonI asara paNa
Page #507
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 495 pahele bhAga-zrA jinastuti hoya che. dravya, kSetra, kAla ane bhAva paNa duSkarmanA udayamAM nimitta banI jAya che. viSayavAsanAne abhyAsa jIvane anAdikAlathI che, eTale paNa nimitta maLatAM jIva e vAsanAvALa banI jAya e saMbhavita che. upAdAna kAraNa vinA nimitte kAraNe kAMI karI zake nahi-e jema sAcuM che tema e paNa eTaluM ja sAcuM che ke-nimitte kAraNe upAdAna kAraNane niSpanna thavAmAM ghaNAM ghaNAM sahAyaka nivaDe che. AthI ja, upakArioe brahmacaryanuM pAlananI abhilASAvALAone brahmacaryanI nava vADenuM pAlana karavAnuM paNa upadezya che. vAha jeTalI majabUta hoya teTaluM khetaranuM rakSaNa sAruM thAya. vADa hoya te pazuo khetaramAM pesIne pAkane nukazAna karI zake nahi. keI vAra kaI jArUM janAvara vADane toDI nAkhIne ya khetaramAM pesI jAya e bane, paNa vADa na hoya to khetarane pAka bakarI jevuM janAvara paNa khAI jAya; tema brahmacaryanI nava vADAnuM pAlana karavA chatAM paNa, jabarA janAvara je duSkarmane joradAra udaya Ave to kadAca khalanA thaI jAya, paraMtu e kavacit bane, jyAre brahmacaryanI nava vADonA pAlananI darakAra nahi rAkhanAranA brahmacaryane to lUMTAI jatAM vAra ja nahi. viSayavAsanA jAge evA saMgothI jema bane tema dUra ja rahevuM ane aNadhArI rItie evA saMge upasthita thaI javA pAme, te e vakhate bhagavAne kahelA mArganI ArAdhanA tarapha ja pitAnI najara kendrita karIne,e saMgane viSayavAsanA jagavavAmAM niSphala karI nAkhavA. "zrI sthalabhadrajI te eka ja'ema je kahevAya che, te paNa sUcave che ke nimitta kAraNonI
Page #508
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne asara paNa gajabanI che. viparIta bhAvane jagavanArAM nimitta kAraNono yoga thatAM, e vakhate paNa potAnA zuddha AtmabhAvane TakAvI rAkhI zake, evA te viralA ja hoya che. mokSanA atha AtmAoe te, je kadAca evA saMgamAM ja mUkAI javAya, te e vakhate zrI sthUlabhadrajI jevA mahAtmAone yAda karIne paNa, pitAnuM AtmarakSaNa karI levuM joIe. kAmavijetA zrI sudarzana kAmavijetA banavuM hoya, te bhagavAna zrI jinezvara - voe pharamAvelA mArganuM AlaMbana grahaNa karavuM joIe ane e mArganI ArAdhanA karavAnA lakSyavALA banavuM joIe. bhagavAna zrI jinezvaradevoe pharamAvelA mArganI ArAdhanA karavAne mATe paNa, kAmavijetA banavuM e Avazyaka che. kAmathI jItAmelo bhagavAne kahelA mArganI ArAdhanAmAM lIna banI zakta nathI. saghaLAM ya, mAnuSI ane devI bhegasukha tarapha ghaNubhAva - pragaTe ane eka mekSasukhanI ja tAlAvelI lAge, te ja bhagavAne kahelA mArganI ArAdhanAmAM lIna banI zakAya che. ' bhagavAne kahelA mArganI ArAdhanA karavAnA abhilASI gRhastha paNa, dhAre te kAmavijetA banI zake che. sva-strInI sAthe bhegane bhegavavA chatAM paNa, je legasukha tarapha ghaNA hoya che, te teo parastrI tarapha najara paNa karatA nathI. gRhasthone mATe, e paNa kAmane vijaya ja che. evAmAM sva-strImAM paNa bhegavyAkuLa bananArA hotA nathI. bhegasukhanI lAlasAe ApaNI keTalI badhI pAyamAlI karI nAkhI che,
Page #509
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti 497 e vAtane tame samajo ane vicArI, bhAgasukhanI lAlasA ja mANasane pApI manAve che. enA taraph NAbhAva janme ane meAkSasukhanI lAlasA pragaTe, te! duHkhA bhAgavA mAMDe ane sukhA sarjAvA mAMDe. je gRhastho bhagavAna zrI jinezvaradevAe pharamAvelA dharmane pAme che, teone mATe kAmanA vijaya e bahu sAmAnya banI jAya che. cAritramohanA baLavAna udayanI vAta jUdI che, bAkI tA e vakhate ya haiye te bhagavAne kahelA dhama vaselA hAya che, te e bhAgI paNa kAmanA kAraNane letA hoya che. samyagdarzana guNano mahimA asAdhAraNa che. bhagavAna zrI jinezvaradevAnA dharmane pAmelA gRhasthA paNa kevA kAmavijetA hoI zake che, e mATe mahAnubhAva zrI sudarzana zeThanuM udAharaNa yAda karavA jevuM che. zrI sudarzana, bhagavAna zrI jinezvaradevAe kamAvelA dharmanI zraddhAvALA hatA ane aNuvratadhArI paNa hatA. zrI suda na aNuvratadhArI hatA, e sUcave che ke--emane cAritrameAhano udaya tA hatA ja, paNa te udaya evA maLavAna naheAtA -sava thA viratine pAmavA ja na de; AthI tee sarvavirati naheAtA banyA, paNa dezivaratipaNAne temaNe svIkAryuM hatuM. zrI sudarzanane kapila nAmanA eka purohita mitra hatA. zrI sudarzananA guNA upara e AphrIna hatA. bhagavAna zrI jinezvaradevAe kramAvelA dharmane pAmelA puNyavAnomAM evA audAya, dhaiya, gAMbhIya Adi guNNA hoya che ke-Itarane e guNA AkarSyA vinA rahe nahi. bhagavAne kahelA mArganI zraddhA mAtramAM paNu, AtmAnA ghaNA guNeAne pragaTa karavAnI ra
Page #510
--------------------------------------------------------------------------
________________ 98 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne tAkAta che. kharekhara, zrI sudarzana sudarzana ja hatA; sundara che darzana jemanuM, evA ja hatA. ' AthI, temanA aneka guNethI AkarSAelo emano purohitamitra, raja pitAnI patnInI pAse zrI sudarzananAM vakhANa karyA karato hato. jyAre jyAre e kapila purohita ghera meDo Avate, tyAre tyAre tenI kapilA nAmanI patnI pUchatI ke-Apa atyAra sudhI kyAM hatA kapila kahete ke-huM mitra sudarzananI sAthe gechI karavAmAM rokAyo hato." Ama kahIne te zrI sudarzananA rUpanuM, zrI sudarzananI vANanA mAdhuryanuM, zrI sudarzananI buddhimattAnuM ane zrI sudarzananI saumya prakRti AdinuM prazaMsAtmaka varNana karate. pitAnA patinA mukhe zrI sudarzananI AvA prakAranI khUba khUba prazaMsAne sAMbhaLavAnA pariNAme, kapilA zrI sudarzana pratye anurAgavatI banI. kapilAne e anurAga guNAnuzaga nahi hatuM, paraMtu kAmAnurAga hate. kharekhara, sArI paNa vANI pAvAnusAra pariName che, enuM A paNa eka javalanta udAharaNa che. kapila jyAre zrI sudazana pratye guNAnurAgathI AkarSAIne bhaktimaya prItivALo banyuM hatuM, tyAre kapilA kAmarAgathI zrI sudarzana pratye prItivALI banI. zrI sudarzananA guNonI prazaMsAe kapilAmAM kAmarAganuM AkarSaNa pedA karyuM, emAM deSa kene? jenAmAM guNAnurAga heya, tene guNasampannanI prazaMsA karavAnuM mana te thAya ja. e prazaMsAne sAMbhaLIne koI avaLacaMDI vRttivALuM bane, te temAM prazaMsA karanAre kare zuM?
Page #511
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 499 A eka prasaMga AcAryabhagavAna zrImadda vajasvAmIjInA saMbaMdhamAM paNa banyuM hatuM. AcAryabhagavAna zrImad vAsvAmIjI jema anekAneka guNanA dhAma hatA, tema rUpa paNa temanuM adbhuta hatuM. sAdhvIo e mahApurUSanA guNenI jema prazaMsA karatI hatI, tema temanA rUpanI paNa prazaMsA karatI hatI, kema ke-e mahApurUSanuM rUpa paNa aneka AtmAene dharmazAsana tarapha AkarSanAruM nivaDatuM hatuM. athavA te kahe ke-saMyamI mahApurUSonuM saghaLuM ya prazaMsanIya banI jAya che. sAdhvIo e mahApurUSanA rUpa ane guNa AdinI prazaMsA karatI hatI, eTale e sAMbhaLIne eka zeThanI putrIne, AcArya bhagavAna zrImad vAsvAmIjIne ja paraNavAnuM mana thaI gayuM. sAvIoe e kanyAne ghaNuM samajAvI, paNa e kanyA ekanI be thaI nahi. eNe te haTha ja lIdhI ke-paraNuM te zrI vAsvAmIine ja paraNuM."have AmAM sAdhvIone deva kaDhAya? evI prazaMsA kema karI, ke jethI zeThanI putrIne AcAryabhagavAna sAthe paraNavAnuM mana thaI gayuM?--ema kahevAya? tyAre sAdhvIee mahApurUnA rUpanI prazaMsA nahi ja karavI joIe? -ema paNa kahevAya?nahi ja. sAdhvIone Azaya zuM hatuM? e mahApurUSa pitAnA rUpathI paNa upakAra karI rahyA che, enI anumodanA karIne, sAMbhaLanArane e mahApurUSa pratye bhaktivALAM banAvavAM, e ja e sAdhvIono Azaya hatuM. jo ke pachI te e zeThaputrI paNa AcAryabhagavAna zrImadda vajIsvAmIjInA sadupadezathI sadharmane ja pAmI che; paNa e pahelAM te eNe enA pitAne, ghaNuM ghaNuM dhana laIne AcArya bhagavAnanI pAse
Page #512
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa00 zrI bhagavatI sUtranAM vyAkhyAne jaI paraNavAnI vinaMti karavAnI lAcAra hAlatamAM mUkI dIdhA hatA. eTale, sArI paNa vANI sArA pAtra rUpa AtmAonA haiyAmAM ja sArI asarane nipajAvanArI nivaDe che. - kapilA te have zrI sudarzanane saMga sAdhavAnI taka zodhavA lAgI. enA pati kapilane kapilAnI A kAmavedanAnI khabara nathI. AvA kuTIla haiyAnI strIo te prAyaH evI kuzaLa hoya che ke-patine kadAca pitAnI patnI mahA pativratA che evuM lAgyA kare. e te kaI avasare enA pApane ghaDe kuTe, tyAre, ene aMdhApa TaLe te TaLe! eka vAra kapilane kaI khAsa kAmasara acAnaka bahAra gAma javAnuM thayuM. zrI sudarzanane maLIne e potAnA bahAragAma javA viSenI khabara paNa ApI zakyo nahi. ' kapila bahAragAma gayo, eTale kapilAne thayuM ke- ghaNA divasothI haiyAmAM samAvI rAkhelI abhilASAne pUrNa karavAne Aje ThIka ja avasara AvI lAge che. Aje sudarzanane ahIM lAvIne, enA saMganA raMgane umaMga mANuM !" A nirNaya karIne, kapilA tarata ja zrI sudarzananA vare gaI ane zrI sudarzanane kahyuM ke-"ApanA mitrane tAva AvyuM che, tethI Apane te bolAve che. Apane teDavAne mATe ja huM AvI chuM. Apa jarA paNa meDuM karo nahi, kAraNa ke ApanA vinA emane eka kSaNa paNa cena paDatuM nathI." pitAnI pApavAsanAne saphala banAvavAnA hetuthI kapilA kevuM asatya bole che? eka pApanI vRtti aneka pApanI sarjaka banI jAya che. pApa kevuM bhaMDuM che? ene sevavAne
Page #513
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti 501 mATe paNa aneka pApAnA Azraya levA paDe ane ema aneka pApAnA Azraya levA chatAM paNa, je puNyanA yAga na hoya, te dhAyu* dhULamAM maLe; jyAre puNyanA cAga hAya teA dhAyu" thaI jAya, paNa e zuM kahevAya ? jenI kharI sahAya tenA droha ane tenA duzmananuM pASaNa ! puNyanI sahAye pApa AcaravuM, e zuM che ? puNyanA droha ja che ne ? ane pApa e puNyanuM duzmana gaNAya, eTale pApa rUpa duzmananuM poSaNa ja karyuM" gaNAya ne ? paNa viSayasukhAnA lAgavaTAmAM ja sukhanI kalpanA karI beThelAone teA, game tenA drohu karavAnuM paNa mana thAya, emAM navAI nathI. zrI sudarzana tA, kapilAe kahelI vAtane sAcI ja mAnI le che. te kahe che ke-- mane AvI khabara nahotI.' Ama kahIne zrI sudarzana tarata ja peAtAnA saghaLA ca kAne paDatuM mUkI de che ane peAtAnA mitrane ghare Ave che. mitranI pAse javAne mATe zrI sudarzana kapilanA gharamAM pese che. jyAM e aMdaranA oraDAmAM pese che, ke tarata ja kapilA gharanAM bAraNAMne aMdha karI daine, e eraDAmAM Ave che. zrI sudarzana peAtAnA mitra viSe pUche che, tyAre kapilA kahe che ke-'svAmin! ghaNA kALathI huM tamArAM saMgane icchI rahI hatI. A zayyA ane A mArUM zarIra Apane svAdhIna che. mArI IcchAne pUrNa karI !' zrI sudarzana kAMI kheAlatA nathI. hAlatA nathI ke cAlatA nathI. kevA kaparA saMcAgAmAM pote mUkAI gayA che, enA vicAra kare che. kAmane vivaza banI gayelI kapilAne Avo.
Page #514
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna yAcanA karatI joIne, zrI sudaza nane thAya che ke'bhAgasukhanI lAlasA kevI gajabanI che?? zrI sudarzanane mauna ane jaDavat ubhA rahelA oIne, kapilA, zrI sudarzananA zarIrane bheTI paDe che; paNa zrI sudazananA haiyAmAM jarA paNa vikAra pedA thatA nathI. zrI sudarzana te ahIMthI chUTavAno upAya ja aja mAvI rahyA che. kapilA peAtAnA aMganA saMga karavA lAgI, eTale nirvikArapaNe susthira rahelA zrI sudarzane kahyuM ke-'tane kANe AvA uMdhA cakrAve caDhAvI dIdhI ? huM te napuMsaka chuM, paNa tAre A vAta kAIne yu kahevI nahi. zrI sudarzananI vAtane sAMbhaLIne kapilA teA ThaMDI ja paDI gaI. ekadama kSeAbha pAmI gai. eNe mAnI lIdhuM ke-zrI sudarzana napuMsaka ja che, kAraNa ke-eNe zrI sudarzananA aMganA spaza karavA chatAM paNa, zrI sudarzana taddana nirvikAra ne nizcala ubhA rahyA hatA. AthI teNIe paNa zrI sudarzanane kahyuM ke-'tamAra paNa mArA A duSkAryanI vAta kAIneya kahevI nahi.' Ama kahIne, hatAza banI gayelI kapilAe, zrI sudAnane potAnA gharanI bahAra kADhayA ane zrI sudarzana pAtAnA ghara tarapha ravAnA thayA. vastutaH zrI sudarzana kAMI napuMsaka ja naheAtA; parastrIne mATe ja e napuMsaka hatA; ane ethI emaNe je kahyuM te sAcuM ja hatuM. Ama chatAM paNu, evA avasare AvuM khelavuM e mAyA gaNAtI hoya, teA ca vastutaH te mAyA nathI. suvihita
Page #515
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 503 ziromaNI, parama upakArI, AcArya bhagavAna zrImadda haribhadrasUrIzvarajI mahArAjAe pharamAvyuM che ke-mAthA mAthA' e sUtra AvA prasaMgamAM ja baMdhabesatuM thAya che. ApaNe te vicAra e karavAne che ke-e kAmenmatta banIne bheganI prArthanA karatI kapilA samakSa zrI sudarzana nivikAra kema rahI zakyA? vikArane pedA thavAne mATenuM e nimitta kAMI jevuM-tevuM nahetuM, paNa upAdAna kAraNane vega nahi thavAthI ja, e nimitta niSphala nivaDyuM. AvuM nimitta kAraNa maLavA chatAM paNa, upAdAna kAraNane coga zAthI thaye nahi? ethI ja ke-bhagavAne kahelA mArgane zrI sudarzana bhUlyA nahi. emanI najara bhagavAne kahelA mArganI ArAdhanAnI sAme ja rahI. zrI sudarzana kAMI tyAgI nahAtA, bhegI hatA, paraMtu bhegI hevA chatAM ya zrI sudarzananuM lakSaya tyAga tarapha ja hatuM. bhegone bhegavavA chatAM paNa, emane bhege bhogavavA jevA nathI ja, paNa cheDavA jevA ja che -ema lAgatuM hatuM. bhegene e bhegavatA hatA, te regane jema bhagava paDe tema bhagavatA hatA, kAraNa ke-e samyagdaSTi hatA.. prazna samyagdaSTi parastrIne bhegave ja nahi ? samyagdarzana ema ja sUcave ke-bhaga tajavA jevA ja che ane parastrI AdinI sAthenA bhaMga te vizeSe karIne tajavA jevA che. samyagdarzane AvA bhAnane jIvata rAkhe, parantu je aviratine tIvra udaya heya, te parastrIne paNa pitAnI anurAgiNI ADhi banAvI laIne tene lagAvavAnI lAlasA
Page #516
--------------------------------------------------------------------------
________________ 504 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAmA janme, e zakaya che. pApathI virAma pAmavA de ja nahi, evA pApakarmanA udaya hAya, teA samyagdaSTi paNa mahApApAne sevanArA hoya e mane, parantu samyagdarzananI hAjarInA ceAge, ene bhAgasukha upAdeya teA lAge ja nahi. zrI sudarzana ta| samyagdaSTi hovA sAthe parasInA tyAgI che ane kapilAe ubhI karelI sAmaNu vakhate paNa emanI najara jo peAtAnA svIkArelA tyAga tarapha ja rahI, te bhogI hovA chatAM paNa, e kAmavijetA banIne kapilAthI mukta anI zakayA. A rItie kAma upara vijaya meLavIne zrI sudarzana, peAtAne ghera AvyA bAda abhigraha kare che ke havethI huM ekalA DhAIne ghera jaIza nahi!' zrI sudarzana jevA kAmavijetAe paNa AvA abhigraha kema grahaNa karyAM? e mATe ke-nimitta kAraNeAnI prakhalatAne paNa e samajatA hatA. kharAma nimitto kharAkha bhAvane peDhA thavAmAM ghaNAM sahAyaka banI jAya che, mATe jeNe sArA rahevuM hoya, teNe kharAba nimittothI macatA rahevAnA ane sArAM nimittone ceAga sAdhyA karavAnA ja prayatna karavA joIe. Aje keTalAkeA adhyAtmanA nAme upAdAna kAraNane mahattva ApIne, 'nimitta kAraNAnI kAMI asara ja nathI' -evA umAgane pracArI rahyA che ane tema chatAM paNa te devadarzana, zAstravAMcana Adi paNa karI rahyA che, eTale emano unmArga pracAra tA 'mAtA me haththA'koI ema kahe ke-mArI mA vAMjhaNI che' enA jevA ja pUravAra thAya che. nimitta kAraNanI asara ja na hoya, te| devadarzana ane zAstravAMcana
Page #517
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga--zrI jinastuti 15 Adi paNa asara upajAvI zake ja nahi, evuM mAnavuM joIe. zrI sudarzana te bhagavAne kahyuM che te mujakha nimitta kAraNeAnI asarane paNa mAnatA ja hatA ane ethI ja emaNe kapilAnI kapaTajALamAMthI chUTIne peAtAne ghera AvyA bhAi, tarata ja evA abhigraha karI lIdhA ke havethI ekalA phAIne ghera jaIza nahi.' kapilAvALA banAvane banyAne keTalAka divasa pasAra thaI gayA. e viSe zrI sudarzane koIne kAMI kahyuM nahi ane kapilA te e vAta uccArI zake evuM hatuM ja nahi; paNa *pilAnA manamAM teA e vAta rahI ja gaI hatI. eka vAra evuM banyuM ke-rAjAe vasanta RtumAM vasantAtsava ceAjyA. e vasantAnsavamAM nagarajanoe paNa javAnuM hatuM. vasantAtsavamAM javAne mATe, zrI sudarzananI dharma patnI manoramA paNu, peAtAnA cha putrAnI sAthe gherathI nIkaLI. rastAmAM manoramAne potAnA putra sahita jatI kapilAe joI. kapilA pureAhitapatnI hatI, eTale rAjarANI abhayAnI sAthe ja rathamAM besIne te paNa vasantAtsavamAM jatI hatI. manoramAno ane zrI sudarzananA putrono dekhAva, paheraveza Aphri dhyAna kheMce evAM hatAM. kapilA manoramAne oLakhatI naheAtI, parantu manoramAne cha chekarAonI sAthe joI ne, e kANu che e jANavAnuM enA manamAM kautuka jAgyuM. kapilAe rANI abhayAne pUchyu ke--A strI kANu che? ane A kAnA putro che?' abhayA rANI kahe che ke-'tU' ALakhatI nathI ? sudarzana
Page #518
--------------------------------------------------------------------------
________________ 506 zrI bhagavatIjI satranAM vyAkhyAne zeThanI A patnI che ane tene ja A putro che. kapilA AzcaryamAM DUbI gaI. ene pelI vAta yAta AvI gaI. sudarzane te ene kahyuM hatuM ke-pate napusaka che. kSaNa vAra vicAra karIne kapilA bolI ke-gajabanI vAta che. sudarzanane putro che?" abhayA rANI kahe-emAM Azcarya pAmavA jevuM zuM che? e vakhate kapilA kahe che ke "sudarzana te napuMsaka che. meM enI parIkSA karelI che. ema kahIne te pitAno anubhava abhayA rANIne kahe che. AvI vAta kevI strI kevI strInI pAse karI zake? abhayA rANI viSe paNa kapilAe kevuM dhAryuM haze, tyAre kapilA AvI vAta abhayA rANIne kahI zakI haze? AvI vAtane sAMbhaLIne pativratA strIne te kSobha thAya. kapilA pratye dubhava Ave. ema lAge ke AvI strIne saMga mArAthI thAya nahi." ene badale abhayA rANI jUduM ja kahe che! rANI abhayA kahe che ke- sudarzana napuMsaka nathI, paNa tArAmAM ja kuzaLatA nathI. tuM chetarAI. tArI jagyAe je huM heuM te ema chetarAI jAuM nahi. huM kAmenmatta banIne game tevA purUSane hAtha pakaDuM, te te pachI enI tAkAta nathI ke-e kAmAtura bane nahi." A sAMbhaLIne kapilAne duHkha paNa thAya che ane gusso paNa Ave che. kapilA AvezamAM AvI jaIne kahe che ke"bIjAnI bhUla kADhavI sahelI che. jo tame enI sAthe bhegA ga, te huM jANuM ke tame kharAM catura che."
Page #519
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga--zrI jinastuti 500 abhayA rANIe abhimAnamAM AvI jaIne pratijJA karI ke- jo sudarzananI sAthe huM ramuM nahi, te mArUM nAma abhayA nahi.' che kAMI kahevApaNuM ? AvI huMsAtuMzI te hotI haze? zIla, e. tA strIonuM umadAmAM umadA bhUSaNa che. lAkhkhA ala'kArathI ladAelI strI paNa jo zIlahIna heAya, te te zAbhAhIna ja che. zIlasapanna strIe teA kadI paNa AvI. huMsAtuMzImAM paDe nahi. te divasathI abhayA rANIcintAtura banI gaI. zrI sudAnane maLavAnA kAI upAya sujhatA naheAtA ane jo zrI sudarzanane peAte vaza karI zake nahi, teA kapilA pAse halakA paDavAnA hara lAgatA hatA. e cintAmAM ne e cintAmAM, te kharAkhara khAtI-pItI paNa nahi. enuM zarIra sukAvA lAgyuM. AthI eka vAra paDitA nAmanI tenI dhAtrIe tene pUchyuM' ke- humaNAM hamaNAMthI tame bahu cintAmAM rahe che, te cintAnuM evuM te kayuM kAraNu tamane maLyuM che?" abhayA rANIe ene peAtAnA haiyAnI vAta kahI. paDitA kahe che ke- A tame karyuM zuM? AvuM te paNa levAtuM haze ? sudarzana zIlamAM kevA nizcala che, te jANeA che ? merU caLe, paNa sudarzana zIlathI caLe nahi. sudarzana parastrI mAtrane peAtAnI mAjAyI kheta gaNe che. ' abhayA rANI kahe che ke have evI badhI vAta karavI nakAmI che. je thaI gayuM, te thaI gayuM. have te lIdhelA pazune pAra pADace ja apu'. tU' mane mAtra eTalI ja madada
Page #520
--------------------------------------------------------------------------
________________ 508 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne kara ke-game tema karIne paNa e sudarzanane ahIM laI Ava. e ahIM AvyA pachInuM badhuM huM saMbhALI laIza." pariDatAe kahyuM ke-keIka parvadivase vAta." A pachI rAjyojita kaumudI mahotsava AvyuM. rAjAe paTaha vagaDAvIne nagaranAM saghaLAM ya strI-purUSane kaumudI-mahetsavamAM bhAga levAne mATe vanamAM AvavAnI AjJA karI hatI ane pote paNa antapura sahita vanamAM javAnI taiyArI karI hatI. e divase caturdazI tithi hatI, eTale e parvadivasa hate. e parvadivase zrI sudarzanane pauSadha karavAno hevAthI, rAjAnI anumati meLavIne zrI sudarzana devakulamAM gayA ane tyAM pauSadha laIne karyotsargamAM sthira banyA. paDitAne A vAtanI khabara paDI gaI. abhayA rANInI pAse AvIne teNIe kahyuM ke Aje tame paNa vanamAM jaze nahi. Aje ghaNI sArI taka che ane AvI taka pharIthI maLaze nahi." AthI abhayA rANIe paNa pitAnI tabIata nAdurasta hovAnuM bahAnuM kADhIne rAjAnI saMmati meLavI lIdhI ane mahelamAM rahI gaI. paDitAe have eka yukti racI, kAraNa ke--anta puranA paheregIrone chetarIne zrI sudarzanane mahelamAM laI javA hatA. yakSanI pratimAne mahelamAM lAvavAne teNe dekhAva karyo. pahelAM te paheregIree tapAsa karI, paNa pachI vizvAsa besI gayo eTale upekSA sevavA mAMDI. paheregIranI upekSAne lAbha laIne, zrI sudarzanane zibikAmAM nAkhIne, te pariDatA te zibikAne rANI abhayAnI pAse laI AvI. zrI sudarzane
Page #521
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga-zrI jinastuti kAtsarga svIkAryo hate, eTale e game te upadrava Ave te paNa nizcala rahevAnA ja lakSyavALA hatA ane ethI ja paDitAne Ama karavAmAM phAvaTa AvI gaI hatI. zrI sudarzanane abhayA rANInI pAse mUkIne, pite kabUleluM kArya pUruM thaI gayeluM hovAnA kAraNe, pacchitA tyAMthI ravAnA thaI gaI. pachI abhayAe kAmakaLA ajamAvavA mAMDI. jenuM varNana paNa ziSTajanathI thaI zake nahi, evI aneka yukti-prayuktio abhayA rANIe ajamAvI; paNa zrI sudazana te kAyotsargamAM hatA, eTale eka muDadAnI jema niSTa ja rahyA. ahIM paNa vicAra karavA jevuM che. zrI sudarzananI pAse bhaMga bhIkha mAgI rahyA che. tamArI pAse bhAga bhIkha mAge che ke bheganI pAse tame bhIkha mAgo che? sAra jagatane pAgala banAvI mUkanAra kAma, abhayA rANInA rUpamAM, zrI sudarzananI pAse prArthanA karI rahyo che. za, svayambha ane harine dAsa banAvI devAnA sAmarthyavALa kAmadeva, zrI sudarza nanI pAse dInadAsa banI gayA che. bhagavAne kahelA mArganA layavALA bhegI gRhasthanI pAse paNa kAma je ATale kamatAkAta hoya che, te khUda bhagavAna ammara hoya emAM navAI zI che? jenA bhakto paNa AvA kAmavijetA hoya, te bhagavAna pite kAmarahita hoya, e te ApoApa siddha thaI jAya che. zrI sudarzananuM lakSya je eka mAtra bhagavAne kahelA dharma tarapha na haya, mokSasukha tarapha na hoya, mekSanI sAdhanA tarapha na hoya, to A saMye kAMI jevA-tevA nathI. bhAganI
Page #522
--------------------------------------------------------------------------
________________ 51 0 zrI kAmavatIjInuM sUtranA vyAkhyAne prArthanA karanAra, yukti-prayukitathI manAvavA mathanAra, dInatA dAkhavanAra, AmanI anicchA chatAM ApameLe aMgasamarpaNa karanAra koI sAmAnya strI nathI, paNa jANe pote ja che! ekAta che ane rAtrinA samaya che. rANI rIjhe to ghaNe phAyado thavAno saMbhava che ane khIje to khUna thavAne saMbhava paNa che. ATaluM chatAM ca, zrI sudarzana to potAnA kAtya mAM ja sthira rahe che. jyAre abhayA rANInuM pote prIti batAvavAthI koI sayuM nahi, eTale teNIe bhAMti batAvavA mAMDI; paNa prItinI jema bhIti paNa niSphala ja nivaDI. - have rANIne bhaya lAgyo. sApe chachuMdara gaLyA jevo rANInI hAlata thaI hatI. zrI sudarzanane tyAM paNa rAkhI zakAya nahi ane pAchA mokalI de to AbarU javAnI bIka. zrI sudarzana pratye rANIne khUba khUba gusso AvI gayo. rANuM vikarALa banI gaI. potAnuM pApa zrI sudarzanane zire nAkhI devAno nirNaya rANIe karI lIdho. potAnA hAthe ja potAnAM vastrone rANIe phADI nAkhyAM. potAnA zarIre teNIe potAnA nakhathI ja valurA bharyA. AvezamAM ne AvezamAM zrI sudanane rANIe kahyuM ke- have tuM je, ke mane taracheDavAnuM phaLa tane kevuM maLe che. ane ema kahIne rANIe raDe pADavA mAMDI; "De, doDe; koI bacAve. bacAve; A dura pApI mArI lAja lUMTI rahyo che." 2NanI AvA prakAranI reDene zrI ane sAMbhaLI, te chatAM paNa e calacitta e nahi. kAma to mane
Page #523
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahalA bhAga-zrI jinastute kAyotsargamAMthI calita karI zakyo nahi, paraMtu bhaya paNa emane muMjhavI zakyo nahi. nahitara A kevo viSama prasaMga che? kAramuM kalaMka lAge ane aMte kavathI paNa jAya. rANInI Dene sAMbhaLIne, mahelanA paheregIre doDI AvyA. zrI sudarzanane pakaDIne e paheregIre rAjAne bolAvI lAvyA. rAjA AvIne rANIne pUchavAne badale zrI sudarzanane pUche che ke-"zuM banyuM che, te kahe!' rAjAne, rANI karatAM paNa zrI sudarzana upara vadhAre vizvAsa che, ema AthI jaNAI Ave che, paNa zrI sudarzana kAMI ja bolatA nathI. kema? eka to kAyotsargamAM che ane bIjI vAta e paNa che ke-sAcI hakIkta kahevAthI rANInuM AvI bane tema che. eka jIvanA nAzanA bhege ja pate bacI zake tema che. pote nirdoSa che, sarva doSa mAtra rANIno ja che, chatAM paNa pitAnA nimitte rANInI hiMsA thAya tema hovAthI, tevuM nahi thavA devAne mATe, pite mauna rahIne, pitAnA thazana ane pitAnA jIvitano bhoga ApavAnuM zrI sudarzana pasaMda kare che. ahiMsaka manovRttine A ke sundara namuno che? zrI sudarzana kAMI bolatA nathI, eTale rAjA paNa zrI sudarzanane deSita mAnavAne prerAya che. zrI sudarzanane doSita mAnavAne prerAyA pachI te, rAjAne paNa ghaNe krodha Ave che. atyAcAra ane te ya potAnI rANI upara, e sAmAnya gUnha kema lAge? rAjA potAnA karmacArIone hukama kare che ke-Ane zaheramAM pheravIne, AnA pApanI pUrepUrI jAherAta karIne, Ane lIe caDhAvI de !'
Page #524
--------------------------------------------------------------------------
________________ N1 zrI bhagavatI sUtranAM vyAkhyAne rAjapurU zrI sudarzanano gajabane DheDaphajeto kare che. zrI sudarzana badhuM ja jue che ane sAMbhaLe che, chatAM potAnAM karmonI nijerAne sAdhavAmAM dhIra ane vIra banelA e mahApurUSa, eka harapha paNa uccAratA nathI. emanI dharmapatnI manoramAne kAne A vAta jAya che. e nirNaya kare che ke-"mArA svAmImAM A saMbhave ja nahi." tarata ja te paNa jyAM sudhIne mATe pitAnA patine chUTakAre thAya nahi, tyAM sudhIne mATenA kAryotsargano ravIkAra kare che. rAjapurU zrI sudarzanane nagaramAM pheravIne nagara bahAra laI gayA ane zrI sudarzanane bhUlIe caDhAvyA. tyAM te zrI sudarzananA puNyabaLe AkarSAelI zAsanadevIe phUlInuM savarNamaya sihAsana banAvI dIdhuM. pUrva bhAgamAM karelA azubha karmanA udayathI, zrI sudarzana jevA taddana nirdoSa ane zIlasaMpanna purUSanI upara paNa AvI Aphata AvavA pAmI; parantu e mahApurUSa vivekI hatA, te temaNe e Aphatane evA samabhAvathI veThI ke-ethI e pApakarma khapI javA sAthe, bIjA ghaNuM ghaNuM pApakarmonI thokabaMdha nirIne teo sAdhI zakyA. A nimitte, temanA virAgabhAvane khUba ja uttejita karyo. temanuM rAjae to ghaNuM bahumAna karyuM, parantu temaNe te saMyamano ja svIkAra karyo. e mahApurUSe evI sAdhanA karI ke - kevalajJAnane upAjIne AyuSyane aMte e muktie pahoMcyA. temanI dharmapatnI zrImatI mane ramA paNa, saMyamane sAdhI, kevalajJAnane upAcha, moze pahoMcyAM.
Page #525
--------------------------------------------------------------------------
________________ 513 pahele bhAga-bI jina stuti brahmacaryane mahimA A badhe pratApa kone? bhagavAna zrI jinezvarane ja, kAraNa ke e tArakee ja "amara' banIne amara banavAno mArga jagatanA ne batAvyo che. sammarane paNa duniyAnA ajJAna che devAdi tarIke pUje che, mATe TIkAkAra AcArya bhagavAne A "ammara vizeSaNa dvArA ema spaSTa karyuM ke-huM je bhagavAna zrI jinezvaradevanI stavanA karuM chuM, te sammara nathI, amara che. prabhu amara te che ja, paraMtu evA ammara che ke bIjAone paNa asmara banAvIne ajarAmara padane pamADanAra che. je kAmarahita na haya, kAmanA kAraNathI paNa je rahita na hoya, te sAce deva nathI ane kAmano je vijetA na haya, kAmanI kAmanAthI paNa je para na hoya, te sAce gurU nathI. je deva ammara nahi, te vastutaH deva nahi. samara deva bhaktone asmAra banAvI zake ja nahi ane amara banyA vinA kadI paNa avyAbAdha sukhanA upAyane sevI zakAya nahi. ammara evA bhagavAna zrI jinezvaradevane zAsanamAM brahmacarya guNane ghaNuM ja mahattava apAeluM che. brahmacarya eTale kAmane mana, vacana ane kAyAthI tyAga; ethI AgaLa vadhIne kahIe te "tra-zani sAina prahana" eTale ke-AtmaramaNatA e ja brahmacarya . A, brahmacaryanA guNa gAvA besIe to pAra na Ave. kevalajJAnI bhagavAna paNa brahmacaryanA badhA guNane jANavA chatAM ya brahma caryanA badhA guNone varNavI zake nahi. kAra? kAraNa e ja ke-moTAmAM meTI uMmara paNa saMkhyAmAM varSonI ja hoI zake
Page #526
--------------------------------------------------------------------------
________________ ---- --- 54. zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAmA ane vANu kramasara ja nIkaLI zake, eTale anantanuM pUrNa varNana te keIthI paNa thaI zake ja nahi. brahmacaryano mahimA varNavatAM, parama upakArI-kalikAlasarvajJa-AcAryabhagavAna zrImadda hemacandrasUrIzvarajI mahArAjA pharamAve che ke kALamUta caritraya, samAvaran brahmavarga, pUjitairapi pUjyate // 1 // " brahmacaryane Acarate Acarate AtmA evI koTie poMcI jAya che ke pahelAM jemane e pUjata hatuM, tethI paNa te pUjAvA gya banI jAya che kAraNa ke-brahmacarya e samyapha cAritrane prANa che ane parabrahma eTale AtmAnI je parama zuddhAvasthA, tenuM e kAraNa che. kAmanA tyAga rUpa ane AtmAmAM ramaNatA rUpa brahmacaryane sevanAre AtmA, krame karIne jagapUjya banI jAya, emAM keInavAI ja nathI. pUjaka maTIne pUjya banavAno kharo upAya A ja che. AvA aparaMpAra guNovALuM brahmacarya che. brahmacarya, e guNagaNone ArAma che. emAM dAha mUkanAra smara che. te sparane saMhAranAra -AtmAmAMthI tenI jaDane paNa ukheDIne pheMkI denAra ane jagatanA jIvane maranA saMhArane mArga upadezanAra bhagavAna zrI jinezvaradeve che. 11. bhagavAnanI anIza tarIke stavanA sarva vighonuM mULa chavAsthapaNuM: " paMcamAMga zrI bhagavatIjI sUtranI TIkAnI racanA karavAne mATe ughukta banelA, parama upakArI a.cAryabhagavAna zrImada
Page #527
--------------------------------------------------------------------------
________________ E pahalA bhAga-zrI jinastuti 55 abhayadevasUrIzvarajI mahArAjA, prAraMbhamAM maMgalanuM AcaraNa karI rahyA che. maMgalanI AcaraNa karIne teo saMbhavita viddhadaLanuM vidAraNa karavAne Icche che. AthI teozrI maMgalAcaraNane mATe zrI jinastuti kare che. sarva vidanene vidAranAra ane sarva duritane daLanAra zrI jinastuti che. zrI jinastutine karanAra AtmA, pitAnAM cAreya ghAtI karmone kSINa karI nAkhanAre paNa banI zake che. sarva vidonuM mULa cAra ghAtI karmo ja che. mahAnamAM mahAna vidane A cAra ja che. Ama te hajAre, lAkhe ane anantAM vidane paNa jUdI judI apekSAe gaNI zakAya; parantu AtmAnA guNane ghAta karI zake evAM saghaLAM ya vidgone samAveza cAra ghAtI karmomAM thaI jAya che, eTale kharAM vidano te A cAra ghAtI karmo ja che. A cAra vighno je ThAra thaI jAya, te AtmAnI cAra mahA zaktio pragaTI jAya ane saMsAranA pArane pAmI javAya. jJAnAvaraNIya karma jJAnane rokanArUM che, darzanAvaraNIya karma darzana-sAmAnya jJAnane rekanA che, mehanIya karma samyagdarzana tathA samyaphacAritrane rekanAruM che ane aMtarAya kama vIryolalAsa, dAna, bhega, upabhega ane lAbhane rekanAre che. A cAra karmone ghAtI karmo kahevAya che, kema ke-A cAra karmo AtmAnA savAbhAvika anaMtajJAnAdi guNo upara eka bhAre DhAMkaNA samAna che. jema dIpaka game teTale prakAzavate heya, ene prakAza ghaNe dUra sudhI pahoMcI zake te hoya, paraMtu enA upara je DhAMkaNa AvI jAya che, te ene prakAza prasAra pAmI zakato nathI, tema AtmAmAM rahelA
Page #528
--------------------------------------------------------------------------
________________ 516 zive hAMkavAna chathI ja zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne ananta jJAna rUpa guNane, ananta darzana rUpa guNane, ananta cAritra rU5 guNane ane ananta vIrya rUpa guNane pitapatAnI zaktino paDacha karAvatAM aTakAvanAra A cAra ghAtI karmo che. jJAnAvaraNIya Adi cAra karmone jema "ghAtI tarIke oLakhAvAya che, tema "chadhara tarIke paNa oLakhAvAya che. cha% eTale DhAMkaNuM. AthI ja je jIvo kevalajJAnane pAmyA nathI hatA, te jIvane chaghastha tarIke oLakhAvAya che. svabhAve anantajJAnI evA paNa AtmAne "chadmastha" jevA vizeSaNane cogya banAvanAra, jJAnAvaraNIyAdi cAra karmo che. AtmA svabhAve chadhastha nathI; svabhAve AtmA chadmastha bane evo paNa nathI, paNa anAdikALathI AtmA chaghastha avasthAmAM che. chAsthapaNuM jyAM sudhI bahu ja joradAra hoya che, tyAM sudhI te, chAstha AtmAne pote chaghastha avasthAmAM che -enuM paNa bhAna thatuM nathI. mehanIya karmanA mithyAtvamehanIya ane cAritramehanIya evA be prakAre che. e be prakAramAMthI jyAre mithyAtvamehanIya karma upazamAdibhAvane mandatAne pAme che, tyAre te chadmastha jIvane pote ke che ane pote ke chavAstha che-ene kAMIka paNa gya khyAla Ave che. jIvanuM sthapaNuM, e ja jIvanA bhavabhramanuM kAraNa che. je jIva chaghasthapaNAthI chUTayo, te jIva te ja bhavamAM bhavathI paNa chUTI ja jAya. chaghasthapaNuM, e AtmAnA anaMtajJAnAdi guNone AvanAra hovAthI, jIvane saMsAramAM bhamavuM paDe che ane ethI saghaLAM ya vipnonuM mULa chadmastha paNuM ja che ema kahI zakAya.
Page #529
--------------------------------------------------------------------------
________________ 517 pahele bhAga zrI jinastuti mohanIya karma lahera karAve"--evuM te --mehanIya karmanA thI bhareluM hoya te kahe! - ghAta, vighAta, vidva-A tamAma paryAya che, arthAt - eka ja arthavALA zabda che. AthI jenAmAM kharekharuM sarva vibonA vidyAraNanuM sAmarthya hAya, tenAmAM ghAtI karmone kSINa karavAnuM sAmarthya paNa hoya ja. zrI jinastutimAM e sAmarthya che. AtmAnA ananta jJAnaguNane rokanAra jJAnAvaraNIya karmane, sAmAnya jJAnane rokanAra darzanAvaraNIya kamane, AtmAnA sAcA AnaMdane rokanArA mehanIya kamane ane AtmAnA vIryAdine rokanAra aMtarAya kamane-e cAreya ghAtI karmono ghAta zrI jinastutithI thaI zake che. prazna mehanIya karma te lahera karAve ne? mehanIya kAmamAM lahera karAvavAnI nahi, paNa herane lUMTI levAnI tAkAta che. mehanIya karma te AtmAne muMjhavanAruM kAma che. mehanIya karma kSINa thayA vinA jJAnAvaraNIthAdi karmo kSINa thaI zakatAM ja nathI. mohanIya karmanuM vidhdha te badhAM ya karmonAM vinone TapI jAya evuM che. mehanIya karmanA eka vibhAga rUpa mithyAtvamehanIya karma jyAM sudhI joradAra heya che, tyAM sudhI te AtmAne potAnA AtmatvanuM bhAna paNa thatuM nathI; enAmAM AtmAne uddezIne, eTale ke-AtmAnA kalyANanA hetuthI kAMI paNa karavAnI vRtti ja pedA thaI zakato nathI. nAzavaMta sukhanAM nAzavaMta ane vyabhicArI sAdhananI sAdhanAmAM ja e sukha mAnyA kare che. prazna- vyabhicArI kema?
Page #530
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne e sAdhane sukha Ape ja athavA te sukha ja Ape e niyama nahi. e sAdhanone sevavA chatAM paNa sukha na ja maLe eme ya bane ane e sAdhanone sevatAM duHkha maLe. emeya bane, eTale evAM sAdhanone vyabhicArI sAdhano kahevAya. mithyAtvamohanIya karmane kSapazamAdi thavAnA ye AtmAmAM samyagdarzana guNa pragaTe, ethI AtmAne AtmasvarUpanuM sAcuM bhAna thAya, AtmasvarUpane pragaTAvavAnA sAcA upAyanI rUci janma, paNa e upAyane AcaravAmAM viddha karanAra, e upAyane AcaratAM aTakAvanAra cAritramehanIya karma che. cAritramohanIya karma eTale jeTale aMze dabAya, teTale teTale aze ja samyagdaSTi AtmA AtmasvarUpane pragaTAvavAnA upAya rUpa samyak cAritrane AcarI zake. AvA mehanIya karmane hera karAvanAra kahI zakAya kharuM? pahelAM AtmAne pitAnA svarUpanuM bhAna thavAmAM vighna kare ane te pachIthI ya AtmAnA svarUpane pragaTAvavAnA upAyane sevavAmAM viddha kare, evA mehanIya karmane lahera karAvanAra karma mAnanAra te mehanIya karmanA jorathI male che, ema kahevuM paDe! mehanIya karmanA udayathI bhegAdikanI lAlasA thAya, paNa e lAlasA ya phaLe kyAre? bhogAntarAya Adi antarAya karma joradAra hoya, te bhegasAmagrI maLe nahi ane bhegasAmagrI maLe te bhega jogavavA jegI zArIrika sthiti Adi na hoya. mohanIya karmane udaya na hoya, te bhega bhegavavAnI IcchA paNa thAya nahi. kAmasukhane bhegavanAre mehanIya karmanA udayavALo ja heya-e sAcuM, paraMtu mehanIya karmanA udayavALe kAma nAra kahI zakAya ane te pachI re, evA
Page #531
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' pahale bhAga-zrI jinastuti sukhane bhegavanAre ja hoya, e sAcuM nahi. saMsAramAM kayA chone mehanIya karmane udaya nathI? lagabhaga badhA jIvone mohanIya karmane udaya varte che. te zuM badhA bhogasukhane bhagave che?nahi ja. bhegasukhane bhegavI zakanArA te bahu ja thaDA che. moTo bhAga te bhegasukhanI lAlasAmAM ne lAlasAmAM ja rIbAI mare che. dAnamAM, bhegamAM, upabhoga AdimAM antarAya karanAra aMtarAya karma che. vizvavidyAraka zrI jinastutiH moTAmAM moTAM vidhro te A cAra ghAtI karmo che. jJAnaguNane prakAzita thavAmAM vilana karanArAM saghaLAM ya vinAne samAveza jJAnAvaraNIya karma mAM thAya che; darzana eTale sAmAnya bedha, arthAt "A ke AmAM kAMIka che ItyAdi prakArane sAmAnya baMdha thavAmAM eTale mukhyapaNe sAmAnya baMdha thavAmAM vina karanArAM saghaLAM ya vidanene samAveza darzanAvaraNIya karmamAM thAya che, AtmAne pitAnI pichAna thavAmAM tathA AtmAne potAnA svarUpane pragaTAvavAne mATe sAcA upAyane AcaravAmAM vina karanArAM saghaLAM ya vinene samAveza mehanIya karmamAM thAya che ane dAnAdikamAM vigha karanArA saghaLAM ya vighone samAveza antarAya karmamAM thAya che. A cAramAM je vidyone samAveza na thAya, evuM vigha kayuM che? sAmAnya viDyo, AtmAnA svabhAvane rokI zakavAne asamartha vighonI vAta judI che; bAkI te saghaLAM ya vighone samAveza A cAra mahA vidgo rUpa ghAtI karmomAM ja thaI jAya
Page #532
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa0 zrI bhagavatI sUtranAM vyAkhyAne che. bhagavAna zrI jinezvaradee pitAnAM e cAra ghAtI karmone sarvathA kSINa karI nAkhyAM che, eTale e tArakonI stuti, e cAra mahA vinA kSaya rU5 phalane ApanArI paNa nivaDI zake che. je zrI jinastutimAM AvuM adbhuta sAmarthya che, te zrI jinastuti anyonya sAmAnya vighonuM vidAraNa karanArI nivaDe, emAM te Azcarya pAmavA jevuM kAMI che ja nahi. AthI TIkAkAra AcAryabhagavAna zrImad abhayadevasUrIzvarajI mahArAjA, zrI bhagavatIjI sUtranI TIkAnI racanAne AraMbha karatAM, vidgonuM vidAraNa Adi anekavidha hetuothI maMgalanI AcaraNuM karI rahyA che ane maMgalanI AcaraNAne mATe teozrI zrI jinastuti karI rahyA che. A zrI jinastutimAM TIkAkAra AcAryabhagavAne bhagavAna zrI jinezvarane paMdara vizeSaNathI stavyA che. e paMdara vizeSaNe pikI sarvajJa, Izvara, ananta, asaMga, acya, sAvaya, ane chelle chelle amara vizeSaNa-e vizeSaNo viSe ApaNe atyAra sudhImAM kAMIka vicAra karI AvyA. zrotAne zraddhALu banAvavAnI vaktAnI pharaja - sUtrane vAMcavA beThA pachIthI, ghaNA divase Ama bhagavAnanAM vizeSaNene aMgenA varNanamAM jAya, e eka prakAranuM vaktAnuM asambaddha vaktavya che, evuM je kaI kahe, te te khoTuM che. A vaktavya asambaddha nathI, paraMtu susambaddha che. je sUtrane vAMcavAnuM hoya, te sUtramAM kahevAelA padArtho ane tenA svarUpa upara, zrotAone zraddhAvALA banAvavA, e te
Page #533
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - - na para pahelo bhAga- nistuti vaktAnI aneka pharajomAMnI eka mukhya pharaja che. sUtramAM kahevAelI vAtane vistIrNa karIne, zrotAone buddhigamya banAvavI-e jema vaktAnI anivArya pharaja che tema sUtramAM kahevAelI pratyeka vAtane viSe zrotAone zraddhALu banAvavA -e paNa vaktAnI anivArya pharaja che. samAjanuM sAcuM pariNAma zraddhA vinA AvI zakatuM ja nathI. zraddhA ane te ja samaja AcaraNamAM pariName. zraddhA vinAnI samaja AtmAne sparzanArI nivaDe nahi. AthI tamane pahelAM zraddhALu banAvine, pachI ja tamane sUtra saMbhaLAvavuM joIe. zraddhAnA yoge sUtranuM zravaNa bahumAnapUrvaka, premapUrvaka thAya; eTaluM ja nahi, paNa sUtranA tAtparyArthIne pAmavAmAM paNa zraddhA ghaNuM sahAthaka nivaDe. matinI mandatAthI sUtrArthane jhaTa khyAla na Ave, te paNa sUtrArthane samajavAne ja prayatna karavAnuM mana thAya, paNa "A vAta te barAbara lAgatI nathI--e vicAra sarakhe ya uddabhave nahi. A hetuthI, tamane zraddhALu banAvavAno ja prayatna cAlI rahyo che. zrotAone zraddhALu banAvavAne mATe zuM karavuM joIe? sUtramAM jemanAM vacananuM nirUpaNa hoya, temanA pratye zrotAonA haiyAmAM e bhAva pedA karavuM joIe ke-"A je kAMI kahe te sAcuM ja kahe ane hitakara ja kahe." A zrI bhagavatIjI sUtramAM kenAM vacananuM nirUpaNa karAeluM che? pAMcamA gaNadharabhagavAna zrI sudharmAsvAmIjI te A sUtranA praNetA che, paraMtu e gaNadharabhagavAne A sUtramAM nirUpaNa te bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAnAM vacanenuM ja karyuM che ne? bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmA
Page #534
--------------------------------------------------------------------------
________________ 522 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAno kevA hatA? anya bhagavAna zrI jinezvaradevenA jevA ja anantA ya bhagavAna zrI jinezvaradevanI prarUpaNAmAM kadI paNa paraspara arthabheda thAya ja nahi, kAraNa ke-je jJAnAdinA vege prarUpaNA thAya che, te jJAnAdimAM e tArakanI aMdara kAMI paNa tAratamya hotuM nathI. AthI, bhagavAna zrI jinezvarade pratye jenAmAM zraddhA janma, tenAmAM bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmA viSe paNa avazya zraddhA janma. je keTIkAkAra AcAryabhagavAne pahelA loka dvArA saghaLA ya bhagavAna zrI jinezvaradevane stavyA pachIthI, bIjA zlokamAM bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmA AdinI e tArakonA nAme lekha pUrvaka stavanA karI che ane e avasare anukULatA haze, te ApaNe bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAnA jIvanacaritramAM paNa cheDeka daSTipAta karI laIzuM; parantu atyAra sudhImAM bhagavAna zrI jinezvaradevene aMge je varNana thayuM che ane have pachIthI je varNana thaze, te bhagavAna zrI mahAvIra para mAtmAne aMge paNa baMdhabesatuM ja che. bhagavAna zrI jinezvaradeva kevA sarvottama koTinA hoya che ane e tArakee upadezele mArga paNa ke sarvottama koTine che-e vAta jeTale aMze tamane samajAya temaja jeTale aMze tame bhagavAne kahelA mArganA marmathI sujJAta bane, teTale aMze tamane A sUtranA zravaNathI lAbha thavAne hovAthI, ApaNe bhagavAnanAM vizeSaNa aMgenA varNanamAM ATalA badhA divase pasAra karyo che. AvA hetuthI, bhagavAna zrI jinezvaradevonA svarUpa AdinA saMbaMdhamAM tamArI pAse mUkavA jevI vAte, ghaNe khare aMze
Page #535
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti para3 mUkAI gaI che ane ethI ja AgaLanAM vizeSaNonA rahasyane samajatAM tamane vAra lAgavAnI nathI. A kAraNe, have ApaNe AgaLanAM vizeSaNone aMge vizeSa vistArane karyo vinA, AgaLanAM vizeSaNa dvArA TIkAkAra AcAryabhagavAna zuM zuM sUcana kare che, te ja joI levAne IcchIe chIe, ka artha samartha che-e jovuM joIe? TIkAkAra AcAryabhagavAna, bhagavAna zrI jinezvaradevane, aramara' tarIke stavyA pachIthI "anIza" tarIke stave che. ahIM anIza evuM AThamuM vizeSaNa che. anIza zabdane artha ra : anazaH " evo paNa thaI zake ane "rAta rA: ja H zanI e artha paNa anIza zabdane thaI zake. je pite Iza na hoya tene paNa anIza kahevAya ane jene kaI Iza na hoya tene paNa anIza kahI zakAya. AmAMthI kyA arthamAM TIkAkAra AcArya bhagavAne ahIM anIza zabdano prayoga karyo che, e vicAravuM joIe ne? AvA zadaprayogo aNasamajune guMcavADe ubhuM karanArA lAge, jyAre samajune AvA zabdaprayogo vAMcIne AnaMda upaje. samAsathI grAhya thatA arthomAM ke artha samartha che, ko artha baMdhabesate Ave che, e khAsa jovuM joIe. kAmadhenune artha : jema ke-kAmadhenu zabda che. kAmadhenu zabda be zabdonA samAsathI banelo che, eTale paNa e zabdanA aneka artho thaI zake. kAmadhenu eTale "kAmadevanI gAya " e artha paNa thaI
Page #536
--------------------------------------------------------------------------
________________ 524 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne zake ane kAma eTale IcchA, tene pUrNa karanArI je dhenuM eTale gAya, arthAta-"mane bhilASAone pUrNa karanArI gAya -e artha paNa thaI zake. AvA vakhate jevuM joIe keke artha karavAthI, kAmadhenu zabdanA vAcakane Azaya paNa thaI zake. kAmadevanI gAya heya kharI? na ja hoya; ane mana kAmanAone pUrNa karanArI gAya jarUra haI zake mATe kAmadhenu zabdano artha "mana kAmanAone pUrNa karanArI gAya." e ja kara joIe. saMghapati zrI vastupAlaH. kAmadhenu zadamAM te A ja artha baMdhabesate thAya che, paraMtu keTalAka zabdo evA ya hoya che ke-ene aneka artho baMdhabesatA thaI zake. ane jANakAra hoya, te je zabdathI mAlika nArAja thaye heya, te ja zabdane anya artha kahIne te ja zaradathI mAlikane rAjI karI zake. zrI vastupAlanA saMbaMdhamAM e eka prasaMga banyAnuM kahevAya che. zrI vastupAla eka vAra saMgha laIne nIkaLyA che. saMgha laIne nIkaLelA temane, temane eka stutikAra, saMghapati tarIke stave che. stutikAre zrI vastupAlane "saMghapati" kahA, ethI zrI vastupAlane mAThuM lAgyuM. saMgha kADhanAra pote che, pachI keI saMghapati kahe, temAM mAThuM zAnuM lAge? tamane kaI saMghapati kahe, te ethI tamane mAThuM lAge ke pachI enuM balavuM mIThuM lAge? tamArA achatA guNo, tamArAmAM na hoya tevA guNe tamArAmAM che evuM kaI bole, te evuM
Page #537
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga--zrI jinastuti sarasa AlanArA tamane za nathI lAgatA, zAna vagaranA nathI lAgatA, paNa zANA lAge che ane mATe ja tame guNemAM DhANA jevI dazA bhAgavA che. pelAe zrI vastupAlanA kAMI achatA cuNA gAyA nahotA. zrI vastupAle saMgha kADhayo hatA. saMdhamAM AvelA saunI zrI vastupAla dareka prakAranI khabara aMtara letA hatA. koIne ya takalIpha paDe nahi ane sau sukha rUpa rahe, e mATenI saghaLI ya sagavaDa zrI vastupAle karI hatI. badhA kharce zrI vastupAlano hatA. AthI temane stutikAra saMghapati tarIke stave, te temAM khATuM zuM che? parantu zrI vastupAlane jUdA ja vicAra Ave che. 'saghapati huM zAno ? zrI saMgha teA pacIsamA tIthaMkaranI upamAne pAmanArA che. zrI saMghanA teA huM dAsa ja chuM. saMghano pati huM nahi.' AvA vicArathI zrI vastupAlane mADu' lAge che, zrI vastupAla prabhuzAsananA parama ArAdhaka che, parama vivekI che, parama namra che, mATe temane peAtAne mATenuM 'saMghapati' vizeSaNa paNa mIThuM lAgavAne aTThale mAThuM lAge che. maMtrIzvara. zrI vastupAlanA bhAvane stutikAra samajI jAya che. e kahe che ke saMgha che pati jemano evA zrI saMghapati vastupAla jayavatA varto !' zabda te enA e ja rahyo, paNa atha kevA pheravI nAkhyA ? zrI vastupAla tatpurUSa samAsathI artha karatA hatA, eTale emane mAThuM' lAgyuM; paNa stutikAre e ja zabdano . bahuvrIhI samAsa dvArA atha karI batAvyeA, eTale e ja zabda zrI vastupAlane mIThA lAgyA. sa Mghapati zabdano artha saMghanA pati' evA karIe, te! te tatpurUSa samAsa dvArA
Page #538
--------------------------------------------------------------------------
________________ 526 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne artha karyo ema kahevAya ane "saMgha che pati jemane evA evo artha karIe, te te bahuvIhI samAsa dvArA artha karyo ema kahevAya. samAsa pharavAthI artha pharyo ane artha pharavAthI mATe lAgatA zabada ja mIThe lAgyo. anIzane artha : ahIM te ApaNe anIza zabdanA arthano prasaMga che. tapurUSa samAsa dvArA anIza zabdano artha karIe, te anIza kahevAthI bhagavAna Iza nathI e artha thAya ane bahuvIhI samAsa dvArA anIza zabdano artha karIe, te anIza kahevAthI bhagavAnano koI Iza nathI e artha thAya. bhagavAna zrI jinezvaradeva Iza che, e te sunizcita bInA che; ApaNe paNa e tArakone Iza ja mAnIe chIe; eTale bhagavAna Iza nathI"-e artha baMdhabesato thato nathI. tyAre bhagavAnano keI Iza nathI -e artha baMdhabesate thAya che ke nahi, e vicAre. bhagavAna zrI jinezvaradevena keI Iza ja nathI hoto, e vAta tame jANe che kharA? "bhagavAna zrI jinezvaradevene Iza te heAya che, paraMtu bhagavAna zrI jinezvarade Izane Iza mAnatA nathI."-AvuM nathI ja. bhagavAna zrI jinezvaradeve evA hoya che ke emane koI Iza hoI zake ja nahi. e tArakonA Iza banavAnI lAyakAta koI jIvamAM saMbhavita ja nathI. keI kaheze ke- zrI siddha bhagavAna ebhagavAnanA Iza nahi?" te kahevuM ke-nA, kAraNa ke-zrI siddhapada, e paNa zrI arihaMtapadanuM ja phala che.
Page #539
--------------------------------------------------------------------------
________________ --- -- * pahele bhAga-bA jinastuti para saMsArI jIva siddha bane, te pratApa kene? bhagavAna zrI jinezvaradevena ! je bhagavAna zrI jinezvaradeve na hota, to zrI siddho hota ja nahi. Ama zrI siddhabhagavAno te zrI jinezvaradevanA Iza nathI, tyAre saMsAramAM kaI jIva eve che, ke je emane Iza gaNAI zake ? saMsAramAM uMcAmAM uMcA jI zrI kevalibhagavaMte. anantajJAnAdi guNonI apekSAe bhagavAna zrI jinezvaradevanA AtmAonI sAthe emanI samAnatA kharI, paNa kazI ja adhikatA te nahi ja. vaLI anya kevalibhagavaMto kevalajJAnane pAmyA, temAM ya pratApa bhagavAna zrI jinezvaradevane ja che, kAraNa ke e tArake e je kevalajJAnane pragaTa karavAne upAya na batAvyo hota, te zrI kevalibhagavaMte kevalajJAnI banata ja zI rItie? AthI te, kevalibhagavaMte paNa bhagavAna zrI jinezvaradevenI parSadAmAM bese che. vaLI bhagavAna zrI jinezvaradeve pitAnI anantajJAnAdi rUpa saMpadAne keIne paNa AlaMbane pragaTa karatA nathI. e to e tArakenI svAyatta saMpadA hoya che. e tAraka jyAre dIkSA grahaNa kare che, tyAre e tArake sarva sAvala egonA paccakhANanuM sUtra uccare che kharA, paNa temAM "ma" pada nathI belatA. bIjA sAdhu thAya te ema bele ke"kremi bhaMte sAmAiya, savvaM hA jogaM pnyckhkhaami|" jyAre bhagavAna zrI jinezvadeve saMyamane grahaNa karatAM ema bele ke- tair, thaM dAvo gharAnA". e tArake keInI ya sAkSIe paccakhANa karatA nathI, parantu AtmasAkSIe ja paccakhANa kare che. e puNyapurU saMcama
Page #540
--------------------------------------------------------------------------
________________ 528 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne mArganuM pAlana paNa AtmasAkSIe ja kare che ane te keIna batAvelA mArganA AlaMbanathI nahi, paraMtu pitAnA jJAna baLathI nakkI karelA mArge ja saMyamapAlana kare che. e tArake bApakamAIvALA hotA nathI, paNa ApakamAIvALA ja hoya che ane ethI ja e ja tArake "anIza' tarIkenI stavanAne paNa yogya ja hoya che. bhagavAnanI yogyatAnI pradhAnatAH A te anittama bhavanI vAta che, paraMtu bhagavAna zrI jinezvara te samyagdarzananI prAptimAM paNa svayaMsaMbuddha" hoya che. e tArakonA AtmAone samyagdarzananI prApti thavAmAM saddagurUno upadeza nimitta hoya, te paNa e pavitrAmAe pitAnI yogyatAnA prakarSathI ja samyagdarzana guNane pAmyA, ema kahevAya che kAraNa ke-e puNyAtmAonI gyatA ajoDa hoya che. jemAM be mANasane mAthe mahA Aphata AvI hoya temAM ekane sAmAnya sahAya maLI jAya te ya bacI jAya ane bIjAne bacAvavAne mATe ghaNI sahAya karavI paDI hoya, tyAre pahelAne mATe lekamAM paNa ema kahevAya che kee enA puNyathI ja bacI gayuM ane bIjAne mATe ema kahevAya che ke-ene amuke bacAvI lIdho. be ya jaNa bacyAM te pe pitAnA puNya vinA bacyA nathI ja, paraMtu loka sAmAnya sahAya ane vizeSa sahAya vaccenuM pRthakakaraNa kare che. madhya darIye koInaukA tUTe, te te vakhate ene kaI nAvaDImAM laIne bacAvI le che, te tene mATe ema kahe
Page #541
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti pa29 vAya che ke-e lokene amuke bacAvI lIdhA, jyAre evA vakhate jeo kaI lAkaDAnuM ke evuM ke bIjuM AlaMbana maLI jatAM pate tarIne kinAre Ave che, teone mATe ema kahevAya che ke- e tarI gayA. AvI ja rItie, gurUnA upadezathI bIjAo samyagdarzana guNane pAme, te gurUe guNa pamADyo ema kahevAya ane bhagavAna zrI jinezvaradevanA AtmAone samyagdarzana guNanI prAptimAM gurUne upadeza nimitta bane te ya, teo pitAnI gyatAnA prakarSathI samyagdarzana guNane pAmyA ema kahevAya. samyagdarzana guNanI prAptinA vegathI je je pariNAme nipajavAnAM hoya che, temAM paNa bIjAe ane bhagavAnanA AtmAo vacce meTo bheda rahe che. bhagavAnanA AtmAone thatuM samyagdarzana bhagavadabhAvanuM nivartaka nivaDe che, jyAre bIjA AtmAonuM samyagdarzana bhagavaddabhAvanuM nivartaka banatuM nathI. AvA aneka hetuothI, bhagavAna zrI jinezvaradevanA AtmAo je samyagdarzanane pAme che, tene "varabodhi kahevAya che ane anya AtmAonA samyaka darzanane mAtra "bodhi' kahevAya che. bedhimAM A le: rahetuM hovAthI, pachInI ArAdhanAmAM paNa bhagavAnanA AtmAonI svabhAva-siddha gyatA pradhAna kAraNa bane, te svAbhAvika che. arthAta-jema mahA parAkramI rAjAe sinya sahita hovA chatAM paNa, pitAnI bhujAnA baLe jIvanArA tathA jItanArA gaNAya che, tema bhagavAna zrI jinezvaradevanA AtmAna ene, e tArakenA antima bhavanI pUrvenA bhavamAM AnaMbane maLatAM hovA ktAM paNa, pradhAnatA e parama purUSanA. 34
Page #542
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 530. zro bhagavatI sUtranAM vyAkhyAne AtmAonI yogyatAnI ja gaNAya. e badhAnA phalasvarUpa e tArake pitAnA atiya bhavamAM anIza tarIke jIvIne, pitAnA balathI ja kevalajJAnane pragaTAvIne, sarva jInA Iza bane che. anIzapaNane Adarza ahIM keI e prazna jarUra karI zake ke bhagavAna zrI jinezvarade anIza heya che e vAta barAbara che, paNa e tArakene anIza tarIke stavavA e zuM barAbara che? anIzapaNuM, e zuM evI mahimAvaMtI cIja che? athavA te mtanA samakSa zuM tamAre anIzapaNane Adarza khaDe kare che, ke jethI tame bhagavAnane anIza tarIke tevo che ?' jo keI AvuM pUche, to jarUra kahI zakAya ke-kharekhara, anIzapaNuM e evI sarvottama cIja che ke-jagatanA jI samakSa anIza banavAne ja Adarza khaDe kare joIe. jagatamAM koI jIva evuM nathI, ke jene parAdhInatA pasaMda heya ane svAdhInatA nApasaMda heya. IcchA hoya te saune svAmI banavAnI che, paNa pitAne mAthe keI svAmI hoya te te pasaMda te nathI ja. Ama chatAM paNa, saMsAramAM karyo e jIva che, ke jene mAthe svAmI na heya? kaI jIva mAne ke na mAne, paNa enA upara sattA calAvanAra che, che ne che ja. vastutaH AtmAne svabhAva evo nathI ke-e keInI sattAmAM he AtmAne svabhAva te e che ke-pate ja svatannapaNe che. AtmAne e svabhAva AvarAelo che, mATe ja jImAM savAmI-sevaka bhAva pravartI rahyo che. ApaNe Izane mAnIe
Page #543
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga zrI jinastuti 531 chIe, Izane stavIe chIe, te paNa zA mATe? svAmIsevaka bhAvamAMthI mukta banIne taddana svatantra banIe, e mATe ja ! keI ApaNe uparI na hoya, keI ApaNAthI adhika na hoya, evI avasthAne keNa IcchatuM nathI? paNa e avasthA kyAre saMbhave? muktine pAmyA sivAya e avasthA saMbhavatI nathI, eTale muktine pAmavAne mATe IzanI bhakti Adi Avazyaka che. AthI eTalI vAta te siddha thAya ja che ke-anIzapaNuM, e jIva mAtrane gamatI cIja che ane IzanI bhakti Adi karanArAo paNa e anIlapaNAne pAmavAne mATe ja IzanI bhakti Adi kare che. jagatanA jIne je sAcuM anIzapaNuM kyAM saMbhave che ane jyAM anIzapaNuM saMbhave che tyAM pahoMcavAne vAstavika mArga karyo che, ene khyAla AvI jAya, te te ghaNuM kAma thaI jAya; eTale ja bhagavAna zrI jinezvaradevane anIza tarIke stavavA dvArA paNa, jagatanA jIva samakSa anIzapaNAne pAmavAno Adarza khaDo karavAmAM Ave che. bhagavAna zrI jinezvaradevanA AtmAo anIzapaNe sAdhanA karIne zrI siddhipadane pAme che, jyAre anya AtmAo IzanA Azraye sAdhanA karIne zrI siddhi padane pAme che. zrI siddhipadane pAmyA pachI te sau keI anIza ja hoya che. 12. bhagavAnanI anIha tarIke stavanA Ihi mAtrathI rahita have navamuM vizeSaNa che-anIha. AThamA ane navamA
Page #544
--------------------------------------------------------------------------
________________ 132 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne vizeSaNamAM phera che mAtra za'kArano ane 'hu'kArano, parantu atha mAM ghaNA meTo taphAvata che. TIkAkAra AcAya bhagavAne kahyuM che ke-anIhu evA bhagavAna zrI jinezvaradevAnI huM stavanA karUM chuM. 'anIhuM' eTale zuM ? anIza zabdano jema khahuvrIhI samAsa dvArA atha karyo hatA, tema A anIhu zabdano paNa mahuvrIhI samAsa dvArA ja artha karavA paDe tema che. nAsti chUMdA carca kSa: anIdaH / ' ihA eTale IcchA. bhagavAna zrI jinezvaradevA IcchA mAtrathI rahita hAya che. ahIM pahele vicAra e karavA lAyaka che ke IcchA hoya kene? jekazI pazu khAmI na hoya, teA kAI paNa prakAranI IcchA pedA thA pAme ja nahi. je nathI tenI ja IcchA saMbhave, paNa je hATa tenI IcchA saMbhave ja nahi. je nathI tenI paNa IcchA ajJAnanA cAge ja saMbhave. ajJAna paNa na ja hoya ane abhAva paNa na ja hoya, te IcchAne udbhavavAne kAI avakAza ja nathI. AthI ja upakArio kahe che ke-jyAM meAha che, tyAM ja IcchA saMbhave. mAha' na hoya te icchA hoya nahi. je muMjhave enuM nAma meAha. bhagavAnane meha tA che ja nahi. bhagavAne mAhane mArIne, jJAnAvaraNIya kramano paNa kSaya karIne, kevalajJAna upAjeluM che. have emanAmAM IcchA saMbhava zI rItie ? je je AtmAe kevalajJAnane pAme che, te te AtmAe kRtakRtya banI jAya che. vastutaH e AtmA Ane sAdhavA jevuM kAMI rahetuM nathI. kevalajJAna upajyuM, eTale AkInAM cAra aghAtI karmo kSINa thaI ja javAnAM ane ethI meAkSanI prApti paNa thaI ja javAnI, e sunizcita thaI jAya
Page #545
--------------------------------------------------------------------------
________________ S pahele bhAga zrI jinastuti 533 che. AthI kahevAya che ke bAramA guNasthAnakane pAmanArA AtmAne mokSanI IcchA paNa rahetI nathI. "je mokSe ja tamo gunaH evI dazA prApta thaI jAya che. kevalajJAna pAmyA pachI to AtmAne, mAtra jeTaluM AyuSyakarma bAkI hoya, teTalo vakhata dehadhArI rahevuM paDe che eTaluM ja. e jANatA hoya che ke huM muktine pAmavAno chuM ane te amuka samaye ja e samayanI pahelAM paNa nahi ja ane e samayanI pachI paNa nahi ja! AvA jJAnavAnane mekSanI icchA paNa saMbhave kema? keI kaheze ke bhagavAna, pote bhale kRtakRtya banI gayA parantu e tArakamAM anya jIne tAravAnI IcchA te hoya ne ?" te kahevuM ke-evI IcchA paNa na haya, kema kejIva taravAno che ane karyo jIva taravAno nathI, ko jIva hamaNAM taravAno che ane ko jIva pachI taravAno che, ka jIva kevA nimitte taravAno che ane kaye jIva kevA purUSArthathI taravAnuM che, e vigere sarva e tAro yathAsthitapaNe jANatA ja hoya che temaja "emAM kAMI paNa pheraphAra thaI zake ja nahi"--ema paNa e tArake jANatA ja hoya che. eTale e tAramAM anya jIvone tAravAnI IcchA paNa janme ja zI rItie?" koI kaheze ke te pachI bhagavAna dezanA de che, te kema ? te kahevuM ke-"bhagavAna dezanA de che, te paNa kaI irachAne vaza thaIne, mananI kaI abhilASAne pAra pADavA khAtara dezanA detA ja nathI. zrI tIrthakara-nAmakarmanA vipAkedayanuM ja e pariNAma che. e tArake jANe che ke-zrI tIrthakaranAmakarma A rItie veThAya che. jema AyuSyakamane vedAya che,
Page #546
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAna te zu' sadehe jIvavAnI IcchAthI vedAya che ? jIvavAnI icchA na hoya tA jIvAya ja nahi ? evuM nathI. jIvavAnI icchA hoya ke na hoya, te paNa AyuSyakama vedAya che, tema jazrI - tIrthaMkara-nAmakama paNa ene veDhavAnI IcchA vinA ja vedAya che.' vaLI kAI kaheze ke--'bhagavAna amukanA upakArane mATe vihAra kare che athavA kAine vihAra karAve che, teA te zuM icchA vinA ?" teA kahevuM ke hA, te paNa IcchA vinA ja. zuM banavAnuM che ane je banavAnuM che te kema banavAnuM che, te e tArakA jANe ja che. peAte kema viharavAnA che ane peAte anyane kema viharAvavAnA che, e paNa e tArakA jANe ja che. AthI, huM A karUM agara huM Ama karAvuM-evI icchA paNa e tArakAmAM janme ja nahi.' icchA teA tene ja hAya, ke jenAmAM ajJAna hoya. rAga, dveSa ane mAhano kSaya karI cUkelA bhagavantAne kadI paNu IcchA hoya ja nahi. tame ja tamArI IcchAonAM kAraNeAno vicAra karA. tamane jyAre jyAre icchA thAya che, tyAre tyAre te IcchA zAmAMthI udbhave che ? tamArI pAse je nathI ane jenI khAmI tamane khAsI rUpe lAgI, tenI ja tamane IcchA thAya ne ? zarIra tamArUM che, teA kadI evI IcchA thAya che kharI A zarIra mArUM ane te sArUM ? nahi ja. je azakaya hoya che, je azakaya ja che evI tamArI pUrepUrI khAtrI che, enI paNa IcchA thAya che ? nahi ja tyAre khAmI lAge ane sAthe ajJAna hoya tA ja IcchA janme ne? tamane kaiAI cIja amuka vakhate ja maLavAnI che, te pahelAM ca nathI maLavAnI ne te pachI ya nathI maLavAnI, AvuM tamane jo sunizcita
Page #547
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 535 jJAna hoya, te e cIja vahelI maLe evI IcchA janma kharI ? jJAnamAM khAmI hoya te ja evI IcchA jame. AthI tame samajI zake tema che ke-je AtmAone kazI paNa khAmI lAge nahi ane je AtmAomAM ajJAna hoya ja nahi, teone kadI paNa IcchA janma nahi. AthI ja bhagavAna zrI jinezvarade "anIha ja hoya, te svAbhAvika che. anIha tarIke stavavAne hetu: * anIla evA paNa bhagavAna zrI jinezvarane anIha tarIke stavavAne hetu zo? e sUcavavA ke-duniyAmAM manAtA bIjA de anIha nathI paNa IhAvALA che ane ethI teomAM sAcuM devatva ghaTI zakatuM ja nathI. sRSTinuM sarjana, sRSTinuM saMcAlana, sRSTine pralaya, yuvatIonI sAthe lIlA, e vigerenuM devAmAM ApaNu karanArAoe, emanA mAnelA deva IhAvALA ja che, evuM sAbIta karI ApyuM che, ane ethI e kahevAtA de khAmIvALA che, ajJAnavALA che, mehathI muMjhAelA che-evuM paNa ApoApa sAbIta thaI jAya che. bhagavAna zrI jinezvarane anIha evA vizeSaNathI stavavA pAchaLa, jagatanA jIvanI samakSa anIlapaNAne Adarza ja karavAne Azaya che, ema paNa kahI zakAya. duniyA AkhI IcchAmAM marI rahI che ane IcchAne choDanArI duniyA tarI rahI che. pagalika IcchA, e durthona ja che. emAM keIna bhUMDAnI bhAvanA na hoya te te ArtadhyAna che, nahi te raudradhyAna paNa che. pagalika IcchAmAM ja ramaNa karatAM mRtyu
Page #548
--------------------------------------------------------------------------
________________ 436 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne thAya, te marIne tiryaMcagatimAM utpanna thavuM paDe ane phAInI hiMsAdinI ja bhAvanAnI ramaNatAmAM mRtyu thAya, teA narakagatimAM utpanna thavuM paDe. paudgalika IcchA mAtramAM paNa ATaluM badhuM nukazAna karI nAkhavAnI tAkAta che. tyAganI icchAmAM ramatAM maMranAra sadgatine ja pAme che. icchA kare nahiM ane IcchA karAtA rAgane mAravAnI tathA tyAgane sAdhavAnI icchA karI, ke jethI anIhupaNAne pAmI zakAya. 13. bhagavAnanI iddha Adi tarIke stavanA dazamuM vizeSaNa indra : have TIkAkAra AcArya bhagavAna, bhagavAna zrI jinezvara DhavAne Iddha' tarIke stave che. Iddha eTale dIptimAna. navI TrIpsau' dhAtuthI Iddha zabda khanele che. zabdo dhAtuthI ane che. ApaNuM zarIra dhAtunuM aneluM che. dhAtumAM vikRti thAya, eTale zarIramAM paNa vikRti thAya. dhAtunI kSINatAthI zarIranI kSINatA thAya. strIo ane purUSo-annanA deha dhAtuthI ane che. sAta dhAtu zrIdehane zrIdeha tarIke ane purUSadehane purUSa?ha tarIke keLave. vAta te e che ke-zabdadeha dhAtujanya che. dhAtumAM je paribaLa hoya, te paribaLa zabdamAM Ave. Iddha zabda krIptivAcaka dhAtumAMthI anelA che, mATe ddhinA a dIptimAna thAya. 'AthI pILo' e dhAtune ta pratyaya lAgavAthI iddha zabda ane che. bhagavAna iddha che eTale krIptimAna che. bhagavAna zrI jinezvaradevAne janmathI ja cAra
Page #549
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAle bhAga zrI jinastuti 57 atizaye hoya che. bhagavAnanA e cAra atizayomAM pahele atizaya deha saMbaMdhI hoya che. kahe che ke"tessaaN ca deho'dbhutarUpagandho, nirAmayaH svedamaMlojjhitazca " " e tArakane deha abhuta rUpa tathA adabhuta gaMdhavALe hoya che temaja nIgI ane parasevAnA melathI rahita ja hoya che. nIrogI, nirmala ane addabhuta rUpavALI kAyA kevI dIptimAna hoya? A pratApa zrI tIrthaMkara-nAmakarmanA yogane ja che. e tIrthaMkara-nAmakarmane jyAre vipAkedaya thAya, tyAre te e tArakenI dIpti eTalI badhI vadhI jAya che ke aneka sUryonuM teja bheguM thAya, te paNa A tejanI tole AvI zake nahi, evuM teja e tArakenA mukha upara vilase che. have e mukhanI sAme joI zakAya zI rItie? eka sUryanI sAme paNa mANasethI joI zakAtuM nathI. sUryanI sAme te joI zakAtuM nathI ja, paNa sUryanA vimAnanI sAme paNa joI zakAtuM nathI. ApaNane je dekhAya che, te sUrya nathI dekhAte paNa sUryanuM ratnamaya vimAna dekhAya che. e vimAnanI sAme paNa Tagara Tagara sthiratAthI joI zakAtuM nathI, te pachI aneka sUryonA ekatrita rUpa jeTaluM rUpa je mukha upara jhaLahaLatuM heyate zrI jinamukhane joI zakAya zI rItie? AthI ja, deve bhagavAnanA mukhanI pAchaLa bhAmaMDaLa banAve che. de bhAmaMDaLa banAve che, temAM paNa prabhune atizaya che. e bhAmaMDalamAM prakAza pratibimbita thavAthI, bhagavAnanA mukhane joI zakAya che. bhagavAnanA rUpane khyAla ApatAM, upakArio pharamAve che ke-badhA ya deve potapotAnI rUpanirmANanI zaktine 5 3 Ni ,
Page #550
--------------------------------------------------------------------------
________________ 538 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne upayoga karIne, eka aMguThA jeTalA bhAgamAM ja e sarva rUpane ekatrita karI che, te paNa e devanirmita aMguTho bhagavAnanA aMguThAnI pAse kelasA jevuM lAge. badhA ya bhagavAna zrI jinezvarade AvA ajoDa Iddha hoya che. rUpane paNa prabhAva: ahIM keI kaheze ke- bhagavAna zrI jinezvarade Iddha heya che, paNa e parama purUSane Iddha tarIke stavavAne hetu ze ? jemane A vicAra Ave, temaNe vicAravuM joIe ke-sArA mANasanuM saghaLuM ya prazaMsanIya bane che. bhagavAnane deha tAraka che, eTale e tAraka dehanI dIptimattAnAM vakhANa karavAthI paNa bhagavAna pratyenA bhaktibhAvanI abhivRddhi thAya che. e puchayapurUSonuM rUpa paNa anekene dharmanA mArge vALanA bane che. rUpa paNa AkarSaka che. bhagavAnanA rUpane joIne paNa koDe jhukI paDatA hatA. tamArA vyavahAramAM ja jUo. dIvya caherAvALo kaI AvIne ubhuM rahe che ane pravacana kare che, te ene prabhAva ora ja paDe che jyAre bIje bolate heya paNa zebhate na hoya, te enuM boleluM baphAya che ke bAtala jAya che. tejasvI caherAvALAe AdeyavAkya bane che. caherAnI tejasvItA, enA vacanane Adeya banAvanArI nivaDe che. prabhunA tejathI duniyA aMjAya; emanA tyAgane vizeSataH mAne, vAdio emane joIne kaMpe; rUpathI ja teo hiMmata karI zaktA nathI. rUpanA tejamAM sau koI aMjAI jAya che. A tamAma prabhAva rUpane che, dehanI dIptine che. "rUpa
Page #551
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 539 nakAmuM che, teja nakAmuM che ema kahenArAe pheja kare joIe. bAhyA aMdhakArane paNa rU5 ja, teja ja hare che. rAtrie andhakAramAM gabharATa na thAya, muMjhavaNa na thAya, e mATe dIvAnI jarUra paDe che ne ? dIva andhakAranA cepage janmatI muzkelIone dUra kare che ane joItI cIja batAve che. e teja duniyAnI cIjone dekhADe che, tyAre A teja pravacanazravaNArtha-darzanArthe AkarSaka vastu che. AMgI vItarAgatAnI zeSaka nathI: bhagavAnane bhavya cahere bhavyane lahere ApanAra bane che. traNa lekanA nAthane caherA e hatuM ke-te vakhatanA bhAgyavaMta bhavya nirakhI nirakhIne lahere letA hatA. tenI jhAMkhI karavA bhagavAnanI AMgI banAvAya che. bhagavAna vItarAga hoya che, mATe emanA bismane AMgI zA mATe? -AvuM kahenArA mUrkha che. svayaM bhagavAna pite, zrI vItarAga pate ja devaracita maNiratna-suvarNanA kAMgarAvALA traNa gaDhanI vacce racAelA suvarNamaya siMhAsana upara virAjamAna thaIne dezanA detA hatA. tyAM vItarAgapaNane hAni na Ave? mAkhaNa jevAM mulAyama suvarNakamale bhagavAnane paga mUkavAne mATe goThavAye ja jAya, ane bhagavAna e kamale upara paga mUkIne ja cAle, tyAM vItarAgapaNAne hAni na Ave? je tyAM vItarAgapaNAne hAni na Ave evuM ApaNe mAnIe chIe, te pachI AMgImAM, prabhunI pratimAjInI aMgaracanAmAM, prabhunA vItarAgapaNAmAM vAMdho Ave, evI vicAraNA paNa kema ja
Page #552
--------------------------------------------------------------------------
________________ 540 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAmA thai zake? bhagavAnane agaracanA bhagavAna mATe nathI karavAnI, ApaNe mATe karavAnI che. emanI sevA karavAne utsuka banaze, teA e aliptanI sevAthI tame alipta thaze. bhagavAnanI bhakti karo. uMcAmAM uMcI cIjo temanA caraNe caDhAvA, te maraNothI bacI jazeA. 'vItarAgane ThaThArA maThArA zA '-AvuM khAlanArane zAsananuM bhAna nathI. bhakta bhakti kare, temAM zrI vItarAganI vItarAgatAne vAMdhe zAnA Ave? kAi tarka kare ke-emanA upadeza vItarAgatAnA pASaka che, te sarAgatAnAM peASaka tattvAthI temane kema pUjAya ?" Ave tarka karanArAone kahevuM ke zrI vItarAgane caDhelAM sarAgatAnAM pASaka tattvA pazu vItarAgatAnAM pASaka banI jAya che. 'AvA camakatA kramakatA caherAvALA bhagavAne paNa viSayAna lAta mArI; viSayAnA virAgane ja jIvanamAM vaNyA; AvA rUpamAM paNa bhagavAne bhAganI bhAvanAne AvavA dIdhI nahe ane tyAganI bhAvanAne jIvanamAM utArIne jIvanane ajavALyuM.'-AvI badhI bhAvanAo vItarAgapaNAnI pASaka che. te AMgIthI khatAvI zakAya che, batAvAya che. AMgI vItarAgapaNAnI zeASaka che ja nahi. bhagavAnanA Iddha vizeSaNune bhagavAnanI pratimAnI AMgI paNa siddha kare che. jee AMgImAM vAMdhA kADhe che, temanA haiyAmAM vastutaH vastupremanA ja vAMdhA che. 'evuM hradaya bhaktimAM bhaLatuM nathI paNa khIje DhaLe che ane tethI ja evAM hRdayAmAMthI kaI kaMI tukkAo nIkaLe che. bhagavAnanI bhakti teone phaLe che, ke jeenuM haiyuM bhaktimAM samarpita thaIne DhaLe che.
Page #553
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti zrI anAthI muninA rUpane prabhAva: sundara rUpamAM kevI AkarSaNazakti che, te zuM tamane badhAne athavA duniyAnA bIjA jIne samajAvavAnI jarUra paDe tema che? rUpa najare caDhe ne najara regI ne bane, evA keTalA? mANasa jAte rUpALA dekhAvAne keTakeTale prayatna kare che? pite rUpALe dekhAya, e mATe mANasa zarIranI ane zarIra uparanAM vastrAlaMkArenI mAvajata keTalI kare che? zarIre kheDa hoya ke DAgha heya, te te bIjAonI najare na caDhI jAya, enI kALajI mANasane keTalI badhI hoya che? mANasa pote jema rUpALa dekhAvA mathe che, tema enI : najara jyAM jayAM paDe, tyAM tyAM rUpALuM dekhAya che te tene gamI jAya che. rUpanuM A AkarSaNa che. e rUpa sAthe je. tyAga heya, to e rUpathI paNa tyAgane mahimA vadhI. jAya che. zrI vItarAgane, tyAgIne rUpALA jeIne, vItarAgapaNA tarapha-tyAga tarapha AMkarSaNa thAya che. je munine zrI. AcAryapade sthApita karavAnA hoya, te munimAM jema bIjI gyatAone jovAnuM zAe kahyuM che, tema rUpane jovAnuM paNa zAstra kahyuM che. kamathI kama aMgenuM akhaMDapaNuM Avazyaka che, ema kahyuM che. dharmanA mege je rUpa maLe che ane rUpavALe je dharmane samarpita banyo hoya che, te te dharmanI adbhuta prabhAvanA karI zake che. rUpa AkarSe che ane rUpanA AkarSaNane kAraNe rUpavALAnuM bolavuM paNa mIThuM lAge che. AthI ja, dhamIjanonA rUpanI paNa prazaMsA karavAmAM Ave che. tame zrI anAthI muninuM daSTAnta te sAMbhaLyuM haze.
Page #554
--------------------------------------------------------------------------
________________ 542 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne emanuM rUpa apratIma hatuM. apratIma rUpavALA emaNe yuvAnavaye dIkSAne grahaNa karI hatI. eka vAra teo rAjagRhI nagarInI bahAranA eka upavanamAM kAryotsargamAM rahyA hatA. barAbara e ja vakhate mahArAjA zreNika pharatA pharatA e sthaLe AvI pahoMcyA. e samaye mahArAjA zreNika samyakatvane pAmyA nahatA. bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAne emane yoga thaye nahe. AthI teo te samaye te bhegasukhane bhegavavA lAyaka ja mAnatA hatA. ' kAyotsargamAM rahelA zrI anAthI munivarane zrI zreNike joyA ane evA joyA tevA ja e thaMbhI gayA, Azcarya mUDha banI gayA. emane ema thaI gayuM ke-AvuM rUpa, AvuM lAvaya, AvuM yauvana ane bhegane saMga nahi? bhaganAM sarvottama gaNAtAM sAdhanono cuMga hovA chatAM paNa A yoga? lAva pUchuM te khare ke-AmaNe A avasthAmAM bhegano tyAga ane vegane savIkAra kyA kAraNe karyo che? A vicAra karIne zrI zreNika te munivaranI pAse pahoMcyA. munivaranI pAse pahoMcIne zrI zreNike pahelAM te munivarane namaskAraryA. tyAganuM e sAmartha che ke-bhegamAM ja sukha mAnanAro paNa tyAgIne hAtha joDanAre bane che. | munivare kAusagga pALe, eTale zrI zreNika rAjAe munivarane pUchyuM ke-"A yuvAvasthAmAM Ape duSkara evuM A vata kema AdaryuM che? | munivara kahe che ke huM anAtha chuM, mArA upara anukaMpA kare te A saMsAramAM koI nathI, tethI ja duSkara evA
Page #555
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 pahele bhAga zrI jinastuti paNa A vratane meM yuvAvasthAmAM grahaNa karyuM che.' zrI zreNika kahe che ke-Apa anAtha cho evI vAta, ApanuM A rUpa vigere jetA, mAnyAmAM Ave evI nathI, chatAM paNa, tame je anAtha he to tamAre nAtha thavAne taiyAra chuM. tame khUzIthI yatheccha bhegene bhega ane sAmrAjyanuM pAlana kare !" zrI zreNikanuM A kathana vicAravA jevuM che. koI mANasa AdhAra vinA duHkhI thatuM hoya, te tene AdhAra ApavAmAM ja mANasAI che, evuM zrI zreNika mizcAdaSTi hovA chatAM ya samajatA hatA. munivare kAMI lAcArI batAvI nathI, paNa lAcArapaNe kaI kaSTa veThe te te zrI zreNikane aNagamatuM hatuM. e aNagamatuM paNa mAtra vAta karavA pUratuM nahotuM, paNa lAcArane madada karavAnI taiyArIvALuM hatuM. tamane keI jaina bhAI paNa duHkhI dekhAya, tyAre AvI rItie tene sahAyaka thavAnuM mana thAya che ke nahi, tene vicAra tame ja karI leje. munivara kahe che ke-"rAjan ! tame pote ja jayAM anAtha che, tyAM vaLI tame mArA nAtha zI rItie banI zakaze? jaina munie AvA tyAgI hoya che. bhegasAmagrInA evA tyAgI ke-sAmethI keI ApavA Ave, te paNa te le ja nahi. jaina munione tyAga e lAcArane, dInano - tyAga nathI hote. - zrI zreNika te munivaranA kathanane sAMbhaLIne Azcarya. magna banI jAya che. aMdagImAM ene AvuM saMbhaLAvanArA A - pahelA ja hatA. eka divasamAM paNa je anekAneka vAra
Page #556
--------------------------------------------------------------------------
________________ 544 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne anekAnekanA mukhe nAtha tarIke saMbaMdhita hoya, te mANasane keI anAtha kahe, tyAre tene ati Azcarya ja thAya ne? ane evAne anAtha kahevAnuM vIrya ane haiye, jaina muni sivAyanAmAM saMbhave paNa kyAMthI? zrI zreNika kahe che ke-ApanuM kathana asambaddha che. aneka hastio, azvo, raze ane strIo vigerenuM huM pAlana karuM chuM, eTale huM teone nAtha chuM; te tame mane anAtha kema kaho cho ?' munivara kahe che ke-"rAjana ! tame anAtha ane sanAthanA marmane jANatA nathI, mATe ja tamane Ama lAge che. e vAta huM tamane mArA daSTAntathI ja samajAvuM." Ama kahIne munivara pate kema muni banyA?" enuM varNana kare che. - munivara kahe che ke-"kauzAmbInA rAjA mahIpAlane huM putra chuM. mane eka vAra AMkhanI bhAre pIDA upajI ane temAMthI mArA zarIramAM dAujavara pedA the. mArI pIDA asahA hatI. mArA pitAe mArI pIDAne dUra karavAne mATe upacAra karavAmAM kamInA rAkhI nahi. aneka maMtra-taMtravAdiene ajamAvI joyA. pitAnuM sarvasva ApatAM paNa je kaI mArI pIDAne dUra karanAra maLe, te te mATe mArA pitA taiyAra hatA, paraMtu mArA dardanA nivAraNamAM koIne ya kaI upacAra kAryagata nivaDyo nahi. mArA pitA, mAtA, brAtA, bhaginI ane bhAryo badhAM mArI pIDAne joIne retAM hatAM, paNa kaI mArI pIDAne harI zakatuM nahotuM e samaye mane mArI anA thatAnuM bhAna thayuM. mArA duHkhe mane jJAna ApyuM. mane vicAra ; T
Page #557
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelo bhAga zrI jinastuti - 55 AvyuM ke-"A anAdi saMsAramAM meM AnA karatAM paNa adhika vedanAe aneka vAra sahana karI haze; te chatAM paNa Aje huM ATalI vedanAne ya samabhAve sahI zakatuM nathI, te pachI A saMsAramAM AgAmI kALamAM AvanArI vedanAone huM kema sahana karI zakIza?mATe mAre te A vedanAenA mULa kAraNane ja vAta karI nAkhavuM joIe. A vicAra AvatAM, meM nirNaya karyo ke-je kSaNa vAra paNa A vedanAothI huM mukta banuM, te tarata ja dIkSA laI lauM, ke jethI huM kSINukamAM banI zake ane ethI mAre AgAmI kALe vedanAone sahana karavAne vakhata ja Ave nahi." rAjana ! A nirNaya karIne huM jarA uMdhI gaye, tyAM te mArI vedanAo zamI gaI. ethI mane khAtrI thaI gaI ke-"AtmA pite ja potAne sAce nAtha banI zake che. nAtha te kahevAya, ke je yoga ane kSema karanAra hoya, ane AtmAne coga ane kSema karanAra AtmA pote ja che." AthI savAre uThIne meM mArAM savajanene mArI hakIkata samajAvI ane teo paNa mArI vAtamAM saMmata thayAM. e pachI tarata ja meM A cAritrane svIkAra karyo." | munivaranA mukhe munivaranA pUrvajIvananI hakIkatane sAMbhaLIne, zrI zreNika rAjAne ghaNe AnaMda thayo. zrI zreNike bhaktibhara haiye hAtha joDIne munivarane kahyuM ke "tame sanAtha ane anAthanuM je rahasya kahyuM, te barAbara che. tamArUM ja manuSyapaNuM saphala che. saMcamane sevatA tame tamArA sAcA nAtha banyA che, tema sthAvara ane jagama evA anAtha prANionA paNa hara
Page #558
--------------------------------------------------------------------------
________________ 546 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne tame nAtha banyA che. tamArA jevA mahAmanA munivarane meM legene bhegavavAne mATenuM AmaMtraNa karyuM, te mAre aparAdha thaye, te Apa te mATe kSamA kare." . Ama kahIne ane vAraMvAra vaMdanAdi karIne, zrI zreNika ravAnA thayA. ApaNe muddo te e che ke-rUpa AvI rItie dharmanuM prabhAvaka paNa nivaDI zake. rUpasaMpanna je dharma saMpanna hoya, te te aneka bhegIone tyAgIo banAvI zake che ane bhogamAM sukha mAnI beThelAone tyAgamAM ja sAcuM sukha che, evuM mAnanArA banAvI zake che. bhagavAnanuM rUpa gavane gALanArU nivaDe cheH - bhagavAna zrI jinezvaradevenuM rUpa te, ane konA garvane gALI nAkhanAruM paNa bane che. parAkrama, vibhava Adi vastuo * jema ajJAna AtmAomAM garvane pedA kare che, tema rUpasaMpata paNa ajJAna AtmAomAM garvane pedA kare che. bhagavAnanuM rUpa evuM anupama hoya che ke-e tArakanA rUpane jotAM ja game tevA rUpavALAne paNa ema lAge ke-AmanI pAse huM kALI zAhI je chuM. A uparAnta, unmatta banIne bhagavAnane sAmane karavAne mATe AvelAo paNa, dIptimAna bhagavAnane jotAMnI sAthe ja, upazAnta thaI jAya che. bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAnA prathama gaNadharadeva banelA zrI Indra bhUti brAhmaNa, jayAre bhagavAnanI pAse AvavAne nIkaLyA hatA, tyAre keTalA unmatta banIne nIkaLyA hatA ajANyAne ema ja lAge ke- A jaine bhagavAnane capaTImAM ja cALI
Page #559
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 147 nAkhaze.' gussA ya evA ne gave ya evA, paNa jyAM bhagavAna najare paDayA, tyAM e IndrabhUtijInI kayI hAlata thaI javA pAmI ? bhagavAnanI pAse paheAMcavAne talapApaDa thaI gayelA te samavasaraNanA pagathIyA upara ja sthira thaI gayA. gussA ya mAI gayA, gaveya khAI gayA ane ema thaI gayuM " > A kANu che ? brahmA che, viSNu che, sadAziva che ke zaMkara che ? tarata ja niNaeNya karyo ke--' A brahmA ya nathI, viSNu ya nathI, sadAziveya nathI ne zareya nathI. ? pAcho vicAra thayA H* tA pachI zuM candra che, sUrya che ke merU che ?' ane tarata ja niNaeNya karyA ke e ya nathI.' vicAra Ave, je hAvA viSenI kalpanA AvI hoya temanA svarUpanI sAthe sarakhAve ane niNaeNya kare ke e tA nathI ja.' Ama vicAra, sarakhAmaNI ane niNaya karatAM karatAM emane lAgyuM - AcAvIsamA tItha"kara che.' A prasaMga tA ghaNA mATA che ane daravarSe chevaTa eka vAra teA zrI paryuSaNa parvamAM tamane A prasaMga sAMbhaLavAnA maLe ja che, eTale A prasaMganA vistAra ahIM ApaNe karatA nathI. ahIM te A prasaMga eTalA pUratA ja yAda karyo ke-bhagavAnanuM rUpa paNa AvI rItie anyAnA gavanA gALanArUM nivaDe che, enA tamane khyAla Ave temaja bIjA kAI deva gaNAtAe paNa AvA rUpasapanna hotA nathI, e vAta spaSTa thaI jAya. 'siddhu' tarIkenI stavanA bhagavAna zrI jinezvaradevAne 'I' tarIketavyA pachIthI,
Page #560
--------------------------------------------------------------------------
________________ 548. zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne TIkAkAra AcAryabhagavAna, e tArakone agIAramA vizeSaNa dvArA "siddhI tarIke stave che. siddha za06, sAmAnya rItie, pitapatAnAM ATheya karmone kSINa karI nAkhIne muktine pAmelA AtmAone mATe vaparAya che. zrI navakAra maMtramAM namo siddhANaM belIne je zrI siddhabhagavAnone namaskAra karAya che, te zrI siddhabhagavAna tarIke pitapatAnAM ATheya karmone sarvathA kSINa karIne muktine pAmelA AtmAone ja samajavAnA che; parantu ahIM vizeSaNa tarIke vaparAelA siddha' zabdane e artha karavAnuM nathI, kAraNa ke-bhagavAna zrI jinezvaradeve te cAra aghAtI karmoe sahita hoya che. bhagavAna zrI jinezvaradeve eTale bhAva arahiMte te, jyArathI e tArake kevalajJAnane upAje tyArathI te muktine pAme tyAM sudhI ja kahevAI che. AthI ahIM vaparAeluM siddha vizeSaNa bhagavAna zrI jinezvaranI kRtakRtyatAnuM ja sUcaka che ema samajavAnuM che. karavA lAyaka badhuM jemaNe karI lIdhuM hoya ane ethI jemane pitAne karavA lAyaka kAMI paNa bAkI na hoya, temane kRtakRtya kahevAya che. ziva tarIkenI stavanA : have TIkAkAra AcAryabhagavAna, bAramA vizeSaNa dvArA, bhagavAna zrI jinezvaradevane ziva tarIke stave che. ziva te kahevAya, ke je upadravarahita heya. regAdika kaI paNa vastu bhagavAna zrI jinezvaradevene upadrava karI zakatI nathI. prakhara miyAtvIe paNa bhagavAna zrI jinezvaradevane upadrava karI
Page #561
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti 549 zakatA nathI. deva ane devendro paNa e tArakene upadrava karavAne samartha banI zakatA nathI. bhagavAna kevalajJAna upAje te pahelAM upadrava saMbhavita che, paraMtu kevalajJAnane upAjya pachIthI je bhagavAnane koI paNa prakArano upadrava thAya, te te Azcarya kahevAya che. bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmA upara gazALAe te jelezyA mUkI ane ethI bhagavAnanA pavitra dehamAM maraDAne roga pedA thaye. AvuM te kavacit ja ane keIka ja bhagavAnane mATe bane. AthI te ene Azcarya kahevAya che. sAmAnya rItie to bhagavAna zrI jinezvaradevane, kevalajJAnanI prApti bAda, koI paNa prakArane upadrava saMbhave ja nahi ane ethI ja bhagavAna zrI jinezvaradevene "ziva tarIke oLakhAvavA e paNa vyAjabI che. sArA ya jagatanA jI zivanA ja abhilASI che. ziva banavAnI kAmanA saune che. ahIM ziva vizoSaNane prayoga karavA dvArA TIkAkAra AcArya bhagavAne sUcavyuM che ke sAcA ziva bhagavAna zrI jinezvaradeve ja che, mATe tamAre paNa ziva banavuM ja che, to ziva evA A bhagavantane ja tame lejekoI kaheze ke- bhagavAna zrI jinezvaradevane azAtAne paNa udaya heya ne ?paNa e tArakone azAtAne je udaya hoya che, te nAma mAtrane heya che ane sAthe ja zAtAne udaya eTale badhe joradAra hoya che keazAtAne udaya te tadana akicitkara banI jAya che. jema deDha maNa sAkaranA pANImAM kaDavA lIMbaDAnA rasanuM eka TIpuM paDayuM hoya, te te TIpu pitAnI hayAtine agara te pitAnA svAdane batAvI zakavAne mATe asamartha ja nivaDe
Page #562
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 1 * = = * * * * * = * *' '* * * : * * * * * * = * * * * * * * * * * 550 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne che, tema bhagavAna zrI jinezvarane azAtAne udaya che, evuM jJAnio mAtra jJAnabaLe ja jANI zake che, bAkI te sau koIne ema ja lAge ke A bhagavantane zAtA vedanIya karmane je udaya che, te zAtAdanIya karmane udaya te bIjA koIne paNa nathI ! bhagavAna zrI jinezvaradeve paNa jyAM sudhI teramA guNasthAnake vartatA hoya che, tyAM sudhI teone paNa vedanIya karmane baMdha to cAlu ja hoya che, paraMtu te zAtAdanIya karmane baMdha thAya che ane temAM ya e karma pahelA samaye baMdhAya ane bIjA samaye nijI, ema cAlyA ja kare che. zivara tarIkenI stavanA: bhagavAna zrI jinezvaradevene "ziva' tarIke stavyA pachIthI, TIkAkAra AcAryabhagavAna e tArakene teramA vizeSaNa dvArA "zivakara tarIke stave che. bhagavAna zrI jinezvarane "ziva tarIke ratavyA pachIthI "zivakara tarIke stavavAmAM e hetu che ke-je svayaM ziva heya nahi, te zivakara banI zake nahi. bhagavAna zrI jinezvarade sadAne mATe sarva jInA zivane ja karanArA hoya che, paraMtu keIne ya azivane karanArA hotA nathI. A te eka aupacArika bhASA che, bAkI te bhagavAna nathI te keInA ya zivane karatA ke nathI te koInA ya azivane karatA; eTale e tArakethI je kAMI thAya che, te sarva jIvenA sukhane ja mATe thAya che, paraMtu keI jIvanA e dukhane mATe thatuM nathI. A vAta ApaNe "sArvIya
Page #563
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahele bhAga-zrI jinastuti - 551 vizeSaNanA varNananA prasaMgamAM kAMIka vistArathI vicArI AvyA chIe. bhagavAna zrI jinezvarade mokSamArganA prakAzaka hovAnA kAraNe te zivaMkara che ja, paraMtu e tArakenA prabhAvathI paNa jene mATe e zivakara nivaDe che. bhagavAna nane atizaya evo paNa hoya che ke jayAM bhagavAna virAjatA hoya, tyAM urva dizAmAM paNa sADA bAra yojana sudhI ane adizAmAM paNa sADA bAra jana sudhI temaja pUrva, pazcima, uttara ne dakSiNa-e cAre ya dizAomAM pacIsa pacIsa jana sudhI keI paNa jIvane rega thatuM nathI. vaLI e tArake jyAM virAjatA hoya che, tyAM paraspara verabhAva pedA thatuM nathI, uMdara, tIDa Adi anAjane upadrava karatA nathI; rogacALAthI sAmaTAM maraNe thatAM nathI, ativRSTi paNa thatI nathI, anAvRSTi paNa thatI nathI; ane dukALa paDatuM nathI. AthI paNa e tArakone "zivakara" tarIke stavI zakAya. vaLI bhagavAnane aMge karAtA balimAM paNa ajaba je prabhAva hoya che. samavasaraNamAM virAjamAna bhagavAna pahelI pirisInI dharmakathA pUrNa kare che, te vakhate cakravartI Adi vidhipUrvaka chaDelA, vaNelA, akhaMDa ane tarADa vinAnA uttama jAtinA cekhAo bhagavAnane vadhAvatA hoya tema AkAzamAM uchALe che. e cakhAomAMthI aDadhe bhAga de ja AkAzamAMthI ne AkAzamAMthI laI le che; bAkInA aDadhA bhAganA cokhAmAMthI aDadhe bhAga cakravartI ke rAjA Adi le che ane zeSa aDadhe bhAga leke le che. A balinA cekhAone e prabhAva hoya che ke-temAM eka paNa cAkhe
Page #564
--------------------------------------------------------------------------
________________ Hpara , zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne jenA mastaka upara nAkhavAmAM Ave, tene vyAdhi upazamI jAya che ane cha mahinA sudhI tene nave vyAdhi thatuM nathI. bhagavAna zrI jinezvarade Ama aneka prakAree karIne jagatanA jInA bAhya temaja Abhyantara zivanA kAraNa bane che, eTale e tArakene "zivakara'tarIke paNa stavAya che. Indriyarahita tarIkenI stavanA TIkAkAra AcAryabhagavAna have caudamA vizeSaNa dvArA bhagavAna zrI jinezvaradevane karaNavyapeta tarIke stave che. karaNa eTale Indriya ane vyapeta eTale rahita. karaNapata eTale IndriyethI rahita. zrI arihaMta dehadhArI ja heya che ane dehadhArI Indriyarahita hoI zake nahi. bhagavAnane te pAMceya Indriye saMpUrNa hoya che, chatAM ahIM e tArakene Indriyarahita tarIke kema stavyA che? e sUcavavAne mATe ke-bhagavatte atIndriya jJAnI hoya che. ApaNane keIpaNa vastunuM kAMI paNa jJAna Indri ane mana dvArA thAya che ne? AMkhe dekhAya nahi, te pAsenI vastu paNa jaNAya nahi, nAke suMghAya nahi, te kayI vastunI gaMdha kevI che te jaNAya nahi; kAne saMbhaLAya nahi, te bolanAra bole che e samajAya nahi, keI spa spardhAya nahi, te vastune aDavA chatAM te kevI mulAyama ke kharabacaDI che, e jANI zakAya nahi; ane jIbha vagara kayI vastune svAda ke chete jaNAya nahi, bhagavAna zrI jinezvaradeve kaI paNa vastune IndriyanI sahAyathI jANanA hetA nathI, paraMtu sarva vastuonA sarva IAira AvI jaze paNa viya
Page #565
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA bhAga--zrI jinastuti 553 pAMcAne e tArakA potAnA AtmAnA jJAnaguNu mAtrathI ja jANanArA hAya che. IndriyAnI sahAyathI thatuM jJAna viparIta paNa hAI zake, jyAre AtmAnA kevaLa jJAnaguNuthI ja thatuM jJAna yathAtathya ja hAI zake, bhagavAna zrI jinezvaraDhavAnuM jJAna AvuM sarvottama koTinuM hoya che ane ethI e tArakAnA upadeza ekAnte vizvasanIya ja che, evuM sUcana karavAne mATe ahI" bhagavAna zrI jinezvaradevAne ' karaNavyapeta ' j tarIke stavavAmAM AvyA che. jitaripu tarIkenI stavanA : paMdara vizeSaNA paikI paMdaramuM eTale chelluM 'jitaripu' evuM vizeSaNa che. jitaripu eTale pune jItelA, bhagavAne kayA ripuone jItyA hatA ? bhagavAna zrI jinezvaradevAnA AtmA jyArathI zrI tIthaMkara-nAmakarmane nikAcita kare che, tyArathI tA e tArakAnuM puNyabaLa evuM hAya che ke--e puNyapurUSAnA ripu khanavAnI koI hiMmata ja karI zake nahi. koI emanA zatru banI zake nahi ane ane teA TakI zake nahi. AvA puNyavAnAne paNa zatruone jItavA paDe che, paNa te Antarika zatruone ! kAI paNa jIvanA kharekharA zatruo koI hAya, te te Antarika zatruo ja che. peAtAnA Antarika zatruone kSINa karanArane bAhya zatruone kSINu karavA paDatA nathI, paNa tenA bAhya zatruo ApeAApa kSINa thaI jAya che. jene Antarika zatrue hAtA nathI, tene mAhya zatruo tA hotA ja nathI. bAhya zatruo tene ja hoya che, ke jenA
Page #566
--------------------------------------------------------------------------
________________ 554 ane koNa ne kAma paNa kare zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne AtmA Antarika zatruonI bhayaMkara koTinI jALamAM sapaDAelo hoya che. Antarika zatruo yA? kaI kaheze kekAma, krodha Adi; paNa kAma ane krodha Adi zatruone ya nipajAvanAra kezu? karmo ja! jene karmono saMga na hoya, tene kAma krodha Adi hoya ja nahi. mehanIya karma ja kAma, krodha Adi zatruone pedA kare che. bhagavAna zrI jinezvaradeve te mehanIya karmane temaja jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya ane aMtarAya karmano saMpUrNa kSaya karI cUkelA hoya che ane AthI ja e tArake vAstavika rItie "jituripu" tarIke stavAvAne gya che. tamane ya duzmano te gamatA ja nathI, paNa tamArI najara bAhA duzamanane joyA kare che. aMtaracakSune khele ane tamArA kharA zatruone pichAno! e zatruothI mukta banavAne mATe "jitaripu" evA A bhagavAnane se. e vinA keI duzamanonA paMjAmAMthI chUTI zakyo paNa nathI ane chUTI zakavAne paNa nathI. A bhagavAna jitaripu kevI rItie banyA ane A bhagavAne "jitaripu banavAne mATe karyo upAya batAvyuM che, ene aMgenuM varNana ApaNe karI AvyA chIe temaja AgaLa paNa e varNana avasare avasare AvyA ja karavAnuM che, eTale ahIM teno vistAra karAtuM nathI. AvA zrImasjinane huM prayatnapUrvaka stavuM chuM! A sarva Adi paMdara vizeSaNonA vizeSya tarIke, TIkAkAra AcArya bhagavAne mAtra "jina" zabdane praga
Page #567
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelo bhAga-zrI jinastuti papapa nahi karatAM, zrImajijanane prayoga karyo che. kema? ekalA jina kahevAthI zrI kevalIjina Adi AmAM samajAI jAya, e vigere hetuo te che ja; parantu AthI TIkAkAra AcAryabhagavAnanuM haiyuM ke bhaktibhara che, enI paNa mAhitI maLe che. TIkAkAra AcAryabhagavAne vAparelAM paMdara vizeSaNe evAM che ke-e vizeSaNane vAMcanAra ane samajI zakanAra samajI ja jAya ke-A stuti bhagavAna zrI jinezvadevAnI ja che; eTale ema kahevuM e vadhAre sAruM che ke-bhagavAna zrI jinedharadevane paMdara paMdara vizeSaNethI stavavA chatAM paNa, TIkAkAra AcAryabhagavAnanA haiyAmAM rahelI vyakti te, bhagavAna zrI jinezvaradevane vadhu ne vadhu vizeSaNe dvArA stavavAne jera karyA ja kare che ane enA ja phaLasvarUpe "jina" zabdanI sAthe "zrIma' zabda yojAI gayo che. anya vizeSaNenI mAphaka je "zrIma' zabdane vizeSaNa tarIke vAparavA heta, te zrImanta e jUdo ja prayoga thAta; jyAre ahIM te jina zabdanI sAthe ja pUrve zrImadda zabdane ja dIdhuM che. zrImad jinane artha zo? zrI eTale layamI ane mat eTale yukta. lakSamIyukta jinanI A stavanA che. lImI aMtaraMga ane bAhya, ema be prakAranI kahevAya che. bhagavAna zrI jinezvarade bane ya prakAranI lamIe yukta hoya che? kAraNa ke-kevalajJAnAdi rUpa aMtaraMga lakSmIthI paNa yukta hoya che ane aSTa prAtihArya rUpa bAhya lakSamIthI paNa yukta hoya che. bhagavAna zrI jinezvara kevalajJAnane upAje tyArathI te nirvANa pAme tyAM sudhI, sarva kALe ane sarva
Page #568
--------------------------------------------------------------------------
________________ 556 zrI bhagavatIjI sUtranAM vyAkhyAne avasthAomAM, ATha prAtihA e tArakonI sAthe ja rahe che. azokavRkSa, sura puSpavRSTi, divya dhvani, cAmara, siMhAsana, bhAmaMDala, duMdubhi ane chatra-A ATha prAtihAryothI yukta ja bhagavAna zrI jinezvarade hoya che. AthI ja TIkAkAra AcAryabhagavAna pharamAve che ke huM evA zrImad jinenI prayatnapUrvaka stavanA kare chuM, ke jee sarvajJa paNa che, Izvara paNa che, ananta paNa che, asaMga paNa che, a paNa che, sAvaya paNa che, amara paNa che, anIza paNa che, anIha paNa che, Iddha paNa che, siddha paNa che, ziva paNa che, zivakara paNa che, karaNavyapeta paNa che ane jitazatru paNa che!" AvA bhagavAna zrI jinezvaradevane stavIne, namIne ane varNavIne hAla te ApaNe paNa virAma pAmIe chIe. samajaNamAM, sarvathANAnaY vadhAna sarvathaLo, una jayati zAsana R.
Page #569
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna zrI jinezvaradee pharamAvelA * mokSamArganI pichAna karAvatuM, ArAdhanAnI vRttine pedA karatuM, eka mAtra sAptAhika zrI jaina pravacana pU. parama zAsanaprabhAvaka, vyAkhyAna vAcaspati AcAryadeva zrImad vijayarAmacandrasUrIzvarajI mahArAjAe ApelAM zrI jinAgamasAragarbhita prabhAvaka pravacananuM sArabhUta avataraNa pragaTa thAya che. vArSika lavAjama-cha rUpiyA varSa tA. 1 jAnyuArIthI zarU thAya che. hAla 22 muM varSa cAle che. zrI jaina pravacana kAryAlaya che. zrI manasukhabhAI zeThanI poLa sAme, davAkhAnAnA meDA upara, amadAvAda
Page #570
--------------------------------------------------------------------------
________________ ApaNane maLelI sAmagrI tamane je dharma sAmagrI maLI che, te dhamasAmacInI sAcI kiMmatane tame samajI zakathA nathI, eTale Aje tame je parama bhAgyane pAmelA che tenA tamane khyAla Avato nathI, paNa tame je dharma sAmagrIne pAmyA cho, te dharma sAmagrInI sAcI kiMmatane tame jo samajI zake, to tamane ema ja lAge ke " AkhA jagatanA mAlika banavA jevA bhAgyane je pAmyo che, tenuM bhAgya paNa mArA bhAgyanI pAse tuccha che !' ane te sAthe, tamArAmAM e jAtine manobhAva paNa jAge ke mAre mArI A jidagInI pratyeka kSaNa sudeva, suguru ane sudhamanI ArAdhanAmAM kharca nAkhavI joI e. A jindagI TUMkI che ane bhavAntaramAM AvI dhamasAmagrI maLaze ke nahi, te huM jANatA nathI; mATe A jindagImAM huM kamathI kama sudeva-sugurusudhamanI evI ArAdhanA to avazya karI lauM', ke jethI bhavAMtaramAM paNa mane AvI sAmagrI te avazya prApta thAya !" vijayala idhasiri, zAradA mudraNAlaya 4 pAnA nAphA amadAvAda