________________
પરિચ્છેદ ]
ની લિપિ કઈ ?
ખરેષ્ઠિ
વિકૃત સ્વરૂપ ધારણ કર્યું" તેનું નામ પડયું. તેમાં જેમ પહેલવી ભાષાની કેટલીક ખૂબીઓ તરી આવે છે તેમ તેની માદર-મૂળ માહ્મી
૧ શુદ્ધ લિપિ છે.
૨. સંસ્કૃતની માફક ડાબા હાથથી લખાય છે.
૩. જેમ શુદ્ધ ગુજરાતીભાષા, કેળવાયલ અને સસ્કારી પુછ્યા ખેલે છે તેમ આ ભાષા પણ શિક્ષિતવર્ગ માલે છે.
૪. મૂળાક્ષર 'સ્કૃતની માફક છે.
ર. તેને સ્વર, કાનને પ્રિય અને મધુર લાગે તેવા છે.
ડૉ. ખુલ્લુર નામના પ્રખ્યાત ભાષાશાસ્ત્રી તેથી ખરૂં જ વદે છે કે Kharoshthra of. fers a strong identification to Zarathushtra-possessor of yellow camels (Burnonf ). The Chinese translate Kharosthi by ·‘Ass-lips’=hc analyses the word like this. Zarath and Zar are connected with the sanskrit
નામા ઈરાની છે; તે ઉપરથી મિ, વિન્સેટ સ્મિથ તેમને પાર્થિઅન ધારે છે; જ્યારે ભાંડારકર તેમને સિથિયન ધારે છે.)
( ૩ ) ઈરાની શબ્દ જે “ જથાત ” છે, તે ઉપરથી અપભ્રંરા થઈને ખરેષ્ઠ રાબ્દ પડયા હોય એમ દેખાય છે. આગળની હકીકત સરખાવવાથી આની પ્રતીતિ થશે.
કો, આં. રે, પ્રસ્તાવના પૃ. ૧૦૪: મૂળાક્ષરનુ’ હિંદી વતન અફ્ગ નિસ્તાન અને પુનમના ઉત્તર ભાગમાં હતુ. The Indian home of this alpha
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
૧૫
ભાષા બ્રાહ્મીની વિશિષ્ટતા પણ જળવાઇ રહેલી નજરે દેખાય છે, તે નીચેની સરખામણીથી જોઇ શકાશે.
ખરાખી
૧. વિકૃત સ્વરૂપ હોવા સાથે બ્રાહ્મી અને પથ્વીનુ મિશ્રણ છે.
૨. પવીની-પશિ અન–કારશીની માકક જમણા હાથથી લખાય છે.
૩. જેમ ગામડાના માણસા ગુજરાતી ભાષા ખેાલતા છતાં, ગ્રંથમાં લખાતી શુદ્ધ ગુજરાતી તેને કહી શકાતી નથી, તેમ આ ભાષાનુ પણ સમજી લેવુ.
૪. મૂળાક્ષર તેવા ખરા, પણ વળાંકમાં કે અન્ય ઠેકાણે કંઈક ફેરફાર છે.
૫. તેના ઉચ્ચાર કાનને બરસટ પલાગે તેવા છે.
Savarna=gold: in ancient Persia, the Indian Sva was generally changed to Kha as in Sarasvati ( Sanskrit )=Harasvati ( Persian ): Kharoshthi might therefore have been a variant form of the name of zarathushtra=ખરાબ્દી શબ્દ ઝરયુઅને ધણા જ મળતા આવે છે. ( બરનાકના મત પ્રમાણે
bet lay in Afghanistan and in the north Punjab.
( ૪ ) ઉપરની ટી, નં. ૩ ને પ્રથમ ભાગ સરખાવે. જરથેાસ્ત તે પહુવાઝ-ઈરાનીના પયંગબર સાહેબનું નામ છે : પવાઝ ઉપરથી પહલ્લી : અને જરથાસ્ત ઉપર અરથાસ્ત, ખરથાસ્ત, ખરાસ્ત, ખરજી એમ અપભ્રશ થતું ગયું લાગે છે, આ લિપિનું અંગ આ ખૂબીમાં જળવાઇ રહેલું સમજવું.
( ૫ ) સરખાવા નીચેની ટી, ન, ૭, ( ૬ ) જીએ કા, એ. ઇ. પ્રસ્તાવના પૃ. ૮,
www.umaragyanbhandar.com
