________________ મિથ્યાત્વ એટલે મિથ્યાત્વ = હલાહલ વિષ સન્માર્ગ કહેવાય છે અને જેનાથી સંસારની વૃદ્ધિ થાય અને મોક્ષ દૂર થાય તેને ઉન્માર્ગ કહેવાય છે. માર્ગ બત્રીસીમાં કહ્યું છે કે - શાસ્ત્ર (જિનવચન) અને સુવિહિત પરંપરા (જીતવ્યવહાર) : આ બે સન્માર્ગ છે અને જિનવચનથી વિપરીત (અજિનનું વચન) અને અવિહિત પરંપરા, આ બે ઉન્માર્ગ છે. મિથ્યાત્વ સન્માર્ગનું સાચું દર્શન કરવા દેતું નથી અને ઉન્માર્ગની પ્રીતિ કરાવે છે. કદાચ મિથ્યાત્વની હાજરીમાં સન્માર્ગ મળી ગયો હોય તો પણ તેમાં એની સન્માર્ગરૂપે પ્રીતિ હોતી નથી અને ઉન્માર્ગ પ્રત્યે અણગમો પણ હોતો નથી. સન્માર્ગની સાચી પ્રીતિ અને ઉન્માર્ગના અણગમા વિના મોક્ષમાર્ગનો પ્રારંભ થતો નથી. - આત્માના મુખ્ય ત્રણ પરિણામ છે. (1) પદાર્થોને જાણવાનો (જ્ઞાન), (2) સદુહવાનો (એ એ જ પ્રમાણે છે - એવી સદ્દતણા કરવાનો (સમ્યગ્દર્શન) અને (3) જ્ઞાન-શ્રદ્ધા મુજબ રમણતા = પરિણમન કરવાનો (ચારિત્ર). મિથ્યાત્વ આ ત્રણેય પરિણામોને શુદ્ધ બનવા દેતો નથી. - આ મિથ્યાત્વ ખૂબ ભયંકર દોષ છે. તે બધું જ સ્થળે વિપરીતતાવિસંવાદ ઊભો કરવાનું કામ કરાવે છે. આ મિથ્યાત્વ...અતત્ત્વમાં કે તત્ત્વાભાસમાં તત્ત્વબુદ્ધિ કરાવે છે. દુઃખના કારણોમાં સુખબુદ્ધિ કરાવે છે અને સુખના કારણોમાં દુઃખબુદ્ધિ કરાવે છે...હેયમાં ઉપાદેયબુદ્ધિ અને ઉપાદેયમાં હેયબુદ્ધિ કરાવે છે...અદેવમાં દેવપણાની બુદ્ધિ, અગુરુમાં ગુરુપણાની બુદ્ધિ અને અધર્મમાં ધર્મપણાની બુદ્ધિ કરાવે છે...અધર્મમાં ધર્મસંજ્ઞા કરાવે છે... 1. अदेवे देवबुद्धिर्या गुरुधीरगुरौ च या / अधर्मे धर्मबुद्धिश्च, मिथ्यात्वं તદ્વિપર્યયાત્ ાર-રા યોગશાસ્ત્ર)
