________________ 44 મિથ્યાત્વ એટલે મિથ્યાત્વ = હલાહલ વિષ અને ભાવચારિત્રથી જ અનાદિની સંગવાસનાનો નાશ થાય છે. સંગવાસનાથી જ જન્મ-મરણની પરંપરા ચાલે છે. એ સંગવાસના અચારિત્રભાવથી જ પુષ્ટ બની છે અને ભાવચારિત્રથી જ નાશ પામે છે. હેયનું હેયરૂપે સંવેદન થાય અને ઉપાદેયનું ઉપાદેયરૂપે સંવેદન થયા પછી જ હેયની નિવૃત્તિ અને ઉપાદેયની પ્રવૃત્તિ ભાવરૂપ બને છે અને તેમનું હેયરૂપે અને ઉપાદેયનું ઉપાદેયરૂપે સંવેદન સમ્યગ્દર્શનથી થાય છે. આથી મોક્ષસાધનામાં સમ્યગ્દર્શનની ખૂબ અનિવાર્યતા છે. -સમ્યગ્દર્શનનો મહિમા બતાવતાં શાસ્ત્રમાં કહ્યું છે કેसम्यक्त्वरत्नान्न परं हि रत्नं, सम्यक्त्वमित्रान्न परं मित्रम् / सम्यक्त्वबन्धोर्न परो हि बंधु, सम्यक्त्वलाभान्न परो हि लाभोः // - સમ્યકત્વરત્ન જેવું બીજું કોઈ રત્ન નથી...સમ્યક્ત્વ મિત્ર જેવો બીજો કોઈ મિત્ર નથી...સમ્યકત્વ બંધુ જેવો બીજો ભાઈ નથી... સમ્યક્ત્વના લાભ જેવો બીજો કોઈ લાભ નથી. - આથી જ નવતત્ત્વપ્રકરણમાં કહ્યું છે કે - अंतोमुहत्त-मित्तंपि फासिअं, हुज्ज जेहिं सम्मत्तं / तेसिं अवड्ढ पुग्गल, परिअट्टो चेव संसारो // 53 // - જે આત્માને અંતર્મુહૂર્ત માત્ર પણ સમ્યકત્વ સ્પર્શે છે, તે આત્માનો સંસાર અર્ધ પુદ્ગલપરાવર્તન કાળ (જેટલો સીમિત બની જાય) છે. = સમ્યકત્વના બે પ્રકારઃ- વ્યવહાર-નિશ્ચય સમ્યક્ત સમ્યક્ત્વ નિશ્ચયથી અને વ્યવહારથી એમ બે પ્રકારે છે. ગ્રંથોમાં અલગ-અલગ દૃષ્ટિકોણથી વ્યવહારસમ્યક્ત્વ અને નિશ્ચય સમ્યક્ત્વનું સ્વરૂપ બતાવ્યું છે... (A) સેનપ્રશ્ન (૪-૯૫૫)માં ખુલાસો કર્યો છે કે.. “નવા-નવ- ળે...” જે જીવાદિક નવ પદાર્થોને જાણે છે તેને
