________________ 165 પરિશિષ્ટ - 3H અશુભ અનુબંધોની ભયંકરતા અશુભ અનુબંધનો ઉચ્છેદ માત્ર પુરુષાર્થથી નહીં પણ ભવિતવ્યતાના પરિપાક કે કાલ કે કર્મના પરિપાકથી જ સાધ્ય છે, પણ પુરુષાર્થથી સાધ્ય નથી અને તેથી અશુભ અનુબંધના ઉચ્છેદમાં પ્રયત્ન કરવાનો ઉપદેશ વ્યર્થ છે અને એના માટે થતો પ્રયત્ન પણ નિરર્થક છે. સમાધાન : તમારી આ વાત યોગ્ય નથી. આ શંકાનું સુંદર સમાધાન આપતાં ઉપદેશ રહસ્ય ગ્રંથમાં કહ્યું છે કે, "एसो आणजत्ता णासइ रोगो जहोसहपयत्ता / तप्पबलत्ते वि इमो जुत्तो अब्भासहेउत्ति // 63 // " અર્થ: જેમ ઔષધના સેવનથી રોગનો નાશ થાય છે, તેમ પ્રભુની આજ્ઞાને અનુકૂળ પ્રયત્નથી (પ્રભુ આજ્ઞાનું નિરંતર સેવન કરવાથી) અશુભ અનુબંધ નષ્ટ થાય છે. અશુભ અનુબંધ પ્રબળ હોય, તો પણ અભ્યાસ (પુનઃ પ્રાપ્તિમાં) હેતુ હોવાથી આજ્ઞાગર્ભિત પ્રયત્ન યુક્તિયુક્ત છે. કહેવાનો આશય એ છે કે, અશુભ અનુબંધનો ઉચ્છેદ માત્ર નિયતિ (ભવિતવ્યતા)ના પરિપાકથી સાધ્ય છે, તે વાત ઉચિત નથી. પ્રભુની આજ્ઞાનું આદર-બહુમાન પૂર્વક નિરંતર દીર્ઘકાળ સુધી સેવન કરવાથી અશુભાનુબંધ પણ તૂટે છે. જેમ કે, ઔષધના સેવનથી રોગનો વિનાશ થાય છે, તે રીતે આજ્ઞાપાલનથી પણ અનુબંધનો વિચ્છેદ થાય છે. અહીં ઉલ્લેખનીય છે કે, ઔષધ લેવા માત્રથી રોગનો નાશ થઈ 1. न खल्वौषधं स्वरूपेणैव रोगव्यवहारच्छेदकर, किन्तु हीनाधिकमात्रापरिहारतदुचितानपानादिप्रयत्नसहकृतम्, तथाज्ञायोगोऽपि स्वरुपमात्रान्नाशुभानुबन्धविच्छेदकारी किं त्वनायतनवर्जनसदायतनसेवनाऽपूर्वज्ञानग्रहणगुरुविनयाभ्युत्थानभक्तियशोवादवैयावृत्त्यतपःसंयमनिरन्तरव्रतानुस्मरणादि सहकृत एव, अत एव सर्वत्र भगवताऽप्रमाद एव पुरस्कृतः / [૩પરચ-૬૩/2]
