________________ 164 મિથ્યાત્વ એટલે મિથ્યાત્વ = હલાહલ વિષ "कालमणंतं च सूए अद्धापरिअट्टओ अ देसूणो। રાસાયવિદુના શો સત્તાં રોફ આ માવિ. ટા” - ઘણી આશાતનાઓ કરનાર જીવોને ઉત્કૃષ્ટથી દેશોન અર્ધપુદ્ગલ પરાવર્ત જેટલા અનંતકાળનું અંતર હોય છે, એવું કૃતવચન છે. વળી ગ્રંથભેદ કર્યા પૂર્વે જે અનંત સંસાર પરિભ્રમણ થયું તેમાં પણ કારણ આ અશુભ અનુબંધો જ છે. આથી જ ઉપદેશપદમાં કહ્યું છે કે, "गंठीओ आरओ वि हु असईबन्धो ण अण्णहा / ता एसो वि हु एवं णेओ असुहाणुबंधो // 386 // " - ગ્રંથભેદ પૂર્વે પણ થયેલો અનંતવાર કર્મનો બંધ અશુભ અનુબંધ વિના થયો નથી. આ અનંતવાર કર્મબંધ પણ (અકુશલ અનુબંધમૂલક હોવાથી) અકુશલ અનુબંધ સ્વરૂપ જ જાણવો. જેમ માટી (કારણ) અને ઘડો (કાય) કથંચિત્ અભિન્ન હોય છે, તેમ અનંતવાર થયેલા કર્મબંધનું કારણ અશુભ અનુબંધ છે. આથી કર્મબંધ કાર્યરૂપ છે અને અશુભ અનુબંધ કારણરૂપ છે. કાર્ય અને કારણ કથંચિત્ અભિન્ન હોવાથી અનંતવાર થયેલ કર્મબંધ પણ અશુભ અનુબંધ સ્વરૂપ છે. આથી અનંતસંસારપરિભ્રમણને રોકવા માટે અકુશલ અનુબંધોનો ત્યાગ (નાશ) કરવો જોઈએ. શંકા : અહીં પૂર્વોક્ત રીતે સમ્યગુ પુરુષાર્થ દ્વારા અકુશલ અનુબંધોનો ઉચ્છેદ કરવાની વાત કરી. પરંતુ એક બાજું શુદ્ધ આજ્ઞાયોગની (શુદ્ધધર્મની) પ્રાપ્તિ થયેલી હોય, તો આત્મા જલ્દીથી સંસારનો નાશ કરી મોક્ષે જાય છે, એમ કહ્યું છે અને બીજી બાજું ચૌદપૂર્વધરોનો (શુદ્ધ આજ્ઞાયોગ હોવા છતાં) અશુભ અનુબંધોને કારણે અનંતસંસાર થયો છે, એમ જણાવો છો. આથી શુદ્ધ આજ્ઞાયોગ વિદ્યમાન હોવા છતાં પણ ચૌદપૂર્વધર વગેરેને પણ અશુભ અનુબંધનો વિચ્છેદ ન થવાથી અનંતસંસાર પરિભ્રમણ કરવું પડે છે, તેનાથી એ ફલિત થાય છે કે,