________________ 162 મિથ્યાત્વ એટલે મિથ્યાત્વ = હલાહલ વિષ પક્ષપાત તો સંસાર-ભોગ-દોષ અને પાપમાં જ હોય છે. તેથી ધર્મપ્રવૃત્તિના કારણે શુભકર્મનો બંધ થવા છતાં પણ અનુબંધો તો અશુભ જ પડે છે અને આ અશુભ અનુબંધો પાપકર્મના ઉદયની સાથે ઉદયમાં આવે છે અને નવા પાપકર્મો કરવાની પ્રેરણા આપે છે. પૂર્વે જે સંસારાદિ પ્રત્યે પક્ષપાત હતો, તે પછી પણ ઉભો જ રહે છે અને તેના કારણે કર્મ અને અકુશલ અનુબંધોની પરંપરા પણ ચાલ્યા જ કરે છે. જેના ફળરૂપે જીવને આજસુધીમાં નરક-નિગોદનાં અનંતદુઃખો પ્રાપ્ત થયા છે. આથી અનંત સંસાર પરિભ્રમણના કારણ તરીકે અશુભ અનુબંધોને બતાવીને તેનો ત્યાગ કરવાનો ઉપદેશ આપતાં ઉપદેશ રહસ્ય ગ્રંથમાં જણાવ્યું છે કે, "वज्जेयव्वो एसो, अण्णह धम्मो वि सबलओ होइ / एयस्स पभावेणं अणंतसंसारिआ बहवे // 62 // " - આ અનંતસંસાર પરિભ્રમણના કારણભૂત ભયંકર એવા અકુશલ અનુબંધોનો ત્યાગ કરવો જોઈએ ! કઈ રીતે? સાધુધર્મ અને શ્રાવકધર્મની સામાચારીનું પાલન કરનારા આત્માર્થી-મોક્ષાર્થી જીવોએ અકુશલ (અશુભ) અનુબંધની સર્જક એવી અસત્ (પાપ) પ્રવૃત્તિઓની નિંદાગ કરવા દ્વારા અશુભાનુબંધોનો ત્યાગ કરવો જોઈએ. - જો અશુભ અનુબંધોનો (પૂર્વોક્ત રીતિથી) ત્યાગ કરવામાં નહીં આવે તો પ્રથમ તો ધર્માચરણનો અવકાશ જ રહેતો નથી. કારણ કે, અલ્પમાત્રાનો ધર્મ પણ અતિચારરૂપ કાદવથી મલિનભાવવાળો થાય છે અને દોષનો અનુબંધ સબળ (તીવ્ર) હોઈ અહિંસાદિ મૂળગુણનો ભંગ થાય છે. એટલે ધર્મનું પ્રગટીકરણ જ થતું નથી. કહેવાનો સાર એ છે કે, દોષનો અનુબંધ તીવ્ર હોય તો ધર્મ પ્રગટ જ થતો નથી અને દોષનો અનુબંધ મંદ હોય તો ધર્મ પ્રગટ તો થાય છે, પણ વિશુદ્ધધર્મનો ઉદય થતો નથી, અશુદ્ધ ધર્મનો જ ઉદય થાય છે. આમ બંને રીતે અશુભાનુબંધના કારણે પરમાર્થથી અધર્મનો જ જન્મ થાય છે. અશુદ્ધ ધર્મ અધર્મ
