________________ પ્રકરણ - 3H સમ્યગ્દર્શનનું સ્વરૂપ અને તેના પ્રકારો માર્ગાનુસારી પરિણામ પ્રાપ્ત થાય છે. આ અવસ્થામાં મંદ મિથ્યાત્વ હાજર હોવાથી મંદ અકુશલ અનુબંધો તો પડે છે, પરંતુ માર્ગાનુસારી પરિણામ પણ વર્તતો હોય ત્યારે આંશિક કુશલ અનુબંધો પણ આત્મામાં પડે છે. - ગાઢ મિથ્યાત્વની હાજરીમાં બુદ્ધિમાં ગાઢ વિપર્યાસ (ભ્રમણા) વર્તતો હોવાથી તીવ્ર અકુશલ અનુબંધો પડે છે. મંદ મિથ્યાત્વની અવસ્થામાં બુદ્ધિમાં ગાઢ વિપર્યાસ ન હોવાના કારણે તીવ્ર અકુશલ (પાપના) અનુબંધો પડતા નથી. - સમ્યગ્દર્શનની હાજરીમાં શુભાશુભ કોઈપણ પ્રવૃત્તિ કરતી વખતે કુશલ (શુભ) અનુબંધો જ આત્મામાં પડે છે. ચોથા ગુણસ્થાનથી સમ્યગ્દર્શન હાજર હોય છે. તેથી ચોથા ગુણસ્થાનકથી પાપના અનુબંધો પડવાનું બંધ થઈ જાય છે અને શુભ અનુબંધો જ પડવાનું ચાલું થાય છે. - મિથ્યાત્વ હોય, ત્યાં અનંતાનુબંધીના કષાયો હોય જ અને જ્યાં અનંતાનુબંધી કષાય હોય ત્યાં પ્રકૃષ્ટ કર્મબંધ થયા વિના રહેતો નથી. કારણ કે, બુદ્ધિમાં તીવ્રવિપર્યાસ અને ગાઢ તૃષ્ણાઓ વિદ્યમાન હોય છે. તે તીવ્રભાવે પાપ કરાવે છે. તેનાથી પ્રકૃષ્ટ કર્મબંધ થાય છે. > તદુપરાંત, સંબોધ પ્રકરણ ગ્રંથમાં કહ્યું છે કે, મિથ્યાત્વ અને અનંતાનુબંધી કષાયોની હાજરીમાં કર્મબંધ ઉત્કૃષ્ટ થાય છે અને અશુભ અનુબંધ સહિત જ થાય છે તથા મિથ્યાત્વનો ક્ષય અને સમ્યક્ત્વની પ્રાપ્તિ થાય ત્યારે (મિથ્યાત્વ સિવાયના) બીજા કર્મબંધના હેતુઓ (અવિરતિ, અપ્રખ્યાનીયાદિ કષાયો, યોગ) નિરનુબંધ હોય છે અર્થાત્ મિથ્યાત્વ રહિત અવિરતિ આદિ કર્મબંધના હેતુઓથી જે પાપકર્મબંધ થાય છે, તે નિરનુબંધ = અનુબંધ રહિત હોય છે અર્થાત્ પાપકર્મમાં
