________________ 68 મિથ્યાત્વ એટલે મિથ્યાત્વ = હલાહલ વિષ અનંત સંસાર અશુભ અનુબંધોથી જ થાય છે. ઉત્સુ-સસૂત્રનું સ્વરૂપ, ઉત્સુરાથી કેમ અનંતસંસાર થાય છે તે વાત અને ઉત્સુત્ર પ્રરૂપણાથી અનંતસંસારી બનેલા સાવાઘાચાર્યનું ઉદાહરણ પ્રકરણ-૮: ‘ઉસૂત્રથી દૂર રહો'માં જણાવેલ છે. - આ અંગેની વિશેષ વિચારણા અમારા “શુદ્ધધર્મ - II: બંધ - અનુબંધ” પુસ્તકમાં કરી છે અને “અકુશલ અનુબંધોની ભયંકરતા” નામના પ્રકરણ-૯માં પણ વિશેષ વિચારણા કરી છે. = મિથ્યાત્વ દોષ ક્યારે લાગે છે? ઉસૂત્ર પ્રવૃત્તિ-પ્રરૂપણા કરવાથી અને શાસ્ત્ર નિરપેક્ષ પરિણામથી મિથ્યાત્વ દોષ લાગે છે. વિશેષ વિચારણા આગળ કરી જ છે. અહીં ઉલ્લેખનીય છે કે, પ્રથમ ગુણસ્થાનકે પ્રથમ યોગદષ્ટિમાં પણ મિથ્યાત્વ હાજર હોય છે. પરંતુ તે વખતે ત્યાં રહેલા સાધકનો મિથ્યાત્વ દોષ દૂર કરવાનો પ્રયત્ન ચાલું હોય છે અને તેથી તે સમ્યગ્દર્શનની અભિમુખ હોય છે અર્થાત તેનું ગમન મિથ્યાત્વ તરફ નથી પરંતુ સમ્યગ્દર્શન તરફ ગમન છે. તેથી ત્યાં રહેલો મિથ્યાત્વ દોષ એને પ્રગતિમાં એટલો બાધક બનતો નથી. પરંતુ જે જીવ સમ્યગ્દર્શન પામી ગયો છે અને તે પછી કોઈક મિથ્યા અભિનિવેશના કારણે કે શાસ્ત્રનિરપેક્ષ પરિણામની પક્કડના કારણે મિથ્યાત્વનો ઉદય થઈ જાય છે અને તે મિથ્યાત્વ તરફ ગમન તીવ્ર બને છે ત્યારે તેને તે દોષ પ્રગતિમાં ખૂબ બાધક બને છે. એટલે જ સમ્યગ્દર્શન તરફ ગમન કરનારા પહેલી ચારદષ્ટિમાં રહેલા સાધકો વિરાધક બન્યા નથી. જ્યારે સમ્યગ્દર્શન પામ્યા પછી એને વમી નાંખનારા અને મિથ્યા અભિનિવેશમાં ફસાઈને મિથ્યાત્વ તરફ તીવ્રપણે ગમન કરનારા જમાલિજી, સાવદ્યાચાર્ય આદિ વિરાધક બન્યા છે.” - કયા પ્રકારના મિથ્યાત્વની ભયંકરતા છે? પ્રશ્ન : શાસ્ત્રમાં ક્યા પ્રકારના મિથ્યાત્વની ભયંકરતા વર્ણવી છે?
