________________ પરિશિષ્ટ - 1 : અભિનિવેશની ભયંકરતા 131 આધીન હોય તો તેના જીવનમાં સુધારો થઈ શકતો નથી. તેની પાસે ખોટું છોડાવી શકાતું નથી અને સાચું અંગીકાર કરાવી શકાતું નથી. આથી ગુરુના ઉપદેશ દ્વારા બોધ-વિવેક પામીને સમ્યક્ત્વને સ્થિર બનાવવું હોય, તે સાધકે અભિનિવેશનો સર્વથા ત્યાગ કરવો જોઈએ. - કદાગ્રહ ગુણવિકાસને રોકે છે : મિથ્યા અભિનિવેશ ગુણના વિકાસને રોકે છે. હિતોપદેશમાલા ગ્રંથમાં કહ્યું છે કે - इक्को वि अभिनिवेसो, सदप्पसप्पु व्व सप्पिरो पुरओ। रुंभइ वियंभमाणं, नरिंदसिन्नं व गुणनिवहं // 396 // ભાવાર્થ : જેમ ફણા ઊંચી કરીને માર્ગ વચ્ચે રહેલો સર્પ પણ રાજાના સૈન્યને આગળ વધતાં રોકી શકે છે, તેમ આ એક મિથ્યા આગ્રહ વિલાસ કરતા ગુણસમુદાયને આગળ વધતાં અટકાવી દે છે. ગુણવિકાસ માટે માર્ગાનુસારી પરિણતિ હોવી આવશ્યક છે અને માર્ગાનુસારી પરિણતિ માટે માર્ગ પ્રત્યેની શ્રદ્ધા હોવી જરૂરી છે. મિથ્યા આગ્રહથી એ બંનેનો વિરહ થાય છે. તેનાથી ગુણવિકાસ અવરોધાય છે. તદુપરાંત, મિથ્યાઆગ્રહથી મિથ્યાત્વનો ઉદય થાય છે. તેનાથી માર્ગાનુસારી પરિણતિ ખંડિત થાય છે અને તેનાથી પણ ગુણવિકાસ અટકે છે. - અભિનિવેશ પરાષ્ટિને આવરે છે - અભિનિવેશ જીવાદિ નવ તત્ત્વોના યથાર્થ સ્વરૂપને જોનારી સમ્યગ્દર્શનરૂપ પરાદષ્ટિને આવરવાનું કામ કરે છે. તેથી જ “હિતોપદેશમાલા” ગ્રંથમાં કહ્યું છે કે - जस्स मण-भवणमणहं, तिव्वाभिणिवेससंतमसछन्नं / वित्थरइ तत्थ न धुवं, पयत्थपयडणपरा दिट्ठी // 396 //
