________________ 140 મિથ્યાત્વ એટલે મિથ્યાત્વ = હલાહલ વિષ કદાચ એથી પણ વધારે કંઈ પણ ઉપદ્રવ કરે, તો આ મંત્રેલો રજોહરણ ચારે ય તરફ ફેરવજે, એટલે એ પરિવ્રાજક તરફથી કરાયેલો કોઈપણ ઉપદ્રવ તારો પરાભવ કરી શકશે નહીં. આમ આચાર્ય ભગવંતે આપેલી સાત વિદ્યાઓ અને મંત્રિત રજોહરણ લઈને રોહગુપ્ત મુનિ વાદ કરવા માટે રાજસભામાં ગયા. એ વખતે પોટ્ટશાલ પરિવ્રાજક પણ ત્યાં આવી પહોંચ્યો હતો. ત્યાં પહોંચીને રોહગુખ મુનિએ કહ્યું કે - “આ પરિવ્રાજક મિથ્યા પંડિતાઈનો ઘમંડ કરે છે. માટે તે પહેલો વાદ કરે. એટલે કે એને જે વાતનું ખંડન કરવું હોય તે વાતનું ભલે મંડન કરે, હું તેની વાતનું ખંડન કરીશ.” જો કે, પરિવ્રાજકમાં પણ ઘણી અક્કલ હતી. પરંતુ એના ઘમંડે એની અક્કલને આવરી લીધી હતી. એને મનમાં ભય પેદા થયો કે જૈનોમાં પંડિતાઈ ઘણી હોય છે. તેથી કદાચ હું હારી જાઉં. તેથી હું એવી વાતનું ખંડન કરું કે જેથી તે તેનું ખંડન કરી જ ન શકે. વળી, આને હું જે વાતનું ખંડન કરું, તેનું જ ખંડન કરવાનું સ્વીકાર્યું છે. તેથી હું એવા પક્ષનું મંડન કરું, કે જેથી એને એનું ખંડન કરતાં ધર્મસંકટ આવી પડે અર્થાત્ પોતાની માન્યતાનું જ ખંડન કરવાનો અવસર આવે અને એ રીતે ખંડન કરી શકે નહીં અને એ હારી જાય. એમ વિચારીને એ પરિવ્રાજકે જૈનોને માન્ય એવી બે રાશિનું સ્થાપન કરતાં પોતાનો પક્ષ રજૂ કરે છે કે - “જગતમાં જીવ અને અજીવ એમ બે રાશિ છે.” પરિવ્રાજકે જીતની લાલસામાં પોતાની માન્યતા વેગળી મૂકી દીધી છે. કેવળ જીતની લાલસાથી જ વાદમાં ઉતરનારા શું કરે અને શું ન કરે, એ કહેવાય નહીં. પરંતુ રોહગુપ્ત તો પરિવ્રાજક કરતાં પણ ભયંકર ભૂલ કરી છે અને એ પણ માત્ર વાદમાં જીતવા માટે જ ! પરિવ્રાજકે બે રાશિનું સ્થાપન કર્યું, એટલે રોહગુપ્ત મુનિ સમજી તો ગયા કે, આ પૂર્વે મને માન્ય સિદ્ધાંતનું સ્થાપન કરીને મારે માટે મુંઝવણ
