________________ 66 મિથ્યાત્વ એટલે મિથ્યાત્વ = હલાહલ વિષ પ્રચયિક (સંબંધી) જ્ઞાનાવરણીય આદિ કર્મોનો બંધ થાય છે, તે નિરનુબંધ થાય છે અર્થાત્ શાસ્ત્રાજ્ઞાને સાપેક્ષ શુભક્રિયાથી જે પુણ્યબંધ થાય છે, તે પુણ્યાનુબંધી થાય છે અને જે ગુણસ્થાનક પ્રત્યયિક કર્મબંધ થાય છે તે નિરનુબંધ થાય છે (અને તેથી તે અશુભ ફળની પરંપરાનો સર્જક ન હોવાથી નુકશાનકારક નથી.) અને આવી શાસ્ત્રજ્ઞા-સાપેક્ષ શુભક્રિયાથી ઉપાર્જિત થયેલ નિરનુબંધ અશુભ પ્રકૃતિબંધના સહભાવી પુણ્યાનુબંધી પુણ્ય આનુષંગિકપણે ભોગસુખો આપીને આત્માને મોક્ષ સુધી પહોંચાડવામાં સહાયક બને છે. - “ઉપમિતિ ભવપ્રપંચા કથા” ગ્રંથના પ્રથમ પ્રસ્તાવમાં કહ્યું છે કે - પુણ્યાનુબંધી પુણ્યથી વિશુદ્ધ આશય પ્રગટે છે. તેનાથી વિષયોની અંદર પ્રતિબંધ = આસક્તિ થતી નથી. તેથી પુણ્યાનુબંધી પુણ્યના ભોગવટાવાળા જીવો ભોગોને ભોગવતાં હોવા છતાં પણ આસક્તિ વિનાના હોવાના કારણે પૂર્વે બાંધેલા પાપકર્મના સમૂહને શિથિલ કરે છે અને નવા અધિક શુભવિપાકવાળા પુણ્યાનુબંધી પુણ્યનો આત્મામાં બંધ કરે છે. તેનો જયારે ઉદય થાય છે, ત્યારે તે (પુણ્યાનુબંધી પુણ્ય) ભવવિરાગના સંપાદન દ્વારા સુખની પરંપરાપૂર્વક મોક્ષનું કારણ બને છે. એટલે આ હેતુથી પુણ્યાનુબંધી પુણ્ય સુંદર વિપાકવાળું કહેવાય છે. કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે કે, પ્રભુ દ્વારા પ્રરૂપિત શાસ્ત્રોની આજ્ઞાથી નિરપેક્ષ ધર્મક્રિયામાં થતી પ્રવૃત્તિ શુભ હોવા છતાં પરિણામો મિથ્યાત્વ-વાસિત હોવાના કારણે પાપાનુબંધી પુણ્ય બંધાય છે અને એની સાથે મિથ્યાત્વમોહનીયકર્મ પણ બંધાય છે. કાલાંતરે તે બંનેનો ઉદય થતાં જીવમાં મોહમૂઢતા પેદા થાય છે. તેના કારણે હિતાહિતનો વિવેક ચૂકીને ભરપૂર પાપકાર્યો થાય છે, જે જીવને નરકાદિ દુર્ગતિઓમાં મોકલી દે છે. 1. દશમાં ગુણસ્થાનક સુધી જ્ઞાનાવરણીય આદિ અશુભ પ્રકૃતિઓનો બંધ અવશ્ય હોય જ છે.
