________________ 72 મિથ્યાત્વ એટલે મિથ્યાત્વ = હલાહલ વિષ सूत्रोक्तस्यैकस्याप्यरोचनादक्षरस्य भवति नरो मिथ्यादृष्टिः “સૂત્રના એક અક્ષરની પણ અરુચિ કરે, તો માણસ મિથ્યાષ્ટિ બને છે.” આ પાઠ છે. 3-719 (નોંધઃ ઉત્સુત્ર કોને કહેવાય વગેરે મુદ્દાઓની વિચારણા ‘ઉસૂત્રથી દૂર રહો” પ્રકરણમાં કરી છે. ત્યાંથી જોવા ભલામણ) પ્રશ્ન : સેનપ્રશ્નમાં કહ્યું છે કે, જે ઉત્સુભાષી હોય છે, તે મિથ્યાત્વી હોય છે. તો અહીં પ્રશ્ન થાય છે કે - નરકમાં ગયેલા શ્રીકૃષ્ણ મહારાજાએ પણ બલદેવજી સાથેની મુલાકાતમાં આપણો અપયશ ટળે એ માટે “રાધા-કૃષ્ણ-બલદેવની પ્રતિમા સ્થાપો વગેરે...” ઉસૂત્ર વચન કહ્યું હતું અને તેઓ તો ક્ષાયિક સમકિતિ છે. તેમનામાં મિથ્યાત્વ હોવું કઈ રીતે ઘટશે? અને તેમના કહેવાથી બલદેવજીએ એ ઉસૂત્ર પ્રરૂપણાપ્રવૃત્તિ કરી, તેથી તેમનામાં મિથ્યાત્વ માનવું પડશે ને ? ઉત્તર : શ્રીકૃષ્ણ મહારાજાએ બલદેવજી આગળ જે બોલ્યા - ભલામણ કરી, તેમાં મનોવિભ્રમ કારણ છે. મનોવિભ્રમ થવામાં જેમ મિથ્યાત્વ કારણ છે, તેમ અપયશની ભયંકર પીડા, આંતરિક ભયો, તીવ્ર કામપીડા વગેરે પણ કારણ બને છે. - નરકે ગયેલા શ્રીકૃષ્ણ મહારાજાને પોતાનો અપયશ ખૂબ પીડા આપી રહ્યો છે. તે વખતે બલદેવજી મળવા આવી જાય છે. એ પીડા જ એમની પાસે એવા પ્રકારની ઉત્સુત્ર પ્રવૃત્તિ કરવાની પ્રેરણા આપવાનું જણાવે છે. તેઓ ક્ષાયિક સમકિતિ છે. તેથી તેમને તેવા પ્રકારના અતત્ત્વ પ્રત્યે પક્ષપાત-અભિનિવેશ હોય જ નહીં. છતાં પણ અપયશની ભયંકર પીડા એવી પ્રરૂપણા કરાવે છે. > બીજું વ્યવહારનું ઉદાહરણ જોઈએ - કોઈક વ્યક્તિ (કે જે સમકિતિ છે, તે) મોહોદયના તીવ્ર ઉદયમાં પોતાની પત્નીને ‘તું જ મારું સર્વસ્વ છે' એવું બોલે છે. પરંતુ એ મોહના તીવ્ર ઉદયમાં બોલાયેલું
