________________ પ્રકરણ - 3H સમ્યગ્દર્શનનું સ્વરૂપ અને તેના પ્રકારો વચન છે. હૈયામાં એવો પક્ષપાત હોતો નથી. કારણ કે, સમકિતિને તો દેવ-ગુરુ-ધર્મ જ સર્વસ્વ લાગે છે. સ્ત્રી આદિ તો તુચ્છ જ લાગે છે. એટલે જ જ્યારે એ મોહોદયના આવેગમાંથી બહાર આવે છે ત્યારે એના પરિણામો યથાર્થપણે પ્રવર્તતા થઈ જાય છે. તેની શ્રદ્ધામાં કોઈ ખામી આવતી નથી. - એક વાત યાદ રાખવાની છે કે, મોહના તીવ્ર ઉદયાદિમાં જો અતત્ત્વનો પક્ષપાત-અભિનિવેશ પેદા થઈ જાય, તો મિથ્યાત્વમાં ચાલ્યા પણ જવાય છે. એટલે બલદેવજીના વિષયમાં એવું માનવું જરૂરી જણાય છે કે, તેઓ ઉત્સુત્ર પ્રરૂપણા - પ્રવૃત્તિ કરીને જરૂરથી મિથ્યાત્વમાં ગયા જ હશે. પરંતુ ઉસૂત્રભાષણકાળમાં વર્તતું મિથ્યાત્વ અતિગાઢ ન હોવાના કારણે એ ભવમાં કે પછીના ભવમાં યોગ્ય સામગ્રીને પામીને મિથ્યાત્વ નિવર્તન પામ્યું હશે કે પામશે. તેના કારણે તેમનો સંસાર વધશે નહીં. - પ્રશ્નઃ શાસ્ત્રવિરુદ્ધ પ્રવૃત્તિ-પ્રરૂપણા કરનારમાં સમ્યગ્દર્શન ટકી શકે નહીં? ઉત્તર આ પ્રશ્નનો ઉત્તર સેનપ્રશ્નમાં આપ્યો છે. જે ઉપર મુજબ જાણવો. == જેમાં શ્રુત (શાસ્ત્રવચન) હોય તેમાં “જીત’ની પ્રધાનતા હોતી નથીઃ અહીં ખૂબ મહત્ત્વની એક વાત ઉલ્લેખનીય છે કે, જે વિષયમાં શાસ્ત્રવચન મળતું હોય અને એનો અમલ કરવામાં સંઘયણાદિની ખામી નડતી ન હોય, તો શાસ્ત્રવચન મુજબ જ આચરણ કરવું જોઈએ. પરંતુ શાસ્ત્રવચનને ગૌણ કરી “જીતવ્યવહારને પ્રધાનતા આપવી નહીં. આ અંગે અગત્યના ત્રણ ખુલાસા નીચે મુજબ છે - (A) પંચકલ્પ ભાષ્યમાં કહ્યું છે કે... आकल्पव्यवहारार्थं, श्रुतं न व्यवहारकम् / . इति वक्तुमहत्तन्त्रे, प्रायश्चित्तं प्रदर्शितम् //
