________________ મિથ્યાત્વ એટલે મિથ્યાત્વ = હલાહલ વિષ - મિથ્યાત્વ પરમ અંધકાર છે : જેમ અંધકાર સામે રહેલી વસ્તુઓના સ્પષ્ટ દર્શનને અશક્ય બનાવી દે છે, તેમ મિથ્યાત્વ પણ આત્માના હિતાહિતનાં માર્ગના સ્પષ્ટ દર્શનને અશકય બનાવી દે છે. અંધકાર પ્રકાશનો અભાવ કરે છે, તો મિથ્યાત્વ હિતાહિતના સુવિવેકનો અભાવ કરી દે છે. પ્રકાશના અભાવમાં માણસ જેમ મુંઝાય છે, અથડાય-કૂટાય છે, તેમ સુવિવેકના અભાવમાં પણ જીવ મુંઝાય છે અને સંસારમાં અથડાય - કૂટાય છે. સુખ માટેનો પ્રયત્ન દુઃખ આપે છે અને દુઃખના નિવારણના પ્રયત્ન દુઃખ વધારી આપે છે. સ્થૂલ અંધકાર તો એકવાર ઉંડી ખીણમાં નાંખી જીવન ખતમ કરી આપે છે, પરંતુ મિથ્યાત્વનો અંધકાર તો ભવોભવ સંસારની ખીણમાં નાંખવાનું કામ કરે છે. કારણ કે, બોધ-વિવેકના અભાવમાં દુઃખના કારણોમાં સુખ માનીને ધસી જવાનું થાય છે અને એના યોગે અનંતા પાપકર્મોથી આત્મા ભારે થાય છે. ક્ષણિક સુખની આસક્તિ અનંતી કાર્મણવર્ગણાથી આત્માને મલિન બનાવી દે છે. 0 મિથ્યાત્વ પરમ શત્રુ છે - જેમ શત્રુ આપણને વિવિધ પ્રકારે હાનિ પહોંચાડે છે, તેમ મિથ્યાત્વ પણ આત્મવૈભવ રૂપ જ્ઞાનાદિ-ક્ષમાદિ-વિનયાદિ ગુણોને હાનિ પહોંચાડે છે - ખતમ કરી નાંખે છે. જેમ શત્રુનું અસ્તિત્વ સતત ભયમાં રાખે છે, તેમ મિથ્યાત્વ પણ જીવને સતત ભયમાં રાખે છે - અસ્વસ્થ રાખે છે. શત્રુ એકભવ બગાડે છે, જ્યારે મિથ્યાત્વ ભવોભવ જ્ઞાનાદિ ગુણોની હાનિ પહોંચાડી બગાડે છે. જેમ શત્રુ આપણા કાર્યો બગાડે છે, તેમ મિથ્યાત્વ પણ તમામ શુભ કાર્યોને બગાડવાનું કામ કરે છે અને શત્રુ તો બાહ્ય નુકશાન પહોંચાડે છે. જ્યારે મિથ્યાત્વ તો અત્યંતર નુકશાન પહોંચાડે છે અને એ પણ યાવત્ અનંતભવો સુધી.
