________________ પ્રકરણ - 1 : મિથ્યાત્વ એટલે મિથ્યાત્વ = હલાહલ વિષ તદુપરાંત, કુમતનો - મિથ્યામતનો તથા કુલની પરંપરાથી પ્રાપ્ત થયેલાં સાચા અથવા મિથ્યાધર્મનો માત્ર કુલ પરંપરાને કારણે જેમને પક્ષપાત હોય છે, એવા જીવોમાં આભિગ્રહિક મિથ્યાત્વ રહેલું છે. આભિગ્રહિક મિથ્યાદષ્ટિ જીવ પોતે જેના ઉપર શ્રદ્ધા ધરાવે છે, તેની પરીક્ષા કરવા તૈયાર થતો નથી. તે તત્ત્વ અસત્ય હોવા છતાં તેને જ પકડી રાખે છે અને અન્યના તત્ત્વને સમજવા તૈયાર થતો નથી. અહીં ઉલ્લેખનીય છે કે, આભિગ્રહિક મિથ્યાષ્ટિ જીવોના બે પ્રકાર પડે છે. મિથ્યામત જ સાચો લાગે છે - અસત્ય જ સારું લાગે છે, તે આભિગ્રહિક મિથ્યાત્વી જીવો છે અને જિનમત સાચો લાગે છે, પરંતુ તે સાચો છે માટે નહીં પરંતુ કુલપરંપરાથી મળ્યો છે માટે, તો આવું માનનારા પણ આભિગ્રહિક મિથ્યાત્વી છે. (2) અનાભિગ્રહિક મિથ્યાત્વ: “સર્વે દેવો સારા છે - વંદનીય છે, સર્વે દર્શનો સારા-સાચા છે, સર્વે ગુરુઓ આરાધ્ય છે” - આવા પ્રકારની માન્યતા ધરાવતા અજ્ઞાની જીવોનું મિથ્યાત્વ અનાભિગ્રહિક મિથ્યાત્વ છે. તદુપરાંત, “સર્વ દર્શન (ધર્મો) સારા છે અથવા (એક જ પક્ષમાં) શ્વેતાંબરો અને દિગંબરો વગેરે સારા છે.” આવી માન્યતા હોવી, એ અનાભિગ્રહિક મિથ્યાત્વ છે. 1. अनाभिग्रहिकं प्राकृतजनानाम्, सर्वे देवा वन्द्या न निन्दनीया, एवं सर्वे गुरवः, सर्वे धर्मा इतीत्याद्यनेकविधम् / (धर्मसंग्रहः) अनाभिग्रहिक किञ्चित् - सर्वदर्शनविषयम् - यथा 'सर्वाणि दर्शनानि शोभनानि' इति किञ्चिद्-देशविषयम् - यथा 'सर्व एव श्वेताम्बरदिगम्बरादिपक्षाः शोभना: इत्यादि / (धर्मपरीक्षा श्लो-१०, टीका) स्वपराभ्युपगतार्थयोरविशेषेण श्रद्धानमनाभिग्रहिकम् - यथा “सर्वाणि दर्शनानि शोभनानि इति प्रज्ञावतां મુથનોwાનામ્ !" (ધર્મપરીક્ષા-૮,ટીકા)
