________________
દેવી
અવાજ તો પહેલાંના જેવો કંપાયમાન હતો. ઉમાપ્રસાદે ખંડમાં ચારેતરફ જોયું. દયા શવ્યા છોડી દઈ, ઊઠી જઈ, થોડે દૂર સડમડ થઈને ઊભી હતી.
કાલીકિંકરે પણ એ દિશા તરફ નજર નાંખી. વહુને જોતાં જ, નજીક જઈ તેનાં ચરણોમાં સાષ્ટાંગ પ્રણિપાત કર્યા.
વિસ્મયથી ઉમાપ્રસાદ તો અવાફ !દયામયી સસરાનું આવું અકળ આચરણ જોઈ નિઃસ્પદપણે ઊભી રહી.
પ્રણામ કર્યા પછી કાલીકિંકર બોલ્યા, “મા, મારો જન્મ સાર્થક થયો. પણ આટલા દિવસો તું શા માટે કશું બોલી નહીં, મા ?'
ઉમાપ્રસાદ બોલ્યો, “બાબા, બાબા, આ શું ?” કાલીકિંકર બોલ્યા, “બાબા, એને પ્રણામ કરો.' ઉમાપ્રસાદે પૂછ્યું, “બાબા, તમને આ શું ગાંડપણ વળગ્યું છે?”
ગાંડપણ નથી થયું, બાબા ! આટલા દિવસ ગાંડપણ હતું ખરું. આજે આરોગ્યલાભ થયો છે, અને તે પણ માની કૃપાથી.”
ઉમાપ્રસાદ પિતાની વાતમાંથી કશુંય અર્થગ્રહણ કરી શક્યો નહીં. તેણે કહ્યું, “બાબા, તમે શું કહી રહ્યા છો ?'
કાલીકિંકરે જણાવ્યું, “બાબા, મારું મોટું સૌભાગ્ય. જે કુળમાં જન્મ્યો છું તે પવિત્ર બન્યું. બાલ્યાવસ્થામાં કાલીમંત્રથી દીક્ષિત થયેલો છું; આટલા દિવસ જે સાધના, જે આરાધના કરી તે નિષ્ફળ થઈ નથી. મા જગન્મયી કૃપા કરીને નાની વહુના સ્વરૂપે આપણા ઘરમાં સ્વયં અવતીર્ણ થયાં છે. ગઈ રાત્રે સ્વપ્નમાં હું આ આદેશ પામ્યો છું. મારું તો જીવન ધન્ય બની ગયું.”
***
દયામયી હતી માનવી – એકાએક દેવીત્વથી અભિષિક્ત થઈ. પૂર્વોક્ત ઘટના પછી ત્રણ દિવસ પસાર થયા છે. આ ત્રણ દિવસો દરમિયાન ઉપરની વાત બહુ દૂર સુધી વ્યાપી ગઈ છે. આસપાસનાં ઘણાં ગામોમાંથી ઘણા લોકો આવ્યા છે. અને પ્રખ્યાત શાક્ત-જમીનદાર કાલીકિંકર રાયના ઘરે દયામયી – રૂપિણી આદ્યશક્તિનાં દર્શન કરી ગયા છે.
દયામયીની વિધિપૂર્વકની પૂજાની શરૂઆત થઈ છે. ધૂપ-દીપ પેટાવી, શંખ-ઘંટ વગાડી, ષોડશોપચારે તેમની પૂજા થાય છે. આ કેટલાક દિવસોમાં દયામયીની સન્મુખે મોટી સંખ્યામાં બકરાંનાં બલિદાન દેવાયાં છે. ' પરંતુ આ ત્રણ દિવસ દેવતાની પૂજા પામીને દયામયી તો કેવળ રડી રહી છે. આહાર-નિદ્રાનો એક રીતે ત્યાગ કર્યો છે એમ જ કહેવું પડે. આ આકસ્મિક ઘટનાએ તેને એવી અભિભૂત અને ઉદ્વિગ્ન