________________
માનવતાની મહેંક
159
રોગથી પીડાતી હતી. એમને પણ સઘળી સગવડ મળે. પોતે જ્યાં દાન આપે, એ કૉલેજ સાથે શરત કરે કે મારી આ દીકરીઓ માટે તમારે થોડી બેઠકો અલાયદી રાખવી. આ સંસ્થાને એમના પ્રપૌત્ર અને પ્રપૌત્રીઓ લિયાન, રોનેન અને આયેશાનું નામ આપ્યું. ભવિષ્યમાં તે પણ મોટા થઈને આ શાળાની સંભાળ લે, એ ભાવનાથી.
એકવાર એવું બન્યું કે “વાત્સલ્યધામ'ના વાર્ષિકોત્સવ સમયે આ રૂપજીવીનીઓ દીપચંદભાઈ ગાડને મળવા આવી. એમના ચરણે પડી અને કહ્યું, “તમે અમારી દીકરીઓના જીવનદાતા-દેવ છો.”
ત્યારે દીપચંદભાઈએ કહ્યું, “હું દેવ નથી, પણ પ્રભુનો સેવક છું. એણે મને આવી સેવા કરવાનો મોકો આપ્યો છે.”
દીપચંદભાઈના ઘરમાં જે કોઈ ઘર-ઘાટી કામ કરતા હોય, એ ઘાટીના ગામમાં કોઈ સ્કૂલની જરૂર હોય, દવાખાનાની જરૂર હોય કે કોમ્યુનિટી હૉલની જરૂર હોય, તો તેઓ એને માટે દાન આપતા. દાન આપ્યા પછી એ સ્કૂલ, દવાખાનું કે હૉલને નામ આપવાનું થાય, તો એ ક્યારેય પોતાનું નામ ન આપે, પરંતુ પોતાના ઘરના ઘાટીનું નામ આપે. અર્જુન અને ગણપત જેવા એમના ઘરના સેવકોના નામે એમણે એમના ગામમાં નિશાળો બંધાવી હતી.
એ નિશાળના ઉદ્ઘાટન-સમારંભમાં દીપચંદભાઈને શાલ ઓઢાડવા આવ્યા, ત્યારે એમણે ના પાડી અને કહ્યું કે “એ તો અર્જુનને પહેરાવો, કારણ કે એનું નામાભિધાન કરીને હું તો ઋણ ચૂકવું છે. મારે માથે ચડેલું કરજ ચૂકવું છું.” આમ ગામની વચ્ચે જ્યારે આ ઘાટીને હાર અને શાલ પહેરાવવામાં આવે અને એના નામની તકતી લાગે, ત્યારે એનો પોતાના સમાજમાં આપોઆપ એનો મોભો વધે. - તેઓ કહેતા કે આને કારણે લોકોની અર્જુન કે ગણપત તરફ જોવાની દૃષ્ટિ બદલાઈ ગઈ. એમને ઘણી ઇજ્જતથી જોવા લાગ્યા અને એ સેવકો પણ જીવનની ધન્યતા અનુભવવા લાગ્યા. આવો સેવક એ નિમકહલાલ નોકર બને. વળી આની પાછળ એક એ પણ આશય ખરો કે એનામાં શુભકામની ભાવના જાગે.
આવી અનેક સંસ્થાઓ અને યુનિવર્સિટીઓને એમણે કરોડોના દાન આપ્યા, પણ નિયમ એવો કે ક્યારેય સંસ્થાના વહીવટમાં પડવું નહીં. વહીવટમાં પડીએ તો હોદ્દાનો અહમ્ જાગે, જ્યારે મનમાં તો એ વલણ રહેવું જોઈએ કે બધું જ કર્યું હોવા છતાં આપણે કશું કર્યું નથી ! હજી ઘણું કરવાનું બાકી છે! - સૌરાષ્ટ્ર યુનિવર્સિટી કે ભાવનગર યુનિવર્સિટી જેવી યુનિવર્સિટીઓને આર્થિક મુશ્કેલીમાંથી બહાર લાવ્યા. ગુજરાતી વિશ્વકોશના રાહબર અને ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ જૈનોલોજીના આધારસ્થંભ બની રહ્યા, પણ દીપચંદભાઈ ગારડીને સૌથી વધુ સેવા-મહિમા તો પોતાના જીવદયાના કામનો હતો. એ કહેતા, “ગાંધીના ગુજરાતમાં આજે રાજકારણ આવી ગયું છે. જે કીડીને જીવાડવામાં માનશે, એ માણસને નહીં મારે. એનું કોન્શિયસ બાઈટ થશે. આથી તમામ જીવોને સાતા પહોંચાડવી એ પાયાની બાબત
ગાય મરતી હોય અને તેની છેલ્લી દસ મિનિટ શાંતિથી પસાર થાય તેવી કોઈ સેવા કરે. એની
