________________
માનવતાની મહેંક
થોડો સમય રાહ જોઈ. કશું હલન-ચલન જોવા ન મળે. એને દફનાવવાનો વિચાર કર્યો. નાનકડો ખાડો પણ ખોદ્યો. પરંતુ જન્મની પિસ્તાળીસેક મિનિટ બાદ એ બાળકમાં હલનચલન જોવા મળ્યું. એ જીવતું રહ્યું. જન્મ સમયે આવી સ્થિતિ હોવા છતાં કોઈ ખોડ રહી ગઈ નહીં. તેથી દીપચંદ ગાર્ડી જીવનભર એમ માનતા હતા કે આ જીવન એ તો ઈશ્વરે આપેલી બક્ષિસ છે. બાકી ક્યાં એ મળવાનું હતું ?
155
ચાર વર્ષ અને બે મહિનાની ઉંમર થઈ, ત્યારે દીપચંદભાઈએ પિતાની છત્રછાયા ગુમાવી. પિતાના મૃત્યુનો એટલો બધો આઘાત લાગ્યો કે સારા કપડાં પહેરે નહીં કે ભોજનમાં કોઈ મિઠાઈને અડે નહીં. બસ, એક જ રઢ લાગેલી, કે મારે કશું જોઈતું નથી. મારે મારા પિતા જીવંત જોઈએ છીએ !
દીપચંદભાઈનું હૃદય એવું કરૂણામય કે પોતાનો કે પારકાનો આઘાત સહન કરી શકે નહીં. માતા કપૂરબેને એમને ઘણી હાડમારી વેઠીને મોટા કર્યા. એમના પિતાનું મૃત્યુ થયું, ત્યારે માતા કપૂરબેનની ઉંમર માત્ર વીસ વર્ષની હતી. એમણે એકલે હાથે આખા પિરવારનું પાલનપોષણ કર્યું.
કપૂરબેનની સૌથી મોટી વિશેષતા એ કે આટલી બધી આર્થિક ભીંસ અને તંગીમાં જીવતા હોવા છતાં એમણે ક્યારેય પોતાના જીવન વિશે ફરિયાદ કરી નહીં. તેઓ સ્વભાવે અત્યંત સહનશીલ હતા
અને એથીય વધુ તો એ લોકોને નાની-મોટી સહાય કરતા રહેતા. ક્યારેક કીડીને લોટ નાખે, તો ક્યારેક
માછલાંને ખવડાવે.
દીપચંદભાઈએ પડધરીમાં પ્રાથમિક શિક્ષણ પૂરું કર્યું, પણ ગામમાં નિશાળ નહીં હોવાથી વાંકાનેરમાં ફૈબાને ત્યાં જઈને વિશેષ અભ્યાસ કર્યો. પાસે પૈસા નહીં, પણ સેવાની ભાવના અંતરમાં એટલી જાગી કે ઈશ્વર પાસે એટલું માગ્યું કે હું જરૂરતમંદોને ખૂબ સહાય કરું.
જે જમાનામાં રૂપિયાની કિંમત ગાડાના પૈડાં જેટલી હતી, એ જમાનામાં ખિસ્સામાં માત્ર ચાર આના હોય અને હજાર રૂપિયાની મદદનો વિચાર કરવો એ કેવું કહેવાય ! પોતાને કશું જોઈતું નથી. ઘણું મળી ગયું છે, ઈશ્વરે જીવાડ્યો એ જ એનો મોટો પાડ. પછી બીજી કઈ અંગત કૃપા એની પાસેથી
મેળવવાની હોય.
એ દિવસોમાં પણ ક્યાંકથી એક પૈસો કે બે પૈસા મળતા, તો પોતાના સાથી ગરીબ વિદ્યાર્થીને આપી દેતા. કોઈક વાર એવું પણ થતું કે વાંકાનેરની હાઇસ્કૂલમાં કોઈ વિદ્યાર્થીને ફી ભરવાના સાંસાં હોય, દીપચંદભાઈ મિત્રોને એકઠા કરે અને દરેકને કહે કે આપણાથી આપણા સહાધ્યાયીને ભણ્યા વિના કઈ રીતે રહેવા દેવાય ? વર્ગના મિત્રો પાસેથી ભંડોળ એકઠું કરે, કોઈ એક પૈસો આપે તો કોઈ એક આનો આપે અને પછી આ મિત્રમંડળી એ ગરીબ વિદ્યાર્થીની ફી ભરી દેતી.
દીપચંદભાઈ વધુ અભ્યાસ માટે મુંબઈના શ્રી મહાવીર જૈન વિદ્યાલયમાં રહેવા આવ્યા. એ સમયે રૉયલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ સાયન્સ કૉલેજમાંથી બી.એસ.સી. પસાર કર્યું અને ગવર્મેન્ટ લૉ કૉલેજમાંથી એલ.એલ.બી.માં ઉત્તીર્ણ થયા. અભ્યાસકાળના સમયે જ એક કાયદાની ફર્મમાં પાર્ટ-ટાઈમ જોબ કરતા હતા અને સાથે જમીનની દલાલીનું કામ કરતા હતા. ધીરે ધીરે પ્રોપર્ટી મોર્ગેજનું કામ શીખ્યા અને એ કાર્યમાં એવા તો નિપુણ બની ગયા કે પછી સતત પ્રગતિ કરવા લાગ્યા.
