________________
વિનેશ અંતાણી
સુનંદા બોલી નહીં. એ ચુપચાપ બારીમાંથી બહાર જોવા લાગી. થોડે દૂર વૃદ્ધ સ્ત્રી-પુરુષો બેઠાં હતાં અને બાળકો રમતાં હતાં, થોડાં મંદબુદ્ધિ બાળકો પણ ગ્રૂપ બનાવીને રમી રહ્યાં હતાં. એમના શિક્ષકો અને આયા એમને જુદી જુદી રમત રમાડી રહ્યાં હતાં. બધે રોજ જેવી જ પ્રવૃત્તિ ચાલતી હતી, છતાં આજનો દિવસ જુદો લાગતો હતો. સુનંદા વહેલી સવારે પૂજા કરાવે છે ત્યારે બધાં હાજર રહે છે અને ભક્તિભાવપૂર્વક પૂજામાં ભાગ લે છે, પણ એ ખાસ પૂજા શેના કારણે કરવામાં આવે છે એ કોઈ જાણતું નથી
લક્ષ્મી ચાલી ગઈ હતી. થોડી વારે ફોનની ઘંટડી વાગી. સુનંદાએ ફોનને રિસીવર ઉપાડ્યું. મુંબઈથી કોઈ સામયિકના પ્રતિનિધિનો ફોન હતો. એ સુનંદાનો ઇન્ટરવ્યુ લેવા માગતો હતો.
હું કોઈને ઇન્ટરવ્યુ આપતી નથી.” સુનંદાએ કહ્યું
હું જાણું છું, છતાં તમને વિનંતી કરું છું. તમને સમાજની - ખાસ કરીને માનસિક રીતે વિકલાંગ..'
“એક મિનિટ... સુનંદાએ એને વચ્ચેથી જ અટકાવ્યો, “મંદબુદ્ધિ બાળકો માટે વિકલાંગ શબ્દ મને ગમતો નથી.'
“સૉરી. તમને સમાજસેવા અને ખાસ કરીને મંદબુદ્ધિ બાળકોની સેવા બદલ રાષ્ટ્રપતિ એવોર્ડ જાહેર થયો છે. સ્વાભાવિક છે કે લોકો તમારા વિશે જાણવા માગતા હોય, તમે ઇન્ટરવ્યુ આપવાની સંમતિ આપો તો તમને અનુકૂળ સમયે હું ત્યાં આવું.'
“ના. મારા વિશે જાણવા જેવું કશું નથી, જે છે તે આ સંસ્થા છે. લોકોને-અહીં ચાલતી પ્રવૃત્તિની માહિતી મેળવવી હોય તો સંસ્થાની મુલાકાત લઈ શકે છે અથવા અમારી બુકલેટમાંથી જાણી શકે છે. હવે તો અમારી વેબસાઇટ પર પણ....'
“સંસ્થા વિશે તો જાણવું જ હોય, પણ એના સ્થાપક તરીકે તમારા વિશે પણ લોકોને માહિતી...”
મેં કહ્યું કે, મારા વિશે કશુંય જાણવા જેવું છે જ નહીં.”
સુનંદા જાણતી હતી કે એ લોકો ધારશે તો ગમે ત્યાંથી એના પૂર્વજીવનની માહિતી એકઠી કરી લેશે. એમાં કશું છુપાવવા જેવું પણ નહોતું. એ ફક્ત એટલું જ ઇચ્છતી હતી કે લોકો સંસ્થાની પ્રવૃત્તિઓ પર ધ્યાન આપે, સુનંદા પર નહીં.
સુનંદાબેન, બીજું કશું નહીં તો મારા એક પ્રશ્નનો તો જવાબ આપો, મારી અંગત જિજ્ઞાસા માટે, તમારી આટલાં વરસોની નિઃસ્વાર્થ સેવા પાછળ કોની પ્રેરણા રહેલી છે ?'
ઈશ્વરની !” એટલું કહીને સુનંદાએ ફોન મૂકી દીધો. પલંગ પર આડી પડી. આંખો બંધ કરીને પડી રહેવાનો પ્રયત્ન કર્યો, પણ વિચારો ખસતા નહોતા. સેવાવૃત્તિ, નિઃસ્વાર્થ સેવાભાવના, સમાજસેવા... એવા શબ્દો જ એને અખરતા હતા. અને એ પાછળ રહેલી પ્રેરણા ? પ્રેરણા જેવું પણ ક્યાં કશું હતું? એ તો સુનંદાના અંગત જીવનમાં બનેલો એક ભયાનક બનાવ હતો. લોકોને ક્યાં