________________
: ૧૩૬ :
એટલામાં તે એકદમ અનંતકેતુનું લશ્કર કલકલારવ કરતું સમુદ્રને ક્ષોભ પમાડતું ઉપસ્થિત થયું. આ બાજુ લશ્કરને ઉપાડવાની ભેરી વગાડાઈ કુચ કરવા માટે રણશીંગડું કુંકાયું. ચતુરંગી સેના તૈયાર થઈ ગઈ હણે હણે એમ ઉચ્ચાર કરતાં બંનેના લશ્કર વચ્ચે મોટું તુમુલ યુદ્ધ શરૂ થયું. મેટા મેટા મદોન્મત્ત હાથીઓ ભેદાઈ જવા લાગ્યા. ઘોડાએના હેષારવથી મેદાન ધમધમવા લાગ્યું.
ડીવારમાં રથ નીચેના ચક્ર તેમજ ધંસરાઓ ભાંગી જવા લાગ્યા. પાયદળ લશ્કરનાં માથાંઓ ધડધડ પડવા લાગ્યા. તીરના જાળાંએ દષ્ટિપથને ઢાંકી દેવા લાગ્યાં. પંથના રોકાણને લીધે લડવૈયાઓ આકુળવ્યાકુળ થવા લાગ્યા. આખી પૃથ્વી તીર–દવજાથી ભરપૂર થઈ ગઈ. કેટલાક સુભટો દેવતાનું સ્મરણ કરવા લાગ્યા.
યુદ્ધરૂપ તળાવમાં લડનારા વીરદ્ધાનાં પડેલાં માથાંઓ રક્તકમલની નકલ કરી રહ્યા હતા. તેમાં લેહરૂપ લાલ પાણી ભરેલું દેખાતું હતું. તેમાં દંડે, અસ્ત્રો, છત્રના સમૂહે હંસ જેવા દેખાતાં હતાં. આમ તળાવ જેવું યુદ્ધ બંને પક્ષ વચ્ચે ચાલતું હતું.
ખૂનખાર જંગ ખેલાઈ રહ્યો હતો. બંને પક્ષના અનેક માનવને સંહાર જોઈ બંને કુમાર પરસ્પર લડવા લાગ્યા. શૂરાતનને વેગ મળતું હતું. બંને બળિયા થાકતા ન હતા. એટલામાં નિષ્કારણે થતી અનેક જીવોની કલેઆમ નજરે નિહાળી, ગગનવલ્લભનગરના રાજાના પ્રધાન પુરુષોએ મહાગ
