________________
: ૨૨ : અરે બ્રાહ્મણ ! જેમ તું દુ:ખને પામ્યા છે. તેમ તારી પત્ની પણ દુઃખને પામી છે. તારા-પૂર્વભવનું સમગ્ર વૃત્તાંત તું સાંભળઃ
હાથીઓના સમૂહથી ભરચક, અનેક વૃક્ષોથી ગહન, સૂર્યના કિરણને પ્રસાર પણ જ્યાં અટકી ગયો છે, એવી લતાએથી આચ્છાદિત વિધ્યાટવી નામની મહાઇટવી હતી. તેનાં એક ભાગમાં આશ્રમ છે. ત્યાં બે બ્રાહ્મણ પુત્ર માતાપિતાની સાથે કલહ કરીને આવ્યા હતા. ત્યાં કુલપતિએ તેઓને ધર્મ દર્શાવ્યો. પ્રતિબંધ પામી તેમણે તાપસવ્રત સ્વીકાર્યું. ત્યાં તેઓ કંદમૂળ-ફલાદિને આહાર, ત્રિસંધ્યાદેવતાપૂજન, અતિથિનું સન્માન વગેરે કૃત્ય દ્વારા દિવસે પસાર કરે છે.
એકવાર આહારની શોધ માટે તેઓ વનમાં-ભટકતા હતા, પણ તેઓને વિશિષ્ટ ફલની પ્રાપ્તિ થઈ નહીં. ત્યારે તેઓ દેખાવમાં સુંદર પાકી ગયેલા ઉંબરના ફલેને લઈને જંગલમાંથી આવ્યા. પછી દેવતા અતિથિનું સ્મરણ કરી આહાર કરવા માટે ફળોને તેડીને જુએ છે, ત્યાં તે ચારેબાજુથી કૃમિના આકારવાળા ઘણા જીવો નીકળ્યા. તેથી તેને અતુચ્છ ફળ માની તેઓ પરસ્પર ચિંતવવા લાગ્યા. અરે! અરે! આ તે ધર્મ કહેવાય કે, જ્યાં જીવોને વધુ જણાય! પહેલા ગુરૂએ કંદમૂળ ફલાદિ નિજીવ કહ્યા હતા. પણ અત્યારે આપણે ચર્મચક્ષુથી અનેક જીને નીકળતા જોઈ રહ્યા છીએ. તે શું એવા તુચ્છ ફલેનો આહાર આપણાથી