________________
': ૩૪૨ :
રાત્રી વ્યતીત કરી, કેઈને પણ કહ્યા વિના, વેશપલટ કરી, કાંઈક ભાથું લઈ રાજમહેલને છેડી રાજપુત્ર ચાલી નીકળ્યો.
ધીમે ધીમે ચાલતા પ્રાપ્તાલય નામના સનિવેશમાં વૈદેશિક મઠમાં આવાસ કર્યો. ત્યાં તેને એક કાપેટિકનો ભેટે થયો. તેણે કુમારના શરીરને નિહાળી, તેમાં રોગનિદાનને જાણું. પોતાની બુદ્ધિથી કહ્યું–
મહાનુભાવ! તમે ક્યાં રહે છે? ક્યાંથી તમને રોગ લાગુ પડે છે? ત્યારે તેણે કહ્યું : હું હસ્તિનાપુરને વાસી છું. રોગપત્તિને જાણતા નથી કે કેવી રીતે થઈ ?
સારૂ. ત્યાં તારા ઘરમાં કઈ સાવકી માતા, અથવા પ્રતિફૂલ પની, અથવા કોઈ વિરૂદ્ધ પુરુષ છે કે નહિ ?
હા! મારી સાવકી માતા છે. પણ તેને વિરૂદ્ધ આચરણ વાળી મેં ક્યાંય દીઠી નથી.
વારૂ ત્યારે તેને પુત્ર છે કે નહીં? “ પુત્ર તે છે ” આ સાંભળી કાપેટિકે કહ્યું ત્યારે તે કાર્ય નાશ પામ્યું. મહાનુ ભાવ ! પ્રતિકૂલ એવી તારી સાવકી માએ પિતાના પુત્રના ઈચ્છિત અર્થના વિનાશની શંકા કરતી તેણે તારા ભેજનમાં કામણ સંક્રમણ કર્યું છે. એમ હું માનું છું.
કુમારે કહ્યું : દુનિયામાં શું ન સંભવે? દ્રવ્યની પ્રાપ્તિ પાછળ બધું જ સંભવે છે. તે સારૂં કહ્યુંમહાનુભાવ! આવું જાણનાર તને આરોગ્યની પ્રાપ્તિ થાય, પણ કોઈ