________________
૩૫૭ ? રડવા માંડયું ! હવે દુઃખ સહિત સૌભાગ્યસુંદરી બેલી. દેવ! સંકથાથી સયું, હું મહાપાપી છું! મહારી છું. મેં અનુચિત કાર્ય કરતાં અપયશ પણ જો નહીં. અસંખ્ય દુઃખની પ્રાપ્તિને પણ અવગણી નહીં, ભાવિમાં પ્રાપ્ત થનાર કટુફલની મેં વિચારણા પણ ન કરી. વળી મેં પરલેક વિરૂદ્ધ આચરણની પરવા કરી નહીં. તે સાંભળી રાજાએ કહ્યુંઃ દેવી ! અહીં તારો શે દેષ? શા માટે તું આત્માને વારંવાર નિદે છે? પોતે કરેલા કર્મ પ્રમાણે પ્રાણુઓ ઉત્પન્ન થાય છે અને મરણ પામે છે. ત્યાં માતા-પિતાને શે છેષ?
પણ દેવ! અનાર્ય એવી મેં જે દુષ્કર્મ કર્યું તે કેઈને કહી શકાય તેમ નથી. તેથી જ તેને સહન કરવા હું અસમર્થ છું. વળી તેને ઢાંકવા પણ હું શક્તિમાન નથી, પણ રાજન ! જે “ખાડો ખોદે તે પડે”, “પાપ પીપળે જઈ પોકારે” તેમ મારૂં પાપ પ્રગટ થયું. મેં કરેલ દુષ્કર્મ થી આ આપદા આવી પડી અને ફલની અનુભૂતિ કરવી પડી. આ છે કર્મને કોયડો, ઉકેલવે બહુ મુશ્કેલ છે. એ તે હું જ જાણું છું. મારી દુષ્ટ ચેષ્ટાનું ફલ નિહાળી મારૂં હૈયું પોકારી રહ્યું છે. આ પાપમાંથી મને કેણ બચાવશે? પણ દેવી! આ બાબતથી હું અજાણ છું. અહીં પરમાર્થ શું છે? તે તું સ્પષ્ટ કહે, ત્યારે હદયમાં રહેલી ગુહ્યવાતને કહેવા અસમર્થ છતાં રાજપુત્ર સંબંધી કામણ-૯મણની વાત કરી તેણે હૈયું ખોલી નાંખ્યું. તે સાંભળી રાજા અત્યંત કલુષિત મનવાળો થયો. શું આની ગંભીરતા છે. નહીંતર આવી મુખશોભા ક્યાંથી સંભવે? આ સાંભળી તેનું મન ચિંતનમાં ચડયું.
