________________
: ૩૫૫ :
લાગ્યા “દેવ ! તમારા જેવાને શાક કરવા અયુક્ત છે! કાં સુધી શેાક કરશેા ? ” તમને શાક મગ્ન જોઈ આખુ જગત ખેદ કરી રહ્યું છે. વળી નરેન્દ્ર! ત્રિજગતમાં ઉત્પન્ન થનારી સવ વસ્તુ વિલય બ્યયથી યુક્ત હાય છે. જે કાઈ ચરાચર વસ્તુ છે, તે સ` નાશવંત છે, જન્મે તેને મૃત્યુ અવશ્ય છે. અધકારના નાશ સાથે પ્રકાશની પ્રાપ્તિ થાય છે. પતન પછી ઉત્થાન અવશ્ય થાય છે. તેા પછી નરેન્દ્ર ! આખું' જગત આવું જ છે, તે શેાક શા માટે કરવા જોઇએ. વળી શાકથી કાઈ ગુણુની પ્રાપ્તિ થતી નથી. કેવલ અર્થના વિનાશ પ્રત્યેાજનની હાનિ થાય છે. વળી રૂદન કરવાથી પરલાક ગયેલ આત્મા શું પાછે। આવે છે? કચારે પણ એવું મને છે ખરૂ? તા પછી નિષ્ફળ એવા શેકથી શું?
મ'ત્રીની વિનવણીથી રાજાને સ'તાપ કઇક ઉપશાંત થયા. અને કહ્યુંઃ મત્રીજી! આ કાણુ જાણતુ નથી કે શાક કરવાથી આત્માની અને શરીરની હાનિ સિવાય અન્ય કાઈ ઉપકાર થતા નથી. તે સૌ કેાઈ જાણે છે. ફક્ત અત્યારે પરિત વયવાળા અમે છીએ. અમારા જેવા રહી ગયા અને અમારા જીવતાં પુત્રની આ દશા? વળી પ્રથમ પુત્ર કથાં ગયા ! તેનું નામઠામ પણ જાણતા નથી અને ખીજો ભવાંતર ગયા. પૂર્વ રાજાઓએ પાળેલી આ પૃથ્વી શુ` મારી થશે ? આ મેટા સંતાપ મારા શરીરને ખાળે છે.
આ વાતચીત ચાલતી હતી ત્યાં મંત્રીએ કહ્યુ. દેવ ! અત્યારે બદીખાનાના નિયુક્ત અધુમિત્ર નામના પુરૂષ જાતે અહીં આવ્યા છે. તેણે કહ્યું કે, મેં સાક્ષાત્ લષ્ટ-પુષ્ટ શરીર