________________
: ૩૪૧ : બાલમિત્રની પાસે ગયો. અને કહ્યું? મિત્ર! તું મારું એક કામ કરીશ? કઈ કુશલ મુનિ પાસે જઈ પૂછજે કે, મરવાને ઈછતા માનવે ગિરિપતનાદિ મરણમાંથી કયું મરણ સ્વીકારવું જોઈએ ? શાસ્ત્રમાં શ્રેષ્ઠ શું કહ્યું છે? તેણે પણ તેની વાત સવીકારી અને ક્ષેમદત્તનામના મુનિની પાસે જઈ વિનયપૂર્વક પ્રણામ કરી સમુચિત મરણ સંબંધી પૃચ્છા કરી, મુનિવરે પણ કહ્યું : અનેક જીના દુખના કારણભૂત ગિરિશિખર ઉપરથી પતનાદિ રૂપ મરણ યુક્ત નથી! પણ તપ-સંયમમાં ઉદ્યમીને પિતાના ક્રમથી પ્રાપ્ત થયેલ આરાધના પ્રધાન મરણ શ્રેષ્ઠ છે. તેની જ શ્લાઘા કેવલી ભગવતેએ કરી છે.
આ વાત સાંભળીને પછી તેણે સર્વ અભિપ્રાય રાજપુત્રને જણાવ્યું. ત્યારથી તેનું ચિત્ત મરણની ઇચ્છાથી વિરામ પામ્યું. અને તે ચિંતવવા લાગ્યા. અહીં રહીને હું કંઈ જ કરવા શક્તિમાન નથી. તેથી કઈ એવા દેશમાં ચાલ્યો જાઉં કે, મને કઈ જ જાણે નહીં, વળી આ શરીરને હાલમાં કાંતિમય સુંદરાવયવવાળું શી રીતે કરી શકું? અથવા મારે શોક કરવાથી શું ? પોતે કરેલા દુષ્કર્મોને અનુભવ્યા વિના કદી જીવને છૂટકારો થતો નથી. સંપત્તિમાં અને આપત્તિમાં સમચિત્તવાળા ધીર પુરુષો જ હોય છે. અધીર પુરુષે આવી વૃત્તિવાળા જગતમાં હેતા નથી. તે હે જીવ! તું લવમાત્ર પણ સંતાપને વહન કર નહીં. કર્મવશ ચક્રી-ઇંદ્રાદિ પણ આપદાને પ્રાપ્ત કરે, તે કીટતુલ્ય મારી તે શી દશા ! મારે શા માટે સંતાપ કરવો જોઈએ? એમ ધીરતા ધારણ કરી, થેડી
સંતાપને
કીટ
એમ ધીરા
