________________
ઃ ૩૩૫ :
ચિંતા કરીશ નહીં. પ્રથમ વિજયચંદ્રને મારે પુત્ર ગણુશ, પછી પદ્યદેવને ગણીશ. સાંત્વન આપી તેને સંતેષ પમાડો.
ત્યારબાદ અંતઃપુરની સ્ત્રીઓ ચિત્તમાં સંતાપ હતી, શ્યામસુખાકૃતિ સહિત “પૂર્વ પ્રકારના કાવત્તિ ” એમ બેલતી તિલકસુંદરીને સમ્યફ પ્રકારે ખમાવીને પોતપોતાના સ્થાને ગઈ. અને દેવી સૌભાગ્યસુંદરી પણ વિજયચંદ્રરાજપુત્રને આદરપૂર્વક ગ્રહણ કરી, સંસારની અસારતાને ભાવતી પરિચારીકા બની તેની પાસે જ રહી. ત્યારબાદ પતિદેવની સાથે અંતિમ સમાલોચના કરવા તત્પર બની. અને હરઘડી આંખે માંથી શ્રાવણ ભાદરવા વર્ષાવતા, શોકાતુર રાજવીને તિલકસુંદરીએ કહ્યું કે દેવ ! બીજા લેકની જેમ તમે શા માટે શેક કરો છો ! શું ક્યાંય તમે સાંભળેલું છે કે, જોયેલું છે, કે અહીં લોક નિત્ય જ રહે ! કોઈ મરતું નથી ! શું કઈ જીવ અમરપણાની ચિઠ્ઠી લખાવીને આવેલ છે? તે પછી રાજન્ ! તમે શા માટે સંતાપ કરો છો ? જે કંઈ માનવી જમે છે, તે સાથે મૃત્યુની ચિઠ્ઠી લખાવીને જ આવે છે. જગતમાં કઈ એ જીવાત્મા નથી, જેણે આ દશા અનુભવી ન હોય. ચક્રવર્તી મોટા મોટા રાજવીઓને પણ અહીંથી વિદાય લેવી પડે છે. તે પછી મારા જેવાની તો શી વાત ! દરેક ઈતિહાસમાં, શાસ્ત્રના પાને પાને આ વાત સુવર્ણાક્ષરે આલેખાયેલી છે. તે પછી હે રાજન શા માટે તમે ખેદ કરો છે! ચતુગતિરૂપ સંસારમાં જીવોને જન્મ-જરા મરણાદિની પ્રાપ્તિ અવશ્યભાવી છે. કાચી તે કાયા કારમી, સડી
