________________
# ૧૭૬ : આપત્તિના રાફડા ફાટે છે. તે વખતે માનવની માનસિક તેમજ શારીરિક સ્થિતિ કથળતી જાય છે. તેનો સામને કર કઠિન થઈ જાય છે. અમાત્ય ઉપર એક પછી એક આપત્તિઓ આવવા લાગી. એકવાર અચાનક તેના ઘરે રાજપુરૂષનું આગમન થયું. તેને અપરાધ વિના અપરાધી ઠરાવી ઘરની સર્વ સામગ્રી આંચકી લીધી. તેના હાથમાં બેડી પહેરાવીને સહકુટુંબ કેદખાનામાં નાખ્યો. ત્યાં ભૂખ, પરાભવ, તાડના સિવાય બીજું કાંઈ જ ન રહ્યું.
ત્યાં દુષ્ટ વચનેની વર્ષા વરસવા લાગી. સવે તિરસ્કાર-ફિટકાર કરવા લાગ્યા.
ત્યારે અમાત્ય વિચાર્યું : શત્રુના ઘરે ભિક્ષા માંગવી સારી, અટવીમાં વાસ કરે સારે, અન્યજનું દાસપણું સ્વીકારવું સારૂં, પણ આવું અસભ્ય વર્તન અને તિરસ્કાર ધિક્કારમય જીવન નકામું ! આપત્તિને ઉત્પન્ન કરનારી લક્ષ્મીથી સયું, અત્યારે તે મૌનથી જ કાર્ય કરવું જોઈએ. રાજાને સેવક છતાં દોષ વિના યાતના સહન કરવી, પણ એક શબ્દ પણ ઉચ્ચાર નહિ. અવસરે જોઈ લેવાશે, લમી મળવાથી, ભેગવવાથી અને દેવાથી અનર્થની પરંપરા સજાતી હોય, તો તે લક્ષમી શા કામની? અત્યંત દુઃખી ચિંતાતુર અમાત્ય કંઈ વિચારણા કરે છે, ત્યાં તે રાજપુરૂષે આવ્યા, તેઓને ધમકી દીધીઃ તમારી જે બીજી સંપત્તિ હોય, તે અર્પણ કરી દો. રાજાનું ફરમાન છે. તે જ તમારે કારાગૃહથી છૂટકારે થશે.
અમાત્યે પણ વાત સ્વીકારી લીધી. ગુપ્તધન અર્પણ કરી રાજાના ચિત્તને રંજન કર્યું. અને કારાગૃહથી મુક્તિ મેળવી
