________________
: ૨૧૩ :
લાગીનાચગાન, ખેલકૂદમાં સમગ્ર લોકો મગ્ન થઈ ગયા. નાટ્યારંભ પ્રારંભ થઈ ચૂક્યો હતો. પ્રેક્ષકેની ઠઠ જામી હતી. રાજવી પણ ત્યાં આવ્યા, અચાનક રાજવીની દષ્ટિ મન્મથ-મંદિરની ભીંત ઉપર દશ્યમાન થતાં ચિત્રપટ પર પડી. ચિત્રપટમાંની સુંદરીએ તેના ઉપર જબર આકર્ષણ કર્યું.
રાજવી શૂન્ય હૃદયનો બની ગયે. તેણે તેના હૃદયને ચારી લીધું. તે કામદેવના બાણથી વીંધાયે, દષ્ટિ એવી તે ચૂંટી ગઈ કે, જાણે ખીલાવડે જડી દીધી. તે સુંદરીના રૂપને ધારી-ધારીને જોતાં જાણે લાવણ્યરૂપ અમૃતના કુંડમાં ડૂબી ગયો. અને તેની દષ્ટિ કામદેવના બાણથી વીંધાઈ ગઈ.
લોકોએ પણ રાજાની કામથી વિવલ દશા નિહાળી. તેની સમગ્ર ચેતના હરાઈ ગઈ. જાણે યોગી જ ન હોય ! રાજા વિવશ બની ગયે મહામુશ્કેલીએ દષ્ટિને ખેંચી દેવળના પૂજારીને પૂછયું. અરે! શું આ પાતાલકન્યા છે? કામદેવની શ્રી રતિ છે? સાક્ષાત ઈંદ્રાણી છે? શું વિદ્યાધર પુત્રી છે? આ કેનું રૂપ આલેખ્યું છે? ત્યારે વિનયપૂર્વક પ્રણામ કરી તેણે કહ્યું: “રાજન ! હું જાણતું નથી. પણ આ ચિત્રકારને ખબર છે. આપ તેને પૂછે.”
તરત જ ચિત્રકારને બોલાવવામાં આવ્યો. રાજાની આજ્ઞા તેને કહી. તરત જ ભયબ્રાંત બને તે રાજાના ચરણમાં પડ્યોઃ દેવ! આદેશ આપો. મારું શું કામ પડયું? ત્યારે રાજાએ પૂછ્યું.
આ કેનું રૂપ તે જોયું અને આલેખન કર્યું. ત્યારે તેણે
